ĐẢNG BỘ HUYỆN PHỔ YÊN (TỈNH THÁI NGUYÊN) LÃNH ĐẠO PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2010

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------------------

NGUYỄN THỊ THU PHƢƠNG

ĐẢNG BỘ HUYỆN PHỔ YÊN (TỈNH THÁI NGUYÊN)
LÃNH ĐẠO PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP
TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2010

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ

Hà Nội -2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------------------

NGUYỄN THỊ THU PHƢƠNG

ĐẢNG BỘ HUYỆN PHỔ YÊN (TỈNH THÁI NGUYÊN)
LÃNH ĐẠO PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP
TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2010

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ
Chuyên ngành Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

Mã số: 60 22 03 15

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Phùng Thị Hiển

Hà Nội -2014


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 10
1. Lí do chọn đề tài ........................................................................................ 10
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ........................................................................ 11
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu................................................................ 15
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................. 15
5. Nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu .............................................. 16
6. Đóng góp của luận văn .............................................................................. 17
7. Bố cục của luận văn .................................................................................. 17
CHƢƠNG 1: NHỮNG NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN PHÁT TRIỂN
KINH TẾ NÔNG NGHIỆP Ở HUYỆN PHỔ YÊN TỪ NĂM 2001 ĐẾN
NĂM 2010 .................................................................................................... 18
1.1. Một số khái niệm ................................................................................... 18
1.1.1. Khái niệm nông nghiệp và tầm quan trọng của nông nghiệp ............. 18
1.1.2.

Khái

niệm

kinh

tế

nông

nghiệp

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
1.2. Những nhân tố tác động đến phát triển kinh tế nông nghiệp huyện
Phổ

Yên

....................................................................................................................... Err
or! Bookmark not defined.
1.2.1.

Điều

kiện

tự

nhiên,

kinh

tế

-

xã

hội

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
1.2.2. Chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam về phát triển kinh tế nông
nghiệp


....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
1.2.3. Thực trạng kinh tế nông nghiệp của huyện Phổ Yên trước năm 2001
....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: QUÁ TRÌNH ĐẢNG BỘ HUYỆN PHỔ YÊN LÃNH ĐẠO
PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM
2010
....................................................................................................................... Err
or! Bookmark not defined.
2.1. Đảng bộ huyện Phổ Yên lãnh đạo phát triển kinh tế nông nghiệp giai
đoạn

2001

-

2005

....................................................................................................................... Err
or! Bookmark not defined.
2.1.1.

Chủ

trương

của

Đảng

bộ

tỉnh

Thái

Nguyên

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
2.1.2.

Chủ

trương

của

Đảng

bộ

huyện

Phổ

Yên

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
2.1.3.

Sự

chỉ

đạo

và

kết

quả

đạt

được

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
2.2. Đảng bộ huyện Phổ Yên lãnh đạo đẩy mạnh phát triển kinh tế nông

nghiệp

theo

hướng

CNH,

HĐH

giai

đoạn

2006

-

2010

....................................................................................................................... Err
or! Bookmark not defined.


2.2.1.

trương

Chủ

của

Đảng

bộ

tỉnh

Thái

Nguyên

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
2.2.2.

trương

Chủ

của

huyện

Phổ

Yên

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.

2.2.3.

Sự

chỉ

đạo

và

kết

quả

đạt

được

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM
....................................................................................................................... Err
or! Bookmark not defined.
3.1.

Một

số

nhận

xét

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
3.1.1.

Ưu

điểm

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
3.1.2.

Hạn

chế

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
3.2.

Bài

học

kinh

nghiệm

....................................................................................................................... Er
ror! Bookmark not defined.
KẾT

LUẬN

....................................................................................................................... Err
or! Bookmark not defined.


TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 20
PHỤ

LỤC

....................................................................................................................... Err
or! Bookmark not defined.


