Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi ở trường mầm non

MỤC LỤC
Phụ lục 1
Phụ lục 2
Tài liệu tham khảo


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Kết quả điều tra nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của
giáo dục lễ giáo đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.................................................20
Bảng 2.2: Ý kiến của giáo viên về biểu hiện hành vi lễ giáo ở trẻ..................21
mẫu giáo 5-6 tuổi.............................................................................................21
Bảng 2.3: Nhận thức của giáo viên về vai trò của bản thân trong...................24
công tác giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi........................................24
Bảng 2.4: Kết quả điều tra việc sử dụng các biện pháp giáo dục lễ................27
giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.........................................................................27
Bảng 2.5: Nhận thức của giáo viên về căn cứ xây dựng các biện...................30
pháp giáo dục lễ giáo.......................................................................................30
Bảng 2.6: Những khó khăn mà giáo viên gặp phải khi tổ chức hoạt...............31
động giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo...........................................................31
Bảng 3.1: Kết quả khảo sát về mức độ cần thiết của các biện pháp................58
giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non......................58
Bảng 3.2: Kết quả khảo sát về tính khả thi của các biện pháp giáo dục lễ giáo
cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ở trường mầm non................................................59


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Lứa tuổi mầm non là quãng thời gian quan trọng nhất trong sự phát
triển của mỗi con người. Nó mang yếu tố quyết định tới sự hình thành phát
triển và định hướng nhân cách con người. Đúng như L.N.Tonxtoi đã nhận
định “Tất cả những cái gì mà đứa trẻ sẽ có sau này khi đã trở thành người lớn

đều thu nhận được từ trong thời thơ ấu. Trong quãng đời còn lại những cái mà
nó thu nhận được chỉ đáng một phần trăm những cái đó mà thôi”.
Đứng trước tình hình đổi mới của đất nước cùng với sự phát triển
không ngừng của nền giáo dục nước nhà, thì việc giữ gìn và phát huy truyền
thống vốn có của dân tộc ta cũng là vấn đề cần thiết, làm thế nào để cho thế
hệ trẻ “hòa nhập chứ không hòa tan”. Hội nhập kinh tế đất nước đang trên đà
mở cửa và phát triển tạo nên những ảnh hưởng không nhỏ từ nhiều nền văn
hóa khác nhau.
Ông cha ta ngày xưa có câu “Tiên học lễ hậu học văn”. Quả đúng như
vậy muốn thành người thành tài trước hết phải là một con người có đạo
đức, có lễ giáo. Lễ giáo là nét đẹp văn hóa được đặt nên hàng đầu khi nhìn
nhận và đánh giá về một ai đó. Trong thời đại hiện nay một phần do tiếp thu
nhiều nền văn hóa khác nhau, phần do tiếp thu lệch lạc mà một bộ phận trong
giới trẻ hiện nay đã bị thoái hoá suy đồi về đạo đức, có những hành vi sai
lệch với chuẩn mực đạo đức con người. Người tài là một người phải có cả trí
lẫn đức “Có tài mà không có đức thì là kẻ vô dụng, có đức mà không có tài
làm việc gì cũng khó”. Bởi vậy một con người được xã hội công nhận trước
hết phải là một người có đạo đức, có lễ giáo, thực hiện đầy đủ các quy tắc và
chuẩn mực đạo đức xã hội.
Trước những nhu cầu giáo dục mà xã hội đòi hỏi ở mỗi công dân thì
việc giáo dục đạo đức cũng như giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo được đặt ra
như là một trong những nhiệm vụ hàng đầu góp phần thúc đẩy giáo dục hoàn
thiện nhân cách cho trẻ mang ý nghĩa quyết định ảnh hưởng đến sự phát triển
1


của cả một thế hệ trong tương lai. Việc giáo dục tốt đồng nghĩa với việc tạo ra
những con người tốt, hội tụ đầy đủ cả trí và tài, giáo dục không tốt sẽ để lại
nhưng thói quen hành vi không thể sửa chữa được.
Thực tiễn giáo dục Mầm non cho thấy vấn đề giáo dục lễ giáo được đặt

ra trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ, nó không chỉ là mục tiêu mà còn
là nhiệm vụ giáo dục cụ thể. Tuy nhiên, công tác giáo dục lễ giáo không
phải lúc nào cũng đạt hiệu quả vì nội dung giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5
- 6 tuổi chưa được xác định cụ thể, chưa có hệ thống rõ ràng. Phần đông giáo
viên chưa quan tâm nhiều đến việc giáo dục lễ giáo cho trẻ, chế độ sinh hoạt
hàng ngày, lúc trẻ học, lúc trẻ chơi là một môi trường giáo dục tích cực
nhưng chưa được giáo viên quan tâm và tận dụng để giáo dục lễ giáo cho trẻ.
Bên cạnh đó sự nhận thức về giáo dục lễ giáo cho trẻ của phụ huynh chưa
được đúng đắn nên người thân trong gia đình còn có những hành vi chưa
mẫu mực, chưa chú ý uốn nắn những hành vi của trẻ trong cuộc sống hàng
ngày.
Với những lý do trên em mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giáo
dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non" làm đề tài khóa
luận tốt nghiệp của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Tìm hiểu thực trạng việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi và
đề xuất một số biện pháp giáo dục lễ giáo ở trường mầm non.
3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 5-6 tuổi.
3.2. Khách thể nghiên cứu
Quá trình giáo dục lễ giáo cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu có biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi một cách
đúng đắn và phù hợp sẽ nâng cao hiệu quả giáo dục lễ giáo, tạo nền tảng vững
chắc cho sự hình thành và phát triển toàn diện nhân cách.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
2

- Nghiên cứu cơ sở lý luận liên quan đến đề tài.

3


- Tìm hiểu thực trạng giáo dục lễ giáo tại một số trường mầm non ở
địa bàn thành phố Hải Phòng.
- Đề xuất và khảo sát mức độ cần thiết, tính khả thi của một số biện
pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non.
6. Phạm vị nghiên cứu
- Độ tuổi: Trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.
- Nội dung: Biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi trong
trường mầm non thông qua chế độ sinh hoạt hàng ngày.
- Thời gian: Tháng 10/2015 đến 05/2016
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp phân tích tổng hợp lý thuyết.
- Phương pháp phân loại và hệ thống hóa lý thuyết.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp trò truyện đàm thoại.
- Phương pháp điều tra.
7.3. Phương pháp thống kê toán học
8. Cấu trúc của đề tài
- Mở đầu
- Nội dung:
+ Chương 1. Cơ sở lý luận của việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo
5-6 tuổi ở trường mầm non.
+ Chương 2. Thực trạng việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi
ở trường mầm non.

