NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI TỔNG HỢP SƠN TÂY

B
TR

GIỄO D C VÀ ÀO T O
NGă

I H CăTH NGăLONG

------------------------------

NGUY N TH TÚ QUYểN

NỂNGăCAOăHI U QU KINH DOANH T I
CỌNGăTYăC

PH NăTH

NGăM I T NG H PăS NăTỂY

LU NăV NăTH C S KINH DOANH VÀăQU NăLụ

Hà N i – N m 2015


B
TR

GIỄOăD CăVÀă ÀOăT O
NGă

I H CăTH NGăLONG

------------------------------

NGUY N TH TÚăQUYểNăậ C00103

NỂNGăCAOăHI U QU KINH DOANH T I
CỌNGăTYăC

PH NăTH

NGăM I T NG H PăS NăTỂY

LU NăV NăTH C S KINHăDOANHăVÀăQU NăLụ
CHUYểNăNGÀNH:ăTÀIăCHệNHăậ NGỂNăHÀNG
MẩăS : 60.34.02.01
NG

IăH

NG D N KHOA H C: PGS.TS Nguy n Th

ông

Hà N i – N m 2015

Thang Long University Libraty


M CL C
L IăCAMă OAN

DANHăM CăCÁCăB NGăBI U
DANH M CăCÁCăS ă

, BI Uă

DANHăM CăCÁCăCH ăVI TăT T
M ă

U

1

1. Tínhăc păthi tăc aăđ ătƠi

1

2. T ngăquanănghiênăc u

2

3. M căđíchănghiênăc u
4.
5. Ph

iăt

3

ngăvƠăph măviănghiênăc u

3

ngăphápănghiênăc u

6. K tăqu ăđóngăgópăc aăđ ătƠi

6

7. K tăc uălu năv n

7

CH

8

NGă 1:ă NH NGă Lụă LU Nă C ă B Nă V ă HI Uă QU ă KINHă

DOANHăC AăDOANHăNGHI PăTRONGăC ăCH ăTH ăTR

NG

1.1. KHÁIăNI M,ăB NăCH TăC AăHI UăQU ăKINHăDOANHăVÀă

8

VAIă TRÒă C Aă VI Că NỂNGă CAOă HI Uă QU ă KINHă DOANHă
TRONGăDOANHăNGHI P
1.1.1.ăKháiăni măv ăhi uăqu ăkinhădoanh

8

1.1.2. B n ch t c a hi u qu kinh doanh

12

1.1.3.ăVaiătròăc aăvi cănơngăcaoăhi uăqu kinh doanh

15

1.2. M TăS ăQUANă I Mă ÁNHăGIÁăHI UăQU ăKINHăDOANHă 16
C AăDOANHăNGHI P
1.2.1. Quan đi m tínhătoƠnădi năvƠătínhăh ăth ngătrongăvi căxemăxétă 16
hi uăqu ăkinhădoanhăc aădoanhănghi p
1.2.2. Quan đi m s ăth ngănh tăgi aăhi uăqu ăkinhădoanhăc aădoanhă
nghi păvƠăl iăíchăxưăh i

16


1.2.3. Quan đi m s k tă h pă gi aă hi uă q aă kinhă doanhă c aă doanhă 17
nghi păv iăl iăíchăc aăng

iălaoăđ ng

1.2.4. Quan đi m xemăxétăhi uăqu ăkinhădoanhăquaă2ăm tăđ nhătínhăvƠăđ nhă 17
l ng
1.3. CH ă TIểUă

ÁNHă GIÁă HI Uă QU ă KINHă DOANHă C Aă 17

DOANHăNGHI P
1.3.1.ăCh ătiêuăđánh giá hi u qu s d ng ngu n nhơn l c vƠ b ph n

17

v n kinh doanh
1.3.1.1. Hi u qu c a vi c s d ng lao đ ng

17

1.3.1.2. Hi u qu c a vi c s d ng v n c đ nh

18

1.3.1.3. Hi u qu c a vi c s d ng v n l u đ ng

19

1.3.2.ăCh ătiêuăđánhăgiáăhi uăqu ăkinhădoanhăc aăv năvƠătƠiăs năkinhă 19
doanh
1.3.2.1. Ch tiêu đánh giá hi u su t s d ng v n

