skkn nghiên cứu lựa chọn một số bài tập nhằm nâng cao hiệu quả kỹ thuật đập cầu tấn công thuận tay cho học sinh và đội tuyển cầu lông trường THPT trưng vương – văn lâm hưng yên

Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

đặt vấn đề
Trước những yêu cầu trong sự nghiệp đổi mới đất nước Đảng ta không
ngừng chăm lo, giáo dục cho thế hệ trẻ một cách toàn diện. Việc phát triển
giáo dục thể chất trong trường học và công tác thể dục thể thao là một tất
yếu khách quan cùng với sự phát triển kinh tế, chính trị, xã hội của đất
nước. Từ khi giành được độc lập năm 1945 và thống nhất đất nước năm
1975, thể dục thể thao đã là một bộ phận hữu cơ của nền văn hố xã hội và
mang đầy tính lịch sử, tính giai cấp và bản sắc dân tộc.
Được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, tổng cục thể dục thể
thao nay là Uỷ ban thể dục thể thao đã có mục tiêu là xây dựng một nền thể
thao quần chúng phát triển sâu rộng, ưu tiên phát triển một số mơn thể thao
mũi nhọn, tham gia tích cực vào các Đại hội thể dục thể thao trong khu vực
và trên thế giới.
Việc đẩy mạnh và phát triển phong trào thể dục thể thao trong những
năm gần đây đã làm tăng về số lượng và chất lượng người tham gia tập
luyện thể dục thể thao. Tập luyện thể thao là phương tiện quan trọng để rèn
luyện sức khoẻ, tập luyện thể thao không những nâng cao sức khoẻ, khả
năng vận động sự nhanh nhẹn, khéo léo mà thể dục thể thao cịn là phương
tiện vui chơi giải trí giáo dục phẩm chất đạo đức tính kỷ luật ý chí kiên trì,
tư duy sáng tạo, bên cạnh đó thể dục thể thao cịn góp phần vào việc mở
rộng giao lưu quốc tế, thắt chặt tình hữu nghị đồn kết và học hỏi lẫn nhau
giữa các quốc gia, các dân tộc trên thế giới.
Cũng như các môn thể thao khác, cầu lông là một môn thể thao được
phát triển mạnh mẽ trên thế giới nhất là ở các nước khu vực Châu Âu, Châu
á, và những cường quốc cầu lông như: Indonexia,, Malayxia, Trung Quốc,
Thuỵ Điển, Đan Mạch…. Cầu lông là một trong những môn thể thao được
1

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

tổ chức trong nước và trong khu vực. Với tính chất đối kháng gián tiếp, sự
hấp dẫn sơi động trong thi đấu, sự linh hoạt trong bước di chuyển và sự xử
lý đa dạng đường cầu trong quá trình thi đấu, thêm nữa là tính chất đơn
giản trong dụng cụ tập luyện đã lôi cuốn được nhiều người tham gia. Mặt
khác tập luyện cầu lơng có tác dụng lớn trong việc tăng cường sức khoẻ,
tăng tuần hồn hơ hấp, trao đổi chất… Chống và hạn chế được bệnh cao
huyết áp đối với người cao tuổi, làm giảm mệt mỏi sau những giờ làm việc
căng thẳng…. Chính vì vậy mà môn cầu lông phù hợp với mọi người, mọi
lứa tuổi, giới tính, được tập luyện mọi nơi, mọi lúc.
Để phong trào thể dục thể thao quần chúng nói chung và phong trào
tập luyện thi đấu cầu lơng nói riêng đạt thành tích cao thì một trong những
địi hỏi quan trọng đối với thể thao Việt Nam nói chung và mơn cầu lơng
nói riêng là phải có một đội ngũ cán bộ giáo viên, huấn luyện viên thể thao
có trình độ cao về công tác quản lý cũng như chuyên môn.
Trong giai đoạn hiện nay bất cứ một môn thể thao nào cũng đưa kỹ
thuật tấn công lên hàng đầu so với các kỹ thuật khác. Với một kỹ thuật sắc
bén, mạnh mẽ, có hiệu quả thì ta ln có thể giành hiệu quả cao trong huấn
luyện và các môn thể thao nói chung và mơn cầu lơng nói riêng được đặt
lên vị trí hàng đầu.
Cầu lơng có rất nhiều kỹ thuật tấn công, nhưng đập cầu là một kỹ thuật
tấn công cơ bản, được sử dụng nhiều trong tập luyện và thi đấu. Nó quyết
định đến việc dứt điểm một đợt tấn công bằng cách ăn điểm trực tiếp. Tuy

nhiên để sử dụng có hiệu quả kỹ thuật này địi hỏi người tập phải có q
trình tập luyện lâu dài, sáng tạo và cơng phu.
Qua q trình giảng dạy mơn cầu lông tại trường THPT Trung học
phổ thông Trưng Vương tôi thấy môn cầu lông là một môn thể thao có
2

