ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
TRẦN TRỌNG HÀ
QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO ĐỊNH HƯỚNG NĂNG LỰC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 62 14 01 14
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI – 2015
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC, ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
Người hướng dẫn khoa học: 1. GS.TS Nguyễn Đức Chính
2. TS. Vũ Đình Chuẩn
Phản biện 1:………………………………………..……………….
Phản biện 2:……………………………….……….………………
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án tiến sĩ họp tại
………………………………………….………..………….………..
Vào hồi
giờ
ngày
tháng
năm 20
Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thư viện Quốc gia Việt Nam
-Trung tâm Thông tin – Thư viện , Đại học Quốc gia Hà Nội.
-Phòng Tư liệu Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Chương trình giáo dục THPT là một bộ phận của chương trình giáo dục phổ
thông – một thành tố quan trong bậc nhất quyết định đến việc hình thành và phát
triển nhân cách cho thế hệ trẻ trước khi bước vào thực tiễn cuộc sống hoặc bước
vào giai đoạn giáo dục nghề nghiệp. Tuy nhiên, làm thế nào để phát triển chương
trình giáo dục trung học phổ thông có đầy đủ các thành tố đáp ứng những đòi hỏi
của thời đại, nhất là chúng ta đang tiến hành “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục
và đào tạo”. Luận án tiến sĩ chuyên ngành quản lý giáo dục với đề tài “Quản lý phát
triển chương trình giáo dục trung học phổ thông theo định hướng năng lực” là một
đề tài khoa học đóng góp những vấn đề lý luận và giải pháp vào nhiệm vụ phát triển
chương trình giáo dục THPT của ngành nói chung và cảu các trường THPT nói
riêng. Đề tài xuất phát từ các lý do cơ bản sau:
1. Phát triển CTGD PT nói chung và CTGD cấp THPT theo định hướng
năng lực nói riêng đang được Bộ GD&ĐT triển khai theo chủ trương của Đảng và
Nghị quyết của Quốc hội. Dù CTGD được phát triển thành công nhưng nhiệm vụ
phát triển CTGD không được coi là hoàn thành mà tiếp tục được điều chỉnh hàng
năm nên cần có một biện pháp quản lý phát triển CTGD khoa học, thiết thực, hiệu
quả để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
2. Căn cứ trên thực trạng quản lý phát triển CTGD nhà trường cấp THPT
hiện nay đang được Bộ GD&ĐT tạo cơ chế khuyến khích đối với các địa phương,
các nhà trường gặp nhiều khó khăn.
3. Xu thế chung, các nước trên thế giới đều đã xem xét, điều chỉnh,
cải tổ chương trình giáo dục của mình theo định hướng phát triển năng lực
người học.
2. Mục đích nghiên cứu
Qua việc nghiên cứu một cách có hệ thống những vấn đề lý luận và
thực tiễn về chương trình định hướng năng lực, phát triển chương trình giáo
dục phổ thông, luận án tiến hành nghiên cứu vấn đề quản lý phát triển chương
1
trình giáo dục phổ thông theo định hướng năng lực. Trên cơ sở đó, luận án đề
xuất quy trình và quản lý quy trình tổ chức phát triển chương trình giáo dục
THPT theo định hướng năng lực.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Chương trình và quản lý phát triển chương trình giáo dục phổ thông.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý phát triển chương trình giáo dục trung học phổ thông theo định
hướng năng lực.
4. Giả thuyết khoa học
CTGD THPT hiện hành chủ yếu tập trung trang bị kiến thức, kỹ năng
cho học sinh. Nếu muốn đổi mới CTGD THPT theo định hướng phát triển
năng lực người học thì bằng biện pháp quản lý phát triển CTGD có thể tạo ra
được CTGD THPT định hướng năng lực.
Chương trình giáo dục THPT định hướng năng lực sẽ là thành tố quan
trọng trong quá trình giáo dục thế hệ trẻ có phẩm chất, năng lực giúp họ ứng
phó với cuộc sống khi rời ghế nhà trường phổ thông.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Luận án sẽ tiến hành những nhiệm vụ nghiên cứu sau:
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận về năng lực, chương trình giáo dục
THPT định hướng năng lực, phát triển chương trình và quản lí phát triển
chương trình giáo dục THPT theo định hướng năng lực.
- Nghiên cứu thực trạng quản lý phát triển chương trình giáo dục THPT
hiện hành để rút ra những thành công, ưu điểm và chỉ ra những hạn chế cần
tránh trong quá trình quản lý phát triển chương trình.
- Đề xuất biện pháp quản lý phát triển chương trình giáo dục THPT
theo định hướng phát triển năng lực.
- Thử nghiệm quản lý PTCTGD một môn học cấp THPT theo định
hướng năng lực.
2
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
- Nghiên cứu các văn kiện, Nghị quyết của Đảng, các văn bản pháp qui
của Nhà nước về giáo dục và đào tạo, các văn bản pháp qui của Ngành
GD&ĐT, ... để vận dụng nội dung, quan điểm chỉ đạo trong nội dung luận án.
- Nghiên cứu, sách, tài liệu, các công trình nghiên cứu của các nhà khoa
học trong và ngoài nước có liên quan đến vấn đề nghiên cứu của luận án, ...
nhằm tổng thuật, phân tích, đánh giá, ... làm cơ sở cho việc xây dựng khung lý
thuyết của đề tài cũng như định hướng cho nghiên cứu thực tiễn của đề tài.
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Nghiên cứu quản lý phát triển chương trình ở một số trường đại học
nhằm hiểu được qui trình phát triển CT được triển khai như thế nào, thực
trạng quản lý phát triển CT ra sao.
- Nghiên cứu quản lý phát triển CT giáo dục phổ thông ở một số nước
trong khu vực và trên thế giới.
- Nghiên cứu sản phẩm: Nghiên cứu CTGD THPT hiện hành ở Việt
Nam và CTGD PT định hướng năng lực ở một số nước.
- Phương pháp điều tra, khảo sát, quan sát, phỏng vấn tổng kết kinh
nghiệm. Thông qua điều tra, hội thảo, phỏng vấn, ... nhằm thu thập những
thông tin cần thiết phục vụ cho việc nghiên cứu của đề tài.