19

1.3.2.2. Ch tiêu đánh giá kh n ng sinh l i

21

1.4. CÁCă NHỂNă T ă

NHă H

NGă

Nă HI Uă QU ă KINHă 25

DOANHăC AăDOANHăNGHI P
1.4.1.ăCácănhơnăt ăbênăngoƠiădoanhănghi p

25

1.4.1.1.

25

i th c nh tranh

1.4.1.2. Nhân t v kinh t

26

1.4.1.3. Nhân t v pháp lu t

27

1.4.1.4. Nhân t v khoa h c – công ngh

28

1.4.1.5. Nhân t v v n hoá – xã h i

28

1.4.1.6. Nhân t v t nhiên

29

1.4.2.ăCácănhơnăt ăbênătrongădoanhănghi p

29

1.4.2.1. Nhân t thu c ngu n l c tài s n đ u t

30

1.4.2.2. Nhân t thu c ngu n l c tài chính

30

Thang Long University Libraty


1.4.2.3. Nhân t thu c v quy mô, c c u ch t l

ng ngu n nhân l c

30

1.4.2.4. Nhân t thu c v chính sách - bi n pháp qu n tr kinh doanh

31

(Tài s n, ngu n v n, chi phí, k t qu , vay, n , thanh toán…)
K TăLU NăCH
CH

NG

33

NGă 2:ă TH Că TR NGă HI Uă QU ă KINHă DOANHă C Aă 34

CÔNGăTYăC ăPH NăTH

NGăM IăT NGăH PăS NăTỂY

2.1. T NGăQUANăV ăCÔNGăTYăC ăPH NăTH

NGăM IăT NGă 34

H PăS NăTỂY
2.1.1.ăGi iăthi uăchungăv ăcông ty

34

2.1.2.ăQuáătrìnhăhìnhăthƠnhăvƠăphátătri n

34

2.1.3.ăM cătiêuăho tăđ ngăkinhădoanh

35

2.1.4.ăNhi măv ăkinhădoanh,ăth ătr

36

ngăvƠăth ăph năkinhădoanh

2.1.5.ă

căđi măt ăch căqu nălỦ

2.1.6.ă

căđi măkinhăt ă- k ăthu tăậ tƠiăchínhă(chínhăsách, n iădungă 39

qu nălỦăvƠăph

36

ngăth căqu nălỦ)

2.2. TH Că TR NGă HI Uă QU ă KINHă DOANHă C Aă CÔNGă TYă 40
C ăPH NăTH

NGăM IăT NGăH PăS NăTỂY

2.2.1.ăTh cătr ngăhi u qu s d ng ngu n nhơn l c vƠ b ph n v n

40

kinh doanh
2.2.1.1. Th c tr ng hi u qu s d ng lao đ ng

40

2.2.1.2. Th c tr ng hi u qu s d ng v n c đ nh

43

2.2.1.3. Th c tr ng hi u qu s d ng v n l u đ ng

45

2.2.2.ăTh cătr ngăhi u qu kinh doanh c a v n vƠ tƠi s n kinh doanh

47

2.2.2.1. Th c tr ng hi u su t s d ng v n

47

2.2.2.2. Th c tr ng kh n ng sinh l i

54

2.3. CÁCă NHỂNă T ă

NHă H

NGă

DOANHă T Iă CÔNGă TYă C ă PH Nă TH

Nă HI Uă QU ă KINHă 57
NGă M Iă T NGă H P


S NăTỂY
2.3.1. Các nhơn t bên ngoƠi

57

2.3.1.1. Nhân t v đ i th c nh tranh

57

2.3.1.2. Nhân t v kinh t

57

2.3.1.3. Nhân t v pháp lu t

59

2.3.2. Các nhơn t bên trong

59

2.3.2.1. S n ph m d ch v

59

2.3.2.2. Nhân t tình hình tài chính c a công ty

60

2.3.2.3. Nhân t v kh n ng t ch c qu n lý và ngu n nhân l c

65

2.4.