+ Chương 3. Đề xuất và khảo sát mức độ cần thiết, tính khả thi của một
số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non.
- Kết luận và khuyến nghị.

4


NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CỦA VIỆC GIÁO DỤC LỄ GIÁO CHO TRẺ
MẪU GIÁO 5-6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Giáo dục các giá trị truyền thống nói chung và giáo dục lễ giáo nói riêng
là thuộc về phạm trù của giáo dục đạo đức. Đó luôn luôn là một trong những
nhiệm vụ hàng đầu của xã hội và các nhà giáo dục học quan tâm, đã có nhiều
sự nghiên cứu không chỉ ở trong nước mà trên thế giới.
Trên thế giới vấn đề giáo dục đạo đức, giáo dục lễ giáo đã được các nhà
giáo dục của nhiều nước, từ xưa cho tới nay đều rất quan tâm và gắn liền với
các tên tuổi các nhà giáo dục vĩ đại. Những tư tưởng này vẫn còn nguyên giá
trị cho tới nay, chúng ta những thế hệ sau là những người tiếp tục kế thừa và
phát triển.
Ở Việt Nam, với truyền thống văn hóa của người phương đông, được
bắt nguồn từ Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo, đặc biệt là từ học thuyết nho
giáo. Tư tưởng nho giáo cho rằng giáo dục lễ giáo cho con người là làm
cho cái phần con nhỏ đi cái phần người lớn lên. Nếu là người trước hết phải
là lễ. nếu không có lễ thì người chỉ còn phần con. Theo Khổng Tử dạy
người cần có 3 vế : Khắc kỷ là kiềm chế, tự chủ bản thân; phục lễ là khôi
phục và giữ gìn lễ nghi; vi nhân là làm điều nhân đức, làm người nhân đức.
Lễ không chỉ để điều tiết hành vi cá nhân, đồng thời tự chủ các hành vi đó
theo chuẩn mực xã hội từ đó giữ gìn, bảo tồn và phát triển lễ nghi đó để làm
điều nhân đức, làm người nhân đức.

Người Việt chịu ảnh hưởng khá sâu sắc của tư tưởng nho giáo, coi trọng lễ
nghi, lễ tiết trong giao tiếp. Do vậy dạy chữ “lễ” cho thế hệ sau là điều không thể
không làm. Chữ “lễ” trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống người
Việt. Từ đó đúc kết tạo thành truyền thống lễ giáo tốt đẹp của dân tộc.
Tuy giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non vẫn là một vấn đề mới mẻ. Song đã
nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu tiêu biểu là Phó Giáo Sư
Trần Thanh Đạm từng đặt nền tảng cho vấn đề lễ giáo trong đạo đức với những

5


suy nghĩ rất mới mẻ “Giáo dục đạo đức phải xuất phát từ học lễ, lễ giáo, phải
tiên học lễ. Trí của con người hiện ra trước hết ở văn, đức của con người hiện
ra trước hết ở lễ. Người có đạo đức trước tiên phải là người có lễ độ” . Có thể
thấy ông đưa ra vấn đề giáo dục lễ giáo như là nền móng của giáo dục đạo
đức, cốt cách nhân phẩm con người thể hiện chính ở chữ “lễ”. Với trẻ mẫu
giáo lễ giáo thực chất chính là hành vi ứng xử chuẩn mực của trẻ để hoàn
thiện đạo đức.
Giáo sư Trần Bảng thì cho rằng “Lễ giáo phản ánh trực tiếp đạo đức.
Đánh giá đạo đức của một con người trước tiên phải nhìn vào những gì họ
làm, những việc họ đã làm và sắp làm” Những việc làm, hành vi cách ứng xử
đó lại chính là lễ giáo của mỗi người đối với mọi người xung quanh.
Kết quả của các công trình nghiên cứu trên đã góp phần tạo lên những
góc nhìn đa dạng phong phú về sự cần thiết giáo dục lễ giáo cho người Việt
nam nói chung và trẻ em lứa tuổi mầm non nói riêng. Song chưa có đề tài
nghiên cứu cụ thể về giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, nhưng đây sẽ
là những tài liệu tham khảo hữu ích giúp em xây dựng cơ sở lý luận cho đề
tài.
1.2. Khái niệm giáo dục lễ giáo
1.2.1. Giáo dục

Hiểu theo nghỉa rộng: Giáo dục là một hoạt động có mục đích, có tổ
chức, có kế hoạch giữa nhà giáo dục và người được giáo dục, nhằm
hình thành ở người được giáo dục một cách tự giác, tích cực, độc lập những
quan điểm, niềm tin, định hướng giá trị lí tưởng xã hội chủ nghĩa, những
động cơ, thái độ, kĩ năng, kĩ xảo, thói quen đối xử trong các quan hệ chính
trị, đạo đức, pháp luật... thuộc các lĩnh vực đời sống xã hội.
Hiểu theo nghĩa hẹp: Giáo dục là một bộ phận của quá trình sư phạm
toàn vẹn, chức năng của giáo dục là xây dựng ý thức, tình cảm, hành vi đạo
đức đúng đắn cho người được giáo dục.
1.2.2. Lễ giáo
6


