SKKN: Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.
I. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chon đề tài
Trong thời đại ngày nay khi công nghệ thông ngày càng phát triển mạnh thì
việc đổi mới phương pháp dạy học nói chung và bộ môn lịch sử nói riêng là vấn
đề cấp bách và là một yêu cầu bắt buộc đối với giáo viên. Trong quá trình đó các
nhà giáo dục, các thầy cô giáo đã không ngừng trăn trở, tìm tòi những cách dạy
mới nhằm nâng cao chất lượng dạy học nhằm đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi
mới giáo dục. Hiệu quả học tập của học sinh là điều mong muốn của tất cả các
thầy cô giáo. Để đạt được kết quả như mong muốn thì trước hết giáo viên phải đổi
mới phương pháp dạy và học sinh cũng phải đổi mới phương pháp học tập của
mình. Phương châm đổi mới hiện nay là lấy học sinh làm trung tâm, phát huy tính
tích cực, sáng tạo, chủ động của học sinh trong việc tìm hiểu, tiếp cận và lĩnh hội
tri thức. Vậy làm thế nào để phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học
sinh trong dạy và học Lịch sử? Trong thực tế dạy và học có rất nhiều phương
pháp được áp dụng như phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan, phương pháp
hướng dẫn học sinh ghi nhớ sự kiện lịch sử, nắm vững và sử dụng sách giáo khoa,
vở bài tập, tiến hành công tác ngoại khóa. Là giáo viên giảng dạy môn lịch sử,
trong quá trình giảng dạy bản thân tôi nhận thấy việc tổ chức trò chơi trong quá
trình dạy học có sức hấp dẫn kì lạ, nó không đơn thuần là phương tiện giải trí bổ
ích mà qua đó giúp học sinh dễ hiểu, dễ khắc sâu kiến thức, nắm được một số kĩ
năng quan trọng như kĩ năng giao tiếp, kĩ năng vận động nhanh nhẹn, khéo léo,
kĩ năng hợp tác, kĩ năng làm việc nhóm..vv điều đặc biệt hơn là qua tổ chức trò
chơi sẽ kích thích học sinh học tập, các em sẽ lĩnh hội tri thức một cách dễ dàng,
củng cố kiến thức một cách vững vàng, tạo được niềm say mê và hứng thú trong
giờ học lịch sử. Để góp phần đổi mới phương pháp dạy học nói chung, dạy học
lịch sử nói riêng, bản thân tôi đã chọn đề tài “Tạo hứng thú cho học sinh qua
việc tổ chức các trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh khối 8, 9 tại
trường THCS Nguyễn Trãi”. Với đề tài này bản thân tôi đã tiến hành thực

nghiệm trong năm học 2013-2014, 2014-2015 và cũng được đồng nghiệp áp dụng
trong các tiết dạy đã mang lại hiệu quả cao. Đồng thời việc thực hiện đề tài này
cũng tạo sự hứng thú cho học sinh trong bộ môn lịch sử, xóa bỏ dần dần những tư
tưởng “ Lịch sử chỉ là môn học phụ trong hệ thống các môn học, vị trí của môn
Lịch sử không được coi trọng” vì thế dẫn đến tình trạng thầy dạy đối phó và trò
cũng học đối phó. Với đề tài này bản thân tôi mong muốn sẽ góp phần giúp giáo
viên bộ môn Lịch sử có được giờ dạy tốt hơn, học sinh lĩnh hội kiến thức một
cách chủ động và nhẹ nhàng hơn và điều quan trọng hơn là tạo cho các em một
không khí thoải mái, hứng thú hơn đối với môn học này.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
- Giúp học sinh có ý thức học tập đối với bộ môn lịch sử.
- Giúp học sinh có được kĩ năng phân tích đánh giá, nhận biết các sự kiện lịch sử.
- Tạo cho học sinh có sự hứng thú, thích học tập đối với bộ môn Lịch sử.
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

1


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

- Góp phần thực hiện việc nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập đối với bộ
môn Lịch sử.
3. Đối tượng nghiên cứu.
- Các trò chơi trong giờ học Lịch sử
- Đối tượng tham gia các trò chơi: Học sinh khối 8,9 Trường THCS Nguyễn Trãi.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.
Để thực hiện được đề tài này, bản thân tôi đã nghiên cứu một số bài học trong
chương trình Lịch sử Khối 8,9.
Thời gian nghiên cứu: Năm học 2013-2014, 2014-2015.

5. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu lý luận.
- Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan.
- Phương pháp điều tra, quan sát.
- Phương pháp thực nghiệm.
II. PHẦN NỘI DUNG
1.Cơ sở lý luận.
Trong quá trình dạy- học nói chung và dạy học bộ môn Lịch sử nói riêng ở
trường THCS thì việc tổ chức các trò chơi cho học sinh đóng vai trò quan trọng
nhưng ít khi giáo viên chú ý. “Tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử cho học
sinh” được sử dụng để củng cố bài học, áp dụng để dạy các bài ôn tập, sơ kết,
tổng kết một bài hoặc một chương, bài tập lịch sử hay hay tổ chức ngoại khóa và
có tác dụng thiết thực đối với học sinh. Tổ chức trò chơi cho học sinh không
nhằm mục đích cung cấp kiến thức mới cho học sinh mà nhằm củng cố kiến thức
cũ, hệ thống hóa, khái quát hóa kiến thức đã học, rèn luyện cho học sinh kĩ năng
tư duy, phân tích tổng hợp. Dựa vào kiến thức cơ bản về các sự kiện, các mặt hoạt
động chính của từng giai đoạn hay quá trình lịch sử đã biết, giáo viên thiết kế và
tổ chức trò chơi trong dạy học lịch sử nên hướng dẫn học sinh phân tích nắm
vững bản chất nhiều mối quan hệ, giải thích sâu hơn những khái niệm phức tạp đã
được hình thành. Vì vậy khi tiến hành giáo viên phải cẩn thận sâu sắc về nhiệm
vụ giáo dưỡng, giáo dục, nội dung và cách thức tiến hành.
Tổ chức các trò chơi trong dạy học Lịch sử là yếu tố quan trọng để nâng cao
chất lượng kiến thức của học sinh, hình thành cho các em nhiều hiểu biết khoa
học về lịch sử và tính quy luật của sự phát triển xã hội, bồi dưỡng và rèn luyện kĩ
năng thông qua việc học bộ môn Lịch sử, đồng thời là “món ăn tinh thần” cổ vũ
và thúc đẩy các em học tập. Bác Hồ chúng ta đã từng nói: “Dân ta phải biết sử
ta. Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam” Đó là lời căn dặn và cũng là tâm
huyết của Bác luôn mong muốn thế hệ trẻ không chỉ hiểu Lịch sử mà còn phải
“tường” hiểu sâu sắc Lịch sử truyền thống của ông cha ta. Tuy nhiên việc dạy và
học bộ môn Lịch sử ở trường phổ thông của nước ta hiện nay chưa đáp ứng được

yêu cầu của người học, cũng như chưa làm tròn trách nhiệm của một bộ môn
tưởng chừng như đơn giản nhưng rất quan trọng đối với học sinh. Trong quá trình
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

