Tăng cường quản lý chi thường xuyên tại trường đại học lao động xã hội cơ sở sơn tây

MAI TH PH

B ăGIỄOăD CăVĨă ĨOăT O
TR
NGă IăH CăTH NGăLONG
---------------------------------------

NG THÚY

MaiăTh ăPh

TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

T NGăC

ngăThúy

NGăQU NăLụăCHIăTH

T IăTR

NGă

IăH CăLAOă

NGăXUYểN
NGăXĩăH Iăậ

C ăS ăS NăTỂY

LU NăV NăTH CăS ăKINHăDOANHăVĨăQU NăLụ

KHOÁ 2

Hà N i – N m 2015


B ăGIỄOăD CăVĨ ĨOăT O
TR
NGă IăH CăTH NGăLONG
---------------------------------------

MaiăTh ăPh ngăThúy
Mưăh căviên:ăC00107

T NGăC
T IăTR

NGăQU NăLụăCHIăTH
NGă

IăH CăLAOă

NGăXUYểN
NGăXĩăH Iăậ

C ăS ăS NăTỂY

LU NăV NăTH CăS ăKINH DOANHăVĨăQU NăLụ
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mẩ S : 60340201

NG
Ng

ih

IH

NG D N KHOA H C

ng d n chính: GS.TSăNGUY NăKH CăMINH

Hà N i – N m 2015
1

Thang Long University Libraty


L I CAM OAN

Tôi xin cam đoan s li u, k t qu trong lu n v n nƠy lƠ nh ng thông tin
trung th c, ch a đ

c ai công b trong b t c công trình khoa h c nƠo khác

vƠ đ tƠi “T ng c

ng qu n lý chi th

đ ng xã h i – C s S n Tây” đ

ng xuyên t i Tr

ng

i h c Lao

c trình bƠy lƠ do chính tác gi nghiên c u

vƠ th c hi n.
Tác gi lu n v n

Mai Th Ph

ii

ng Thúy


M CL C
Trang
Trang ph bìa .................................................................................................... i
B n cam đoan ................................................................................................... ii
M c l c ............................................................................................................ iii
Danh m c các kỦ hi u vi t t t ......................................................................... iv
Danh m c s đ , b ng bi u ............................................................................. vi
M ă Uă ......................................................................................................... 1
Ch ngă1
NH NG V N
C B N V QU N Lụ CHIăTH

NG XUYểN T I
CỄCăTR
NG
I H C CỌNG L P
1.1. Khái quát v chi th ng xuyên NSNN vƠ qu n lỦ chi th ng xuyên
NSNN ....................................................................................................... 4
1.1.1. Ngơn sách NhƠ n c .............................................................................. 4
1.1.2. Chi th ng xuyên NSNN ....................................................................... 5
1.1.3. Qu n lỦ chi th ng xuyên NSNN ......................................................... 9
1.2. Khái quát v các tr ng đ i h c công l p ............................................... 19
1.2.1. Khái ni m, đ c đi m v các tr ng đ i h c công l p ........................... 19
1.2.2. Vai trò c a các tr ng đ i h c công l p .............................................. 19
1.3. N i dung chi th ng xuyên vƠ qu n lí chi th ng xuyên NSNN
t i các tr ng đ i h c công l p ............................................................... 21
1.3.1. N i dung chi th ng xuyên t i các tr ng đ i h c công l p ............... 21
1.3.2. Qu n lỦ chi th ng xuyên t i các tr ng đ i h c công l p ................. 25
1.4. Các nhơn t nh h ng đ n qu n lỦ chi th ng xuyên t i các tr ng đ i
h c công l p ................................................................................................... 31
1.4.1. Các nhơn t khách quan ....................................................................... 31
1.4.2. Các nhơn t ch quan ........................................................................... 32
K t lu n ch ng 1 .......................................................................................... 35
Ch ngă2
TH C TR NG QU N Lụ CHIăTH
NG XUYểN T I TR
NG
I H C LAOă NG Xĩ H I ậ C S S N TỂY
2.1. Gi i thi u s l c v Tr ng i h c Lao đ ng xư h i-C s S n Tơy ....36

iii

Thang Long University Libraty


2.1.1. Quá trình hình thƠnh vƠ phát tri n c a tr ng ...................................... 36
2.1.2. C c u t ch c b máy qu n lỦ c a tr ng .......................................... 37
2.2. Th c tr ng qu n lỦ chi th ng xuyên NSNN t i Tr ng
i h c Lao
đ ng xư h i - C s S n Tơy .......................................................................... 38
2.2.1. N i dung chi th ng xuyên t i Tr ng i h c Lao đ ng xư h i – C
s S n Tơy ...................................................................................................... 38
2.2.2. Th c tr ng qu n lỦ chi th ng xuyên t i Tr ng i h c Lao đ ng xư
h i – C s S n Tơy ....................................................................................... 53
2.3. ánh giá th c tr ng qu n lỦ chi th ng xuyên NSNN t i Tr ng i h c
Lao đ ng xư h i - C s S n Tơy .................................................................. 60
2.3.1. Nh ng k t qu đ t đ c ....................................................................... 60
2.3.2. Nh ng h n ch t n t i vƠ nguyên nhơn ............................................... 62
K t lu n ch ng 2 .......................................................................................... 66
Ch ngă3
M TăS ăGI IăPHỄPăNH MăT NGăC
NGăQU NăLụ
CHI TH
NGăXUYểNăT IăTR
NGă IăH CăLAOă NGăXĩăH Iă
C ăS ăS NăTỂY
3.1. nh h ng phát tri n c a Tr ng i h c Lao đ ng xư h i – C s S n
Tơy .................................................................................................................. 67
3.1.1. M c tiêu t ng quát .............................................................................. 68
3.1.2. M c tiêu c th

.................................................................................... 68

3.2. Gi i pháp t ng c ng qu n lỦ chi th ng xuyên t i Tr ng i h c Lao
đ ng xư h i – C s S n Tơy ......................................................................... 72
3.2.1. Nơng cao n ng l c qu n lỦ tƠi chính cho cán b tƠi chính .................. 72
3.2.2. HoƠn thi n quy ch chi tiêu n i b vƠ c c u chi th ng xuyên h p lỦ ..... 73
3.2.3. T ng c
K t lu n ch

ng công tác ki m tra, ki m soát chi th

ng xuyên ................ 75

ng 3 .......................................................................................... 77

K TăLU Nă ................................................................................................... 78
DANHăM CăCỄCăTĨIăăLI UăTHAMăKH Oă ......................................... 80

iv


DANH M C CỄC T
NSNN: Ngơn sách NhƠ n

VI T T T

c

TSC : TƠi s n c đ nh
CCVC: Công ch c viên ch c

v

Thang Long University Libraty


DANHăM CăS ă

,ăB NGăBI U

1. DANHăM CăS ă
STT

M CăL C

1.

