Module Giáo dục thường xuyên 28- Nội dung và kĩ năng tư vấn cho Trung tâm học tập cộng đồng - Bế Hồng Hạnh

LỜI GIỚI THIỆU

Giáo viên là m t trong nh ng nhân t quan tr ng quy t nh ch t l ng
giáo d c và ào t o ngu n nhân l c cho t n c. Do v y, ng, Nhà n c
ta c bi t quan tâm n công tác xây d ng và phát tri n i ng giáo viên.
M t trong nh ng n i dung c chú tr ng trong công tác này là b i d ng
th ng xuyên (BDTX) chuyên môn, nghi p v cho giáo viên.
BDTX chuyên môn, nghi p v cho giáo viên là m t trong nh ng mô hình
nh m phát tri n ngh nghi p liên t c cho giáo viên và c xem là mô
hình có u th giúp s ông giáo viên c ti p c n v i các ch ng trình
phát tri n ngh nghi p.
Ti p n i chu kì II, chu kì III BDTX giáo viên m m non, ph thông, B
Giáo d c và ào t o ã xây d ng ch ng trình BDTX giáo viên và quy
ch BDTX giáo viên theo tinh th n i m i nh m nâng cao ch t l ng và
hi u qu c a công tác BDTX giáo viên trong th i gian t i. Theo ó, các
n i dung BDTX chuyên môn, nghi p v cho giáo viên ã c xác nh,
c th là:
— B i d ng áp ng yêu c u th c hi n nhi m v n m h c theo c p h c
(n i dung b i d ng 1);
— B i d ng áp ng yêu c u th c hi n nhi m v phát tri n giáo d c a
ph ng theo n m h c (n i dung b i d ng 2);
— B i d ng áp ng nhu c u phát tri n ngh nghi p liên t c c a giáo viên
(n i dung b i d ng 3).
Theo ó, h ng n m m i giáo viên ph i xây d ng k ho ch và th c hi n
ba n i dung BDTX trên v i th i l ng 120 ti t, trong ó: n i dung b i
d ng 1 và 2 do các c quan qu n lí giáo d c các c p ch o th c hi n
và n i dung b i d ng 3 do giáo viên l a ch n t b i d ng nh m
phát tri n ngh nghi p liên t c c a mình.
B Giáo d c và ào t o ã ban hành Ch ng trình BDTX giáo viên m m
non, ph thông và giáo d c th ng xuyên v i c u trúc g m ba n i dung
b i d ng trên. Trong ó, n i dung b i d ng 3 ã c xác nh và th

hi n d i hình th c các module b i d ng làm c s cho giáo viên t l a
ch n n i dung b i d ng phù h p xây d ng k ho ch b i d ng h ng
n m c a mình.
giúp giáo viên t h c, t b i d ng là chính, B Giáo d c và ào t o
ã giao cho C c Nhà giáo và Cán b qu n lí c s giáo d c ch trì xây
|

5


—
—
—
—
—

d ng b tài li u g m các module t ng ng v i n i dung b i d ng 3
nh m ph c v công tác BDTX giáo viên t i các a ph ng trong c
n c. m i c p h c, các module c x p theo các nhóm t ng ng v i
các ch trong n i dung b i d ng 3.
M i module b i d ng c biên so n nh m t tài li u h ng d n t h c,
v i c u trúc chung g m:
Xác nh m c tiêu c n b i d ng theo quy nh c a Ch ng trình BDTX
giáo viên;
Ho ch nh n i dung giúp giáo viên th c hi n nhi m v b i d ng;
Thi t k các ho t ng th c hi n n i dung;
Thông tin c b n giúp giáo viên th c hi n các ho t ng;
Các công c giáo viên t ki m tra, ánh giá k t qu b i d ng.
Tuy nhiên, do c thù n i dung c a t ng l nh v c c n b i d ng theo
Chu n ngh nghi p giáo viên nên m t s module có th có c u trúc khác.

Tài li u c thi t k theo hình th c t h c, giúp giáo viên có th h c
m i lúc, m i n i. B ng các ho t ng h c t p ch y u trong m i module
nh : c, ghi chép, làm bài th c hành, bài t p t ánh giá, bài ki m tra
nhanh, bài t p tình hu ng, tóm l c và suy ng m,… giáo viên có th t
l nh h i ki n th c c n b i d ng, ng th i có th th o lu n nh ng v n
ã t h c v i ng nghi p và t n d ng c h i áp d ng k t qu
BDTX trong ho t ng gi ng d y và giáo d c c a mình.
Các tài li u BDTX này s
c b sung th ng xuyên h ng n m ngày
càng phong phú h n nh m áp ng nhu c u phát tri n ngh nghi p a
d ng c a giáo viên m m non, giáo viên ph thông và giáo viên t i các
trung tâm giáo d c th ng xuyên trong c n c.
B tài li u này l n u tiên c biên so n nên r t mong nh n c ý ki n
óng góp c a các nhà khoa h c, các giáo viên, các cán b qu n lí giáo d c
các c p tác gi c p nh t, b sung tài li u ngày m t hoàn thi n h n.
M i ý ki n óng góp xin g i v C c Nhà giáo và Cán b qu n lí c s
giáo d c — B Giáo d c và ào t o (Toà nhà 8C — Ngõ 30 — T Quang B u —
P. Bách Khoa — Q. Hai Bà Tr ng — TP. Hà N i) ho c Nhà xu t b n i h c
S ph m (136 — Xuân Thu — P. D ch V ng — Q. C u Gi y — TP. Hà N i).
C c Nhà giáo và Cán b qu n lí c s giáo d c — B Giáo d c và ào t o

6

|


B HNG HNH

MODULE gdtx

28
NộI DUNG Và Kĩ NĂNG TƯ VấN
CHO TRUNG TÂM
HọC TậP CộNG ĐồNG

|

7


A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN

Trung tâm h c t p c ng ng (TTHTC ) là m t mô hình giáo d c m i,
c hình thành và phát tri n Vi t Nam t n m 1998 n nay. Hi n
nay, TTHTC ang phát tri n r t nhanh và ã c thành l p h u h t
các xã, ph ng, th tr n trong c n c. Là c s giáo d c không chính
quy c a xã, ph ng th tr n, TTHTC có ch c n ng: “T o i u ki n thu n

l i cho m i ng i m i l a tu i
c h c t p th ng xuyên, h c t p su t
i,
c ph bi n ki n th c và sáng ki n kinh nghi m trong s n xu t và
cu c s ng góp ph n xoá ói gi m nghèo, t ng n ng su t lao ng, gi i
quy t vi c làm; nâng cao ch t l ng cu c s ng c a t ng ng i dân và c
c ng ng; là n i th c hi n vi c ph bi n ch tr ng, chính sách, pháp lu t
n v i m i ng i dân”. Dù m i
c thành l p và phát tri n h n 10 n m,

