Bài giảng Chăm sóc người bệnh trước mổ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (134.61 KB, 11 trang )
Giáo án tuần: 1
Số tiết: 02. Tổng số tiết đã giảng: 00
Ngày giảng: / 4 / 2016
TÊN BÀI HỌC
CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH TRƯỚC MỔ
A. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU
1. Mục đích: Giúp cho sinh viên có kiến thức cơ băn về việc chuẩn bị người bệnh trước mổ
2. Yêu cầu:
- Giảng viên: Sử dụng phương tiện, phương pháp giảng dạy tích cực để cung cấp kiến thức cơ bản về chuẩn bị người
bệnh trước mổ
- Sinh viên: Tập trung nghe giảng và tích cực phát biểu, đóng góp ý kiến xây dựng bài
B. MỤC TIÊU HỌC TẬP
1. Nêu được mục đích của việc chuẩn bị người bệnh trước mổ
2. Thực hiện đầy đủ việc chuẩn bị người bệnh trước mổ
C. CHUẨN BỊ PHƯƠNG TIỆN, ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: Giáo án, giáo trình, phấn, bảng, test lượng giá, máy Projecter
D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
I. Ổn định lớp: 01 phút
- Số sinh viên vắng: ...................................Tên:..............................................................................................…….................................................................................
- Nội dung nhắc nhở:………......................................................................................................................................................................................................................
II. Kiểm tra bài cũ: 00 phút. Dự kiến sinh viên kiểm tra: Không
Lớp
Họ tên sinh viên
Điểm
- Câu hỏi kiểm tra: ......................................................................................................................................................................................................................................
III. Giảng bài mới: 80 phút
Hoạt động
Giảng viên
Sinh viên
Thời
gian
1
Nêu vấn đề
Diễn giải
Lắng nghe
* Mục đích, yêu cầu
1
Thuyết trình
Diễn giải
Lắng nghe, ghi nhớ
* Mục tiêu học tập
1
Thuyết trình
Diễn giải
Lắng nghe, ghi nhớ
Phấn bảng
Projerter
* Nội dung
77
1. Đại cương
5
Thuyết trình
Diễn giải
Lắng nghe, ghi nhớ
Phấn bảng
Projerter
Các điểm mấu chốt
* Đặt vấn đề
Phương pháp
Phương tiện
dạy học
Mục đích:Giúp cho sinh viên hiểu được mục đích của việc chuẩn bị người bệnh trước mổ
Kết quả: Sinh viên nắm được mục đích của việc chuẩn bị người bệnh trước mổ
33
2. Mổ phiên
Mục đích: Giúp cho sinh viên nắm được cách chuẩn bị người bệnh mổ phiên
2.1. Tinh thần
13
Đặt câu hỏi
Phát vấn
2.2. Thể chất
12
Thuyết trình
2.3. Thủ tục hành chính
3
Diễn giải
2.4. Ngày phẫu thuật
5
Kết quả: Sinh viên nắm được cách chuẩn bị người bệnh mổ phiên
3. Mổ cấp cứu
33
Phát vấn
Thuyết trình
HẾT TIẾT 1
Đặt câu hỏi
Diễn giải
Mục đích: Giúp cho sinh viên nắm được cách chuẩn bị người bệnh mổ cấp cứu
Phấn bảng
Suy nghĩ trả lời
Lắng nghe, ghi nhớ Projerter
Phấn bảng
Suy nghĩ trả lời
Lắng nghe, ghi nhớ Projerter
Kết quả: Sinh viên nắm được cách chuẩn bị người bệnh mổ phiên
4. Giáo dục sức khỏe
6
Phát vấn
Thuyết trình
Đặt câu hỏi
Diễn giải
Phấn bảng
Suy nghĩ trả lời
Lắng nghe, ghi nhớ Projerter
Mục đích: Giúp cho sinh viên GDSK cho người bệnh trước mổ
Kết quả: Sinh viên nắm được cách GDSK
IV. Lượng giá: 06 phút : Tiết 1 (3 phút), Tiết 2 (3 phút)
V. Bài tập về nhà: 03 phút
- Câu hỏi lý thuyết: ............................................................................................................................................................................................................................