- Phương pháp chuyên gia: Sử dụng trí tuệ của các chuyên gia có trình
độ cao về chương trình; phát triển chương trình, quản lý phát triển chương
trình theo năng lực, ... để từ đó có một cái nhìn tổng quát, khách quan về
những vấn đề mà luận án quan tâm.
- Phương pháp thảo luận chuyên đề, hội thảo: Nhằm làm rõ những
quan điểm, khía cạnh nội dung cơ bản cần quan tâm của đề tài.
- Thống kê, xử lý số liệu với sự hỗ trợ của phần mềm SPSS (Statistic
Package for Social Studies).
7. Câu hỏi nghiên cứu
3
Phát triển chương trình giáo dục bậc THPT trong bối cảnh đổi mới căn
bản toàn diện giáo dục đang đặt ra cho các nhà quản lí những vấn đề gì và cần
có những biện pháp nào để giải quyết những vấn đề đó ?
8. Những luận điểm bảo vệ
- Để phát triển thành công CTGDPT nói chung và CTGD THPT nói riêng
theo định hướng năng lực, thì nhiệm vụ đầu tiên làm tốt công tác quản lý
PTCTGD theo định hướng năng lực.
- Quản lý PTCTGD THPT định hướng năng lực về cơ bản cũng như
quản lý phát triển CTGD theo những tiếp cận khác, song cũng có những điểm
khác biệt ở chỗ ở tất cả các thành tố đều nhất quán tập trung vào việc hình
thành và phát triển phẩm chất năng lực người học.
- Quản lý PTCTGD THPT theo định hướng năng lực là hoạt động của
đa chủ thể: Bộ GD&ĐT – cấp quốc gia, tạo ra CT tổng thể và CT môn học
(gọi chung là chương trình quốc gia); Sở GD&ĐT – cấp địa phương, tạo ra
CTGD địa phương dựa trên CTGD quốc gia và đặc thù của địa phương;
Trường THPT – cấp cơ sở, tạo ra CTGD nhà trường. Tùy theo cấp quản lý mà
có biện pháp quản lý phát triển CTGD phù hợp để tạo ra CTGD định hướng
năng lực.
- Quản lý phát triển CTGD THPT cấp nhà trường đóng vai trò quyết
định đến việc hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực học sinh, vì CTGD
nhà trường mới là CTGD phù hợp nhất với đối tượng giáo dục và trực tiếp
tham gia vào quá trình hình thành và pháp triển phẩm chất, năng lực học sinh.
9. Những đóng góp mới của luận án
- Luận án nghiên cứu và hệ thống hóa nhằm làm rõ những vấn đề lý
luận về: “năng lực”, “chương trình giáo dục phổ thông theo định hướng phát
triển năng lực”, “phát triển chương trình giáo dục phổ thông theo định hướng
năng lực”, “quản lý phát triển chương trình giáo dục THPT theo định hướng
năng lực”
4
- Đề xuất quy trình và quản lý quy trình tổ chức phát triển CTGD
THPT ở cấp độ nhà trường theo định hướng năng lực.
- Luận án tổ chức thử nghiệm quản lý phát triển CTGD của một môn
học ở cấp độ nhà trường THPT.
10. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Do khuôn khổ của luận án, tác giả chọn quản lý phát triển CTGD nhà
trường cấp THPT theo định hướng năng lực.
- Biện pháp quản lý phát triển CTGD phổ thông cấp quốc gia và cấp địa
phương, sẽ được tác giả khái quát định hướng cho quản lý phát triển CTGD
nhà trường cấp THPT.
- Luận án cũng sẽ thử nghiệm quản lý phát triển CTNT cho một môn
học cấp THPT theo định hướng năng lực.
11. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận án được kết cấu thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý phát triển chương trình giáo dục
trung học phổ thông theo định hướng năng lực.
Chương 2: Thực trạng quản lí phát triển chương trình giáo dục trung học
phổ thông hiện hành.
Chương 3: Biện pháp quản lý phát triển chương trình giáo dục trung học
phổ thông theo định hướng năng lực.
5
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH
GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO ĐỊNH HƯỚNG
NĂNG LỰC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề về phát triển CTGD THPT
+ Nghiên cứu ở trong nước
Những công trình nghiên cứu tiêu biểu như “Phát triển chương trình giáo
dục”, Nxb giáo dục, năm 2015 của GS.TS Nguyễn Đức Chính, ĐHQG Hà Nội.
Tài liệu “Những vấn đề cơ bản về chương trình và quá trình dạy học” của tác
giả Nguyễn Hữu Châu. Tài liệu “Chương trình giáo dục” của Nguyễn Văn
Khôi. Tác giả Bùi Đức Thiệp, Đoàn Thị Minh Trinh và Nguyễn Hội Nghĩa,
Nguyễn Thị Lan Phương, Cao Thị Thặng, Trịnh Thị Anh Hoa đều quan tâm
nghiên cứu đến những khía cạnh của phát triển CT. Một loạt báo cáo nghiên
cứu khao học tại các hội thảo do Bộ GD&ĐT tổ chức của các tác giả: Đỗ Ngọc
Thống, Đinh Quang Báo, Đào Thái Lai, Nguyễn Anh Dũng, Lương Việt Thái,
Nguyễn Công Khanh, Đỗ Tiến Đạt, Đào Thị Oanh, Nguyễn Hồng Thuận, Đào
Văn Toàn, Dương Thu Mai, ... đều xoay quanh những nội dung đổi mới
CTGDPT, SGK trong CTGD phổ thông sau 2015.
