Áp dụng phương pháp học tập dựa trên vấn đề (problem based learning) cho môn gây mê gây tê cơ bản 1 tại đại học y dược thành phố hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
TRẦN THỊ THANH TỊNH

ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP DỰA TRÊN VẤN ĐỀ
(PROBLEM BASED LEARNING) CHO MÔN GÂY MÊ GÂY TÊ
CƠ BẢN 1 TẠI ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC – 601401

S K C0 0 3 6 0 6

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10/2012


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
TRẦN THỊ THANH TỊNH

ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP DỰA TRÊN VẤN ĐỀ
(PROBLEM BASED LEARNING)
CHO MÔN GÂY MÊ GÂY TÊ CƠ BẢN 1
TẠI ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC – 601401

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10/2012


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
TRẦN THỊ THANH TỊNH

ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP DỰA TRÊN VẤN ĐỀ
(PROBLEM BASED LEARNING)
CHO MÔN GÂY MÊ GÂY TÊ CƠ BẢN 1
TẠI ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401
Hướng dẫn khoa học:
TS. NGUYỄN VĂN CHINH

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 10 / 2012


LÝ LỊCH KHOA HỌC

I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC:
Họ & tên: Trần Thị Thanh Tịnh
Giới tính: Nữ
Ngày, tháng, năm sinh: 04 / 10 / 1986
Nơi sinh: Đăk Lăk

Quê quán: Thừa Thiên Huế
Dân tộc: Kinh
Địa chỉ liên lạc: 186 / 32 Vườn Lài, P. Tân Thành, Q. Tân Phú, TP.HCM
Điện thoại cơ quan: 08 38390137
Điện thoại: 0975 337 558
Fax:
E-mail:
II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO:
1. Trung học chuyên nghiệp:
2. Đại học:
Hệ đào tạo: Chính quy.
Thời gian đào tạo từ 2004 đến 2008
Nơi học (trường, thành phố): Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh.
Ngành học: Cử nhân Gây Mê Hồi Sức
Môn thi tốt nghiệp: Lý thuyết chuyên môn, thực hành chuyên môn, chính trị.
Ngày & nơi thi tốt nghiệp: Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, tháng 11 / 2008.
III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC:
Thời gian
Từ 02 / 2009
đến nay

Nơi công tác
Bộ môn Gây Mê Hồi Sức, khoa Điều
Dưỡng Kỹ Thuật Y Học, đại học Y
Dược TP.HCM

i

Công việc đảm nhiệm
Giảng viên

LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai
công bố trong bất kỳ công trình nào khác
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 04 tháng 10 năm 2012

Trần Thị Thanh Tịnh

ii


CẢM TẠ
Tác giả xin gởi lời cảm ơn chân thành đến TS. Nguyễn Văn Chinh –
hướng dẫn khoa học của tác giả. Xin chân thành cảm ơn thầy đã tận tình
hướng dẫn cũng như tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để tác giả có thể hoàn
thành luận văn này.
Tác giả xin gởi lời cảm ơn chân thành đến TS. Võ Thị Xuân vì những
giúp đỡ và quan tâm của cô trong suốt thời gian tác giả nghiên cứu và thực
hiện đề tài.
Tác giả xin gởi lời cảm ơn chân thành đến các thầy cô giảng dạy trong
chương trình cao học Giáo Dục Học tại Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM.
Mọi sự hướng dẫn và giúp đỡ của các thầy cô qua từng môn học đều là những
bài học quý giá làm hành trang cho tác giả vững bước tiến đến việc thực hiện
luận văn tốt nghiệp và tiếp tục con đường học tập sau này.
Tác giả xin chân thành cảm ơn các bạn cùng học vì đã luôn động viên và
giúp đỡ tác giả trong suốt 2 năm học.
Sau cùng, tác giả vô cùng biết ơn chính gia đình mình vì đã luôn yêu
thương, ủng hộ và thông cảm cho tác giả trong thời gian học tập.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 04 tháng 10 năm 2012