TTHTC ã b c u ch ng t là m t mô hình giáo d c h u hi u trong
vi c t o c h i h c t p su t i cho ng i dân. Qua ó, góp ph n nâng

cao ch t l ng cu c s ng ng i dân và phát tri n c ng ng b n v ng.
Là m t c s giáo d c c ng ng, c a c ng ng và do c ng ng
thành l p qu n lí nên s n nh và phát tri n c a các TTHTC ph
thu c r t nhi u vào i u ki n c a các a ph ng. Th c t hi n nay,
nhi u a ph ng còn nghèo nên vi c u t kinh phí, c s v t ch t cho
TTHTC còn r t ít i, th m chí là không có. M t khác, nh n th c v
TTHTC c a xã h i, c a các c p lãnh o a ph ng, các ban ngành,
oàn th và c a c cán b qu n lí TTHTC còn nhi u h n ch . i u này
ã gây nhi u khó kh n cho vi c duy trì, phát tri n b n v ng TTHTC .
Do v y, TTHTC hi n ang r t c n s t v n, giúp c a các cán b /GV
Giáo d c th ng xuyên (GDTX) trên a bàn.
Trung tâm GDTX là c s giáo d c duy nh t trên a bàn c a t nh/huy n
làm công tác GDTX. Trung tâm GDTX có i ng cán b , GV có trình
chuyên môn và am hi u v GDTX, v TTHTC . Vì v y, không th ai khác,
các trung tâm GDTX c n và có kh n ng tr thành các trung tâm ngu n
h tr , t v n cho các TTHTC trong t nh/huy n. Quy ch t ch c
và ho t ng c a trung tâm GDTX và c a TTHTC c ng ã quy nh rõ
i u này. C th :
8

|

MODULE GDTX 28


—
—
—
—

i u 40, Quy ch t ch c và ho t ng c a trung tâm GDTX ã quy nh
“Trung tâm GDTX t v n, h ng d n các TTHTC trong vi c th c hi n
n i dung giáo d c”.
i u 26, Quy ch t ch c và ho t ng c a TTHTC xã, ph ng, th tr n
ã quy nh “Trung tâm GDTX c p huy n có trách nhi m t v n… cho
TTHTC …”.
ây là nh ng c s pháp lí quan tr ng yêu c u các Trung tâm GDTX ph i
có trách nhi m t v n cho TTHTC . Do ó, các cán b /GV GDTX ph i
có nhi m v t v n cho TTHTC .
Mu n t v n cho TTHTC , cán b /GV GDTX c n ph i bi t rõ t v n cái
gì cho TTHTC (n i dung c n t v n)? T v n cho ai ( i t ng t v n)?
T v n b ng cách nào (k n ng, ph ng pháp t v n)? Module này s
giúp cho cán b /GV GDTX bi t cách l a ch n n i dung t v n, l a ch n
và s d ng nh ng k n ng, ph ng pháp t v n phù h p, hi u qu v i
các i t ng c n t v n TTHTC .
Vì v y, n i dung chính c a module này g m nh ng v n sau:
T v n và ch c n ng c a t v n TTHTC ; các hình th c t v n
TTHTC (2 ti t).
i t ng và n i dung c n t v n TTHTC (4 ti t).
Nh ng k n ng và công vi c c n thi t th c hi n t v n có hi u qu
TTHTC (4 ti t).
Th c hành l a ch n n i dung, hình th c, k n ng t v n phù h p v i i
t ng c n t v n TTHTC (5 ti t).
Nh v y, sau khi h c xong module này, cán b /GV GDTX s có m t s
ki n th c, k n ng c b n, c n thi t v t v n TTHTC ; ng th i bi t
ti n hành nh ng công vi c c n thi t th c hi n nhi m v t v n cho
TTHTC . Module này c ng giúp cán b /GV GDTX nh n bi t c
nh ng i t ng c n t v n và nh ng n i dung c n t v n TTHTC
hi n nay.

NỘI DUNG VÀ KĨ NĂNG TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

9


B. MỤC TIÊU TÀI LIỆU
I. MỤC TIÊU CHUNG

Module GDTX 28 nh m cung c p, trang b cho cán b , GV GDTX m t s
ki n th c và k n ng t v n h có th v n d ng khi th c hi n nhi m v
t v n cho TTHTC .

II. MỤC TIÊU CỤ THỂ

H c xong module này, ng i h c có kh n ng:

1. Kiến thức

— Trình bày c khái ni m t v n và ch c n ng c a t v n TTHTC .
— Nh n bi t c các hình th c t v n TTHTC .
— Xác nh c i t ng, n i dung và k n ng t v n cho TTHTC .

2. Kĩ năng

— Bi t l a ch n n i dung và hình th c t v n phù h p v i các i t ng
c n t v n TTHTC , phù h p v i tình hình th c ti n c a TTHTC .
— Có các k n ng c b n, c n thi t t v n có hi u qu cho TTHTC .
— Bi t ti n hành nh ng công vi c c n thi t t ch c t v n cho TTHTC .

3. Thái độ

— Có nh n th c úng n v t m quan tr ng c a vi c t v n cho TTHTC .
— Có ý th c b i d ng ki n th c, rèn luy n k n ng nâng cao n ng l c t
v n cho TTHTC .

10

|

MODULE GDTX 28


C. NỘI DUNG

Nội dung 1

TƯ VẤN VÀ CHỨC NĂNG CỦA TƯ VẤN Ở TTHTCĐ; CÁC HÌNH THỨC
TƯ VẤN Ở TTHTCĐ (2 tiết)

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm tư vấn và chức năng tư vấn ở
TTHTCĐ (1 tiết).

a. Nhi m v

Mu n th c hi n nhi m v t v n cho TTHTC , tr c h t c n có nh ng
hi u bi t nh t nh v t v n và ch c n ng c a t v n TTHTC . Ho t
ng này òi h i ph i làm vi c cá nhân. Sau ó có th trao i, chia s
k t qu v i các ng nghi p và i chi u v i áp án m c thông tin

ph n h i cho ho t ng 1.

b. Bài t p
* Bài t p 1: T v n cho TTHTC là gì?
* Bài t p 2: Ch c n ng c a t v n cho TTHTC là gì?
* Bài t p 3: T v n cho TTHTC có gì khác bi t c n chú ý?
c. Thông tin ph n h i
* Bài t p 1: T v n cho TTHTC là quá trình thông qua nhi u hình th c