Phó Giáo sư, Nhà giáo nhân dân, Nhà phê bình văn học, cựu Hiệu
trưởng Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh ông Trần
Thanh Đạm trong một lần bàn luận về vấn đề đức dục và lễ giáo ông đã
khẳng định “giáo dục đạo đức phải xuất phát từ lễ, lễ giáo. Đức là một giá trị
trừu tượng, một phẩm chất nội sinh, nội tâm, có nội dung nhưng chưa có hình
thức, là cứu cánh mà chưa có phương tiện. Cái hình thức cái phương tiện để
đi đến đức chính là lễ. Có thể nói lễ là hình thức của đức.” Đạo đức của một
người không phải xét trên ý nghĩ hay lời nói mà trên việc làm mà cái việc
làm hay hành vi đó của con người thường được quy định thành các chuẩn
mực đạo đức có tính xã hội để con người lấy đó để tự hướng dẫn hành vi
của mình trong cuộc sống. Các nhà đạo đức học xưa gọi các quy định đó là
lễ, lấy đó để trị lý quốc gia, giáo dục quốc dân, điều tiết và giáo dục nhân
cách con người.
Khổng Tử có sáu chữ rất sâu sắc: “Khắc kỷ phục lễ vi nhân”. Điều này
được hiểu thành có ba vế liên quan với nhau: Khắc kỷ là kiềm chế, tự chủ bản
thân; phục lễ là khôi phục và giữ gìn lễ nghi; vi nhân là làm điều nhân
đức, làm người nhân đức. Như vậy lễ vừa điều tiết sự tu thân, vừa chỉ đạo việc

xử thế. Khắc kỷ , vi nhân chính là mục tiêu của đạo đức, nói theo ngôn ngữ
ngày nay là khắc phục chủ nghĩa cá nhân, phục vụ lợi ích cộng đồng, tức là
làm người có đạo đức: cần, kiệm, niêm, chính, chí công vô tư…như lời dạy
của Bác Hồ. Như vậy lễ là điểm đi cũng là nơi đến của đức phải qua lễ mà rèn
đức, từ hình thức đi đến nội dung, từ phương tiện để đạt mục đích.
Theo từ điển tiếng việt, lễ giáo được hiểu là những khuôn phép
con người phải theo trong cuộc sống.
1.2.3. Giáo dục lễ giáo
Giáo dục lễ giáo được hiểu là giáo dục con người có đạo đức mà trước
tiên là có lễ độ. Giáo dục lễ giáo chính là giáo dục phép ứng xử đúng đắn
giữa con người với con người, con người đối với xã hội. Theo các chuẩn mực

7


đạo đức xã hội con người phải lĩnh hội và tiếp thu trong hành vi, cử chỉ, việc
làm thể hiện lễ giáo. Qua giáo dục lễ giáo để hoàn thiện đạo đức.
Giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo được hiểu một cách đơn giản là một
bộ phận của giáo dục đạo đức, giáo dục trẻ biết được lễ nghi, phép tắc ứng xử
trong xã hội, các quy tắc lễ phép cơ bản. Hình thành tình cảm đạo đức xã hội,
giúp trẻ hoà nhập với cộng đồng tạo tiền đề góp phần phát triển và hoàn
thiện nhân cách cho trẻ mẫu giáo.
1.3. Đặc điểm tâm lý của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi
Sự phát triển của con người là một quá trình liên tục diễn ra trong suốt
cuộc đời. Quá trình đó gồm những biến đổi về số lượng và chất lượng, có
liên quan mật thiết và phụ thuộc lẫn nhau. Nó diễn biến ở trong cơ thể
đứa trẻ trong từng thời kì nhất đình, từ hài nhi trở thành một cơ thể trưởng
thành. Ở mỗi giai đoạn phát triển của mỗi cá thể, cơ thể của đứa trẻ là một
chỉnh thể hài hoà với những đặc điểm vốn có của trẻ đối với giai đoạn tuổi.
Mỗi giai đoạn tuổi đều chứa đựng các vết tích của giai đoạn trước, những cái

hiện có của gia đoạn này sẽ là mầm mống của giai đoạn sau.
Ở trẻ mầm non ý thức về bản thân đã sớm được nảy sinh từ cuối tuổi ấu
nhi khi trẻ biết tách mình ra khỏi người lớn xung quanh để nhận ra
chính mình, mình là ai và có vị trí như thế nào trong cuộc sống. Đến tuổi mẫu
giáo trẻ rất muốn hòa nhập vào thế giới xung quanh, muốn khẳng định vị trí
của mình và hơn hết trẻ muốn học làm người lớn.
Độ tuổi 5-6 tuổi là điểm khởi đầu của sự hình thành ý thức bản ngã nên
trong ý thức đó còn mang đặc điểm tự kỷ, lấy mình làm trung tâm
J.Piaget cho rằng đặc điểm tiêu biểu nhất trong tâm lý trẻ em từ 3 tuổi trở
xuống là tính tự kỷ. Là giai đoạn đánh dấu bước ngoặt cơ bản về tư duy của
trẻ. Quá trình tư duy của trẻ đã bắt đầu dựa vào những hình ảnh của sự vật và
hiện tượng có trong đầu, cũng có nghĩa là chuyển từ tư duy trực quan – hành
động sang tư duy trực quan hình tượng. Tuy nhiên, bước ngoặt này mới chỉ là
điểm khởi đầu của loại tư duy mới, do đó tư duy của trẻ vẫn còn gắn liền với
hành động vật chất bên ngoài, chỉ trong những trường hợp thật đơn giản thì
8


trẻ mới dùng kiểu tư duy trực quan hình tượng. Không những thế, tư duy của
trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi còn gắn liền với xúc cảm và ý muốn chủ quan. Thể
hiện ở chỗ trẻ chỉ suy nghĩ về những điều chúng thích, bất chấp cả tác động
khách quan. Một đặc điểm khác trong tư duy của trẻ 5-6 tuổi đó là trẻ chưa
biết phân tích tổng hợp, chưa biết một sự vật bao gồm nhiều bộ phận kết hợp
lại thành một tổng thể, chưa xác định được vị trí, quan hệ giữa các bộ phận
trong một sự vật.
Trong 5 năm đầu, sự phát triển ngôn ngữ của trẻ diễn ra với tốc độ
nhanh, mạnh, ngôn ngữ của trẻ có những bước tiến mạnh mẽ. Vốn từ tăng
nhanh cả về số lượng lẫn chất lượng.
Trong suốt thời kì mẫu giáo, ở trẻ có một sự biến đổi căn bản
trong hành vi: chuyển từ hành vi bộc phát sang hành vi mang tính xã hội,