Trần Thị Thanh Tịnh

iii


TÓM TẮT
Kể từ khi được áp dụng lần đầu trong chương trình y khoa tại đại học
McMaster – Canada, phương pháp học tập dựa trên vấn đề (Problem Based
Learning) đã trở thành một phương pháp lâu đời dùng trong dạy và học về y khoa.
Nhiều nghiên cứu mở rộng xung quanh phương pháp PBL đã đưa ra nhiều ưu điểm
của phương pháp này. Bên cạnh đó, các nghiên cứu về việc áp dụng phương pháp
PBL vào những hoàn cảnh cụ thể và hiệu quả của việc áp dụng đó luôn được tiến
hành qua nhiều thời kỳ.
Nhằm mục đích đánh giá hiệu quả của việc áp dụng phương pháp PBL tại
Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh, đề tài “áp dụng phương pháp học tập
dựa trên vấn đề (Problem Based Learning) cho môn Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1 tại
Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh” đã được thực hiện và hoàn thành vào
tháng 8 năm 2012. Trong nghiên cứu này, phương pháp PBL được sử dụng thay cho
phương pháp thuyết giảng trên môn học Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1. Tiếp theo, việc
đánh giá lại hiệu quả của việc sử dụng phương pháp này trên học sinh được thực
hiện. 40 học sinh được chia ngẫu nhiên vào 2 nhóm: nhóm học bằng phương pháp
PBL và nhóm học bằng phương pháp thuyết giảng, mỗi nhóm gồm có 20 học sinh.
Trong đó, nhóm học bằng phương pháp PBL lại được chia thành 2 nhóm học, mỗi
nhóm 10 học sinh. Một bảng câu hỏi bao gồm có 14 câu hỏi thuộc 5 lĩnh vực được
dùng để khảo sát hiệu quả của phương pháp đã sử dụng trên học sinh bằng cách lấy
ý kiến của các em.
Kết quả của việc phân tích số liệu từ cả 2 nhóm cho kết quả cao hơn có ý
nghĩa thống kê ở nhóm học bằng phương pháp PBL ở tất cả các lĩnh vực khảo sát.

Do đó, có thể thấy rằng học sinh cho rằng phương pháp PBL là một phương pháp
hiệu quả và học sinh yêu thích phương pháp này. Hơn nữa, học sinh còn ghi nhận
những hiệu quả tích cực của phương pháp PBL trong việc góp phần nâng cao các kỹ

iv


năng: cho và nhận phản hồi, tự điều chỉnh việc học, giao tiếp và hợp tác trong học
tập và giải quyết vấn đề.
Ngoài các phần mở đầu, kết luận và phụ lục thì luận văn được trình bày trong
3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận của phương pháp học tập dựa trên vấn đề.
- Chương 2: Cơ sở thực tiễn dạy học môn Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1 tại
Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh.
- Chương 3: Triển khai áp dụng phương pháp học tập dựa trên vấn đề cho
môn Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1 và thực nghiệm sư phạm.

v


ABSTRACT
Since its first implementation in a medical program at McMaster University,
Canada, problem-based learning (PBL) has become a well-established means of
teaching and learning medicine. Extensive researches have been conducted to show
a number of advantages of the method. Besides, studies on implementing of PBL in
specific contexts and its effects have also been being carried out all the times.
A study using the name “implementing Problem Based Learning on Basic
Anesthesia and Analgesia 1 at the University of Medicine and Pharmacy at Ho Chi
Minh city” was carried out and finished on August 2012. The study was conducted
with the intention of evaluating effects of PBL on students. In current study, PBL

was used instead of the lecture-based course (LBL) in Basic Anesthesia and
Analgesia 1 and a controlled prospective study was conducted to determine the
effects of this intervention. Forty students were randomly assigned to either PBL
(n = 20), with tutorial groups of up to ten students, or to the traditional, lecturebased course (n = 20). A questionnaire consists 14 questions in 5 categories was
used to investigate the effect of either PBL or LBL on students by getting the
student’s perception about the method.
Analysis of the results of both groups revealed statistically significant higher
scores, favouring PBL students in all the categories of the questionnaire. Hence, it
seems clear that students considered PBL to be an effective learning method and
favoured it. Furthermore, students reported positive effects of PBL on improving
skills of giving and receiving feedback, self-directed learning, communicating and
elaborating and problem solving.
Except parts of introduction, conclusion and appendix, the study was mostly
presented in three chapters:
- Chapter 1: Theoretical fundamental of Problem-Based Learning.