ÁNH GIÁ K T QU , H N CH TRONG TH C HI N M C

TIểU HI U QU
TH

KINH DOANH T I CÔNG TY C

PH N

NG M I T NG H P S N TỂY

2.4.1. K t qu đ t đ

c

66

2.4.2. H n ch

66

K TăLU NăCH
CH

66

NG

69

NGă 3:ă NH NGă GI Iă PHÁPă NH Mă NỂNGă CAOă HI Uă 70

QU ăKINHăDOANHăC AăCÔNGăTYăC ăPH NăTH

NGăM Iă

T NGăH PăS NăTỂY
3.1.ăD ăBÁOăHO Tă
PH NăTH

NGăKINHăDOANHăC AăCÔNGăTYăC ă 70

NGăM IăT NGăH PăS NăTỂYăT IăN Mă2020

3.1.1. K ho chăkinhădoanhăđ ti năvƠoăth tr

ng cung c p s aăt

iă 70

BaăVì
3.1.2.ă nhăh

ngăkinhădoanhă

74

3.1.3.ăM cătiêuăc ăb năđ năn mă2020

75

3.1.3.1 . M c tiêu t ng quát

75

3.1.3.2. M c tiêu c th

75

Thang Long University Libraty


3.2.ăNH NGăGI IăPHÁPăNH MăNỂNGăCAOăHI UăQU ăKINHă 76
DOANHăC AăCÔNGăTYăC ăPH NăTH

NGăM IăT NGăH Pă

S NăTỂY
3.2.1. H pălỦăhoáăc ăc uătƠiăs n vƠăngu n v năhuyăđ ng

76

3.2.2. HoƠnăthi năcôngătácăqu n tr tƠiăchính

78

3.2.2.1. Th c hi n t t công tác d báo nhu c u v n l u đ ng, t o

78

ti n đ cho vi c s d ng v n m t cách có k ho ch, ti t ki m và hi u
qu .
3.2.2.2. Qu n lý ch t ch các kho n ph i thu.

80

3.2.3. Nơngăcaoăhi u qu đ uăt

81

3.2.4. HoƠnăthi năcôngătácăqu n tr doanh nghi pănóiăchung,ăqu n tr

82

tƠiăchínhănóiăriêng

3.2.4.1. Hoàn thi n công tác qu n tr ngu n nhân l c

82

3.2.4.2. Hoàn thi n công tác qu n lý tài chính, k toán và nâng cao

85

trình đ qu n lý tài chính doanh nghi p.
3.2.5. Nơngăcaoăkh n ngăc nh tranh
3.2.6.ă

85

y m nhă côngă tácă marketingă vƠă khaiă thácă th tr

ng kinh

86

QUAN QU N Lụ NHÀ

87

doanh
3.3. M TăS ăKI NăNGH ă
N

IV IC

C V ă I Uă KI Nă TH Că HI Nă CÁCă GI Iă PHÁPă NỂNGă

CAOă HI Uă QU ă KINHă DOANHă T Iă CÔNGă TYă C ă PH Nă
TH

NGăM IăT NGăH PăS NăTỂY

K TăLU NăCH

NG

88

K TăLU Nă

89

TÀIăLI UăTHAMăKH O

91

PH L C


L IăCAMă OAN
Tôiăxinăcamăk t lu năv nănƠyălƠăđ tƠiănghiênăc uăđ c l p c aăriêngă
cáănhơnătôi.ăCácăngu nătƠiăli uătríchăd n,ăcácăs li u s d ngăvƠăn i dung
trong lu nă v nă nƠyă lƠă trungă th c.ă
nghiênă c uă nƠyă ch aă t ngă đ

ng th i,ă tôiă camă đoană r ng k t qu

că côngă b trong b t k côngă trìnhă nghiênă

c uănƠo.ăTôiăxinăch uătráchănhi măcáănhơnăv lu năv năc aămình.