DANH MỤC CÁC BẢNG

Tên bảng

Trang

Bảng 2.1. Diện tích, sản lượng một số cây trồng nông nghiệp huyện
Phổ Yên từ năm 2001 đến năm 2005

59

Bảng 2.2. Diện tích, sản lượng chè huyện Phổ Yên (2001 - 2005)

60

Bảng 2.3. Số lượng và sản lượng gia súc, gia cầm huyện Phổ Yên từ
năm 2001 đến năm 2005

62

Bảng 2.4. Cơ cấu kinh tế nông nghiệp từ năm 2000 đến năm 2005

63

Bảng 2.5. Diện tích, năng suất và sản lượng lúa qua các năm

79

Bảng 2.6. Diện tích, năng suất và sản lượng ngô qua các năm

79

Bảng 2.7. Diện tích, năng suất và sản lượng lạc qua các năm

80

Bảng 2.8. Diện tích, năng suất và sản lượng đậu tương qua các năm

80

Bảng 2.9. Diện tích, năng suất và sản khoai lang qua các năm

81

Bảng 2.10. Tổng sản lượng cây trồng, vật nuôi của huyện qua các
năm từ năm 2005 đến năm 2010

84


DANH MỤC CÁC HÌNH

Tên hình

Trang

Hình 2.1. Biều đồ tình hình sử dụng đất nông nghiệp ở Phổ Yên

56

Hình 2.2. Biểu đồ sản lượng và diện tích đất trồng lúa

57

Hình 2.3. Biều đồ sản lượng và diện tích đất trồng ngô

58

Hình 3.1. Biểu đồ tổng số đàn gia cầm của huyện Phổ Yên qua các
năm (2000, 2005, 2010)

91

Hình 3.2. Biểu đồ tình hình chăn nuôi gia súc ở Phổ Yên

92


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BCHTW

Ban Chấp hành trung ương

CNH, HĐH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CNXH

Chủ nghĩa xã hội

NXB

Nhà xuất bản

UBND

Uỷ ban nhân dân

HTX

Hợp tác xã


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn là kết quả nghiên cứu của riêng tôi. Các tài
liệu và số liệu trích dẫn trong luận văn là hoàn toàn trung thực và có xuất xứ
rõ ràng.

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thu Phƣơng


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn Thạc sĩ, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành
và sâu sắc nhất tới TS Phùng Thị Hiển, đã tận tình dạy dỗ, hướng dẫn tác giả
trong suốt quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu, Phòng sau đại học,
các Thầy cô giáo trong khoa Lịch sử - trường Đại học Khoa học xã hội và
Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội - nơi tác giả học tập.
Cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè đã luôn động viên, khuyến khích
tác giả trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 12 năm 2014

Nguyễn Thị Thu Phương

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Nghiên cứu quá trình phát triển của lịch sử, nông nghiệp là ngành sản
xuất vật chất được hình thành đầu tiên của xã hội loài người. Cùng với sự
phát triển của các ngành công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp luôn giữ vị trí là
một ngành kinh tế lớn có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân của
hầu hết các quốc gia trên thế giới.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc đổi mới toàn diện đất nước do
Đảng khởi xướng đã thu được những thành tựu to lớn. Những thành tựu trên
mặt trận nông nghiệp đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao đời sống
nhân dân nói chung và nông dân nói riêng, tăng tích lũy cho nền kinh tế quốc
dân, từng bước xây dựng và hoàn thiện quan hệ sản xuất mới trong nông
nghiệp. Chính những thắng lợi trên mặt trận nông nghiệp đã góp phần đưa
nước ta ra khỏi khủng hoảng kinh tế xã hội, giữ vững ổn định chính trị, tạo
tiền đề và cơ sở bước đầu cho công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nước.
Phổ Yên là một huyện trung du, nằm ở vùng phía Nam của tỉnh Thái
Nguyên, có nhiều tiềm năng phát triển nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ
công nghiệp và dịch vụ. Trong những năm gần đây, dưới sự lãnh đạo của
Trung ương, của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên mà trực tiếp là của Đảng bộ
huyện, nền kinh tế nông nghiệp của Phổ Yên đã có bước phát triển khá toàn
diện và đạt được nhiều thành tựu to lớn. Ngành nông nghiệp bước vào thời kỳ
sản xuất hàng hóa, giá trị sản xuất nông nghiệp ngày càng cao, chiếm tỷ trọng
lớn trong cơ cấu kinh tế của huyện. Những thành tựu đó góp phần quan trọng
vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của huyện Phổ Yên nói riêng và tỉnh
Thái Nguyên nói chung.


Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, nền kinh tế nông

nghiệp của huyện Phổ Yên về cơ bản vẫn là nền kinh tế thuần nông, hiệu quả
kinh tế thấp. Một trong những nguyên nhân chủ yếu là nền nông nghiệp của
huyện còn gặp nhiều trở ngại, quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông
nghiệp còn chậm, chưa đồng bộ. Việc sử dụng có hiệu quả các nguồn lực xã
hội, trước hết là lao động, đất đai còn thấp. Nguyên nhân của những kết quả,
hạn chế nêu trên có phần xuất phát từ kết quả vận dụng đường lối, chủ trương
của Đảng vào tình hình thực tế của huyện.
Nghiên cứu quá trình thực hiện đường lối phát triển kinh tế nông
nghiệp của Đảng bộ huyện Phổ Yên, khẳng định những thành tựu to lớn đạt
được, rút ra những hạn chế bất cập, những bài học kinh nghiệm để đẩy mạnh
phát triển kinh tế nông nghiệp của huyện trong thời gian tới là việc làm có ý
nghĩa khoa học và thực tiễn. Với những lý do trên, tôi chọn đề tài: "Đảng bộ
huyện Phổ Yên (tỉnh Thái Nguyên) lãnh đạo phát triển kinh tế nông nghiệp
từ năm 2001 đến năm 2010” làm đề tài Luận văn Thạc sỹ, chuyên ngành
Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Nghiên cứu kinh tế nông nghiệp, nông thôn ở nước ta là một vấn đề
lớn, thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu khoa học, các nhà hoạt động
thực tiễn. Trong công cuộc đổi mới đất nước, nhất là những năm gần đây đã
có nhiều công trình nghiên cứu của các nhà khoa học đề cập đến vấn đề này ở
những góc độ khác nhau đã được công bố qua các cuộc hội thảo, sách chuyên
khảo, luận án, luận văn và các bài viết trên các tạp chí. Có thể kể tới các công
trình nghiên cứu tiêu biểu sau:
Thực trạng nông nghiệp, nông thôn và nông dân nước ta của PGS.TS
Nguyễn Sinh Cúc, NXB Thống Kê, Hà Nội, năm 1990. Đây là công trình
nghiên cứu đã nêu bật được những thành công và những hạn chế của nông

13

nghiệp nước ta sau khi thực hiện Nghị quyết 10 của Bộ chính trị và những tác
động to lớn của nó đối với đời sống của xã hội nông thôn.
Chính sách phát triển nông nghiệp và nông thôn sau Nghị quyết 10 của
Bộ chính trị do PGS.TS Lê Đình Thắng (chủ biên), NXB Chính trị Quốc gia,
Hà Nội, năm 2000. Trong cuốn sách này, tác giả phân tích và xác định vị trí,
tầm quan trọng của sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn ở
nước ta trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa từ sau Nghị quyết 10,
từ đó có những kiến nghị phương hướng, giải pháp để tiếp tục đổi mới, phát
triển nông nghiệp, nông thôn nước ta trong thời gian tới.
Đổi mới kinh tế Việt Nam và chính sách kinh tế đối ngoại, của nhóm tác
giả Võ Đại Luận, Đào Lê Minh, Nguyễn Trần Quế, Nhà xuất bản Khoa học
xã hội, Hà Nội, năm 1995; Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông
thôn, một số vấn đề lý luận và thực tiễn của Hồng Vinh, Nhà xuất bản Chính
trị Quốc gia, Hà Nội, năm 1998; Nông nghiệp và nông thôn trên con đường
công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hợp tác hóa, dân chủ hóa, của tác giả Vũ
Oánh, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, năm 1998…Những công
trình khoa học trên đã đánh giá thực trạng sản xuất nông nghiệp và nông thôn
của Việt Nam trước năm 1990, qua đó xác định phương hướng phát triển kinh
tế nông nghiệp, nông thôn trong những 1991-1995, đồng thời khẳng định sự
cấp bách và cần thiết đưa nông nghiệp và nông thôn nước ta phát triển theo
con đường CNH, HĐH.
TS. Đặng Kim Sơn (2008), Nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt
Nam - Hôm nay và mai sau, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Tác giả
đã nêu bật thực trạng các vấn đề về nông nghiệp, nông dân, nông thôn hiện
nay, những thành tựu cũng như những khó khăn, vướng mắc còn tồn tại. Xuất
phát từ thực tiễn, tác giả đã đề xuất những định hướng và kiến nghị chính sách
nhằm đưa nông nghiệp, nông dân, nông thôn ngày càng phát triển.