+ Nghiên cứu ở nước ngoài
Tài liệu “Curriculum development – A Guide to Practice ” của Jon Wiles và
Joseph Bondi, “Developing the curriculum” của Peter F. Oliva, Một số công
trình như “Chương trình: Những cơ sở, nguyên tắc và chính sách xây dựng”
của Allan C. Ornstein và Francis P. Hunkins (1998). Tài liệu “ Xây dựng và
đánh giá môn học và chương trình học” [105] của Robert M. Diamond
(1998), …
1.1.2. Tổng quan nghiên cứu vấn đề về quản lý phát triển CTGD THPT
+ Nghiên cứu ở trong nước
6
Những công trình nghiên cứu về phát triển CT nói trên cũng đều liên
quan đến hoạt động quản lý phát triển CT. Vì thế, những tài liệu trên có giá trị
lớn trong hoạt động nghiên cứu quản lý phát triển CT. Trong số đó có thể nhấn
mạnh tới những tài liệu “Kinh nghiệm quốc tế về phát triển chương trình giáo
dục phổ thông” của Nguyễn Lộc – Vũ Quốc Chung, tài liệu “Phát triển chương
trình giáo dục” của tác giả Nguyễn Đức Chính, tài liệu “Tổng quan kinh
nghiệm quốc tế về phát triển chương trình nhà trường trong giáo dục phổ
thông” của tác giả Trịnh Thị Anh Hoa, ...
+ Nghiên cứu ở nước ngoài
Ngoài những tác giả và các công trình nghiên ở phần phát triển CT cogn
phải kể tới nhiều luận án tiến sĩ và hơn 300 bài viết về PTCTNT đến từ Úc.
Canada, Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Israel, ... Từ những năm 2000 ở Hong
Kong, Trung Quốc, Đài Loan cũng đã xuất hiện những công trình nghiên cứu
về PTCTNT.
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Chương trình nhà trường định hướng năng lực trong trường THPT
1.2.1.1. Năng lực
Có nhiều tác giả định nghĩa về năng lực theo những cách khác nhau.
Tổng hợp những định nghĩa đó ta có thể khái quát năng lực là sự biểu hiện
quá trình chuyển hóa những kiến thức, kỹ năng của một cá nhân thành các
thao tác hoạt động diễn ra trong một tình huống cụ thể với những đặc điểm
phẩm chất đặc trưng của cá nhân ấy.
Đặc điểm của NL
- Năng lực chỉ tồn tại trong một hoạt động. Khi con người chưa hoạt
động thì năng lực ở dạng tiềm ẩn. Năng lực chỉ có tính hiện thực khi cá nhân
hoạt động và phát triển trong chính hoạt động ấy.
- Kết quả của hoạt động chính là thước đo đánh giá năng lực của cá nhân.
- Năng lực chỉ được hình thành và phát triển trong quá trình hoạt động
và giao tiếp.
7
Vì giáo dục phát triển năng lực người học nên cần phải có phương pháp
đo lường, đánh giá được năng lực. Để dễ hình dung, ta xét các mô hình cấu
trúc năng lực:
- Kiểu tảng băng: Mô hình tảng băng về cấu trúc năng lực thể hiện khá
rõ nét bản chất của năng lực. Nhìn tảng băng ta có thể chia thành các tầng:
Tầng 1 – Quan sát được. Tầng 2 – Tiềm ẩn (tầng ở giữa). Tầng 3 – Mong
muốn (tầng sâu nhất).
Làm – Hành vi
(Quan sát được)
Suy nghĩ – Kiến thức
Kỹ năng
Thái độ
Chuẩn, giá trị, niềm tin
Mong muốn – Động cơ
Nét nhân cách
Tư chất
Hình 1.1. Mô hình tảng băng về cấu trúc năng lực
Nguồn: Bộ GD&ĐT, Báo cáo số 4, Quy trình xây dựng chuẩn đầu ra.
Trong dự thảo CTTT giáo dục phổ thông đã đề xuất những năng lực
chung cốt lõi cho học sinh: Năng lực tự học; Năng lực giải quyết vấn đề và
sáng tạo; Năng lực thẩm mỹ;Năng lực thể chất; Năng lực giao tiếp; Năng lực
hợp tác; Năng lực tính toán; Năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền
thông (ICT).
1.NL cần
hình thành
(khái niệm)
1.Chỉ số xác
định NL
1.Hợp phần
tạo nên NL
1.Tiêu chí CL
của NL
Tiêu chí CL 1
Chỉ số 1
Năng lực 1
Tiêu chí CL 2
Tiêu chí CL 3
NL cần hình
thành
Năng lực 2
Tiêu chí CL 4
Chỉ số 2
Tiêu chí CL 5
Năng lực 3
Tiêu chí CL 6
8
Hình 1.2. Mô hình các yếu tố cấu thành năng lực
Nguồn: Bộ GD&ĐT, 2014, Xây dựng CTGD phổ thông theo định
hướng phát triển NL học sinh - Báo số 4, Tài liệu Hội thảo, tr 42.
1.2.1.2. Chương trình giáo dục
a. Những vấn đề lý luận về chương trình giáo dục
Có nhiều tác giả trong và ngoài nước đã nghiên cứu về CT và đưa ra
nhiều quan niệm khác nhau. Dù phát triển chương trình theo tiếp cận nào thì
chương trình giáo dục có thể được chia thành các phần :
+ Mục tiêu (xây dựng mô hình nhân cách người học)
+ Chuẩn (kiến thức, kỹ năng, thái độ - năng lực)
+ Nội dung giáo dục (những nội dung người học có thể biết, có thể vận dụng
trong thực tiễn)
+ Hình thức tổ chức giáo dục (trường, lớp, qui mô lớp học ,...)
+ Phương pháp giáo dục (cách thức giảng dạy nội dung giáo dục)
+ Đánh giá kết quả giáo dục.
1.2.1.3.Chương trình nhà trường định hướng năng lực trong trường THPT
a. Chương trình giáo dục PT, chương trình tổng thể, chương trình môn học
b. Chương trình nhà trường
Được hiểu là CT do nhà trường phát triển dựa trên CT quốc gia nhưng có
điều chỉnh, bổ sung để phù hợp với đối tượng học sinh, điều kiện, hoàn cảnh
của nhà trường.
c. CTNT theo định hướng năng lực trong trường THPT
CTNT theo định hướng năng lực là CTNT có các thành tố luôn bám sát
mục tiêu hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Mục tiêu này
chi phối xuyên suốt trong toàn bộ chu trình quản lý phát triển CTNT, chỉ đạo
thực hiện CT và đánh giá kết quả giáo dục học sinh và đánh giá cải tiến
CTNT.