- Tài liệu tham khảo : Trang 29 – Điều dưỡng Ngoại khoa – Nhà xuất bản Y học, 2011……...............................................................
E. RÚT KINH NGHIỆM SAU TIẾT GIẢNG.................................................................................................................................................................................
Ngày soạn 16 / 4 /2016
THÔNG QUA BỘ MÔN
GIẢNG VIÊN
CN. Hoàng Viết Thái
CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH TRƯỚC MỔ
* MỤC TIÊU HỌC TẬP
1. Nêu được mục đích của việc chuẩn bị người bệnh trước mổ.
2. Thực hiện đầy đủ việc chuẩn bị người bệnh trước mổ.
* NỘI DUNG
1. ĐẠI CƯƠNG
Trong quá trình điều trị bằng ngoại khoa việc chuẩn bị người bệnh trước mổ là một trong những khâu quan trọng, nó ảnh
hưởng nhiều đến kết quả điều trị
Công việc chuẩn bị người bệnh trước mổ được thực hiện bởi một ê – kíp: Điều dưỡng, Bác sĩ điều trị, Phẫu thuật viên,
Bác sĩ gây mê, người bệnh và thân nhân người bệnh. Trong đó người Điều dưỡng giữ vai trò chủ yếu trong việc chuẩn bị
Điều dưỡng cần nắm những thông tin cơ bản về người bệnh như bệnh tật và các rối loạn kèm theo; hiểu và biết phản ứng
của người bệnh trước mổ; biết cách đánh giá những xét nghiệm tiền phẫu và biết lượng giá những thay đổi của cơ thể, nguy
cơ, biến chứng liên quan đến phẫu thuật
Mục đích của chuẩn bị người bệnh trước mổ:
+ Đánh giá được tình trạng chung của người bệnh, khả năng chịu đựng phẫu thuật
+ Phát hiện các rối loạn của các hệ thống cơ quan trong cơ thể người bệnh và điều chỉnh các rối loạn đó
+ Chuẩn bị sẵn sàng các phương tiện để đối phó với các biến chứng có thể xảy ra
Có hai loại chính: mổ có chương trình (mổ theo kế hoạch) và mổ cấp cứu
2. CHUẨN BỊ NGƯỜI BỆNH MỔ PHIÊN (MỔ KẾ HOẠCH)
Mổ phiên là loại mổ được sắp xếp sẵn lịch mổ, nhưng có thể để một thời gian nhất định mà không ảnh hưởng đến tính
mạng người bệnh như: loét dạ dày - tá tràng, bướu cổ... Việc chuẩn bị chung bao gồm:
2.1. Chuẩn bị về tinh thần
- Giải thích để người bệnh biết mục đích, lợi ích, phương thức mổ
- Giải thích cho người bệnh biết các ảnh hưởng sau mổ: đau, khó chịu khi có ống sonde trên người
- Trả lời đầy đủ những thắc mắc của người bệnh trong phạm vi cho phép
- Trao đổi với thân nhân người bệnh để họ cùng chia xẻ quan tâm, động viên người bệnh, cùng hợp tác trong việc chuẩn
bị trước mổ cho người bệnh
2.2. Chuẩn bị thể chất cho người bệnh
2.2.1. Đánh giá tình trạng các cơ quan
+ Máu: CTM, Ts - Tc, nhóm máu...
+ Chụp X – quang, khám Tim – Phổi
+ Các xét nghiệm cận lâm sàng: chức năng gan (SGOT - SGPT), chức năng thận (urê niệu, urê máu...).