14

PGS.TS Nguyễn Văn Bích (2007), Nông nghiệp nông thôn Việt Nam
sau hai mươi năm đổi mới quá khứ và hiện tại, Nhà xuất bản Chính trị Quốc
gia, Hà Nội. Tác phẩm có ý nghĩa quan trọng trong việc nhìn nhận một cách
khá toàn diện lịch sử phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân nước ta
trong thế kỷ XX, nhất là 20 năm đổi mới.
Các luận án tiến sĩ có liên quan đến đề tài: Luận án tiến sĩ Phát triển
nông nghiệp hàng hóa trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông
nghiệp ở nước ta của Mai Văn Bảo, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí
Minh, Hà Nội, 2000; Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn
ở Đồng bằng Bắc Bộ và tác động của nó đối với tăng cường phòng thủ tỉnh,
thành phố thuộc khu vực này của Nguyễn Văn Bảy, Học viện Chính trị Quân
sự, Hà Nội, 2000; Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn Bắc
Trung Bộ theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Nguyễn Đăng Bằng,
Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2001. Các luận án tiến sĩ
này đề cập chủ yếu dưới góc độ kinh tế - chính trị trong đó xác định về yêu
cầu phát triển nông nghiệp, nông thôn trong quá trình CNH, HĐH, làm rõ một
số nội dung và giải pháp nhằm phát huy vai trò của các thành phần kinh tế
trong nông nghiệp, nông thôn để thúc đẩy phát triển, thực hiện mục tiêu kinh
tế - xã hội gắn với xây dựng nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân
trong thời kỳ đổi mới.
Những công trình nghiên cứu trực tiếp liên quan đến sự phát triển của
kinh tế nông nghiệp Thái Nguyên như:
Luận văn thạc sĩ lịch sử về vấn đề phát triển nông nghiệp, nông thôn ở
Thái Nguyên của Bùi Thanh Tùng: “Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông
nghiệp, nông thôn ở Thái Nguyên giai đoạn 1997 - 2007”, Đại học Sư phạm
Thái Nguyên. Luận văn đã nghiên cứu một cách khá đầy đủ nội dung, biện
pháp và thực trạng của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp

15

nông thôn Thái Nguyên trong những năm từ khi bắt đầu công cuộc đổi mới đất
nước 1986 đến năm 2007, đặc biệt đi sâu nghiên cứu thời kỳ đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn 1997 - 2007 ở Thái Nguyên.
Luận văn thạc sĩ “Tình hình kinh tế, xã hội của Thị xã Sông Công tỉnh
Thái Nguyên thời kỳ đổi mới (từ năm 1986 đến năm 2005)” của Nhâm Quốc
Hưng, Đại học Sư phạm Thái Nguyên, 2006. Ở đây kinh tế nông nghiệp được
nghiên cứu trong tổng thể kinh tế - xã hội nói chung.
Cuốn Lịch sử Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên (1965 - 2000) của Ban Chấp
hành Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên (2005) đã nêu một cách khái quát những chủ
trương của Đảng bộ tỉnh và những thành tựu chính trong quá trình phát triển
kinh tế nông nghiệp trong những năm đầu tái lập tỉnh.
Cuốn Lịch sử Đảng bộ huyện Phổ Yên (1930 - 2005), Huyện ủy Phổ
Yên xuất bản, đã giới thiệu một cách khái quát về tình hình kinh tế, chính trị,
văn hóa, xã hội của huyện. Trong đó cuốn sách đã nêu lên những chủ trương,
quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, Đảng
bộ huyện Phổ Yên cùng với đó là quá trình vận dụng các chủ trương, quan
điểm đó và thành tựu đạt được trong quá trình phát triển kinh tế nông nghiệp
của huyện.
Tất cả các công trình trên đã cung cấp nhiều nội dung, phương pháp
tiếp cận về vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn và đề cập đến sự lãnh
đạo của Đảng về phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn ở những mức độ
nhất định. Tuy nhiên, đến nay chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu
toàn diện và hệ thống về quá trình Đảng bộ huyện Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên
lãnh đạo phát triển kinh tế nông nghiệp từ năm 2001 đến năm 2010. Mặc dù
vậy, kết quả nghiên cứu của những công trình trên là nguồn tư liệu quý giá
giúp tác giả có cơ sở để hoàn thành luận văn Thạc sĩ.

