HOÀN THIỆN CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH VIÊN ĐĂNG THỰC

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

HOÀN THI N CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH T I CÔNG TY TRÁCH NHI M H U
H N M TăTHÀNHăVIểNă NGăTH C

SINH VIÊN TH C HI N : PH M VÂN ANH
MÃ SINH VIÊN

: A15666

CHUYÊN NGÀNH

: TÀI CHÍNH

HÀ N I ậ 2014


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam k t Khóa lu n t t nghi p này là do tôi t b n thân th c hi n có s h
tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i

khác. Các d li u th n tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c và đ c
trích d n rõ rang.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
Sinh viên

Ph m Vân Anh

Thang Long University Library


M CL C
CH
NGă1. C ăS LÍ LU N V TÀI CHÍNH VÀ CÔNG TÁC PHÂN
TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHI P ............................................................ 1
1.1.

Khái ni m và m c tiêu phân tích tài chính doanh nghi p .......................... 1

1.1.1.

Khái ni m tài chính doanh nghi p và phân tích tài chính doanh nghi p .... 1

1.1.1.1.

Khái ni m tài chính doanh nghi p ............................................................................. 1

1.1.1.2.

Khái ni m phân tích tài chính doanh nghi p ............................................................ 1

1.1.2.

M c tiêu và nhi m v

phân tích tài chính doanh nghi p ............................. 1

1.1.2.1.

M c tiêu phân tích tài chính doanh nghi p ............................................................... 1

1.1.2.2.

Nhi m v phân tích tài chính doanh nghi p 1

1.2.

Tài li u s d ng trong công tác phân tích tài chính doanh nghi p ............ 4

1.2.1.

B ng cân đ i k toán ....................................................................................... 5

1.2.1.1.

Khái ni m b ng cân đ i k toán ................................................................................ 5

1.2.1.2.

K t c u b ng cân đ i k toán ..................................................................................... 5

1.2.1.3.

Phân tích tình hình tài chính qua b ng cân đ i k toán ........................................... 6

1.2.2.

Báo cáo k t qu kinh doanh ............................................................................ 7

1.2.2.1.

Khái ni m báo cáo k t qu kinh doanh ..................................................................... 7

1.2.2.2.

K t c u báo cáo k t qu kinh doanh.......................................................................... 7

1.2.3.

Báo cáo l u chuy n ti n t .............................................................................. 8

1.2.3.1.

Khái ni m báo cáo l u chuy n ti n t ....................................................................... 8

1.2.3.2.

K t c u báo cáo l u chuy n ti n t ............................................................................ 8

1.2.3.3.

Phân tích tình hình tài chính qua báo cáo l u chuyên ti n t .................................. 9

1.3.

Qui trình phân tích tài chính doanh nghi p ............................................... 10

1.3.1.

Chu n b và x lí các ngu n thông tin ......................................................... 10

1.3.2.

Xác đ nh các bi u hi n đ c tr ng ................................................................. 11

1.3.3.

Phân tích, thuy t minh................................................................................... 11

1.3.4.

Tiên l

1.4.

Cácăph

1.4.1.

Ph

ng và ch d n .................................................................................... 11
ngăphápăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p ................................ 11

ng pháp so sánh .................................................................................... 12

1.4.1.1.

L a ch n tiêu chu n so sánh .................................................................................... 12

1.4.1.2.

i u ki n so sánh ...................................................................................................... 13


1.4.1.3.

K thu t so sánh ......................................................................................................... 14

1.4.2.

Ph

ng pháp t l ........................................................................................... 14

1.4.3.

Ph

ng pháp Dupont .................................................................................... 15

1.5.

N i dung phân tích tài chính doanh nghi p ............................................... 16

1.5.1.

Nhóm ch tiêu v kh n ng thanh toán ......................................................... 16

1.5.1.1.

Kh n ng thanh toán ng n h n ............................................................................... 16

1.5.1.2.

Kh n ng thanh toán nhanh ..................................................................................... 17

1.5.1.3.

Kh n ng thanh toán t c th i .................................................................................. 17

1.5.2.

Nhóm ch tiêu v kh n ng sinh l i .............................................................. 18

1.5.2.1.

Hi u su t s d ng t ng tài s n ................................................................................. 18

1.5.2.2.

T su t sinh l i trên doanh thu ................................................................................. 18

1.5.2.3.

T su t sinh l i trên t ng tài s n (ROA) ................................................................... 19

1.5.2.4.

T su t sinh l i trên v n ch s h u (ROE) ............................................................. 19

1.5.3.

Nhóm ch tiêu v kh n ng qu n lí tài s n ................................................... 19

1.5.3.1.

H s thu n .............................................................................................................. 19

1.5.3.2.

Ch tiêu đánh giá hàng t n kho ................................................................................ 20

1.5.3.3.

Ch tiêu đánh giá hi u su t s d ng tài s n c đ nh ............................................... 21

1.5.3.4.

Ch tiêu đánh giá hi u su t s d ng tài s n l u đ ng ............................................ 21

1.5.4.

Nhóm ch tiêu v qu n lí n

.......................................................................... 21

1.5.4.1.

H s n trên t ng tài s n ........................................................................................ 21

1.5.4.2.

H s kh n ng thanh toán lãi vay .......................................................................... 22

1.6.

Nhân t tácăđ ngăđ n hoàn thi n công tác phân tích tài chính ................. 22

1.6.1.

Nhân t khách quan ...................................................................................... 22

1.6.1.1.

H th ng chính sách pháp lu t c a nhà n c ........................................................ 23

1.6.1.2.

H th ng thông tin c a n n kinh t .......................................................................... 23

1.6.1.3.

H th ng ch tiêu trung bình ngành ......................................................................... 24

1.6.2.

Nhân t ch quan .......................................................................................... 24

1.6.2.1.

S quan tâm c a ban lãnh đ o ................................................................................ 24

1.6.2.2.

Trình đ cán b phân tích tài chính ......................................................................... 24

1.6.2.3.

Ch t l ng thông tin s d ng trong phân tích tài chính ........................................ 25

1.6.2.4.

L a ch n ph ng pháp phân tích tài chính và công ngh ..................................... 25

Thang Long University Library


CH
NGă2. TH C TR NG V CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
T IăCỌNGăTYăTNHHăMTVă NGăTH C ................................................ 26

2.1.
Quá trình hình thành, phát tri nă vƠă c ă c u t ch c c a công ty TNHH
MTVă ngăTh c ......................................................................................................... 26
2.1.1.
2.1.2.
2.1.3.

Quá trình hình thành và phát tri n c a công ty TNHH MTV

ng Th c . 26

c đi m ngành ngh kinh doanh ................................................................ 26
C c u t ch c c a công ty TNHH MTV

ng Th c ................................. 27

2.2.
Th c tr ng công tác công tác phân tích tài chính t i công ty TNHH MTV
ngăTh c ................................................................................................................... 27
2.2.1.

Khái quát chung v công tác phân tích tài chính ......................................... 27

2.2.1.1.

Qui trình phân tích tài chính t i công ty TNHH MTV

ng Th c ....................... 28

2.2.1.2.

Tài li u phân tích tài chính t i công ty TNHH MTV

ng Th c .......................... 29

2.2.1.3.

Ph ng pháp phân tích tài chính t i công ty TNHH MTV

2.2.2.
Th c

ng Th c................ 29

Th c tr ng công tác phân tích tài chính t i công ty TNHH MTV
ng
.......................................................................................................................... 30

2.2.2.1.

Tình hình tài s n – ngu n v n n m 2011-2013 c a công ty TNHH MTV

ng

Th c

.................................................................................................................................... 30

2.2.2.2.
Th c

Phân tích k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a công ty TNHH MTV ng
.................................................................................................................................... 37

2.2.2.3.