2


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

giảng dạy giáo viên chưa mạnh dạn trong việc đổi mới phương pháp dạy học
chính vì vậy mà giờ học luôn cứng nhắc, khô khan. Giáo viên luôn có tâm lí làm
sao cho hết được nội dung bài học, chưa hướng học sinh đến việc chủ động học
tập mà học sinh tiếp thu kiến thức một cách thụ động. Giáo viên cũng không dám
mạnh dạn tổ chức trò chơi trong dạy học Lịch sử hoặc trong các tiết bài tập Lịch
sử hoặc nếu có thì hiệu quả chưa cao. Chính vì vậy mà trong những năm gần đây
chất lượng bộ môn Lịch sử rất thấp.
2. Thực trạng
2.1. Thuận lợi, khó khăn:
* Thuận lợi: Trong quá trình thực hiện đề tài này cũng có nhiều thuận lợi như đa
số học sinh rất thích thú, tham gia học tập một cách hăng say và sôi nổi, biết nhận
định, phân tích, hệ thống các sự kiện lịch sử, xâu chuỗi các sự kiện lịch sử một
cách logic có hệ thống. Đặc biệt với việc tổ chức các trò chơi này học sinh đã giải
tỏa được tâm lý căng thẳng trong giờ học, đặc biệt hơn nữa là hiện nay với sự phát
triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin thì việc tổ chức trò chơi ô chữ này trong
tiết học có sử dụng hình ảnh minh họa làm cho các em học sinh ngày càng thích
thú.
Ban lãnh đạo nhà trường, tổ trưởng chuyên môn cũng như đa số các đồng
nghiệp cũng đã hổ trợ, giúp đỡ tạo điều kiện cho bản thân tôi và học sinh dạy và
học đạt hiệu quả cao nhất.

* Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi có được trong quá trình thực hiện đề tài
này thì bản thân tôi còn gặp phải một số khó khăn nhất định đó là ý thức học tập
của một số học sinh còn hạn chế, các em chưa quan tâm đến việc học tập của
mình, việc nắm kiến thức cơ bản đối với các em đã khó, việc hệ thống lại toàn bộ
kiến thức đã học, phân tích tổng hợp các sự kiện để tìm ra lời giải đáp cho các sự
kiện lịch sử lại còn khó hơn. Bên cạn đó một số học sinh là đồng bào dân tộc
thiểu số, việc tiếp thu kiến thức của các em cũng còn hạn chế.
Hệ thống máy chiếu để phục vụ cho việc dạy học của trường còn ít nên việc tổ
chức thường xuyên còn hạn chế, đôi khi chồng chéo với các giáo viên khác nên
cũng khó khăn. Do đó việc cho học sinh tiếp cận thường xuyên với công nghệ
thông tin còn hạn chế.
2.2. Thành công, hạn chế.
* Thành công: Vận dụng đề tài này vào việc giảng dạy lịch sử tại trường THCS
Nguyễn Trãi bản thân tôi đã có những thành công nhất định, học sinh giờ đây đã
biết phân tích, hệ thống hóa, xâu chuỗi các sự kiện lịch sử một cách có hệ thống,
khoa học và chính xác chứ không phải là tiếp nhận một cách máy móc như trước
đây. Đối với học sinh khối 8 và 9 thì việc tổ chức trò chơi này các em tiếp cận
nhanh hơn, các em học sinh đã mạnh dạn hơn và chủ động hơn.
* Hạn chế: Hiện nay đại đa số các em học sinh cho rằng bộ môn lịch sử chỉ là
một môn học phụ, các em chỉ cần học tốt những môn như Toán, Văn, Tiếng Anh
hay Lí, Hóa là được, còn những môn học như Địa lí, Lịch sử hay GDCD là môn
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

3


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

học phụ nên không cần học nhiều, không cần tìm tòi học hỏi thậm chí không thèm

đọc sách nữa. Vì vậy các em còn xem nhẹ đối với việc học bộ môn này. Do đó
kết quả học tập cũng như sự hiểu biết của các em về lịch sử chưa cao.Và thực tế
hiện nay chúng ta cũng đã thấy rõ trong kì thi Tốt nghiệp trung học phổ thông
quốc gia trong những năm vừa qua có rất ít thí sinh thi môn Lịch sử, thậm chí cả
trường gần 1000 học sinh mà chỉ duy nhất có 3 học sinh thi môn sử và một hội
đồng thi 26 người giám thị phục vụ cho một thí sinh…vv
Đối với bộ môn Lịch sử thì số tiết học trên tuần ít nên để tổ chức trò chơi
cho các em rất khó, chỉ có thể lồng vào tiết học, tiết bài tập hoặc là củng cố bài
học sau mỗi tiết học là chủ yếu, do đó không phải lớp nào cũng được vận dụng.
Một số học sinh chưa mạnh dạn trong việc phát biểu ý kiến của mình trước
tập thể, các em còn e dè, sợ sệt do đó cũng là hạn chế của đề tài.
2.3. Mặt mạnh, mặt yếu.
* Mặt mạnh: Đề tài này áp dụng rất thực tế và đạt hiệu quả cao, góp phần xóa đi
tư tưởng chán học đối với học sinh, với hình thức chơi mà học, học mà chơi. Từ
đó giúp các em có ý thức và mạnh dạn hơn trong học tập.
* Mặt yếu: Đối tượng học sinh đa dạng, không phải em nào cũng có được kĩ
năng phân tích, hệ thống các sự kiện, một số em còn lúng túng, một số em đã hiểu
vấn đề nhưng không mạnh dạn, còn e dè không mạnh dạn trong việc tự nguyện
tham gia trò chơi.
2.4. Các nguyên nhân, yếu tố tác động:
Đề tài này thành công cũng nhờ ý thức học tập tốt của đại đa số các em học
sinh, các em đã tiếp thu và vận dụng nó một cách nhanh chóng, hiệu quả.
Được sự hổ trợ từ đồng nghiệp, tổ chuyên môn và ban lãnh đạo nhà trường
bản thân tôi đã có điều kiện tốt nhất để thực hiện đề tài đặc biệt là việc sử dụng
công nghệ thông tin trong dạy học giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách chủ
động, linh hoạt và sáng tạo.
2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
* Thực trạng học tập bộ môn Lịch sử hiện nay ở trường phổ thông: Bộ môn
Lịch sử ở trường phổ thông với nhiệm vụ cung cấp khối lượng kiến thức tương
đối phong phú về lịch sử thế giới và lịch sử dân tộc cần đặt ra yêu cầu cao mới

thực hiện được nhiệm vụ đó, mặt khác do đặc trưng của bộ môn lịch sử nó gây ra
nhiều khó khăn cho quá trình nhận thức của các em học sinh. Vì đối tượng lịch sử
là quá khứ đã diễn ra, không thể tái hiện, không thể “trực quan sinh động”, cũng
không thể trực tiếp quan sát được. Lịch sử được phản ánh qua các nguồn sử liệu,
vấn đề đặt ra là làm sao để các em nhận thức được lịch sử một cách chính xác,
chân thực như nó đã tồn tại. Chất lượng dạy học môn Lịch sử hiện nay đặt ra vấn
đề cần suy nghĩ, số lượng học sinh yêu thích môn Lịch sử rất ít. Nhiều phụ huynh,
học sinh coi Lịch sử là môn học “phụ”, nhận thức của các em về môn Lịch sử sai
lệch, các em không nhớ hoặc nhớ không chính xác thời gian, địa điểm, tính chất
của các sự kiện và hiện tượng lịch sử.
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

4


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Trong những năm gần đây, chất lượng bộ môn lịch sử rất thấp.Theo tôi
nguyên nhân của những tình trạng trên có thể được xác định:
+ Một là trình độ giáo viên chưa đều và thật sự không phải giáo viên nào cũng
tâm huyết với nghề nghiệp. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình giảng
dạy và chất lượng giáo dục nói chung và bộ môn lịch sử nói riêng.
+ Hai là: Giáo viên chưa mạnh dạn trong quá trình đổi mới phương phương pháp
dạy học.
+ Ba là: Trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy bộ môn ở nhà trường còn thiếu,
không đủ lược đồ, bản đồ.
+ Bốn là: Giáo viên chưa bám sát chuẩn kiến thức kĩ năng bộ môn do Bộ ban
hành.
Đối với học sinh ý thức học tập môn sử chưa cao, đa phần các em chưa xác