*

—
—
—
—
—
—

nh m chia s v i nh ng i t ng c n t v n TTHTC nh ng hi u
bi t, ki n th c, k n ng v GDTX, v TTHTC và nh ng v n v n hoá —
xã h i khác có liên quan góp ph n duy trì và phát tri n b n v ng TTHTC .
Bài t p 2: T v n cho TTHTC có các ch c n ng c b n sau ây:
Cung c p thông tin.
H tr .
Gi i quy t mâu thu n.
Gi i quy t v n .
Ra quy t nh.
Thay i hành vi.
NỘI DUNG VÀ KĨ NĂNG TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

11


* Bài t p 3: T v n cho TTHTC có m t s

i m khác bi t c n chú ý, ó là:
— i t ng c n t v n TTHTC r t a d ng v tu i, trình v n hoá,
ngành ngh , v nhu c u, nguy n v ng c n t v n...
— N i dung t v n cho nh ng i t ng c n c t v n TTHTC v a
có tính chuyên môn sâu v GDTX, TTHTC , l i v a có tính a d ng,
phong phú v nh ng v n thu c các l nh v c c b n c a i s ng và
s n xu t nh : kinh t , v n hoá, xã h i, môi tr ng, s c kho , pháp lu t...
Nh ng cán b , GV c n hi u c i m khác bi t này c a t v n TTHTC
có công tác chu n b t t tr c khi ti n hành t v n cho TTHTC .
Hoạt động 2: Xác định các hình thức tư vấn ở TTHTCĐ (1 tiết).

a. Bài t p
* Bài t p 4: Khi t v n cho TTHTC , có th s d ng nh ng hình th c t

v n nào?

* Bài t p 5: M t s

TTHTC ?

i m c n chú ý khi l a ch n hình th c t v n cho

b. Thông tin ph n h i

* Bài t p 4: t v n cho TTHTC , thông th ng có th s d ng m t s

—
—
—
—
—
—
*

—

12

|

hình th c t v n sau:
T v n tr c ti p.
T v n qua i n tho i.
T v n qua th .
T v n b ng mô hình h i th o.
T v n thông qua các ph ng ti n truy n thanh, b n tin, t p san, các tài
li u tuyên truy n.
T v n qua m ng.
Bài t p 5: Khi l a ch n hình th c t v n, c n chú ý n m t s i m sau:
Hình th c t v n ph i phù h p v i i t ng c n t v n. Do i t ng
c n t v n TTHTC r t a d ng nên b n c n hi u r ng v i m i i
t ng c n t v n có th có nh ng hình th c t v n khác nhau, ví d :
Hình th c t v n tr c ti p phù h p v i i t ng A, nh ng l i không hi u

MODULE GDTX 28


qu khi s d ng v i i t ng B. Vì th , tr c khi t v n b n c n bi t rõ v
i t ng c n t v n l a ch n các hình th c t v n phù h p. Nh v y,
t v n m i hi u qu .
— Hình th c t v n ph i phù h p v i n i dung t v n. Vì i t ng c n t
v n TTHTC r t da d ng, có nhu c u t v n nhi u v n khác nhau
nên n i dung t v n c ng r t a d ng, phong phú. V i m i lo i n i dung
t v n, c ng c n có nh ng hình th c t v n khác nhau. Ví d : N u n i
dung t v n là nh ng v n m i, c n cung c p nhi u thông tin thì s
phù h p v i hình th c t v n b ng mô hình h i th o. Còn n u n i dung
t v n là nh ng v n c th , mang tính k thu t thì b n nên s d ng
hình th c t v n tr c ti p...

Nội dung 2
ĐỐI TƯỢNG VÀ NỘI DUNG CẦN TƯ VẤN Ở TTHTCĐ (4 tiết)
Hoạt động 1: Xác định các đối tượng cần được tư vấn ở TTHTCĐ
(1 tiết).

a. Bài t p
* Bài t p 6: i t ng c n c t v n TTHTC là ai?
b. Thông tin ph n h i
* Bài t p 6: i t ng c n t v n TTHTC r t a d ng, có th chia thành

—
—
—
—
—

các nhóm nh sau:
Nhóm i t ng là các lãnh o ng, Chính quy n a ph ng các c p,
c bi t c p xã.
Nhóm i t ng là các cán b các ban, ngành, oàn th ; là nh ng i
di n c a t ch c qu n chúng, t ch c kinh t — xã h i, các ch ng trình,
d án... trong và ngoài c ng ng.
Nhóm i t ng là các b qu n lí, lãnh o TTHTC .
Nhóm i t ng là cán b , GV, h ng d n viên, báo cáo viên tham gia
gi ng d y t i các TTHTC .
Nhóm i t ng cu i cùng, quan tr ng nh t là ng i dân c ng ng.
NỘI DUNG VÀ KĨ NĂNG TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

13


Hoạt động 2: Xác định một số nội dung cần tư vấn cho TTHTCĐ
(1,5 tiết).

a. Bài t p
* Bài t p 7: TTHTC c n
b. Thông tin ph n h i
* Bài t p 7: TTHTC c n

c t v n nh ng n i dung nào?

c t v n m t s n i dung c b n nh sau:
— Nh ng v n c b n v GDTX, v TTHTC .

— Qu n lí và ch o, giám sát, ánh giá TTHTC ; liên k t, ph i h p và xây
d ng m ng l i TTHTC ; qu n lí và huy ng ngu n l c cho TTHTC ;
i u tra nhu c u ng i h c; l p k ho ch, t ch c th c hi n các ho t
ng và ch ng trình giáo d c TTHTC .
— c i m h c t p c a h c viên ng i l n c ng ng; ph ng pháp và
k thu t d y h c ng i l n TTHTC ; k n ng c b n, c n thi t c a
h ng d n viên/báo cáo viên/tình nguy n viên TTHTC ; khai thác và
biên so n tài li u cho TTHTC .

Hoạt động 3: Lựa chọn nội dung tư vấn phù hợp với đối tượng
cần tư vấn ở TTHTCĐ (1,5 tiết).

a. Bài t p
* Bài t p 8: Các nhóm

i t ng c n t v n TTHTC c n có nh ng n i
dung t v n khác nhau nh th nào?

b. Thông tin ph n h i
* Bài t p 8: V i m i nhóm

i t ng khác nhau s c n c t v n nh ng
n i dung khác nhau. Ng i cán b t v n c n xác nh rõ m t s n i
dung t v n c th cho t ng nhóm i t ng khác nhau. Ví d nh :
— i v i nhóm i t ng là các lãnh o ng, Chính quy n a ph ng
các c p, c bi t c p xã, n i dung t v n có th là: nh ng hi u bi t c
b n v GDTX/GDKCQ, v i t ng, ch c n ng, nhi m v c a GDTX; các
ch tr ng, chính sách c a ng và Nhà n c i v i vi c phát tri n
GDTX nói chung và TTHTC nói riêng; v trí, vai trò, ch c n ng, nhi m v
c a TTHTC ; các v n hi n nay c a TTHTC

a ph ng; các i m
m nh, i m y u c a các TTHTC t i a ph ng.