S đ 2.1

N IăDUNG
S đ t ch c Tr ng
h i – C s S n Tơy

i h c Lao đ ng xư

TRANG
38

2. DANH M C CỄC B NG
STT
1

B ng 2.1

2

B ng 2.2

3

B ng 2.3

4

B ng 2.4

5

B ng 2.5

6

B ng 3.1

N IăDUNG

TRANG

C c u chi th ng xuyên t i Tr ng i
h c Lao đ ng xư h i – C s S n Tơy giai
đo n 2012-2014

C c u chi cá nhơn t i Tr ng i h c Lao
đ ng xư h i – C s S n Tơy giai đo n
2012-2014
C c u chi nghi p v chuyên môn t i
Tr ng i h c Lao đ ng xư h i – C s
S n Tơy giai đo n 2012-2014
C c u chi mua s m, s a ch a t i Tr ng
i h c Lao đ ng xư h i – C s S n Tơy
giai đo n 2012-2014
C c u các kho n chi th ng xuyên khác
t i Tr ng i h c Lao đ ng xư h i – C
s S n Tơy giai đo n 2012-2014
S li u d ki n quy mô đƠo t o giai đo n
2015-2020

41

vi

45

48

51

52

70

3. DANH M C CỄC BI U
STT
1

Bi u 2.1

2

Bi u 2.2

3

Bi u 2.3

4

Bi u 2.4

5

Bi u 2.5

N IăDUNG

TRANG

C c u chi th ng xuyên t i Tr ng i
h c Lao đ ng xư h i – C s S n Tơy giai
đo n 2012-2014
C c u chi cá nhơn t i Tr ng i h c Lao

đ ng xư h i – C s S n Tơy giai đo n
2012-2014
C c u chi nghi p v chuyên môn t i
Tr ng i h c Lao đ ng xư h i – C s
S n Tơy giai đo n 2012-2014
C c u chi mua s m, s a ch a t i Tr ng
i h c Lao đ ng xư h i – C s S n Tơy
giai đo n 2012-2014
C c u các kho n chi th ng xuyên khác
t i Tr ng i h c Lao đ ng xư h i – C
s S n Tơy giai đo n 2012-2014

41

45

49

51

53

vii

Thang Long University Libraty


M ă

U

1.ăTínhăc păthi tăc aăvi cănghiênăc uăđ ătƠi
S n ph m c a giáo d c đ i h c đ
có th mua bán trên th tr
th th
tr

c coi lƠ m t s n ph m th

ng nh nh ng hƠng hóa khác.

ng m i hóa giáo d c đ i h c

nhi u n

ng m i

i u nƠy t o ra xu

c trên th gi i, đòi h i các

ng, các c s cung c p d ch v đƠo t o ph i không ng ng thay đ i vƠ phát

tri n, đáp ng yêu c u th tr

ng v s l

ng, ch t l

ng ngu n nhơn l c

trong đi u ki n ngu n l c công h n ch .
H th ng giáo d c Vi t Nam nói chung, các tr

ng

i h c nói riêng

đang n l c h t mình trong quá trình xơy d ng vƠ kh ng đ nh th
trong khu v c vƠ trên th gi i. 60 n m qua, giáo d c

ng hi u

i h c Vi t Nam đư có

nhi u c g ng đ i m i vƠ phát tri n, nh ng nhìn chung s chuy n bi n c a
giáo d c

i h c Vi t Nam còn ch m, th hi n: ch t l

ng đƠo t o th p, quy

mô ch a đáp ng v i nhu c u phát tri n vƠ đòi h i c a xư h i, c c u h th ng
các tr

ng còn nhi u đi u b t h p lỦ, quy n t ch vƠ trách nhi m xư h i c a

các tr

ng ch a cao, ch

ch m h i nh p, ph
kém có th đ

ng trình đƠo t o còn c ng nh c, kém linh ho t,

ng pháp h c l c h u,… M t trong nh ng b t c p, y u

c coi lƠ nhơn t

nh h

ng đ n ch t l

đ qu n lỦ tƠi chính, đ c bi t lƠ v n đ qu n lỦ chi th
Tr
Tr

ng

ng

ng đƠo t o – đó lƠ v n
ng xuyên.

i h c Lao đ ng xư h i - C s S n Tơy lƠ m t c s c a

i h c Lao đ ng xư h i, lƠ n i đƠo t o đƠo t o đ i ng cán b lao

đ ng - xư h i có trình đ t trung c p, cao đ ng cho đ n đ i h c, v i các

chuyên ngƠnh nh : Qu n tr nhơn l c, Công tác xư h i, B o hi m xư h i...
M c dù luôn đ

c NhƠ n

c vƠ B lao đ ng th

ng binh xư h i quan tơm t o

đi u ki n, đơu t phát tri n, tuy nhiên trong nh ng n m g n đơy, giáo d c đ i
h c đang tr thƠnh l nh v c có tính c nh tranh cao. Do v y, đ đ m b o phát
tri n giáo d c đ i h c, c n đ y m nh đ i m i t c ch , chính sách tƠi chính,
1


phát huy ngu n l c xư h i đ u t vƠ thông qua m t s gi i pháp tùy thu c vƠo
ch c n ng, nhi m v c a t ng tr

ng đ i h c. Trong đó, gi i pháp nơng cao

n ng l c qu n lỦ các kho n chi, đ c bi t lƠ chi th
nh ng y u t giúp cho các tr

ng xuyên lƠ m t trong

ng đ i h c nơng cao ch t l

ng đƠo t o, gi ng

d y c a mình, đ đƠo t o ngu n nhơn l c t t nh t cho xư h i.