định rõ ràng mục tiêu học tập, chưa thực sự cố gắng trong học tập và làm bài tập,
đang còn đối phó, chưa dám mạnh dạn khi giáo viên yêu cầu trả lời câu hỏi, chỉ
lược đồ, bản đồ. Đặc biệt quan niệm ăn sâu trong tiềm thức của phụ huynh và học
sinh môn sử chỉ là môn học phụ, không quan trọng nên có thái độ thờ ơ với lịch
sử dẫn đến một thực tế đau lòng là học sinh biết lịch sử thế giới nhiều hơn lịch sử
Việt Nam, hàng ngàn bài thi lịch sử của học sinh những năm vừa qua bị điểm 0.
Qua tìm hiểu của bản thân tôi và đồng nghiệp trên địa bàn huyện tôi nhận thấy
một số nguyên nhân chủ yếu sau:
- Một là môn sử có đặc thù riêng, nhiều sự kiện, khó nhớ.
- Học sinh luôn quan niệm là môn phụ, không có sự hướng nghiệp rõ ràng
khi lựa chọn ôn thi.
- Phụ huynh thờ ơ và hướng con em mình học các môn tự nhiên.
Bên cạnh đó giáo viên chưa có phương pháp phù hợp nên không thu hút được
các em trong giờ học. Vì vậy để khắc phục một phần nào đó với thực trạng nói
trên bản thân tôi đưa ra phương pháp “ Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ
chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh khối 8,9 tại trường THCS
Nguyễn Trãi” nhằm hình thành cho các em một số kĩ năng cơ bản như rèn luyện
tính tư duy độc lập, kĩ năng sử dụng lược đồ, bản đồ, làm việc nhóm và đặc biệt là
tạo hứng thú học tập lịch sử cho học sinh trong tiết học góp phần đổi mới phương
pháp dạy học lịch sử và nâng cao chất lượng dạy và học. Thông qua các tiết dự
giờ của đồng nghiệp bản thân tôi nhận thấy có rất nhiều giáo viên có trình độ
chuyên môn cao nhưng kĩ năng sư phạm thì chưa tốt, thậm chí học sinh còn ngán
ngẫm, mệt mỏi khi phải học môn Lịch sử. Môn lịch sử thường rất nhiều sự kiện,
mốc thời gian, khối lượng kiến thức tương đối nhiều nhưng nếu như giáo viên dạy
không có phương pháp sư phạm hợp lí thì giờ học trở nên quá tải, nặng nề, học
sinh ít được tham gia hoạt động. Điều quan trọng hơn là không gây được hứng thú
cho học sinh trong học tập. Để góp phần đổi mới phương pháp dạy học môn lịch
sử ở trường THCS Nguyễn Trãi theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của
học sinh, tăng cường hoạt động cá thể với học tập, giao lưu, giải trí, hình thành kĩ
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

5


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Xuất phát từ thực tế nói trên, tôi đã không
ngừng đổi mới phương pháp dạy học, đã mạnh dạn đưa ra một số trò chơi trong
giờ học lịch sử có hiệu quả bước đầu rất đáng khích lệ.
3. Giải pháp, biện pháp
3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp.
Những giải pháp nói trên của đề tài nhằm giúp học sinh thoát ra khỏi phương
pháp học tập theo lối truyền thống và phát huy phương pháp học tập mới đó là tư
duy, sáng tạo, biết phân tích, nhận định, đánh giá vấn đề, liên hệ những vấn đề đã
học vào thực tế một cách sinh động, xóa bỏ những suy nghĩ lỗi thời của phụ
huynh cũng như học sinh về những môn học như môn học như môn lịch sử, địa lí
là môn học phụ vì mỗi một bộ môn học có tầm quan trọng và vai trò khác nhau.
Đặc biệt là tạo cho các em học sinh một tâm lí thoải mái,hứng thú và thích học tập
đối với bộ môn Lịch sử.
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện những giải pháp, biện pháp.
* Một số nguyên tắc khi tổ chức trò chơi.
- Chọn trò chơi phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường.
- Xác định phạm vi, mục đích của trò chơi.
- Chọn trò chơi phù hợp với kĩ năng rèn luyện cho học sinh.
- Tổ chức, biên soạn trò chơi phải phù hợp và bám vào Chuẩn kiến thức kĩ năng
của bộ môn.
- Tổ chức trò chơi phải xác định được thời gian trừ các tiết ngoại khóa, tiết bài
tập lịch sử thì các trò chơi tổ chức trong tiết dạy chỉ dừng lại ở 4- 6 phút.
- Trò chơi phải có sức hấp dẫn, thu hút được sự tham gia của học sinh, tạo không

khí thoải mái, hấp dẫn trong học tập.
- Luôn thay đổi trò chơi để thu hút học sinh, dựa vào dạng bài để thực hiện.
- Khi tổ chức trò chơi giáo viên là trọng tài, công bằng, chính xác và là cổ động
viên tích cực của học sinh tham gia trò chơi. Cho điểm hoặc khen ngợi các em
trước lớp.
* Vai trò và ý nghĩa của việc tổ chức trò chơi trong dạy học Lịch sử.
- Giúp học sinh thay đổi hình thức, phương pháp học tập trước đây, làm cho giờ
học bớt căng thẳng, không còn nặng nề, tạo cảm giác thỏai mái, dễ chịu, học sinh
lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng.
- Tạo cho học sinh sự tìm tòi, sáng tạo, rèn luyện cho học sinh cơ hội rèn luyện
bản thân
- Kích thích học sinh vận dụng kiến thức năng động, rèn luyện trí nhớ, phát triển
khả năng phán đoán, suy luận, từ đó phát triển tư duy độc lập, học cách xử lý
thông minh và các tình huống phức tạp. Tăng cường khả năng vận dụng cuộc
sống để thích nghi với điều kiện xã hội mới. Ngoài ra thông qua trò chơi còn giúp
học sinh phát triển được nhiều phẩm chất đạo đức như tính nhanh nhẹn, tình đoàn
kết thân ái, sự phối hợp nhịp nhàng, sự trung thực và tinh thần trách nhiệm lẫn
nhau.
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

6


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

*Khái quát về hình thức tổ chức trò chơi phục vụ giảng dạy môn Lịch sử
trong chương trình THCS
Với đặc trung của bộ môn lịch sử,ở mỗi khối lớp giáo viên có thể xây dựng
được một hệ thống trò chơi phong phú, đa dạng với nhiều tên gọi và hình thức

