Module Giáo dục thường xuyên 33- Kĩ năng viết báo cáo và phổ biến kết quả nghiên cứu khoa học-sáng kiến kinh nghiệm - Tô Bá Trượng

Tễ B TRNG

Module GDTX

33
Kĩ NĂNG VIếT BáO CáO
Và PHổ BIếN KếT QUả
NGHIÊN CứU KHOA HọC/
SáNG KIếN KINH NGHIệM

K NNG VIT BO CO V PH BIN KT QU NGHIấN CU KHOA HC/SNG KIN KINH NGHIM

|

57


A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN

Nghiên c u khoa h c trong giáo d c là m t lo i hình nghiên c u nh m
th c hi n tác ng ho c can thi p giáo d c vào vi c ánh giá nh h ng
c a các tác ng hay can thi p ó. Tác ng và can thi p có th là vi c s
d ng các ph ng pháp t ch c qu n lí, i m i ch ng trình sách giáo
khoa, các mô hình giáo d c m i ho c thay i c ch chính sách cho phù
h p v i i u ki n và hoàn c nh c th trong giai o n m i... Ng i
nghiên c u (cán b qu n lí, giáo viên) ánh giá nh h ng c a tác ng
m t cách có h th ng b ng ph ng pháp nghiên c u phù h p.
Nghiên c u khoa h c trong giáo d c (NCKHGD) s phát tri n t duy
c a GV và cán b qu n lí (CBQL) m t cách h th ng theo h ng gi i
quy t v n mang tính ngh nghi p h ng t i s phát tri n giáo
d c; t ng c ng n ng l c gi i quy t v n và a ra các quy t nh v

chuyên môn m t cách chính xác; khuy n khích GV, CBQL nhìn l i quá
trình gi ng d y và t ánh giá k t qu gi ng d y h c t p c a mình, cu i
cùng là nó tác ng tr c ti p n k t qu d y h c và công tác qu n lí
giáo d c.
GDTX là m t trong hai b ph n c u thành c a h th ng giáo d c qu c
dân, vì v y khi nói n nghiên c u khoa h c giáo d c là nói n nghiên
c u khoa h c c cho giáo d c chính quy (GDCQ) và GDTX.
Trong nh ng n m qua, GDTX ã có nh ng b c phát tri n, t c
nhi u thành t u quan tr ng trong vi c nâng cao dân trí, ào t o ngu n
nhân l c, góp ph n th c hi n các m c tiêu phát tri n kinh t xã h i: i
m i ch ng trình sách giáo khoa (SGK); t ng c ng c s v t ch t trang
thi t b d y h c; xây d ng mô hình giáo d c m i; i m i công tác t
ch c qu n lí các hình th c t ch c h c t p. M c dù v y, giáo d c nói
chung và GDTX còn nhi u b t c p, ch a áp ng c nhu c u xã h i
trong giai o n m i. góp ph n kh c ph c nh ng h n ch và thúc y
quá trình i m i nâng cao ch t l ng GDTX, m i GV và CBQLGD c n
tích c c, ch ng sáng t o trong vi c t h c, t b i d ng nâng cao
trình . M t trong nh ng ho t ng mang l i hi u qu , nâng cao n ng
l c chuyên môn cho GV, ó chính là ho t ng NCKH.
Hi n nay, cùng v i vi c i m i PPDH, nhi u GV ã có nh ng sáng ki n
kinh nghi m (SKKN) c ng d ng các trung tâm GDTX, góp ph n
nâng cao ch t l ng giáo d c. Tuy nhiên, SKKN ch y u c d a trên
nh ng kinh nghi m c a m i cá nhân, k t qu th ng c mô t nh
58

|

MODULE GDTX 33

tính, ch quan, thi u c n c và ch a theo úng quy trình nghiên c u
mang tính khách quan khoa h c. Do ó nhi u GV, CBQLGD có nhi u
sáng t o trong công vi c nh ng r t ng i vi t thành SKKN vì không bi t
b t u t âu và di n gi i ra sao thuy t ph c ng i nghe, ng i c.
K t qu nghiên c u khoa h c/sáng ki n kinh nghi m ph i c a vào
áp d ng trong th c ti n. Mu n v y, k t qu NCKH hay SKKN ph i c
trình bày cho m i ng i hi u, m i ng i v n d ng; M t b n báo cáo
k t qu NCKH hay SKKN c n trình bày nh ng n i dung c b n nh lí do
ch n tài/v n nghiên c u, n i dung nghiên c u, nhi m v nghiên
c u, ph ng pháp nghiên c u, k t qu nghiên c u và s n ph m thu
c. H n n a k t qu NCKH/SKKN ch có giá tr khi và ch khi nó c
t ch c thông tin, ph bi n cho các b n ng nghi p và cho m i ng i
c bi t có th v n d ng vào trong th c ti n. Tài li u này s giúp cho
GV, CBQLGD bi t c cách trình bày m t b n báo cáo k t qu
NCKHGD hay báo cáo SKKN và bi t cách t ch c h i ngh , h i th o
ph bi n nh ng k t qu ó.

B. MỤC TIÊU
1. MỤC TIÊU CHUNG

— Bi t quy trình xây d ng c ng và vi t c báo cáo k t qu nghiên
c u khoa h c/sáng ki n kinh nghi m.
— Bi t t ch c h i ngh , h i th o ph bi n k t qu nghiên c u khoa
h c/sáng ki n kinh nghi m v GDTX.

2. MỤC TIÊU CỤ THỂ
2.1. Kiến thức

— Nêu c quy trình xây d ng c ng và vi t báo cáo t ng k t tài
nghiên c u khoa h c.

— Nêu c quy trình và vi t báo cáo khoa h c thông tin, ph bi n k t
qu nghiên c u khoa h c.
— Nêu c quy trình và vi t báo cáo sáng ki n kinh nghi m ph bi n
k t qu nghiên c u khoa h c.
— Nêu c công tác xây d ng k ho ch, chu n b và t ch c h i ngh , h i
th o ph bi n k t qu nghiên c u khoa h c và sáng ki n kinh nghi m.
KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

59


— Nêu c cách chu n b tài li u, báo cáo khoa h c trình bày trong h i
ngh , h i th o ph bi n k t qu nghiên c u khoa h c.
— Nêu c cách t ch c, i u hành h i ngh , h i th o ph bi n k t qu
nghiên c u khoa h c, sáng ki n kinh nghi m.
2.2. Kĩ năng

— Vi t c báo cáo t ng k t tài NCKH theo quy nh c a B Giáo d c
và ào t o.
— Vi t c báo cáo k t qu NCKH ph bi n và ng d ng trong th c
ti n GDTX.
— Vi t c báo cáo SKKN
a vào áp d ng và ph bi n r ng rãi cho
ng nghi p.
— Bi t cách xây d ng k ho ch t ch c h i ngh , h i th o khoa h c, ph
bi n k t qu nghiên c u khoa h c và sáng ki n kinh nghi m.
— Bi t cách chu n b các báo cáo khoa h c, sáng ki n kinh nghi m trong
các h i ngh , h i th o ph bi n k t qu nghiên c u, sáng ki n kinh

nghi m.
— Bi t cách i u hành h i ngh , h i th o ph bi n k t qu nghiên c u, sáng
ki n kinh nghi m.