1.2.2. Quản lý phát triển CTGD
1.2.2.1. Quản lý
9
Có rất nhiều khái niệm quản lý đã được phát biểu dưới hiều hình thức,
nội dung khác nhau xuất phát tùy theo góc nhìn về quản lý. Tuy nhiên, khái
niệm quản lý được hiểu một cách phổ biến hiện nay là sự huy động các nguồn
lực của chủ thể quản lý tác động đến đối tượng quản lý nhằm đạt được mục
tiêu. Với quan niệm như vậy, luận án đã lãm rõ những nội dung: Chủ thể
quản lý; Đối tượng quản lý; Công cụ quản lý, …
Quản lý đóng vai trò to lớn trong suốt quy trình phát triển CT nói
chung và CTNT cấp THPT theo đinh hướng năng lực nói riêng.
1.2.2.2. Quản lý giáo dục
QLGD là hoạt động quản lý chuyên ngành, mang tính đặc thù nhưng
vẫn hội tụ đầy đủ những đặc điểm của hoạt động quản lý nói chung. QLGD
được thể hiện đan xen ở hai loại hình quản lý: QL nhà nước về GD và quản lý
nhà trường.
1.2.2.3. Phát triển chương trình giáo dục
Trong lịch sử phát triển giáo dục có thể thấy có 3 cách tiếp cận khác
nhau trong việc xậy dựng, phát triển chương trình giáo dục: cách tiếp cận nội
dung (content approach), cách tiếp cận mục tiêu (objective approach) và các
tiếp cận phát triển (developmental approach). Ngày nay, xu hướng nổi trội
của các nước trên thế giới là phát triển CTGD theo tiếp cận phát triển (phát
triển năng lực người học).
Phát triển chương trình được xem như là một quá trình hòa quyện vào
trong quá trình giáo dục và đào tạo. Quá trình này gồm 5 bước:
1) Phân tích nhu cầu
2) Xác định mục đích, mục tiêu và chuẩn
3) Thiết kế chương trình
4) Thực thi chương trình
5) Đánh giá chương trình
1.2.2.4. Quản lý phát triển CTGD
1.3. Quản lý phát triển CTNT cấp THPT theo định hướng năng lực
10
1.3.1. Đặc điểm chương trình nhà trường THPT trong xã hội thông tin và
kinh tế tri thức
Luận án đã trình bày những đặc điểm nhà trường THPT ở nước ta về vị
trí, vai trò, tổ chức bộ máy, trách nhiệm quyền hạn của hiệu trưởng và các tổ
chức trong nhà trường. Trên cơ sở đó, luận án nêu lên đặc điểm của CT nhà
trường, các điều kiện cần thiết để phát triển CTNT và các laoij hình phát triển
CTNT.
Về chu trình phát triển CTNT cấp THPT theo định hướng năng lực:
Tác giả cho rằng cần xem xét ở hai ở hai khia cạnh:
Một là: Phát triển CTNT theo định hướng năng lực với tư cách là một khoa
học. Nhìn nhận ở khía cạnh này, phát triển CTNT cần thực hiện theo các quy
trình phát triển:
- Phân tích nhu cầu: nhu cầu của học sinh, điều kiện thực tế của nhà
trường
- Xác định mục đích, mục tiêu và chuẩn: Căn cứ vào mục tiêu, chuẩn
giáo dục quốc gia đối với cấp học và xác định mục tiêu giáo dục nhà trường,
chuẩn giáo dục nhà trường.
- Thiết kế chương trình phù hợp với nhu cầu học sinh, điều kiện nhà
trường.
- Thực thi chương trình: Thực thi CTNT theo kế hoạc giáo dục được
phê duyệt. Coi trọng PPDH tích cực và đánh giá kết quả học tập của học sinh
theo hướng phát triển năng lực
- Đánh giá chương trình: Xem xét mức độ phù hợp của CTNT để điều
chỉnh, bổ sung nếu cần thiết.
Hai là: Phát triển CTNT là một hoạt động thường xuyên của cơ sở giáo dục
Khía cạnh này tạo tâm thế để mỗi GV cần có trách nhiệm thực thi CT một
cách tích cự, chủ động và quan tâm tới tính hợp lý, vừa sức, đảm bảo hiệu quả
của những thành tố của CT để điều chỉnh, bổ sung định kỳ nhằm làm cho
CTNT đáp ứng tốt nhất mục tiêu giáo dục.
11
1.3.3. Quản lý phát triển CTNT cấp THPT theo định hướng năng lực
Hiệu trưởng chịu trách nhiệm tổ chức, quản lý phát triển CTNT theo
các chức năng quản lý sau:
Kế hoạch
Tổ chức
Phân tích
nhu cầu
Thực thi
CT
Đánh giá
CT
Mục tiêu
Thiết kế
CT
Kiểm tra
Chỉ đạo
Hình 1.8: Sơ đồ mô tả nhiệm vụ quản lý phát triển CTGD nói chung
- Thành lập bộ máy thực hiện PTCTNT: Hiệu trưởng thành lập Hội
đồng hoặc Ban phát triển CTNT. Thành phần của Ban gồm Ban giám hiệu,
các tổ trưởng CM, các giáo viên có uy tín CM, các chuyên gia (nếu có) và các
thành phần khác tham gia hỗ trợ các họat động phát triển CTNT.
- Các nội dung quản lý: Quản lý phát triển CTNT căn cứ vào 5 bước
trong chu trình phát triển CTGD nói chung. Tuy nhiên, với cấp trường cần cụ
thể hóa thành 10 nội dung quản lý theo sơ đồ sau:
12
Phân tích
nhu cầu
Xác định
MT
Quản lý
đánh giá CT
Kế
hoạch
Quản lý
thực thi CT
Tổ
chức
Xác định
CĐR
Q
L
Hướng dẫn thực
hiện CT
Kiểm
tra
Chỉ
đạo
Xác định hình
thức KTĐG
Xác định
PPDH,
phương tiện
Xác định
phạm vi,
ND
Xác định hình
thức tổ chức
DH
Hình 1.9. Sơ đồ quản lý phát triển CTNT cấp THPT
1.4. Các nguyên tắc cần tuân thủ trong quá trình quản lý PTCTGD
THPT định hướng NL
Trong nội dung này tác giả đưa ra những nguyên tắc khi ra quyết định quản lý
về phát triển CTNT cấp THPT để hình thành năng lực học sinh và các yêu tố
tác động mà hoạt động quản lý cần xem xét.
