Rèn luyện khả năng nói mạch lạc diễn cảm cho trẻ 4-5 tuổi thông qua môn văn học

1

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

Lời nói đầu
Chưa làm mẹ nhưng chứa chan tình mẹ
Bởi yêu nghề nên quý lớp măng non.
Dạy tiềng mẹ để cho trẻ tuổi mầm non có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt sẽ giúp trẻ nhận thức và giao tiếp tốt góp phần
quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Việc phát triển
ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với các
lĩnh vực được tốt hơn như: Khám phá khoa học, làm quen với toán, âm nhạc, tạo
hình…mà điều muốn nói ở đây đặc biệt là thông qua bộ môn văn học. Bộ môn
làm quen với văn học dạy trẻ đọc thơ, kể chuyện, đóng kịch…tạo cho trẻ được
hoạt động nhiều. Việc phát triển vồn từ luyện phát âm và dạy trẻ nối đúng ngữ
pháp…không thể tách rời giữa các môn học cũng như các hoạt động của trẻ.
Vì vậy trẻ đọc thuộc và diễn cảm bài thơ hay kể diễn đạt một câu chuyện
là một việc vô cùng quan trọng và cần thiết. Tuy nhiên muốn trẻ đọc đúng và
diễn cảm một bài thơ hay kể được một câu chuyện đồng thời thể hiện tính cách
nhân vật trong truyện thì phải phát huy được tính tích cực của trẻ trong khi học.
Với cương vị là người giáo viên muốn “Trẻ có thể nói một cách mạch lạc biểu
cảm” thì phải tiến hành bằng nhiều hình thức và biện pháp .Nhằm tạo cho trẻ
được hoạt động nhiều, hoạt động tích cực, để nâng cao khả năng cảm thụ văn
học cho trẻ .Chính vì thế trong đề tài tôi muốn đi sâu tìm hiểu “Rèn luyện khả
năng nói mạch lạc diễn cảm cho trẻ 4-5 tuổi thông qua môn văn học”.Với tư
cách là người giáo viên mầm non tôi muốn góp một phần nhỏ bé của mình để
tìm ra một số biện pháp phát huy khả năng cảm thụ văn học, khả năng nói diễn
cảm mạch lạc cho trẻ mầm non.
Do kinh nghiệm và năng lực còn hạn chế vì vậy quá trình nghiên cứu đề
tài không thể tránh khỏi những hạn chế nhất định. Vì vậy kính mong các thầy cô
hết sức thông cảm và tạo điều kiện cho đề tài được hoàn thiện.

Tôi xin chân thành cảm ơn!
ĐỀ TÀI:

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


2
RÈN NGÔN NGỮ DIỄN ĐẠT MẠCH LẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

THÔNG QUA MÔN VĂN HỌC.
I: ĐẶT VẤN ĐỀ.

* Tầm quan trọng của vấn đề.
Văn học là một món ăn tinh thần của con người, nó như mạch nguồn của
cuộc sống, làm rung động hàng triệu con tim của nhân loại. Tiếng nói trong văn
học là tiếng nói tình cảm đó là những trăn trở, những suy nghĩ yêu thương giận
hờn của con người đối với cuộc sống .
Đặc biệt hoạt động văn học là hoạt động không thể thiếu trong lứa tuổi
mầm non. Bởi lứa tuổi này trẻ rất nhạy cảm giàu cảm xúc trẻ luôn mong được
tiếp xúc với các tác phẩm văn học. Ngay từ những ngày đầu của cuộc sống trẻ
luôn mong đựợc đi vào giấc ngủ bằng lời ru của bà, của mẹ. Chúng có thể ngồi
hàng giờ để ngồi nghe bà, mẹ, cô kể truyện hay đọc thơ để hoà mình vào cuộc
sống cổ tích mà trẻ là những nhân vật kỳ vĩ.
Vì thế văn học là người bạn gần gũi đối với trẻ văn học đem lại cho trẻ
những hiểu biết xung quanh, nó nuôi dưỡng trí tưởng tượng khả năng sáng tạo
nghệ thuật, đặc biệt thông qua kể chuyện, đọc thơ giúp phát triển ngôn ngữ cho

trẻ, kỹ năng nói mạch lạc diễn cảm, hình thành cho trẻ những tư cách đạo đức
tốt, trẻ biết yêu biết ghét, biết phân biệt đúng sai, thiện ác, có tâm tư tình cảm
và lòng nhân hậu bao dung đối với mọi người xung quanh.
Qua các tác phẩm văn học trẻ biết thêm những vẻ đẹp của đất nước, quê
hương, hiểu thêm những di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh. Từ đó hình thành
ở trẻ tình cảm đối với quê hương, đất nước, một cách nhẹ nhàng qua nhân vật
gần gũi.
Đất nước đang từng ngày từng giờ đổi mới, thực hiện công nghiệp hoá
hiện đại hoá đất nước. Đòi hỏi những thế hệ kế tiếp có đầy đủ phẩm chất đạo
đức, có năng lực tiếp thu tinh hoa của văn hóa nhân loại, phát huy tiềm năng của
dân tộc, con người Việt Nam. Có ý thức giữ gìn các các giá trị văn hoá của dân
tộc. Đồng thời còn đòi hỏi mỗi thế hệ kế thừa và phát huy hết khả năng sẵn có
Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


3
tích cực của mỗi cá nhân, có ý thức tổ chức kỷ luật có khả năng rèn luyện để
Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

xứng đáng là những chủ nhân tương lai của đất nước. Sự nghiệp giáo dục trong
thời kỳ công nghiệp hoá hiện đại hoá được đặt lên hàng đầu. Nắm đuợc tư tưởng
chủ đạo đó mà giáo dục mầm non đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu.
Vì vậy lĩnh vực phát triển ngôn ngữ cho trẻ lứa tuổi mầm non là không thể thiếu
đặc biệt là rèn luyện khả năng diễn đạt lưu loát, mạch lạc là một phương tiện
giao tiếp giúp cho trẻ tiếp thu lượng tri thức ở các bậc học sau.
Chính vì thấy được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ
mầm non, đặc biệt là mẫu giáo 4-5 tuổi qua các tác phẩm văn học. Qua quá trình
chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày tôi thấy ở khả năng ghi nhớ kể chuyện diễn

cảm mạch lạc còn hạn chế. Khi trẻ kể lại chuyện trẻ chỉ thuộc được vài câu hoặc
trẻ chờ đợi vào sự hỗ trợ nhắc nhở của cô. Phần lớn trẻ trẻ chỉ nói và kể dưới
dạng đọc chứ chưa thể hiện được tính cách, ngữ điệu của các nhân vật, trẻ còn
thiếu tự tin. Với lý do trên tôi luôn tìm tòi, suy nghĩ cho mình những biện pháp
thích hợp, hấp dẫn để giúp trẻ có một số kỹ năng nói mạch lạc biểu cảm thông
qua các tác phẩm văn học.
* Lý do chọn đề tài:
Ngôn ngữ có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, nó là
công cụ giao tiếp để phát triển tư duy, là phương tiện để giáo dục trẻ một cách
toàn diện, là công cụ để trẻ học tập vui chơi những hoạt động chủ yếu của
trường mầm non.
Vì vậy việc nghiên cứu tìm ra một số biện pháp thích hợp để giúp trẻ
không chỉ đọc thuộc mà còn biết thể hiện giọng đọc, giọng kể thông qua bài thơ,
câu chuyện. Rèn khả năng nói mạch lạc, diễn cảm cho trẻ 4-5 tuổi qua việc cho
trẻ làm quen các tác phẩm văn học.
* Giới hạn nghiên cứu của đề tài:
“ Rèn ngôn ngữ diễn đạt mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi thông qua môn văn
học” ở trường mầm non Hồng Thái Tây. Nhằm phát triển ngôn ngữ mạch lạc
cho trẻ, giúp trẻ có khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ khả năng trình bày có logíc có
trình tự, chính xác có hình ảnh nội dung nhất định. Bên cạnh đó còn giúp trẻ
Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