hay còn gọi là hành vi mang tính nhân cách. Ở lứa tuổi này, mọi hành động
của trẻ bị chi phối bởi tình cảm. Trẻ có sự đồng cảm với người lớn,
muốn làm cho người lớn vui lòng, muốn được giúp đỡ người lớn. Sự hấp
dẫn về các mối quan hệ người ngày càng trở thành mối quan tâm của trẻ.
Mối quan hệ của trẻ với bạn bè và người lớn dần được hình thành và ổn định
vững chắc ở các giai đoạn về sau.
Từ những đặc điểm về tâm - sinh lý của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi,
do những thay đổi và biến chuyển về hoạt động chủ đạo cũng như về tư duy
ý thức, ngôn ngữ…. Mà quá trình hình thành hành vi của trẻ mang những
điểm khác biệt sau:
- Hành động của trẻ bị chi phối bởi tình cảm, tình cảm và động lực,
là cơ sở giúp trẻ có những hành vi việc làm tốt. Được người lớn khích lệ,
động viên khi có những hành vi, việc làm đúng đắn, trẻ càng tích cực tự giác
hơn trong hành vi, việc làm tức là động cơ hành vi được hình thành. Đặc
điểm đặc trưng của trẻ mẫu giáo là khả năng bắt chước. Khi bắt chước
hành vi của người khác, trẻ vẫn không hiểu được nội dung hành vi đạo đức
của mình, do vậy dễ dẫn đến hành vi lệch chuẩn.
9


- Hành vi có ý thức của trẻ được hình thành trên cơ sở củng cố biểu
tượng đúng về hành vi của trẻ. Khi có biểu tượng đúng đắn, trẻ tích cực thực
hiện những hành vi phù hợp với các yêu cầu của chuẩn mực hành vi trong
các mối quan hệ xã hội, dần dần trẻ nhận ra được các yêu cầu của chuẩn mực,
trẻ hiểu biết đầy đủ hơn về các phương thức thực hiện hành vi từ đó nâng
cao mức độ hành vi, làm cho hành vi trở lên văn hóa hơn.
Việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi đòi hỏi nhà giáo
dục phải nắm được những đặc điểm chung của trẻ, chú ý tới những dấu
hiệu nổi bật để tác động đúng đắn, phù hợp để đạt được hiệu quả cao. Quá
trình hình thành hành vi phải được tiến hành từ việc giáo dục giúp trẻ có

động cơ đúng đắn để hoạt động trên cơ sở đó hình thành những thói quen, kỹ
năng phù hợp, những biểu tượng hành vi chuẩn mực tạo điều kiện cho trẻ
tự giác tích cực thực hiện.
1.4. Nội dung giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi
Việc giáo dục hành vi lễ giáo cho trẻ cần phù hợp với đặc điểm lứa
tuổi, không làm cho trẻ mất đi cái hồn nhiên, ngây thơ của lứa tuổi. Giáo
dục lễ giáo được hình thành và phát triển thông qua các hoạt động ở trường
mầm non một cách thường xuyên liên tục, mọi lúc mọi nơi. Với trẻ mẫu giáo
5-6 tuổi nội dung giáo dục lễ giáo bao gồm:
- Chào hỏi lễ phép khi gặp người lớn.
- Kính trọng quan tâm giúp đỡ người lớn.
- Biết cảm ơn khi được người khác giúp đỡ.
- Biết xin lỗi khi làm sai, làm phiền người khác.
- Đoàn kết quan tâm giúp đỡ bạn bè.
- Nhường nhịn, yêu mến, chăm sóc cho em nhỏ.
- Biết chia sẻ tình cảm với mọi người xunh quanh.
- Có thói quen văn minh nơi công cộng: không cười nói ồn ào gây ảnh
hưởng tới người khác, không nói tục chửi bậy, biết giữ gìn vệ sinh môi trường
vệ sinh cá nhân, ý thức kỷ luật nơi công cộng…
10


1.5. Phương pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 5-6 tuổi
1.5.1. Phương pháp dùng tình cảm
Đối với trẻ nhỏ, trong việc giáo dục lễ giáo thì việc dùng mệnh
lệnh hay lí lẽ sẽ không có tác dụng tích cực vì trẻ giai đoạn này có sự phát
triển mãnh liệt của những xúc cảm, tình cảm, trẻ có nhu cầu được yêu thương
và cũng dễ yêu thương lại mọi người. Vì vậy, những tác động giáo dục đến
trẻ trước hết là bằng con đường tình cảm.
Phương pháp dùng tình cảm trong giáo dục lễ giáo cần được hiểu theo

hai chiều: chiều thứ nhất là bằng tình yêu thương của mình người lớn hết lòng
dạy dỗ, bảo ban trẻ, chiều ngược lại là tạo ra những tình huống để trẻ có cơ
hội đáp lại tình cảm của người lớn bằng những hành vi đạo đức tốt đẹp, đây
là phương pháp chủ đạo xuyên suốt quá trình hình thành hệ thống thái độ
và hành vi ứng xử có đạo đức, có lễ giáo của trẻ.
1.5.2. Phương pháp dùng nghệ thuật
Những tác phẩm nghệ thuật được sáng tạo ra chủ yếu theo quy luật của
tình cảm. Đặc điểm của các tác phẩm nghệ thuật là giàu hình tượng sinh
động, dễ gợi cảm, được con người cảm thụ một cách trực tiếp. Vì vậy mà
nghệ thuật rất gần với tuổi thơ. Những bài thơ, câu chuyện, điệu hát bằng sức
truyền cảm mãnh liệt của mình đã để lại những dấu ấn đẹp đẽ, sâu đậm trong
tâm hồn tuổi thơ. Nghệ thuật chứa trong đó những nội dung giáo dục lễ giáo
sâu sắc. Phải kể đến những tác phẩm nghệ thuật gần gũi với trẻ thơ như tác
phẩm văn học, tác phẩm âm nhạc, tác phẩm tạo hình … Tại trường mầm non,
hằng tuần trẻ luôn được tiếp xúc với các tác phẩm nghệ thuật. Đây là điều
kiện tốt để giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua việc cho trẻ làm quen với
tác phẩm văn học, hoạt động tạo hình, hoạt động âm nhạc trẻ lĩnh hội những
thói quen hành vi đạo đức hành vi lễ giáo đúng đắn. Do vậy phương pháp
giáo dục lễ giáo cho trẻ một cách nhẹ nhàng mà đạt hiệu quả cao.
1.5.3. Phương pháp dùng trò chơi