Phân tích các nhóm ch tiêu tài chính c th .......................................................... 40

2.3.
ánhăgiáăth c tr ng công tác phân tích tài chính t i công ty TNHH MTV
ngăTh c ................................................................................................................... 44
2.3.1.

K t qu đ t đ

2.3.2.

T n t i ............................................................................................................. 45

2.3.3.

Nguyên nhân .................................................................................................. 45

c ............................................................................................ 44

2.3.3.1.

Nguyên nhân ch quan ............................................................................................. 45

2.3.3.2.

Nguyên nhân khách quan ......................................................................................... 48

CH
NGă3. GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH T IăCỌNGăTYăTNHHăMTVă NGăTH C.................................. 50
3.1.
3.1.1.
3.1.1.1.

nhăh

ng ho tăđ ng trong th i gian t i .................................................. 50

C h i và thách th c đ i v i công ty TNHH MTV

ng Th c .................. 50

C h i ........................................................................................................................ 50


3.1.1.2.

Thách th c ................................................................................................................. 50

3.1.2.

nh h

3.1.2.1.

Các m c tiêu chính ................................................................................................... 50

3.1.2.2.

Nh ng v n đ then ch t ............................................................................................ 51

3.1.2.3.

Các gi i pháp hoàn thi n các m c tiêu trên ............................................................ 51

ng ho t đ ng c a công ty TNHH MTV

ng Th c .................... 50

3.2.

Hoàn thi n công tác phân tích tài chính ..................................................... 51

3.2.1.

Hoàn thi n v t ch c ho t đ ng phân tích .................................................. 52

3.2.2.

Hoàn thi n v h th ng thông tin ph c v cho phân tích ............................ 53

3.2.2.1.

Thông tin bên trong ................................................................................................... 53

3.2.2.2.

Thông tin bên ngoài .................................................................................................. 54

3.2.3.

Nâng cao trình đ cán b phân tích .............................................................. 56

3.2.4.

T ng c

3.2.5.

Hoàn thi n ph

3.2.6.

Hoàn thi n n i dung phân tích tài chính ..................................................... 58

ng c s v t ch t k thu t ph c v phân tích ................................ 56
ng pháp phân tích tài chính .............................................. 57

3.2.6.1.

Phân tích báo cáo l u chuy n ti n t ....................................................................... 58

3.2.6.2.

M t s ch tiêu b sung ............................................................................................. 60

3.2.6.3.

So sánh m t s ch tiêu tài chính v i các doanh nghi p cùng ngành .................... 61

3.2.6.4.

So sánh m t s ch tiêu tài chính c a công ty v i h th ng ch tiêu trung bình

ngành

..................................................................................................................................... 61

3.3.

Ki n ngh ........................................................................................................ 61

3.3.1.

i v i Nhà n

3.3.2.

i v i B , Ngành có liên quan .................................................................... 63

c ........................................................................................... 62

K T LU N

.................................................................................................... 64

PH L C

.................................................................................................... 65

Thang Long University Library


DANH M C VI T T T
Kí hi u vi t t t

Tênăđ yăđ

BC KT

B ng cân đ i k toán

BCKQH KD

Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh

BCLCTT

Báo cáo l u chuy n ti n t

BCTC

Báo cáo tài chính

C

C đ nh

DH

Dài h n

DN

Doanh nghi p

KD

Kinh doanh

L

L u đ ng

NH

Ng n h n

NV

Ngu n v n

TNHH MTV

Trách nhi m h u h n m t thành viên

TS

Tài s n

VCSH

V n ch s h u


DANH M C B NG BI U,ăS ă
Trang
S đ 2.1: C c u t ch c c a công ty TNHH MTV

ng Th c ................................ 27

B ng 2.1: Phân tích c c u và s bi n đ ng c a tài s n ............................................... 33
B ng 2.2: Phân tích c c u và bi n đ ng c a ngu n v n ............................................. 36
B ng 2.3: Phân tích báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh......................................... 39
B ng 2.4: Nhóm ch tiêu v kh n ng thanh toán ........................................................ 40
B ng 2.5: Nhóm ch tiêu v kh n ng sinh l i ............................................................. 41
B ng 2.6: Nhóm ch tiêu v kh n ng qu n lí tài s n ................................................... 42
B ng 2.7: Nhóm ch tiêu đánh giá hi u su t s d ng tài s n ....................................... 43
B ng 2.8: Nhóm ch tiêu v kh n ng qu n lí n ......................................................... 43
B ng 3.1: Phân tích ROE b ng ph

ng pháp Dupont.................................................. 58

B ng 3.2: Phân tích m t s ch tiêu trong báo cáo l u chuy n ti n t ......................... 59

B ng 3.3: Phân tích hi u su t s d ng t ng tài s n ...................................................... 60

Thang Long University Library


L IM

U

1. Líădoăl aăch năđ ătƠi
Trong b i c nh n n kinh t Vi t Nam ngày càng h i nh p sâu r ng v i n n kinh
th gi i đã và đang m ra nh ng c h i l n cho các doanh nghi p song c ng đ t ra
không ít thách th c cho h . N n kinh t ngày càng phát tri n, đ i th c nh tranh ngày
càng nhi u đòi h i các doanh nghi p không ng ng n l c, ch đ ng trong ho t đ ng
s n xu t kinh doanh nh m m c tiêu t i đa hóa l i nhu n, chi m l nh đ c th tr ng và
nâng cao n ng l c c nh tranh. Chính vì th , m i doanh nghi p c n đ a ra đ i sách k p
th i, phù h p v i tình hình ho t đ ng c a mình và phân tích tài chính là m t b ph n
không th thi u. Phân tích tài chính mang l i ngu n thông tin quan tr ng không ch đ i
v i b n thân ng i lãnh đ o doanh nghi p mà còn là tài li u c n thi t c a ch đ u t ,
các t ch c tín d ng,… c a b t kì ai quan tâm đ n tình hình tài chính c a doanh
nghi p.
Phân tích tài chính là công vi c c n thi t đ có th cung c p thông tin cho nhi u
đ i t ng v i nhi u m c đích khác nhau, là c s đ doanh nghi p xem xét s v ng
m nh v tài chính c a mình c ng nh các nhân tó đ n tình hình tài chính c a doanh
nghi p đ t đó các nhà lãnh đ o đ a ra quy t đ nh đúng đ n và k p th i đ nâng cao
hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
ng th i, c ng là c s quan tr ng đ các
nhà đ u t , t ch c tín d ng,… đ a ra các quy t đ nh v đ u t , cho vay đ i v i doanh
nghi p.
đ

Tr c s sang l c kh t khe c a n n kinh t th tr ng c ng nh ph i đáp ng
c nh ng yêu c u đa d ng c a nh ng ng i quan tâm đòi h i các doanh nghi p ph i

không ng ng hoàn thi n tình hình tài chính c a mình.
Nh n th c đ c t m quan tr ng trên nên em đã l a ch n đ tài “Hoàn thi n công
tác phân tích tài chính doanh nghi p t i công ty trách nhi m h u h n m t thành viên
ng Th c”.
2. M căđíchănghiênăc u
H th ng nh ng v n đ lí lu n c b n v n i dung công tác phân tích tài chính
doanh nghi p trong n n kinh t th tr

ng;

ánh giá th c tr ng công tác phân tích tài chính t i công ty trách nhi m h u h n
m t thành viên
ng Th c và phân tích nguyên nhân gây nên t n t i trong công tác
phân tích tài chính c a công ty trách nhi m h u h n m t thành viên

ng Th c;

xu t m t s gi i pháp và ki n ngh nh m hoàn thi n công tác phân tích tài
chính t i công ty trách nhi m h u h n m t thành viên

ng Th c.


iăt

3.