vi


- Chapter 2: Reality of Basic Anesthesia and Analgesia 1’s teaching and
learning at University of Medicine and Pharmacy at Ho Chi Minh city.
- Chapter 3: Implementing PBL on Basic Anesthesia and Analgesia 1 and
evaluating of pedagogical experiment.

vii


MỤC LỤC
NỘI DUNG
TRANG

Quyết định giao đề tài
Quyết định đổi tên đề tài
Lý lịch cá nhân
i
Lời cam đoan
ii
Cảm tạ
iii
Tóm tắt
iv
Mục lục
viii
Danh sách các từ viết tắt
xii
Danh sách các bảng
xiii
Danh sách các hình
xiv
Phần A: MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3
4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu của đề tài
3
5. Giới hạn nghiên cứu của đề tài
3
6. Giả thuyết nghiên cứu

4
7. Phương pháp nghiên cứu
4
8. Phân tích công trình liên hệ
5
9. Cấu trúc luận văn
6
Phần B: NỘI DUNG
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP DỰA TRÊN
VẤN ĐỀ
7
1.1 Lịch sử vấn đề nghiên cứu
7
1.1.1 Trên thế giới
7
1.1.1.1 Các nghiên cứu trong thập niên 1990
7
1.1.1.2 Các nghiên cứu từ năm 2000
7
1.1.1.3 Những nội dung đáng quan tâm cho những nghiên cứu trong tương lai
7
1.1.2 Tại Việt Nam
7
1.2 Một số khái niệm cơ bản có liên quan đến đề tài
9
1.2.1 Áp dụng
9

viii

1.2.2 Vấn đề (problem)
9
1.2.3 Học tập dựa trên vấn đề (Problem Based Learning)
9
1.2.4 Tự điều chỉnh việc học (Self-directed learning)
10
1.2.5 Phản hồi (Feedback)
11
1.2.6 Kỹ năng (Skill)
12
1.3 Cách tiếp cận về phương pháp dạy học
12
1.3.1 Định nghĩa phương pháp dạy học
12
1.3.2 Hệ thống phân loại phương pháp dạy học
14
1.3.3 Phân loại phương pháp dạy học
16
1.3.4 Căn cứ lý luận và thực tiễn lựa chọn phương pháp dạy học
17
1.4 Phương pháp học tập dựa trên vấn đề
18
1.4.1 Lịch sử hình thành và phát triển
18
1.4.1.1 Những khái niệm đầu tiên về phương pháp học tập dựa trên vấn đề
18
1.4.1.2 Sự mở rộng khái niệm về phương pháp học tập dựa trên vấn đề
19
1.4.1.3 Sự mở rộng triết lý về phương pháp học tập dựa trên vấn đề

20
1.4.2 Phân biệt phương pháp học tập dựa trên vấn đề với các phương pháp học
tập tích cực khác
21
1.4.3 Mục đích của việc sử dụng phương pháp học tập dựa trên vấn đề
22
1.4.4 Các thành tố chính tạo nên quá trình học tập bằng phương pháp học tập
dựa trên vấn đề
23
1.4.5 Quy trình tổ chức học tập bằng phương pháp học tập dựa trên vấn đề
24
1.4.6 Vai trò và nhiệm vụ của giáo viên và học sinh trong phương pháp học tập
dựa trên vấn đề
27
1.4.6.1 Vai trò và nhiệm vụ của trưởng nhóm
27
1.4.6.2 Vai trò và nhiệm vụ của các thành viên
28
1.4.6.3 Vai trò và nhiệm vụ của giáo viên
29
1.4.7 Những khó khăn thường gặp khi áp dụng phương pháp học tập dựa trên
vấn đề
30
Kết luận chương 1
31
Chương 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN DẠY HỌC MÔN GÂY MÊ GÂY TÊ CƠ BẢN 1
TẠI ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCM
33
2.1 Sơ lược về bộ môn Gây Mê Hồi Sức
33