TỄCăGI LU NăV N

Nguy n Th TúăQuyên

Thang Long University Libraty


DANH M C CỄC B NG BI U
STT CácăB ng Bi u

Trang

1

B ng 2.1: Hi u qu c a vi c s d ngălaoăđ ng

42

2

B ngă2.2:ă ánhăgiáăhi u qu s d ng v n c đ nh

44

3

B ngă2.3:ă ánhăgiáăhi u qu s d ng v năl uăđ ng

46

4

B ng 2.4: Hi u su t s d ng v n kinh doanh

49

5

B ng 2.5: T căđ luơn chuy năhƠngăt n kho

51

6

B ng 2.6: T căđ luơnăchuy n v năthanhătoán

53

7

B ng 2.7: Ch tiêuăđánhăgiáăkh n ngăsinhăl i

55

8

B ngă2.8:ăTìnhăhìnhătƠiăchínhăc aăCôngătyă2012-2014

61-64


DANH M C CỄC S

, BI Uă

Cácăs ăđ , bi uăđ

STT

Trang

1

th 2.1: Hi u qu s d ngălaoăđ ng

40

2

th 2.2: Hi u qu s d ng v n c đ nh

43

3

th 2.3: Hi u qu s d ng v năl uăđ ng

45

4

th 2.4: Hi u su t s d ng v n kinh doanh

47

5

th 2.5: T căđ luơnăchuy năhƠngăt n kho

50

6

th 2.6: T căđ luơnăchuy n v năthanhătoán

52

7

th 2.7: Ch tiêuăđánhăgiáăkh n ngăsinhăl i

54

i tiêu dùng l c quan v s h i ph c kinh t

58

8

Ng

9

Nh ng m t hƠng thi t y u đ

c u tiên mua s m trong

58

th i gian t i

Thang Long University Libraty


DANH M C CỄC T
STT

VI T T T

Cácăt vi t

Di n gi i

t t

1

VKD

V n kinh doanh

2

VL

V năl uăđ ng

3

NCVL

Nhu c u v năl uăđ ng

4

TCHC

T ch căhƠnhăchính

5

TCKT

TƠiăchínhăk toán

6

CBCNV

Cánăb côngănhơnăviên

7

KD

Kinh doanh

8

LN

L i nhu n

9

H QT

H iăđ ng qu n tr

10

UBND

y ban nhơnădơn

Thang Long University Libraty


M

U

1.ăTínhăc p thi t c aăđ tƠi.
Vi tăNamăđangăchuy năsangăgiaiăđo n m i c aăquáătrìnhăh i nh păvƠă
toƠnăc uăhóaăv i vi c gia nh păvƠoăt ch căTh

ngăm i th gi i (WTO),

kh i ASIAN ho c vi căkỦăk tăcácăhi păđ nh t doăth

ngăm i v i cácăn

c

phátătri năvƠăcácăn n kinh t m nhătrênăth gi i,ăđi uănƠyăđ ngăngh aăv i
vi c t oăraăchoăchúngătaănhi uăc ăh iăvƠătháchăth c m i.ăH nălúcănƠoăh t
cácădoanhănghi p Vi t Nam ph iăđ i m iăđ thíchă ng v iăđi u ki n m i.
Khôngăng ngănơngăcaoăn ngăl c c nh tranh c aămìnhătrongăn