Cho đ n nay, ch a có công trình nƠo nghiên c u th c tr ng công tác
qu n lỦ chi th

ng xuyên t i Tr

ng

i h c Lao đ ng xư h i – C s S n

Tơy vƠ đ xu t các gi i pháp hoƠn thi n, t ng c

ng công tác qu n lỦ chi

th

ng xuyên. Do v y, t nh ng v n đ trên, tôi đư l a ch n đ tƠi ắT ngă

c

ngăqu nălỦăchiăth

ngăxuyênăt iă Tr

ngă

iăh căLaoăđ ngăxưăh i ậ

C ăs ăS năTơyẰ lƠm đ tƠi lu n v n c a tôi, đ đánh giá th c tr ng công tác
qu n lỦ chi th

ng xuyên c ng nh đ a ra nh ng gi i pháp nh m t ng c

qu n lỦ chi th

ng xuyên t i t i Tr

ng

ng

i h c Lao đ ng xư h i – C s S n

Tơy
2.ăM căđíchănghiênăc u đ ătƠi
M c đích nghiên c u đ tƠi lƠ:
- H th ng hóa nh ng v n đ c b n v qu n lỦ chi th
các tr

ng

ng xuyên t i

i h c công l p.

- ánh giá th c tr ng qu n lỦ chi th

ng xuyên t i Tr

ng

i h c Lao

đ ng xư h i – C s S n Tơy.
xu t nh ng gi i pháp hoƠn thi n qu n lỦ chi th

Tr

ng

i h c Lao đ ng xư h i – C s S n Tơy.

3.ă

iăt

ng,ăph măviănghiênăc uăc aăđ ătƠi
it

Tr

ng

ng nghiên c u: Qu n lỦ các kho n chi th

ng xuyên t i

ng xuyên NSNN t i

i h c Lao đ ng xư h i – C s S n Tơy.

2

Thang Long University Libraty


Ph m vi nghiên c u: T i Tr

ng

i h c Lao đ ng xư h i – C s S n

Tơy. T đó đ a ra m t s gi i pháp đ t ng c
t i tr

ng qu n lỦ chi th

ng xuyên

ng.

4.ăPh

ngăphápănghiênăc uăđ ătƠi
Lu n v n s d ng các ph

tích, ph

ng pháp sau: Ph

ng pháp t ng h p, phơn

ng pháp h th ng hóa, thu th p thông tin, ph

ng pháp so sánh đ i

chi u.
5.ăK tăc uăc aălu năv n
NgoƠi ph n M đ u vƠ Danh m c tƠi li u tham kh o, lu n v n g m ba
ch

ng:
Ch

ng 1: Nh ng v n đ c b n v qu n lỦ chi th
tr

Ch

ng xuyên trong các

ng đ i h c công l p;

ng 2: Th c tr ng qu n lỦ chi th

ng xuyên t i Tr

ng

ih c

Lao đ ng xư h i - C s S n Tơy;
Ch

ng 3: M t s gi i pháp nh m t ng c
xuyên t i Tr

ng

ng qu n lỦ chi th

ng

i h c Lao đ ng xư h i - C s S n Tơy.

3


Ch
NH NGăV Nă

ngă1

ăC ăB NăV ăQU NăLụăCHIăTH

XUYểNăTRONGăCỄCăTR
CHIă TH

1.1. KHỄI QUỄT V
CHIăTH

NGă

NG

IăH CăCỌNGăL P

NG XUYểN NSNN VĨă QU Nă Lụă

NGăXUYểNăNSNN

1.1.1. Ngơn sách NhƠ n

c

Ngơn sách NhƠ n

c lƠ ph m trù kinh t vƠ lƠ ph m trù l ch s . S hình

thƠnh vƠ phát tri n c a ngơn sách nhƠ n

c g n li n v i s xu t hi n vƠ phát

tri n c a kinh t hƠng hoá ti n t trong các ph
đ ng. Nói cách khác s ra đ i c a NhƠ n

ng th c s n xu t c a các c ng

c, s t n t i c a kinh t hƠng hoá -

ti n t lƠ nh ng ti n đ cho s ra đ i, t n t i vƠ phát tri n c a NSNN.

Cho đ n nay, thu t ng
trong đ i s ng kinh t , xư h i

“Ngơn sách NhƠ n

c” đ

c s d ng r ng rưi

m i qu c gia. Th nh ng, ng

có s nh t trí v khái ni m th nƠo lƠ Ngơn sách NhƠ n
ngh a v NSNN đư đ

c đ a ra tùy theo các tr

i ta v n ch a

c? Có nhi u đ nh

ng phái vƠ các l nh v c

nghiên c u.
Theo Lu t Ngơn sách NhƠ n

cc an

c C ng hoƠ xư h i ch ngh a

Vi t Nam s a đ i n m 2002 thì “Ngơn sách NhƠ n

thu, chi c a NhƠ n
vƠ đ

c đư đ

c có th m quy n quy t đ nh

c th c hi n trong m t n m đ b o đ m th c hi n các ch c n ng, nhi m

v c a NhƠ n

c”.

Ngơn sách nhƠ n
ph

c c quan nhƠ n

c lƠ toƠn b các kho n

ng. Ngơn sách trung

c bao g m ngơn sách trung

ng vƠ ngơn sách đ a

ng lƠ ngơn sách c a các b , c quan ngang b , c

quan thu c Chính ph vƠ các c quan khác

trung

ng. Ngơn sách đ a

4

Thang Long University Libraty


ph

ng bao g m ngơn sách c a đ n v hƠnh chính các c p có H i đ ng

Nhơn dơn vƠ y ban Nhơn dơn.
1.1.2. Chi th

ngăxuyênăNgơnăsáchăNhƠăn

1.1.2.1. Chi Ngân sách Nhà n
Theo quy đ nh t i kho n 2

c

c
i u 2 Lu t ngơn sách nhƠ n

có hi u l c t n m 2004 thì: “Chi ngơn sách nhƠ n

c n m 2002,

c bao g m các kho n chi

phát tri n kinh t - xư h i, b o đ m qu c phòng, an ninh, b o đ m ho t đ ng
c a b máy nhƠ n

c; chi tr n c a nhƠ n

c; chi vi n tr vƠ các kho n chi

khác theo quy đ nh c a pháp lu t”.
Chi NSNN lƠ vi c phơn ph i vƠ s d ng qu NSNN nh m đ m b o
th c hi n ch c n ng, vai trò c a nhƠ n

c theo nh ng nguyên t c nh t đ nh.