khác nhau. Tuy nhiên trong phạm vi của một sáng kiến kinh nghiệm tôi xin nêu ra
một số trò chơi mang tính khái quát chung nhất, các trò chơi này đều có thể áp
dụng rộng rãi ở các khối lớp 8,9 và trên tất cả các địa bàn khác nhau. Hình thức tổ
chức trò chơi này có thể vận dụng cho một tiết bài tập lịch sử, ngoại khóa hoặc áp
dụng để giáo viên có thể củng cố bài học. Trong quá trình giảng dạy các thầy cô
giáo có thể sáng tạo thêm nhiều trò chơi khác nhau, bổ sung làm cho trò chơi lịch
sử trở thành một hệ thống ngày càng phong phú, sinh động nhằm phục vụ tốt cho
công tác dạy và học đối với bộ môn lịch sử, sau đây là một số trò chơi chúng ta có
thể vận dụng:
* Trò chơi điền vào sơ đồ trống: Trò chơi này giáo viên phải chuẩn bị sơ đồ, với
trò chơi này giáo viên có thể áp dụng đối với các bài có liên quan tới tổ chức bộ
máy nhà nước.
Vd: Điền vào sơ đồ trống sự phân chia xã hội nước Pháp trước khi cách mạng nổ
ra(Bài 2- Lịch sử 8)
*Trò chơi “Điền lược đồ trống”: Giáo viên chuẩn bị lược đồ, sơ đồ trống, để học
sinh điền kí hiệu:
*Trò chơi ô chữ bí mật: Trò chơi này giáo viên chuẩn bị hệ thống các ô trống
theo chủ đề. Học sinh tìm các chủ đề thích hợp để điền vào ô trống theo yêu
cầu. Đây là một trong những trò chơi mà bản thân tôi cũng như đồng nghiệp
thường sử dụng trong quá trình dạy học vì hiệu quả của trò chơi này mang lại
rất cao. Trò chơi này có hai dạng chủ yếu.
+ Dạng thứ nhất: Ô chữ có một hàng ngang.
Ví dụ: Trong bài 26 lịch sử lớp 8: Sau khi dạy xong bài giáo viên hỏi học sinh:
Ô chữ gồm có 8 chữ cái: Đây là thái độ chủ yếu của triều đình phong kiến nhà
Nguyễn đối với quá trình thực dân Pháp xâm lược Việt Nam?
T
H
O
A
H

I
E
P
Đáp án: THỎA HIỆP
+ Dạng thứ hai: Ô chữ có nhiều hàng dọc và có từ chìa khóa bí mật
Ví dụ : Bài 13 lịch sử 8: Sau khi học xong bài , giáo viên có thể cho các em tham
gia trò chơi giải ô chữ như sau:
Trò chơi ô chữ gồm có 7 hàng ngang, sau khi giải mã ô chữ các em tìm từ khóa ở
những chữ cái được đánh dấu.
Ô CHỮ NHƯ SAU:
1.Đây là loại phương tiện tham gia trong trong chiến tranh thế giới 1 ? XE TĂNG
2. Đức, Áo, Hung thiết lập khối quân sự có tên là gì ? LIÊN MINH
3.Cuộc chiến tranh xảy ra vào năm 1914 gọi là cuộc chiến tranh gì?THẾ GIỚI
4.Tính chất của cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất? PHI NGHĨA
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

7


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

5.Thời điểm Mĩ bắt đầu tham gia cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất? NĂM 1917
6.Chiến tranh kết thúc với sự thất bại của những quốc gia nào? ĐỨC,ÁO, HUNG
7.Đây là điều loài người mong muốn? HÒA BÌNH
TỪ CHÌA KHÓA: GIEO GIÓ GẶT BÃO

Hoặc cũng với chủ đề nói trên, giáo viên có thể soạn nhiều hệ thống câu hỏi khác
nhau để học sinh có thể trả lời câu hỏi và tìm ra từ chìa khóa.
Hoặc giáo viên có thể tổ chức trò chơi trả lời câu hỏi theo hình thức đường

lên đỉnh olimpia như sau: Chọn 2 bạn đại diện cho 2 đội chơi trả lời lần lượt 6 câu
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

8


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

hỏi, có 3 câu hỏi 10 điểm, 3 câu hỏi 20 điểm, đội nào trả lời đúng được cộng
điểm.Câu hỏi như sau:
1. Khối liên minh gồm những nước nào?
Trả lời: Đức,Áo- Hung
2. Sự kiện gì xảy ra vào ngày 7/11/1917?
Cách mạng tháng 10 Nga thắng lợi,Nga rút ra khỏi chiến tranh.
3. Sự kiện nào xảy ra vào ngày 11/11/1918?
Đức kí giấy đầu hàng, chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc.
4. Tính chất của cuộc chiến tranh thế gới thứ nhất?
Phi nghĩa
5. Nguyên nhân trực tiếp làm bùng nổ chiến tranh thế giới thứ nhất?
Thái tử Áo- Hung bị ám sát.
6. Khối hiệp ước gồm những nước nào?
Anh, Pháp, Nga
Ví dụ: Khi học xong chương III lịch sử 8, giáo viên có thể tổ chức trò chơi
như sau:
1. Có 4 chữ cái: Đây là nước đã đặt ách cai trị và xâm lược Ấn Độ vào thế
kỉ XIX? ( ANH)
2. Cuộc cách mạng tiêu biểu ở Trung Quốc diễn ra vào năm 1911?
( TÂN HỢI)
3.Người sáng lập ra tổ chức Trung Quốc Đồng Minh hội?

( TÔN TRUNG SƠN)
4.Người có công lớn trong việc đưa Nhật Bản từ một nước phong kiến trở
thành nước TBCN?
(THIÊN HOÀNG MINH TRỊ)
5. Từ sau năm 1898,Phi Lippin là thuộc địa của nước nào?
(MĨ)
6. Việt Nam là thuộc địa của nước nào?
( PHÁP)
*Trò chơi “Theo dòng lịch sử” trò chơi này dùng cho các tiết bài tập lịch sử, các
tiết ngoại khóa để học sinh có điều kiện chuẩn bị và có điều kiện thích hợp cho
khâu tổ chức, giáo viên có thể chọn chủ đề lịch sử đã được học trước để học sinh
tìm hiểu kĩ hơn, có thể áp dụng sau khi học xong một chương, một giai đoạn lịch
sử.
Ví dụ: Tìm hiểu về một triều đại phong kiến,một cuộc khởi nghĩa, một
cuộc kháng chiến…Giáo viên nên tổ chức trò chơi khi học xong một giai đoạn
lịch sử, một cuộc kháng chiến..
Ví dụ: Cuộc kháng chiến chống Pháp, cuộc kháng chiến chống Mỹ.
*Trò chơi “ Tìm hiểu nhân vật lịch sử” Đây là trò chơi nhằm tìm hiểu một cách
khái quát về thân thế, sự nghiệp của những nhân vật lịch sử có công lao to lớn đối
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

9


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

với lịch sử dân tộc và nhân loại, do vậy mà giáo viên phải tổ chức ngoại khóa và
các tiết làm bài tập lịch sử để dễ dàng thực hiện.
Ví dụ:Tìm hiểu nhân vật lịch sử đã cố công với dân tộc trong giai đoạn

thực dân Pháp xâm lược Việt Nam (bài 24-25) lịch sử 8
*Trò chơi “ Giải thích khái niệm, thuật ngữ lịch sử”Giáo viên nên lồng ghép
vào các tiết bài tập lịch sử để tổ chức trò chơi.
Ví dụ: Chế độ quân chủ chuyên chế là gì…. ?vv
*Trò chơi “ Ai là người nhớ nhiều địa danh lịch sử nhất”.Giáo viên có thể sử
dụng vào tiết bài tập lịch sử, lịch sử địa phương sẽ dễ tổ chức và thực hịên.
Ví dụ: Hãy kể tên các di tích lịch sử tiêu biểu ở ĐăkLăk?
*Trò chơi “Hái hoa- Trả lời các câu hỏi lịch sử” áp dụng với các tiết ngoại
khóa, làm bài tập lịch sử. Giáo viên chuẩn bị một cây hoa(hoa thiên nhiên hoặc
hoa giả) trên nhánh hoa có ghi các chủ đề lịch sử để học sinh lựa chọn( nhân vật,
sự kiện, chiến tranh, văn hóa..) trong mỗi chủ đề có hệ thống câu hỏi để học sinh
lựa chọn. Để thành công trò chơi này giáo viên phải xác định phạm vi, mục đích
của trò chơi. Để tiến hành trò chơi trên lớp thành công Gv tiến hành các bước:
1. Giới thiệu trò chơi
2. Lựa chọn đội chơi
3. Quy định thời gian,phổ biến luật chơi.
4. Tổ chức trò chơi
5. Tổng kết,đánh giá
Trong giới hạn của một sáng kiến kinh nghiệm và những năm gần đây bản
thân tôi chủ yếu đứng lớp ở các khối 8 và 9 nên bản thân tôi nêu ra một số ví dụ
cụ thể như sau:
Ví dụ: Trò chơi điền sơ đồ trống: Bài áp dụng : Bài 29: Chính sách khai thác
thuộc địa của Pháp( Lịch sử 8)
Phần I: Tổ chức bộ máy nhà nước.
Mục đích trò chơi: Giúp các em hiểu và rèn kĩ năng vẽ sơ đồ thống trị của Pháp ở
Đông Dương
Giáo viên chuẩn bị trước sơ đồ trống vẽ trên giấy rôki và đáp án, chuẩn bị ô chữ
đáp án. Giáo viên giới thiệu trò chơi và lựa chọn đội chơi, chia lớp thành hai đội,
mỗi đội 5 bạn, cử hai học sinh làm trọng tài cùng giáo viên.
Giáo viên quy định luật chơi:3- 4 phút, xếp thành hai đội hình cánh gà sau đó mỗi