2.3. Thái độ

— Có thái trung th c, th n tr ng trong vi c vi t báo cáo khoa h c và
sáng ki n kinh nghi m.
— Có thái nghiêm túc trong vi c t ch c h i ngh , h i th o khoa h c,
ph bi n k t qu nghiên c u, sáng ki n kinh nghi m.

60

|

MODULE GDTX 33


C. NỘI DUNG
Nội dung 1

KĨ NĂNG XÂY DỰNG, VIẾT BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC, BÁO CÁO ĐỂ TRAO ĐỔI, PHỔ
BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÁO CÁO SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM

1. THÔNG TIN NGUỒN
a. Viết báo cáo tổng kết đề tài nghiên cứu

— K t qu nghiên c u c a m t tài nghiên c u khoa h c c th hi n

trong hai b n báo cáo. Báo cáo t ng k t và báo cáo tóm t t tài KHCN
c p B là c s h i ng ánh giá k t qu nghiên c u c a tài. Báo
cáo t ng k t và báo cáo tóm t t tài ph i ph n ánh y n i dung, k t
qu th c hi n tài (Các báo cáo ph i tuân theo h ng d n c a B Giáo
d c và ào t o).
— Hình th c c a báo cáo t ng k t tài:
Báo cáo t ng k t tài c ánh máy trên gi y kh A4 (210 × 297mm);
s trang c a báo cáo t ng k t tài t 80 trang n 150 trang (không tính
m c l c, tài li u tham kh o và ph l c), font ch Time New Roman, c
ch 13, paragraph 1,3 - 1,5 line; báo cáo tóm t t tài không quá 15
trang, font ch Time New Roman, c ch 11 - 12, paragraph 1,1 - 1,3 line.
— C u trúc báo cáo t ng k t và báo cáo tóm t t tài:
Báo cáo t ng k t tài c trình bày theo trình t sau: Trang bìa (M u 1
Ph l c II); Trang bìa ph (M u 2 Ph l c II); Danh sách nh ng thành
viên tham gia nghiên c u tài và n v ph i h p chính; M c l c; Danh
m c b ng bi u; Danh m c các ch vi t t t; Thông tin k t qu nghiên c u
b ng ti ng Vi t và ti ng Anh;
— Ph n m u: T ng quan tình hình nghiên c u thu c l nh v c tài
trong và ngoài n c; Tính c p thi t; M c tiêu; Cách ti p c n; Ph ng pháp
nghiên c u, i t ng và ph m vi nghiên c u, n i dung nghiên c u.
— Ph n k t qu nghiên c u: G m các Ch ng 1, 2, 3,..: Các k t qu nghiên c u
t c (Các k t qu nghiên c u t c và ánh giá v các k t qu này,
bao g m tính chính xác và tin c y c a k t qu , ý ngh a c a các k t qu ).
KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

61

— K t lu n và ki n ngh : K t lu n v các n i dung nghiên c u ã th c hi n
và ki n ngh v các l nh v c nên ng d ng hay s d ng k t qu nghiên
c u; nh ng nh h ng nghiên c u trong t ng lai.
— Tài li u tham kh o (tên tác gi
c x p theo th t abc);
— Ph l c;
Cu i cùng là b n sao Thuy t minh tài ã c phê duy t;
— Báo cáo tóm t t tài c trình bày theo trình t nh 10 m c u c a
báo cáo t ng k t tài.
b. Viết báo cáo khoa học và báo cáo sáng kiến kinh nghiệm (để phổ biến
kết quả nghiên cứu khoa học tại các hội nghị khoa học hay hội thảo)

B c c, n i dung c a báo cáo khoa h c/SKKN: Sau khi ã xác nh n i
dung tài, c n ph i xét ch n và s p x p các chi ti t ph c v cho v n
ã nêu; khi trình bày c n m b o ba thành ph n c b n: t v n ;
Nh ng bi n pháp gi i quy t v n và K t qu t c (hi u qu khi
c ph bi n ng d ng).
— t v n (lí do ch n tài): C n nêu ng n g n, ch n l c nh ng khó
kh n, tr ng i, nh ng phát sinh mang tính c p thi t c n gi i quy t t
th c ti n m t cách i n hình. ây là y u t ph i c nêu ra t th c ti n
ho t ng công tác, là c s hình thành n i dung c a nh ng SKKN.
Không nêu nh ng khó kh n, tr ng i, hi u qu , h n ch thì n i dung
tài c ng nh các bi n pháp nêu ph n sau s b h n ch v tính thuy t
ph c khi h i ng khoa h c ti n hành ánh giá, xét duy t.
— Nh ng bi n pháp gi i quy t v n : ây là y u t c b n, là n i dung ch
y u có tính ch t quy t nh toàn b giá tr c a c i ti n, SKKN (C n nêu
t t c nh ng bi n pháp ã c áp d ng trong quá trình ti n hành các
ho t ng ch o, qu n lí, GD, gi ng d y và ph i h p v i nhi m v công
tác c a ng i vi t. ây là yêu c u tr ng tâm quy t nh tính thuy t ph c
c a SKKN; nêu c th quá trình và cách gi i quy t t ng khó kh n, tr

ng i. M i bi n pháp c n nêu rõ c s lí lu n và th c ti n c a nh ng bi n
pháp y, nêu di n bi n c a quá trình tác ng các bi n pháp và tác ng
c a bi n pháp; có nhi u tr ng h p ch có m t khó kh n, tr ng i nh ng
ph i áp d ng r t nhi u bi n pháp cùng lúc gi i quy t. Yêu c u c a
ph n này là làm sao cho ng i c hình dung c cách làm theo m t
trình t nh t nh, h p lí).
— K t qu và hi u qu ph bi n ng d ng n i dung vào th c ti n: Ph n này
c n nêu ng n g n nh ng ph i c th , rõ ràng. Tuy không ph i là ph n

62

|

MODULE GDTX 33


tr ng tâm c a n i dung tài nh ng r t c n thi t không th thi u. Là c n
c ch ng minh nh ng bi n pháp ã c áp d ng trên là úng n,
có c s khoa h c th c ti n và là y u t cu i cùng xác nh n giá tr c a
SKKN; k t qu có th nêu nhi u d ng khác nhau: S li u c th (nên
th ng kê ho c s li u so sánh tr c và sau khi áp d ng bi n pháp),
nh ng bi u hi n c th , tác d ng i v i th c t và giá tr v các m t (GD,
chính tr , kinh t , xã h i).
2. CÂU HỎI KIỂM TRA ĐẦU VÀO

— B n có nh n xét gì v s gi ng và khác nhau c a 3 lo i báo cáo: Báo cáo
t ng k t tài nghiên c u khoa h c; Báo cáo ph bi n k t qu nghiên
c u; Báo cáo sáng ki n kinh nghi m?
— B n nêu m c ích, yêu c u c a m i lo i c ng báo cáo trên.
— B n gi i thích vì sao ng i ta ph i xây d ng c ng báo cáo tr c khi

vi t báo cáo t ng h p?
— B n hãy nêu nh ng n i dung ch y u c a b n c ng báo cáo khoa
h c/sáng ki n kinh nghi m.
— B n hãy nêu cách vi t m i lo i báo cáo trên.