4
tránh nói ngọng nói lắp không sử dụng từ địa phương. Muốn như vậy tôi phải
Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

tìm ra phương pháp tốt nhất. Góp phần gìn giữ sự sang trọng của Tiếng Việt.

- Thời gian nghiên cứu từ tháng 9 năm 2010 đến tháng 5 năm 2011
- Địa điểm: Lớp mẫu giáo 4 - 5 tuổi - Thôn 1- Trường mầm non Hồng Thái Tây
- Đông Triều - Quảng Ninh
1. Cơ sở lý luận:

Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ là một quá trình từ thấp đến cao với các
giai đoạn mang những đặc trưng khác nhau tuỳ thuộc vào độ tuổi của trẻ.
Trẻ 4-5 tuổi sự phát triển ngôn ngữ diễn cảm mạch lạc chịu ảnh hưởng lớn
của việc tích cực hoá vốn từ, ngôn ngữ của trẻ đã trở nên đựơc mở rộng ,có chật
tự hơn, mặc dù cấu trúc câu còn chưa hoàn thiện. Khả năng nói trình bày ý
nghĩa, hiểu ngôn ngữ hoàn cảnh của trẻ cũng đã bắt đầu phát triển.
Bằng các hình tượng văn học mở ra cho trẻ cuộc sống với xã hội và thiên
nhiên, các mối quan hệ qua lại của con người. Những hình tượng đó giúp trẻ
nhận thức được tính rõ ràng, chính xác của từ ngữ trong tác phẩm văn học.
Với nhiệm vụ khơi dậy ở trẻ tình yêu đối với ngôn ngữ nghệ thuật thông
qua cách đóng kịch, cao hơn nữa là trẻ biết sử dụng ngôn ngữ của mình để diễn
đạt truyện một cách sáng tạo. Đây là một nhiệm vụ rất phức tạp, yêu cầu khi trẻ
đóng kịch trẻ phải tự suy nghĩ tìm ra ngôn từ thích hợp cho lời thoại của nhân
vật trẻ đóng mà không xa rời nội dung câu chuyện.
Yêu cầu này đòi hỏi trẻ phải có vốn từ phong phú, các kỹ năng tổng hợp
kỹ năng truyền đạt ý nghĩ của mình một cách chính xác, tập chung chú ý và diễn
đạt mạch lạc biểu cảm. Những kỹ năng này được trẻ lĩnh hội trong quá trình
nhận thức có hệ thống bằng con đường luyện tập hằng ngày. Từ những cơ sở lý
luận trên tôi đã đi sâu nghiên cứu đề tài “Rèn luyện khả năng nói mạch lạc
diễn cảm cho trẻ 4-5 tuổi thông qua môn văn học” nhằm đáp ứng nhu cầu nhận
thức của trẻ mầm non hiện nay.
Trước tiên tôi phải gần gũi trẻ tạo cho trẻ môi trường học tập thân thiện
ấm cúng. Dần từng bước đưa trẻ vào nề nếp dạy và học, khi trẻ đã hình thói
quen, nề nếp thì việc học của trẻ sẽ có thuận lợi và từng hoạt động sẽ đạt kết quả
Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


5
cao. Để tổ chức tốt một giờ dạy làm quen với văn học, tôi thường xuyên quan
Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

tâm đến việc nghiên cứu kỹ yêu cầu về đề tài của các chủ đề đã đặt ra trong
chương trình…Từ đó bản thân có một kế hoạch định hình cho bài soạn, đồng
thời chuẩn bị các phương tiện, giáo cụ trực quan chủ yếu quan trọng, các kỹ
năng hoạt động trong giờ dạy. Tôi chú ý đến trẻ khi trẻ chưa nói chưa mạch lạc
diễn cảm bằng mọi hình thức tuyên truyền sâu rộng tới các bậc phụ huynh
cùng phụ huynh tìm ra biện pháp tốt nhất giúp trẻ có “Kỹ năng nói mạch lạc
diễn cảm”.
Là một giáo viên tôi cần khắc phục mọi nhược điểm của trẻ. Trong đó
phát triển ngôn ngữ, rèn kỹ năng diễn cảm mạch lạc là nhiệm vụ quan trọng của
trường mầm non nói chung và lớp mẫu giáo 4-5 tuổi trường mầm non Hồng
Thái Tây nói riêng.
2. Cơ sở thực tiễn:
* Thực trạng.
Trong năm học này tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp 4-5 tuổi.
với chỉ tiêu nhà trường giao là: 30 cháu, độ tuổi của trẻ không đồng đều đa số
các cháu chưa qua lớp học nhà trẻ và lớp MG 3- 4 tuổi. Các cháu còn chưa đi
vào nề nếp, các cháu còn chưa được tham gia vào các hoạt động ngoại khoá.
Khi được phân công chủ nhiệm lớp 4-5 tuổi tôi đã gặp rất nhiều khó khăn.
Bởi trẻ nhỏ và đa số trẻ chưa qua các nhóm trẻ nên việc tiếp thu và cảm thụ nghệ
thuật qua các tác phẩm văn học còn chưa đồng đều. Một vài cháu chưa đủ độ
tuổi, còn nói ngọng, phát âm chưa rõ lời, trẻ còn sử dụng nhiều từ địa phương,
trẻ còn nhút nhát ít giao tiếp cùng cô và bạn bè nên việc dạy trẻ thuộc bài thơ và

đọc diễn cảm mạch lạc còn gặp nhiều khó khăn. Thêm vào đó các bậc phụ
huynh còn chưa quan tâm đến việc trẻ nói chưa rõ, nói ngọng mà chú ý sửa cho
trẻ. Từ thực tế khó khăn này tôi đã phải tìm ra nguyên nhân và biện pháp khắc
phục thực trạng trên.
Hiện nay các trường mầm non rất chú trọng việc phát triển ngôn ngữ cho
trẻ. Song việc dạy trẻ nói đúng cấu trúc ngữ pháp và nói lưu loát là một vấn đề