14

|

MODULE GDTX 28


—

i v i nhóm i t ng là các b qu n lí, lãnh o TTHTC , n i dung
t v n có th là: v trí, vai trò, ch c n ng, nhi m v c a TTHTC ; Trách
nhi m, quy n h n c a ban giám c; qu n lí TTHTC ; xây d ng k ho ch
ho t ng dài h n và ng n h n c a TTHTC ; ch o và t ch c th c
hi n tri n khai các ho t ng c a TTHTC ; ki m tra, giám sát, ôn c
th c hi n k ho ch c a TTHTC .

Nội dung 3
NHỮNG KĨ NĂNG VÀ CÔNG VIỆC CẦN THIẾT ĐỂ TỔ CHỨC TƯ
VẤN CÓ HIỆU QUẢ CHO TTHTCĐ (4 tiết)
Hoạt động 1: Tìm hiểu những phẩm chất và kĩ năng cơ bản của
cán bộ tư vấn cho TTHTCĐ (3 tiết).

a. Bài t p
* Bài t p 9: Cán b t v n cho TTHTC c n ph i có nh ng ph m ch t nào?
* Bài t p 10: t v n có hi u qu cho TTHTC , cán b t v n c n có

nh ng k n ng t v n nào?

b. Thông tin ph n h i
* Bài t p 9:

Cán b t v n c n ph i có nh ng ph m ch t nh sau:
— Có nh ng hi u bi t sâu, r ng v các v n c n t v n.
— Có kinh nghi m, hi u bi t v th c t a ph ng, th c t v n c n t v n.
— Có s hi u bi t v i t ng t v n và có kh n ng t o c m i quan h tin
c y c i m và tôn tr ng l n nhau gi a cán b t v n và i t ng c n t v n.
* Bài t p 10:

—
—
—
—
—

Cán b t v n c n ph i có nh ng k n ng c b n, c n thi t nh sau:
K n ng giao ti p;
K n ng l ng nghe;
K n ng di n t;
K n ng ng viên;
K n ng ra quy t nh và gi i quy t v n .
NỘI DUNG VÀ KĨ NĂNG TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

15

Hoạt động 2: Tìm hiểu những công việc cần thiết của TTGDTX để
làm tốt công tác tư vấn cho TTHTCĐ (1 tiết).

a. Bài t p
* Bài t p 11: Theo b n, TTGDTX c n th c hi n nh ng công vi c gì

t t công tác t v n cho TTHTC ?

làm

b. Thông tin ph n h i
* Bài t p 11: t v n t t cho TTHTC , TTGDTX c n ti n hành m t s

—
—
—
—
—

công vi c sau:
Thu th p và lên danh m c các lo i tài li u, t li u nghiên c u v các v n
c n t v n và tài li u h tr i t ng c t v n.
Tuy n ch n i ng cán b , GV tham gia t v n.
Liên k t ph i h p v i các ban ngành, oàn th , t ch c, ch ng trình d án...
Kh o sát tình hình th c t c a a ph ng, xác nh nh ng v n c n t
v n c a các i t ng t v n.
Xây d ng ch ng trình t v n, bao g m có: m c ích, i t ng, n i dung,
hình th c, ph ng pháp, a i m...

Nội dung 4

THỰC HÀNH LỰA CHỌN NỘI DUNG, HÌNH THỨC, KĨ NĂNG TƯ
VẤN PHÙ HỢP VỚI ĐỐI TƯỢNG CẦN TƯ VẤN Ở TTHTCĐ (5 tiết)
Hoạt động 1: Nghiên cứu một số tình huống cần tư vấn ở
TTHTCĐ (2 tiết).

a. Bài t p
* Bài t p 12 (tình hu ng 1): TTHTC xã B ã thành l p

c 1 n m nay.
Trong ngày khai tr ng trung tâm, ng i dân trong xã ph n kh i, nô n c
n tham d các ho t ng c a trung tâm. Nh ng ngày sau, nhi u ng i
dân ã n c sách, tham gia h c các l p h c chuyên
trung tâm.
Nh ng r i, không bi t vì sao s l ng ng i dân n tham gia các ho t
ng c a trung tâm ngày m t th a d n.
B n hãy phân tích và tìm ra nguyên nhân c a tình hu ng trên.

16

|

MODULE GDTX 28


* Bài t p 13 (tình hu ng 2): TTHTC xã C ã thành l p

c 2 n m. Trong
nh ng ngày u thành l p, lãnh o chính quy n các c p c a a ph ng
ã h a s h tr kinh phí hàng n m trung tâm ho t ng. Th nh ng
ã hai n m nay, trung tâm ch a h nh n c m t kho n kinh phí nào

t ngu n ngân sách c a a ph ng. Trung tâm ang r t khó kh n vì
không có kinh phí ho t ng.
B n hãy phân tích và tìm ra nguyên nhân c a tình hu ng trên.
* Bài t p 14 (tình hu ng 3): Ch t ch xã D c lãnh o huy n cho i tham
quan h c t p m t s xã tiêu bi u a ph ng b n. Ông r t tâm c v i
mô hình TTHTC c a các xã ó. Ông quy t nh ph i thành l p ngay
TTHTC c a xã mình. V i s n l c c a lãnh o xã, ch m t th i gian
ng n sau ó, xã D ã có m t TTHTC khá khang trang so v i i u ki n
c a m t xã khó kh n. Tuy ch là nhà c p 4 nh ng trung tâm ã có m t
phòng làm vi c c a ban lãnh o trung tâm, m t phòng th vi n, m t h i
tr ng ch cho 100 ng i ng i v i các trang thi t b c n thi t nh bàn,
gh , t ng âm, loa, ài, tivi. Trung tâm c ng có m t ban lãnh o qu n lí và
i u hành trung tâm. ng chí phó giám c th ng tr c c a trung tâm là
hi u phó m t tr ng ti u h c c a xã v n là ng i tâm huy t, có uy tín và
kinh nghi m trong công tác qu n lí và ch o giáo d c. V y mà, ã g n 2
n m trôi qua, trung tâm v n ch a ho t ng có hi u qu .
B n hãy phân tích và tìm ra nguyên nhân c a tình hu ng trên.

b. Thông tin ph n h i
* Bài t p 12: Phân tích và tìm nguyên nhân c a tình hu ng 1.