1.4.1. Lấy người học, sự học làm điểm xuất phát của mội quyết định quản lý
1.4.2. Chỉ chọn những nội dung cơ bản, cốt lõi
1.4.3. Mở cửa trường ra xã hội, lấy bối cảnh cuộc sống làm bối cảnh dạy học
1.4.4. Dạy học tích hợp
1.4.5. Dạy học phân hóa
1.4.6. Chỉ những KT, KN do HS chủ động kiến tạo dưới sự hướng dẫn của
thầy mới là cơ sở để hình thành NL
1.4.7. Kiểm tra, đánh giá theo năng lực là điều kiện tiên quyết trong việc
thực thi chương trình định hướng năng lực
1.4.8. Sử dụng CNTT và truyền thông
13
1.5. Các yếu tố tác động tới quản lý PTCTGD THPT định hướng NL
1.5.1. Bối cảnh thế giới và trong nước
1.5.2. Yếu tố kinh tế - văn hóa - xã hội
1.5.3. Hệ thống giáo dục quốc dân
1.5.4. Chất lượng đội ngũ
1.5.5. Điều kiện CSVC các cơ sở giáo dục THPT
1.6.
Tiểu kết chương 1
Chương 1- Tác giả đã tổng quan nghiên cứu vấn đề về PTCTGD THPT
và QLPTCTGD THPT ở trong và ngoài nước.
Về các khái niệm CTGD THPT định hướng NL: Tác giả luận án làm rõ
khái niệm nền tảng của vấn đề nghiên cứu như khái niệm năng lực, khái niệm
chương trình, khái niệm CTGD THPT định hướng NL. Điểm đặc trưng
CTGD THPT định hướng NL là các thành tố của CT đều bám sát mục tiêu
hình thành và phát triển năng lực học sinh. Định hướng này chi phối toàn bộ
các hoạt động quản lý phát triển, thực thi, đánh giá CT.
Về quản lý phát triển CTNT THPT định hướng NL: Quản lý phát CTNT
do Hiệu trưởng làm chủ thể quản lý, sử dụng các chức năng quản lý: Lập kế
hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo, kiểm tra nhằm phát triển CTNT. Về quy
trình quản lý phát triển CTNT, trên cơ sở năm bước QL phân tích nhu cầu,
QL xác định mục tiêu, QL thiết kế CT, QL thực thi CT và quản lý đánh giá
CT. Tác giả đã cụ thể hóa thành 10 nội dung quản lý phát triển CTNT, đó là
1) QL phân tích nhu cầu; 2) QL xác định mục tiêu CTNT; 3) QL xác định
CĐR; 4) QL xác định phạm vi, nội dung giáo dục; 5) QL xác định hình thức
tổ chức DH; 6) QL xác định PPDH, phương tiện DH; 7) QL xác định hình
thức kiểm tra, đánh giá; 8) QL hướng dẫn thực hiện CTNT; 9) QL công tác
thực thi CTNT; và 10) QL đánh giá thường xuyên CTNT. Bên cạnh đó, tác
giả còn nêu ra các nguyên tắc cần tuân thủ và yếu tố tác động tới quản lý phát
triển CT nhà trường cấp THPT định hướng năng lực.
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN VÀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN
14
CHƯƠNG TRÌNH NHÀ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
Ở VIỆT NAM THEO ĐỊNH HƯỚNG NĂNG LỰC
2.1. Khái quát những lần thay đổi CTDG phổ thông ở nước ta
Trong nội dung này, tác giả đã khái quát những vấn đề chính yếu liên
quan đến thay đổi CTGD phổ thông ở nước ta, nhằm đsnh giá và rút ra những
bài học kinh nghiệm và quản lý phát triển CTNT cấp THPT theo đinh hướng NL.
2.1.1. Thay đổi CTGD PT lần thứ nhất (1950)
2.1.2. Thay đổi CTGD PT lần thứ hai (1956)
2.1.3. Thay đổi CTGD PT lần thứ ba (1979)
2.1.4. Những đổi mới của giáo dục Việt Nam giai đoạn 1986 – 1996
2.1.5. Những thay đổi của giáo dục Việt Nam từ 1996 đến nay
2.2. Thực trạng PT và QLPTCTGD THPT theo định hướng phát triển NL
2.2.1. Giới thiệu khảo sát
Luận án đã nêu rõ mục đích, nội dung, địa bàn, công cụ, đối tượng, mẫu
và cách thức tiến hành khảo sát. Trong đó nhấn mạnh: Mẫu khảo sát được
thiết kế dưới bảng hỏi xoay quanh 10 nhiệm vụ của quản lý phát triển CTNT
(như phần nội dung khảo sát). Cơ mấu thực tế thu về được 212 mẫu đối với
CBQL cấp trường và 386 mẫu với GV cấp THPT.
Kết quả: Các số liệu khảo sát đã chỉ ra rằng mức độ hiểu rõ bản chất
của CT và CTGD định hướng năng lực của CBQL cấp trường, GV cần phải
được cải thiện hơn nữa, năng lực phát triển CTNT và thực thi CTNT của
CBQL và GV cấp THPT cần được quan tâm hơn nữa.
2.2.2. Đánh giá chung
Cần trang bị cho CBQL, GV cấp THPT kỹ năng quản lý và phát triển CTNT
cấp THPT trên cơ sở của CTGD hiện hành.
2.3. Kinh nghiệm quốc tế về quản lý phát triển chương trình giáo dục
THPT
Trong nội dung này, tác giả đã nêu những khía cạnh của quản lý phát
triển CTGD phổ thông của một số nước làm kinh nghiệm cho những đề xuất
của luận án.