3. CÁC HOẠT ĐỘNG

Hoạt động 1. Xác định mục đích và nội dung của loại báo cáo:
Báo cáo tổng kết đề tài nghiên cứu khoa học; Báo cáo phổ
biến kết quả nghiên cứu; Báo cáo sáng kiến kinh nghiệm
a. Thời gian: 2 tiết
b. Hoạt động

T nghiên c u tài li u ã h ng d n, sau ó b n có th phân lo i các báo
cáo chu n b cho vi c vi t báo cáo khoa h c. Ghi l i các n i dung c n
thi t nh lo i báo cáo khoa h c, m c ích, n i dung, hình th c và c u
trúc c a m i lo i báo cáo.

c. Câu hỏi gợi ý

— B n th phân lo i xem có các lo i báo cáo khoa h c nào; Báo cáo t ng
k t tài nghiên c u gì; Báo cáo t ng quan m t v n gì ó ã và ang
di n ra c n ph i t ng quan l i; Báo cáo khoa h c v m t v n gì ó
mà b n cùng m i ng i ang quan tâm hay báo cáo sáng ki n kinh
nghi m c a b n.
KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

63

— M c ích c a các lo i báo cáo khoa h c k trên là gì? N i dung c a các
báo cáo y là gì?
— Hình th c c a các lo i báo cáo khoa h c trên c n nh th nào?
— C u trúc c a các lo i báo cáo c n theo th t nh th nào?
— Báo cáo mà b n vi t là lo i báo cáo gì? M c ích c a vi c vi t báo cáo
làm gì?
d. Thông tin phản hồi

Thông th ng ng i ta hay quan tâm n ba lo i báo cáo: Báo cáo t ng
k t tài nghiên c u khoa h c các c p: c p c s (c p tr ng, c p trung
tâm...); c p B , c p t nh; c p nhà n c. Tu theo yêu c u c a tài m i
c p mà m c ích, yêu c u cách vi t, cách trình bày hay c u trúc c ng
khác nhau.
— M c ích i v i tài nghiên c u khoa h c, ng i ta th ng vi t báo
cáo t ng k t tài nghiên c u nh m t ng k t l i toàn b quá trình
nghiên c u. T nghiên c u lí lu n, nghiên c u th c ti n n nh ng k t
qu thu c hay nh ng gi i pháp phát tri n v n v a nghiên c u.
Lo i báo cáo này c vi t theo quy nh c a B Giáo d c và ào t o.
— M c ích c a lo i báo cáo t ng quan, báo cáo khoa h c nh m ph bi n,
thông tin, bàn lu n v m t v n khoa h c c ng c n c vi t theo
nh ng n i dung nh t nh: c s khoa h c c a tài là nh ng lí gi i,
lu n ch ng v lí lu n, v th c ti n c a v n nghiên c u (ph n này nên
vi t ng n, g n, rõ ràng). Ph n chính k t qu nghiên c u ó là nh ng lu n
ch ng m i, nh ng gi i pháp hay nh ng bi n pháp, nh ng ph ng pháp
m i thay th cho nh ng gi i pháp, bi n pháp hay ph ng pháp c .
— Báo cáo sáng ki n kinh nghi m nh m gi i thi u cho m i ng i, cho các
b n ng nghi p v nh ng sáng ki n kinh nghi m c a cá nhân hay t p
th trong quá trình ho t ng gi ng d y hay công tác. Vì v y, báo cáo này

c n chú tr ng n vi c lí gi i nh ng sáng ki n, nh ng kinh nghi m mà
tác gi xu t.

64

|

MODULE GDTX 33


Hoạt động 2. Xác định những nội dung chính của bản đề cương
báo cáo
a. Thời gian: 3 tiết
b. Hoạt động

Các b n nghiên c u các thông tin, tài li u ã trình bày trên, t ó hi u
c các n i dung c n thi t s trình bày trong b n c ng báo cáo và
có th d dàng vi t báo cáo.

c. Câu hỏi gợi ý

—
—
—
—
—
—
—
—
—

M i lo i báo cáo, các b n c n nghiên c u và tr l i c các câu h i:
Báo cáo t ng k t tài nghiên c u khoa h c
Ph n m u (nh ng v n chung): Các b n c n trình bày nh ng n i
dung gì? C n có bao nhiêu n i dung, tên c a m i n i dung?
Ph n k t qu nghiên c u: Các b n c n trình bày nh ng n i dung gì? Vi t
theo ch ng hay theo m c? G m có ít nh t là bao nhiêu ch ng? N i
dung c a m i ch ng?
K t lu n và khuy n ngh : Các b n c n k t lu n và ki n ngh nh ng gì? K t
lu n nh ng v n gì? Khuy n ngh nh ng v n gì? V i ai? V i c p nào?
i v i báo cáo khoa h c
Ph n m u, các b n c n trình bày nh ng n i dung gì?
Ph n n i dung k t qu nghiên c u các b n c n trình bày nh ng n i dung gì?
Ph n k t lu n và ki n ngh , các b n c n trình bày nh ng gì?
i v i báo cáo sáng ki n kinh nghi m
Ph n m u, các b n c n trình bày nh ng n i dung gì?
Ph n n i dung k t qu nghiên c u các b n c n trình bày nh ng n i dung gì?
Ph n k t lu n và ki n ngh , các b n c n trình bày nh ng gì?

d. Thông tin phản hồi

V xây d ng c ng c n thi t ph i
— Thu th p thông tin, tài li u thu c ph m vi nghiên c u tài: Tài li u c,
h i kí, tài li u d ch, các n ph m, các báo cáo khoa h c, báo cáo t ng k t
th ng niên c a c s , các tài li u l u tr c quan, n v , th vi n;
Các k t qu th m dò, kh o sát th c t ; các k t qu th c nghi m, tr c
KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

65


—

—
—
—
+
+
+
+
+
+
+
+
—
+
+
+
+
—
—
—

66

|

nghi m c a tài; các ý ki n óng góp c a các nhà khoa h c, các chuyên

gia trong l nh v c nghiên c u.
S p x p các thông tin theo m t trình t nh t nh: Các tài li u ph c v
cho vi t c s lí lu n; các tài li u ph c v cho ph n ánh giá th c ti n;
các tài li u ph c v cho k t qu nghiên c u hay các gi i pháp th c hi n...
Vì thông th ng trong báo cáo khoa h c u c trình bày các ph n
chính ó, ngoài ra có th có nh ng tài li u ph c v cho minh ho thêm,
làm rõ thêm k t qu có th s d ng ho c a vào ph n ph l c.
Xây d ng c ng báo cáo theo t ng lo i: c ng báo cáo t ng k t tài;
c ng báo cáo khoa h c; c ng vi t báo cáo sáng ki n kinh nghi m.
Thông th ng b n c ng báo cáo k t qu nghiên c u khoa h c/sáng
ki n kinh nghi m g m 3 ph n l n: Ph n m u, k t qu nghiên c u và
k t lu n ki n ngh .
Ph n gi i thi u chung (m u) có nh ng n i dung gì và s p x p nh
th nào?
Tên tài?
T ng quan tình hình nghiên c u?
Tính c p thi t (s c n thi t) c a tài?
M c tiêu nghiên c u?
Cách ti p c n?
Ph ng pháp nghiên c u?
i t ng và ph m vi nghiên c u?
N i dung nghiên c u?
Ph n k t qu nghiên c u có nh ng n i dung gì và c s p x p nh
th nào?
K t qu nghiên c u lí lu n?
K t qu nghiên c u th c ti n?
Nh ng xu t tác ng có k t qu h u hi u vào th c ti n?
Nh ng k t qu
c xác nh trong th c ti n?
Ph n k t lu n và khuy n ngh có n i dung gì?