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ mơn Td

thành tích cao tại các giải hội khoẻ phù đổng , mang nhiều giải cao về cho
trường. Xong qua công tác giảng dạy của trường THPT Trưng Vương tôi
nhận thấy rằng khi đập cầu từ bước di chuyển tạo đà, bật nhảy cịn nhiều
hạn chế như: Khơng xoay lật được vai, bật nhảy sai chân, đập cầu xong
không trở về tư thế đánh cầu cơ bản dẫn đến việc di chuyển đánh những
quả cầu tiếp theo còn nhiều hạn chế, sai sót.
Để nâng cao khả năng tấn cơng trong thi đấu cầu lơng cho học sinh
THPT Trưng Vương thì việc nghiên cứu xây dựng một số bài tập là cần
thiết phù hợp với điều kiện hiện nay của trường.
Nâng cao thành tích học tập thi đấu của học sinh môn cầu lông là một
lĩnh vực rộng lớn và cần nhiều tác giả tham gia nghiên cứu khoa học.
Song với những kiến thức chuyên ngành đã thu được trong những năm
học tại trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Từ Sơn và sự chỉ đạo bạn
bè đồng nghiệp tôi đã chọn nghiên cứu đề tài:
“Nghiên cứu lựa chọn một số bài tập nhằm nâng
cao hiệu quả kỹ thuật đập cầu tấn công thuận tay
cho học sinh và đội tuyển cầu lông trường THPT

Trưng Vương – Văn Lâm -Hưng Yên”.
Mục đích:
Xây dựng và lựa chọn một số bài tập bổ trợ nhằm
hoàn thiện và nâng cao hiệu quả kỹ thuật đập cầu
trong tập luyện và thi đấu cho học sinh và đội
tuyển cầu lông trường THPT Trưng Vương –Văn Lâm –
Hưng Yên.
Mục tiêu nghiên cứu:

3

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

Dựa vào kiến thức thực tế của kỹ thuật cầu lơng
thì kỹ thuật đập cầu là một vấn đề rộng lớn. Xong
trình độ cịn hạn chế điều kiện nghiên cứu ứng dụng
phương tiện nghiên

cứu

cịn

gặp nhiều

khó khăn,

thời gian nghiên cứu cịn ít. Vậy tơi đưa ra 2 mục
tiêu để giải quyết đề tài như sau:
Mục tiêu 1: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn từ đó lựa chọn một
số bài tập nhằm nâng cao hiệu quả kỹ thuật đập cầu tấn công thuận tay cho
vận động viên đội tuyển nam cầu lông trường THPT Trưng Vương.
Mục tiêu 2: Thực nghiệm và đánh giá hiệu quả các bài tập đó.

4

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

Chương 1
Tổng quan các vấn đề nghiên cứu
1.1. Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi 16 – 18:
1.1.1 Đặc điểm tâm lý học thể dục thể thao:

Quá trình tập luyện và thi đấu thể thao người
tập sẽ luôn xuất hiện các trạng thái tâm lý. Do
đặc điểm tâm lý của người tập thường biểu hiện ở
tính linh động, linh hoạt của hệ thần kinh trung
ương cao, khả năng nắm bắt cảm giác các hoạt động
vận động. Do vậy họ có khả năng tiếp thu những
động tác kỹ thuật rất nhanh chóng, họ rất sáng tạo
năng học tập, nhưng do thiếu tính kiên trì bền bỉ

khi phải khắc phục khó khăn, mệt mỏi trong quá
trình tập luyện nên dễ nảy sinh các tâm trạng chán
nản, khơng có hứng thú để thực hiện các bài tập
như: các bài tập có kỹ thuật động tác phối hợp với
nhau phức tạp hoặc những bài tập thể lực với khối
lượng vận động lớn, thời gian thực hiện các động
tác kỹ thuật cần phải được chú ý nhiều về thời
gian, lượng vận động, hình thức và phương pháp tập
luyện cần phải được sắp xếp hợp lý. Các bài tập
này phải mang tính đa dạng, phong phú và hấp dẫn
nhằm gây được trạng thái hưng phấn thoải mái trong
những giờ tập luyện để họ có thể hoàn thiện bài
tập.

5

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

1.1.2 Đặc điểm giải phẫu tâm lý:

ở lứa tuổi này nổi bật về cơ sở sinh lý, giới tính đã được hồn thiện đó
là sự biến đổi phức tạp của việc phát triển cơ thể từ hệ tuần hoàn, hệ hô
hấp, hệ xương, hệ cơ và hệ thần kinh.
Hệ xương: Người tập ở lứa tuổi này xương đã trưởng thành cả về
chiều dài và dày, phát triển ở các xương có khả năng vận động nhỏ, đàn

tính của xương giảm, độ dài do hàm lượng Magiê, Photpho, can xi trong
xương tăng.
Hệ thần kinh: Sự phát triển của hệ thần kinh đã đi tới hồn thiện,
hoạt động phân tích của não tăng lên, tư duy trừu tượng đã hoàn thành tốt.
Mức độ tiếp thu kỹ thuật động tác kỹ năng, kỹ xảo đạt tới mức độ cao, rất
lợi cho việc hình thành các phản xạ có điều kiện. Tuy nhiên ở lứa tuổi này
vẫn thường có những biểu hiện như dễ chán nản. Khi thực hiện một động
tác lặp lại nhiều lần, đánh giá chưa đúng mình. Vì vậy đưa ra các bài tập
cần phân tích kỹ thuật, ln động viên nhắc nhở kịp thời để khích lệ q
trình học tập tốt hơn.
Hệ tuần hoàn: Hệ tuần hoàn của người tập phát triển hoàn thiện. Nhịp
tim của người tập đã tương đối ổn định (70 lần/nhịp). Huyết áp tối đa của
người tập đạt tới 120mmHg, huyết áp tối thiểu đạt 90mmHg. Chứng tỏ sự
co bóp và sự lưu thơng máu khá mạnh mẽ.
Hệ hô hấp: Sự phát triển các cơ quan hô hấp mạnh, cơ quan sườn phát
triển nhanh và tần số hơi thở đã dần ổn định và độ sâu hô hấp cao.
Hệ cơ: ở giai đoạn này đã phát triển hoàn thiện, độ linh hoạt cao, khối
lượng cơ tăng lên rất nhanh, đàn tính của cơ tăng, nhưng cơ tăng khơng
đồng đều, các nhóm cơ ở thời kỳ này lớn mạnh. Do đó hoạt động của cơ
khi thực hiện, các bài tập sẽ tốt hơn.
6