15
2.3.1. Kinh nghiệp QL phát triển CTGD của Hàn Quốc
2.3.2. Kinh nghiệp QL phát triển CTGD của Malaysia
2.3.3. Kinh nghiệm QL phát triển CTGD của Liên bang Nga
2.3.4. Kinh nghiệp phát triển CTGD của Phần Lan
2.3.5. Kinh nghiệp phát triển CTGD của Trung Quốc
2.4. Tiểu kết chương 2
Trong nội dung Chương 2, luận án đã khái quát toàn cảnh những lần
thay đổi, điều chỉnh CTGD phổ thông ở Việt Nam từ khi thành lập nước đến
nay. Mỗi lần thay đổi, điều chỉnh đều được nghiên cứu ở những khía cạnh: 1)
Lý do để tiến hành cải cách hoặc đổi mới; 2) Mục tiêu CCGD; 3) Nội dung
CTGD; 4) PPGD; 5)Công tác chuẩn bị để thực hiện CCGD; 6) Công tác tổ
chức thực hiện; và 7) Đánh giá những mặt được và hạn chế của từng đợt thay
đổi diều chỉnh. Mặc dù những lần thay đổi, điều chỉnh trước đây có những
hạn chế do hoàn cảnh lịch sử, do hạn chế về quan điểm, nhận thức, song
những ưu điểm và kinh nghiệm của các lần thay đổi, điều chỉnh là những bài
học quý cho quản lý phát triển CTGD nói chung và CTNT cấp THPT theo
định hướng NL nói riêng.
Về kết quả khảo sát thực trạng: Kết quả khảo sát chỉ rõ thực trạng quản
lý phát triển CT ở các trường THPT còn nhiều hạn chế về nhận thức, về kinh
nghiệm, về cơ chế để phát triển CTNT cấp THPT theo định hướng NL theo
quy trình chung của các nước trên thế giới đang thực hiện. Kết quả này, đặt ra
nhiệm vụ cho luận án cần đề xuất biện pháp quản lý phát triển CTNT cấp
THPT theo định hướng NL một cách khả thi, phù hợp với điều kiện thực tiễn
ở nước ta và các trường THPT đều cso thể thực hiện được. Đây là tiền đề để
tác giả đề xuất biện pháp quản lý phát triển CTNT ở Chương 3.
Bên cạnh đó, tác giả cũng đã tổng quan những kinh nghiệm phát triển
CTGD phổ thông của các nước Hàn Quốc, Malysia, Nga, Phần Lan và Trung
Quốc. Những nước này ít nhiều có những điểm tương đồng về văn hóa, lịch
sử hoặc có nền giáo dục tiến tiến để Việt Nam học tập. Từ kinh nghiệm thực
16
tiễn quản lý phát triển CT của nước ta và Kinh ngiệm quốc tế sẽ góp phần
củng cố vững chức cho những quan điểm, biện pháp đề xuất cơ Chương 3.
CHƯƠNG 3
QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH NHÀ TRƯỜNG
CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO ĐỊNH HƯỚNG NĂNG LỰC
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý phát triển chương trình nhà
trường cấp THPT theo định hướng năng lực
3.1.1. Nguyên tắc quán triệt quan điểm, đường lối của Đảng trong đổi mới giáo dục
và đào tạo
3.1.2. Nguyên tắc tính kế thừa
3.1.3. Nguyên tắc tính hệ thống
3.1.4. Bảo đảm mục tiêu giáo dục cho mỗi lớp và cả cấp THPT
3.1.5. Nguyên tắc tính hiện thực, khả thi, linh hoạt và tạo sự đồng thuận (Nhà trường,
GV, HS, CMHS, ...)
3.1.6. Nguyên tắc tính chất lượng và hiệu quả
3.2. Định hướng quản lý phát triển CNNT cấp THPT theo định hướng
năng lực
3.2.1. Mỗi nhà trường tổ chức tốt việc rà soát chuẩn kiến thức, kỹ năng, nội
dung chương trình hiện hành
3.2.2. Tổ chức cấu trúc, sắp xếp lại nội dung chương trình, sách giáo khoa của
từng môn học hiện hành theo định hướng phát triển năng lực học sinh
3.2.3. Xây dựng cơ chế động viên khuyến khích giáo viên tham gia xây dựng
các chủ đề liên môn
3.2.4. Thực hiện các giải pháp để giáo viên tích cực, chủ động đổi mới PPDH
và hình thức tổ chức giáo dục nhằm phát triển phẩm chất và năng lực học sinh
3.2.5. Ban hành các cơ chế khuyến khích giáo viên đánh giá kết quả giáo dục
theo yêu cầu phát triển phẩm chất và năng lực của người học, có biện pháp
hạn chế tối đa những hình thức thi, kiểm tra, đánh giá sự ghi nhớ máy móc
của học sinh
17
3.2.6. Xây dựng kế hoạch tăng cường CSVC sư phạm nhà trường đáp ứng
nhu cầu giáo dục học sinh theo định hướng phát triển năng lực
3.3. Quản lí phát triển CTNT cấp THPT theo định hướng năng lực
Trong mục này tác giả nêu chi tiết các bước quản lý phát triển CTNT cấp
THPT theo định hướng năng lực. Ngoài công tác lập kế hoạch chung cho phát
triển CTNT của tất cả cá môn học, mỗi bước cụ thể của quy trình đều có nội
dung xác định mục tiêu và các hoạt động triển khai.
3.3.1. Lập kế hoạch
3.3.2. Các bước quản lý phát triển CTNT cấp THPT theo định hướng NL
3.3.2.1. Tổ chức phân tích nhu cầu
3.3.2.2. Tổ chức xác định mục tiêu
3.3.2.3.
Xác định chuẩn đầu ra (CĐR)
3.3.2.4.
Xác định nội dung, phạm vi môn học/hoạt động giáo dục
3.3.2.5.
Xác định hình thức tổ chức dạy học
3.3.2.6.
Xác định phương pháp, phương tiện dạy học
3.3.2.7.
Xác định định hình thức kiểm tra, đánh giá
3.3.2.8.
Tổ chức hướng dẫn thực hiện CT
3.3.2.9.
Quản lý thực thi CT
3.3.2.10. Quản lý đánh giá thường xuyên CT
3.4. Khảo nghiệm các biện pháp quản lý phát triển CTNT cấp THPT
theo định hướng năng lực
Trên cơ sở các đề xuất, tác giả tiến hành khảo nghiệm để đánh giá tính khoa
học, tính hợp lý, tính hiệu quả, tính cấp thiết và tính khả thi. Kết quả khảo
nghiệm phản ánh sự đồng thuận cao của các đối tượng khảo sát đối với đề
xuất của tác giả, tạo sự tự tin giúp tác giả tiến hành thử nghiệm quản lý phát
triển CTNT môn Ngữ văn cấp THPT.