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


6
được rất nhiều người quan tâm để tìm ra hướng đi cụ thể và đúng đắn, để đạt kết
Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

qủa cao trong giáo dục.
Trên thực tế được thăm quan dự giờ các đồng nghiệp trong và ngoài
trường, các buổi thao giảng chuyên đề do phòng giáo dục tổ chức. Tôi nhận thấy
rằng trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ 4-5 tuổi nói riêng thì việc rèn luyện kỹ năng
nói mạch lạc diễn cảm thông qua môn văn học còn nhiều hạn chế. Đa số trẻ chỉ
đọc thuộc bài thơ, nhớ tên truyện, tên nhân vật, chứ chưa biết thể hiện giai điệu,
ngôn ngữ nhân vật. Từ đó việc trẻ đọc, kễ diễn cảm chưa rõ ràng mạch lạc và
biểu cảm. Từ thực tiễn trên tôi thấy rằng việc “rèn luyện khả năng nói mạch
lạc biểu cảm” cho trẻ là một vấn đề hết sức cần thiết. Là một giáo viên mầm
non tôi mong muốn trẻ có được nền tảng tốt nhất để trẻ có thể phát huy hết khả
năng tưởng tượng, tư duy tích cực của trẻ. Người giáo viên phải biết lựa chọn
cách học tốt nhất phù hợp với trẻ để làm giàu vốn từ cho trẻ từ đó trẻ có thể nói
mạch lạc và diễn cảm. Vì vậy việc học tập và nghiên cứu ra những biện pháp tốt
nhất phù hợp với chương trình chăm sóc giáo dục trẻ là hết sức cần thiết của

người giáo viên mầm non.
II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:

1.Thuận lợi:
Được sự quan tâm chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường cũng như phòng
giáo dục về các mặt phát triển giáo dục, trong đó có lĩnh vực phát triển ngôn
ngữ. Nhà trường đã đầu tư cơ sở vật chất tốt nhất cho lớp, lớp có các đồ dùng,
phương tiện phục vụ cho bộ môn văn học đặc biệt là các loại tranh truyện chữ
to, thơ có tranh minh hoạ, các bộ rối tay có nội dung của các câu truyện, bài thơ
rất hấp dẫn trẻ. Ngoài ra trường còn chỉ đạo mỗi lớp xây dựng một thư viện
nhỏ, việc cho trẻ tiếp cận với góc thư viện ở lớp tương đối có hiệu quả. Một
phần trẻ đã qua học các nhóm lớp và trẻ trong độ tuổi nên việc phát âm, đọc thơ
cũng như tiếp thu nội dung các câu chuyện có phần dễ dàng, trẻ đã biết đọc thơ
theo cô, kể lại chuyện cùng cô và biết kết hợp các điệu bộ, nét mặt cử chỉ, sử
dụng nhịp điệu, giọng điệu để thể hiện các tác phẩm văn hoc được thuận lợi. Cô
có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, bản thân cũng có năng khiếu về giọng đọc,
Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


7
giọng kể, nắm vững yêu cầu của hình thức đổi mới tổ chức giảng dạy trong
Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

trường mầm non. Đặc biệt là chuyên đề văn học làm quen với chữ viết đã được
thể hiện thường xuyên trong giáo án, lên lớp một cách thuần thục…Cô thường
xuyên cho trẻ tiếp xúc với các tác phẩm văn học trong các hoạt động, cô chú ý
đến ngữ điệu, điệu bộ khi đọc thơ kể chuyện, chú ý ngắt câu, ngắt nhịp diễn đạt
mạch lạc biểu cảm. Giải thích từ khó, từ mang tính chất địa phương cho trẻ nghe

và hiểu, từ đó trẻ đọc thơ đúng và kể chuyện thu hút hơn. Phần lớn các phụ
huynh đã quan tâm tới việc học của trẻ nên khi cô trao đổi cùng phụ huynh về
phương pháp giúp trẻ nói mạch lạc biểu cảm hơn họ rất hứng thú và ủng hộ cô.
2. Khó khăn.
Do trình độ nhận thức không đồng đều, gần 50% trẻ mới lần đầu tiên đến
trường, do độ tuổi không đều nên gặp rất nhiều khó khăn.
Hơn 50% trẻ chưa phân biệt được sự khác nhau rất tinh tế trong cách phát
âm mà chỉ tiếp nhận một cách chung chung.
ví dụ: Tay- tai, muỗi- mũi, phân biệt l-n.
Trí nhớ của trẻ còn hạn chế, trẻ chưa biết hết khối lượng các âm tiếp thu
cũng như trật tự các từ trong câu. Vì thế trẻ bỏ bớt từ, bớt âm khi nói.
Vẫn còn một số ít cháu chưa qua các nhóm trẻ nên việc tiếp thu và sức
cảm thụ của các tác phẩm văn học còn chưa đồng đều. Đồ dùng trực quan còn ít
cô tự làm là chính.
Đa số phụ huynh bận công việc hoặc một lý do khách quan nào đó ít có
thời gian trò chuyện với trẻ và nghe trẻ nói. Trẻ được đáp ứng quá đầy đủ về nhu
cầu mà trẻ cần. Ví dụ: Trẻ chỉ cần nhìn vào đồ dùng, đồ vật nào là được đáp ứng
ngay mà không cần dúng lời để yêu cầu hoặc xin phép. Đây cũng là một trong
những nguyên nhân của việc chậm phát triển ngôn ngữ.
Với những khó khăn như thế tôi phải dần dần khắc phục, sửa đổi và
hướng dẫn trẻ phát triển ngôn ngữ một cách đúng đắn nhất qua giao tiếp và tập
cho trẻ làm quen với văn học thể loại chuyện kể.
3. Khảo sát :

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


8

Trong năm học 2010-2011 tôi được nhà trường giao cho chủ nhiệm lớp 4-

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

5 tuổi đây là độ tuổi trẻ còn ít ra lớp. Với sĩ số ban đầu nhà trường giao là 30
cháu, tôi đã đến từng nhà làm công tác phổ cập tuyên truyền các bậc phụ huynh
cho trẻ ra lớp đúng độ tuổi. Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình trẻ để có phương
hướng cho chương trình chăm sóc giáo dục trẻ trong năm học.
Vào đầu tháng 9 tháng tôi đã tiến hành điều tra đầu vào và cho được kết
quả như sau:
- Trẻ biết trả lời câu hỏi của cô, nói được câu phức là :20%
- Trẻ phát âm rõ ràng diễn đạt mạch lạc là:60%
- Trẻ nói ngọng chưa biết biểu đạt là: 20%
Qua quá trình điều tra thực trạng và những số liệu thu thập được về lớp
mẫu giáo 4-5 tuổi thôn 1. Để khắc phục và giải quyết thực trạng trên tôi đã suy
nghĩ và tìm ra một số biện pháp giúp trẻ có kỹ năng biểu đạt diễn cảm mạch lạc.
4. Đánh giá.
Do trẻ không được đến trường từ các nhóm lớp trước nên trẻ còn nhút
nhát không thích tham gia vào các hoạt động vui chơi học tập, giao tiếp cùng
bạn bè, hoặc những trẻ còn e dè ngại ngùng. Những trẻ nhút nhát khi cô gọi trẻ
trả lời thì trẻ im lặng, hoặc không biết. Có trẻ khi cô gọi đến tên vẫn chưa biết
dạ cô, khi cô đưa cho trẻ một vật trẻ chưa biết xin cô. Trẻ chưa có hành vi lễ
phép một phần trẻ chưa quen nền nếp môi trường học tập, thêm vào đó trẻ còn
lối sống tự do như khi chưa đi học. Ở lứa tuổi này bộ máy phát âm chưa hoàn
hảo nên trẻ còn nói ngọng, nói lắp, nói chưa liền mạch câu.
Ví dụ: Khi trẻ bị ngã cô hỏi trẻ trẻ trả lời “Con bị ngã’
Chạy nhanh trẻ nói thành chạy nhăn .
Ví dụ: Con con ,thưa cô bạn bạn này nói chuyện
Hoặc nhiều trẻ do ảnh hưởng của tiếng địa phương nói ngọng giữa chữ nl, s-x
Mặt khác trong trường vẫn còn một số giáo viên khi nói còn sử dụng từ