16

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
- Mục đích nghiên cứu
Thông qua quá trình nghiên cứu, luận văn góp phần làm sáng rõ chủ
trương, đường lối và sự chỉ đạo tổ chức thực hiện của Đảng bộ huyện Phổ
Yên trong quá trình lãnh đạo phát triển kinh tế nông nghiệp từ năm 2001 đến
2010, đồng thời cụ thể hóa những ưu điểm, hạn chế qua khảo sát thực tiễn.
Qua đó, tác giả rút ra những nhận xét, đánh giá về ưu điểm, hạn chế của quá
trình Đảng bộ huyện Phổ Yên lãnh đạo phát triển kinh tế nông nghiệp từ năm
2001 đến 2010. Từ đó, tác giả nêu lên một số kinh nghiệm nhằm phát huy hơn
nữa năng lực lãnh đạo của Đảng bộ huyện Phổ Yên đối với nhiệm vụ xây
dựng và phát triển kinh tế địa phương.
- Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên, đề tài có nhiệm vụ sau:
+ Hệ thống hóa quá trình đổi mới đường lối phát triển kinh tế nông
nghiệp trong Nghị quyết của Đảng nói chung và Nghị quyết của Đảng bộ
huyện Phổ Yên nói riêng.
+ Phân tích quá trình Đảng bộ huyện Phổ Yên vận dụng quan điểm, chủ
trương của Đảng để lãnh đạo phát triển kinh tế nông nghiệp từ năm 2001 đến 2010.
+ Rút ra những ưu điểm, hạn chế và một số kinh nghiệm nhằm nâng
cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng bộ huyện Phổ Yên trong quá trình phát triển
kinh tế nông nghiệp theo đường lối của Đảng trong những năm tiếp theo.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu
Luận văn tập trung làm rõ quá trình Đảng bộ huyện Phổ Yên tỉnh Thái
Nguyên lãnh đạo phát triển kinh tế nông nghiệp từ năm 2001 đến năm 2010.

17

- Phạm vi nghiên cứu
+ Về nội dung: Luận văn đi sâu nghiên cứu sự lãnh đạo của Đảng bộ
huyện Phổ Yên trong quá trình vận dụng sáng tạo chủ trương phát triển kinh
tế nông nghiệp của Đảng vào tình hình cụ thể của địa phương.
+ Về thời gian: Luận văn giới hạn phạm vi thời gian nghiên cứu từ năm
2001 đến năm 2010.
+ Về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu trong phạm vi không
gian trên địa bàn huyện Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên .
5. Nguồn tài liệu và phƣơng pháp nghiên cứu
- Nguồn tài liệu
+ Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, VII, VIII, IX, X, XI
của Đảng cộng sản Việt Nam về phát triển kinh tế nông nghiệp.
+ Các sách chuyên khảo, các bài viết liên quan đến vấn đề nghiên cứu
từ một số nhà xuất bản, tạp chí.
+ Các Nghị quyết chuyên đề, các chỉ thị về phát triển kinh tế nông
nghiệp của Ban chấp hành Trung ương Đảng, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh
Thái Nguyên, Ban chấp hành Đảng bộ huyện Phổ Yên.
+ Các báo cáo hàng quý, hàng năm của các phòng, ban, ngành đặc biệt
là của phòng Nông nghiệp và phòng Thống kê huyện Phổ Yên.
- Phƣơng pháp nghiên cứu
+ Phương pháp luận: Luận văn sử dụng phương pháp luận Chủ nghĩa
Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt
Nam về phát triển nông nghiệp, nông thôn là phương pháp luận để tác giả
nghiên cứu các vấn đề liên quan đến đề tài.
+ Phương pháp nghiên cứu cụ thể: Trong quá trình thực hiện đề tài,
phương pháp lịch sử và phương pháp logic là hai phương pháp chính mà tác
giả luôn vận dụng. Ngoài ra, phương pháp phân tích - tổng hợp, phương pháp