11


Chơi đối với trẻ mẫu giáo thường gây nhiều hứng thú say mê nhất. Trò
chơi tác động mạnh vào đời sống tình cảm của trẻ. Chơi là người bạn đồng
hành của trẻ thơ, trẻ mầm non “học bằng chơi, chơi bằng học” chơi là cuộc
sống của trẻ, nếu không chơi trẻ không phát triển được hết các mặt trong đời
sống tâm lí. Vì vậy, khi tham gia vào trò chơi trẻ học cách nhường nhịn, giúp
đỡ hộ trợ hợp tác với nhau một cách tích cực, trẻ được trải nhiệm nhũng hành

vi lễ giáo và tập dượt những hành vi ứng xử với mọi người xung quanh.
1.5.4. Phương pháp luyện tập hành vi ứng xử thường xuyên
trong
sinh hoạt hằng ngày
Đó là những phương pháp luyện tập hành vi ứng xử thường xuyên
trong sinh hoạt hằng ngày, là phương pháp chủ đạo để thực hiện các nhiệm
vụ của công tác giáo dục lễ giáo thành những thói quen hành vi lễ giáo. Chỉ
trong hoạt động thực tiễn, trong mối quan hệ với mọi người trẻ mới lĩnh hội
được quy tắc hành vi trong cuộc sống, mới tập hành động theo các chuẩn lễ
giáo, hình thành các kỹ năng kỹ xảo, thói quen lễ giáo, trên cơ sở đó trẻ tích
lũy được hình thành các kỹ năng kỹ xảo, thói quen lễ giáo, trên cơ sở đó tích
lũy những kinh nghiệm thực tế phong phú cho bản thân, nhờ vậy mà có
những thái độ hành vi đúng đắn trong cuộc sống hằng ngày như lễ phép, tôn
trọng người lớn, đoàn kết với bạn bè, nhường nhịn giúp đỡ bạn bè, em nhỏ,
biết giữ gìn đồ dùng đồ chơi…
1.5.5. Phương pháp nêu gương, giải thích
Đây là phương pháp được sử dụng rất hiệu quả trong việc giáo dục đạo
đức cho trẻ bởi giải thích là phương pháp giáo viên sử dụng lời nói giúp trẻ
hiểu được ý nghĩa hoặc lý do của một hành vi lễ giáo, quy tắc lễ giáo,
phân biệt được điều tốt điều xấu nhằm hướng trẻ vào thực hiện một cách tự
giác những yêu cầu lễ giáo. Còn nêu gương là dùng tấm gương tốt, điển hình
về những hành vi, phẩm chất đạo đức tốt mà hằng ngày mà trẻ được thấy như

12


các bạn trong lớp nhường nhịn đồ chơi cho nhạu. Từ tấm gương đó mà cô có
thể giáo dục lễ giáo cho trẻ mội cách tốt nhất và đạt hiệu quả.
1.5.6. Phương pháp đánh giá
Nhóm phương pháp đánh giá gồm phương pháp khen ngợi và trê trách.

Trong đó, khen ngợi là phương pháp tác động đến trẻ nhằm xác nhận đánh
giá biểu dương những tiến bộ mà trẻ đã đạt được. Ngược lại, chê trách là
một hình thức hành vi giúp trẻ đánh giá được những hành vi hành động xấu.
Dùng phương pháp chê trách nhằm gây cho trẻ phạm sai lầm một cảm xúc
biết hối hận, biết nhận ra sai lầm từ đó giúp trẻ ngừa được những hành động
xấu.
1.5.7. Phương pháp thống nhất các tác động giáo dục
Trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ nhỏ, khi mà mọi nét tính cách
đang ở thời điểm ban đầu của sự hình thành nhân cách thì những tác động
thường tập trung vào một hướng. Những tác động không chỉ thống nhất
ở trường mầm non mà còn phải thống nhất tư tưởng hành động giáo dục giữa
trường mầm non và gia đình, giữa phụ huynh và giáo viên. Đây là một đảm
bảo bằng vàng cho việc hun đúc lên một tính cách đạo đức ở trẻ, không
những ở giai đoạn đầu tiên mới được hình thành mà ở cả những bước phát
triển sau này.
1.6. Ý nghĩa của việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi
Trong mục tiêu giáo dục đào tạo ghi rõ hình thành cho trẻ những cơ sở
ban đầu của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa: khỏe mạnh, nhanh
nhẹn, phát triển hài hòa, cân đối, giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường
nhịn giúp mọi người, biết yêu thích và giữ gìn cái đẹp, thông minh, ham hiểu
biết, thích khám phá và tìm tòi một số kỹ năng cơ bản như: nhẹ nhàng, khéo
léo, biết xin lỗi và nhận lỗi khi mình có lỗi.
Muốn hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ lứa tuổi mầm non,
việc giáo dục lễ giáo cho trẻ đóng vai trò hết sức quan trọng, cần thiết và có ý
nghĩa.
13


Trẻ em sinh ra không phải đã có đạo đức, có lễ giáo chuẩn mực mà đó là
kết quả của quá trình giáo dục và đào tạo của nhà giáo dục cũng như toàn xã hội

tác động đến đối tượng. Bàn về vấn đề này Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã khẳng
định :
“Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà lên”
Giáo dục đạo đức nói chung và giáo dục lễ giáo nói riêng diễn ra trong
một quá trình lâu dài từ khi còn thơ bé cho đến khi trưởng thành thậm chí
suốt cuộc đời. Vì thế giáo dục lễ giáo phải được bắt đầu từ tuổi nhà trẻ, mẫu
giáo và coi đây là một vấn đề trung tâm.
Đối với trẻ mầm non dưới sự tác động giáo dục của người lớn, bằng
những kinh nghiệm trực tiếp ngay từ những năm đầu tiên của cuộc đời, đứa
trẻ đã có thể nắm được những khái niệm, những biểu tượng lễ giáo sơ đẳng.
Trẻ bắt đầu có những hành vi phù hợp với những khái niệm đó và dần dần trẻ
biết đánh giá về những điều ấy. Nhờ đó mà những biểu tượng hành vi được
hình thành nhanh chóng ở trẻ và những ấn tượng đầu tiên đó thường để
lại dấu ấn suốt đời. Đồng thời người lớn cần phải uốn nắn những nhận thức,
hành vi thái độ lệch chuẩn của trẻ ngay từ bé, tránh để những lệch lạc ấy trở
thành thói quen khó sửa khó uốn. Bởi vậy nếu ngay từ bậc học mầm non
việc coi trọng giáo dục lễ giáo cho trẻ sẽ đặt cơ sở nền tảng cho bộ mặt đạo
đức sau này của trẻ, đồng thời tạo cho trẻ một động lực quan trọng giúp trẻ
phát triển và hành động đúng hướng trong quá trình trưởng thành. Là thời
điểm thuận lợi để hình thành tác phong lễ giáo, xây dựng nền tảng đạo đức
cho mỗi người.
Đứng trước ngưỡng cửa của bậc học tiểu học, trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi cần
thiết phải được trang bị những kiến thức lễ giáo đạo đức cơ bản để hòa nhập
với môi trường mới. Tạo nền tảng hình thành con người có nếp sống đạo đức
chuẩn mực, hành vi ứng xử đẹp.