ng và ph m vi nghiên c u

i t ng nghiên c u: Nh ng n i dung c b n v công tác phân tích tài chính
c a doanh nghi p trong n n kinh t th tr ng;
Ph m vi nghiên c u: Công tác phân tích tài chính trên góc nhìn c a nhà qu n lí
và các ch s h u t i công ty trách nhi m m t thành viên ng Th c.
4. Ph
đ

ngăphápănghiênăc u

Trong quá trình th c hi n khóa lu n, nh ng ph
c s d ng là:

ng pháp nghiên c u ch y u

 Ph ng pháp phân tích – t ng h p: D a trên c s phân tích lí thuy t và
th c ti n công tác phân tích tài chính t i doanh nghi p, đ tài khái quát
công tác phân tích tài chính t i công ty, trên c s đánh giá đó nh m đ a
ra nh ng gi i pháp c n thi t cho vi c hoàn thi n công tác này t i công ty;
 Ph ng pháp so sánh:
tài s d ng ph ng pháp so sánh đ đánh giá
hi u qu c a ho t đ ng tài chính c a công ty qua các n m – đây là m t n i
dung quan tr ng c a công tác phân tích tài chính.
5. K tăc uăkhóaălu n
Ngoài m đ u và k t lu n, khóa lu n g m 3 ch
Ch

ng:

ng 1: Nh ng lí lu n chung v hoàn thi n công tác phân tích tài chính trong

doanh nghi p
Ch ng 2: Th c tr ng công tác phân tích tài chính t i công ty trách nhi m h u
h n m t thành viên ng Th c
Ch ng 3: Gi i pháp, ki n ngh nh m hoàn thi n công tác phân tích tài chính t i
công ty trách nhi m h u h n m t thành viên ng Th c.

Thang Long University Library


CH

NGă1. C ăS

LÍ LU N V TÀI CHÍNH VÀ CÔNG TÁC PHÂN TÍCH

TÀI CHÍNH DOANH NGHI P
1.1. Khái ni m và m c tiêu phân tích tài chính doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m tài chính doanh nghi p và phân tích tài chính doanh nghi p
1.1.1.1. Khái ni m tài chính doanh nghi p
V hình th c: Tài chính doanh nghi p là qu ti n t trong quá trình t o l p, phân
ph i, s d ng và v n đ ng g n li n v i ho t đ ng c a doanh nghi p.
V n i dung: Tài chính doanh nghi p là các quan h kinh t d

i hình th c giá tr

g n li n v i vi c t o l p, phân ph i, s d ng qu ti n t phát sinh trong các ho t đ ng
c a doanh nghi p.

Ho t đ ng tài chính là m t m t ho t đ ng c a doanh nghi p.
1.1.1.2. Khái ni m phân tích tài chính doanh nghi p
Phân tích tình hình tài chính c a doanh nhi p là vi c xem xét, đánh giá k t qu
c a vi c qu n lí và đi u hành tài chính c a doanh nghi p thông qua các s li u trên báo
cáo tài chính, phân tích nh ng gì đã làm đ c, nh ng gì ch a làm đ c và d đoán
nh ng gì s x y ra, đ ng th i tìm ra nguyên nhân, m c đ nh h ng c a các nhân t
đ n k t qu kinh doanh c a doanh nghi p đ t đó đ ra các bi n pháp t n d ng nh ng
đi m m nh và kh c ph c nh ng đi m y u và nâng cao ch t l ng qu n lí s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p.
1.1.2. M c tiêu và nhi m v

phân tích tài chính doanh nghi p

1.1.2.1. M c tiêu phân tích tài chính doanh nghi p
Phân tích tài chính doanh nghi p có hai m c tiêu c b n:
Th nh t, rút ra đ c k t lu n v m t th c tr ng hay m t tình hình tài chính. Ví
d , m c tiêu c a phân tích báo cáo tài chính là rút ra đ c k t lu n r ng tình hình tài
chính c a doanh nghi p nh th nào (t t hay không t t), ho t đ ng ra sao (ho t đ ng
hi u qu hay không hi u qu );
Th hai, t o ra thông tin ph c v cho vi c ra quy t đ nh tài chính. C th , phân
tích c c u tài s n và c c u ngu n v n trong b ng cân đ i k toán, xem xét t tr ng
c a t ng lo i tài s n trong t ng tài s n, ngu n tài tr cho t ng lo i tài s n nh v y là
h p lí ch a và c n ph i đi u ch nh nh th nào đ đ m b o s phù h p khi phân b
ngu n cho các lo i tài s n và t ng hi u qu s d ng c a t ng lo i.
1.1.2.2. Nhi m v phân tích tài chính doanh nghi p
Có r t nhi u đ i t ng quan tâm và s d ng thông tin kinh t , tài chính c a
doanh nghi p. M i đ i t ng quan tâm theo giác đ và v i m c tiêu khác nhau. Do
1

nhu c u v thông tin tài chính doanh nghi p r t đa d ng, đòi h i phân tích ho t đ ng
tài chính ph i đ c ti n hành b ng nhi u ph ng pháp khác nhau đ đáp ng các nhu
c u khác nhau c a t ng đ i t ng. i u đó, m t m t t o đi u ki n thu n l i cho phân
tích ho t đ ng tài chính ra đ i, ngày càng hoàn thi n và phát tri n; m t khác, c ng t o
ra s ph c t p trong n i dung và ph ng pháp c a phân tích ho t đ ng tài chính.
Các đ i t

ng quan tâm đ n tình hình tài chính c a doanh nghi p bao g m:

 Các nhà qu n lí;
 Các c đông hi n t i và t
 Nh ng ng

ng lai;

i tham gia vào “đ i s ng” kinh t c a doanh nghi p;

 Nh ng ng i cho doanh nghi p vay ti n nh : Ngân hàng, t ch c tài
chính, ng i mua trái phi u c a doanh nghi p, các doanh nghi p khác...
 Nhà n

c; nhà phân tích tài chính,…

Các đ i t ng s d ng thông tin tài chính khác nhau s đ a ra các quy t đ nh v i
m c đích khác nhau. Vì v y, phân tích ho t đ ng tài chính đ i v i m i đ i t ng s
đáp ng các m c tiêu khác nhau và có vai trò khác nhau. C th :
i v i nhà qu n tr doanh nghi p:
Các ho t đ ng nghiên c u tài chính trong doanh nghi p đ

c g i là phân tích tài

chính n i b . Khác v i phân tích tài chính bên ngoài do nhà phân tích ngoài doanh
nghi p ti n hành. Do đó thông tin đ y đ và hi u rõ v doanh nghi p, các nhà phân
tích tài chính trong doanh nghi p có nhi u l i th đ có th phân tích tài chính t t nh t.
Là ng i tr c ti p qu n lí và đi u hành doanh nghi p, nhà qu n lí hi u rõ nh t tài
chính doanh nghi p, do đó h có nhi u thông tin ph c v cho vi c phân tích. Phân tích
ho t đ ng tài chính doanh nghi p đ i v i nhà qu n lí nh m đáp ng nh ng m c tiêu
sau:
 T o ra nh ng chu kì đ u đ n đ đánh giá ho t đ ng qu n lí trong giai đo n
đã qua, vi c th c hi n cân b ng tài chính, kh n ng sinh l i, kh n ng
thanh toán và r i ro tài chính trong ho t đ ng c a doanh nghi p...;


m b o cho các quy t đ nh c a Ban giám đ c phù h p v i tình hình th c
t c a doanh nghi p nh quy t đ nh v đ u t , tài tr , phân ph i l i
nhu n...;

 Cung c p thông tin c s cho nh ng d đoán tài chính;
 C n c đ ki m tra, ki m soát ho t đ ng, qu n lí trong doanh nghi p.