địa phương, đôi lúc còn nói ngọng do vậy mà trẻ có thói quen bắt chước cô nên
chịu ảnh hưởng cái sai của cô.
Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


9
Qua quá trình điều tra thực trạng khảo sát đánh giá trẻ đầu năm. Để khắc

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

phục và giải quyết thực trạng trên tôi đã suy nghĩ và tìm ra một số biện pháp
giúp trẻ có kỹ năng biểu đạt diễn cảm mạch lạc .
5. Các giải pháp thực hiện
Là một giáo viên trực tiếp đứng lớp tôi đã xây dựng cho mình một một kế
hoạch phát triển ngôn ngữ, diễn đạt mạch lạc cho trẻ thông qua môn văn học
như sau:
Thời gian
Tháng 9-10

Nội dung giáo dục
Rèn nền nếp cho trẻ

Phương pháp
Làm mẫu

Tạo môi trường hoạt Đàm thoại
động cho trẻ mạnh dạn, Thực hành
Tháng 11

hòa đồng.
Luyện cho trẻ nói đúng Đàm thoại, Phân tích,
cấu trúc câu (Câu đơn, Thực hành
câu phức ..)

Tháng 12-5

Sử dụng đồ dùng trực

quan
Luyện kỹ năng nói mạch Đọc kể diễn cảm, đóng
lạc biểu cảm

kịch, phân tích, làm mẫu,
thực hành, sử dụng đồ

dùng trực quan
Từ kế hoạch hoạt động trên khiến tôi phải tìm tòi, nghên cứu và tìm ra
những giải pháp tốt nhất giúp trẻ của tôi có kỹ năng nói diễn đạt mạch lạc biểu
cảm
- Giải pháp thứ 1: Dùng các phương pháp, thủ thuật thu hút sự chú ý của trẻ
vào từng câu truyện, bài thơ.
5.1: phương pháp đàm thoại:
Nhờ có phương pháp này sự hiểu biết của trẻ về các tác phẩm văn học
thông qua đọc thơ kể chuyện được củng cố, mở rộng và chính xác hơn. Qua việc
trả lời câu hỏi hay đóng vai thể hiện lời nói nhân vật trẻ được luyện rèn ngôn
ngữ nói trôi chảy, diễn đạt mạch lạc biểu cảm. Qua đây trẻ được cô sửa sai uốn

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


10
nắn kịp thời khi phát âm, khi diễn đạt trả lời. Qua đó trẻ phát triển ngôn ngữ ở
Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

mức cao hơn.
Ví dụ:Truyện “Chú dê đen”
Cô trò chuyện cùng trẻ về chủ đề “Thế giới động vật:, một số con vật sống trong
rừng .Cho trẻ thăm quan khám phá khu rừng bí ẩn .
- Các con hãy quan sát xem có những con vật gì sống ở trong rừng đây?
+ Con vật nào ăn cỏ?
+ Con vật nào ăn thịt?
- Khi đi thăm các con vật sống trong rừng các con quan sát như thế nào?
- Cô giáo dục trẻ:khi thăm vườn bách thú có các con vật sống trong rừng các con
nên đứng xa không chêu chọc các con vật kẻo chúng làm các con bị đau
Tiếp đến đàm thoại về nội dung truyện”
+ Câu chuyện cô kẻ có tên là gì?
+ Trong câu chuyện có nhân vật nào?
+ Dê trắng đi đâu?
+ Dê trắng gặp ai?
+ Dê trắng có tính cách như thế nào?
+ Chó sói có bản tính gì?
+ Dê trắng có kêt cục như thế nào?
+ Dê đen có bản tính như thế nào?
+ Ai là người đã đuổi được sói đi?
+ Qua câu chuyện các con học tập nhân vật nào?vì sao?
Thông qua buổi đàm thoại trẻ được cung cấp thêm nhiều vốn từ đồng thời

trẻ có có hội bày tỏ sự hiểu biết của mình bằng cách sử dụng trí nhớ, huy động
các vốn từ sẵn có để trả lời câu hỏi của cô, làm cho ngôn ngữ của trẻ inh hoạt
,phong phú hơn.
5.2: Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan, làm mẫu
Vì đặc điểm tư duy của trẻ ở lứa tuổi này là tư duy trực quan hình tượng,
vì vậy khi cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học tôi thường chuẩn bị rất

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


11
chu đáo về đồ dùng trực quan. Từ đó trẻ có thể vừa quan sát hình ảnh, vật thật,
Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

đồ chơi tạo ra hiệu quả lớn trong giờ học.
Ví dụ:Truyện “Bác Gấu đen và hai chú Thỏ”
Tôi cho trẻ nghe tiếng động của trời mưa và hỏi trẻ
+ Các con đang nghe âm thanh gì?
+ Trời mưa như thế nào?
- Các con hãy nắng nghe tiếng của ai đây?
+ Bác gấu trong câu chuyện gì?
- Cô dùng mô hình rối dẹt kể lại câu chuyện “Bác Gấu đen và hai chú Thỏ” cho
trẻ nghe, kết hợp với động tác minh họa dáng điệu phục phịch cảu bác Gấu,
nhảy nhót của bạn Thỏ.
Trẻ được nghe chuyện kết hợp với quan sát hình ảnh câu chuyện bằng mô
hình rối dẹt trẻ rất hứng thú. Khi trẻ nghe chuyện song trẻ đã nhớ được nội dung
chuyện ,các nhân vật trong chuyện, và trẻ có thể trả lời câu hỏi của cô một cách
mạch lạc rõ ràng. Trẻ có thể miêu tả lại hành động điệu bộ của Bác Gấu, Thỏ