Chi NSNN lƠ quá trình phơn ph i l i các ngu n tƠi chính đư đ

ct p

trung vƠo NSNN vƠ đ a chúng đ n m c đích s d ng. Do đó, chi NSNN lƠ
nh ng vi c c th không ch d ng l i trên các đ nh h

ng mƠ ph i phơn b

cho t ng m c tiêu, t ng ho t đ ng vƠ t ng công vi c thu c ch c n ng c a
NhƠ n

c.
Quá trình c a chi ngơn sách nhƠ n

c:

1) Quá trình phơn ph i: lƠ quá trình c p phát kinh phí t ngơn sách nhƠ
n

c đ hình thƠnh các lo i qu tr

c khi đ a vƠo s d ng;

2) Quá trình s d ng: lƠ tr c ti p chi dùng kho n ti n c p phát t ngơn
sách nhƠ n

c mƠ không ph i tr i qua vi c hình thƠnh các lo i qu tr

c khi

đ a vƠo s d ng.
1.1.2.2. Chi th

ng xuyên NSNN

a. Khái ni m chi th
Chi th

ng xuyên NSNN

ng xuyên NSNN lƠ quá trình phơn ph i, s d ng ngu n l c tƠi

chính c a nhƠ n

c nh m trang tr i nh ng nhu c u c a các c quan nhƠ n

c,

các t ch c chính tr xư h i thu c khu v c công, qua đó th c hi n nhi m v

5


qu n lỦ nhƠ n

c

các ho t đ ng s nghi p kinh t , giáo d c vƠ đƠo t o, y t ,

xư h i, v n hóa thông tin th d c th thao khoa h c vƠ công ngh môi tr

ng

vƠ các ho t đ ng s nghi p khác.
Tóm l i, chi th

ng xuyên NSNN lƠ quá trình phơn ph i, s d ng qu

NSNN đ đáp ng nhu c u chi g n v i vi c th c hi n các nhi m v th
xuyên c a nhƠ n
b. N i dung chi th

c v qu n lỦ kinh t , xư h i.
ng xuyên NSNN

N i dung c a chi th
các n

ng

ng xuyên r t đa d ng vƠ ph c t p, s phơn lo i

c không gi ng nhau. Có nhi u cách phơn lo i chi th

 Xétătheoăt ngăl nhăv căchi,ăchiăth

ngăxuyênăđ

ng xuyên.

căchiaăthƠnh:

+ Chi cho các ho t đ ng s nghi p thu c l nh v c v n xư:
Các lo i hình đ n v tham gia vƠo l nh v c nƠy nh : Giáo d c – đƠo
t o, y t , v n hoá - ngh thu t, th thao, báo chí, phát thanh - truy n hình,...
m t khi các đ n v đó do NhƠ n

c thƠnh l p vƠ giao nhi m v cho nó ho t đ ng.

+ Chi cho các ho t đ ng s nghi p kinh t c a NhƠ n

c:

Các đ n v thu c lo i nƠy có k t qu ho t đ ng không ph c v riêng

cho m t ngƠnh nƠo mƠ ph c v cho toƠn b n n kinh t qu c dơn nh : s
nghi p giao thông, nông nghi p, thu l i, ng nghi p, lơm nghi p, khí t

ng -

thu v n …
+ Chi cho các ho t đ ng qu n lỦ nhƠ n
Kho n chi nƠy phát sinh

c:

h u h t các ngƠnh trong n n kinh t qu c

dơn. B i v i ch c n ng qu n lỦ toƠn di n m i ho t đ ng kinh t - xư h i nên
b máy qu n lỦ NhƠ n
có

c đư đ

c thi t l p t Trung

ng đ n đ a ph

ng vƠ

m i ngƠnh kinh t qu c dơn.
+ Chi cho các t ch c chính tr , t ch c chính tr - xư h i vƠ các t ch c

khác đ

c c p kinh phí t NSNN.

6

Thang Long University Libraty


c x p vƠo các t ch c nƠy g m có:
các t ch c Chính tr -

oƠn th - Xư h i nh :

ng C ng s n Vi t Nam vƠ
oƠn thanh niên c ng s n H

Chí Minh, M t tr n T qu c, H i c u chi n binh, h i nông dơn, H i liên hi p
ph n .
+ Chi cho Qu c phòng – An ninh vƠ tr t t , an toƠn xư h i.
Chi nƠy bao g m: quơn đ i, công an, các đ n v l c l

ng v trang,…

+ Chi khác:
NgoƠi các kho n chi l n đư đ

c s p x p vƠo 5 l nh v c trên, còn có

m t s các kho n chi khác c ng đ

c x p vƠo c c u chi th

chi tr giá theo chính sách NhƠ n

c, chi h tr qu B o hi m Xư h i, ph n

chi th
n

ng xuyên thu c các ch

ng xuyên nh :

ng trình m c tiêu qu c gia, d

án NhƠ

c,…
 Xét theoăn iădungăkinhăt ăcácăkho năchiăth
+ Các kho n chi cho con ng
ơy đ

ngăxuyên:

i thu c khu v c hƠnh chính - s nghi p.

c coi lƠ n i dung chi quan tr ng đ u tiên có th có đ

cm t

trong ba y u t đ u vƠo c a b t k m t c quan, t ch c nƠo mu n t n t i vƠ

ho t đ ng. Thu c các kho n chi con ng
nghi p, bao g m: ti n l

i c a khu v c hƠnh chính - s

ng, ti n công, ph c p, phúc l i t p th , ti n th

các kho n đóng góp theo ti n l

ng,

ng vƠ các kho n thanh toán khác cho cá

nhơn. NgoƠi ra còn có th có h c b ng cho h c sinh, sinh viên,…
+ Các kho n chi v s nghi p chuyên môn:
c tính vƠo chi nghi p v chuyên môn ph i lƠ nh ng kho n chi mƠ
xét v n i dung kinh t c a nó ph i th c s ph c v cho ho t đ ng nƠy nh :
các chi phí v nguyên v t li u; chi phí v n ng l
nghiên c u, h i th o khoa h c…
+ Các kho n chi mua s m, s a ch a:

7

ng, nhiên li u; chi phí cho


Trong quá trình ho t đ ng, các đ n v hƠnh chính - s nghi p còn đ

c

NSNN c p kinh phí đ mua s m thêm các tƠi s n hay s a ch a các tƠi s n
đang trong quá trình s d ng, nh m ph c v k p th i cho nhu c u ho t đ ng
vƠ nơng cao hi u su t s d ng c a các tƠi s n đó.
+ Các kho n chi khác:
Thu c ph m vi các kho n chi khác n m trong c c u chi th

ng xuyên

c a NSNN lƠ nh ng kho n chi có th i h n tác đ ng ng n nh ng ch a đ

cđ

c p t i 3 nhóm m c trên.
c.

c đi m chi th

ng xuyên

Chi th ng xuyên có ba đ c đi m l n phơn bi t v i các kho n chi khác lƠ:
Th nh t, đ i b ph n các kho n chi th

ng xuyên mang tính n đ nh

khá rõ nét. Nh ng ch c n ng v n có c a NhƠ n

c nh : b o l c, tr n áp vƠ t

ch c qu n lỦ các ho t đ ng kinh t - xư h i đ u đòi h i ph i th c thi cho dù
có s thay đ i v th ch chính tr .

đ

đ m b o cho NhƠ n

c có th th c hi n

c các ch c n ng đó, t t y u ph i cung c p ngu n v n t NSNN cho nó.

M t khác, tính n đ nh c a chi th

ng xuyên còn b t ngu n t tính n đ nh

trong t ng ho t đ ng c th mƠ m i b ph n c th thu c gu ng máy c a NhƠ
n

c ph i th c hi n.
Th hai, xét theo c c u chi NSNN

t ng niên đ vƠ m c đích s

d ng cu i cùng c a v n c p phát thì đ i b ph n các kho n chi th

ng xuyên

c a NSNN có hi u l c trong kho ng th i gian ng n vƠ mang tính tiêu dùng xư
h i. N u chi đ u t phát tri n nh m t o ra c s v t ch t – k thu t c n thi t
đ thúc đ y s phát tri n c a n n kinh t trong t

ng lai thì chi th

ng xuyên

l i ch y u đáp ng nhu c u chi đ th c hi n các nhi m v c a nhƠ n

cv

qu n lỦ kinh t , qu n lỦ xư h i ngay trong n m ngơn sách.
Th ba, ph m vi, m c đ chi th
c u t ch c c a b máy NhƠ n

ng xuyên c a NSNN g n ch t v i c

c vƠ s l a ch n c a NhƠ n

c trong vi c

8

Thang Long University Libraty


cung ng các hƠng hoá công c ng. V i t cách lƠ m t qu ti n t t p trung
c a NhƠ n
h

c, nên t t y u quá trình phơn ph i vƠ s d ng v n NSNN luôn

ng vƠo vi c đ m b o s ho t đ ng bình th

N u m t khi b máy qu n lỦ nhƠ n

chi th
n

ng c a b máy nhƠ n

c đó.

c g n nh , ho t đ ng có hi u qu thì s

ng xuyên cho nó gi m b t vƠ ng

c l i. Ho c quy t đ nh c a NhƠ

c trong vi c l a ch n ph m vi vƠ m c đ cung ng các hƠng hoá công

c ng c ng s có nh h

ng tr c ti p đ n ph m vi vƠ m c đ chi th

ng

xuyên c a NSNN.
d. Vai trò c a các kho n chi th
Chi th
Chi th
th

ng xuyên

ng xuyên có vai trò quan tr ng trong nhi m v chi c a NSNN.

ng xuyên đư giúp cho b máy nhƠ n

c duy trì ho t đ ng bình

ng đ th c hi n t t ch c n ng qu n lỦ nhƠ n

c; đ m b o an ninh, an

toƠn xư h i , đ m b o s toƠn v n lưnh th qu c gia.
Th c hi n t t nhi m v chi th

ng xuyên còn có Ủ ngh a r t quan tr ng

trong vi c phơn ph i vƠ s d ng có hi u qu ngu n l c tƠi chính c a đ t n

c,

t o đi u ki n gi i quy t t t m i quan h gi a tích l y vƠ tiêu dùng. Chi
th

ng xuyên hi u qu vƠ ti t ki m s t ng tích l y v n NSNN đ chi cho đ u

t phát tri n, thúc đ y n n kinh t phát tri n, nơng cao ni m tin c a nhơn dơn
vƠo vai trò qu n lỦ đi u hƠnh c a nhƠ n
1.1.3. Qu nălỦăchiăth
1.1.3.1. Qu n lý chi th
a. Qu n lý chi th

c.

ngăxuyênăNSNN
ng xuyên NSNN

ng xuyên NSNN

Qu n lỦ chi NSNN đ c bi t lƠ qu n lỦ chi th

ng xuyên NSNN lƠ n i

dung tr ng y u c a qu n lỦ tƠi chính NSNN, lƠ vi c NhƠ n

c phơn ph i vƠ

s d ng qu NSNN nh m đ m b o th c hi n ch c n ng c a NhƠ n
nh ng nguyên t c đư đ
ho c các c quan NhƠ n

c theo

c thi t l p. Ch th qu n lỦ chi NSNN lƠ NhƠ n
cđ

c NhƠ n

9

c

c giao th c hi n ch c n ng, nhi m

v c a mình. Ch th tr c ti p qu n lỦ chi NSNN lƠ b máy tƠi chính c a các
c quan NhƠ n

c.

it

b. Hi u qu qu n lý chi th

ng qu n lỦ chi NSNN lƠ các ho t đ ng chi NSNN.
ng xuyên NSNN

Hi u qu qu n lỦ chi th

ng xuyên NSNN đ

c bi u hi n

n i dung

ph i h p lỦ vƠ ti t ki m t i đa trong các kho n m c chi, đ c bi t lƠ chi qu n lỦ
hƠnh chính đ kh c ph c b i chi NSNN trong quá trình th c hi n các nhi m
v kinh t - xư h i đư đ

c xác đ nh. Chi th

ng xuyên ch h n ch trong kh

n ng thu NSNN.
c. Các y u t đ m b o hi u qu qu n lý chi th

ng xuyên NSNN

M tălƠ: Các quy đ nh pháp lu t v qu n lỦ chi th
nơng cao hi u qu qu n lỦ th
b n pháp lu t v qu n lỦ chi th

ng xuyên NSNN.

ng xuyên thì c n ph i ban hƠnh đ các v n
ng xuyên NSNN.

