SINH LÝ HỆ THẦN KINH
TRUNG ƯƠNG
NHÓM 3
1.Lê Thị Kim Dung
2.Nguyễn Thị Thảo Hà
3.Hồ Thị Hoa
4.Lê Thị Yến
5.Từ Như Ngọc
6.Lê Hồng Nga
7.Trần Thị Hương Giang
8.Hồ Thị Thu Hiền
9.Lê Thị Mỹ Linh
10.Nguyễn Thị Liệu
11.Chu Thị Thảo Trang
I . Chức năng sinh lý và sự tiến hoá của hệ thần kinh
1 . Chức năng sinh lý chủ yếu của hệ thần kinh :
cảm giác
chức năng
vận động
thực vật
hoạt động thần
kinh cao cấp
vai trò
- Điều hòa mọi hoạt động của cơ
thể, đồng thời bảo đảm cho
cơ thể thích nghi toàn với
ngoại cảnh.
-Thực hiện các hoạt động
kiểm soát hết sức phức tạp
- Tích hợp thông tin định ra các
đáp ứng thích hợp
chức năng đặc trưng
của vỏ não
2 . Sự tiến hoá của hệ thần kinh
Hệ thần kinh trung ương chưa có ở động vật đơn bào (amip,thảo trùng)
ở một số thảo trùng
có các sơi thực hiện
chức năng dẫn truyền
hưng phấn
hải niên : đã có cấu
trúc giống tế bào
thần kinh liên hệ với
tế bào cơ
Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch :đã hình thành
các hạch thần kinh liên hệ với nhau bằng các
sợi thần kinh
ruột khoang : hệ thần
kinh dạng lưới được cấu
tạo từ 2 mạng lưới : 1
liên hệ với tế bào thụ cảm
1 liên hệ với cơ quan bên
trong . đặc điểm : kích
thích 1 điểm thì toàn bộ
cơ co
Sơ đồ sự tiến hóa của hệ thần kinh
Sơ đồ cấu trúc sơ lược hệ thần kinh ở người
Hệ thần kinh dạng ống : toàn
bộ hệ thần kinh trung ương
được cấu tạo rù 1 ống nằm ở
phía lưng con vật , đầu trước
mở rộng ra tạo thành não bộ
phần sau có hình trụ được gọi
là tuỷ sống . đặc trưngở các
loài động vật có xương sống
II. Tế bào thần kinh và suynap thần kinh
2.1. Tế bào thần kinh
Gồm:
Nơron (neuron) và TB TK đệm (neuroglia)
Cấu tạo của neuron
• Thân tế bào
• Sợi nhánh
• Sợi trục
6
Cấu trúc sợi có bao
myelin
Node of Ranvier
Layers of myelin
Axon
Schwann
cell
Axon
Figure 48.8
Myelin sheath
Nodes of
Ranvier
Schwann
cell
Nucleus of
Schwann cell
7
0.1 µm
Sự dẫn truyền hưng phấn trên sợi thần kinh không có myelin
Sự dẫn truyền hưng phấn trên sợi thần kinh có myelin
Phân loại nơron
10
2.2 SYNAP thần kinh
Sơ đồ cấu trúc và chức năng của synap
11
Dẫn truyền thông tin qua synap
- Cơ chế dẫn truyền qua synap
12
Các trung khu thần kinh và tính chất
• Là tập hợp các tế bào thần kinh, cùng thực hiện một phản xạ
nhất định hay điều hòa một chức năng nào đó.