Ph n m c l c các tài li u tham kh o c vi t nh th nào?
Ph n ph l c g m các n i dung gì? S p x p nh th nào?
Sau ây, xin gi i thi u 3 lo i c ng và 3 b n báo cáo: Báo cáo t ng k t
tài nghiên c u khoa h c c p B (trích ph n u- vì i u ki n không
cho phép nên không th a toàn v n báo cáo c); Báo cáo khoa h c
MODULE GDTX 33


( trình bày trong h i ngh , h i th o ph bi n k t qu nghiên c u) và
báo cáo sáng ki n kinh nghi m.
Gi i thi u các lo i c ng báo cáo
hi u thêm v cách xây d ng c ng các lo i báo cáo, xin gi i thi u
v i các b n ba lo i c ng.
d.1. Đề cươ ng báo cáo tổ ng kết đề tà i NC K H - C N

Tên tài: H th ng giáo d c th ng xuyên trong nh ng th p k u c a
th k XXI
1. Danh sách nh ng ng i th c hi n
2. M c l c
3. Danh m c b ng bi u
4. Danh m c s
5. Danh m c các ch vi t t t
6. Thông tin k t qu nghiên c u (b ng ti ng Vi t và ti ng Anh)
Ph n I. M u
1. T ng quan tình hình nghiên c u trong và ngoài n c
2. Tính c p thi t c a tài
3. M c tiêu nghiên c u
4. Cách ti p c n
5. Ph ng pháp nghiên c u
6. i t ng và ph m vi nghiên c u

7. N i dung nghiên c u
Ph n II. K t qu nghiên c u
Ch ng 1. C s lí lu n v h th ng giáo d c th ng xuyên
1. M t s khái ni m liên quan
2. M t s v n th i i tác ng n h th ng GDTX trong nh ng th p
k u th k XXI
— B i c nh c a th i i trong th p k u th k XXI v i s phát tri n h
th ng GDTX Vi t Nam
— Phát tri n h th ng GDTX theo quan i m, ng l i giáo d c c a ng
và Nhà n c
— M c tiêu phát tri n h th ng GDTX
KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

67


— V trí, vai trò c a GDTX trong h th ng GDQD
— Các thành t trong h th ng GDTX và m i liên k t gi a các thành t
Ch ng 2. Th c tr ng phát tri n h th ng GDTX trong và ngoài n c
1. H th ng GDTX m t s n c trong khu v c
2. Quá trình hình thành và phát tri n h th ng GDTX Vi t Nam
3. Th c tr ng c c u h th ng GDTX hi n nay qua i u tra
— M t s thông tin chung v cu c i u tra
— K t qu i u tra
Ch ng 3. H th ng GDTX Vi t Nam trong nh ng th p k u c a th
k XXI
1. Nh ng v n chung c a h th ng GDTX
2. C c u c a các thành t trong phân h c p l p

Ph n III. K t lu n và khuy n ngh
1. K t lu n
2. Khuy n ngh
Tài li u tham kh o
Ph l c
d.2. Đề cươ ng báo cáo k hoa họ c – cô ng n ghệ

Tên tài “Nghiên c u i m i ph ng pháp d y h c ng i l n trong
giáo d c không chính quy”.
Ph n m u
1. Tên tài
1. Tên ng i/Nhóm nghiên c u
2. S n ph m chính c a tài
3. M c tiêu nghiên c u
4. Nhi m v nghiên c u
Ph n k t qu nghiên c u (n i dung)
1. V lí lu n
— Nghiên c u và làm rõ m t s khái ni m có liên quan
— T ng quan các tr ng phái tâm lí có tác ng n b n ch t h c t p nói
chung và h c t p c a ng i l n nói riêng

68

|

MODULE GDTX 33


— Nghiên c u xu h ng i m i PPDHNL trên th gi i và các n c
trong khu v c

— Phân tích s gi ng và khác nhau v c i m h c t p c a ng i l n và
tr em
— Phân tích m t s c i m c thù c a ng i l n h c t p t hi u
qu cao
2. V th c ti n
— a i m kh o sát, i u tra và xin ý ki n v DHNL
— S l ng ng i tham gia kh o sát
— i t ng c tham gia kh o sát i u tra
— K t qu kh o sát, i u tra, xin ý ki n c a CBQL và GV d y h c c ng ng
3. K t lu n
— S c n thi t ph i i m i PPDHNL hi n nay c ng ng
— xu t m t s PPDHNL c ng ng hi n nay
— Kh c ph c nh ng khó kh n trong quá trình i m i PPDHNL
4. Ki n ngh
d.3. Đề cươ ng báo cáo sá ng k iến ki nh n gh iệm

—
—
—

—

Tên tài: Nghiên c u s t ng t trong quá trình d y h c n m v ng
ki n th c v t lí trung h c ph thông.
1. t v n
S t ng t trong i s ng t nhiên và xã h i
S t ng t trong d y h c nói chung và d y h c v t lí nói riêng
2. Nh ng n i dung có th s d ng s t ng t
Xây d ng m t khái ni m, nh lu t c n quan tâm n “s t ng t ”
Ví d 1: S t ng t gi a v n t c trung bình, v n t c t c th i v i gia t c

trung bình, gia t c t c th i trong ch ng trình V t lí l p 12 Nâng cao.
Ví d 2: S t ng t v xây d ng công th c h s n dài α v i h s n kh i
β c a v t r n.
Ví d 3: Gi a kh i l ng quán tính và mômen quán tính - l p 12 Nâng cao.
Ví d 4: S t ng t gi a ng l ng và mômen ng l ng l p 12.
H th ng hoá các ki n th c c n nhìn nh n v “s t ng t ”
KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

69


Ví d 1: ng h c trong chuy n ng tròn và chuy n ng th ng l p 10
Ví d 2: H th ng hoá ki n th c v i n tr ng và t tr ng trong ch ng
trình l p 11
Ví d 3: H th ng hoá ki n th c v con l c lò xo, con l c n l p 12
Ví d 4: H th ng hoá ki n th c v dao ng c và dao ng i n t LC
Ví d 5: H th ng hoá các d ng bài t p bi n lu n v dòng i n xoay chi u
3. T ch c và h ng d n ng i h c khai thác “s t ng t ”
4. K t lu n
5. Tài li u tham kh o