căvƠăQu c

t .ăQuaăđóănơngăcaoăhi u qu vƠăkh n ngăc nh tranh c a n n kinh t
n

t

cătrongăquáătrìnhăh i nh p v i khu v căvƠăth gi i.
Trongă tìnhă hìnhă c nh tranh hi n nay, t t c cácă doanhă nghi pă đ u

ph iătìmăki măcácă gi i phápăđ nơngăcaoăhi u qu ho tăđ ng kinh doanh
c aămình.ăMu n th c hi năđ

c nh ngăđi uănƠyăc n ph iăxácăđ nhăcácătiêuă

chu n, ch tiêuăđánhăgiáăhi u qu kinh doanh c a doanh nghi p m tăcáchă
trung th c, khoa h c,ătrênăc ăs đóăđ raăcácăgi iăphápăt iă uănh tăđ nơngă
cao hi u qu kinh doanh c a doanh doanh nghi p.
Xu tă phátă t đòiă h i c p thi tă đó,ă tácă gi ch nă đ tƠi:ă “Nâng cao
hi u qu kinh doanh t i Công ty c ph n th

ng m i t ng h p S n

Tây” lƠmăđ tƠiănghiênăc u cho lu năv năTh c s c aămình.
2 . T ng quanănghiênăc u.
Trong nh ng n m g n đơy, vi c phơn tích hi u qu kinh doanh c a
công ty đư đ

c nhi u h c gi quan tơm nghiên c u, c ng nh đ

c các

ch doanh nghi p coi lƠ nhi m v quan tr ng hƠng đ u nh m đ a ra nh ng
đ nh h

ng ho t đ ng đúng đ n cho doanh nghi p. Tác gi Lê Vinh Quang

v i đ tƠi lu n v n th c s ắNơng cao hi u qu kinh doanh t i Công ty
TNHH Hòa BìnhẰăđư ti p c n đánh giá hi u qu kinh doanh d a trên các
1


ch tiêu đ nh tính vƠ ch tiêu đ nh l
ch a phơn tích sơuăđ

ng. Trong quá trình phơn tích tác gi

c các nhơnăt ă nhăh

ngăđ năhi uăqu ăkinhădoanhă

c a doanh nghi p. Hay trong công trình nghiên c u c a tác gi
D

ng Thùy

ng v i đ tƠi lu n v n th c s : ắNơngăcaoăhi uăqu ăkinhădoanhăt i Công

ty c ph n xi m ng La HiênẰ phơn tích hi u qu kinh doanh c a doanh
nghi p d a trên các nhóm ch tiêu hi u qu kinh doanh t ng h p vƠ nhóm
ch tiêu hi u qu kinh doanh b ph n. Tuy nhiên ph n phơn tích các ch
tiêu đánh giá hi u qu kinh doanh
ch

ch

ng II so v i ph n lỦ thuy t c a

ng I còn ch a có s nh t quán v m t b c c. T nh ng h n ch c a

các đ tƠi trên tác gi quy t đ nh ch n đ tƠi “Nâng cao hi u qu kinh
doanh t i Công ty c ph n th

ng m i t ng h p S n Tây” đ có cái nhìn

m i m vƠ sơu s c h n trong v n đ nơng cao hi u qu kinhădoanhăđ ng
th i đi sơu vƠ phơn tích ho t đ ng c a m t doanh nghi p c th trong đi u
ki n kinh t kém phát tri n nh hi n nay l i lƠ m t v n đ th c ti n t
đ i m i m .ă

có th đ nh h

giai đo n hi n nay đòi h i ng

ng đ

c nh ng b

ng

c đi đúng đ n trong

i ch doanh nghi p ph i có nh ng quy t

đ nh sáng su t d a trên nh ng phơn tích hi u qu ho t đ ng kinh doanh

c a công ty trong c m t giai đo n.
C năc vƠoătìnhăhìnhăth c t c aăCôngătyăc ph năth
h păS năTơyăcùngăv i y u t môiătr