+ Nước tiểu toàn phần
+ Xét nghiệm phân tìm trứng ký sinh trùng đường ruột
2.2.2. Vệ sinh cá nhân và chuẩn bị da vùng mổ
- Những ngày trước mổ người bệnh được tắm rửa vệ sinh sạch sẽ (tóc, móng tay, hậu môn, bộ phận sinh dục)
- Da vùng mổ thường được chuẩn bị ngày trước mổ, bao gồm làm sạch sẽ, rửa da và cạo sạch lông, tóc vùng mổ
Trong quá trình vệ sinh cần lưu ý:
+ Tránh làm xây xát da
+ Cạo hết lông vùng mổ
+ Báo cáo những bất thường ở vùng mổ như: u, nhọt, vết mổ cũ
2.2.3. Phát hiện ổ nhiễm trùng trong cơ thể: khám tai mũi họng, phát hiện các vùng nhiễm trùng
2.2.4. Chuẩn bị chế độ ăn
- Tăng cường dinh dưỡng trước mổ, nếu người bệnh không ăn được qua đường miệng cần báo bác sĩ để cho ăn đường
khác
- Trước ngày mổ ăn nhẹ hoặc chỉ truyền dịch. Nhịn ăn, uống từ 6 – 8 giờ trước mổ. Nếu mổ đường tiêu hoá người bệnh
được hút dạ dày hoặc thụt tháo phân
2.3. Thủ tục hành chính
- Giấy cam đoan mổ, hồ sơ mổ, nêu tóm tắt quá trình bệnh lý, chữ ký của người có chỉ định mổ
2.4. Chuẩn bị ngày phẫu thuật
- Đánh giá lại chức năng sống của người bệnh: mạch, huyết áp, nhịp thở
- Tháo các tư trang của người bệnh ký gửi hoặc đưa cho người nhà.
- Làm gọn tóc, rửa sạch các dấu vết trang điểm
- Thay quần áo theo quy định
- Đeo bảng tên vào tay người bệnh
- Kiểm tra lại hồ sơ bệnh án
- Đưa người bệnh lên nhà mổ, bàn giao với nhà mổ
3. CHUẨN BỊ NGƯỜI BỆNH MỔ CẤP CỨU
- Mổ cấp cứu là những trường hợp yêu cầu phải mổ ngay, nếu không sẽ ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh hoặc
làm bệnh sẽ trầm trọng hơn
- Mổ cấp cứu chia làm hai loại chính là: cấp cứu và tối cấp cứu
+ Mổ tối cấp cứu là bệnh không được trì hoãn, vì bệnh có thể gây tử vong ngay cho người bệnh như: vết thương tim; vết
thương động mạch chủ; thủng phổi; vỡ gan, thận đang chảy máu; vỡ tử cung, chửa ngoài tử cung vỡ…
+ Mổ cấp cứu là những bệnh có thể trì hoãn trong vài giờ, nhưng nếu mổ được càng sớm càng tốt, vì bệnh sẽ trầm trọng
nếu mổ muộn như viêm ruột thừa hay viêm phúc mạc, thoát vị bẹn nghẹt, tắc ruột…
- Người bệnh mổ tối cấp cứu và mổ cấp cứu thường trong tình trạng nguy kịch về sức khỏe như: sốc, suy hô hấp, suy tuần
hoàn, đau đớn… nên cần phải có thái độ tích cực trong thăm khám và xử trí
- Thời gian chuẩn bị trước mổ cho người bệnh là rất ít nên ê – kíp chuẩn bị cho người bệnh phải khẩn trương và phối hợp
nhịp nhàng trong từng công đoạn. Các vấn đề chuẩn bị trước mổ chỉ cần làm cơ bản, cần thiết và nhanh gọn nhất
- Công việc chuẩn bị cụ thể như sau:
+ Tiến hành hồi sức ngay
+ Thực hiện y lệnh khẩn trương, chính xác
+ Chuẩn bị tinh thần: Giải thích ngắn gọn cho người bệnh và gia đình về: mục đích, lợi ích và phương pháp phẫu thuật
+ Chuẩn bị về thể chất:
• Đánh giá chức năng sống cho người bệnh: Mạch, huyết áp, nhịp thở
• Đánh giá tình trạng huyết động: Công thức máu, nhóm máu
• Đánh giá sơ bộ các chức năng gan và thận
• Chuẩn bị vùng mổ: Làm sạch vùng mổ, thay quần áo
• Chế độ dinh dưỡng: Căn dặn người bệnh không ăn uống thêm bất cứ thứ gì
+ Thủ tục hành chính khẩn trương
+ Chuyển người bệnh lên phòng mổ
4. GIÁO DỤC SỨC KHỎE
- Hướng dẫn rõ ràng, cụ thể những việc cần phối hợp giữa người bệnh và nhân viên y tế: những việc của người bệnh cần
phải thực hiện trong suốt thời gian điều trị trước mổ, trong khi chuẩn bị mổ và sau khi mổ.