— Xem xét tình hu ng 1 cho th y, ngay t ngày thành l p trung tâm ã
thu hút c s quan tâm c a ng i dân c ng ng. H ã n tham
gia các ho t ng c a trung tâm khá là tích c c. i u ó th hi n vi c
thành l p trung tâm là phù h p v i nguy n v ng c a ng i dân c ng
ng. ng th i c ng cho th y, trung tâm ã nh n c s h ng ng
khá tích c c c a ng i dân, ây là m t y u t r t quan tr ng trong vi c
t ch c các ho t ng c a m t c s giáo d c không chính quy c ng
ng. Tuy nhiên, ho t ng c a trung tâm v n ch a th t s hi u qu ,
do v y mà ng i dân ã không còn h ng thú, ít tham gia các ho t ng

c a trung tâm.
NỘI DUNG VÀ KĨ NĂNG TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

17


— Tình hu ng trên có th do m t s nguyên nhân sau: Các ho t ng c a
TTHTC xã C ch a phong phú, h p d n, ch a phù h p, ch a áp ng
c nhu c u, nguy n v ng h c t p c a ng i dân trong c ng ng; Ban
lãnh o trung tâm ch a có s ph i h p ch t ch v i c ng ng tìm
hi u, i u tra, xác nh c nhu c u h c t p c a c a ng i dân trong
xã; Ban lãnh o trung tâm ch a t ch c c nhi u hình th c h c t p
linh ho t, phong phú, h p d n ng i h c và n i dung h c t p c ng ch a
th c s thi t th c, b ích ph c v cho i s ng lao ng, s n xu t và sinh
ho t c a ng i dân nên không thu hút c ng i dân tham gia.
* Bài t p 13: Phân tích và tìm nguyên nhân c a tình hu ng 2.
— Trong tình hu ng 2, TTHTC xã C ang g p khó kh n v tài chính.
TTHTC ã c thành l p c 2 n m nh ng ch a c h tr kinh
phí ho t ng t ngu n ngân sách c a a ph ng.
— Tình hu ng trên có th do m t s nguyên nhân sau: Lãnh o a
ph ng ch a c p kinh phí cho TTHTC vì có th do a ph ng ó còn
nghèo, còn quá nhi u khó kh n; ho c do lãnh o a ph ng ch a nh n
th c úng vai trò, s c n thi t c a TTHTC ; ho c chính TTHTC ó
ho t ng quá kém. M t khác, ban lãnh o TTHTC có th ch a ch
ng tìm hi u, tích c c ngh , tranh th s ng h c a các c p chính
quy n gi i quy t kinh phí t ngu n ngân sách; ch a linh ho t, sáng
t o tìm nh ng ngu n kinh phí khác t các ch ng trình d án c a các
ban ngành, oàn th , t ch c xã h i, doanh nghi p a ph ng...

* Bài t p 14: Phân tích và tìm nguyên nhân c a tình hu ng 3.
— Tình hu ng 3 cho th y, TTHTC xã D ã có m t i u ki n h t s c thu n
l i ó là trung tâm ã nh n c s ng h và h tr , t o i u ki n c a
lãnh o xã. C th , ch t ch xã ã có nh n th c úng v vai trò c a
TTHTC và ã n l c thành l p TTHTC . TTHTC c a xã ã c lãnh
o xã u t ban u v c s v t ch t t ng i t t. V t ch c, trung
tâm c ng ã có m t ban lãnh o trong ó có phó giám c th ng tr c
là ng i tâm huy t, có kinh nghi m qu n lí giáo d c.
— Tuy thu n l i nh v y nh ng ã g n 2 n m, trung tâm v n ch a ho t
ng có hi u qu . Có th do m t s nguyên nhân sau: Tr c h t, TTHTC
xã D ch a c thành l p theo úng b n ch t c a m t TTHTC . ó là,
18

|

MODULE GDTX 28


vi c thành l p trung tâm ph i xu t phát t nguy n v ng c a ng i dân
ch không ph i c a riêng lãnh o xã. Ng i dân ph i có nh n th c
úng và ph i th c s tham gia vào quá trình thành l p trung tâm, có nh
v y h m i c m th y mình là ch c a trung tâm và có trách nhi m tham
gia xây d ng và th c hi n các hoat ng c a trung tâm. Nh v y, trong
tình hu ng này, TTHTC xã D thi u m t y u t quan tr ng nh t, ó là s
h ng ng t ng i dân, s tham gia làm ch c a ng i dân. M t
nguyên nhân n a có th là ban lãnh o trung tâm ch a có kinh nghi m
qu n lí, i u hành m t mô hình giáo d c m i và r t khác v i các tr ng
h c chính quy. Do v y, ban lãnh o trung tâm ã ch a bi t t ch c các
ho t ng phù h p TTHTC .
Hoạt động 2: Lập phương án tư vấn cho một số tình huống ở

TTHTCĐ (3 tiết).

a. Bài t p
* Bài t p 15: B n hãy l a ch n n i dung, hình th c, k n ng t v n phù h p

v i i t ng c n t v n tình hu ng 1.
* Bài t p 16: B n hãy l a ch n n i dung, hình th c, k n ng t v n phù h p
v i i t ng c n t v n tình hu ng 2.
* Bài t p 17: B n hãy l a ch n n i dung, hình th c, k n ng t v n phù h p
v i i t ng c n t v n tình hu ng 3.

b. Thông tin ph n h i
* Bài t p 15: Trên c s phân tích nguyên nhân c a tình hu ng bài t p 12,

b n hãy xác nh và tr l i các câu h i: i t ng là ai? N i dung là gì?
Hình th c t v n nào s phù h p? D ki n s d ng k n ng t v n nào?
— i t ng c n t v n: là nh ng cán b qu n lí TTHTC , t p trung vào
ban lãnh o TTHTC .
— N i dung t v n: Có th t p trung vào nh ng v n c b n c a TTHTC
và qu n lí, i u hành TTHTC ; i u tra, xác nh nhu c u h c t p c a
ng i dân, xây d ng k ho ch; n i dung và hình th c t ch c các ho t
ng TTHTC ...
NỘI DUNG VÀ KĨ NĂNG TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