2

Thang Long University Library


Phân tích ho t đ ng tài chính làm rõ đi u quan tr ng c a d đoán tài chính, mà
d đoán là n n t ng c a ho t đ ng qu n lí, làm sáng t , không ch chính sách tài chính
mà còn làm rõ các chính sách chung trong doanh nghi p.
Nh v y h n ai h t các nhà qu n tr doanh nghi p c n có đ thông tin nh m th c
hi n cân b ng tài chính, nh m đánh giá tình hình tài chính đã qua đ ti n hành cân đ i

tài chính, kh n ng sinh l i, kh n ng thanh toán, tr n , r i ro tài chính c a doanh
nghi p. Bên c nh đó đ nh h ng các quy t đ nh c a ban giám đ c tài chính, quy t đ nh
đ u t , tài tr , phân tích l i t c c ph n.
i v i các nhà đ u t :
Các nhà đ u t là nh ng ng

i giao v n c a mình cho doanh nghi p qu n lí s

d ng, đ c h ng l i và c ng ch u r i ro. ó là nh ng c đông, các cá nhân ho c các
đ n v , doanh nghi p khác. Các đ i t ng này quan tâm tr c ti p đ n nh ng tính toán
v giá tr c a doanh nghi p. Thu nh p c a các nhà đ u t là ti n l i đ c chia và th ng
d giá tr c a v n. Hai y u t này ph n l n ch u nh h ng c a l i nhu n thu đ c c a
doanh nghi p. Trong th c t , các nhà đ u t th ng ti n hành đánh giá kh n ng sinh
l i c a doanh nghi p. Câu h i ch y u ph i làm rõ là: Ti n l i bình quân c phi u c a
doanh nghi p là bao nhiêu? Các nhà đ u t th ng không hài lòng tr c ti n l i đ c
tính toán trên s sách k toán và cho r ng ti n l i này chênh l ch r t xa so v i ti n l i
th c t .
Các nhà đ u t ph i d a vào nh ng nhà chuyên nghi p trung gian (chuyên gia
phân tích tài chính) nghiên c u các thông tin kinh t , tài chính, có nh ng cu c ti p xúc
tr c ti p v i ban qu n lí doanh nghi p, làm rõ tri n v ng phát tri n c a doanh nghi p
và đánh giá các c phi u trên th tr ng tài chính.
Phân tích ho t đ ng tài chính đ i v i nhà đ u t là đ đánh giá doanh nghi p và
c đoán giá tr c phi u, d a vào vi c nghiên c u các báo cáo tài chính, kh n ng
sinh l i, phân tích r i ro trong kinh doanh,...
i v i các nhà đ u t tín d ng:
Các nhà đ u t tín d ng là nh ng ng i cho doanh nghi p vay v n đ đáp ng
nhu c u v n cho ho t đ ng s n xu t - kinh doanh. Khi cho vay, h ph i bi t ch c đ c
kh n ng hoàn tr ti n vay. Thu nh p c a h là lãi su t ti n cho vay. Do đó, phân tích
ho t đ ng tài chính đ i v i ng i cho vay là xác đ nh kh n ng hoàn tr n c a khách
hàng. Tuy nhiên, phân tích đ i v i nh ng kho n cho vay dài h n và nh ng kho n cho

vay ng n h n có nh ng nét khác nhau.
i v i nh ng kho n cho vay ng n h n, nhà cung c p tín d ng ng n h n đ c bi t
quan tâm đ n kh n ng thanh toán ngay c a doanh nghi p. Hay nói cách khác là kh
3


n ng ng phó c a doanh nghi p khi n vay đ n h n tr .

i v i các kho n cho vay dài

h n, nhà cung c p tín d ng dài h n ph i tin ch c kh n ng hoàn tr và kh n ng sinh
l i c a doanh nghi p mà vi c hoàn tr v n và lãi l i tu thu c vào kh n ng sinh l i
này.
i v i c quan nhà n

c và ng

i v i c quan qu n lí nhà n

i làm công:
c, qua vi c phân tích tình hình tài chính doanh

nghi p, s đánh giá đ c n ng l c lãnh đ o c a ban giám đ c, t đó đ a ra các quy t
đ nh đ u t b sung v n cho các doanh nghi p nhà n c n a hay không.
Bên c nh các ch doanh nghi p, nhà đ u t ,... ng i lao đ ng có nhu c u thông
tin c b n gi ng h b i vì nó liên quan đ n quy n l i và trách nhi m, đ n khách hàng
hi n t i và t

ng lai c a h .

T nh ng v n đ nêu trên, cho th y: Phân tích ho t đ ng tài chính doanh nghi p
là công c h u ích đ c dùng đ xác đ nh giá tr kinh t , đ đánh giá m t m nh, m t
y u c a doanh nghi p, tìm ra nguyên nhân khách quan và ch quan, giúp cho t ng đ i
t ng l a ch n và đ a ra đ
tâm.

c nh ng quy t đ nh phù h p v i m c đích mà h quan

1.2. Tài li u s d ng trong công tác phân tích tài chính doanh nghi p
Báo cáo tài chính là nh ng báo cáo t ng h p nh t v tình hình tài s n, v n ch s
h u và công n c ng nh tình hình tài chính, k t qu kinh doanh, tình hình l u chuy n
ti n t và kh n ng sinh l i trong kì c a doanh nghi p. Báo cáo tài chính cung c p các
thông tin kinh t - tài chính ch y u cho ng i s d ng thông tin k toán trong vi c
đánh giá, phân tích và d đoán tình hình tài chính, k t qu ho t đ ng kinh doanh c a
doanh nghi p. Báo cáo tài chính đ c s d ng nh ngu n d li u chính khi phân tích
báo cáo tài chính doanh nghi p.
Báo cáo tài chính doanh nghi p có ý ngh a to l n không nh ng đ i v i các c
quan, đ n v và cá nhân bên ngoài doanh nghi p mà còn có ý ngh a trong vi c ch đ o,
đi u hành ho t đ ng s n xu t, kinh doanh c a doanh nghi p. Báo cáo tài chính r t h u
ích đ i v i vi c qu n tr doanh nghi p và đ ng th i là ngu n thông tin tài chính ch
y u đ i v i nh ng ng i ngoài doanh nghi p. Báo cáo tài chính không nh ng cho bi t
tình hình tài chính c a doanh nghi p t i th i đi m báo cáo mà còn cho th y k t qu
ho t đ ng mà doanh nghi p đ t đ c trong hoàn c nh đó. B ng vi c xem xét, phân
tích báo cáo tài chính, ng i s d ng thông tin có th đánh giá chính xác s c m nh tài
chính, kh n ng sinh lãi và tri n v ng c a doanh nghi p. Do đó, Báo cáo tài chính c a
doanh nghi p là m i quan tâm c a nhi u nhóm ng i khác nhau nh Ban giám đ c,
H i đ ng qu n tr , các nhà đ u t , các c đông, các ch n , các khách hàng chính,
nh ng ng

i cho vay, các nhân viên ngân hàng, các nhà qu n lí, các nhà b o hi m, các

4

Thang Long University Library


đ i lí,... k c các c quan chính ph và b n thân ng

i lao đ ng. M i nhóm ng

i này

có nh ng nhu c u thông tin khác nhau và do v y, m i nhóm có xu h ng t p trung vào
nh ng khía c nh riêng trong b c tranh tài chính c a m t doanh nghi p. M c dù m c
đích c a h khác nhau nh ng th ng liên quan v i nhau, do v y, h th ng s d ng
các công c và k thu t c b n gi ng nhau đ phân tích, xem xét Báo cáo tài chính.
Theo ch đ k toán doanh nghi p hi n hành (Quy t đ nh s 15/2006/Q -BTC
ngày 20/03/2006 c a B Tài chính), h th ng Báo cáo tài chính áp d ng cho t t c các
doanh nghi p thu c m i l nh v c, m i thành ph n kinh t trong c n c Vi t Nam
bao g m 4 bi u m u báo cáo sau:
 B ng cân đ i k toán (M u s B01 - DN);
 Báo cáo K t qu ho t đ ng kinh doanh (M u s B02 - DN);
 Báo cáo L u chuy n ti n t (M u s B03 - DN);
 B n thuy t minh báo cáo tài chính (M u s B09 - DN).
1.2.1. B ng cân đ i k toán
1.2.1.1. Khái ni m b ng cân đ i k toán
B ng cân đ i k toán là báo cáo tài chính t ng th , là b ng t ng h p - cân đ i
t ng th ph n ánh t ng h p tình hình v n kinh doanh c a đ n v c v tài s n và ngu n
v n hi n có c a đ n v
m t th i đi m nh t đ nh. Th i đi m qui đ nh là ngày cu i
cùng c a m t kì báo cáo.