18

thống kê, so sánh, khảo sát thực tế để xử lý số liệu…cũng được vận dụng để
làm sáng tỏ nội dung nghiên cứu.
6. Đóng góp của luận văn
+ Trên cơ sở hệ thống các nguồn tài liệu, kế thừa kết quả của các công
trình nghiên cứu, luận văn là công trình nghiên cứu đầu tiên, trình bày có hệ
thống về quá trình Đảng bộ huyện Phổ Yên lãnh đạo phát triển kinh tế nông
nghiệp từ năm 2001 đến năm 2010.
+ Luận văn khẳng định những thành tựu đạt được, nêu ra những hạn
chế, khó khăn và rút ra những kinh nghiệm trong quá trình lãnh đạo phát triển
kinh tế nông nghiệp của Đảng bộ huyện Phổ Yên để vận dụng vào việc đề ra
phương hướng phát triển ngành nông nghiệp cho huyện.
+ Sản phẩm của luận văn là nguồn tài liệu tham khảo bổ sung vào kho
tư liệu Lịch sử Đảng bộ địa phương trong thời kỳ đổi mới.
7. Bố cục của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và phần phụ lục, nội
dung luận văn được chia thành 3 chương:
Chương 1: Những nhân tố tác động đến phát triển kinh tế nông nghiệp ở
huyện Phổ Yên trong những năm 2001 - 2010.
Chương 2: Quá trình Đảng bộ huyện Phổ Yên lãnh đạo phát triển kinh tế
nông nghiệp từ năm 2001 đến năm 2010.
Chương 3: Một số nhận xét và kinh nghiệm lãnh đạo phát triển kinh tế
nông nghiệp của Đảng bộ huyện Phổ Yên từ năm 2001 đến năm 2010.

19


CHƢƠNG 1
NHỮNG NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG

NGHIỆP Ở HUYỆN PHỔ YÊN TỪ NĂM 2001 ĐẾN NĂM 2010
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm nông nghiệp và tầm quan trọng của nông nghiệp
* Khái niệm nông nghiệp
Có rất nhiều cách hiểu về “nông nghiệp”. Có thể đưa ra một vài định
nghĩa khác nhau về “nông nghiệp” như sau:
Theo Từ điển kinh tế của NXB Sự thật, Hà Nội, 1997 thì: “Nông
nghiệp là một trong những ngành kinh tế quan trọng của nền kinh tế quốc dân,
một trong những bộ phận sản xuất chủ yếu của sản xuất vật chất, sản xuất
thực phẩm cho người dân và nguyên liệu cho công nghiệp. Nông nghiệp bao
gồm hai tổng hợp ngành: ngành trồng trọt và ngành chăn nuôi”.
Hay theo cuốn giáo trình Hệ thống nông nghiệp, NXB Nông nghiệp,
Hà Nội, 1999 đưa ra khái niệm: “Nông nghiệp là một loại hoạt động của con
người được tiến hành chủ yếu để sản xuất ra lương thực, sợi, chất đốt cũng
như nhiều loại nguyên liệu khác bằng sự cân nhắc kỹ lưỡng và sử dụng có
điều khiển cây trồng và vật nuôi. Nông nghiệp là một ngành sản xuất vật chất
cổ nhất có lịch sử cách đây ít nhất 10.000 năm, khi mà các bộ lạc nguyên thủy
ở đầu thời kỳ đồ đá mới”.
Trên cơ sở kế thừa các nguồn tài liệu tham khảo quý giá, tác giả đưa ra
cách hiểu về khái niệm nông nghiệp như sau:
Nông nghiệp là ngành sản xuất vật chất chủ yếu của nền kinh tế. Hiểu
theo nghĩa hẹp, nông nghiệp bao gồm: trồng trọt, chăn nuôi và dịch vụ nông
nghiệp. Hiểu theo nghĩa rộng, nông nghiệp gồm có nông nghiệp theo nghĩa hẹp
(gồm trồng trọt, chăn nuôi và dịch vụ nông nghiệp), lâm nghiệp và ngư nghiệp.