một cách linh hoạt .
5.3: Phương pháp thực hành
Phương pháp thực hành là phương pháp hết sức quan trọng và cơ bản của
việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ mẫu giáo. Vì khi đọc thơ hay tham gia
đóng kịch trẻ vừa thể hiện ngôn ngữ của bài thơ cũng như nhân vật mình đang
đóng vai sao cho đúng và thuộc, lại phải thể hiện đúng trạng thái diễn biến tình
cảm của tác phẩm của nhân vật. Từ đó khả năng diễn biến của trẻ được bộc lộ,
được phát huy tư duy của ngôn ngữ sự lĩnh hội tiếp nhận và thể hiện. Để đạt
được điều này không phải đơn giản nó đòi hỏi người giáo viên phải biết chọn
lựa tác phẩm gây hứng thú cho trẻ. Cô luôn luôn chú ý quan tâm động viên trẻ,
sửa sai uốn nắn kịp thời cho trẻ. Vì nếu trẻ tham gia thì phải đồng thời sử dụng
ngôn ngữ của nhân vật ngôn ngữ cảu bản thân, lúc này trẻ phát âm ra sao, chuẩn
hay chưa trôi chảy hay vấp váp thể hiện ra sao sẽ được bộc lộ rõ ràng nhất.
Ví dụ: Ở chủ đề “Gia đình” Truyện “Vẽ chân dung mẹ”

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


12
Sau khi cô đã kể chuyện bằng các hình thức cho trẻ nghe (Qua mô hình, tranh,
Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

tranh chữ to) cô cho trẻ kể lại chuyện bằng cách gợi ý cho trẻ kể lại .
Cô cho trẻ kể chuyện sáng tạo theo tranh theo ý hiểu và cảm nhận của trẻ, để trẻ
tự sắp xếp lời nói của nhân vật của bản thân trẻ để diễn đạt lại nội dung câu
chuyện. Đây cũng chính là cách rèn luyện và phát triển ngôn ngữ mạch lạc diễn
cảm cho trẻ có hiệu quả.
Ví dụ:Truyện “Cáo Thỏ Gà trống”

Sau khi trẻ đã hiểu nội dung thuộc lời thoại của truyện, cô cho trẻ nhập
vai các nhân vật và đóng kịch.
- Trẻ đóng vai Thỏ phải có điệu bộ cử chỉ, lời nói nhỏ nhẹ rụt rè nhút nhát “Hu
hu làm sao mà tôi không khóc được ...”, “Bác không đuổi được đâu bạn chó
không đuổi được làm sao mà bác đuổi được”.
- Trẻ đóng vai Chó có dáng vẻ nhanh nhẹn lời nói chậm dãi, cử chỉ hành động
hiền lành “Thỏ nín đi tôi sẽ đuổi Cáo đi cho” “Gâu gâu cáo cút ngay”
- Trẻ đóng vai bác Gấu có dáng đi nặng lề phục phịch, lời nói to nhưng không
mạnh mẽ “Cáo trả lại nhà cho Thỏ”
- Trẻ đóng vai anh Gà trống dáng đi mạnh mẽ, giọng nói to dõng dạc hành động
dứt khoát “Cúc cù cu cu cu, ta vác hái trên vai, đi tìm cáo gian ác, cáo ở đâu ra
ngay ra ngay”.
Để giúp trẻ có hứng thú trong khi kể chuyện tôi đã sử dụng nhiều thủ
thuật thu hút trẻ như sau: Sử dụng trò chơi, trò chuyện cùng trẻ để làm nổi bật
cốt truyện và đưa trẻ đến gần với cốt truyện trẻ sẽ được học.
Ví dụ: Khi kể cho trẻ nghe câu chuyện “Cây trẻ trăm đốt” Tôi sử dụng trò
chơi ghép các nhân vật hay đoán nhân vật qua ô cửa bí mật ...qua đó giúp trẻ có
biểu tượng và gây thêm sự tò mò muốn tìm hiểu câu chuyện, giúp cho trẻ kể
chuyện mạch lạc diễn cảm giờ kể chuyện đạt kết quả cao hơn.
Trong quá trình kể chuyện cho trẻ nghe tôi sử dụng các đồ dùng trực quan
hấp dẫn trẻ như: kể chuyện kết hợp với rối tay, mô hình rối dẹt, rối dây, mô hình
xoay, tranh ảnh đẹp có mầu sắc hấp dẫn, giúp trẻ nhớ và hiểu câu chuyện một
cách sâu sắc.
Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


13
Bên cạnh việc rèn kỹ năng nói mạch lạc diễn cảm cho trẻ qua các phương

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

pháp thủ thuật trong các tác phẩm văn học trong chương trình giảng dạy thì việc
rèn các kỹ năng cho trẻ qua các tác phẩm thơ ca, chuyện phù hợp với độ tuổi trẻ
cũng là một cách tôi áp dụng phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
- Giải pháp thứ 2: Tạo môi trường học tập, nâng cao cơ sở vật chất.
Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học, chú ý bố chí sắp xếp
Tạo môi trường cho trẻ hoạt động là điều rất cần thiết trong chương trình
đổi mới .
Nếu cô tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích thích trẻ phát
triển ngôn ngữ, tham gia vào các hoạt động và đạt dược kết qủa rất cao. Vì thế
ngay từ đầu năm học tôi đã đi sâu vào việc tạo môi trường bằng cách đưa hình
ảnh nhân vật của câu truyện nổi bật vào góc văn học và một số góc khác ở trong
và ngoài lớp thể hiện trên tranh vẽ ở các mảng tường. Vẽ và sưu tầm một số câu
chuyện hay ngoài chương trình đưa vào góc thư viện cho trẻ có cơ hội tiếp cận
với các nhân vật văn học mới. Những câu chuyện được thể hiện trên các mảng
tường lớn tạo cơ hội cho trẻ tri giác và thảo luận bàn bạc về câu truyện. Từ đó
trẻ biết vận dụng các kiến thức vào việc kể chuyện diễn đạt một cách biểu đạt
mạch lạc. Ngoài ra tôi còn đi sâu vào việc làm một số đồ dùng trực quan cho trẻ
hoạt động như: rối dẹt, tranh vẽ truyện khổ to, rối dây ,rối tay, các nhân vật
đựoc cắt rời từ bìa cứng để trẻ có thể tự lựa chọn nhân vật để kể chuyện sáng tạo
theo ý tưởng của trẻ.
Ví dụ: Các nhân vật trong chuyện “Bác gấu đen và hai chú thỏ”, “Ba cô
gái”, “Cây tre trăm đốt”...
Trẻ tự lựa chọn các nhân vật trong câu chuyện và kể theo ý sáng tạo của
trẻ :
Xây dựng góc cổ tích : Ở góc cổ tích tôi đặt một số trang phục mũ các con
vật, rối dẹt ... ở góc này tôi trang trí thật đẹp, rực rỡ tạo cho trẻ cảm giác như
bước vào thế giới cổ tích mà chính trẻ là nhân vật trong truyện trẻ được thể

hiện tính cách của nhân vật qua diễn rối, đóng kịch một cách hăng say.