Th c ch t c a b ng cân đ i k toán là b ng cân đ i gi a tài s n và ngu n hình
thành tài s n c a doanh nghi p cu i kì h ch toán. Tài s n c a m t đ n v đang ho t
đ ng luôn luôn v n đ ng bi n đ i v s l ng, v c c u và ngu n hình thành... do các
nghi p v kinh t phát sinh gây ra. Vì v y s li u trên b ng cân đ i k toán ch ph n
ánh tình tr ng tài chính c a doanh nghi p t i th i đi m l p b ng. S li u trên B ng cân
đ i k toán cho bi t toàn b giá tr tài s n hi n có c a doanh nghi p theo c c u tài
s n, ngu n v n, và c c u ngu n v n hình thành các tài s n đó. C n c vào B ng cân
đ i k toán, ta có th nh n xét, đánh giá khái quát tình hình tài chính c a doanh
nghi p.
1.2.1.2. K t c u b ng cân đ i k toán
C n c vào các yêu c u bi u hi n 2 m t khác nhau c a tài s n trong doanh
nghi p, tài s n đó g m nh ng gì và tài s n đó do đâu mà có nên k t c u c a b ng đ c
xây d ng theo 2 bên ho c 2 ph n: ph n tài s n và ph n ngu n v n.
Ph n tài s n: Ph n ánh toàn b giá tr tài s n hi n có c a doanh nghi p, bao g m:
tài s n ng n h n (lo i A) và tài s n dài h n (lo i B). M i lo i đó l i bao g m nhi u ch
tiêu khác nhau đ

c s p x p theo m t trình t phù h p v i yêu c u c a công tác qu n
5


lí trong t ng giai đo n. Xét v m t kinh t , các ch tiêu

ph n này ph n ánh s tài s n

hi n có c a doanh nghi p th i đi m l p báo cáo; còn xét v m t pháp lí, nó ph n ánh
v n thu c quy n s h u ho c quy n qu n lí lâu dài c a doanh nghi p.
Ph n ngu n v n: Ph n ánh ngu n hình thành nên các tài s n, bao g m: N ph i
tr (lo i A) và ngu n v n ch s h u (lo i B). M i lo i A và B l i bao g m các ch tiêu
khác nhau và c ng đ c s p x p theo m t trình t thích h p v i yêu c u c a công tác

qu n lí. Xét v m t kinh t , các ch tiêu thu c ph n ngu n v n ph n ánh các ngu n
hình thành nên tài s n có c a doanh nghi p; còn xét v ph ng di n pháp lí, các ch
tiêu này ph n ánh trách nhi m pháp lí c a doanh nghi p đ i v i các đ i t
v n (nhà n

ng đ u t

c, ngân hàng, c đông), c ng nh v i khách hàng thông qua công n ph i

tr .
B ng cân đ i k toán có nh ng đ c đi m nh sau:
 Các ch tiêu trong b ng cân đ i k toán đ c ph n ánh d i hình thái giá
tr . Cho nên, ta có th t ng h p đ c toàn b tài s n c a doanh nghi p t i
m t th i đi m. T đó, cho phép ta đánh giá khái quát tình hình tài chính
qua các ch tiêu trên.
 Các ch tiêu trong b ng cân đ i k toán đ c ph n ánh t i m t th i đi m
nh t đ nh, th i đi m đó th ng là vào ngày cu i cùng c a kì h ch toán.
C n c vào hai s li u hai th i đi m đ u n m và cu i kì cho phép ta
đánh giá nh ng bi n đ ng c a tài s n và ngu n v n gi a các kì k toán.
 B ng cân đ i k toán có k t c u 2 ph n, th c ch t là ph n ánh 2 m t c a
m t l ng tài s n, cho nên t ng tài s n luôn luôn b ng t ng ngu n v n,
t c là:
Tài s n = Ngu n v n
Hay: Tài s n = N ph i tr + V n ch s h u
Ho c: V n ch s h u = Tài s n - N ph i tr .
Nh v y, thông qua b ng cân đ i k toán, ta có th bi t đ

c toàn b tài s n hi n

có c a doanh nghi p, hình thái v t ch t, c c u c a tài s n, ngu n v n và c c u ngu n

v n. Do đó, b ng cân đ i k toán là m t tài li u quan tr ng đ nghiên c u đánh giá
m t cách t ng quát tình hình và k t qu kinh doanh, trình đ s d ng v n và nh ng
tri n v ng kinh t , tài chính c a doanh nghi p.
1.2.1.3. Phân tích tình hình tài chính qua b ng cân đ i k toán
C n c vào b ng cân đ i k toán có th đánh giá s phân b ngu n tài chính ng n
h n, dài h n c a công ty có phù h p v i c c u tài s n c a công ty hay không? Tính
thanh kho n c a công ty ra sao? T đó đ a ra các quy t đ nh tài chính th nào?
6

Thang Long University Library


1.2.2. Báo cáo k t qu kinh doanh
1.2.2.1. Khái ni m báo cáo k t qu kinh doanh
Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh (hay còn g i là báo cáo lãi l ) là báo cáo
tài chính t ng h p, ph n ánh t ng quát tình hình và k t qu kinh doanh trong m t kì
ho t đ ng c a doanh nghi p và chi ti t cho các ho t đ ng kinh doanh chính. Nói cách
khác báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh là ph ng ti n trình bày kh n ng sinh l i
và th c tr ng ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p.
Tính cân đ i: Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh đ

c l p d a trên tính cân

đ i gi a doanh thu, chi phí và k t qu kinh doanh. Có th khái quát chung tính cân đ i
c a báo cáo k t qu kinh doanh qua công th c sau:
T ng doanh thu thu n = T ng chi phí + T ng l i nhu n
Trong đó:
Doanh thu thu n = Doanh thu thu n – Các kho n gi m tr
Các kho n gi m tr th

ng bao g m 4 kho n sau:

Các kho n gi m tr doanh thu = Chi t kh u th ng m i + Gi m giá hàng bán +
Hàng bán b tr l i + Thu TT B, thu XK, thu GTGT theo ph ng pháp tr c ti p
1.2.2.2. K t c u báo cáo k t qu kinh doanh
Doanh thu thu n
Giá v n hàng bán
Lãi g p
Chi phí bán hàng
Chi phí qu n lí doanh nghi p
L i nhu n tr

c thu và lãi (EBIT)

Lãi vay
L i nhu n tr

c thu (EBT)