đội sẽ cử lần lượt các bạn lên chọn ô chữ để dán cho đúng sơ đồ minh họa cho
đạt kết quả như sơ đồ dưới đây, đội nào hoàn thành trước đội đó thắng cuộc. Thời
gian tối đa là 4 phút, điểm tối đa là 10 điểm.
Tổ chức trò chơi:
? Sau khi hoàn thành xong quá trình xâm lược Đông Dương thực dân Pháp
tiến hành tổ chức bộ máy nhà nước như thế nào? Học sinh trả lời, giáo viên
nhận xét đánh giá và hướng dẫn học sinh tham gia trò chơi luôn, giáo viên
treo sơ đồ trống lên bảng và yêu cầu học sinh điền cho đúng.
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

10


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

• Tổng kết trò chơi:Giáo viên nhận xét, hoàn thiện sơ đồ và chuẩn hóa kiến
thức.
Ví dụ: Trò chơi điền lược đồ trống: Bài áp dụng : Bài 26: Bước phát triển mới
của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp 1953- 1954( Lịch sử 9)
+ Mục đích trò chơi: Giúp học sinh rèn luyện kĩ năng sử dụng lược đồ chiến
dịch biên giới thu đông(1950) một cách tốt hơn.
Giáo viên chuẩn bị lược đồ biên giới thu đông trống, kí hiệu mũi tên có sẵn keo
dán.
Học sinh tìm hiểu lược đồ biên giới thu đông ở nhà.
+ Tiến hành trò chơi:
- Giáo viên giới thiệu về trò chơi, lựa chọn đội chơi, chia thành 2 đội, mỗi
đội chơi gồm 5 học sinh và đặt tên cho mỗi đội. Đội 1- tên tướng Pháp:
Rivie, đội 2 – Võ Nguyên Giáp.
- Thời gian: 3- 4 phút

- Kí hiệu để học sinh dán: ( Địch: mũi tên màu đen, Ta: mũi tên màu
đỏ),đường tiến quân là mũi tên liền, đường rút quân là mũi tên đứt .Đội nào
hoàn thành chính xác trước đội đó thắng, điểm tối da là 10 điểm.
+ Tổ chức trò chơi: Giáo viên treo lược đồ không màu lên bảng cùng với câu
hỏi.
? Em hãy điền kí hiệu thích hợp lên lược đồ để miêu tả diễn biến chiến dịch biên
giới thu - đông 1950? Cho học sinh bắt đầu trò chơi.
+ Tổng kết trò chơi: Sau khi hai đội hoàn thành giáo viên nhận xét và công bố
kết quả chung cuộc.
Ví dụ:Trò chơi “ Ô chữ bí mật” Bài áp dụng: Bài 27 lịch sử 8: Khởi nghĩa Yên
Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi.
+ Mục đích: Trò chơi này áp dụng để củng cố bài học, đồng thời tạo không khí
vui chơi giảm căng thẳng trong giờ học.
Giáo viên chuẩn bị ô chữ có điền sẵn vẽ trên tờ Rô ki, dung giấy dán chữ lại.
Học sinh tìm hiểu và nắm bài học:
+ Tiến hành trò chơi: Giáo viên giới thiệu về trò chơi, lựa chọn đội chơi, chia
thành 2 đội, mỗi đội chơi gồm 6 học sinh và đặt tên cho mỗi đội. Đội 1- Phương
Đông: Rivie, đội 2 –Phương Tây.
- Thời gian: 3- 6 phút. Sau khi giáo viên gợi ý câu hỏi, hai đội giơ tay giành
quyền trả lời. Mỗi hàng chữ chỉ một đội trả lời và trả lời một lần, nếu đúng
được 10 điểm và giáo viên mở hàng chữ đó ra.
- Sau khi giáo viên đọc câu hỏi mật mã ,hai đôi đưa tay giành quyền trả lời .
Nếu trả lời sai đội còn lại được quyền trả lời, mỗi đội trả lời tối đa một lần,
thời gian suy nghĩ là 10 giây. Học sinh trả lời đúng mật mã được 40 điểm.
Em nào hoàn thành trò chơi xuất sắc được thưởng điểm.
+ Tổ chức trò chơi: Giáo viên treo bảng ô chữ đựơc che lên bảng cùng với các
câu hỏi gợi ý.
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

11

Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Mật mã lịch sử: Có 7 chữ cái: Đây là lực lượng tham gia đông nhất trong cuộc
khởi nghĩa Yên Thế ( NÔNG DÂN).Nếu hai đội không trả lời được thì giáo viên
cho hai đội giãi mã các câu hỏi hàng ngang
1/ Ô chữ gồm có 12 chữ cái: Tên của vị thủ lĩnh cuộc khởi nghĩa Yên Thế?
2/Ô chữ gồm 4 chữ cái: Đây là tên của đồng bào ở Hà Giang tham gia chống Pháp
dưới ngọn cờ Hà QuốcThượng?
3/ Ô chữ gồm 8 chữ cái: Tên tỉnh mà cuộc khởi nghĩa nổ ra?
4/ Ô chữ gồm 14 chữ cái: Tên thật của Hoàng Hoa Thám?
5/ Ô chữ gồm 7 chữ cái: Đây là tinh thần chiến đấu của nghĩa quân Yên Thế?
6/Ô chữ gồm 11 chữ cái: Tên một nhà yêu nước tiêu biểu đã đến bắt liên lạc với
nghĩa quân Yên Thế?
7/ Ô chữ gồm 5 chữ cái: Đây là tên vị lãnh tụ khởi nghĩa Yên Thế giai đoạn 1?
Mỗi đội trả lời câu hỏi theo gợi ý lần lượt, học sinh chọn ô hàng ngang để trả lời,
không cần theo thứ tự. Giáo viên nhận xét, công bố kết qủa và hoàn thện bảng
kiến thức.
Đáp án:
1. HOÀNG HOA THÁM
2. MÔNG
3. BẮC GIANG
4. TRƯƠNG VĂN NGHĨA
5. ANH DŨNG
6. PHAN BỘI CHÂU
7. ĐỀ NẮM
Mật mã: NÔNG DÂN
Giáo viên cần nhấn mạnh: Khởi nghĩa Yên Thế là phong trào lớn nhất của

nông dân trong những năm cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX. Sự bền bỉ, dẻo dai
của phong trào nói lên tiềm năng, ý chí và sức mạnh của giai cấp nông dân
Việt Nam.
Quy trình nói trên là thiết kế đối với cách dạy dùng bảng phụ, dạy học không
có sử dụng công nghệ thông tin chúng ta vẫn có thể áp dụng được trò chơi. Còn
nếu sử dụng công nghệ thông tin trên phần mềm Powwer point và các phần mềm
khác thì đơn giản và tất nhiên hiệu quả cao hơn. Hiện nay công nghệ thông tin
được sử dụng ngày càng phổ biến đặc biệt là trong quá trình dạy học, đối với bản
thân tôi đã sử dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy của mình trên phần mềm
trong tổ chức trò chơi ô chữ rất hiệu quả, học sinh thích thú và tiết học sôi động
hơn,không sinh không còn cảm thấy căng thẳng đối với bộ môn này.
Ví dụ:Trò chơi “ Theo dòng lịch sử” Bài áp dụng: Tiết 43 Làm bài tập lịch sử 8
với chủ đê: Phong trào cần vương.
+ Mục đích: Giúp học sinh nắm một cách khái quát về phong trào Cần Vương,
đồng thời tạo cho các em không khí vừa học vừa chơi,phát triển kĩ năng phối hợp,
phân tích, làm việc theo nhóm.
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