3.5. Thử nghiệm quản lý phát triển CTNT môn Ngữ văn cấp THPT
Trong nội dung này tác giả đã nêu mục đích thử nghiệm và chi tiết các nội
dung thử nghiệm.
18
3.5.1. Mục đích thử nghiệm
3.5.2. Nội dung thử nghiệm
Bước 1: Phân tích nhu cầu học môn ngữ văn
Bước 2: Xác định mục tiêu môn Ngữ văn theo định hướng NL
Bước 3: Xác định chuẩn đầu ra môn Ngữ văn lớp
Bước 4: Xác định nội dung, phạm vi môn Ngữ văn
Bước 5: Đề xuất hình thức tổ chức dạy học
Bước 6: Xác định phương pháp, phương tiện dạy học theo yêu cầu phát triển
năng lực.
Bước 7: Xác định định hình thức kiểm tra, đánh giá
Bước 8: Tổ chức hướng dẫn thực hiện CT
Bước 9: Quản lý thực thi CT
Bước 10: Quản lý đánh giá thường xuyên CT
3.5.3. Bàn luận về kết quả thử nghiệm
Sau khi thử nghiệm các biện pháp quản lý phát triển CTNT môn ngữ
văn cấp THPT theo định hướng năng lực, tác giả rút ra nhận xét sau:
- Các nhà trường THPT có thể áp dụng biện pháp quản lý theo 10 bước
để tiến hành phát triển CTNT.
- Các nội dung quản lý đều phù hợp với thực tiễn của giáo dục THPT
và góp phần tạo ra CTNT có chất lượng. Cụ thể: Khi thực hiện tốt bước phân
tích nhu cầu Hiệu trưởng cùng với lãnh đạo tổ CM nắm được vốn kiến thức
CM hiện có, thái độ, tình cảm với môn học của HS; có được dữ liệu về các
điều kiện triển khai (chất lượng GV ở bộ môn, CSVC, tài chính, ... phục vụ
cho hoạt động bộ môn); dữ liệu về sự sẵn sàng tham gia hỗ trợ phục vụ hoạt
động giáo dục bộ môn. Điều đó giúp lãnh đạo nhà trường cùng tổ chuyên môn
xác định được mục tiêu CTNT sát với đặc điểm nhà trường nhất.
Làm tốt xác định mục tiêu đúng sẽ là tiền đề xác định được CĐR. Vì
mục tiêu thể hiện dưới dạng năng lực, do đó CĐR của môn học theo từng lớp
19
là những tiêu chí cụ thể về mức độ năng lực đặc trưng mà môn học góp phần
hình thành và phát triển ở HS.
- Trên cơ sở đó, bộ phận phát triển CT môn học rà soát CT hiện hành,
xác định phạm vi kiến thức, xây dựng các chủ đề tích hợp, các nội dung dạy
học phân hóa để phù hợp với đối tượng học sinh, điều kiện, hoàn cảnh nhà
trường.
Tuy nhiên, như đã phân tích ở các phần trên, để có phát triển phẩm
chất, năng lực học sinh, điều kiện tiên quyết là GV phải đánh giá học sinh
theo năng lực vì chỉ có những kiến thức, kỹ năng do HS chủ động kiến tạo
dưới sự hướng dẫn của người thầy mới làm cơ sở để hình thành năng lực.
Việc đánh giá thường xuyên CTNT sẽ giúp NT điều chỉnh kịp thời
CTNT để phù hợp với điều kiện thực tế.
Tác giả luận án thử nghiệm môn Ngữ văn với quan điểm, đưa các biện
pháp quản lý vào chu trình phát triển CT, nội dung chuyên môn tác giả kế
thừa từ các nhà chuyên môn bộ môn, vì nhiệm vụ trong tâm của luận án là
xây dựng biện pháp quản lý để tạo ra CTNT.
3.6. Tiểu kết chương 3
Trên cơ sở lý luận Chương 1, nghiên cứu thực trạng ở Chương 2,
Chương 3 luận án đã đề xuất biện pháp quản lý phát triển CTNT cấp THPT
theo đinh hướng NL phù hợp với bối cảnh đổi mới giáo dục ở Việt Nam.
Về các nguyên tắc đề xuất, tác giả đã đề xuất sáu nguyên tắc. Những
nguyên tắc này dựa trên nguyên tắc phát triển CTGD nói chung và những
nguyên tắc từ hoạt động thực tiễn. Những nguyên tắc này sẽ chi phối toàn bộ
các hoạt động quản lý phát triển CT để tao ra được CTNT không chỉ đáp ứng
mục tiêu GD mà còn đảm bảo tính hợp lý, hiện đại, hiệu quả, khả thi, …
Về các biện pháp quản lý phát triển CTNT: Tác giả đã chi tiết hóa năm
bước trong quy trình phát triển CTGD chung hiện phổ biến trên thế giới thành
10 nhiệm vụ quản lý phát triển CTNT cấp THPT theo định hướng NL. Mỗi
nhiệm vụ, tác giả đã trình bày rõ mục đích, chỉ rõ các hoạt động cần phải thực
20
hiện và một số nhiệm vụ có thêm những nguyên tắc riêng của nhiệm vụ ấy.
Mười nhiệm vụ quản lý phát triển CTNT cấp THPT theo định hướng NL là:
Quản lý phân tích nhu cầu; Quản lý xác định mục tiêu; Quản lý xác định
CĐR; Quản lý xác định phạm vị và nội dung; Quản lý xác định hình thức tổ
chức DH; Quản lý xác định PPDH và phương tiện DH; Quản lý xác định các
hình thức KTĐG; Quản lý hướng dân thực hiện CT; Quản lý thực thi CT; và
Quản lý đánh giá thường xuyên CT.
Về khảo nghiệm những biện pháp đề xuất: Tác giả đã tiến hành phảo
nghiệm với số lượng với qui mô gần 600 phiếu hỏi, tác giả đã xử lý số liệu
trên phần mềm SPSS và cho kết quả đáng tin cậy, được sự ủng hộ, nhất trí cao
của các đối tượng về các tiêu chí tính phù hợp, tính hiệu quả, tính cấp thiết và
tính khả thi.