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


14
Ví dụ:Truyện “Chú dê đen” trẻ được mặc của trang phục đóng chú dê

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

đen, chú dê trắng, chú chó sói.
Phối kết hợp với phụ huynh xây dựng góc thư viện của bé:
Việc xây dựng góc thư viện cho trẻ là một việc làm hết sức quan trọng,
bởi ở đó trẻ được tự mình tìm tòi, khám phá, tưởng tượng sáng tạo ra những nội
dung câu chuyện mà trẻ thích, sau đó trẻ sẽ sử dụng những kiến thức kỹ năng đã
học để kể lại theo ý thích bằng ngôn ngữ cảu trẻ.
Đầu tiên tôi gặp phụ huynh trao đổi huy động phụ huynh các loại: Báo,
sách tranh chuyện có nội dung giáo dục cao, sách báo cũ, báo hoạ my…Còn tôi,
tôi cũng sưu tầm đầy đủ các loại sách báo có nội dung phù hợp với tâm sinh lý
và sự phát triển của trẻ. Về lớp tôi chọn một góc yên tĩnh, có đủ ánh sáng. Sau
đó tôi phân loại các loại tranh ảnh theo từng chủ đề.
Ví dụ: Chủ đề “ Thế giới thực vật” Tôi chọn những loại tranh ảnh có nội
dung về cây xanh, hoa, quả , rau củ ...
Những tranh ảnh đó tôi cùng trẻ làm những sách tranh theo từng chủ đề,
những cuốn sách tranh này tôi không đưa ra ồ ạt mà tôi đưa ra dần dần cho trẻ
tìm hiểu. Từ những cuốn sách tranh tôi và trẻ tự làm trẻ tự sắp xếp và kể theo trí
tượng tượng của mình từ đó giúp trẻ có khả năng tư duy và có cơ hội dùng ngôn
ngữ riêng của mình.

Qua cách nghĩ và làm như vậy tôi đã tạo ra một góc văn học với đầy đủ
chủng loại đồ dùng trực quan đa dạng phong phú, đã giúp trẻ hứng thú tham gia
vào hoạt động và nhiều ý tưởng hay khi trẻ kể truyện. Khi trẻ hứng thú tham gia
vào kể chuyện thì đó cũng là thời điểm trẻ phát triển ngôn ngữ, trẻ có thêm kỹ
năng nói diễn đạt mạch lạc biểu cảm hơn.
Tạo môi trường học tập nâng cao cơ sở vật chất là một việc làm vô cùng
quan trọng bởi nó là chỗ dựa cho trẻ tiếp cận với các tác phẩm văn học một cách
hoàn thiện. Từ đó trẻ có cơ hội nói, kể, diễn tả ... đó là điều kiện cần thiết để trẻ
phát triển ngôn ngữ.

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


15
Tôi thường xuyên trao đổi, động viên phụ huynh cố gắng dành thời gian

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

để tâm sự với trẻ và lắng nghe trẻ nói. Khi trò chuyện với trẻ phải rõ ràng mạch
lạc, tốc độ vừa phải để trẻ nghe rõ ràng.
Khuyến khích hoặc tuyên truyền với phụ huynh cung cấp kinh nghiệm
sống cho trẻ. Tránh không nói tiếng địa phương, cần tránh cho trẻ nghe những
hình thái ngôn ngữ không chính xác.
- Giải pháp thứ 3: Tôi sử dụng để rèn kỹ năng nói diễn cảm mạch lạc
cho trẻ 4-5 tuổi là : Kiểm tra đánh giá
Tôi thường xuyên kiểm tra đánh gia trẻ qua mỗi tiết học mỗi hoạt động
hàng ngày vào sổ đánh giá trẻ biết được trẻ khiếm khuyết ở điểm nào và bổ
xung cho trẻ .

Ví dụ: Qua bài thơ “Ong và bướm”
Với kỹ năng: Phát triển ngôn ngữ và kỹ năng đọc thơ diễn cảm mạch lạc
cho trẻ.
Như vậy yêu cầu của bài khi đọc thơ phải đọc diễn cảm không ngọng,
không vấp, thể hiện rõ nội dung bài thơ.
Phần trẻ đọc thơ diễn cảm cháu nào đọc hay, diễn cảm tôi ghi lại để phát
triển năng khiếu cho cháu. Cháu nào đọc còn ngọng, không rõ lời, còn rụt rè tôi
cũng ghi lại để chú ý rèn luyện cháu nhiều hơn.
Khi trẻ đọc thơ sáng tạo theo tranh, đòi hỏi trẻ phải biết sắp xếp ý thơ sao
cho phù hợp với nội tranh. Cháu nào mạnh dạn nhất có khả năng sắp xếp và đọc
thơ diễn cảm nhất tôi ghi lại, cháu nào còn rụt rè chưa giám thực hiện tôi ghi
lại. Từ đó tôi phải tìm ra phương pháp thích hợp để trẻ có thể tham gia hoạt
động một cách mạnh dạn và đạt kết quả cao.
Việc thường xuyên kiểm tra đánh giá là một giải pháp tốt giúp tôi thường
xuyên theo dõi được sự phát triển nhận thức, ngôn ngữ của trẻ nói chung và
việc rèn kỹ năng nói diễn đạt mạch lạc cho trẻ nói riêng.
* Khuyến khích trẻ đọc thơ, kể chuyện mọi lúc mọi nơi , mọi hoạt động:
Để củng cố sự nhận biết của trẻ, khắc sâu những ấn tượng về các nhân
vật, hình ảnh trong chuyện. Ngoài những quyển sách tranh do nhà trường cung
Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


16
cấp, cô cháu cùng làm, tôi luôn động viên khuyến khích trẻ đọc thơ, kể chuyện
Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

sáng tạo theo trí tưởng tượng của trẻ. Trong một số môn học tôi có thể lồng ghép
một số câu chuyện ngắn, lời đối thoại của nhân vật, hay một vài câu thơ mà trẻ

đã được học nhằm gây hứng thú cho trẻ khi học.
Với những buổi hoạt động chiều tôi cho trẻ đóng kịch với nội dung truyện
trẻ đã thuộc trẻ nhập vai các nhân vật vai diễn đó sẽ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
logic và hình thành ở trẻ tính mạnh dạn. Mặt khác tôi còn cho trẻ thi đọc thơ kể
chuyện bằng rối giữa trẻ trong lớp với nhau, hay nhân ngày lễ ngày hội khuyến
khích trẻ đọc thơ dành tặng bà mẹ nhân ngày 8/3. Tặng cô giáo nhân ngày
20/11, dành tặng người thân nhân ngày tết, ngày sinh nhật…Qua những hoạt
động trẻ không chỉ đơn thuần là đọc mà trẻ phải biết lựa chọn bài cho phù hợp
với giọng đọc, giọng kể của mình.
Khuyến khích trẻ đọc thơ kể chuyện mọi lúc mọi nơi là định hướng cho
sự phát triển của tri giác trí nhớ vì khi đọc, kể trẻ phải nhớ lại nội dung của bài,
của nhân vật trong chuyện. Từ đó ngôn ngữ của trẻ được phát triển thúc đẩy khả
năng nói diễn đạt mạch lạc cho trẻ.
Khi trẻ làm được một việc tốt trẻ rất thích được tuyên dương khen ngợi
đó cũng chính là giải pháp mà tôi sử dụng trong quá trình rèn kỹ năng nói diễn
đạt mạch lạc cho trẻ
- Giải pháp thứ 4: Khuyến khích, biểu dương, tuyên truyền tới phụ
huynh
Như chúng ta đã thấy môi trường tiếp xúc của trẻ chủ yếu là gia đình và
nhà trường. Chính vì vậy việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một biện
pháp không thể thiếu. Phụ huynh chính là nhân tố quan trọng góp phần phát
triển ngôn ngữ cho trẻ. Nhận thức được vai trò của phụ huynh nên ngay từ
những ngày đầu năm học trong buổi họp phụ huynh tôi đã nêu lên tầm quan
trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non thông qua hoạt động văn
học. Vì vậy tôi nhận được sự giúp đỡ nhệt tình của phụ huynh không chỉ là về
cơ sở vật chất mà còn cả công tác phối hợp dạy trẻ ở nhà.