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

Căn cứ vào đặc điểm sinh lý của lứa tuổi, vận

dụng các quy luật tâm sinh lý để tổ chức giảng
dạy, huấn luyện sẽ thu được kết quả cao. Cũng như
các môn thể thao khác, giáo dục các nhân tố thể
lực cho vận động viên cầu lông là một vấn đề cần
thiết. Song các tố chất thể lực để giáo dục cho
học sinh trước hết phải dựa vào các nguyên tắc
giáo dục để cơ thể phát triển toàn diện. Sự phát
triển không cân bằng sẽ ảnh hưởng không chỉ đến
thành tích của người tập mà cịn ảnh hưởng đến cuộc
sống sau này. Đặc điểm môn cầu lông là mức độ hoàn
thiện kỹ thuật đều dựa trên mức độ hoàn thiện của
các hoạt động tay, các bộ phận khác như chân, thân
mình nhằm phối hợp hỗ trợ để thực hiện các động
tác kỹ thuật.
1.2. Cơ sở phương pháp để lựa chọn các bài tập:
Trong bất kỳ môn thể thao mang tính đối kháng nào, cũng đều có hai
mảng hệ thống kỹ thuật cơ bản là hệ thống kỹ thuật tấn cơng và hệ thống kỹ
thuật phịng thủ. Phương châm tấn công luôn được các huấn luyện viên và
các vận động viên đặc biệt coi trọng trong các trận đấu. Mặc dù vậy hệ
thống kỹ thuật phịng thủ khơng vì thế mà coi nhẹ trong quá trình huấn
luyện kỹ thuật thể thao. Một trong những yêu cầu trong quá trình huấn
luyện kỹ thuật tấn công ở các môn thể thao đối kháng và các mơn bóng là
nâng cao sức nhanh phản ứng vận động. Với mơn cầu lơng trong q trình
tập luyện nâng cao kỹ thuật đập cầu thì việc rèn luyện sức nhanh phản ứng
vận động phức tạp có ý nghĩa quyết định. Tuy nhiên, để nâng cao được kỹ
7

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP

Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ mơn Td

thuật này trong thi đấu cần phát triển tồn diện các tố chất thể lực, tâm lý,
kỹ thuật, chiến thuật khác.
1.2.1Giảng dạy và huấn luyện kỹ thuật:

Đỉnh cao của công tác giảng dạy và huấn luyện
kỹ thuật cho học sinh và đội tuyển cầu lông là
giúp cho họ thực hiện các hành vi kỹ thuật động
tác ở mức độ tự động hoá. Động tác trở thành kỹ
sảo, nhằm nâng cao hiệu quả của các kỹ thuật tấn
cơng và phịng thủ, nâng cao khả năng phối hợp hoạt
động của các cơ quan, đảm bảo duy trì trạng thái
kỹ thuật ổn định trong quá trình thi đấu. Một yêu
cầu đối với công tác huấn luyện kỹ thuật là cần áp
dụng nhiều biến dạng của kỹ thuật để làm sao cho
quá trình thực hiện động tác đánh cầu làm cho đối
phương khó phán đốn được ý đồ bên mình.
Ngồi việc huấn luyện kỹ thuật cần chú ý đến đặc điểm cá nhân của
từng vận động viên để xây dựng “kỹ thuật cá nhân” cho phù hợp giúp họ có
thể phát huy được hết khả năng của bản thân mình để đạt thành tích thể
thao cao nhất.
Tố chất con người thường biểu hiện ở hoạt động thể dục thể thao là
sức nhanh, sức mạnh, sức bền, mềm dẻo, khéo léo. Mà bản chất của nó là
năng lực thực hiện kỹ thuật động tác có độ chính xác cao của con người.
Do đó trong huấn luyện cần tập trung đến phát triển các kỹ thuật chuyên
môn cầu lông để làm cơ sở cho việc tiếp thu và vận dụng kỹ thuật, chiến
thuật vào thi đấu đạt kết quả cao nhất. Nói cách khác việc tập luyện thể

lực chung và thể lực chuyên môn vững chắc là khởi đầu và là nền tảng để
8

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

thực hiện các kỹ thuật tấn công phát huy được sức mạnh tốc độ động tác
đánh cầu cao nhất.
1.2.2 Các yếu tố cơ bản trong đánh cầu:

Trong cầu lông hệ thống kỹ thuật cơ bản rất đa
dạng bao gồm các nhóm kỹ thuật chính: di chuyển,
phịng thủ, phát cầu, tấn cơng. Đặc biệt là nhóm kỹ
thuật tấn cơng. Trong đó quan trọng nhất là kỹ
thuật đập cầu. Điều này được chứng minh trong các
cuộc thi lớn. Tác dụng của kỹ thuật này cho phép
vận động viên phát huy toàn diện sự phối hợp của
các bộ phận cơ thể, tham gia vào quá trình thực
hiện kỹ thuật đập cầu, đồng thời còn cho phép vận
động viên kết hợp với 3 yếu tố đặt cơ sở lý luận
cho việc xây dựng và lựa chọn các bài tập nâng cao
hiệu quả đập cầu.
Yếu tố sức mạnh: có thể khẳng định yếu tố sức mạnh là yếu tố cơ
bản quan trọng. Việc sử dụng sức mạnh tốt có thể ăn điểm trực tiếp hoặc
tạo cơ hội ăn điểm cho những quả tiếp theo. Đập cầu được biểu hiện trong
phối hợp di chuyển tạo nguồn lực như bật nhảy, thực hiện kỹ thuật, song

thực hiện một đường cầu với sức mạnh có nghĩa là thực hiện đường cầu
có hiệu quả.
Một yêu cầu quan trọng trong khi sử dụng sức mạnh trong các động
tác kỹ thuật cầu lông là cần được phát huy với tốc độ tối đa để tình huống
bất ngờ, bị động trong quá trình thi đấu. Đồng thời phải duy trì được sức
mạnh đó trong suốt thời gian dài của q trình thi đấu phải chỉ trong từng
trận đấu mà trong suốt thời gian diễn biến của một giải.
9

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

Sức mạnh tốc độ: là một tố chất cần thiết mà không thể thiếu được
khi sử dụng kỹ thuật đập cầu. Vì sức mạnh tốc độ là khả năng thực hiện
động tác với tốc độ nhanh và sự co cơ tối đa. Để nâng cao hiệu quả của kỹ
thuật đập cầu trong đánh đơn thì sức mạnh tốc độ là vô cùng quan trọng và
không thể không phát triển tố chất này được.
Muốn có tốc độ ngồi việc học tập kỹ thuật thì người tập luyện phải
trải qua quá trình tập luyện lâu dài. Khi sử dụng kỹ thuật cần phải phối hợp
được toàn thân cùng với động tác lăng và gấp cổ tay nhanh. Tuy nhiên để
hoàn thiện sức mạnh tốc độ không những tập luyện với cầu mà phải tập
thêm động tác bổ trợ bên ngoài.
Yếu tố điểm rơi: là điểm cầu rơi trên toàn bộ sân, sử dụng yếu tố
điểm rơi tốt cũng có thể thắng trực tiếp hoặc tạo cơ hội thắng điểm. Sử
dụng yếu tố điểm rơi vào thi đấu cũng có ý nghĩa địi hỏi người tập mức
độ hồn thiện kỹ thuật ở mức tự động hố. Chỉ có như vậy mới thực hiện

được các đường cầu biến hoá, như các đường cầu dài, ngắn, thẳng
chéo… trên toàn sân. Đặc biệt là 2 góc cuối sân và hai góc gần lưới, các
đường cầu nhanh, mạnh dọc biên. Như vậy để xây dựng các bài tập nâng
cao kỹ thuật đập cầu cần phải xây dựng phát triển yếu tố sức mạnh và
hoàn thiện kỹ thuật để thực hiện tốt kỹ thuật kết hợp với yếu tố điểm rơi.
1.2.3 Nội dunggiảnh dạy, huấn luyện thể thao:

Giảng dạy,huấn luyện thể thao có quan hệ trực
tiếp đến việc xác lập các thành tích thể thao. Bởi
vậy mục đích của giảng dạy, huấn luyện thể thao
là:
Thứ nhất: Phát triển các năng lực thể chất và
tinh thần của người tập luyện để đạt được thành
tích thể thao cần thiết.
10

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

Thứ hai: Là sử dụng hoạt động thể thao như một
nhân tố để phát triển hài hoà nhân cách và giáo
dục trách nhiệm đối với xã hội. Chỉ như vậy thể
thao mới giữ được giá trị xã hội và sư phạm của
mình, với mục đích như vậy giảng dạy,huấn luyện
thể thao phải giải quyết những nhiệm vụ chung là
đào tạo tâm lý, kỹ thuật – chiến thuật và thể lực

cho vận động viên.
Để đạt được thành tích thể thao cao thì ngồi
những yếu tố liên quan như con người, điều kiện cơ
sở vật chất kỹ thuật, huấn luyện viên thì giảng
dạy,

huấn

luyện

thể

thao

là

đảm

bảo

tính

tồn

diện.
1.2.4. Huấn luyện kỹ thuật – chiến thuật thể thao:

Giảng dạy,huấn luyện kỹ thuật bao gồm
dạy,huấn

luyện

chung

và

giảng

dạy,

huấn

giảng
luyện

chuyên môn. Giữa giảng dạy, huấn luyện kỹ thuật
chung và giảng dạy, huấn luyện chun mơn cũng có
mối quan hệ chặt chẽ mà nội dung chủ yếu là vận
dụng sự chuyển tốt giữa những tri thức, kỹ năng,
kỹ thuật, kỹ xảo vận động. Việc hình thành vốn tri
thức phong phú và kỹ năng