14

Giáo dục lễ giáo có ý nghĩa quan trọng đối với trẻ 5 - 6 tuổi. Giáo
dục lễ giáo giúp trẻ hiểu rõ được ý nghĩa của hành vi, biết điều chỉnh hành vi
cho có văn hóa. Trong quá trình giao tiếp, trẻ biết thế nào là ngoan thế nào là
hư, việc gì lên làm và việc gì không lên làm. Khi trẻ có động cơ lành
mạnh thì việc thực hiện hành vi giao tiếp có văn hóa trở lên dễ dàng,
thuận lợi hơn. Điều đó giúp trẻ phát triển hành vi đạo đức một cách nhanh
chóng.
Giáo dục lễ giáo là một trong những nội dung không thể thiếu của giáo
dục đạo đức. Nhờ có quá trình giáo dục đạo đức mà trẻ có những xúc
cảm tình cảm lành mạnh, trẻ được rèn những thói quen, hành vi đạo đức phù
hợp với chuẩn mực yêu cầu của xã hội.

15


1.7. Vai trò của giáo viên trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu
giáo 5-6 tuổi
Trẻ 5-6 tuổi, khi ở nhà trẻ chủ yếu tiếp xúc với những người thân trong
gia đình như ông bà cha mẹ, anh chị em… Khi đến trường trẻ tiếp xúc
trực tiếp và thường xuyên với cô giáo. Vì vậy mà giáo viên có vai trò quan
trọng trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ đặc biệt là giáo dục
lễ giáo cho trẻ.
Thời gian trẻ đến lớp sống bên cô giáo khá lâu, được tiếp xúc trực tiếp
với cô, cô là người chăm sóc cho trẻ từ bữa ăn giấc ngủ đến sinh hoạt hằng
ngày, đối với trẻ cô như một người mẹ thứ hai, trường mầm non như một
ngôi nhà thứ hai của trẻ trong mọi sinh hoạt hằng ngày và giáo viên luôn phải
coi trẻ như con mình. Tạo cho trẻ một môi trường học tập thân thiện vui
vẻ, không đẩy trẻ vào những áp lực, giúp trẻ có tâm thế thoải mái tham gia
mọi hoạt động. Nhờ vậy giáo viên nắm bắt được tâm lý, tính cách của từng
trẻ bên cạnh đó cô giáo là người dễ nhận ra những thay đổi bất thường trong

cơ thể cũng như hành vi biểu hiện của trẻ. Từ việc hiểu được đặc điểm của trẻ
giáo viên có thể lựa chọn những biện pháp tác động phù hợp để giáo dục
hành vi lễ giáo cho trẻ. Trong chế độ sinh hoạt hằng ngày giáo viên có thể
kịp thời uốn nắn những hành động cử chỉ không tốt, thói quen hành vi
chưa đúng của trẻ tránh để những hành vi đó trở thành thói quen không thể
sửa chữa được. Bên cạnh đó động viên khuyến khích những hành vi chuẩn
mực để trẻ làm theo.
Vì thời gian ở bên trẻ lâu, trung bình 8 tiếng/ 1 ngày nên cô giáo là
người có sức ảnh hưởng lớn nhất đối với trẻ. Trẻ học và bắt chước những
hành động cử chỉ, lời nói của cô rất nhanh và chính xác. Do vậy mọi hành
động cử chỉ lời nói của cô chính là bài học thiết thực nhất đối với trẻ, cũng có
nghĩa là cô phải chuẩn mực trong tất cả các hành động, lời nói để trẻ
bắt chước và học theo, tránh để việc giáo dục và thực tiễn lệch lạc, không
thống nhất với nhau.
16


Đồng thời giáo viên cũng chính là cầu nối cho công tác giáo dục lễ
giáo một cách toàn diện ở trẻ. Phối kết hợp giữa chương trình giáo dục
của nhà trường và gia đình. Thường xuyên trao đổi chương trình giáo dục với
phụ huynh. Nhằm thống nhất chương trình giáo dục giúp giáo dục lễ giáo
được tổ chức một cách có hiệu quả.
Giáo viên là người tổ chức các hoạt động, xây dựng kế hoạch tình
huống trong việc chăm sóc giáo dục trẻ và việc giáo dục lễ giáo cũng không
nằm ngoài kế hoạch đó. Sau khi giúp trẻ hiểu đó là một hành vi chuẩn mực thì
giáo viên phải tạo những tình huống khác nhau để trẻ có cơ hội luyện tập
thường xuyên. Giáo viên đưa trẻ vào các tình huống có vấn đề. Trẻ được giao
tiếp nhiều hơn thấy được ví trí của mình trong xã hội và sử dụng phù hợp.
Đồng thời phải sử dụng các biện pháp hành vi lễ giáo một cách linh hoạt có
hệ thống, khoa học để giáo dục hành vi lễ giáo cho trẻ.