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây

17
Ví dụ: Tôi trao đổi cùng phụ huynh về những câu chuyện bài thơ trẻ được

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

học, yêu cầu phụ huynh về nhà cho trẻ đọc, kể lại chuyện. Hoặc kích thích trẻ
kể, đọc sáng tạo ,như vậy ngôn ngữ của trẻ được phát triển một cách phong phú
đa dạng .
Nhân dân ta có câu “Có công mài sắt có ngày lên kim” quả đúng như vậy
muốn trẻ có được kỹ năng nói diễn đạt mạch lạc diễn cảm, cô và trẻ lớp mẫu
giáo 4-5 tuổi đã phải rất cố gắng học tập và rèn luyện thông qua các hoạt động
đặc biệt là hoạt động văn học. Trẻ được cô chỉnh chu từng lời nói qua bài thơ,
câu chuyện, hay buổi trò chuyện, để đánh giá được trẻ tôi cùng với ban giám
hiệu nhà trường tổ chức hội thi đọc, kể diễn cảm mạch lạc qua các tác phẩm văn
học để dành phần quà biểu dương các cháu, động viên khuyến khích trẻ kịp thời
đó là hình thức giúp các cháu phấn đấu.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:

Với tiêu chí “Rèn kỹ năng nói diễn đạt mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi thông
qua môn văn học”. Để trẻ có thể nói diễn đạt mạch lạc, không nói ngọng, biết
biểu đạt ngôn ngữ tôi đã mạnh giạn nghiên cứu và thực nghiệm trên trẻ những
giải pháp đã nêu ở trên trong năm học. Và kết quả thu được qua các giải pháp
như sau:
+ Trẻ trả lời mạch lạc diễn đạt biểu cảm là: 85%
+ Trẻ nói ngọng : 10%
+ Trẻ không biết cách biểu đạt ngôn ngữ : 5 %
Cụ thể :Tổng số 30 trẻ.
Thời gian

Trẻ không

Trẻ ngọng

Trẻ nói đúng ngữ pháp, diễn đạt

biết biểu đạt
mạch lạc
Đầu năm
20%
30%
50 %
Cuối năm
5%
10%
85 %
Để đạt được kết quả này không chỉ là sự lỗ lực của cô và trẻ mà còn là sự
hướng dẫn tận tình của tổ chuyên môn, sự quan tâm trợ giúp của các cô giáo, sự
ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ huynh. Từ đó vốn từ của trẻ được mở rộng,
ngôn ngữ trẻ phát triển và dần đi vào hoàn chỉnh.
IV. KẾT LUẬN:
Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


18
Luyện cho trẻ nói mạch lạc thông qua bộ môn làm quen với văn học là sự

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

tổng hợp toàn bộ nội dung rèn luyện ngôn ngữ. Nói mạch lạc chứng tỏ ngôn ngữ
của trẻ đạt yêu cầu cao về mặt biểu hiện âm thanh, từ diễn đạt, câu đúng ngữ
pháp cũng như
sự mạnh dạn tự tin trong giao tiếp. Đề tài nghiên cứu này sẽ làm cơ sở vững
chắc cho việc học tập của trẻ những năm tiếp theo.
Văn học là món ăn tinh thần không thể thiếu được trong sự lớn lên của trẻ
và kể cả trong cuộc sống đời thường. Văn học không chỉ tạo niềm say mê hứng
thú về nghề thuật cho trẻ mà kể cả những tác phẩm chất trong sáng, trí tuệ minh
mẫn cũng như con người dẻo dai và tinh thần sảng khoái. Văn học còn đem lại
cho con người sự lạc quan, yêu đời trong cuộc sống khó nhọc hàng ngày. Chính
văn học đã đào tạo những con người năng động, sáng tạo nghệ thuật, khám phá
và yêu thích nghệ thuật.
Văn học là nền tảng thúc đẩy trình phát triển ngôn ngữ của trẻ, vì vậy cho
trẻ làm quen với các tác phẩm văn học là việc làm vô cùng cần thiết. Nó góp
phần phát triển toàn diện cho trẻ, nếu trẻ không được tiếp xúc với các tác phẩm
văn học thì tâm hồn sẽ bị khô khan, nghèo làn trẻ sẽ bị hạn chế về kiến thức,
ngôn ngữ trí tuệ kém phát triển. Chính vì vậy chúng ta phải thường xuyên cung
cấp vốn từ cho trẻ, rèn luyện giúp trẻ sử dụng thành thạo, chẩn xác tiếng mẹ đẻ
của mình, diễn đạt nó một cách mạch lạc biểu cảm.
Việc rèn kỹ năng nói mạch lạc biểu cảm cho trẻ mầm non là một việc
quan trọng điều này muốn đạt được cần có sự nhiệt tình giảng dạy, rèn luyện của
cô, sự lỗ lực của trẻ bên cạnh đó cần có sự quan tâm tạo điều kiện của nhà
trường, sự phối kết hợp nhiệt tình của phụ huynh.
Để nâng cao chất lượng cho trẻ có kỹ năng nói diễn đạt mạch lạc biểu
cảm, người giáo viên mầm non thực sự phải yêu nghề mến trẻ, phải là người mẹ
thứ hai của trẻ. Đồng thời người giáo viên cần nắm trắc kiến thức, có tác phong
sư phạm ,cần cù sáng tạo đặc biệt phải có óc quan sát, thẩm mĩ hiểu biết tâm
sinh lý trẻ.