2.2 Giới thiệu chương trình môn Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1
33
2.2.1 Tổng quan về các môn học trong chương trình của học sinh Trung Học
Gây Mê Hồi Sức
33

ix


2.2.2 Chương trình của môn Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1
2.3 Thực trạng dạy học môn Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1tại Đại Học Y Dược
Thành Phố Hồ Chí Minh
2.3.1 Khảo sát học sinh lớp Trung Học Gây Mê Hồi Sức 2010
2.3.2 Khảo sát giáo viên đang giảng dạy môn học Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1
2.3.3 Tổng hợp, phân tích, đánh giá kết quả khảo sát
2.3.3.1 Đối với học sinh lớp Trung Học Gây Mê Hồi Sức 2010
Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1
2.3.3.2 Đối với giáo viên tham gia giảng dạy môn học Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1
Kết luận chương 2
Chương 3. TRIỂN KHAI ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP DỰA TRÊN
VẤN ĐỀ CHO MÔN GÂY MÊ GÂY TÊ CƠ BẢN 1 VÀ THỰC NGHIỆM
SƯ PHẠM
3.1 Thiết kế dạy học môn Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1 theo hướng sử dụng
phương pháp học tập dựa trên vấn đề
3.1.1 Cơ sở khoa học về việc triển khai áp dụng phương pháp học tập dựa trên vấn đề
cho môn Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1
3.1.2 Thiết kế môn học Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1 theo hướng sử dụng phương
pháp học tập dựa trên vấn đề
3.1.2.1 Mục tiêu dạy học môn học Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1 theo hướng sử
dụng phương pháp học tập dựa trên vấn đề

3.1.2.2 Nội dung môn học Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1 theo hướng sử dụng
phương pháp học tập dựa trên vấn đề
3.1.2.3 Tiến hành áp dụng phương pháp học tập dựa trên vấn đề cho môn Gây
Mê Gây Tê Cơ Bản 1
3.2 Thực nghiệm sư phạm
3.2.1 Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm
3.2.2 Đối tượng của thực nghiệm sư phạm
3.2.3 Địa điểm và thời gian của thực nghiệm
3.2.4 Chọn mẫu thực nghiệm
3.2.5 Nội dung thực nghiệm sư phạm
3.2.6 Xây dựng bộ công cụ
3.2.7 Cách tiến hành thực nghiệm
3.2.8 Kết quả thực nghiệm
3.2.8.1 Kết quả thu được từ nhóm thực nghiệm

x

35
36
36
37
38
38
46
49

51
51
51
52

52
53
53
54
54
54
54
54
54
55
56
56
56


3.2.8.2 Sự khác biệt giữa kết quả của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng
Kết luận chương 3
Phần C: KẾT LUẬN
1. Tóm tắt công trình nghiên cứu
2. Tự nhận xét và đánh giá những đóng góp của đề tài
3. Hướng phát triển của đề tài
4. Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

xi

60
64
67

67
67
69
70
74


DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
TỪ VIẾT TẮT
Ý NGHĨA
ĐD – KTYH .............................................. Điều Dưỡng – Kỹ Thuật Y Học
ĐVHT ........................................................ Đơn vị học trình
GMGTCB1................................................ Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1
GMHS ....................................................... Gây Mê Hồi Sức
GV ............................................................. Giáo viên
HP .............................................................. Học phần
HS .............................................................. Học sinh
KTDH ........................................................ Kỹ thuật dạy học
LBL ........................................................... Lecture Based Learning
LT .............................................................. Lý thuyết
PBL ........................................................... Problem Based Learning
PP .............................................................. Phương pháp
PPDH......................................................... Phương pháp dạy học
PSL ............................................................ Problem Solving Learning
QĐDH ....................................................... Quan điểm dạy học
TB .............................................................. Trung bình
TBDH ........................................................ Thiết bị dạy học
TH GMHS ................................................. Trung Học Gây Mê Hồi Sức
TH ............................................................. Thực hành
TP.HCM .................................................... Thành phố Hồ Chí Minh