20


Trong phạm vi của luận văn, tác giả tiếp cận ngành nông nghiệp theo
nghĩa rộng. Cách tiếp cận này sẽ làm cho việc nghiên cứu của luận văn phù

hợp với chính sách phát triển nông nghiệp của Việt Nam hiện nay.
* Tầm quan trọng của nông nghiệp
Trong những thành tựu làm thay đổi hẳn bức tranh toàn cảnh kinh tế xã hội Việt Nam trong hơn 25 năm đổi mới, nổi bật lên vai trò hết sức quan
trọng của ngành nông nghiệp.
Thứ nhất: Nông nghiệp là ngành sản xuất vật chất cơ bản, giữ vai trò to
lớn trong việc phát triển kinh tế ở hầu hết các nước, nhất là những nước đang
phát triển.
Những nước đang phát triển là những nước nghèo với đại bộ phận dân
chúng sống bằng nghề nông. Nông nghiệp phát triển sẽ có ảnh hưởng trực tiếp
đến sự phát triển của nền kinh tế đất nước, góp phần đáng kể vào quá trình tích
lũy cho nền kinh tế quốc dân.
Trong thực tế, ngay cả những nước có nền nông nghiệp phát triển cao,
mặc dù tỷ trọng giá trị sản phẩm nông nghiệp không lớn, nhưng khối lượng sản
phẩm nông nghiệp vẫn không ngừng tăng lên và giữ vai trò quan trọng trong
nền kinh tế quốc dân.
Thứ hai: Nông nghiệp có vai trò quan trọng trong việc cung cấp các
yếu tố “đầu vào” cho công nghiệp và khu vực thành thị.
Trong giai đoạn đầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, phần lớn dân cư
sống bằng nghề nông thì nông nghiệp thực sự là nguồn nhân lực dự trữ dồi
dào cho khu vực công nghiệp và thành thị.
Khu vực nông nghiệp không chỉ sản xuất ra sản phẩm tiêu dùng trực
tiếp cho con người mà còn cung cấp nguồn nguyên liệu quý cho nhiều ngành
công nghiệp như: công nghiệp chế biến, công nghiệp nhẹ, tiểu thủ công
nghiệp…nhằm tạo ra nguồn thu nhập lớn.

21


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.

Ban Chấp hành Đảng Bộ huyện Phổ Yên, Lịch sử Đảng bộ huyện Phổ
Yên, (1930 - 2005), Huyện ủy Phổ Yên xuất bản, Phổ Yên 2005.

2.

Ban Chấp hành Đảng Bộ huyện Phổ Yên, Văn kiện Đại hội Đảng bộ
huyện Phổ Yên lần thứ XXV, Lưu tại Văn phòng huyện ủy Phổ Yên, Phổ
Yên 1996.

3.

Ban Chấp hành Đảng Bộ huyện Phổ Yên, Văn kiện Đại hội Đảng bộ
huyện Phổ Yên lần thứ XXVI, Lưu tại Văn phòng huyện ủy Phổ Yên, Phổ
Yên 2000.

4.

Ban Chấp hành Đảng Bộ huyện Phổ Yên, Văn kiện Đại hội Đảng bộ
huyện Phổ Yên lần thứ XXVII, Lưu tại Văn phòng huyện ủy Phổ Yên,
Phổ Yên 2005.

5.

Ban Chấp hành Đảng Bộ tỉnh Thái Nguyên, Lịch sử Đảng bộ tỉnh Thái
Nguyên, tập 1 (1936 - 1965), Thái Nguyên 2003.

6.

Ban Chấp hành Đảng Bộ tỉnh Thái Nguyên, Lịch sử Đảng bộ tỉnh Thái
Nguyên, tập 2 (1965 - 2000), Thái Nguyên 2005.

7.

Ban Kinh tế Trung ương, Báo cáo 3 năm thực hiện Nghị quyết 15
NQ/TW khóa IX về đẩy mạnh CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn thời
kỳ 2001-2010, 2005.

8.

Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn, Con đường CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn Việt Nam, Nhà
xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, (2002).