Thu
L i nhu n sau thu
C t c u đãi
L i nhu n ròng sau khi tr c t c u đãi
C t c cho c phi u th

ng

L i nhu n gi l i

7

1.2.3. Báo cáo l u chuy n ti n t
1.2.3.1. Khái ni m báo cáo l u chuy n ti n t
Báo cáo l u chuy n ti n t (BCLCTT) là là m t b ph n h p thành c a báo cáo
tài chính, cung c p thông tin v tài s n thu n, c c u tài chính, kh n ng chuy n đ i
c a tài s n thành ti n, kh n ng thanh toán và kh n ng c a doanh nghi p trong vi c
t o ra các lu ng ti n trong quá trình ho t đ ng. BCLCTT làm t ng kh n ng đánh giá
khách quan tình hình ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p và kh n ng so sánh
gi a các doanh nghi p vì nó lo i tr đ c các nh h ng c a vi c s d ng các ph ng
pháp k toán khác nhau cho cùng giao d ch và hi n t ng. BCLCTT dùng đ xem xét
và d đoán kh n ng v s l ng, th i gian và đ tin c y c a các lu ng ti n trong
t ng lai, dùng đ ki m tra l i các đánh giá, d đoán tr c đây v các lu ng ti n,
ki m tra m i quan h gi a kh n ng sinh l i v i l ng l u chuy n ti n thu n và
nh ng tác đ ng c a thay đ i giá. BCLCTT đ c l p trên c s cân đ i thu chi ti n
m t, ph n ánh vi c hình thành và s d ng l ng ti n phát sinh trong kì báo cáo c a
doanh nghi p.
L ng ti n phát sinh trong kì bao g m v n b ng ti n và các kho n đ u t ng n
h n đ c xem là t ng đ ng ti n. C th :
Ti n t n đ u kì + Ti n thu trong kì = Ti n chi trong kì + Ti n t n cu i kì
1.2.3.2. K t c u báo cáo l u chuy n ti n t
BCLCTT g m 3 ph n:
Ph n 1: L u chuy n ti n t ho t đ ng kinh doanh
Lu ng ti n phát sinh t ho t đ ng kinh doanh là lu ng ti n có liên quan đ n các
ho t đ ng t o ra doanh thu ch y u c a doanh nghi p, cung c p thông tin c b n đ
đánh giá kh n ng t o ti n c a doanh nghi p t các ho t đ ng kinh doanh đ trang tr i
n , duy trì ho t đ ng, tr c t c và ti n hành các ho t đ ng đ u t m i mà không c n
đ n ngu n tài chính bên ngoài. Thông tin v lu ng ti n này khi s d ng k t h p v i
các thông tin khác s giúp ng

i s d ng d đoán lu ng ti n t ho t đ ng kinh doanh

trong t ng lai. Các lu ng ti n ch y u t ho t đ ng kinh doanh g m: ti n thu t bán
hàng, cung c p d ch v ; ti n tr cho ng i cung c p hàng hóa d ch v , ti n chi tr lãi
vay, ti n chi tr cho ng

i lao đ ng,…

Ph n 2: L u chuy n ti n t ho t đ ng đ u t
Lu ng ti n phát sinh t ho t đ ng đ u t là lu ng ti n có liên quan đ n vi c mua
s m, xây d ng, nh ng bán, thanh lí tài s n dài h n và các kho n đ u t khác không
thu c các kho n t ng đ ng ti n. Các lu ng ti n ch y u t ho t đ ng đ u t g m:
ti n thu t vi c thanh lí, nh ng bán tài s n c đ nh và các kho n tài s n dài h n khác;
8

Thang Long University Library


ti n thu h i đ u t góp v n vào các đ n v khác (tr tr

ng h p ti n thu t bán l i c

phi u đã mua vì m c đích th ng m i); ti n thu h i cho vay (tr tr ng h p ti n thu
h i cho vay c a ngân hàng, t ch c tín d ng và các t ch c tài chính); ti n chi mua
s m, xây d ng tài s n c đ nh và tài s n dài h n khác; ti n chi đ u t góp v n vào các
đ n v khác (tr tr ng h p ti n chi mua c phi u vì m c đích th ng m i),…
Ph n 3: L u chuy n ti n t ho t đ ng tài chính
Lu ng ti n phát sinh t ho t đ ng tài chính là lu ng ti n có liên quan đ n vi c
thay đ i v qui mô và k t c u c a v n ch s h u và v n vay c a doanh nghi p. Các
lu ng ti n ch y u t ho t đ ng tài chính g m: ti n thu t phát hành c phi u, nh n

v n góp c a ch s h u; ti n thu t các kho n vay ng n h n, dài h n; ti n chi tr v n
góp c a ch s h u, mua l i c phi u c a chính doanh nghi p đã phát hành; ti n chi tr
các kho n n g c đã vay…
Theo qui đ nh, BCLCTT trình bày các lu ng ti n t ho t đ ng kinh doanh, ho t
đ ng đ u t và ho t đ ng tài chính theo cách th c phù h p nh t v i đ c đi m kinh
doanh c a doanh nghi p. Vi c phân lo i và báo cáo lu ng ti n theo các ho t đ ng s
cung c p thông tin cho ng i s d ng đánh giá nh h ng c a các ho t đ ng đó đ i
v i tình hình tài chính và đ i v i l ng ti n và các kho n t ng đ ng ti n t o ra
trong kì c a doanh nghi p. Thông tin này c ng đ c dùng đ đánh giá các m i quan h
gi a các ho t đ ng nêu trên.
1.2.3.3. Phân tích tình hình tài chính qua báo cáo l u chuyên ti n t
Doanh nghi p ph i báo cáo dòng ti n ho t đ ng theo m t trong hai ph

ng pháp

sau:
 Ph

ng pháp tr c ti p;

 Ph

ng pháp gián ti p.

i v i dòng ti n đ u t và dòng ti n tài tr thì l p theo ph
Thông qua báo cáo l u chuy n ti n t , ng

i phân tích s th y đ

ng pháp tr c ti p.

c:

 S l u chuy n ti n m t cho ba ho t đ ng chính c a m t doanh nghi p:
ho t đ ng kinh doanh, ho t đ ng đ u t và ho t đ ng tài chính;
 Kh n ng t o ra ti n m t hi n nay và trong t

ng lai c a doanh nghi p;

 Kh n ng tr n và kh n ng chi tr c t c b ng ti n m t c a doanh
nghi p;
 S thay đ i tài s n ròng c a công ty.
 Nhu c u tài tr t ngu n tài chính bên ngoài công ty.

9


Xét d

i góc đ tài chính, c n l u ý đ c đi m sau: Ti n m t t o ra t ho t đ ng

kinh doanh chính c a doanh nghi p là đ c bi t quan tr ng vì ho t đ ng chính t o ra
ti n m t cho doanh nghi p là ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p đó. M t khác,
ho t đ ng tài chính t o ra ti n nh ng n u ho t đ ng kinh doanh chính không t o ra ti n
m t thì s không th t n t i ho t đ ng tài chính.
1.3. Qui trình phân tích tài chính doanh nghi p
1.3.1. Chu n b và x lí các ngu n thông tin
Phân tích ho t đ ng tài chính s d ng m i ngu n thông tin có kh n ng lí gi i và
thuy t minh th c tr ng ho t đ ng tài chính, ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p, ph c v cho quá trình d đoán, đánh giá, l p k ho ch. Trong đó các thông tin
k toán là quan tr ng nh t, đ c ph n ánh t p trung trong các báo cáo tài chính doanh

nghi p, đó là nh ng ngu n thông tin đ c bi t quan tr ng. Do v y, phân tích ho t đ ng
tài chính trên th c t là phân tích các báo cáo tài chính doanh nghi p.
L p k ho ch phân tích: là xác đ nh tr

c v n i dung, ph m vi, th i gian và

cách t ch c phân tích:


N i dung phân tích c n xác đ nh rõ các v n đ c n đ c phân tích: có th
toàn b ho t đ ng ho c ch m t s v n đ c th . ây là c s đ xây
d ng đ c ng c th đ ti n hành phân tích;



Ph m vi phân tích có th là toàn đ n v ho c m t s đ n v đ c ch n
làm đi m đ phân tích; tu yêu c u và th c ti n qu n lí mà xác đ nh n i
dung và ph m vi phân tích thích h p;



Th i gian n đ nh trong k ho ch phân tích bao g m c th i gian chu n
b và th i gian ti n hành công tác phân tích;



Trong k ho ch phân tích c n phân công trách nhi m cho các b ph n
tr c ti p th c hi n và b ph n ph c v công tác phân tích; c ng nh các
hình th c h i ngh phân tích nh m thu th p nhi u ý ki n, đánh giá đúng
th c tr ng và phát hi n đ y đ ti m n ng giúp doanh nghi p ph n đ u đ t

k t qu cao trong kinh doanh.