Về thử nghiệm: Tác giả tiến hành thử nghiệm phát triển CTNT môn
Ngữ văn cấp THPT theo những quy trình đã đề xuất và trên cơ sở kế thừa CT
hiện hành, không viết mới CT từ đầu. Tác giả đã trình bày rõ các nhiệm vụ
như tổ chức rà soát, gợi ý chi tiết những phần lược bỏ, những chủ đề tích hợp,
những nội dung phân hóa (phần nội dung chuyên môn Ngữ văn là ý kiến của
các chuyên gia về Ngữ văn, tác giả chỉ xây dựng quy trình về mặt quản lý).
Với những nội dung thể hiện ở Chương 3, các nhà trường THPT đều có thể
tham khảo để tiến triển khai phát triển CTNT các môn học khác theo định
hướng năng lực phù hợp với đối tượng học sinh, hoàn cảnh của nhà trường mình.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Trên cơ sở nghiên cứu, luận án hoàn thành việc hệ thống hóa những
vấn đề lý luận về phát triển CTGD THPT, cụ thể là CTNT cấp THPT theo
đinh hướng năng lực và đề xuất các biện pháp giúp cấp quản lý nhà trường
triển khai thành công hoạt động quản lý phát triển CTNT. CTNT cấp THPT
21
theo đinh hướng năng lực là CT có các thành tố tập trung vào mục tiêu phát
triển năng lực học sinh, trong đó: Mục tiêu, CĐR được thể hiện bằng những
phẩm chất, năng lực có thể đo lường, đánh giá được; nội dung kiến thức trong
CT đảm bảo cơ bản, hiện đại (không ôm đồm, nặng nề); hình thức tổ chức lớp
học đa dạng, không chỉ ở phạm vi trong nhà trường mà cả ở ngoài lớp học,
ngoài nhà trường; PPDH tích cực tạo sự chủ động tích cực của HS, dạy học
tích hợp và phân hóa theo nhu cầu, theo đối tượng; kiểm tra đánh giá kết quả
học tập của HS căn cứ mức độ vận dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn, vào
các hoạt động học tập cụ thể.
Những phẩm chất và năng lực của học sinh THPT cần có sẽ giúp họ
ứng phó với cuộc sống và thành công khi họ rời ghế nhà trường.
Để làm được những yêu cầu đó luận án đã đề xuất một loạt các giải
pháp quản lý phát triển CT giáo dục THPT gồm:
1) Quản lý phân tích nhu cầu: Hoạt động này nhằm trả lời cho các câu
hỏi: Xã hội đòi hỏi ở học sinh tốt nghiệp THPT những gì (phẩm chất, năng
lực) và nhu cầu, khả năng học tập của học sinh tới đâu? Khả năng đáp ứng
của nhà trường đến đâu (chất lượng đội ngũ, CSVC, tài chính, …)?.
2) Quản lý xác định mục tiêu và xây dựng chuẩn đầu ra theo năng lực:
Hoạt động này đi tìm câu trả lời cho câu hỏi: Mục tiêu CTNT cấp THPT
như thế nào với đối tượng và hoàn cảnh cụ thể (quan phân tích nhu cầu) để
phù hơp nhu cầu của đối tượng người học và đòi hỏi của xã hội? Hệ thống
tiêu chí về năng lực của chuẩn đầu ra gồm những gì?
3) Quản lý thiết kế chương trình giáo dục THPT: Hoạt động này đi tìm
câu trả lời cho câu hỏi: Phạm vi, nội dung các môn học? Các hình thức tổ
chức lớp học ra sao? Các phương pháp dạy học, phương tiện dạy học như thế
nào? Tổ chức kiểm tra đánh giá kết quả học tập ra sao để hình thành và phát
triển năng lực học sinh?
4) Quản lý thực thi chương trình: Hoạt động này đi tìm câu trả lời cho
câu hỏi: Cấp quản lý giáo dục cần chuẩn bị các điều kiện về con người
22
(CBGV, NV), CSVC như thế nào và cần ban hành những văn bản nào để
hướng dẫn và thực thi chương trình? Quản lý việc đổi mới cơ sở vật chất các
cơ sở giáo dục như thế nào để phù hợp với nội dung giáo dục? Công tác tập
huấn CBQL giáo dục và giáo viên cần tổ chức ra sao để có chất lượng, giúp
để họ thực thi thành công CT giáo dục? Công tác thanh tra, kiểm tra, có vai
trò như thế nào trong việc đảm bảo thực thi CT và nâng cao chất lượng giáo dục?
5) Quản lý đánh giá thường xuyên CT: Hoạt động này trả lời cho câu
hỏi vì sao phải thường xuyên đánh giá CT giáo dục? Đánh giá CT giáo dục
như thế nào?
Như vậy, các biện pháp mà luận án đề xuất khá cụ thể và phù hợp với
nhu cầu phát triển CTNT mà Bộ GD&ĐT đang khuyến khích các trường
THPT triển khai.
2. Khuyến nghị
a.
Đối với Bộ GD&ĐT
Thứ nhất: Làm tốt công tác truyền thông
Bộ GD&ĐT cần nghiên cứu tìm giải pháp truyền thông hiệu quả để đội
ngũ nhà giáo và CBQL các cấp, GV, HS và xã hội nhận thức đầy đủ về yêu
cầu đổi mới GD, trong đó nhiệm vụ quan trọng là phát triển CTNT cấp THPT
theo định hướng năng lực.
Thứ hai: Cần thực hiện phân cấp mạnh mẽ hơn nữa cho các cơ sở giáo dục
Việc phân cấp, trao quyền mạnh mẽ hơn cho cơ sở giáo dục ở các mặt
sẽ phát huy cao độ tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ sở giáo dục để
các trường được chủ động về chương trình, tài chính, nhân sự, cơ cấu tổ chức
nhà trường...
Thứ ba: Nghiên cứu, xây dựng, ban hành chính sách phát triển chương trình
giáo dục phổ thông
Cần ban hành chính sách để tạo điều kiện thuận lợi cho nhà trường trong
phát triển CTNT đáp ứng nhu cầu của học sinh, cộng đồng và phù hợp điều
kiện của nhà trường.
23