Hoạt động 3. Viết các loại báo cáo
a. Thời gian: 3 tiết
b. Hoạt động

—
—
—

—

T nghiên c u tài li u vi t báo cáo. Khi vi t báo cáo các b n c n chú ý
m t s i m sau:
Tuân th theo c ng ã xây d ng, tuy nhiên trong quá trình vi t các
b n có th i u ch nh ôi chút cho phù h p.
i v i báo cáo t ng k t tài nghiên c u ph i th c hi n theo úng
h ng d n c a B Giáo d c và ào t o.
i v i các lo i báo cáo khoa h c hay sáng ki n kinh nghi m, ng i ta
quan tâm nhi u n k t qu và gi i pháp th c hi n. Ph n này c n nêu c
th h n.
Sau khi vi t báo cáo xong, các b n c n c và xem xét th t c n th n, n u
c n thì s a i cho phù h p, nh ng c ng không nên s a i quá nhi u.
N u có th g i cho các b n ng nghi p c và góp ý ki n tr c khi g i
báo cáo cho các c quan có th m quy n phê duy t.

c. Câu hỏi gợi ý

M i lo i báo cáo c ng có cách vi t và trình bày khác nhau, vì v y ph i
chú ý n tính ch t, m c ích c a lo i báo cáo. Các b n c g ng tr l i
các câu h i g i ý sau hình dung c công vi c c a mình.
— B n vi t lo i báo cáo gì? Báo cáo t ng k t tài nghiên c u khoa h c,
báo cáo khoa h c hay báo cáo sáng ki n kinh nghi m?

70

|

MODULE GDTX 33

— B n ã xây d ng c các b n c ng báo cáo ch a?
— B n ã chu n b c n i dung, tài li u cho các ph n, các m c trong
c ng ch a?
— B n ã ch n c các k thu t trình bày b n báo cáo ch a?
— B n ã th vi t c nh ng ph n nào, m c nào r i? B n có g p nh ng
khó kh n gì khi b t tay vi t không?
d. Thông tin phản hồi

Nh trên ã trình bày, m i lo i báo cáo u có cách vi t và trình bày
khác nhau, vì v y ph i chú ý n tính ch t, m c ích c a lo i báo cáo mà
vi t. V nguyên t c, các b n ph i chu n b c y n i dung c a các
b n báo cáo theo yêu c u, theo m c ích và theo quy nh c a nó. Vì v y,
khi vi t báo cáo các b n c n chú ý m t s i m sau ây:
— Tr c h t c n thu th p các tài li u n i dung c a báo cáo c n trình
bày. Chu n b
c càng nhi u càng t t: Tài li u v c s lí lu n (các n
ph m, sách báo trong và ngoài n c); các tài li u, tài nghiên c u khoa
h c v nh ng v n này; các ch tr ng, chính sách, ng l i quan
i m c a ng và Nhà n c; các quy ch , quy nh; các v n b n có tính
pháp quy... Tài li u nghiên c u th c ti n (trong và ngoài n c); tài li u
ánh giá th c tr ng, hi n t ng giáo d c ang di n ra; th c tr ng v
nh ng khó kh n, thu n l i trong ho t ng giáo d c; nh ng mâu thu n
n y sinh trong quá trình giáo d c và gi ng d y... Tài li u v nh ng k t
qu nghiên c u hay i m i, c i ti n ho t ng giáo d c. Các tài li u này
c thu th p c m t nh tính l n nh l ng. V m t nh tính, có th
là k t qu c a các cu c i u tra, ph ng v n, to àm hay ánh giá k t
qu có s tham gia c a c ng ng, các cán b tham gia nghiên c u hay
các nhà khoa h c... V m t nh l ng là nh ng k t qu b ng phi u i u
tra, b ng k t qu h c t p c a HV, b ng c nh ng vi c áp d ng ki n th c

ã h c vào trong th c t lao ng s n xu t c a nh ng ng i h c. Nói
tóm l i, tài li u thu th p c càng phong phú càng d trình bày trong
báo cáo.
— Th hai, khi vi t báo cáo ph i nghiên c u k nh ng quy nh trong m i
lo i báo cáo. Vi t báo cáo t ng k t tài nghiên c u khoa h c các c p
ph i làm úng theo h ng d n c a B Giáo d c và ào t o t c u trúc,
cách trình bày n yêu c u v font ch , c ch , cách dòng, các l trên,
d i, ph i trái... Vi t báo báo khoa h c hay báo cáo sáng ki n kinh
nghi m c ng ph i m b o theo yêu c u c a c quan, t ch c yêu c u
KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

71


vi t báo cáo. Vì khi s d ng ngoài vi c tác gi trình bày, c quan ch trì
còn có th s d ng làm tài li u chung cho c h i ngh , h i th o.
— Th ba, ph i bám sát vào c ng báo cáo ã chu n b c mà vi t.
Khi ã xác nh c b n c ng là úng và , thì vi t ph i trung
thành v i b n c ng ó. Khi vi t nên c g ng vi t theo th t t u
n cu i
m b o theo úng m ch t duy và m b o tính logic c a
v n . Vi t xong ph n 1 (ph n 1 thông th ng là ph n gi i thi u chung,
gi i thi u cho c gi bi t khái quát v n mà tác gi s trình bày sau
ây), vi t ti p ph n 2 ( ây là ph n chính, ph n n i dung ch y u c a báo
cáo. Ph n này c ng c n vi t theo trình t c a c ng), cu i cùng là
ph n k t lu n và khuy n ngh .
— Th t , khi vi t c n chú ý s d ng ngôn ng khoa h c, trong sáng, d hi u
tránh s d ng ngôn ng nói làm gi m giá tr khoa h c c a b n báo cáo.

M i n i dung c n l a ch n s câu, s t , ng sao cho v a , tránh gi i
thích r m ra làm cho ng i c th y r i mà khó hi u, l i ít thông tin.
— Th n m, sau khi vi t báo cáo xong, c n c k l i nhi u l n ki m tra,
ánh giá l i b n báo cáo xem ã t c yêu c u hay ch a? Có c n b
sung hay s a ch a gì n a không, m t khác c ng ki m tra l i các l i
chính t hay ánh máy còn sót l i. N u c có th nh các b n ng
nghi p c l i góp ý ki n cho t t h n.
(Các b n có th xem thêm cách vi t các báo cáo Ph l c c a tài li u này)

ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 1

B n hãy ch n 1 trong 2 câu d i ây:
— B n hãy xây d ng m t c ng báo cáo t ng k t tài nghiên c u khoa
h c các c p (có th là c p c s hay c p b ).
— B n hãy xây d ng m t c ng báo cáo sáng ki n kinh nghi m báo
cáo tr c H i ngh t ng k t sáng ki n kinh nghi m trung tâm GDTX.

72

|

MODULE GDTX 33


Nội dung 2

KĨ NĂNG TỔ CHỨC VÀ THỰC HIỆN HỘI NGHỊ, HỘI THẢO
KHOA HỌC ĐỂ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM VỀ GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN

1. THÔNG TIN
Phương pháp và kĩ năng tổ chức hội nghị, hội thảo khoa học
I. Khá i quát ch un g về hội n gh ị, hội t hảo

1. Khái ni m: H i ngh , h i th o là m t trong nh ng lo i hình t ch c
ho t ng thông báo, ph bi n k t qu nghiên c u khoa h c, sáng
ki n kinh nghi m. H i ngh , h i th o còn là cu c g p m t c a nhi u
ng i bàn v m t s n i dung, v n quan tâm.
2. M c ích: Thông báo, th o lu n, trao i k t qu nghiên c u khoa h c,
sáng ki n kinh nghi m, ho c th ng nh t m t s v n n i dung trong
ch ng trình công tác ho c ang c m i ng i quan tâm l u ý. Nh ng
xu t, ki n ngh ho c d báo v n m t cách có c s khoa h c.
3. M t s v n l u ý trong h i ngh , h i th o
— C n chu n b n i dung h i ngh th t k càng, chu áo. i v i h i ngh
trong ph m vi h p có th g i tài li u
i bi u có th i gian nghiên c u
tr c. Trong h i ngh nh t thi t ph i có ch to i u khi n và th kí ghi
chép y .
— Ng i ch trì h i ngh , h i th o ph i chu n b t t, n m ch c các n i
dung x lí các tình hu ng x y ra trong h i ngh .
— Trang trí h i tr ng (âm thanh, ánh sáng c ng là i u quan tr ng trong
khâu chu n b t ch c).