17


Tiểu kết chương 1
Từ những cơ sở lý luận và phân tích ở trên cho thấy việc giáo dục lễ
giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi là rất cần thiết và quan trọng đối với sự hình thành
và phát triển của trẻ.
Lễ giáo là những nguyên tắc, phép tắc ứng xử mà con người phải theo
trong cuộc sống. Trong xã hội, lễ giáo là thước đo đầu tiên của đạo đức, mỗi cá
nhân dùng lễ giáo như chiếc cầu nối các mối quan hệ giao tiếp trong xã hội, giữa
người với người gắn kết nhau hơn.Với thực trạng suy thoái về đạo đức của thế hệ
trẻ hiện nay thì việc giáo dục lễ giáo cho mọi người ngay từ thuở còn thơ là một
việc làm rất cần thiết. Bởi lễ giáo là một trong những nền tảng giúp trẻ phát triển
toàn diện về nhận thức, thể chất, thẩm mỹ, lao động. Để giáo dục lễ giáo cho trẻ
có rất nhiều con đường, cách thức, phương tiện khác nhau nhưng tùy vào độ tuổi,
từng giờ hoạt động, đặc điểm tâm sinh lý của mỗi trẻ mà giáo viên có những cách
thức phương thức giáo dục phù hợp, khai thác lồng ghép nội dung giáo dục lễ
giáo một cách hợp lí giúp trẻ tiếp nhận tự nhiên, nhẹ nhàng mà không mất đi
tính chất đặc trưng của các hoạt động.

18


CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VIỆC GIÁO DỤC LỄ GIÁO CHO TRẺ
MẪU GIÁO 5-6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON
2.1. Mục đích nghiên cứu thực trạng
Tiến hành điều tra nhằm tìm hiểu thực trạng việc giáo dục lễ giáo
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi để từ đó đề xuất một số biện pháp giáo dục lễ giáo.
2.2. Vài nét về cơ sở giáo dục

Cơ sở giáo dục được nghiên cứu là 3 trường Mầm non thuộc thành phố
Hải Phòng.
+ Trường Mầm non 1-6 Hải Phòng.
+ Trường Mầm non Tam Cường, Vĩnh Bảo, Hải Phòng.
+ Trường Mầm non Trần Thành Ngọ, Kiến An, Hải Phòng.
Đây đều là các cơ sở giáo dục tiên tiến của thành phố, được đầu tư đầy
đủ trang thiết bị và đồ dùng dạy học, phối hợp với các tổ chức giáo dục để
nâng cao cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi cho trẻ. Không gian trường rộng, có
đầy đủ các phòng chức năng. Trường nhận và chăm sóc các cháu trong
độ tuổi mầm non luôn quan tâm và không ngừng nâng cao chất lượng chăm
sóc giáo dục trẻ, dinh dưỡng hợp lý và đầy đủ, công tác chăm sóc giáo dục
trẻ được đặt nên hàng đầu.
100% giáo viên đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn theo quy định về
chuyên môn của ngành. Giáo viên được bồi dưỡng thường xuyên về chuyên
môn, có nhiều giáo viên giỏi các cấp.
Đội ngũ giáo viên nhiệt tình trong công tác, yêu nghề, yêu trẻ, có ý
thức học tập và trau dồi chuyên môn. Linh hoạt trong giảng dạy và đổi mới
phương pháp chăm sóc giáo dục trẻ. Giáo viên nhận thức được vai trò của
việc giáo dục lễ giáo cho trẻ. Nghiêm túc xây dựng kế hoạch và thực hiện kế
hoạch đó. Các giáo viên là các tấm gương trong phong trào thi đua thực hiện
cuộc vận động : “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”
tạo được sự tín nhiệm của phụ huynh học sinh và niềm tin yêu của trẻ.

19


2.3. Thực trạng vấn đề giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở
trường mầm non
2.3.1. Phân tích kết quả điều tra
Trong quá trình tìm hiểu việc giáo dục lễ giáo cho trẻ 5-6 tuổi ở

trường mầm non chúng tôi dùng phiếu điều tra để trưng cầu ý kiến các giáo
viên đã và đang đứng lớp mẫu giáo 5-6 tuổi tại trường mầm non 1-6,
Trường mầm non Tam Cường, Vĩnh Bảo, Trường Mầm non Trần Thành
Ngọ trong địa bàn Thành phố Hải Phòng. Tôi tiến hành phát 50 phiếu, kết
quả thu được như sau:
Nhận thức của giáo viên về sự cần thiết của việc giáo dục lễ giáo
cho
trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi
Bảng 2.1: Kết quả điều tra nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng
của giáo dục lễ giáo đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi
Sự cần thiết của

Mức độ nhận thức

việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo

Số phiếu

5-6 tuổi

của giáo viên về
vấn đề ( % )

Cần thiết

46

92%

Tương đối cần thiết

4

8%

Không cần thiết

0

0%

Các giáo viên đều nhận thức được sự cần thiết của công tác giáo dục lễ
giáo trong nhà trường mầm non đối với lớp mẫu giáo 5-6 tuổi.
Có 92% cho rằng giáo dục lễ giáo có vai trò đặc biệt quan trọng trong
việc giáo dục hoàn thiện nhân cách nói chung và giáo dục đạo đức nói riêng.
Có 8% cho rằng giáo dục lễ giáo có vai trò quan trọng trong việc giáo
dục hoàn thiện nhân cách nói chung và giáo dục đạo đức nói riêng.
Không có ý kiến cho rằng giáo dục lễ giáo không có vai trò gì trong
việc giáo dục hoàn thiện nhân cách nói chung và giáo dục đạo đức nói riêng.
20


Kết quả trên cho thấy giáo viên đã nhận thức đúng đắn về sự cần thiết
phải giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, họ cho rằng đó là một hoạt
động có vai trò rất lớn trong việc giáo dục hoàn thiện nhân cách.
Ý kiến của giáo viên về biểu hiện của hành vi lễ giáo ở trẻ mẫu giáo 5-6
tuổi trong trường mầm non
Bảng 2.2: Ý kiến của giáo viên về biểu hiện hành vi lễ giáo ở trẻ
mẫu giáo 5-6 tuổi
Mức độ đồng

STT

Biểu hiện của hành vi lễ giáo ở trẻ

Số

tình của

phiếu

giáo viên
(%)

1
2
3
4
5
6
7

Trẻ biết chào hỏi, xưng hô lễ phép
Biết cảm ơn xin lỗi
Biết giữ gìn cất dọn đồ chơi đúng nơi quy định
Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh môi
trường
Biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn bè
Kính trọng cô giáo và người lớn
Mạnh dạn trong giao tiếp