Thu th p thông tin: là c n c phân tích th
 Các v n ki n c a các c p b

ng bao g m:

ng có liên quan đ n ho t đ ng kinh doanh,

các ngh quy t, ch th c a chính quy n các c p và các c quan qu n lí c p
trên có liên quan đ n ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p;
 Các tài li u k ho ch, d toán, đ nh m c;
 Các tài li u h ch toán k toán: báo cáo k toán qu n tr , báo cáo tài chính;
10

Thang Long University Library


 Các biên b n h i ngh , các biên b n x ki n có liên quan, ý ki n c a t p
th lao đ ng trong đ n v (k c các đ n khi u t n u có);
X lí thông tin: là quá trình x lí thông tin đã thu th p đ c. X lí thông tin là
quá trình x p x p các thông tin theo nh ng m c tiêu nh t đ nh nh m tính toán, so sánh,
gi i thích, đánh giá, xác đ nh nguyên nhân c a các k t qu đã đ t đ c ph c v cho
quá trình d đoán và ra quy t đ nh. Vi c x lí thông tin c n ti n hành trên nhi u m t:


Tính h p pháp c a thông tin (trình t l p, ban hành, ng
th m quy n ký duy t,…);



Tính chính xác c a các thông tin thu th p đ

Ph m vi ki m tra không ch gi i h n

i l p, c p có

c.

các tài li u tr c ti p làm c n c phân tích

mà c các tài li u khác có liên quan, đ c bi t là các tài li u g c.
1.3.2. Xác đ nh các bi u hi n đ c tr ng
Ho t đ ng tài chính ch u nh h ng c a r t nhi u nguyên nhân, có nh ng nguyên
nhân mà nhà phân tích có th xác đ nh m c đ nh h ng và có nh ng nguyên nhân
không th xác đ nh đ c m c đ nh h ng c a chúng đên s bi n đ ng c a đ i t ng
đ c nghiên c u. Nh ng nguyên nhân mà các nhà phân tích có th tính toán và l ng
hóa đ c m c đ nh h ng đ n đ i t ng nghiên c u g i là bi u hi n đ c tr ng. Các
ph

ng pháp phân tích tài chính doanh nghi p. Tu n i dung phân tích c ng nh các

thông tin s u t m đ

c mà quy t đ nh các ch tiêu phân tích và các ph

ng pháp phân

tích cho phù h p.
1.3.3. Phân tích, thuy t minh

Sau khi đã xác đ nh l

ng bi u hi n đ c tr ng c n thi t nh h

ng đ n đ i t

ng

nghiên c u, các nhà phân tích s v n d ng ph ng pháp thích h p (lo i tr , liên h cân
đ i, so sánh, toán kinh t ,…) đ xác đ nh m c đ nh h ng và phân tích th c ch t
nh h ng c a t ng bi u hi n đ c tr ng đ n s thay đ i c a đ i t ng nghiên c u.
1.3.4. Tiên l

ng và ch d n

Trên c s k t qu tính toán, xác đ nh nh h
đ ng đ n s bi n đ ng c a đ i t

ng c a các bi u hi n đ c tr ng tác

ng nghiên c u, các nhà phân tích c n ti n hành liên

h , t ng h p m c đ bi n đ ng c a các bi u hi n đ c tr ng đ n đ i t ng nghiên c u
nh m kh c ph c tính r i r c, t n m n. T đó, rút ra các nh n xét, ch rõ nh ng t n t i,
nguyên nhân d n đ n s thi u sót, sai l m, đ ng th i v ch ra các ti m n ng ch a đ
khai thác, s d ng đ có các quy t đ nh phù h p v i m c tiêu đ t ra.
1.4. Cácăph

c

ngăphápăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p

Phân tích tài chính doanh nghi p có nhi u ph
hi n nh :
11

ng pháp hay cách th c đ th c


 Ph

ng pháp thay th liên hoàn;

 Ph

ng pháp chênh l ch;

 Ph

ng pháp cân đ i.

Trong khuôn kh khóa lu n t t nghi p này, em đi vào làm rõ 3 ph

ng pháp ph

bi n sau:
1.4.1. Ph

ng pháp so sánh

Ph ng pháp so sánh là ph ng pháp xem xét các ch tiêu phân tích b ng cách
d a trên vi c so sánh s li u v i m t ch tiêu c s (ch tiêu g c). ây là ph ng pháp
c b n nh t và th ng xuyên đ c s d ng trong phân tích báo cáo tài chính. Lí do
c a vi c c n so sánh đó là t ng con s đ n l h u nh không có ý ngh a trong vi c k t
lu n v m c đ t t, x u trong tình hình tài chính c a doanh nghi p. Tiêu chu n đ so
sánh th ng là: Ch tiêu k ho ch c a m t kì kinh doanh, tình hình th c hi n các kì
kinh doanh đã qua, ch tiêu các doanh nghi p tiêu bi u cùng ngành.
Ph ng pháp so sánh có hai hình th c: So sánh tuy t đ i và so sánh t ng đ i.
So sánh tuy t đ i d a trên hi u s c a hai ch tiêu so sánh là ch tiêu kì phân tích và
ch tiêu c s . So sánh t ng đ i là t l (%) c a ch tiêu kì phân tích so v i ch tiêu
g c đ th hi n m c đ hoàn thành ho c t l c a s chênh l ch tuy t đ i v i ch tiêu
g c đ nói lên t c đ t ng tr ng.
1.4.1.1. L a ch n tiêu chu n so sánh
Tiêu chu n so sánh là ch tiêu c a m t kì đ c l a ch n làm c n c đ so sánh
đ c g i là g c so sánh. Tùy theo m c đích nghiên c u mà l a ch n g c so sánh thích
h p. So sánh gi a s th c hi n kì này v i s th c hi n kì tr c đ th y rõ xu h ng
thay đ i v tài chính c a doanh nghi p, th y đ c tình hình tài chính đ
hay x u đi nh th nào đ có bi n pháp kh c ph c trong kì t i.

c c i thi n

 So sánh gi a s th c hi n v i s k ho ch đ th y rõ m c đ ph n đ u c a
doanh nghi p;
 So sánh gi a s th c hi n kì này v i m c trung bình c a ngành đ th y
tình hình tài chính doanh nghi p đang trong tình tr ng t t hay x u, đ
hay ch a đ c so v i doanh nghi p cùng ngành;

c

 So sánh theo chi u d c đ th y đ c t tr ng c a t ng t ng s

m ib n
báo cáo và qua đó ch ra ý ngh a t ng đ i c a các lo i các m c, t o đi u
ki n thu n l i cho vi c so sánh;
 So sánh theo chi u ngang đ th y đ c s bi n đ ng c v s tuy t đ i và
s t ng đ i c a m t kho n m c nào đó qua các niên đ k toán liên ti p.
12

Thang Long University Library


1.4.1.2.

i u ki n so sánh
 Xác đ nh đ

c rõ “g c so sánh”:

G c so sánh đ c l a ch n có th là g c v không gian hay th i gian, tu thu c
vào m c đích phân tích. Các g c so sánh có th là:
Tài li u nhi u kì tr



c đây, thông th

ng tài li u phân tích đ

c t ch c t

3 đ n 5 n m li n k ;



Các m c tiêu d ki n (k ho ch, d đoán, đ nh m c,…);



Các ch tiêu trung bình ngành, các ch tiêu c a các doanh nghi p khác cùng
ngành.