I I. Hộ i ng hị, hộ i t hảo về n gh iên cứ u k hoa họ c ( NC KH)

1. Các lo i hình H i ngh NCKH trung tâm, c s giáo d c
— H i ngh NCKH c p liên trung tâm, c p t nh.
— H i ngh NCKH ngành: Ngành giáo d c th ng xuyên ho c ngành Giáo
d c và ào t o.
2. Ph ng pháp và k n ng t ch c H i ngh NCKH

* B c 1: Xây d ng k ho ch t ch c
K ho ch t ch c c n th hi n c các n i dung c b n sau:
KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

73


— M c ích - yêu c u: Nêu rõ m c ích c b n và yêu c u chính c a H i
ngh NCKH ó là giúp m i ng i bi t c nh ng k t qu nghiên c u
khoa h c hay sáng ki n kinh nghi m c a ng nghi p c ng c , nâng
cao ki n th c, trang b ph ng pháp h c t p, công tác, NCKH; t o i u
ki n cho m i ng i ti p c n nh ng ki n th c m i v khoa h c, có th v n
d ng ki n th c gi i quy t v n c th c a khoa h c, th c ti n; ng
viên m i ng i phát huy nhi t tình và trí tu trong h c t p, NCKH.
— Th i gian, a i m: Ch n th i gian phù h p v i i u ki n công tác,
gi ng d y c a cán b , GV, công nhân viên trong trung tâm, trong c s
giáo d c.
— N i dung, bi n pháp: Nêu n i dung chính c a H i ngh NCKH là thông
báo các k t qu nghiên c u, sáng ki n kinh nghi m c a cán b qu n lí,
giáo viên các c s giáo d c. Nh ng n i dung a ra H i ngh NCKH
ph i là nh ng n i dung phù h p và c cán b , giáo viên quan tâm.
— T ch c th c hi n: Phân công trách nhi m t ng b ph n tri n khai
th c hi n theo ti n th i gian c th và báo cáo v Ban T ch c, có th
giao cho m t b ph n làm th ng tr c Ban T ch c H i ngh .
* B c 2: Công tác chu n b
1. Tri n khai k ho ch n các c s giáo d c và các n v liên quan. Có
hai hình th c tri n khai chính:
— Tr c ti p: Tri u t p thành ph n liên quan h p tri n khai k ho ch.

— Gián ti p: Tri n khai b ng v n b n g i t i các cán b , giáo viên quan tâm
hay n các c s giáo d c khác.
2. Chu n b v nhân s
— Thành l p Ban T ch c H i ngh , g m có Tr ng ban T ch c, Phó
Tr ng ban và các thành viên (c n l u ý tính i di n) nh m i u hành
th c hi n k ho ch t ch c h i ngh .
— Thành l p H i ng chuyên môn ho c H i ng Khoa h c: Giúp Ban T
ch c v m t chuyên môn, ch m và ch n ra nh ng công trình NCKH tiêu
bi u, nh ng sáng ki n kinh nghi m có giá tr th c ti n cao. H i ng
chuyên môn bao g m Tr ng ban, Phó Tr ng ban và thành viên h i
ng. Ban Giám kh o không nh t thi t ch là tr ng, có th m r ng
thêm i t ng tham gia Ban Giám kh o t các nhà chuyên môn có uy
tín t i các tr ng khác, các Vi n Nghiên c u ho c các c quan ban ngành
c p S , B ...
74

|

MODULE GDTX 33


— Thành l p các ti u ban H i ngh NCKH: Do Tr ng ban T ch c phân
công, các ti u ban này có nhi m v giúp vi c cho Ban T ch c H i ngh
NCKH m t s ph n vi c c th (ví d Ti u ban H u c n, Ti u ban L tân,
Ti u ban N i dung...).
3. Chu n b v n i dung
ây là khâu quan tr ng, Ti u ban N i dung ho c các thành viên c
phân công ph trách m ng n i dung ph i tham m u chu n b các áp
án, g i ý tr l i, tài li u tham kh o ho c gi i h n ph m vi tài trên c s
khoa h c nh ng ng i tham gia phát huy c kh n ng NCKH.

4. Chu n b v i u ki n, c s v t ch t
Ti u ban H u c n ho c các thành viên c phân công ph trách ph i
tham m u chu n b các i u ki n m b o cho H i ngh NCKH, l p d
trù kinh phí chi ti t cho toàn b H i ngh (kinh phí có th t ngu n ngân
sách ho c v n ng tài tr ), lên ph ng án chu n b m b o v a
i m, ch n ngh cho Ban T ch c, trang trí, âm thanh, ánh sáng, hoa,
n c u ng...
* B c 3: T ch c H i ngh NCKH
— Ch ng trình khai m c:
Tuyên b lí do, gi i thi u i bi u.
Phát bi u khai m c.
Phát bi u chào m ng (n u có).
Trình bày báo cáo d n khoa h c.
Trình bày các báo cáo NCKH t i H i ngh .
Th o lu n.
K t thúc.
(L u ý: Sau ph n phát bi u chào m ng có th chia thành các H i ng
riêng báo cáo khoa h c theo chuyên ngành).
— i u hành ho t ng: Trong quá trình t ch c H i ngh NCKH, các
thành viên Ban T ch c, Ban Giám kh o và các ti u ban chu n b luôn
ph i có s ph i h p nh p nhàng, g n k t v i nhau thông qua s i u
hành c a Tr ng ban T ch c.
* M t s v n l u ý t ch c H i ngh NCKH
— Ph i làm t t công tác tuyên truy n, giáo d c giúp cho cán b , GV nh n
th c úng n vai trò, trách nhi m c a mình trong NCKH, vì s nghi p
công nghi p hoá - hi n i hoá t n c.
KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

75


— T o môi tr ng ho t ng thu n l i, tích c c.
— V n ng m i ng i h ng hái thi ua h c t p, rèn luy n k n ng t p s
NCKH và k n ng NCKH.
— Tranh th s giúp , t o i u ki n m i m t c a lãnh o trung tâm, s ,
các c quan, n v có liên quan, các nhà khoa h c, các giáo s , phó giáo
s , chuyên viên u ngành. C n tham m u trung tâm có c ch
khuy n khích, ng viên tho áng i v i i ng cán b GV tham gia
nghiên c u khoa h c.
— nh kì ti n hành s k t, t ng k t rút kinh nghi m, bi u d ng khen
th ng k p th i giúp phong trào NCKH c a cán b GV phát tri n m nh
m , úng h ng.
2. CÂU HỎI KIỂM TRA ĐẦU VÀO

—
—
—
—

Vì sao chúng ta ph i t ch c h i ngh , h i th o khoa h c?
Trong giáo d c th ng xuyên th ng t ch c h i ngh , h i th o làm gì?
Ai (c quan) nào ng ra t ch c h i ngh , h i th o?
Trung tâm, c quan c a b n ang công tác ã t ch c h i ngh , h i th o
khoa h c ch a? N u có b n ã tham gia công vi c gì?