– kỹ thuật vận động

chung sẽ có tác dụng thúc đẩy sự tiếp thu và hồn
thiện kỹ thuật ở mơn thể thao lựa chọn, huấn luyện
kỹ thuật chuyên môn luôn là định hướng cho việc
huấn luyện kỹ thuật chung và đòi hỏi sự phát triển
và hồn thiện trình độ điêu luyện thể thao mà yêu
11

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

cầu của giảng dạy, huấn luyện kỹ thuật chung cũng
phải nâng lên một bước tương ứng.
Huấn luyện chiến thuật thể thao là nghệ thuật
tranh tài trong thi đấu thể thao. Huấn luyện chiến
thuật bao gồm 2 công việc liên quan tới nhau đó là
lập kế hoạch thi đấu hợp lý có tính đến khả năng
của vận động viên, đặc điểm của đối phương và điều
kiện cụ thể của cuộc thi. Thực hiện kế hoạch đó
bằng những cách thức đua tranh cụ thể

để có thể

phát huy đầy đủ khả năng của từng vận động viên
hoặc toàn đội để giành thắng lợi.
1.2.5 Huấn luyện thể lực:

Là cơ sở để huấn luyện thể lực cho vận động
viên
các

phải phù hợp với quy luật chung của giáo dục
năng

lực

thể

chất

những

năng

lực

chung

và

chun mơn.
Giảng

dạy,huấn

luyện

thể

lực

chung

là

q

trình giáo dục thể chất tồn diện những năng lực
thể chất của

học sinh được sử dụng nhiều bài tập

khác nhau để nâng cao chức phận của cơ thể, làm
phong phú vốn kỹ năng, kỹ xảo cho vận động viên.
Tuy nhiên do đặc điểm chun mơn hố của từng môn
thể thao mà huấn luyện thể lực cho từng môn cũng
khác nhau.
Giảng dạy,huấn luyện thể chất chung và chun
mơn có mối quan hệ biện chứng với nhau, mối quan

12

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

hệ này thay đổi theo từng năm cũng như mỗi thời kỳ
của mỗi chu kỳ lớn.
1.2.6 Huấn

luyện

tâm

lý

chun

mơn

và

trí

thức

chohọc sinh và đội tuyển :

Để đạt thành tích trong tập luyện và thi đấu
trước hết phải giáo dục cho học sinh động cơ tập
luyện đúng đắn và cao đẹp như mong muốn vươn tới
thành tích thể thao ngày

càng cao để làm vinh

quang cho tập thể, cho tổ quốc.
Nhiệm vụ quan trọng nữa đó là giáo dục cho vận
động viên những chuẩn mực về đạo đức thể thao,
tuân thủ các luật lệ thi đấu, tinh thần thi đấu
cao thượng “thắng không kiêu, bại khơng nản” cách

xử sự đúng đắn, thân tình với huấn luyện viên,
đồng đội và người hâm mộ. Giáo dục cho học sinh
tính cần cù, chịu khó khăn gian khổ, khắc phục
những khó khăn trong tập luyện và thi đấu.
Giảng dạy, huấn luyện tâm lý chuyên môn được
thể hiện trong việc giáo dục tính chủ động, sáng
tạo tinh thần tự chủ, năng lực vượt qua những khó
khăn tâm lý trong mơn thể thao lựa chọn điều hoà
trạng thái tối ưu của mình biết điều chỉnh trạng
thái tâm lý xấu xuất hiện trong tập luyện và thi
đấu để đạt được thành tích thể thao cao, ngồi ra
cịn trang bị tri thức cho vận động viên.

13

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ mơn Td

1.2.7 Tập luyện kỹ thuật cầu lơng:

Với tính đối kháng của hoạt động thi đấu, những
thay đổi mang tính chất tình huống trong hoạt động
thi đấu của vận động viên cầu lơng mà địi hỏi vận
động viên phải có một hệ thống các kỹ thuật, chiến
thuật chuẩn xác và ổn định. Muốn có được hệ thống
các kỹ- chiến thuật chuẩn xác và ổn định thì cần

phải có q trình giảng dạy, huấn luyện tốt, giảng
dạy ,huấn luyện giỏi, học sinh phải tuân thủ những
yêu cầu hướng dẫn của giáo viên và cần đảm bảo
thực hiện tốt các nguyên tắc, các yêu cầu của buổi
tập.
Nguyên tắc tự giác tích cực: là yếu tố chủ yếu
có ảnh hưởng lớn đến kết quả tập luyện. Nguyên tắc
này thể hiện lòng ham

muốn ý trí nghị lực, sự chủ

động nghiên cứu kỹ thuật trước, trong và sau khi
học. Tính tích cực tự giác của mỗi cá nhân làm cho
công tác giảng dạy, huấn luyện được thúc đẩy góp
phần nâng cao thành tích thể thao.
Tập luyện phải đảm bảo tính thường xun có hệ
thống. Đây là nguyên tắc cơ bản trong tập luyện
thể dục thể thao nói chung và tập luyện kỹ thuật
cầu lơng nói riêng. Việc tập luyện phải liên tục
từ ngày này sang ngày khác, từ tuần này sang tuần
khác… Phải tập theo trình tự từ đơn giản đến phức
tạp, từ những động tác đã biết đến những động tác
mới chưa biết. Trong quá trình tập luyện cần tránh
14