12


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Cho học sinh xếp thành 4 đội, mỗi đội có một thư kí.
+ Tiến hành trò chơi: Chia lớp thành 4 đội và đặt tên cho mỗi đội, giáo viên phổ
biến luật chơi. Thời gian: 45 phút/
- Phần khởi động: 50 điểm( 4 đội trả lời 5 câu hỏi, thời gian 5 giây,mỗi câu
hỏi 10 điểm, mỗi đội được trả lời một lần)
- Phần Tăng tốc: 100 điểm( 4 đội tham gia trả lời 4 sự kiện lịch sử,thời gian

trả lời mỗi sự kiện là 5,10,15 giây tương ứng với 15,10 và 5 điểm)
- Về đích: 50 điểm:Học sinh trả lời quan điểm của mình về chủ đề giáo viên
đưa ra,thời gian là 3 phút
Trò chơi cụ thể như sau:
Phần Khởi động: 5 câu hỏi
Câu 1: Cuộc phản công Kinh thành Huế bùng nổ vào thời gian nào?( 5/7/1885)
Câu 2: Tôn Thất thuyết đã thay vua Hàm Nghi mấy lần ra chiếu Cần Vương? ( 2
lần)
Câu 3: Phong trào cần vương trải qua mấy giai đoạn?( 2 giai đoạn)
Câu 4: Thanh Hóa có mấy cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương?(2
cuộc)
Câu 5: Cuộc khởi nghĩa nào là cuộc khởi nghĩa lớn nhất trong phong trào Cần
vương?( Khởi nghĩa Hương Khê)
Phần Tăng tốc: 5 sự kiện lịch sử
Sự kiện 1: + Gợi ý 1: Tôn Thất Thuyết( 5 giây đầu tiên)
+ Gợi ý 2: 5/7/1885( giây thứ 10)
+ Gợi ý 3: Tân Sở( Giây thứ 15)
Đáp án: Cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế
Sự kiện 2: + Gợi ý 1: Ba làng( Giây thứ 5)
+ Gợi ý 2: Công sự (Giây thứ 10)
+ Gợi ý 3: 1886-1887 ( Giây thứ 15)
Đáp án: Khởi nghĩa Ba Đình
Sự kiện 3: + Gợi ý 1: Bãi sậy ( 5 giây đầu tiên)
+ Gợi ý 2: Đinh Gia Quế , Nguyễn Thiện Thuật( giây thứ 10)
+ Gợi ý 3: 1883-1892 ( Giây thứ 15)
Đáp án: Khởi nghĩa Bãi Sậy
Sự kiện 4: + Gợi ý 1: 15 thứ quân( 5 giây đầu tiên)
+ Gợi ý 2: Ngàn Trươi( giây thứ 10)
+ Gợi ý 3: Phan Đình Phùng( Giây thứ 15)
Đáp án: Khởi nghĩa Hương khê

Sự kiện 5: + Gợi ý 1: Tôn Thất Thuyết( 5 giây đầu tiên)
+ Gợi ý 2: Tân sở ( giây thứ 10)
+ Gợi ý 3: 13/7/1885( Giây thứ 15)
Đáp án: Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi ra“ Chiếu Cần Vương”
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

13


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

PhầnVề đích: 50 điểm
? Tại sao phong trào Cần Vương thất bại? Phong trào để lại ý nghĩa gì?
Cuối cùng giáo viên tổng kết, nhận xét, rút kinh nghiệm
*Trò chơi “ Ai là người nhớ sự kiện, nhân vật lịch sử nhiều nhất”:
Trò chơi này có thể áp dụng trong chương trình ngoại khóa lớp 9 học kì II. Sử
dụng trò chơi nàynhằm củng cố hệ thống kiến thức trong học kì II, đồng thời giúp
các em có một không khí thoải mái, thân thiện trong giờ học ngoài trời. Giáo viên
nên chọn thời gian thích hợp để tổ chức . Giáo viên cần chuẩn bị hệ thống câu hỏi,
đáp án, đồng hồ tính thời gian. Giáo viên nên bố trí chỗ ngồi cho học sinh hợp lí.
Học sinh chuẩn bị bảng viết và bút lông.
+ Tổ chức trò chơi: Giáo viên giới thiệu về trò chơi, lựa chọn đội chơi, chọn đội
chơi cả lớp hoặc cả khối.
Trò chơi gồm 10 câu hỏi, học sinh được bố trí ngồi theo hình ô vuông, giáo viên
bố trí đồng nghiệp giám sát trò chơi. Em nào trả lời đúng thì tiếp tục ngồi lại
chơi, em nào sai bị loại khỏi cuộc chơi, cứ như vậy đến khi học sinh trả lời câu
thứ 10 sẽ là người chiến thắng.
+ Tiến hành: Giáo viên đọc câu hỏi xong, học sinh trả lời bằng cách viết vào
bảng của mình, khi tín hiệu báo hết thời gian học sinh giơ bảng lên.

Câu 1: Ai là người sáng lập ra Đảng cộng sản Việt Nam?
Đáp án: Nguyễn Ái Quốc
Câu 2: Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độ lập ở đâu?
Đáp án: Quảng trường Ba Đình
Câu 3: Kế hoạch Na Va được chia thành mấy bước?
Đáp án: 2 bước
Câu 4:Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ diễn ra năm nào?
Đáp án: Năm 1954
Câu 5: Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy tết mậu thân diễn ra năm nào?
Đáp án: Năm 1968
Câu 6: Chiến dịch nào kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước?
Đáp án: Chiến dịch Hồ Chí Minh.
Câu 7: Tên “Nước Cộng hòa xã hội chủ Việt Nam” chính thức từ năm nào?
Đáp án:Năm 1976
Câu 8: Ai là chủ tịch nước ta sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước
thắng lợi?
Đáp án:Tôn Đức Thắng
Câu 9: Đế quốc Mỹ đã tiến hành bao nhiêu “chiến lược chiến tranh” ở Việt
nam?
Đáp án: 3 chiến lược:Chiến tranh đặc biệt,chiến tranh cục bộ, việt nam hóa chiến
tranh.
Câu 10: Nêu tên các đời tổng thống có dính líu trực tiếp đến chiến tranh Việt
nam?
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