3. CÁC HOẠT ĐỘNG

Hoạt động 1. Xây dựng kế hoạch hội thảo/hội nghị báo cáo

khoa học sáng kiến kinh nghiệm
a. Thời gian: 2 tiết
b. Hoạt động

— T nghiên c u tài li u tr l i các câu h i g i ý.
— M i câu tr l i c ghi l i, sau ó t p h p l i thành n i dung c a công
tác chu n b k ho ch h i th o, h i ngh .

c. Câu hỏi gợi ý

— Lo i h i ngh , h i th o gì? (H i th o khoa h c? Thông báo ph bi n khoa
h c, sáng ki n kinh nghi m?)
— M c ích, yêu c u c a h i ngh , h i th o là gì?
— N i dung c a h i ngh , h i th o là gì (thông báo k t qu NCKH hay th o
lu n m t v n khoa h c nào ó mà m i ng i ang nghiên c u?).
— D ki n có bao nhiêu báo cáo khoa h c? Nh ng ai s tham gia báo cáo?

76

|

MODULE GDTX 33


—
—
—
—
—

D ki n có bao nhiêu ng i tham gia h i ngh /h i th o?
Th i gian t ch c là bao gi ? Bao lâu?
a i m h i th o âu?
Ban t ch c g m nh ng ai?
D ki n phân công trách nhi m cho nh ng ai (hay b ph n công tác
nào)? D ki n th i gian cho các công vi c

d. Thông tin phản hồi

Hi n nay, ng i ta th ng t ch c H i th o khoa h c và H i ngh ph
bi n k t qu nghiên c u khoa h c hay sáng ki n kinh nghi m.
H i th o khoa h c là lo i h i ngh nh m trao i, tranh lu n m t hay
nhi u v n có tính khoa h c ã và ang di n ra trong th c ti n giáo
d c, òi h i nh ng nhà khoa h c, nhà giáo d c trình bày nh ng v n
quan i m, nh ng lu n c c a mình làm sáng t ho c xu t nh ng
gi i pháp gi i quy t v n ã t ra. H i th o khoa h c di n ra nhi u
chi u, có th có nhi u ý ki n ng thu n ho c c ng có nhi u ý ki n khác
nhau. i u ó không có gì khó hi u và c ng không nh t thi t ph i ng
thu n. Vì nh ng ng i tham gia th ng là nh ng cán b khoa h c,
nh ng nhà nghiên c u, nên m i ng i u có th t nh n th c c
nh ng i u tranh lu n trong H i th o úng hay sai.
H i ngh ph bi n k t qu nghiên c u khoa h c hay sáng ki n kinh
nghi m nh m thông báo cho m i ng i, nh ng b n ng nghi p v k t
qu nghiên c u ho c sáng ki n kinh nghi m c a mình. Nh ng ng i
tham gia th ng là cùng chuyên môn, cùng ngh nghi p và m i ng i
n ây mong mu n c h c h i nh ng sáng ki n, kinh nghi m c a
ng nghi p.
Vì v y, khi xây d ng k ho ch H i nghi/ h i th o c n ph i xác nh rõ m c
ích, yêu c u c a H i ngh /h i th o, trên c s m c ích yêu c u mà
chu n b n i dung. D ki n các báo cáo khoa h c và d ki n danh sách

nh ng ng i tham gia và ng i báo cáo t i H i ngh /h i th o. Sau ó d
ki n th i gian, th i l ng và a i m t ch c. Cu i cùng là d ki n ban t
ch c và d ki n phân công trách nhi m cho t ng ng i, t ng b ph n.

KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

77


Hoạt động 2. Công tác chuẩn bị cho hội nghị, hội thảo
a. Thời gian: 3 tiết
b. Hoạt động

— Các b n nghiên c u tài li u và tr l i t ng câu h i g i ý.
— Ghi l i t t c các n i dung trên, s p x p l i thành n i dung ho t ng,
sau ó c ki m tra l i, b sung i u ch nh cho hoàn thi n.

c. Câu hỏi gợi ý

— Có c n thông báo d ki n k ho ch t ch c h i ngh , h i th o cho cán b
GV c a trung tâm (ho c n các c s giáo d c, các c quan có liên
quan) c bi t không?
— Có c n tri u t p các thành ph n có liên quan h p ph bi n k ho ch
t ch c h i ngh , h i th o không?
— Có c n v n b n thông báo cho t t c m i ng i (cán b , GV) trong trung
tâm ho c nh ng ng i có liên quan không?
— Có c n thành l p Ban T ch c h i ngh , h i th o không?
— Ban t ch c g m nh ng ch c danh gì? Ch c n ng, nhi m v c a m i lo i

ch c danh?
— Có c n thành l p các ti u ban H i ngh NCKH không? Các ti u ban này
có ch c n ng, nhi m v gì?
— Ch c n ng, nhi m v c a ti u ban n i dung là gì?
— Ch c n ng, nhi m v c a ti u ban l tân là gì?
— Ch c n ng, nhi m v c a ti u ban h u c n, c s v t ch t là gì?

d. Thông tin phản hồi

Sau khi xây d ng k ho ch H i ngh /h i th o ti p t c công tác chu n b
cho H i ngh /h i th o thành công. Mu n v y, c n ph i thông báo d
ki n k ho ch t ch c h i ngh , h i th o cho cán b GV c a trung tâm
(ho c n các c s giáo d c, các c quan có liên quan). Tri u t p các
thành ph n có liên quan h p ph bi n k ho ch t ch c h i
ngh /h i th o. Trong cu c h p này có th thành l p Ban t ch c H i
ngh /h i th o, thành l p các ti u ban nh ti u ban n i dung, ti u ban l
tân, ti u ban c s v t ch t... và xác nh rõ ch c n ng, nhi m v c a
t ng ti u ban.

78

|

MODULE GDTX 33


Cu i cùng là ph i liên h , m i các báo cáo viên và thông báo chính th c
ch ng trình, k ho ch H i ngh /h i th o cho m i thành viên trong
trung tâm hay trong c quan, th m chí có th có công v n thông báo cho
các n v khác cùng tham gia...

