QUẢN LÝ NGUY CƠ, TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG

QUẢN LÝ NGUY CƠ

06/02/16

1


Mục tiêu học tập
1. Trình bày được khái niệm về nguy cơ và quản
lý nguy cơ
2. Giải thích được quy trình quản lý nguy cơ
3. Áp dụng được các bước trong qui trình quản lý
nguy cơ để xây dựng kế hoạch quản lý nguy
cơ trong một tình huống cụ thể

www.hsph.edu.vn

06/02/16

2


Quản lý nguy cơ là gì?

www.hsph.edu.vn

06/02/16

3

Định nghĩa
Quản lí nguy cơ là một chiến lược tổng hợp
nhằm giảm nguy cơ đối với Y tế công cộng
và an toàn cho cộng đồng thông qua giảm
phơi nhiễm với hiểm họa, giảm tính dễ bị
tổn thương (của cộng đồng và cơ sở y tế), tăng
cường sự chuẩn bị sẵn sàng và năng lực đáp
ứng với thảm họa.

www.hsph.edu.vn

06/02/16

4


Quy trình quản lý nguy cơ
Đánh giá nguy cơ
Truyền thông nguy cơ
Giảm nguy cơ
Theo dõi nguy cơ
www.hsph.edu.vn

06/02/16

5

Mục tiêu của quản lý nguy cơ

1. Phát hiện những hiểm họa đối với an toàn
của cộng đồng
2. Giảm nguy cơ từ những hiểm họa đã xác
định
3. Chuẩn bị đáp ứng hiệu quả với tình trạng
khẩn cấp và phục hồi sau tình trạng khẩn cấp

www.hsph.edu.vn

06/02/16

6


Bài tập nhóm:
Mỗi nhóm chọn một bệnh viện
• Xác định các loại hiểm họa, xác định hiểm
họa ưu tiên.
• Đánh giá tính dễ bị tổn thương của cộng
đồng (5 thành phần).
• Xác định khả năng ứng phó với thảm họa
của cộng đồng.
• Xác định những nội dung cần can thiệp và
đưa ra giải pháp can thiệp phù hợp.
www.hsph.edu.vn

06/02/16

7


MỐI LIÊN QUAN GIỮA HIỂM HỌA, TÍNH DỄ BỊ
TỔN THƯƠNG VÀ NGUY CƠ

Tính dễ bị tổn thương

Nguy cơ ~ Hiểm họa X
Khả năng đáp ứng

www.hsph.edu.vn

06/02/16

8


Kết quả đầu ra

1. Kế hoạch giảm nguy cơ
2. Kế hoạch đáp ứng với tình trạng khẩn cấp
3. Kế hoạch phục hồi sau tình trạng khẩn
cấp/thảm họa

www.hsph.edu.vn

06/02/16

9

1- Đánh giá nguy cơ
Quá trình đánh giá nguy cơ gồm:
1. Xác định và mô tả các loại hiểm họa
2. Xác định những thành phần cộng đồng có thể chịu
tác động của hiểm họa
3. Dự đoán những hậu quả khi hiểm họa tác động tới
cộng đồng.
4. Phân tích từng cấu phần của cộng đồng (người, tài
sản, dịch vụ, sinh kế, môi trường) để xác định tình
trạng dễ bị tổn thương của từng cấu phần
5. Xác định khả năng và mức độ sẵn sàng ứng phó với
thảm họa của cộng đồng
www.hsph.edu.vn

06/02/16

10


Mục đích của đánh giá nguy cơ
1. Nâng cao nhận thức của cộng đồng đối với những
hiểm họa và hậu quả có thể xảy ra.
2. Hướng dẫn cộng đồng lập kế hoạch bảo đảm an
toàn của cộng đồng thông qua xây dựng và duy trì:
– Kế hoạch làm giảm hiểm họa
– Kế hoạch làm giảm tình trạng dễ bị tổn thương
– KH đáp ứng với tình trạng khẩn cấp

www.hsph.edu.vn

06/02/16

11


1.1-Xác định và mô tả các loại hiểm họa

• Xác định những loại hiểm họa trong cộng
đồng: lụt, lũ quét, cháy, sập nhà/công trình
xây dựng, động đất, khủng bố …
• Mô tả đặc điểm của hiểm họa, xác định
trên bản đồ/sơ đồ nơi có hiểm họa

www.hsph.edu.vn

06/02/16

12


MÔ TẢ ĐẶC ĐIỂM CỦA HIỂM HỌA
1.

Cường độ
Mạnh, trung bình hay yếu

2.

Tần suất xảy ra hiểm họa
Tần suất/khả năng hiểm họa có thể gây nên một trình trạng
khẩn cấp

3.

Phạm vi ảnh hưởng
Khu vực có thể bị hiểm họa tác động

4.

Thời gian/Tốc độ
Thời gian cảnh báo, tốc độ xuất hiện, thời gian tồn tại (trong
ngày, tuần,…)

5.

Khả nănng quản lí
Có thể làm gì với hiểm họa

www.hsph.edu.vn

06/02/16

13


VÍ DỤ MÔ TẢ HIỂM HỌA LŨ LỤT

1.

2.
3.
4.
5.