19


— Hình th c t v n: có th s d ng hình th c t v n qua h i th o, to àm

và t v n tr c ti p; cung c p các tài li u có liên quan.
— K n ng t v n: Giao ti p, l ng nghe, di n t...
* Bài t p 16: Trên c s phân tích nguyên nhân c a tình hu ng bài t p
13, b n hãy xác nh c th : i t ng, n i dung, hình th c t v n và k
n ng t v n.
— i t ng c n t v n: là cán b chính quy n a phu ng các c p, ban
lãnh o TTHTC .
— N i dung t v n: mô hình TTHTC và qu n lí i u hành TTHTC ; ch
tr ng, chính sách c a ng và Nhà n c v phát tri n GDTX nói chung
và TTHTC nói riêng, các v n b n ã ban hành.
— Hình th c t v n: có th s d ng hình th c t v n qua h i th o, to àm
và t v n tr c ti p; cung c p các tài li u có liên quan.
— K n ng t v n: Giao ti p, l ng nghe, di n t, ra quy t nh...
* Bài t p 17: Trên c s phân tích nguyên nhân c a tình hu ng bài t p
14, b n hãy xác nh c th : i t ng, n i dung, hình th c t v n và k
n ng t v n.
— i t ng c n t v n: là cán b chính quy n c p xã, ban lãnh o
TTHTC và ng i dân trong xã.
— N i dung t v n: mô hình TTHTC và qu n lí i u hành TTHTC ; ch
tr ng, chính sách c a ng và Nhà n c v phát tri n GDTX nói chung
và TTHTC nói riêng, các v n b n ã ban hành; i u tra, xác nh nhu
c u h c t p c a ng i dân, xây d ng k ho ch; n i dung và hình th c t
ch c các ho t ng TTHTC ...
— Hình th c t v n: có th s d ng hình th c t v n qua h i th o, to àm
và t v n tr c ti p; cung c p các tài li u có liên quan, t v n qua các
ph ng ti n truy n thông...
— K n ng t v n: giao ti p, l ng nghe, di n t, ra quy t nh...

20

|

MODULE GDTX 28


D. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ (trắc nghiệm/tình huống
và thông tin phản hồi về các bài đánh giá)

* Bài t p 1: L a ch n úng/Sai.

c các phát bi u d i ây, theo b n ý ki n nào úng, ý ki n nào sai?
Hãy ánh d u × vào c t phù h p v i ý ki n c a b n.
Quan ni m

úng

Sai

1. T v n cho TTHTC là quá trình thông qua nhi u hình
th c nh m chia s v i nh ng i t ng c n t v n
TTHTC nh ng hi u bi t, ki n th c, k n ng v GDTX, v
TTHTC và nh ng v n v n hoá — xã h i khác có liên
quan góp ph n duy trì và phát tri n b n v ng TTHTC .
2. Ch c n ng c a t v n cho TTHTC là: cung c p thông tin;
h tr ; gi i quy t mâu thu n; gi i quy t v n ; ra quy t
nh; thay i hành vi.
3. Chú tr ng vào công tác t v n cho TTHTC là không c n
thi t vì h u h t i t ng c n t v n TTHTC là ng i
l n, h hi u bi t và có nhi u kinh nghi m s ng.
4. Cán b t v n có trách nhi m h tr và h ng d n ng i

c t v n t o ra nh ng thay i tích c c, nh ng s l a
ch n cu i cùng là do chính ng i c t v n.
5. Cán b t v n cho TTHTC n u ch có s hi u bi t v
i t ng t v n và t o c m i quan h tin c y c i m ,
tôn tr ng i v i ng i c t v n là ch a .
6. TTHTC , n i dung t v n là quan tr ng nh t. Vì th ,
cán b t v n có nh ng hi u bi t sâu, r ng v các v n
c n t v n thì s t v n t t.
7. Cán b t v n cho TTHTC càng có nhi u k n ng t v n
càng t v n thành công.
8. Cán b t v n cho TTHTC bi t l a ch n n i dung và
hình th c t v n phù h p v i i t ng, làm t t các công
vi c c n thi t tr c khi t v n thì kh n ng t v n thành
công s cao.
NỘI DUNG VÀ KĨ NĂNG TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

21


* Bài t p 2: Bài t p v m t s k n ng t v n c b n.

1. M t s ng i dân xã A cho r ng, tham gia h c t p TTHTC v a m t
th i gian l i v a không c ti n. B n s t v n cho h nh th nào?
2. M t TTHTC ã t ch c r t nhi u l p h c nh ng v n r t ít ng i dân
xã ó tham gia. B n s t v n cho ban lãnh o TTHTC ó nh th nào?
3. M t lãnh o xã có suy ngh r ng, s d TTHTC c a xã B ho t ng
ch a hi u qu b i vì c s v t ch t c a TTHTC còn r t nhi u thi u th n
so v i các tr ng h c. B n s t v n cho v lãnh o xã ó nh th nào?

* Bài t p 3: T ánh giá.
B n hãy t ánh giá k n ng t v n c a chính mình d a vào b ng d i ây:
Các k n ng t v n

K n ng giao ti p
K n ng l ng nghe
Kh n ng xác nh v n
K n ng di n t
Kh n ng t c ni m tin c a
ng i khác
S c m thông
K n ng ng viên
Kh n ng l a ch n n i dung, hình
th c t v n phù h p v i i t ng
c nt v n
K n ng gi i quy t v n
Kh n ng làm vi c v i ng i khác
gi i quy t v n
22

|

MODULE GDTX 28

1=
R t
th p

2=
Th p

3=
Trung
bình

4=
Khá

5=
Xu t
sc


E. PHỤ LỤC/TÀI LIỆU BỔ SUNG
PHỤ LỤC 1: TÀI LIỆU BỔ SUNG CHO NỘI DUNG 1
1. Thế nào là tư vấn cho trung tâm học tập cộng đồng?

T v n cho TTHTC là quá trình thông qua nhi u hình th c nh m chia
s v i nh ng i t ng c n t v n TTHTC nh ng hi u bi t, ki n th c,
k n ng v GDTX, v TTHTC và nh ng v n v n hoá — xã h i khác có
liên quan góp ph n duy trì và phát tri n b n v ng TTHTC .

2. Các chức năng của tư vấn cho trung tâm học tập cộng đồng

—

—

—
—

—
—

T v n cho TTHTC có các ch c n ng nh sau:
Cung c p thông tin: Cung c p cho các i t ng c n t v n nh ng thông
tin rõ ràng, chính xác có th làm thay i nh n th c và quan i m
ch a úng c a i t ng c n t v n.
H tr : T t c các i t ng c n t v n u c n n s giúp . Vì v y, t
v n là quá trình th hi n s s n sàng giúp v m t nào ó (ví d : tâm lí,
tình c m, ki n th c, k n ng...) làm hài lòng i t ng c n t v n.
Gi i quy t mâu thu n: Giúp i t ng c n t v n gi i quy t các v n
khó kh n c a chính h ho c v i ng i khác.
Gi i quy t v n : Giúp các i t ng c n t v n phân tích nh ng khó
kh n, tìm ra nh ng gi i pháp hành ng và cu i cùng tìm c gi i pháp
hi u qu gi i quy t v n .
Ra quy t nh: Giúp các i t ng c n t v n xác nh các ph ng án, t
a ra quy t nh c th v cách gi i quy t nh ng khó kh n c a h .
Thay i hành vi: Trang b cho i t ng c n t v n các k n ng c n thi t
h có th quy t nh các thay i liên quan n suy ngh , tình c m, hành vi.