- Đặc biệt sau khi thụt tháo người bệnh cần phải theo sự hướng dẫn của điều dưỡng để cho cuộc mổ đạt kết quả cao.
CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ TIẾT 1
Hãy chọn ý đúng nhất
TT
Nội dung
Trả lời
Mục đích của việc chuẩn bị trước mổ:
1.
A. Làm người bệnh đỡ lo lắng
C. Để người bệnh đồng ý mổ
B. Để người bệnh có sức đề kháng tốt
D. Để hạn chế đến mức tối thiểu các tai biến trong khi mổ
Việc làm không đúng trước khi đi mổ là:
2.
A. Đo mạch, huyết áp
C. Cho uống nước chè đường nóng
B. Thay quần áo theo quy định
D. Kiểm tra lại hồ sơ bệnh án
Việc làm không đúng khi chuẩn bị tinh thần cho người bệnh là:
3.
A. Giải thích về lợi ích của phẫu thuật
C. Không nên giải đáp các thắc mắc cho NB
B. Giải thích về phương pháp phẫu thuật
D. Trao đổi với thân nhân để cùng động viên NB
Cần phát hiện những ổ nhiễm trùng trước mổ phiên để:
4.
A. Xử trí luôn khi phẫu thuật
C. Dự phòng dùng thêm thuốc
B. Điều trị ổ nhiễm trùng trước
D. Chuyển từ mổ phiên sang mổ cấp cứu
Hãy chọn 2 ý đúng
Nội dung
TT
Trả lời
Công tác chuẩn bị người bệnh trước mổ…:
5.
A. Có ảnh hưởng trực tiếp đến phẫu thuật
C. Chuẩn bị tốt sẽ hạn chế được các tai biến
B. Là nhiệm vụ của người bệnh và gia đình
D. Bác sỹ là người chịu trách nhiệm chính
Mổ phiên là mổ mà:
6.
A. Cách thức phẫu thuật tùy Bác sỹ trực tiếp quyết định
B. Chưa có sự sắp xếp sẵn về Bác sỹ mổ
C. Đã có sự sắp xếp sẵn về thời gian mổ
D. Dành cho những bệnh có thể kéo dài một thời gian
CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ TIẾT 2
Hãy chọn ý đúng nhất
TT
Nội dung
Trả lời
Người bệnh mổ cấp cứu:
7.
A. Chỉ cần chuẩn bị về thể chất
C. Không cần chuẩn bị về tinh thần
B. Chỉ cần chuẩn bị về tinh thần
D. Chuẩn bị cả thể chất và tinh thần
Khi mổ cấp cứu:
8.
A. Nên làm đầy đủ các xét nghiệm
C. Không cần làm các xét nghiệm
B. Chỉ cần làm các xét nghiệm cơ bản
D. Phải làm đầy đủ các xét nghiệm
Việc làm không đúng cho người bệnh mổ cấp cứu:
9.
A. Làm nhanh chóng thủ tục hành chính
C. Làm sạch vùng mổ, thay quần áo
B. Lấy máu làm các xét nghiệm cơ bản
D. Cho người bệnh nhịn ăn 6 – 8 giờ trước khi đi mổ
Hãy chọn 2 ý đúng
Nội dung
TT
10.