Cường độ lũ lụt
Mức nước, vận tốc nước…
Tần suất
Thời gian trung bình có thể xảy ra lũ lụt: hàng năm, 2
năm 1 lần …
Phạm vi lụt
Vùng nào bị ảnh hưởng, diện tích, dân số …
Thời gian tiến triển
Xảy ra từ từ hay đột ngột, thời gian cảnh báo đến khi
xảy ra lũ lụt ….
Quản lý lũ lụt
Khả năng và mức độ phòng lũ lụt, chuẩn bị và ứng phó
với lũ lụt của chính quyền, ngành, cộng đồng

www.hsph.edu.vn

06/02/16

14


1.2 Phương pháp đánh giá
• Ai tham gia: đại diện các nhóm
• Phương pháp:
– Liệt kê tất cả các hiểm họa đã biết

– Thu thập các số liệu liên quan đến các loại hiểm họa
đã biết
– Xác định những hậu quả có thể xảy ra
– Thảo luận các biện pháp phòng và giảm nhẹ hiểm
họa
– Viết báo cáo phân tích hiểm họa
• Sử dụng báo cáo phân tích hiểm họa trong lập kế hoạch
www.hsph.edu.vn

06/02/16

15


Các yếu tố cần lưu ý trong phân tích
hiểm họa
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Lịch sử các hiểm họa đã xảy ra
Phạm vi và mức độ ảnh hưởng của hiểm họa
Khả năng dự báo trước
Hệ thống cảnh báo sớm

Xác suất xảy ra
Khả năng kiểm soát
Nguyên nhân
Tính khẩn cấp
Thời gian ảnh hưởng

www.hsph.edu.vn

06/02/16

16


XẾP LOẠI HIỂM HỌA

3 mức: thấp, trung bình hoặc cao cho từng tiêu chuẩn
sau:
– Lịch sử xảy ra
– Khả năng ảnh hưởng lớn nhất
– Khả năng hiểm họa xảy ra trong năm tới

www.hsph.edu.vn

06/02/16

17


1.3 MÔ TẢ CỘNG ĐỐNG

Người
Nhân khẩu học: số lượng/ tuổi/ sức khỏe/ bệnh tật/
giáo dục
Ngôn ngữ, tôn giáo
 Văn hóa, liên kết xã hội…
 Kinh tế: nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ …

www.hsph.edu.vn

06/02/16

18


MÔ TẢ CỘNG ĐỐNG

Môi trường
 Cơ sở hạ tầng – hệ thống thông tin, giao thông,
các dịch vụ thiết yếu, tài sản công cộng (giáo dục,
giải trí…)
 Văn hóa – phong tục tập quán, nguồn lương thực

 Địa lí, loại đất, sông, suối, khí hậu, động
thực vật
Kinh tế - giá trị thương mại, công nghiệp, đầu tư,
…

www.hsph.edu.vn

06/02/16

19


VÍ DỤ
MA TRẬN PHÁT HIỆN NGUY CƠ

Nguy cơ đối với

Người

Môi trường

Tài sản

x

x

x

x

x

x

x

x

Dịch vụ
thiết yếu

Sinh
kế

x

x

x

x

Hiểm họa
Lụt mức độ nhẹ
Lũ quét

x

Cháy rừng
Động đất

x

Khác

www.hsph.edu.vn

06/02/16

20


ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG XẢY RA
Xác suất

Tiêu chuẩn

Chắc chắn xảy ra

Xảy ra hàng năm

Nhiều khả năng xảy ra

1/5 năm

Có thể xảy ra

1/20 năm

Ít khi xảy ra

1/100 năm

Hiếm khi xảy ra

1/500 năm

www.hsph.edu.vn

06/02/16

21


MA TRẬN ĐỊNH TÍNH
XÁC ĐỊNH TẦM QUAN TRỌNG CỦA HIỂM HỌA

Xác suất

Hậu quả Không Nhẹ
đáng kể

Trung
bình

Nặng

Rất
nặng

Chắc chắn xảy ra

Thấp

TB

TB

Cao

Rất cao

Nhiều khả năng xảy ra

Thấp

Thấp

TB

TB

Rất cao

Trung bình

Thấp

Thấp

Thấp

TB

TB

Ít có khả năng xảy ra

Ko đáng
kể

Thấp

Thấp

Thấp

TB

Hiếm khi xảy ra

Ko đáng
kể

Ko đáng
kể

Thấp

Thấp

Thấp

www.hsph.edu.vn

06/02/16

22


LƯỢNG HÓA NGUY CƠ

• Sử dụng bảng sau để cho điểm từng hiểm họa được
xác định trong ma trận định tính:
NGUY CƠ
•
•
•

Thấp
7
4
1

Cao
T.Bình
Thấp

www.hsph.edu.vn

06/02/16

ĐIỂM
T.Bình
8
5
2

Cao
9
6
3

23


Xác suất

ĐÁNH GIÁ HIỂM HỌA
Chắc chắn

6

7

8

9

10

Gần như
chắc chắn

5

6

7

8

9

Trung bình

4

5

6

7

8

Ít khi

3

4

5

6

7

Hiếm khi

1

3

4

5

6

Không đáng
kể

Nhẹ

Trung bình

Nặng

Rất nặng

www.hsph.edu.vn

06/02/16

Hậu quả

24


SẮP XẾP ƯU TIÊN CHO HIỂM HỌA

• Xếp thứ tự ưu tiên các hiểm họa theo điểm:
•

NGUY CƠ

•
•
•

Tử vong trong động đất
Chấn thương trong lũ lụt
Di dân trong hỏa hoạn

www.hsph.edu.vn

ĐIỂM

06/02/16

9
6
3

25