Haiă lƠ:ă t ch c b máy qu n lỦ NSNN.

i ng cán b qu n lỦ tƠi

chính c n có n ng l c chuyên môn, tinh th n trách nhi m cao trong vi c qu n
lỦ chi th
đ it

ng xuyên NSNN. Ph i n m đ

ng qu n lỦ, s d ng các ph

c đ y đ các chính sách qu n lỦ,

ng pháp qu n lỦ c ng nh các công c

qu n lỦ chi NSNN đ vi c qu n lỦ chi th

ng xuyên NSNN đ

c hi u qu .

BaălƠ: Phơn đ nh trách nhi m gi a các c p ngơn sách trong vi c th c
hi n qu n lỦ chi NSNN.
1.1.3.2. Các nguyên t c qu n lý chi th

ng xuyên NSNN

a. Nguyên t c qu n lý theo d toán
L p d toán lƠ khơu m đ u c a m t chu trình NSNN. Nh ng kho n
chi th

ng xuyên m t khi đư đ

quy n l c NhƠ n
qu n lỦ, s chi th

c xét duy t đ

c ghi vƠo d toán chi vƠ đư đ

c c quan

c coi lƠ ch tiêu pháp l nh. Xét trên giác d

ng xuyên đư đ

c ghi trong d toán th hi n s cam k t

c a các c quan ch c n ng v qu n lỦ tƠi chính công v i các đ n v th h
NSNN. T đó, lƠm n y sinh nguyên t c qu n lỦ chi th

ng

ng xuyên c a NSNN

10

Thang Long University Libraty


theo d toán. Vi c đòi h i qu n lỦ chi th

ng xuyên c a NSNN ph i theo d

toán lƠ xu t phát t nh ng c s lỦ lu n vƠ th c ti n sau:
Th nh t: Ho t đ ng c a NSNN, đ c bi t lƠ c c u thu, chi NSNN ph
thu c vƠo s phán quy t c a c quan quy n l c NhƠ n

c, đ ng th i luôn

ph i ch u s ki m tra, giám sát c a các c quan quy n l c NhƠ n

c đó. Do

v y, m i kho n chi t NSNN ch có th tr thƠnh hi n th c khi vƠ ch khi

kho n chi đó n m trong c c u chi theo d toán đư đ
NhƠ n

c c quan quy n l c

c xét duy t vƠ thông qua.
Th hai: Ph m vi chi c a NSNN r t đa d ng liên quan t i nhi u lo i

hình đ n v thu c nhi u l nh v c ho t đ ng khác nhau. M c chi cho m i ho t
đ ng đ

c xác đ nh theo đ i t

ng riêng, đ nh m c riêng.

Th ba: Qu n lỦ theo d toán m i đ m b o yêu c u cơn đ i c a NSNN,
t o đi u ki n thu n l i cho vi c đi u hƠnh NSNN, vƠ h n ch đ
ti n (v nguyên t c) trong qu n lỦ vƠ s d ng kinh phí

c tính tùy

các đ n v th h

ng

NSNN.
b. Nguyên t c ti t ki m, hi u qu
Có th nói ti t ki m, hi u qu lƠ m t trong nh ng nguyên t c quan
tr ng hƠng d u c a qu n lỦ kinh t , tƠi chính, b i m t l đ n gi n r ng:
Ngu n l c thì luôn có gi i h n nh ng nhu c u thi không có m c gi i h n nƠo.

Do v y, trong quá trình phơn b vƠ s d ng các ngu n l c khan hi m đó luôn
ph i tính toán sao cho v i chi phí ít nh t nh ng v n đ t hi u qu m t cách t t
nh t.
Nguyên t c ti t ki m, hi u qu ch có th đ
qu n lỦ chi th

c tôn tr ng khi quá trình

ng xuyên c a NSNN ph i lƠm t t vƠ lƠm đ ng b m t s n i

dung sau:

11


Th nh t: Ph i xơy d ng đ
h p v i t ng đ i t

c các đ nh m c, tiêu chu n chi tiêu phù

ng hay tính ch t công vi c, đ ng th i l i ph i có tính th c

ti n cao.
Th hai: Ph i thi t l p các hình th c c p phát đa d ng vƠ l a ch n hình
th c c p phát áp d ng cho m i lo i hình đ n v , hay yêu c u qu n lỦ c a t ng
nhóm m c chi m t cách phù h p.
Th ba: Bi t l a ch n th t

u tiên cho các lo i hình ho t đ ng ho c

theo các nhóm m c chi sao cho v i t ng s chi có h n nh ng kh i l
vi c v n hoƠn thƠnh vƠ đ t ch t l

ng công

ng cao. Có th nói ti t ki m, hi u qu lƠ

hai m t c a nguyên t c nƠy, chúng có m i quan h m t thi t v i nhau. Vì v y
khi xem xét đ n v n đ ti t ki m các kho n chi c a NSNN ph i đ t s rƠng
bu c c a tính hi u qu vƠ ng

c l i.

Th t : M t khác, khi đánh giá tính hi u q a chi NSNN ph i có quan
đi m toƠn di n. Ph i xem xét m c đ

nh h

ng c a m i kho n chi th

ng

xuyên t i các m i quan h kinh t , chính tr , xư h i khác vƠ ph i tính đ n th i
gian phát huy tác d ng c a nó. Vì v y, khi nói đ n hi u qu chi th
t NSNN ng
đ

c th h

ng xuyên

i ta hi u đó lƠ nh ng l i ích kinh t - xư h i mƠ toƠn xư h i
ng.

c. Nguyên t c chi tr c ti p qua kho b c Nhà n

c

M t trong nh ng ch c n ng quan tr ng c a kho b c NhƠ n
lỦ qu NSNN. Vì v y, kho b c NhƠ n

c lƠ qu n

c v a có quy n v a có trách nhi m

ph i ki m soát ch t ch m i kho n chi NSNN; đ c bi t lƠ các kho n chi
th

ng xuyên.