TT .............................................................. Thứ tự

xii


DANH SÁCH CÁC BẢNG
BẢNG
TRANG
Bảng 1.1: So sánh PBL và một số phương pháp học tập tích cực khác
Bảng 1.2: Giai đoạn 1 của quá trình học bằng phương pháp PBL
Bảng 2.1: Tổng quan các môn học trong chương trình TH GMHS
Bảng 2.2: Nội dung môn học GMGTCB1
Bảng 2.3: Kết quả khảo sát về kỹ năng cho và nhận phản hồi
Bảng 2.4: Kết quả khảo sát về kỹ năng tự điều chỉnh việc học
Bảng 2.5: Kết quả khảo sát về kỹ năng giao tiếp và hợp tác
Bảng 2.6: Kết quả khảo sát về kỹ năng giải quyết vấn đề
Bảng 2.7: Kết quả khảo sát về sự yêu thích của học sinh dành cho PPDH
Bảng 2.8: Tác động của PPDH được sử dụng lên các lĩnh vực khảo sát
Bảng 2.9: Kết quả khảo sát giáo viên
Bảng 3.1: Kết quả khảo sát nhóm thực nghiệm về kỹ năng cho và nhận phản hồi
Bảng 3.2: Kết quả khảo sát nhóm thực nghiệm về kỹ năng tự điều chỉnh việc học
Bảng 3.3: Kết quả khảo sát nhóm thực nghiệm về kỹ năng giao tiếp và hợp tác
Bảng 3.4: Kết quả khảo sát nhóm thực nghiệm về kỹ năng giải quyết vấn đề
Bảng 3.5: Kết quả khảo sát về sự yêu thích phương pháp PBL của HS
Bảng 3.6: So sánh giá trị trung bình của các lĩnh vực được khảo sát giữa 2 nhóm
Bảng 3.7: Kết quả của phép kiểm định Levene và phép kiểm định T trên 2 nhóm

xiii

21

25
33
35
40
41
42
43
44
45
46
57
58
58
59
60
61
63


DANH SÁCH CÁC HÌNH
HÌNH
TRANG
Hình 1.1: Ba thành tố cơ bản của buổi học bằng phương pháp PBL
Hình 1.2: Nhóm học với phương pháp PBL
Hình 1.3: 7 bước thực hiện phương pháp PBL
Hình 2.1: PPDH mà giáo viên thường xuyên sử dụng cho môn GMGTCB1
Hình 2.2: Ảnh hưởng của PPDH đến kỹ năng cho và nhận phản hồi của HS
Hình 2.3: Ảnh hưởng của PPDH đến kỹ năng tự điều chỉnh việc học của HS
Hình 2.4: Ảnh hưởng của PPDH đến kỹ năng giao tiếp và hợp tác của HS
Hình 2.5: Ảnh hưởng của PPDH đến kỹ năng giải quyết vấn đề của HS

Hình 2.6: Kết quả khảo sát về sự yêu thích của HS dành cho PPDH
Hình 2.7: Mức độ tác động của PPDH lên các lĩnh vực khảo sát
Hình 2.8: PPDH được các giáo viên thường xuyên sử dụng
Hình 2.9: Sự hiểu biết của giáo viên về phương pháp PBL
Hình 3.1: Ảnh hưởng của PP PBL đến kỹ năng cho và nhận phản hồi của HS
Hình 3.2: Ảnh hưởng của PP PBL đến kỹ năng giao tiếp và hợp tác của HS
Hình 3.3: Ảnh hưởng của PP PBL đến kỹ năng giải quyết vấn đề của HS
Hình 3.4: Sự yêu thích của HS dành cho phương pháp PBL
Hình 3.5: Sự khác biệt kết quả của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng

xiv

21
24
27
39
40
41
42
43
44
46
47
48
57
59
59
60
62

Phần A

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Môi trường học tập và giảng dạy đang thay đổi mỗi ngày. Trong bối cảnh kinh tế
xã hội hiện tại, môi trường giảng dạy ngày càng trở nên phức tạp và đa dạng hơn
trước. Do đó, một vấn đề lớn đối với những người làm công tác giảng dạy là làm
sao để mang lại hiệu quả học tập cao nhất cho người học trong khi môi trường học
tập cũng như môi trường kinh tế xã hội luôn chuyển mình mạnh mẽ, kiến thức nhân
loại ngày càng phong phú.
Bên cạnh đó, giữa người dạy và người học ngày càng có ít thời gian để trao đổi,
tiếp xúc trong học tập. Vì thế người học hiện nay cần phải phát triển các kỹ năng tự
học để đảm bảo rằng giời gian tự học sẽ trở nên hiệu quả và hữu ích hơn. Những
hạn chế về thời gian cũng tạo ra thêm trách nhiệm cho người thầy trong việc tìm ra
những phương pháp giảng dạy phù hợp với nhu cầu học tập của người học.
Hơn nữa, có một thực tế mà chúng ta phải nhìn nhận nghiêm túc là khả năng học
tập chủ động và nghiên cứu của số đông học sinh, sinh viên Việt Nam còn rất hạn
chế. Chính vì vậy, việc áp dụng các phương pháp học tập tích cực là một yêu cầu
xuất phát từ thực tế của giáo dục và đào tạo của nước ta. Một lưu ý đặc biệt quan
trọng mà những người làm công tác giáo dục phải lưu tâm khi đi tìm các phương
pháp dạy học thích hợp đó là những định hướng của quốc gia dành cho ngành giáo
dục. Tại điều 5, chương I của Luật Giáo Dục nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa
Việt Nam năm 2005 [2] đã khẳng định rất rõ ràng rằng: “Phương pháp giáo dục
phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; bồi
dưỡng cho người học năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và
ý chí vươn lên”.
Về phía người học, chất lượng giáo dục đang là yếu tố nhận được sự quan tâm
rất lớn từ họ. Cụ thể, với những chi phí học tập ngày càng tăng, người học hiển

1


nhiên càng mong đợi để được học tập trong môi trường giảng dạy có chất lượng phù
hợp với nhu cầu của mình, thay vì phải chấp nhận một cách thụ động bất kỳ những
gì được cung ứng sẵn.
Để đáp ứng được những yêu cầu từ phía người dạy lẫn người học như vừa nêu
trên đòi hỏi rất nhiều nổ lực từ nhiều lĩnh vực liên quan đến giáo dục. Trong đó,
việc sử dụng phương pháp dạy học thích hợp là một trong những bước quan trọng
cần phải tiến hành. Những phương pháp học tập này phải làm cho người học phát
huy hết khả năng tư duy, sáng tạo; chủ động và say mê trong học tập; hỗ trợ và chia
sẽ cùng nhau học tập để rồi hình thành nên ở người học năng lực giải quyết những
vấn đề thực tiễn ngày càng khó khăn và phức tạp. Học tập dựa trên vấn đề Problem Based Learning (PBL) là một trong những phương pháp có khả năng giúp
người dạy và người học đạt được mục đích nêu trên.
Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1 là một môn học quan trọng trong chương trình học
của đối tượng học sinh trung học chuyên ngành Gây Mê Hồi Sức tại Đại Học Y
Dược TP.HCM. Môn học này giúp học sinh đạt được những kiến thức và kỹ năng
cơ bản nhưng hết sức cần thiết và quan trọng cho ngành nghề của các em sau khi ra
trường. Do đó, việc sử dụng một phương pháp học tập phù hợp, giúp các em tiếp
thu tốt nhất các kiến thức và hình thành nên những kỹ năng theo yêu cầu đã đặt ra
luôn là mối quan tâm và trăn trở của các giáo viên tham gia giảng dạy và bản thân
người nghiên cứu.
Với tất cả những nguyên do trên, người nghiên cứu đã chọn đề tài “Áp dụng
phương pháp học tập dựa trên vấn đề (Problem Based Learning) cho môn Gây Mê
Gây Tê Cơ Bản 1 tại Đại Học Y Dược TP.HCM” để nghiên cứu.
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: Tổ chức học tập phần lý thuyết môn GMGTCB1
bằng phương pháp học tập dựa trên vấn đề (Problem Based Learning) nhằm góp
phần gia tăng niềm yêu thích của học sinh dành cho PPDH được sử dụng cũng như
nâng cao kỹ năng cho và nhận phản hồi trong học tập, kỹ năng tự điều chỉnh việc