14


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Đáp án:Ai sen hao,Ken nơ di, Giôn Xơn, Ních Xơn,Pho.
Tùy theo trình độ học sinh mà giáo viên biên soạn câu hỏi cho phù hợp, nếu học
sinh bị loại sớm thì giáo viên có thể cứu trợ để học sinh quay lại tiếp tục trò chơi.
Cuối cùng giáo viên tổ chức trò chơi.
*Trò chơi “ Tìm hiểu nhân vật lịch sử”trò chơi này có thể áp dụngcho tiết bài
tập hoặc chương trình ngoại khóa lớp 8 ở học kì II.
+ Mục đích: Giúp học sinh khắc sâu những nhân vật lịch sử tiêu biểu của Việt
Nam cuối thế kỉ XIX đầu XX, từ đó bồi dưỡng cho các em long biết ơn với những
anh hùng có công với đất nước, với dân tộc. Đồng thời tạo cho học sinh có được
không khí thoải mái vui chơi trong học tập.
Giáo viên dùng máy chiếu trên phần mềm Powerpoint để thiết kế trò chơi.
Học sinh chuẩn bị kĩ nội dung bài, mỗi đội chuẩn bị một chiếc bảng nhỏ để ghi
đáp án. Giáo viên cử mỗi đội một đội trưởng và một thư kí. Xếp đội hình theo
hình chữ U.
+ Tiến hành trò chơi: Giáo viên giới thiệu về trò chơi, lựa chọn đội chơi, chọn 5
đội và đặt tên cho đội chơi.
Thời gian: 60 phút
- Phần 1: Nhìn hình ảnh đoán tên nhân vật( 100 điểm, bao gồm 10 nhân vật,
học sinh đoán đúng tên một nhân vật được 10 điểm, thời gian là 5 giây, mỗi
đội trả lời một lần, ghi câu trả lời trên bảng)
- Phần 2: Tìm hiểu thân thế nhân vật lịch sử( 200 điểm) Giáo viên chọn 5
nhân vật tiêu biểu để học sinh trả lời, mỗi nhân vật sẽ có 4 câu hỏi, mỗi câu
hỏi trả lời đúng được 10 điểm, thời gian là 5 giây.
- Phần 3: Công lao của nhân vật lịch sử: (250 điểm) Giáo viên cho 5 đội lên
bốc thăm nhân vật mình sẽ trả lời, học sinh thảo luận để đánh giá công lao
của nhân vật lịch sử mình chọn, thời gian là 3 phút, sau đó các đội trả lời
lần lượt, nếu trả lời đúng được 50 điểm
+ Giáo viên tổ chức trò chơi:
Ví dụ cụ thể như sau:

Phần 1: Hình ảnh: Giáo viên cho hình ảnh hiện lên màn hình, với câu hỏi:
Đây là nhân vật lịch sử nào? Cứ lần lượt cho học sinh quan sát 10 nhân vật
(Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết, Phạm Bành, Nguyễn Thiện Thuật, Phan Đình
Phùng, Hoàng Hoa Thám, Phan Bội Châu, Lương Văn Can, Phan Châu Trinh,
Nguyễn Ái Quốc) cho học sinh trả lời.

Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

15


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Nhân vật số 1

Nhân vật số 3

Nhân vật số 2

Nhân vật số 4

Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

16


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Nhân vật số 5

Nhân vật số 7

Nhân vật số 6

Nhân vật số 8

Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

17


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Nhân vật số 9
Nhân vật số 10
Bao gồm 10 nhân vật, học sinh đoán đúng tên một nhân vật được 10 điểm, thời
gian là 5 giây, mỗi đội trả lời một lần, ghi câu trả lời trên bảng
Phần 2: Thân thế: chọn 5 nhân vật để học sinh tìm hiểu: Tôn Thất Thuyết, Phan
Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám, Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh. Mỗi nhân vật
có 4 câu hỏi trắc nghiệm, học sinh lựa chọn phương án trả lời đúng nhất.
Đây là chân dung các nhân vật lịch sử giáo viên chọn để học sinh tìm hiểu.

1.Tôn Thất Thuyết

2. Phan Đình Phùng

Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

18


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

3. Hoàng Hoa Thám

4. Phan Bội Châu

5.Phan Châu Trinh
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

19


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Câu hỏi như sau:
Câu 1. Ông sinh và mất năm nào?
A. 1839- 1913
B. 1841-1913
C. 1840 -1913
D. 1842-1913
Câu 2. Quê của ông ở dâu?
A. Thanh Hóa
B. Nghệ An
C. Hà Tĩnh

D. Quảng Bình
Câu 3. Tên tuổi của ông gắn liền với sự kiện nào sau đây?
A. Chiến thắng Cầu Giấy
B. Khởi nghĩa Hương Khê
C. Tấn công kinh thành Huế
D. Khởi nghĩa Ba Đình
Câu 4. Vai trò của ông đối với lịch sử dân tộc?
A. Lãnh đạo cuộc tấn công kinh thành Huế.
B. Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy.
C. Tham gia phong trào Đông Du
D. Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Ba Đình
Đối với 3 nhân vật còn lại tương tự học sinh tìm hiểu.
Phần 3: Công lao-Giáo viên cho học sinh bốc thăm nhân vật để trả lời.
Ví dụ: Nêu công lao to lớn của Phan Châu Trinh đối với lịch sử dân tộc?
Học sinh thảo luận trả lời nhận xét lẫn nhau. Giáo viên nhận xét, tổng kết và rút
kinh nghiệm.
3.3. Điều kiện để thực hiện các giải pháp, biện pháp.
+ Khai thác kiến thức từ sách giáo khoa,sách giáo viên và các tài liệu có liên
quan.
+ Tham khảo, nghiên cứu cổng thông tin điện tử.
+ Áp dụng phương pháp mới trong dạy học theo hướng phát huy tính tích cực
,chủ động, sáng tạo của học sinh.
+ Sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường.
+ Sự nhiệt tình và phối hợp tốt của các em học sinh đói với giáo viên cũng
như yêu thích đối với môn học.
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.

Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

20

Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Cách tổ chức của các trò chơi mà bản thân tôi nêu trên có tác dụng rất lớn
trong việc học tập đối với bộ môn lịch sử,tạo cho các em học sinh một không khí
thoải mái, vui nhộn, kích thích tính tư duy, sáng tạo khắc sâu các sự kiện lịch sử,
các em không còn căng thẳng sau giờ học nữa. Đây cũng là cách các em vừa học
vừa chơi mà đem lại hiệu quả cao, xóa đi những tư tưởng cho rằng lịch sử là môn
phụ,sự kiện nhiều nên học sinh không xem trọng do đó trong những năm gần đây
việc học lịch sử còn thờ ơ,học sinh chỉ học để có điểm đủ điều kiện lên lớp, học
sinh thi tốt nghiệp trung học phổ thông thậm chí cả hàng ngàn học sinh mà chỉ có
một đến hai em chọn thi môn lịch sử.
3.5. Kết quả khảo nghiệm các vấn đề nghiên cứu.
Qua việc nghiên cứu đề tài và thực hiện tinh thần đổi mới phương pháp dạy
học phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, bản thân tôi nhận
thấy như sau:
+ Đối với giáo viên: Khi chưa áp dụng các trò chơi nêu trên vào trong quá
trình dạy học,bản thân tôi thường mắc phải một số lỗi như giờ dạy còn trầm, giáo
viên nói nhiều, học sinh làm việc ít, giờ học không sôi nổi, học sinh còn thụ
động, phần củng cố bài còn đơn sơ, chưa đem lại hiệu quả cao, chính vì vậy mà
không thu hút và không tạo được sự hứng thú cho các em học sinh. Sau khi tôi
đưa các trò chơi áp dụng vào dạy học thì kết quả dạy học của bản thân tôi có sự
thây đổi nhiều và theo chiều hướng tích cực, với chuẩn bị chu đáo của bản thân về
cách thiết kế, tổ chức nên giờ đây trong tiết dạy của tôi không còn cứng nhắc,
không còn truyền thị kiến thức một chiều mà ngược lại giờ học trở nên sinh động,
học sinh thích thú đối với môn học, tích cực xây dựng bài , học sinh không còn e
ngại như trước nữa, các em đã mạnh dạn hơn trong cách đưa ra nhận xét cũng như
phân tích các sự kiện lịch sử, có tinh thần phối hợp, đoàn kết và hợp tác trong học

tập. Điều quan trọng nhất là các em đã hiểu rõ và nắm vững các sự kiện lịch sử,
kết quả học tập cũng cao hơn.
+ Đối với học sinh: Qua việc tổ chức trò chơi lồng ghép vào tiết học, đặc biệt
là việc sử dụng công nghệ thông tin cho trò chơi này đã tạo ấn tượng tốt đối với
các em học sinh, các em thấy thoải mái, vui chơi học hỏi, không còn cảm giác
căng thẳng, lo sợ khi thầy cô hỏi bài, các em thảo luận, tự mạnh dạn đưa ra ý kiến
tạo cho các em có cảm giác tự tin khi đứng trước đám đông. Đặc biệt các em được
quyền nói lên suy nghĩ của mình về vấn đề nào đó.vv

Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

21


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Giờ học Lịch sử có tổ chức trò chơi tại trường THCS Nguyễn Trãi.