9.

Bộ Giáo dục - Đào tạo, Một số chuyên đề lịch sử Đảng Cộng sản Việt
Nam, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2007.

10.

Bộ Giáo dục - Đào tạo, Giáo trình Đường lối cách mạng của Đảng
Cộng sản Việt Nam, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2009.


11. Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường, Viện Nghiên cứu chiến lược và
chính sách khoa học và công nghệ, Chiến lược công nghiệp hóa hiện đại
hóa đất nước và cách mạng công nghệ, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia,
Hà Nội, (1996).

12. Các Mác, Phê phán khoa học kinh tế chính trị, quyển 1, tập 3, Nxb Sự
thật, Hà Nội 1975.
13.

Công ty Cổ phầ n thông tin kinh tế đố i ngoa ̣i , Thái Nguyên thế và lực
mới trong Thế kỉ XXI, Nhà xuất bản Chính tri ̣Quố c gia, Hà Nội, (2005).

14.

Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình
hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 1999.

15.

Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình
hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 2000.

16.

Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình
hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 2001.

17.

Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình
hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 2002.

18.

Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình

hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 2003.

19. Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình
hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 2004.
20. Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình
hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 2005.
21. Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình
hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 2006.
22.

Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình
hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 2007.

23


23.

Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình
hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 2008.

24.

Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình
hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 2009.

25. Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Báo cáo tình
hình kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên năm 2010.
26. Cục Thống kê Thái Nguyên, Phòng Thống kê Phổ Yên, Niên giám thống
kê các năm 2000, 2001, 2002,2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009,

2010.
27. Vũ Văn Dũng, Cơ sở khoa học để xây dựng tiêu chí, bước đi cơ chế chính
sách trong quá trình CNH, HĐH nông nghiệp, Nxb Nông nghiệp, Hà
Nội 2004.
28.

Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, Huyện ủy Phổ Yên, Chương trình phát triển
Kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên giai đoạn 2001 - 2005, Phổ Yên 2002.

29.

Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, Huyện ủy Phổ Yên, Chương trình phát triển
Kinh tế - xã hội huyện Phổ Yên giai đoạn 2006 - 2010, Phổ Yên 2006.

30. Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, Huyện ủy Phổ Yên, Chương trình hành động
thực hiện các Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung
ương (khóa IX), Phổ Yên năm 2002.
31. Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, Huyện ủy Phổ Yên, Chương trình hành động
của Đảng bộ huyện Phổ Yên về việc thực hiện các kết luận của Hội nghị
Trung ương 6 (khóa IX )từ nay đến năm 2005, Phổ Yên 2002.
32. Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, Huyện ủy Phổ Yên, Chương trình hành động
của Đảng bộ huyện Phổ Yên về việc thực hiện nội dung các Nghị quyết
Hội nghị lần thứ VII (phần 2), Ban Chấp hành Trung ương khóa IX, từ
nay đến năm 2005, Phổ Yên 2003.

24


33.

Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên
lần thứ XV (nhiệm kỳ 1996 - 2000), Văn phòng Tỉnh ủy Thái Nguyên,
Thái Nguyên 2000.

34.

Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên
lần thứ XVI (nhiệm kỳ 2001 - 2005), Văn phòng Tỉnh ủy Thái Nguyên,
Thái Nguyên 2005.

35.

Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên
lần thứ XVII (nhiệm kỳ 2006 - 2010), Văn phòng Tỉnh ủy Thái Nguyên,
Thái Nguyên 2006.

36.

Đảng Cô ̣ng sản Việt Nam, Chỉ thị của Bộ chính trị về đẩy mạnh nghiên
cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghê ̣ phục vụ CNH, HĐH nông
nghiê ̣p, Hà Nội, (2001).

37.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá
độ đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, Nxb Sự thật, Hà Nội 1991.

38.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ IV

(khóa VIII), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 1991.

39.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ II
(khóa VIII), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 1996.

40.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ V
(khóa VIII), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 1991.

41.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ V
(khóa IX), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 1991.

42.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết số 10 của Bộ Chính trị về đổi mới
quản lí kinh tế nông nghiệp, Nxb Sự thật, Hà Nội 1988.

43.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI,
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 1982.

25