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

chạy theo các động tác, bài tập mới hấp dẫn mà bỏ
qua những động tác cơ bản, bởi vì kỹ thuật cơ bản
tuy đơn giản nhưng rất quan trọng, nó là nền tảng
để tiếp thu, tập luyện kỹ thuật mới, đúng và có
hiệu quả cao.
Trong tập luyện cần chú trọng việc củng cố và
nâng cao tập luyện các bài tập kỹ thuật. Các động
tác kỹ thuật lúc đầu tập cịn bỡ ngỡ, động tác thực
hiện có thể khơng chuẩn xác, nhưng về sau qua tập
luyện sẽ dần trở nên thuần thục chuẩn xác và trở
thành kỹ xảo. Việc ứng dụng trong thi đấu sẽ đạt
hiệu quả cao.
Sự lặp lại một tác động cho thuần thục có khi
nhanh có khi chậm tuỳ thuộc vào khả năng từng
người và phương pháp tập luyện. Điều quan trọng ở
đây là học phải kiên trì tập đi tập lại nhiều
lần, đồng thời nâng cao dần độ khó của động tác
để có thể hình thành “cảm giác cầu” chính xác.
Việc

lặp

lại

này

chính

là

q

trình

vận

động

chuyển từ lượng thành chất.
1.2.8 Các quan điểm về huấn luyện tốc độ nhằm nâng
cao hiệu quả kỹ thuật đập cầu:

Đập cầu: Là một kỹ thuật khó khi vận động viên
thực hiện đập cầu có hiệu quả cần phải có những tố
chất kỹ thuật, sức mạnh, sức nhanh, độ cảm giác
cầu. Sức mạnh được biểu hiện qua sự chịu đựng của
học sinh trong thi đấu, cho nên việc giảng dạy,
15

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

huấn luyện sức mạnh là quan trọng hàng đầu, khơng
có sức mạnh thì khơng

thể thực hiện được các kỹ

thuật khác đặc biệt là kỹ thuật đập cầu.
Yếu tố kỹ thuật: Là nhân tố quan trọng nhất vì
nếu vận động viên khơng có kỹ thuật thì khơng thể
nào thực hiện được đập cầu có hiệu quả. Vì vậy
trong

suốt

q trình

giảng

dạy ,huấn

luyện

học

sinh cần quan tâm huấn luyện kỹ thuật đập cầu.
Sức mạnh phản ứng vận động: Đó là sự đáp ứng
lại các tín hiệu xuất hiện đột ngột bằng những
hành

vi

vận

động

nhất

định.

Như

vậy

trong

tập

luyện và thi đấu cầu lông, sức mạnh phản ứng vận
động phức tạp có ý nghĩa trong thực tế phán đốn
cầu đến và đưa ra các động tác quyết định trong
thời gian ngắn nhất.
Để giảng dạy, huấn luyện sức nhanh động tác,
quan điểm của lý luận và phương pháp thể dục thể
thao, sử dụng chủ yếu những phương pháp lặp đi lặp
lại với tốc độ giới hạn và trong thời gian ngắn
nhất.
Quan điểm chuyên môn: Trong cầu lông người ta
huấn luyện sức nhanh phản ứng vận động bằng các
bài tập phản ứng lại tín hiệu tiếng, âm thanh,…
theo các thủ thuật chun mơn.
Để giảng dạy, huấn luyện sức nhanh động tác cần
giảng dạy hỗ trợ phát triển sức mạnh và giảng dạy
toàn diện kỹ thuật động tác ở mức tự động hoá.

16

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

1.2.9 Cơ sở thực tiễn của kỹ thuật đập cầu thuận
tay:

Hiện nay cầu lông đỉnh cao đã thực hiện chiến
thuật lấy tấn cơng làm phương tiện chính để giành
thắng lợi. Việc sử dụng kỹ thuật đập cầu trong thi
đấu của đội tuyển nam cầu lơng trường THPT Trưng
Vương

nói

riêng

và

vận

động

viên

Việt

Nam

nói

chung chứng minh tác dụng của kỹ thuật này, chúng
tôi tiến hành quan sát và thu thập số liệu của các
trận thi đấu cầu lơng trong tỉnh Vĩnh Phúc, giải
tồn quốc, giải cầu lông khu vực và giải cầu lông
thế giới.

Đối
tượng

Đập cầu
Số
lượng

%

Cao sâu
Số
lượng

%

Bỏ nhỏ
Số
lượng

%

Kỹ thuật
khác
Số
lượng

%

Giải
học
sinh

62

39,49

26

16,56

37

23,56

32

20,38

94

48,20

27

13,84

40

20,51

37

18,97

trường
Vận
động
viên
thi
đấu vơ
địch
tồn
17

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ mơn Td

quốc
2012

Ghi chú: Số lượng đập cầu tính trong trận đấu.
Thông qua bảng số liệu trên chúng tôi rút ra
kết luận sau:
Trong tổng số lần đập cầu trung bình mỗi trận
đấu của vận động viên (kể cả hai đối tượng) đều
sử dụng kỹ thuật đập cầu với tỷ lệ cao nhất, giải
học