V không gian: Có th so sánh đ n v này v i đ n v khác, b ph n này v i b
ph n khác, khu v c này v i khu v c khác,... Vi c so sánh v không gian th ng đ c
s d ng khi c n xác đ nh v trí hi n t i c a doanh nghi p so v i đ i th c nh tranh, so
v i s bình quân ngành, bình quân khu v c,... C n l u ý r ng, khi so sánh v m t
không gian, đi m g c và đi m phân tích có th đ i ch cho nhau mà không nh h
đ n k t lu n phân tích.

ng

V th i gian: G c so sánh đ
hay k ho ch, d toán. C th :

c)

c l a ch n là các kì đã qua (kì tr

c, n m tr



Khi xác đ nh xu h ng và t c đ phát tri n c a ch tiêu phân tích, g c so

sánh đ c xác đ nh là tr s c a ch tiêu phân tích kì tr c ho c hàng lo t
kì tr c (n m tr c). Lúc này s so sánh tr s ch tiêu gi a kì phân tích v i
tr s ch tiêu các kì g c khác nhau;



Khi đánh giá tình hình th c hi n m c tiêu, nhi m v đ t ra, g c so sánh là
tr s k ho ch c a ch tiêu phân tích. Khi đó, ti n hành so sánh gi a tr s
th c t v i tr s k ho ch c a ch tiêu nghiên c u.

Các ch tiêu c a kì đ c so sánh v i kì g c đ
k t qu mà doanh nghi p đã đ t đ c.


c g i là ch tiêu kì th c hi n và là

Các ch tiêu so sánh:

phép so sánh có ý ngh a thì ph i có đi u ki n là các ch tiêu đ
ph i đ ng nh t c v m t không gian và th i gian.
V th i gian: Các ch tiêu ph i đ
toán và ph i th ng nh t trên 3 m t sau:

c s d ng

c tính trên cùng m t kho ng th i gian h ch



Cùng ph n ánh m t n i dung kinh t ;



Cùng m t ph



Cùng m t đ n v đo l

ng pháp tính toán;
ng.
13


V không gian: Các ch tiêu c n qui đ i v cùng m t qui mô và đi u ki n kinh
doanh t

ng t nhau.

1.4.1.3. K thu t so sánh
Các d ng so sánh th ng đ c s d ng trong phân tích là so sánh b ng s tuy t
đ i, so sánh b ng s t ng đ i và so sánh v i s bình quân.
So sánh b ng s tuy t đ i: ph n ánh qui mô c a ch tiêu nghiên c u nên khi so
sánh b ng s tuy t đ i, các nhà phân tích s th y rõ đ c s bi n đ ng v qui mô c a
ch tiêu nghiên c u gi a kì (đi m) phân tích v i kì (đi m) g c.
So sánh b ng s t ng đ i: Khác v i s tuy t đ i, khi so sánh b ng s t ng đ i,
các nhà qu n lí s n m đ c k t c u, m i quan h , t c đ phát tri n, m c đ ph bi n
và xu h ng bi n đ ng c a các ch tiêu kinh t . Trong phân tích tài chính, các nhà
phân tích th ng s d ng các lo i s t ng đ i sau:
 S t ng đ i đ ng thái: Dùng đ ph n ánh nh p đ bi n đ ng hay t c đ

t ng tr ng c a ch tiêu và th ng dùng d i d ng s t ng đ i đ nh g c
[c đ nh kì g c: yi/y0 (i = 1, n)] và s t ng đ i liên hoàn [thay đ i kì g c:
y (i + 1)/yi (i = 1, n)].
 S t

ng đ i k ho ch: S t

ng đ i k ho ch ph n ánh m c đ , nhi m

v mà doanh nghi p c n ph i th c hi n trong kì trên m t s ch tiêu nh t
đ nh.
 S t ng đ i ph n ánh m c đ th c hi n: Dùng đ đánh giá m c đ th c
hi n trong kì c a doanh nghi p đ t bao nhiêu ph n so v i g c. S t ng
đ i ph n ánh m c đ th c hi n có th s d ng d i ch s hay t l và
đ

c tính nh sau:

Ch s (t l %) th c hi n so v i g c = Tr s ch tiêu th c hi n c a ch tiêu
nghiên c u * Tr s ch tiêu g c x 100
So sánh v i s bình quân: Khác v i vi c so sánh b ng s tuy t đ i và s t ng
đ i, so sánh b ng s bình quân s cho th y m c đ mà đ n v đ t đ c so v i bình
quân chung c a t ng th , c a ngành, c a khu v c. Qua đó, các nhà qu n lí xác đ nh
đ

c v trí hi n t i c a doanh nghi p (tiên ti n, trung bình, y u kém).

1.4.2. Ph

ng pháp t l

Phân tích t s tài chính là k thu t phân tích c n b n và quan tr ng nh t c a phân
tích báo cáo tài chính. Phân tích các ch tiêu tài chính liên quan đ n vi c xác đ nh và
s d ng các ch tiêu tài chính đ đo l ng và đánh giá tình hình ho t đ ng c a công ty.
Ph ng pháp này d a trên các ý ngh a chu n m c các t l c a đ i l ng tài
chính trong các quan h tài chính. V nguyên t c, ph ng pháp này yêu c u ph i xác
14

Thang Long University Library


đ nh đ

c các ng

ng, các đ nh m c đ nh n xét, đánh giá tình hình tài chính doanh

nghi p, trên c s so sánh các t l c a doanh nghi p v i giá tr các t l tham chi u.
ây là ph
càng đ

ng pháp có tính hi n th c cao v i các đi u ki n đ

c áp d ng ngày

c b sung và hoàn thi n h n. Vì:
 Ngu n thông tin k toán và tài chính đ c c i ti n và cung c p đ y đ h n
là c s đ hình thành nh ng tham chi u tin c y nh m đánh giá m t t l
c a m t doanh nghi p hay m t nhóm doanh nghi p;
 Vi c áp d ng tin h c cho phép tích lu d li u và thúc đ y nhanh quá trình

tính toán hàng lo t các t l ;
 Ph ng pháp này giúp các nhà phân tích khai thác có hi u qu nh ng s
li u và phân tích m t cách h th ng hàng lo t t l theo chu i th i gian
liên t c ho c theo t ng giai đo n.

Có nhi u lo i ch tiêu tài chính khác nhau:
 D a vào cách th c s d ng s li u đ xác đ nh, ch tiêu tài chính có th
chia thành ba lo i: ch tiêu tài chính đ c xác đ nh t b ng cân đ i k
toán, ch tiêu tài chính xác đ nh t báo cáo k t qu kinh doanh và ch tiêu
tài chính xác đ nh t c hai báo cáo v a nêu trên.
 D a vào m c tiêu phân tích, các t s tài chính có th chia thành: nhóm ch
tiêu v kh n ng thanh toán, nhóm ch tiêu v kh n ng ho t đ ng, nhóm
ch tiêu v kh n ng sinh l i, nhóm ch tiêu cân đ i v n,…
đ

Tuy nhiên, các t s tài chính không t chúng có ý ngh a mà ch có ý ngh a khi
c so sánh v i các t s th c t tr c đây, các t s chu n m c đã đ c đ nh ra tr c

đó, các t s bình quân c a ngành.
1.4.3. Ph

ng pháp Dupont

Dupont là tên c a m t nhà qu n tr tài chính ng i Pháp tham gia kinh doanh
M .Dupont đã ch ra đ c m i quan h t ng h gi a các ch s ho t đ ng trên
ph ng di n chi phí và các ch s hi u qu s d ng v n.
Dupont đã khái quát hoá và trình bày ch s ROI m t cách rõ ràng, nó giúp cho
các nhà qu n tr tài chính có m t b c tranh t ng h p đ có th đ a ra các quy t đ nh tài
chính h u hi u.
Ph ng pháp Dupont là ph ng pháp phân tích nh m đánh giá s tác đ ng t ng

h gi a các t s tài chính, bi n m t ch tiêu t ng h p thành m t hàm s c a m t lo t
các bi n c .

15