Giờ học lịch sử lớp 9A1 tại trường THCS Nguyễn Trãi.

Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

22


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

Tiết học Lịch sử lớp 8A2 trường THCS Nguyễn Trãi có tổ chức trò chơi.

4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên
cứu.
Qua quá trình khảo sát lấy ý kiến từ các em học sinh khối lớp 8, 9 tại trường
THCS Nguyễn Trãi về thái độ học tập của các em như sau:
Khối TSHS
Thái độ học tập đối
Rất thích
Thích
Không
với bộ môn
thích
8
180
Các em có thích học tập
100
60
20
đối với bộ môn Lịch sử
hay không?
9
175
Các em có thích học tập
100
70
5
đối với bộ môn Lịch sử
hay không?
Bản thân tôi nhận thấy rằng ý thức học tập của các em đối với bộ môn Lịch sử
đã thay đổi theo chiều hướng tiến bộ, tích cực, ít nhất cũng làm thay đổi được cái
nhìn của các em học sinh về bộ môn này, xóa bỏ những tư tưởng còn xem nhẹ bộ

môn mà đa số phụ huynh và học sinh đều xem là một môn học phụ,chưa nhận
thức được tầm quan trọng của bộ môn lịch sử.
Qua so sánh kết quả đạt được trong năm học 2014-2015 của các lớp
8A1,8A2, 8A5, 8A6 khi ứng dụng kinh nghiệm với các lớp không ứng dụng kinh
nghiệm trong năm học( 2013-2014) như sau:
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

23


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ BỘ MÔN LỊCH SỬ CỦA CÁC LỚP
Lớp
Năm
TSHS
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
8A1
2013-2014
34
4
10
20
0
8A2
2013-2014

32
4
10
18
0
8A5
2013-2014
28
0
8
10
10
8A6
2013-2014
27
0
6
12
10
8A1
2014-2015
35
15
20
0
0
8A2
2014-2015
34
10

20
4
0
8A5
2014-2015
30
10
15
5
0
8A6
2014-2015
28
8
14
6
0
Như vậy sau một thời gian giảng dạy với đề tài đưa ra, kết quả dạy học của
bản thân tôi thể hiện rõ ở kết quả trong năm học 2014 - 2015, do đó trong năm
học 2015- 2016 này bản thân tôi mạnh dạn áp dụng rộng rãi đề tài này vào việc
giảng dạy bộ môn Lịch sử ở trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi - huyện Krông
Ana, đồng thời trao đổi kinh nghiệm nhỏ này đến đồng nghiệp trong nhà trường
để cùng nhau phối hợp trong công tác giảng dạy bộ môn Lịch sử tại đơn vị mình .
Trong những năm học vừa qua bản thân tôi được nhà trường phân công giảng
dạy chủ yếu ở bộ môn Lịch sử 8 và 9, do đó trong đề tài này tôi đưa ra các ví dụ
chủ yếu ở những nội dung mình giảng dạy.
Để áp dụng thành công đề tài này vào việc dạy học bộ môn Lịch sử thực tế
trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như hiện nay thì bản thân mỗi giáo
viên bộ môn Lịch sử phải tìm tòi, nghiên cứu, học hỏi nhiều hơn nữa để có thể
đáp ứng những yêu cầu về kiến thức Lịch sử đối với học sinh của mình, đồng thời

tạo cho mình một vốn kiến thức sâu và rộng. Có như vậy chúng ta mới có thể đáp
ứng được yêu cầu của việc dạy học theo phương pháp mới, giáo viên chỉ là người
hướng dẫn học sinh trong quá trình học tập, kích thích óc sáng tạo, phát huy tính
tư duy, của học sinh, đồng thời hạn chế tối đa phương pháp dạy học theo lối
truyền thống.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1.Kết luận:
Việc tạo hứng thú cho học sinh trong việc học tập bộ môn lịch sử trong giai
đoạn như hiện nay là việc cần thiết bởi học sinh càng ngày càng nhàm chán bộ
môn này vì một số lý do khác nhau, song để áp dụng nó vào thực tiễn làm sao
đem lại hiệu quả cao nhất thì chính bản thân giáo viên chúng ta cần phải nắm
vững kiến thức và đầu tư theo chiều sâu, chuẩn bị tốt các phương tiện dạy học, kết
hợp nhuần nhuyễn các phương pháp cũng như kĩ thuật dạy học theo hướng phát
huy tính tích cực của học sinh, tạo cho các em một cảm giác thoải mái, không
thấy áp lực và căng thẳng trong giờ học, có như vậy các em học sinh mới phát huy
hết khả năng, sự tư duy và sáng tạo của mình và kết quả học tập của các em đem
lại cao hơn.
2. Kiến nghị:
Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

24


Tạo hứng thú cho học sinh qua việc tổ chức trò chơi trong giờ học Lịch sử đối với học sinh
khối 8, 9 tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

* Đối với giáo viên:
+ Cần áp dụng phương pháp dạy học mới, phát huy tính tích cực của học sinh,
áp dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy và đầu tư theo chiều sâu hơn nữa để giúp
học sinh chủ động nắm băt kiến thức, gây hứng thú với học sinh tạo cho các em

cảm giác vừa học vừa chơi nhưng đem lại hiệu quả cao hơn.
+ Giáo viên nên đưa câu hỏi vào trò chơi phù hợp với từng đối tượng học sinh
của lớp.
* Đối với học sinh:
+ Trong quá trình học tập học sinh cần tích cực, chủ động, sáng tạo, chủ động
trong việc khai thác kiến thức, tiếp thu kiến thức.
+ Rèn luyện nhiều hơn nữa về kĩ năng đánh giá, phân tích , nhận định các sự kiện
lịch sử.
+ Có tinh thần phối hợp, đoàn kết với các bạn học sinh để hoạt động học tập đạt
hiệu quả cao hơn.
* Đối với các cấp:
+ Đầu tư nhiều hơn nữa trang thiết bị dạy học như phòng máy chiếu. Trong tiết
học nếu giáo viên sử dụng công nghệ thông tin, hình ảnh minh họa cho tiết dạy
của mình thì hiệu quả đem lại cao, học sinh cũng không bị động, khắc sâu kiến
thức một cách chủ động, và điều quan trong hơn là các em có hứng thú trong học
tập.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân tôi, song chắc chắn sẽ còn
nhiều thiếu sót, kính mong đồng chí đồng nghiệp góp ý một cách chân thành để
giúp tôi hoàn thiện hơn đối với đề tài này.
Ea na ngày 15/1/2016
Người viết

Nguyễn Thị Tài

Sáng kiến kinh nghiệm - Giáo viên: Nguyễn Thị Tài - THCS Nguyễn Trãi

25