sinh

trường

THPT

là

39,49%

,vận

động

viên

Việt Nam là 48,20%.
Các vận động viên càng có trình độ cao thì số
lần sử dụng kỹ thuật đập cầu càng chiếm tỷ lệ cao
trong mỗi trận đấu.
Từ đó ta thấy đập cầu là một kỹ thuật tấn công
quan trọng nhất trong hệ thống kỹ thuật tấn công
của cầu lơng. Sử dụng kỹ thuật này có thể ăn điểm
trực tiếp hoặc tạo cơ hội để ăn điểm những quả
sau. Đối với học sinh yêu cầu phải có sức mạnh
nghĩa là tốc độ bay của quả đập phải lớn, có độ
cắm tốt và độ chính xác cao.
Từ tầm quan trọng của kỹ thuật đập cầu trong
tập luyện và thi đấu trước hết chúng tơi phân tích
kỹ thuật đập cầu.
Tư thế chuẩn bị : vận động viên đứng trong tư
thế chân trước, chân sau, trọng tâm cao dồn vào
18

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

chân trước, lưng hơi cong, mắt theo dõi cầu, tay
phải cầm vợt ở phía trước mặt, đầu vợt cao ngang
trán. Góc giữa cẳng tay và cánh tay khoảng 90 0.
Yếu lĩnh động tác:Khi thấy đối phương đánh cầu
sang cao trên đầu thì thân trên nhanh chóng xoay

phải, trọng tâm chuyển chân từ trước ra sau. Tay
phải cầm vợt đưa từ trước lên cao, ra sau, đầu
vượt chúc xuống. Lúc này vai trái hơi cao hướng về
hướng đánh cầu, vai phải hạ thấp ở phía sau. Tư
thế lúc này tồn thân ưỡn hình cánh cung. Sau đó
nhanh

chóng đạp

mũi chân

phải,

duỗi

thẳng khớp

gối, xoay hông, lật vai. Tay phải đưa vợt từ dưới
lên trên ra trước. Khi tiếp xúc cầu là lúc cơ thể
vươn lên cao nhất. Điểm tiếp xúc cầu và vợt chếch
trước trán một tầm tay với cộng một vợt. Trong quá
trình thực hiện động tác, trọng tâm lại chuyển từ
chân sau ra chân trước đồng thời gập nhanh thân
người để phối hợp lực đập cầu. Chú ý sử dụng động
tác gập cổ tay khi tiếp xúc cầu để cầu đi cắm hơn.
Sau khi tiếp xúc cầu, vợt theo đà đưa từ trên
xuống dưới, sang trái, thân người có xu hướng bao
về trước thì nhanh chóng bước chân phải lên 1 bước
nhỏ để giữ

thăng bằng. Sau đó lại trở về tư thế

chuẩn bị đánh quả cầu sau.
Từ việc phân tích trên chúng tơi nhận thấy rằng
kỹ

thuật

đập

cầu

đóng

vai

trị

quan

trọng

nhất

trong hệ thống kỹ thuật tấn công của cầu lông.
19

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP

Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ mơn Td

=> Từ phân tích cơ sở lý luận trên chúng tôi
rút ra kết luận như sau:
Muốn phát triển kỹ thuật đập cầu cần phải phát
triển các bài tập, phát triển sức mạnh cho các
nhóm

cơ đùi, lưng ,vai và cơ tay.

Phải tập luyện kỹ thuật ở mức tự động hoá để
vận dụng được các yếu tố chiến thuật.
Phát triển khả năng phán đoán linh hoạt để rút
ngắn thời gian chuẩn bị đập cầu cần phải xây dựng
các bài tập phát triển phối hợp kỹ thuật để tăng
tốc độ kỹ thuật đập cầu.
Còn vấn đề thực tiễn huấn luyện kỹ thuật đập
cầu cho vận động viên như thế nào chúng ta đi
nghiên cứu phần tiếp theo.

20

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

Chương 2
phương pháp và tổ chức nghiên cứu
2.1. Phương pháp nghiên cứu:
Để giải quyết mục tiêu đề ra trong đề tài này
tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học
sau:
2.1.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu:

Khoa học là sự kế thừa, nhờ nền tảng của cái cũ
mà chúng ta biết được qua vận động, phát triển cái
mới. Chính vì vậy mà việc tham khảo tài liệu để
khám phá từ cái cũ ra cái mới là một phương pháp
quan trọng trong nghiên cứu khoa học. Do vậy việc
tham khảo các tài liệu có liên quan là một vấn đề
không thể thiếu được đối với người làm công tác
khoa học cũng như việc trang bị kiến thức cho bản
thân.
Trong q trình nghiên cứu tơi tiến hành đọc và phân tích tài liệu có
liên quan bao gồm:
2.1.1.1 Các tài liệu cơ sở:
a. Sách lý luận và phương pháp thể dục thể thao
b. Sách sinh lý học thể dục thể thao
c. Sách tâm lý học thể dục thể thao
d. Tuyển tập nghiên cứu khoa học thể dục thể thao
e. Một số sách học các môn thể thao khác.
2.1.1.2 Các tài liệu chun mơn bao gồm:
a. Giáo trình giảng dạy cầu lơng
b. Chương trình giảng dạy cầu lơng
21

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ mơn Td

Việc tham khảo này giúp tơi tìm ra một số nội dung phù hợp với việc
nâng cao hiệu quả tập luyện và sử dụng kỹ thuật đập cầu.
2.1.2 Phương pháp phỏng vấn- toạ đàm:

Đây là phương pháp được chúng tơi sử dụng trong
q

trình nghiên cứu

dưới

hình

thức

dùng

phiếu

phỏng vấn nhằm điều tra thực trạng việc sử dụng
các bài tập bổ trợ nhằm nâng cao hiệu quả kỹ thuật
đập cầu tấn công trong tập luyện và thi đấu tại

các đơn vị: Trường THPT Trưng Vương, các thầy cơ
giáo có chun mơn tốt. Mặt khác thơng qua hình
thức dùng phiếu phỏng vấn chúng tơi có thêm cơ sở
thực tiễn để lựa chọn các bài tập ứng dụng trong
quá trình nghiên cứu. Kết quả của việc sử dụng
phương pháp nghiên cứu này chúng tơi trình bày ở
phần “kết quả nghiên cứu”.
2.1.3 Phương pháp quan sát sư phạm:

Chúng tôi quan sát ghi chép các buổi tập của các vận động viên đội
tuyển nam cầu lông trường THPT Trưng Vương để đánh giá mức độ tiếp
thu lượng vận động và khả năng phối hợp vận động trên cơ sở đó lựa chọn
các bài tập phù hợp với đặc điểm của đối tượng tập luyện cụ thể.
2.1.4 Phương pháp thực nghiệm sư phạm:

Phương pháp này chúng tôi sử dụng nhằm mục đích
kiểm tra tính hiệu quả và mức độ phù hợp của bài
tập lựa chọn trên đối tượng nghiên cứu.
Q trình thực nghiệm được chúng tơi tiến hành như sau:
Lấy tổng số 12 học sinhlà đội tuyển nam cầu lông trường THPT
Nguyễn Trưng Vương và chia thành 2 nhóm: Đối chứng và thực nghiệm,
22

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ mơn Td

mỗi nhóm gồm 6 học sinh có trình độ tương tự như nhau . Quá trình thực
nghiệm kéo dài trong 7 tuần gồm 30 tiết (thời gian mỗi tiết là 45 phút, mỗi
tuần 4 tiết).
2.1.5 Phương pháp toán học thống kê:

Được chúng tơi sử dụng trong q trình sử lý số liệu đi thu thập được.
Các tham số đặc trưng mà chúng tôi quan tâm là: X,

 , T, W và được tính

theo cơng thức
n

Chỉ số trung bình cộng: X 

x
i 1

i

n

X : Giá trị trung bình

Xi: Giá trị cá thể
n: Kích thước tập hợp mẫu
Cơng thức tính T quan sát:

x A  xB

t

2. .

Phương sai:  x2

x


A

 xA

  x
2

B

1
n

 xB

nA  nB  2



2

(n<30)

Cơng thức tính độ lệch chuẩn:

  2
Nhịp độ tăng trưởng:
W%T= 

V2  V1
100%
1/ 2 V1  V2 

23

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

2.2. Tổ chức nghiên cứu:
2.2.1 Tổ chức nghiên cứu:

Sau khi xác định đề tài, lập đề cương báo cáo,
thu thập và xử lý số liệu chỉnh lý và đánh máy tơi
đã gặp thuận lợi và khó khăn sau:
a. Thuận lợi:
Là giáo viên giảng dạy đúng chun ngành có ít nhiều thuận lợi.
b. Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi trên trong q trình nghiên cứu tơi đã gặp

nhiều khó khăn. Lần đầu tiên tiếp xúc với công tác khoa học cịn gặp bỡ
ngỡ vì kinh nghiệm và thực nghiệm cịn q ít chưa đáp ứng đủ cho q
trình nghiên cứu.
2.2.2 Đối tượng nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu: Học sinh đội tuyển nam
cầu lông trường THPT Trưng Vương – Văn Lâm – Hưng
Yên.
2.2.3 Địa điểm nghiên cứu:

- Trường THPT Trưng Vương – Văn Lâm – Hưng Yên.
2.2.4. Thời gian nghiên cứu:

Đề tài tiến hành từ tháng 09/2013 đến tháng 3/2014 được chia thành 3
giai đoạn:
Giai đoạn 1: Từ tháng 9/2013 – 11/2013
- Phân tích lý luận và thực tiễn, xác định hướng nghiên cứu tên đề tài.
- Xác định mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu lập giả thiết khoa học dự
báo về các kết quả nghiên cứu.
- Xây dựng đề cương.

24

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP


Trường thpt trưng vương -hưng yên

sáng kiến Kiinh ngiệm bộ môn Td

- Chọn phương pháp nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu, chuẩn bị tài
liệu cơ sở vật chất.
- Bảo vệ đề cương.
Giai đoạn 2: Từ tháng 12/2013 – 02/2014
- Phân tích khái quát các dữ liệu thu được, lập các biểu bảng trình bày
số liệu.
- Viết từng phần nhỏ của luận văn
- Thực nghiệm sư phạm.
Giai đoạn 3: Từ tháng 2/2014 –3/2014
- Viết diễn giải các số liệu bằng lời, đi đến các kết luận và kiến nghị.
- Hoàn thiện thành văn bản đánh máy thành quyển.

25

Người thực hiện : Nguyễn Việt Kiên - Tổ: Lý- Công nghệTD,QP