Hoạt động 3. Kĩ năng điều hành hội nghị, hội thảo báo cáo khoa học
a. Thời gian: 3 tiết
b. Hoạt động

Nghiên c u tài li u ho c trao i, th o lu n v i nhau xác nh cho
c nh ng công vi c ph i làm tr c khi t ch c H i ngh /h i th o.

c. Câu hỏi gợi ý

— Ch ng trình khai m c g m nh ng n i dung gì? Có c n tuyên b lí do
không? Có c n phát bi u khai m c không? Có c n phát bi u chào
m ng không?
— N i dung h i ngh , h i th o g m nh ng báo cáo gì? Có c n s p x p theo
th t u tiên hay theo t ng c m v n không?
— Có c n kh ng ch th i gian cho m i b n báo cáo không?
— Có c n b trí xen k gi a các báo cáo là ph n th o lu n hay t riêng
thành m t n i dung th o lu n?
— K t thúc h i ngh , h i th o c n làm gì?

d. Thông tin phản hồi

trên ã trình bày v ph ng pháp và k n ng t ch c h i ngh , h i th o
khoa h c. Tuy nhiên có th t c k t qu cao c n ph i có m t s k
n ng khác n a nh : K n ng trình bày báo cáo trong h i ngh , h i th o; k
n ng s d ng ngôn ng ; k n ng so n và trình bày powerpoint; k n ng
mô t bi u , s , b ng bi u, hình nh; k n ng ng áp trong h i
ngh , h i th o; k n ng s d ng i u b trong i u khi n h i ngh ; k
n ng làm ch to h i ngh và c k n ng kh i u m t bài phát bi u.
Trong i u ki n tài li u không cho phép vi t t t c các k n ng ó, ây

ch xin gi i thi u v n t t m t vài k n ng ch y u: K n ng s d ng ngôn
ng trong h i ngh và k n ng làm ch to h i ngh .

d.1. K ĩ năn g sử dụ ng n gôn n gữ ứ ng đáp tro ng hộ i ng hị

M t báo cáo khoa h c lúc nào c ng có ph n v n áp (question — answer
session). ây là ph n quan tr ng không kém ph n n i dung, vì nó có th
KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

79


a di n gi lên vinh quang hay tiêu hu công trình c a mình. Nhi u
ng i r t s ph n v n áp, vì nhi u lí do nh v n t thi u, không n m
v n v ng vàng, và n gi n h n... là s ng i h i vì thông th ng h
là nh ng ng i có s hi u bi t nhi u h n mình.
m b o cho vi c
ng áp thành công, b n c n ph i chu n b tr c nh ng n i dung câu
h i mà ng i ta có th t ra v i b n. Khi tr l i câu h i, b n dùng nh ng
t l ch s và tr l i có u, có uôi không tr l i c t l n, d gây hi u l m
là mình không hi u câu h i hay ang b c mình vì câu h i này,
d.1.1. Chủ động mời khán giả đặt câu hỏi

Sau khi xong ph n k t lu n (và cám n), b n c n có m t câu m i khán
gi t câu h i. C nhiên, ng i m i t câu h i là ch to , nh ng tr c
khi ch to nói, mình v n có th có vài câu ch ng m i. M i câu h i
c ng là m t cách th hi n s t tin c a mình.

d.1.2. Lắng nghe kĩ câu hỏi

C g ng l ng nghe câu h i. N u câu h i không rõ, mình có th h i l i.
Ngay c n u không hi u câu h i, b n có th nói th ng là: Th a ông/bà,
tôi ch a hi u c câu h i c a ông/bà, xin ông bà nh c l i cho.

d.1.3. Sử dụng các từ hết sức lịch sự khi ứng đáp

Khi c h i, i u quan tr ng là không ng t l i nói ng i ta. Khoa h c
c ng ph i dân ch , t c là ph i l ng nghe câu h i hay phê bình c a ng
nghi p. Ch cho h nói xong, mình m i tr l i. Tuy t i tránh ki u nói
“xin l i xin ng t l i ông, bà.” vì m t câu nh th có v m a mai và thách
th c ng i ta.
Có tình hu ng ng i t câu h i dài dòng, i u này ch ng t ng i t
câu h i không hi u v n hay xem th ng ng i nói. Trong h i ngh ,
th nh tho ng v n có nh ng câu h i mà nói tr ng ra là không hi u, kém
thông minh. Nh ng d nhiên chúng ta không th nói nh th v i ng
nghi p, nên cách nói “d nghe” h n là cho r ng câu h i không liên quan,
nên xin phép không tr l i ây:

d.1.4. Trả lời các câu hỏi phải ngắn gọn

Ph n tr l i lúc nào c ng ph i ng n g n. Thông th ng h i th o ch
dành 5 phút v n áp, nên ph i s d ng thì gi h t s c hi u qu . Tr l i
ng n g n, i th ng vào v n . Tuy t i không lên l p ng i h i mình
(dù câu h i vô duyên hay ngu xu n nh th nào). Không nên b o ng i
ta ph i c sách này ( ây là chuy n tr con), c ng không nói ng i ta

80

|

MODULE GDTX 33


nên xem bài báo n ( ó là cách khinh th ng ng i ta). Có nhi u tr ng
h p hay khoe ki n th c. H th ng khoe b ng cách t câu h i nh ng
th t ra là lên l p gi ng bài! ó là m t hình th c c c kì m t l ch s và tr
con i v i gi i khoa h c. Có khi chính h c ng không bi t mình m t
l ch s ! Trong tr ng h p này, b n ph i ng trên h m t b c. Không
bao gi tranh cãi v i h (vì tranh cãi làm cho khán gi ánh giá mình
th p), nh ng c n tìm cách “xua u i” câu h i / bài gi ng c a h :
d.1.5. Những tình huống khó khăn thường gặp

B t c v n gì u có th x y ra trong ph n v n áp. Có th phân nhóm
nh ng câu h i thành 5 nhóm sau ây:
(a) khen
(b) chê m t cách xây d ng
(c) chê m t cách phá ho i
(d) bình lu n
(e) lên l p
i v i câu h i lo i (a), ch c n nói ng n g n ki u nh : c m n l i khen
c a ông/bà... i v i (d) thì tu theo n i dung câu h i, nh ng có th nói
chung chung là cám n. i v i ki u lên l p (e) thì có th dùng nh ng
câu trên xua u i h ra ch khác. i v i câu h i chê m t cách h n
h c (c) thì b n c n phân tích n i dung câu h i và tr l i l ch s nh ng
v n t ra mình trên h m t b c. Câu h i chê th ng là ph ng pháp
không chu n, cách di n gi i không phù h p v i d li u, hay là cách t
v n ch a t t. i v i nh ng lo i chê này thì b n c n ph i gi thái
bình t nh, không tr n tránh v n .

Nói tóm l i, có th ng áp t t trong h i ngh , h i th o, b n ph i n m
v ng n i dung báo cáo c a mình, chu n b nh ng tình hu ng có th
ng i ta s h i, ch t v n mình. Trong quá trình ng áp, b n ph i h t
s c bình t nh, t tin và nh nhàng s d ng các ngôn ng l ch s tr l i,
th hi n s c u th i v i m i ng i.

d.2. K ĩ năn g làm C hủ toạ hội ngh ị

Làm ch to trong h i ngh khoa h c là m t nhi m v t ng i n ng n .
Nhi m v này th ng c ban t ch c giao cho nh ng nhà khoa h c có
uy tín, có “tên tu i” trong chuyên ngành, ho c nh ng ng i c n c
nâng . M t ngày nào ó, các b n s làm ch to trong h i ngh , và c n
ph i bi t k n ng hoàn thành nhi m v .
KĨ NĂNG VIẾT BÁO CÁO VÀ PHỔ BIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC/SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

|

81