3. Một số hình thức tư vấn cho trung tâm học tập cộng đồng

—
—

Thông th ng có m t s hình th c t v n cho TTHTC sau:
T v n tr c ti p: là hình th c ng i t v n tr c ti p trao i v i i t ng
c n t v n.
T v n qua i n tho i: là hình th c ng i t v n trao i v i i t ng

c n t v n qua i n tho i.
NỘI DUNG VÀ KĨ NĂNG TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

23


— T v n qua th : là hình th

v n qua lá th .

c ng i t v n trao i v i i t ng c n t

— T v n b ng mô hình h i th o: là hình th

—
—

c ng i t v n trao i v i
nhi u i t ng c n t v n khác nhau qua t ch c các h i th o.
T v n thông qua các ph ng ti n truy n thanh, b n tin, t p san, các tài
li u tuyên truy n: là hình th c ng i t v n trao i v i i t ng c n t

v n thông qua m c h i áp.
T v n qua m ng: là hình th c ng i t v n trao i v i i t ng c n t
v n qua email, chat, di n àn (forum).
Tu thu c vào i t ng, n i dung và i u ki n t v n mà GV trung tâm
GDTX có th l a ch n các hình th c t v n thích h p.

PHỤ LỤC 2: TÀI LIỆU BỔ SUNG CHO NỘI DUNG 2
4. Đối tượng cần tư vấn ở trung tâm học tập cộng đồng

i t ng c n t v n TTHTC có th chia thành các nhóm nh sau:
— Nhóm i t ng là các lãnh o ng, chính quy n a ph ng các c p,
c bi t c p xã: ây là nh ng ng i quy t nh các ch tr ng, chính

sách i v i TTHTC , là nh ng ng i qu n lí tr c ti p các TTHTC , là
nh ng ng i có trách nhi m và có kh n ng i u ph i các ban, ngành,
oàn th , các l c l ng xã h i liên k t, h p tác v i nhau trong vi c t
ch c các ho t ng TTHTC , duy trì và phát tri n b n v ng TTHTC .
— Nhóm i t ng là các cán b các ban, ngành, oàn th : là nh ng i
di n c a t ch c qu n chúng, t ch c kinh t — xã h i, các ch ng trình,
d án... trong và ngoài c ng ng. ây là l c l ng quan tr ng trong vi c
tham gia xây d ng k ho ch, h tr và t ch c các ho t ng TTHTC .
— Nhóm i t ng là các b qu n lí, lãnh o TTHTC : H là nh ng ng i
tr c ti p qu n lí, ch o, xây d ng k ho ch và t ch c các ho t ng
c a TTHTC .
— Nhóm i t ng là cán b , GV, h ng d n viên, báo cáo viên tham gia
gi ng d y t i các TTHTC : ây là l c l ng nòng c t, có vai trò ch
ng,
tr c ti p th c hi n các ho t ng c a TTHTC .
24

|

MODULE GDTX 28


— Nhóm

i t ng cu i cùng, quan tr ng nh t là ng i dân c ng

ng:

ây là i t ng có vai trò quy t nh, n u không có h thì TTHTC
không th t n t i. S tham gia tích c c và t nguy n c a ng i dân chính
là m t trong nh ng y u t quan tr ng duy trì và phát tri n TTHTC .
Ng i dân c n có nh n th c úng v vai trò, ch c n ng, nhi m v c a
TTHTC , c ng nh nh ng l i ích do TTHTC em n cho h . T ó,
h m i ng h và tích c c, t nguy n tham gia các ho t ng c a
TTHTC .

Lãnh o ng và
chính quy n các c p

Ng i dân
i t ng c n t v n
TTHTC

GV/HDV c a
TTHTC

Các ban, ngành, oàn
th , t ch c qu n
chúng, t ch c kinh t
— xã h i, các ch ng
trình, d án

Ban giám

TTHTC

c

Sơ đồ: Đối tượng cần tư vấn ở trung tâm học tập cộng đồng
5. Một số nội dung cần tư vấn cho trung tâm học tập cộng đồng

* Hi n nay, TTHTC r t c n c t v n v các v n liên quan t i GDTX
nói chung và TTHTC nói riêng. C th có các n i dung nh sau:
NỘI DUNG VÀ KĨ NĂNG TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

25


— Nh ng v n c b n v GDTX (GDTX trên th gi i, khu v c và Vi t Nam;
t m nhìn và h th ng GDTX trong nh ng th p k u c a th k XXI,
GDTX và phát tri n b n v ng...).
— TTHTC — Mô hình giáo d c m i (b n ch t, m c ích, i t ng, ch c
n ng, nhi m v ...).
— TTHTC trong khu v c và Vi t Nam (Th c tr ng và xu th phát tri n);
TTHTC v i vi c nâng cao dân trí, b i d ng ngu n nhân l c và t o c
h i h c t p t xa, h c t p su t i góp ph n xây d ng xã h i h c t p và
phát tri n c ng ng b n v ng).
— Qu n lí và ch o có hi u qu TTHTC ; giám sát, ánh giá TTHTC .
— Liên k t, ph i h p và xây d ng m ng l i TTHTC ; qu n lí và huy
ng ngu n l c cho TTHTC .
— i u tra nhu c u ng i h c; l p k ho ch, t ch c th c hi n các ho t
ng và ch ng trình giáo d c TTHTC .