50

100%

47

94%

44

88%

41

82%

32

66%

50

100%

27

54%

Từ kết quả điều tra cho thấy 100% cho rằng biểu hiện của hành vi lễ
giáo ở trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thể hiện ở việc trẻ biết chào hỏi lễ phép khi gặp

người lớn. Các giáo viên cho rằng hành vi lễ giáo ở trẻ là trước tiên trẻ phải
hiểu được các quy tắc ứng xử thông thường nhất bắt đầu từ việc biết chào hỏi
lễ phép khi gặp người lớn. Đây là nguyên tắc ứng xử bắt buộc giúp trẻ hiểu
được tác dụng của lời chào. Một số giáo viên nhận thức đúng đắn về tính tích
21


cực của lời chào đó chính là biểu hiện của sự tôn trọng người khác. Chính vì
vậy mà tất cả giáo viên được phát phiếu đều cho rằng biểu hiện đầu tiên của
hành vi lễ giáo phải là biết ứng xử chào hỏi khi gặp người lớn.
88% giáo viên cho rằng biểu hiện của hành vi lễ giáo ở trẻ mẫu giáo 5-6
tuổi được thể hiện khi trẻ biết giữ gìn cất gọn đồ chơi đúng nơi quy định.
Đa số khi trò truyện với các giáo viên họ đều cho rằng hành vi giữ gìn cất
gọn đồ chơi đúng nơi quy định là một trong những chuẩn mực đạo đức,
chuẩn mực lễ giáo cần có ở trẻ mẫu giáo. Trẻ cần hiểu được ý nghĩa của
việc cất dọn đồ chơi đúng nơi quy định sẽ giúp cho phòng học, phòng chơi,
phòng ngủ của trẻ ngăn nắp gọn gàng sạch sẽ tránh gây bề bộn nguy hiểm và
đặc biệt là hình thành thói quen tự lập. 12% còn lại thì cho rằng biểu hiện của
hành vi đạo đức lễ giáo không nằm ở việc trẻ tự lập như thế nào mà nằm ở
cách trẻ hành xử với vấn đề dọn dẹp cất dọn đồ chơi sau khi chơi xong ra
sao. Trẻ hứng thú hay không hứng thú, tích cực hay không tích cực làm việc
hay không, hợp tác với bạn trong công việc như thế nào, đó mới chính là biểu
hiện của lễ giáo trong hành vi cất dọn đồ dùng đồ chơi.
66% giáo viên cho rằng biểu hiện nhường nhịn giúp đỡ bạn bè của trẻ
khi chơi và trong sinh hoạt hằng ngày là một trong những chuẩn mực đạo đức
hành vi lễ giáo. Bởi khi chơi đôi khi trẻ có xu hướng thích giữ đồ chơi riêng
cho mình không chịu chia sẻ với bạn bè nếu rèn cho trẻ thói quen biết chia sẻ
đồ chơi với bạn bè thì sẽ có tác dụng tích cực đến việc hoàn thiện nhân cách
cho trẻ. 34% còn lại cho rằng biểu hiện của lễ giáo không chỉ thể hiện ở việc
nhường nhịn giúp đỡ bạn bè mà trẻ còn có thể giúp đỡ những người lớn xung

quanh trẻ làm một số các công việc nhỏ vừa sức của trẻ.
94% giáo viên nhận định rằng biểu hiện của hành vi lễ giáo ở trẻ cũng
được thể hiện qua việc trẻ biết nói lời cảm ơn xin lỗi và tôn trọng
những người lớn tuổi. Việc trẻ nhận thức được đúng sai, phải trái, biết nói
cảm ơn khi nhận từ người khác, biết xin lỗi khi nhận thức được hành động
của mình chưa đúng là những hành vi đạo đức thông thường mà trẻ cần
22


phải biết và hiểu được ý nghĩa của nó đối với cuộc sống xung quanh trẻ. Họ
cho rằng một đứa trẻ không biết những quy tắc ứng xử căn bản đó, không
biết tôn trọng nghe lời người lớn ngay từ nhỏ thì lớn lên rất khó để trở thành
một người co đạo đức toàn diện, dù cho có tài cũng khó mà giúp người khác
nể phục.
82% giáo viên cho rằng hành vi giữ gìn vệ sinh thân thể vệ sinh môi
trường là một trong những biểu hiện lễ giáo cần có ở trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.
Thông qua việc giáo dục hành vi giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh cá nhân vệ
sinh môi trường trẻ sẽ được hình thành những thói quen vệ sinh, thói
quen văn hóa nơi công cộng như trường học, công viên, vườn hoa. Trẻ biết
một số thao tác vệ sinh thân thể vệ sinh cá nhân đơn giản, biết nhặt rác bỏ
vào thùng rác, biết đi vệ sinh đúng nơi quy định, biết giữ gìn không ngắt hoa
bẻ lá các cây trong vườn hoa... Qua đó trẻ nhận thức được ý nghĩa hành vi
của mình ích lợi tác hại của chúng. 18% còn lại cho rằng biểu hiện của lễ
giáo không chỉ thể hiên ở việc trẻ biết giữ gìn vệ sinh thân thể vệ sinh cá
nhân, vệ sinh môi trường mà còn được thể hiện ở việc trẻ biết bảo vệ vệ sinh
môi trường có ý thức nhắc nhở ngăn chặn bạn bè hoặc những người xung
quanh trẻ có những hành vi gây mất vệ sinh môi trường, giữ gìn những nơi
công cộng sạch đẹp, thoáng mát.
100% các giáo viên được hỏi đều cho rằng họ đồng tình với hành
vi kính trọng cô giáo và người lớn là biểu hiện của lễ giáo đối với trẻ mẫu

giáo. Trẻ mẫu giáo cần hiểu được cô giáo và những người lớn xunh quanh trẻ
là những người sinh ra trẻ, nuôi dưỡng trẻ, là cô nuôi nấu ăn cho trẻ, là bác
lao công dọn dẹp vệ sinh để trẻ có môi trường học tập tốt, vv… và rất
nhiều người lớn khác. Vì vậy trẻ phải luôn biết kính trọng những người xunh
quanh trẻ. Đó là một hành vi lễ giáo tốt và có ý nghĩa đến quá trình hoàn
thiện nhân cách cho trẻ.
54% giáo viên cho rằng biểu hiện mạnh dạn trong giao tiếp là một hành
vi lễ giáo đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Bởi các giáo viên đồng tình với ý
23