t ng c

ng vai trò c a kho b c NhƠ n

c, hi n nay n

đư vƠ đang tri n khai th c hi n “chi tr c ti p qua kho b c NhƠ n

c ta

c” vƠ coi

đó nh m t nguyên t c trong qu n lỦ kho n chi nƠy.
th c hi n đ

c nguyên t c chi tr c ti p qua kho b c NhƠ n

cc n

gi i quy t t t m t s v n đ c b n sau:

12

Thang Long University Libraty


Th nh t: T t c các kho n chi NSNN ph i đ

c ki m tra, ki m soát

m t cách ch t ch trong quá trình c p phát, thanh toán. Các kho n chi ph i có
trong d toán NSNN đ

c duy t; tuơn th đúng c ch qu n lỦ tƠi chính đ

phép áp d ng cho m i kho n chi vƠ đư đ

c th tr

c

ng đ n v s d ng kinh

phí NSNN chu n chi.
Th hai: T t c các c quan, đ n v , các ch d án... s d ng kinh phí
NSNN ph i m tƠi kho n t i kho b c NhƠ n
c a c quan tƠi chính vƠ kho b c NhƠ n

c; ch u s ki m tra, ki m soát

c trong quá trình l p d toán, phơn

b d toán, c p phát, thanh toán, h ch toán vƠ quy t toán NSNN.
Th ba: C quan tƠi chính các c p có trách nhi m xem xét d toán ngơn
sách c a các c quan, đ n v cùng c p; ki m tra ph

ng án phơn b vƠ giao

d toán c a các đ n v d toán c p trên cho các đ n v d toán c p d
không đúng d toán ngơn sách đ
tƠi chính d
Th

in u

c giao, không phù h p v i c ch qu n lỦ

c phép áp d ng cho m i kho n chi thì yêu c u đi u ch nh l i.
t : Kho b c NhƠ n

c có trách nhi m ki m soát các h s , ch ng

t , đi u ki n chi vƠ th c hi n c p phát, thanh toán k p th i các kho n chi
NSNN theo đúng quy đ nh.
1.1.3.3. T ch c qu n lý chi th
a. Xây d ng đ nh m c chi th

ng xuyên NSNN

ng xuyên

Trong qu n lỦ các kho n chi th

ng xuyên cho NSNN, nh t thi t ph i

có đ nh m c cho t ng nhóm m c chi hay cho m i đ i t

ng c th . Nh đó

mƠ các ngƠnh các c p các đ n v m i có c n c pháp lỦ đ l p các ph

ng án

phơn b ngơn sách, ki m tra, giám sát quá trình ch p hƠnh, th m tra phê duy t
quy t toán kinh phí c a các đ n v th h

ng

nh m c chi lƠ c s quan tr ng đ l p d toán chi, c p phát vƠ quy t
toán các kho n chi, đ ng th i lƠ chu n m c đ phơn b vƠ ki m tra, giám sát

tình hình s d ng kinh phí NSNN.

13


nh m c chi ph i đ m b o đ

c các yêu c u sau:

Th nh t: Các đ nh m c chi ph i đ
vi c phơn lo i đ i t

c xơy d ng m t cách khoa h c, t

ng đ n trình t , cách th c xơy d ng đ nh m c ph i đ

c

ti n hƠnh m t cách ch t ch có c s khoa h c xác đáng. Nh đó mƠ các đ nh
m c chi đ m b o đ

c tính phù h p v i m i lo i hình ho t đ ng, phù h p v i

t ng đ n v .
Th hai: Các đ nh m c chi ph i có tính th c ti n cao. T c lƠ nó ph i
ph n nh m c đ phù h p c a các đ nh m c v i nhu c u kinh phí cho các
ho t đ ng. Ch có nh v y đ nh m c chi m i tr thƠnh chu n m c cho c quá
trình qu n lỦ kinh phí chi th
Th ba:
v i t ng đ i t

nh m c chi ph i đ m b o th ng nh t đ i v i t ng kho n chi,
ng th h

Th t :

ng ngơn sách cùng lo i.

nh m c chi ph i đ m b o tính pháp lỦ cao.

nh m c chi th
-

ng xuyên.

ng xuyên c a NSNN th

ng bao g m hai lo i.

nh m c chi ti t: lƠ lo i đ nh m c xác đ nh d a trên c c u chi c a

NSNN cho m i đ n v đ

c hình thƠnh t các m c chi nƠo, ng

i ta ti n hƠnh

xơy d ng đ nh m c chi cho t ng m c đó ví d nh : Chi công tác phí, h i
ngh , chi l
-

ng, h c b ng...
nh m c chi t ng h p: LƠ lo i đ nh m c dùng đ xác đ nh nhu c u

chi t NSNN cho m i lo i hình đ n v th h
đ n v khác nhau s có đ i t

ng. Do v y, v i m i lo i hình

ng đ tính đ nh m c chi t ng h p khác nhau.

M i lo i đ nh m c chi đ u có nh ng u nh

c đi m riêng c a nó. Tu

theo m c đích qu n lỦ mƠ có s l a ch n ho c v n d ng k t h p các lo i đ nh
m c chi cho h p lỦ.

i v i đ nh m c chi ti t, u đi m c a nó lƠ tính chính

xác vƠ tính th c ti n khá cao nên nó th
nghiên c u ban hƠnh các ch đ chi th
c ng còn đ

ng đ

c s d ng trong quá trình

ng xuyên c a NSNN. NgoƠi ra, nó

c s d ng trong quá trình th m đ nh tính kh thi c a các d toán

14

Thang Long University Libraty


kinh phí vƠ d toán chi NSNN.
nó lƠ có th xác đ nh đ
c ng b c l m t nh
lƠm c n c đ h
kinh phí.