— c i m h c t p c a h c viên ng i l n c ng ng.
— Ph ng pháp và k thu t d y h c ng i l n TTHTC .
— K n ng c b n, c n thi t c a h ng d n viên/báo cáo viên/tình nguy n
viên TTHTC .
— Khai thác và biên so n tài li u cho TTHTC .
* Tuy nhiên, v i các nhóm i t ng khác nhau, n i dung c n t v n s
khác nhau. Có th nh :
— i v i lãnh o ng, chính quy n các c p: các n i dung c n t v n có
th là:
+ Nh ng hi u bi t c b n v GDTX giáo d c không chính quy v i t ng,
ch c n ng, nhi m v c a GDTX.
+ Các ch tr ng, chính sách c a ng và Nhà n c i v i vi c phát tri n
GDTX nói chung và TTHTC nói riêng.
+ V trí, vai trò, ch c n ng, nhi m v c a TTHTC .
+ Nh ng v n b c xúc, b t c p c a TTHTC .
+ i m m nh, i m y u c a các TTHTC t i a ph ng.
— i v i các ban, ngành, oàn th , ch ng trình, d án… n i dung t v n
có th là:
26

|

MODULE GDTX 28


+
+
+
+

V trí, vai trò, ch c n ng, nhi m v c a TTHTC .
Các ho t ng hi n nay c a TTHTC .
Các v n b t c p hi n nay c a TTHTC
a ph ng.
Vai trò c a TTHTC i v i vi c th c hi n các nhi m v chính tr c a
các ban, ngành oàn th , ch ng trình, d án...
+ Vai trò c a các ban, ngành oàn th i v i TTHTC .
+ TTHTC có th giúp gì cho các ban, ngành, oàn th , ch ng trình,
d án... và ng c l i, các ban ngành, oàn th , ch ng trình, d án... c n
và có th giúp gì, giúp nh th nào (hình th c và m c ph i h p
cho TTHTC ).
+ Làm th nào t ch c có hi u qu các ho t ng TTHTC ?
— i v i Ban qu n lí các TTHTC , n i dung t v n có th là:
+ V trí, vai trò, ch c n ng, nhi m v c a TTHTC .
+ Trách nhi m, quy n h n c a ban giám c.
+ Qu n lí TTHTC .
+ Xây d ng k ho ch ho t ng dài h n và ng n h n c a TTHTC .
+ Ch o và t ch c th c hi n tri n khai các ho t ng c a TTHTC .
+ Ki m tra, giám sát, ôn c th c hi n k ho ch c a TTHTC .
+ Qu n lí và i u hành nh th nào TTHTC ho t ng hi u qu .
— i v i GV/h ng d n viên tham gia gi ng d y t i các TTHTC , n i
dung t v n có th là:
+ Nh ng hi u bi t c b n v GDTX/GDKCQ, v i t ng, ch c n ng,
nhi m v c a GDTX.
+ V trí, vai trò, ch c n ng, nhi m v c a TTHTC .
+ Trách nhi m, quy n h n c a GV/h ng d n viên tham gia gi ng d y t i
các TTHTC .
+ c i m h c viên ng i l n và ph ng pháp d y h c ng i l n.
+ N i dung d y h c ng i l n.
+ Khai thác và s d ng tài li u tham kh o, tài li u s n có a ph ng;

biên so n tài li u h c t p cho TTHTC .
NỘI DUNG VÀ KĨ NĂNG TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

27


+
—
+
+
+
+

Cách th c t ch c các ho t ng giáo d c TTHTC .
i v i ng i dân, n i dung t v n có th là:
Ch c n ng, nhi m v và các ho t ng t i TTHTC .
N i dung/l p h c phù h p v i nhu c u và i u ki n c a h .
Tài li u h c t p.
Các v n /ch thu c các l nh v c c b n trong cu c s ng mà ng i
dân th ng quan tâm quan tâm nh : kinh t , v n hoá xã h i, pháp lu t,
s c kho , môi tr ng...

PHỤ LỤC 3: TÀI LIỆU BỔ SUNG CHO NỘI DUNG 3
6. Một số phẩm chất và kĩ năng cơ bản cần thiết của cán bộ tư vấn cho
trung tâm học tập cộng đồng

—
—

—
—

có th t v n có hi u qu cho TTHTC , cán b t v n c n ph i có
nh ng ph m ch t và k n ng c b n nh sau:
Có nh ng hi u bi t sâu, r ng v các v n c n t v n.
Có kinh nghi m, hi u bi t v th c t a ph ng, th c t v n c n t v n.
Có s hi u bi t v i t ng t v n và có kh n ng t o c m i quan h
tin c y c i m và tôn tr ng l n nhau gi a cán b t v n và i t ng c n
t v n.
Có m t s k n ng c n thi t t v n t t (K n ng giao ti p, k n ng l ng
nghe, k n ng di n t, k n ng ng viên, k n ng ra quy t nh và gi i
quy t v n ...).

7. Một số chú ý khi sử dụng các kĩ năng tư vấn

s d ng t t các k n ng t v n, cán b t v n c n chú ý nh ng c
i m c b n và cách ti n hành t ng k n ng t v n, c th nh sau:

* K n ng giao ti p:

— Khi ti p xúc v i các i t ng t v n c n ni m n , thân ái, bình ng, t o
b u không khí c i m , tin c y v i i t ng t v n.
— S d ng các t ng giao ti p n gi n, khuy n khích i tho i, song
tránh ng t quãng m ch trình bày c a i t ng c n t v n.
28

|

MODULE GDTX 28

— H i, tìm hi u v n b ng các câu h i m , ng n g n, n gi n, d tr l i.
— H tr l i nói b ng các c ch , dáng i u, nét m t, ánh m t...
* K n ng l ng nghe:

— Quan tâm và chú ý l ng nghe nh ng ý ki n mà i t ng t v n trình bày.
— Không tranh lu n ho c không có nh ki n v i nh ng ý ki n riêng, khác
bi t c a i t ng t v n.
— Kiên trì l ng nghe xác nh rõ v n c n t v n.
* K n ng di n

t:

— S d ng nh ng t ng rõ ràng, n gi n, c th , d hi u.
— a ra nh ng ví d c th g n v i i u ki n, hoàn c nh c a i t ng t v n.
— Cung c p thông tin, phân tích v n b ng gi ng nói nh nhàng,
thuy t ph c.
* K n ng

ng viên:

—

ng viên khuy n khích i t ng t v n h m nh d n trao i nh ng
suy ngh , tình c m, khó kh n c a chính h .
— ng viên khuy n khích
i t ng t v n tin t ng th c hi n các
hành vi có l i.
— ng viên khuy n khích i t ng c n t v n b ng c ch , dáng i u, nét

m t, gi ng nói…
* K n ng ra quy t nh và gi i quy t v n

—
—
—
—

:

Xác nh úng b n ch t v n c n t v n.
Giúp i t ng c n t v n phân tích nh ng khó kh n c a h .
Giúp i t ng c n t v n xác nh các ph ng án gi i quy t v n .
Giúp i t ng c n t v n tìm ra c gi i pháp t i u và t a ra
nh ng quy t nh v cách gi i quy t nh ng khó kh n c a chính h .

NỘI DUNG VÀ KĨ NĂNG TƯ VẤN CHO TRUNG TÂM HỌC TẬP CỘNG ĐỒNG

|

c

29