Mổ cấp cứu:
A. Mổ cấp cứu không cần chuẩn bị bệnh nhân
B. Là những trường hợp cần phải mổ ngay
Trả lời
C. Gồm 2 loại là cấp cứu và tối cấp cứu
D. Mổ cấp cứu cần làm đầy đủ các xét nghiệm
ĐÁP ÁN LƯỢNG GIÁ TIẾT 1
Hãy chọn ý đúng nhất
TT
Nội dung
Trả lời
1.
Mục đích của việc chuẩn bị trước mổ:
A. Làm người bệnh đỡ lo lắng
B. Để người bệnh có sức đề kháng tốt
C. Để người bệnh đồng ý mổ
D. Để hạn chế đến mức tối thiểu các tai biến trong khi mổ
D
2.
Việc làm không đúng trước khi đi mổ là:
A. Đo mạch, huyết áp
B. Thay quần áo theo quy định
C. Cho uống nước chè đường nóng
D. Kiểm tra lại hồ sơ bệnh án
C
3.
Việc làm không đúng khi chuẩn bị tinh thần cho người bệnh là:
A. Giải thích về lợi ích của phẫu thuật
C. Không nên giải đáp các thắc mắc cho NB
B. Giải thích về phương pháp phẫu thuật
D. Trao đổi với thân nhân để cùng động viên NB
C
Cần phát hiện những ổ nhiễm trùng trước mổ phiên để:
4.
A. Xử trí luôn khi phẫu thuật
C. Điều trị ổ nhiễm trùng trước
B. Dự phòng dùng thêm thuốc
D. Chuyển từ mổ phiên sang mổ cấp cứu
B
Hãy chọn 2 ý đúng
Nội dung
TT
Trả lời
Công tác chuẩn bị người bệnh trước mổ…:
5.
A. Có ảnh hưởng trực tiếp đến phẫu thuật
C. Chuẩn bị tốt sẽ hạn chế được các tai biến
B. Là nhiệm vụ của người bệnh và gia đình
D. Bác sỹ là người chịu trách nhiệm chính
Mổ phiên là mổ mà:
6.
A. Cách thức phẫu thuật tùy Bác sỹ trực tiếp quyết định
B. Chưa có sự sắp xếp sẵn về Bác sỹ mổ
C. Đã có sự sắp xếp sẵn về thời gian mổ
D. Dành cho những bệnh có thể kéo dài một thời gian
ĐÁP ÁN LƯỢNG GIÁ TIẾT 2
Hãy chọn ý đúng nhất
AC
CD
TT
Nội dung
Trả lời
Người bệnh mổ cấp cứu:
7.
A. Chỉ cần chuẩn bị về thể chất
C. Không cần chuẩn bị về tinh thần
B. Chỉ cần chuẩn bị về tinh thần
D. Chuẩn bị cả thể chất và tinh thần
D
Khi mổ cấp cứu:
8.
A. Nên làm đầy đủ các xét nghiệm
C. Không cần làm các xét nghiệm
B. Chỉ cần làm các xét nghiệm cơ bản
D. Phải làm đầy đủ các xét nghiệm
B
Việc làm không đúng cho người bệnh mổ cấp cứu:
9.
A. Làm nhanh chóng thủ tục hành chính
C. Làm sạch vùng mổ, thay quần áo
B. Lấy máu làm các xét nghiệm cơ bản
D. Cho người bệnh nhịn ăn 6 – 8 giờ trước khi đi mổ
D
Hãy chọn 2 ý đúng
Nội dung
TT
10.
Mổ cấp cứu:
A. Mổ cấp cứu không cần chuẩn bị bệnh nhân
B. Là những trường hợp cần phải mổ ngay
C. Gồm 2 loại là cấp cứu và tối cấp cứu
D. Mổ cấp cứu cần làm đầy đủ các xét nghiệm
Trả lời
BC