2


học, kỹ năng giao tiếp và hợp tác trong học tập và kỹ năng giải quyết các vấn đề
thực tiễn cho học sinh.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Đề tài gồm có các nhiệm vụ nghiên cứu sau:
Nhiệm vụ 1: Nghiên cứu cơ sở lý luận của phương pháp học tập dựa trên vấn đề
(Problem Based Learning).
Nhiệm vụ 2: Khảo sát, phân tích thực trạng hoạt động dạy và học phần lý thuyết
môn GMGTCB1 tại Đại Học Y Dược TP.HCM
Nhiệm vụ 3: Tiến hành tổ chức học tập phần lý thuyết cho môn GMGTCB1
bằng phương pháp PBL và đánh giá kết quả.
4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu của đề tài
4.1 Đối tượng nghiên cứu của đề tài
Đề tài có đối tượng nghiên cứu là phương pháp học tập dựa trên vấn đề
(Problem Based Learning) áp dụng cho phần lý thuyết môn GMGTCB1 tại Đại Học
Y Dược TP.HCM.
4.2 Khách thể nghiên cứu của đề tài
Đề tài có các khách thể nghiên cứu sau:
- Hoạt động giảng dạy lý thuyết của giáo viên trong môn GMGTCB1.
- Hoạt động học tập phần lý thuyết của học sinh trong môn GMGTCB1.
5. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
Do thời gian có hạn nên đề tài được thực hiện trong phạm vi như sau:
- Quy mô của mẫu khảo sát: Mẫu khảo sát được lấy từ giáo viên và học sinh của
bộ môn Gây Mê Hồi Sức, Khoa Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học, Đại Học Y Dược
TP.HCM. Về phía giáo viên, toàn bộ 07 giáo viên, giảng viên của bộ môn Gây Mê
Hồi Sức đã tham gia vào nghiên cứu. Về phía học sinh, có 42 học sinh của lớp TH
GMHS 2010 và 40 học sinh của lớp TH GMHS 2011 (hệ ngoài ngân sách) đã tham

gia vào nghiên cứu.

3


- Không gian thực hiện: Nghiên cứu được tiến hành tại bộ môn Gây Mê Hồi
Sức, khoa Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học, Đại Học Y Dược TP.HCM. Địa chỉ: 371
Điện Biên Phủ, quận 3, TP.HCM.
- Phạm vi thời gian thực hiện đề tài: Thời gian thực hiện đề tài là từ tháng 2 /
2012 đến tháng 8 / 2012.
- Phạm vi nội dung nghiên cứu: Trước tiên, nội dung phần lý thuyết của 2 bài
học trong chương trình học của môn GMGTCB1 được thiết kế lại theo hướng sử
dụng phương pháp học tập dựa trên vấn đề. Trong bước tiếp theo, nghiên cứu được
thực hiện thông qua việc tổ chức dạy học phần lý thuyết lần lượt hai bài học đã
chọn cho nhóm thực nghiệm (sử dụng phương pháp học tập dựa trên vấn đề) và
nhóm đối chứng (sử dụng phương pháp thuyết giảng). Sau cùng là phần đánh giá
kết quả của thực nghiệm.
6. Giả thuyết nghiên cứu của đề tài
Đề tài “Áp dụng phương pháp học tập dựa trên vấn đề (Problem Based
Learning) cho môn Gây Mê Gây Tê Cơ Bản 1 tại Đại Học Y Dược TP.HCM” có
giả thuyết nghiên cứu là:
“Nếu áp dụng phương pháp học tập dựa trên vấn đề (Problem Based Learning)
vào giảng dạy lý thuyết cho môn GMGTCB1 thì sẽ góp phần nâng cao các kỹ năng
cho và nhận phản hồi, kỹ năng tự điều chỉnh việc học, kỹ năng giao tiếp và hợp tác,
kỹ năng giải quyết vấn đề và mang lại niềm yêu thích phương pháp dạy học được sử
dụng cho học sinh”.
7. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài, người nghiên cứu đã sử dụng
các phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.

Các tài liệu có liên quan đến đề tài từ nhiều nguồn như: các văn bản pháp luật,
sách, bài báo khoa học, v.v. đã được nghiên cứu, phân tích và tổng hợp để xây dựng
cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn cho đề tài.
- Phương pháp khảo sát, điều tra.

4


S

K

L

0

0

2

1

5

4