• Tính chất
sự mệt mỏi của các trung khu
dẫn truyền một chiều
tính nhạy cảm đối với
đối với Oxi
dẫn truyền chậm trễ
Tình chất
TKTK
sự tập cộng hưng phấn
sự biến đổi nhịp
hưng phấn
tác dụng sau kích thích
phụ thuộc vào cường độ
và thời gian
III. Phản xạ - Các nguyên tắc hoạt động cơ bản của hệ
thần kinh :
1. Phản xạ
Phản xạ là sự đáp ứng của
cơ thể đối với sự kích thích vào
các thụ cảm thể
loại phản xạ
Theo ý nghĩa sinh học : phản xạ
dưỡng , phản xạ tự vệ , sinh dục ,
định hướng , vận động ,
tư thế - trương lực
Theo phân bố thụ cảm thể : phản
xạ thuộc thụ cảm thể trên bề mặt
cơ thể , phản xạ thuộc thụ cảm
thể bên trong cơ thể
Theo sự xuất hiện của phản xạ :
phản xạ bẩm sinh , phản xạ tập
nhiễm ( có điều kiện )
Theo phản ứng phản xạ : phản xạ
vận động , phản xạ bài tiết ,
phản xạ tim- mạch ...
Các cung phản xạ :
cung phản xạ đa suynap
cung phản xạ 1 suynap
2 . Nguyên tắc hoạt động :
2.1. Nguyên tắc quy tụ luồng hướng tâm
- Nhiều sơi neuron khác nhau quy tụ trong một neuron trung
gian và neuron tác động
2.2 . Nguyên tắc liên hệ ngược
kích thích hướng tâm
động tác vận động
xung động hướng tâm
ngược
thụ cảm thể ở cơ ,
gân , khớp hưng phấn
các xung phát sinh ở đó được
truyền về hệ thần kinh trung ương
2.3 nguyên tắc con đường chung cuối cùng
Một động tác vận động nào đó có thể được gây ra
bởi nhiều kích thích khác nhau tác động lên các
thụ cảm thể khác nhau
có 2 loại
phản xạ đồng
vận : tăng
cường lẫn
nhau
phản xạ đối
kháng : ức chế
lẫn nhau , các
kích thích gây
đau , đói , p.xạ
sinh dục chiếm
ưu thế
2.4 Nguyên tắc ưu thế :
để hệ thần kinh hoạt động như
khối thống nhất trong điều kiện
giống tự nhiên cần có những điểm
hưng phấn ưu thế có khả năng thay
đổi hoạt động của các trung
khu thần kinh khác
tăng tính hưng phấn
có khả năng tập
công hưng phấn
đặc điểm nguồn
hưngphấn ưu thế
hưng phấn bền vững
có tính tuỳ ý : khả năng duy trì hưng
phấn rất lâu sau khi đã ngừng kích
thích
III. Cấu tạo và chức năng sinh lý của hệ thần kinh
• Hệ thần kinh của động vật có xương sống phát
• triển từ lá phôi ngoài
• Hệ thần kinh (nervous system) của người là hệ
cơ quan phức tạp nhất của cơ thể, được tạo nên một mạng
lưới các bào thần kinh gọi là neuron và rất
nhiều tế bào thần kinh đệm. Trung bình mỗi neuron có
khoảng 1000 điểm
tiếp xúc với các neuron khác, tạo nên một hệ thống
liên lạc phức tạp
Sơ đồ phát triển hệ thần kinh trong giai đoạn phôi thai ở người
3.1 . Thần kinh trung ương
3.1.1 Tuỷ sống
3.1.1 .1 . Cấu tạo tủy sống
Tủy sống (spinal cord) là phần thần kinh trung ương nằm trong ống sống.
Do trong quá trình phát triển, cột sống phát triển nhanh hơn tủy sống nên phần
thấp nhất của tủy sống chỉ ngang gian đốt sống thắt lưng 1-2 (L1-L2).
3.1.1.2 Chức năng sinh lý của tủy sống
Thực hiện phản xạ
CHỨC NĂNG
Điều tiết trương lực
của cơ
phụ trách các phản xạ không
điều kiện
điều hoà hoạt động của hệ
bài tiết , tim mạch , tiêu hoá ,
sinh dục
tham gia điều tiết trương lực cơ
của các cơ vân từ cổ trở xuống
nhờ hoạt động của các noron
vận động , các receptor bản thể
Phối hợp các động tác
vận động
phối hợp các động tác vận
động ăn khớp với nhau
Dẫn truyền xung động
thần kinh
nhờ các đường dẫn truyền
nằm trong tuỷ sống
Chức năng phản xạ của tuỷ sống