Từ kết quả trên tôi rút ra bài học kinh nghiệm sau:
Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


19
- Giáo viên phải thực sự yêu nghề mến trẻ và nhẫn lại.
Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

- Giáo viên cần nâng cao trình độ ngôn ngữ của chính bản thân mình, coi ngôn
ngữ là một phương tiện giáo dục chủ đạo.
- sưu tầm tranh ảnh có nội dung phù hợp, trao đổi kiến thức tự học qua sách báo,
internet, qua đồng nghiệp.
- Tạo các thủ thuật để lôi cuốn trẻ vào hoạt động.
- Tạo ra các đồ dùng trực quan sinh động, phong phú, hấp dẫn.
- Động viên khuyến khích trẻ kịp thời, kích thích hứng thú học của trẻ.
- Tăng cường luyện tập các kỹ năng nói diễn đạt mạch lạc cho trẻ ở mọi lúc mọi
nơi và các hoạt động.
- Phối kết hợp phụ huynh xây dựng góc thư viện có đầy đủ các loại sách báo,
tranh ảnh...
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ mà tôi thực hiện và trong năm học
qua. Mong rằng các cấp, các ban ngành, các bạn đồng nghiệp, hội đồng chấm
sáng kiến kinh nghiệm bổ xung góp ý giúp đỡ tôi thực hiện tốt hơn trong việc
dạy trẻ có kỹ năng nói diễn đạt mạch lạc biểu cảm.
V. ĐỀ NGHỊ:

Trong quá trình giảng dạy và hoàn thiện đề tài này tôi có một số kiến nghị
sau: Cần xây dựng đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững
mạnh. Do đó phòng giáo dục, nhà trường nên thường xuyên tạo điều kiện cho

giáo viên thăm quan học tập các trường bạn trong và ngoài huyện. Thường
xuyên tổ chức các chuyên đề cho giáo viên có điều kiện học tập trao đổi kiến
thức. Tổ chức các buổi tọa đàm bàn luận tìm ra cách dạy học tốt nhất cho trẻ
mầm non. Bên cạnh đó đòi hỏi mỗi giáo viên phải luôn tích cực chủ động tự
nghiên cứu, tự học tập để không ngừng nâng cao kiến thức chuyên môn nghiệp
vụ.
- Tăng cường cơ sở vật chất cho giáo dục mầm non
Quan tâm đầu tư cơ cơ sở hạ tầng, trường lớp, đồ dùng phục vụ cho các
hoạt động vui chơi học tập ăn ngủ của trẻ.

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


20
Phòng học rộng rãi có khu vui chơi phục vụ cho việc dạy trẻ mọi lúc mọi

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

nơi.
Các đồ dùng dạy học cần đảm bảo tính khoa học thẩm mĩ và an toàn cho
trẻ.
- Quan tâm đời sống kinh tế của giáo viên mầm non.
- Tôi rất mong các cấp quản lí giáo dục ngày càng quan tâm hơn nữa đến
ngành học mầm non, để trẻ mầm non sẽ trở thành “Những viên gạch hồng vững
trãi đặt nền móng cho tương lai tỏa sáng”
Hồng Thái Tây, ngày 10 tháng 5 năm 2011
Người viết
Trần Thanh My

VI: TÀI LIỆU THAM KHẢO.

1. Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 4-5 tuổi (Theo nội dung đổi mới) xuất
bản năm 2001.
2. Tạp trí giáo dục mầm non.
3. Tài liệu tâm lí học trẻ em xuất bản năm 1995.
4. Tuyển tập thơ chuyện dành cho trẻ mầm non xuất bản năm 2005.
5. Văn học và phương pháp cho trẻ làm quen với văn học xuất bản năm 2009.

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

21

VII. MỤC LỤC

Nội dung
Lời nói đầu
I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1.Cơ sở lý luận
2.Cơ sở thực tiễn
II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

1. Thuận lợi

2. Khó khăn
3. Khảo sát
4. Đánh giá
5.Các giải pháp thực hiện
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
IV. KẾT LUẬN
V. ĐỀ NGHỊ
VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO
VII. MỤC LỤC

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trang
1
2
4
5
6
6
7
8
8
9
17
18
20
21
22

Trường MN Hồng Thái Tây

22

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SKKN

HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Hồng Thái Tây, ngày 05 tháng 05 năm 2011
T/M HỘI ĐỒNG THI ĐUA CẤP TRƯỜNG

HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP HUYỆN

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN ĐÔNG TRIỀU
TRƯỜNG MẦM NON HỒNG THÁI TÂY

23

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – tự do – Hạnh phúc

BẢN THÀNH TÍCH CÁ NHÂN
Năm học: 2010 – 2011
Họ và tên: Trần Thanh My
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Hồng Thái Tây.
Chức vụ: Giáo viên.
Trong năm học vừa qua bản thân tôi đã có nhiều cố gắng, khắc phục mọi
khó khăn. Không ngừng trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, nhất là những kĩ năng
yêu cầu của một giáo viên mầm non để hoàn thành nhiệm vụ được giao, tiếp tục
xây dựng và giữ vững danh hiệu lớp.
I. VỀ LẬP TRƯỜNG.

- Chấp hành mọi chủ trương đường lối của Đảng, pháp luật của nhà nước,
các quy định của trường của ngành đề ra.
- Không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ phục vụ cho
công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
- Có lối sống giản dị, không xa hoa lãng phí, đoàn kết với chị em trong
trường, thân thiện với phụ huynh, nhân dân trong thôn.
- Tích cực tham gia công tác quần chúng như dọn vệ sinh đường làng, tham
gia giao lưu văn nghệ do thôn, xã tổ chức.
II. KẾT QUẢ CÔNG TÁC

1.Công tác chủ nhiệm
- Năm học 2010-2011 tôi đã được BGH trường mầm non Hồng Thái Tây
phân công nhiệm vụ chủ nhiệm lớp mẫu giáo 4 tuổi thôn 1.

- Công tác phát triển đảm bảo được sĩ số trường giao
- Trẻ được chăm sóc và giáo dục theo yêu cầu của trường đề ra
Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây


24
- Thực hiện đúng nội quy quy định của nhà trường

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2011

- Đảm bảo an toàn tuyệt đối 100% tính mạng cho trẻ, trẻ không bị ngộ độc
thức ăn, nước uống.
2.Thực hiện phong trào thi đua xây dựng trường học thân thiện học sinh
tích cực.
-Tôi đã tham mưu với phụ huynh ủng hộ kinh phí mua quạt mát mùa hè, chăn
đắp mùa đông cho trẻ.
3. Công tác khác
- Làm thêm nhiều đồ dùng trực quan phục vụ cho chuyên đề khám phá khoa
học
- Viết sáng kiến kinh nghiệm môn văn học.
- Các tiết dạy BGH dự giờ thăm lớp đều đạt kết quả tốt.
- Đánh giá xếp loại thi đua hàng tháng đều xếp loại tốt.
- Lớp đạt lớp tiên tiến xuất sắc của trường.
- Luôn tham gia tích cực các hoạt động mà ngành học và trường đề ra.
- Quan tâm thăm hỏi chị em đồng nghiệp cũng như gia đình khi vui buồn.
III.TỰ ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI

- Xếp loại: Tốt

Nhận xét của BGH
Hiệu trưởng

Hồng Thái Tây, ngày 10 tháng 5 năm
2011
Người viết

Nguyễn Hoài Thu
Trần Thanh My

Người thực hiện: Trần Thanh My

Trường MN Hồng Thái Tây