i v i đ nh m c chi t ng h p, u đi m c a

c d toán chi NSNN nhanh, nh ng ng

c l i nó

c đi m lƠ tính chính xác không cao. Vì v y, nó đ

cl y

ng d n cho các ngƠnh, các c p ti n hƠnh xơy d ng d toán

ng th i, nó c ng lƠ m t trong nh ng c s đ c quan tƠi chính

th m đ nh d toán kinh phí c a các đ n v tr c thu c.
H th ng đ nh m c tiêu chu n chi tiêu có nh h

ng quy t đ nh đ n

toƠn b quá trình l p, duy t, phơn b , ch p hƠnh vƠ ki m tra, duy t quy t toán
NSNN chi cho giáo d c - đƠo t o. N u có đ y đ các lo i đ nh m c, tiêu
chu n chi tiêu c ng nh vi c xác đ nh s biên ch , giáo viên c n thi t đ
tính toán m t cách có khoa h c, phù h p v i kh i l
đ n v đ m nhi m thì nhu c u chi NSNN s đ
th c trong d toán.

c

ng công vi c do t ng

c ph n ánh chính xác, trung

ng th i, đó c ng lƠ c n c đ các c quan ch c n ng

duy t vƠ ki m tra, giám sát quá trình ch p hƠnh NSNN c a các đ n v . Ng

c

l i, n u h th ng đ nh m c, tiêu chu n chi tiêu không đ y đ , không hoƠn
thi n thì b n thơn các đ n v s thi u nh ng c s đ l p d toán chi, các c
quan qu n lỦ không có c n c đ duy t d toán, c quan Kho b c NhƠ n

c

không có c n c đ ki m soát chi, c quan thanh tra, ki m toán không có c n
c đ ki m tra vƠ xác nh n tính chính xác, h p l , h p pháp c a các kho n chi
c ng nh quy t toán chi tiêu c a các đ n v th h

b. L p d toán chi th

ng ngơn sách.

ng xuyên

D toán chi th

ng xuyên lƠ m t b ph n r t quan tr ng c a d toán

chi NSNN. Do v y, khi l p d toán chi th

ng xuyên NSNN ph i d a trên

nh ng c n c sau:
Th nh t: Ch tr

ng c a

ng vƠ NhƠ n

các ho t đ ng thu c b máy qu n lỦ NhƠ n

15

c v duy trì vƠ phát tri n

c, các ho t đ ng s nghi p, ho t

đ ng an ninh qu c phòng vƠ các ho t đ ng xư h i khác trong t ng giai đo n
nh t đ nh.
Th hai: Ph i d a vƠo ch tiêu k ho ch phát tri n kinh t - xư h i, đ c
bi t lƠ các ch tiêu có liên quan tr c ti p đ n vi c c p phát kinh phí chi th

ng

xuyên NSNN k k ho ch.
Th ba: C n c nhu c u kinh phí, kh n ng huy đ ng các ngu n v n
ngoƠi ngơn sách c ng nh kh n ng đáp ng c a NSNN trong k k ho ch đ
l p d toán.
Th 4: Các chính sách, ch đ , đ nh m c chi tiêu s d ng kinh phí
NSNN hi n hƠnh vƠ d đoán nh ng đi u ch nh ho c thay đ i có th x y ra
trong k k ho ch.
Th 5: C n c vƠo k t qu phơn tích đánh giá tình hình qu n lỦ vƠ s
d ng kinh phí c a n m tr
c. Ch p hành d toán chi th

c.
ng xuyên

M c tiêu c b n c a vi c t ch c ch p hƠnh ch p hƠnh d toán chi
th

ng xuyên NSNN lƠ đ m b o phơn ph i, c p phát vƠ s d ng ngu n v n

m t cách h p lỦ, ti t ki m vƠ hi u qu .

đ tđ

trong quá trình t ch c ch p hƠnh d toán chi th

c các m c tiêu c b n đó,
ng xuyên NSNN c n chú Ủ

đ n các yêu c u c b n sau:
+

m b o phơn ph i ngu n v n m t cách h p lỦ, trên c s d toán

chi đư xác đ nh.
+ Ti n hƠnh c p phát v n, kinh phí m t cách đ y đ , k p th i, tránh m i
s h gơy lưng phí, th t thoát v n c a nhƠ n

c.

+ Trong quá trình s d ng các kho n chi ngơn sách ph i h t s c ti t
ki m, tuơn th đúng chính sách, ch đ nh m nơng cao hi u qu kinh t - xư
h i c a m i kho n chi.

16

Thang Long University Libraty


Trong quá trình t ch c ch p hƠnh d toán chi th

ng xuyên c n d a

trên nh ng c n c sau:

+ D a vƠo đ nh m c chi đư đ

c duy t c a t ng ch tiêu trong d toán.

ơy lƠ c n c có tính ch t bao trùm đ n vi c c p phát vƠ s d ng các kho n
chi, b i vì m c chi c a t ng ch tiêu lƠ c th hoá m c chi t ng h p đư đ
c quan quy n l c NhƠ n

c phê duy t.

+ D a vƠo kh n ng ngu n kinh phí ngơn sách NhƠ n
ng chi. Trong qu n lỦ vƠ đi u hƠnh ngơn sách NhƠ n
quan đi m "l

c

c có th đáp

c ph i quán tri t

ng thu mƠ chi”. M c chi trong d toán m i ch lƠ con s d

ki n, khi th c hi n ph i c n c vƠo đi u ki n th c t c a n m k ho ch r i
m i chuy n hoá ch tiêu d ki n thƠnh hi n th c.
+ D a vƠo các ch đ , chính sách chi NSNN hi n hƠnh.

ơy lƠ nh ng

c n c có tính pháp lỦ b t bu c quá trình c p phát vƠ s d ng các kho n chi
ph i tuơn th , lƠ c n c đ đánh giá tính h p l , h p pháp c a vi c c p phát vƠ

s d ng các kho n chi.
Các bi n pháp c b n nh m t ng c

ng qu n lỦ chi th

ng xuyên

NSNN trong quá trình ch p hƠnh bao g m:
+ C th hoá d toán chi t ng h p c n m thƠnh d toán chi hƠng quỦ,
tháng đ lƠm c n c qu n lỦ, c p phát.
+ Quy đ nh rõ rƠng trình t c p phát, trách nhi m vƠ quy n h n c a m i
c quan trong quá trình c p phát, s d ng các kho n chi NSNN.
+ C quan tƠi chính ph i th
phí cho cho nhu c u chi th

ng xuyên xem xét kh n ng đ m b o kinh

ng xuyên t ngu n v n, qu c a NhƠ n

c đ có

các bi n pháp đi u ch nh k p th i nh m thi t l p l i th cơn b ng m i trong
quá trình ch p hƠnh d toán.

17