ngăm i t ng

ng kinh doanh kháchăquan v i m t

công ty ho t đ ng trên đ a bƠn nh , kinh t m i đang trong giai đo n phát
tri n thìănhuăc uăắNơngăcaoăhi u qu kinhădoanhẰălƠăm t v năđ vôăcùngă
b c thi tătrongă tìnhăhìnhă doanh nghi p nênă Tácă gi l a ch nă nghiênă c u
cácăv năđ liênăquanăđ năắhi u qu kinh doanh c aăcôngătyẰ.ăT c ăs lỦă
lu n th c ti năđ đ aăraăđánhăgiáăv hi u qu kinh doanh c aăcôngătyăc
ph năth

ngă m i t ng h păS năTơyătrongăgiaiăđo năn mă2012-2014ătrênă

cácăm tănh :ăđ uăt ,ămarketing,ătƠiăchínhăk toán,ăt ch c b máyăvƠănhơnă
2

Thang Long University Libraty


s ,ăđánhăgiáăhi u qu tƠiăchính.ăBênăc nhăđóăcònăcóăcácăy u t : kinh t ,ăv nă
hóaă xưăh i,ăđ i th c nh tranh, kh n ngăt ch c qu nălỦăvƠăngu nănhơnă
l cầăT đó,ăđ aăraăcácăgi iăphápănh mănơngăcaoăhi u qu kinh doanh c a
Côngătyăc ph năth

ngăm i t ng h păS năTơy.

3. M căđíchănghiênăc u
H th ng hóa c

s lỦ lu n v hi u qu kinh doanh c a doanh

nghi p trong n n kinh t .
Kh ngăđ nh s c n thi tăkháchăquanăc a vi căphơnătích các ch tiêu
trên báo cáo tƠi chính vƠ c n c vƠo tình hình s d ng laoăđ ng vƠ kinh
doanh c a doanh nghi p đ đánh giá hi u qu kinh doanh t đó đ a ra các
nh h

nhơn t

ng đ n hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p

Phơnă tích,ă đánhă giáă tìnhă hìnhă vƠă th c tr ng hi u qu kinh doanh c a
Côngătyăc ph năth

ngăm i t ng h păS năTơyăquaăcácăn mă2012,ă2013,ă2014.

T đó đ a nh ng k tăqu ,ăh năch ătrongăth căhi năm cătiêuăhi uăqu ăkinhă
doanhăt iădoanhănghi p.
xu tăcácăgi iăphápănơngăcaoăhi u qu kinh doanh c aăCôngătyăc
ph năth

ngăm i t ng h păS năTơyătrongăth i gian t i.

4.ă

ng vƠăph măviănghiênăc u

iăt

iă t

ngă nghiênă c u: lu nă v nă nghiênă c u v hi u qu kinh doanh

c aă Côngă tyă c ph nă th

ngă m i t ng h pă S nă Tơyă cácă n mă 2012,ă 2013,ă

2014.
Ph măviănghiênăc u:ăđánhăgiáăhi u qu kinh doanh c aăCôngătyăc
ph năth

ngăm i t ng h păS năTơyăthôngăquaăcácăch tiêuăđánhăgiáăhi u

qu kinh t xưăh i, hi u qu tƠiăchính,ăhi u qu s d ngălaoăđ ng,ăcácăy u
t

nhăh

ngăđ n hi u qu kinh doanh c aăCôngătyăd aătrênăcácăs li u thu

th pătrongăcácăn mă2012,ă2013,ă2014.
5.ăPh

ngăphápănghiênăc u
3

ng pháp c b n th

NgoƠi các ph

ng đ

c s d ng trong nghiên

c u kinh t (duy v t bi n ch ng, duy v t l ch s , th ng kê, t ng h p, phơn
tích so sánhầ)ăđ nghiên c u lỦ lu n phơn tích hi u qu kinhădoanh,ăđ tƠi
còn s d ng các ph
- Ph

ng pháp c th nh sau:

ng pháp thu th p t li u th c t : Nh ng d li u liênăquanăđ n

quá trình phơn tích đ tƠi đ

c thu th p t các phòng, ban c a công ty cung

c p ch y u t : B ng cơnăđ i k toán, báo cáoăk t qu ho t đ ng s n xu t
kinh doanh, l u chuy n ti n t . NgoƠi ra còn có nh ng tƠi li u thu th p t
sách báo, internet. Các ph

ng pháp th

ng dùng đ thu th p s li u:

+ Ph ng v n: LƠ k thu t bao g m vi c đ t cơu h i tr c ti p b ng
mi ng v i ng

iđ

c h i theo cá nhơn hay theo nhóm. Có th ti n hƠnh

v i m c đ linh ho t khác nhau.
+ Th o lu n nhóm: lƠ m t k thu t quan tr ng trong nghiên c u đ nh
tính. M c đích lƠ thuăđ

c các thông tin sơu v các khái ni m, nh n th c,

ni m tin c a nhómăđ i t

ng nghiên c u.

+ Quan sát: lƠ k thu t bao g m l a ch n, theo dõi vƠ ghi nh n m t
cách h th ng nh ng hƠnh vi đ c đi m c a th c th s ng,ăđ i t
hi n t

ng.
+ NgoƠi ra còn các ph

t nh : nghiên c u tr
t

ng ho c

ng pháp khác dùng đ thu th p t li u th c

ng h p, phơn tích đ i t

ng trong b i c nh,ă đ i

ng t ghi nh t kỦ, ghi chép, ghi ơm, quay phim, ch p nh, v b năđ ầ
- Ph

nghiên c u s

ng pháp phơn tích nhơn t : LƠ ph
nhăh

ng pháp đ

ng c a các nhơn t đ n ch tiêu kinh t - tƠi chính

c n phơnătích.ăTrên c s m i quan h gi a ch tiêuăđ
tích vƠ các nhơn t

nhăh

d ng h th ng các ph

c s d ng

ng đ

c s d ng đ phơn

c thi t l p b i công th c toán h c, mƠ s

ng pháp xác đ nh m c đ

nh h

ng c a t ng

4

Thang Long University Libraty


nhơn t vƠ phơn tích tính ch t nhăh

ng c a các nhơn t đ n ch tiêu phơn

tích.
- Ph

ng pháp so sánh: ơy lƠ ph

ho t đ ng kinhădoanhăđ xác đ nh xuăh
tiêu phơn tích.ă

ti n hƠnhăđ

ng pháp ch y u dùng phơn tích
ng, m c đ bi n đ ng c a các ch

c c n xác đ nh s g c đ so sánh, xác đ nh

đi u ki n đ so sánh, m c tiêuăđ so sánh.
+ Xác đ nh g c đ so sánh:
Khi nghiên c u nh p đ bi n đ ng, t c đ t ngătr
tiêu, s g c đ so sánh lƠ ch tiêu k tr

ng c a các ch

c.

Khi nghiên c u nh p đ th c hi n nhi m v kinh doanh trong t ng
kho ng th i gian trong n măth

ng so sánh v i cùng kỦ n mătr

Khi nghiên c u kh n ng đáp ng nhu c u c a th tr

c.

ng có th so

sánh m c th c t v i m c h p đ ng.
+ i u ki n đ so sánh đ

c các ch tiêu kinh t

Ph i th ng nh t v n i dung kinh t c a ch tiêu.
m b o tính th ng nh t v ph

ng pháp tính các ch tiêu

m b o tính th ng nh t v đ n v tính, các ch tiêu v c s l

ng,

th i gian vƠ giá tr .
+ M c tiêu so sánh trong phơn tích kinh doanh:
Xác đ nh m c đ bi n đ ng tuy t đ i vƠ m c đ bi n đ ng t
đ i cùng xuăh

ng

ng bi n đ ng c a ch tiêu phơn tích.

M c đ bi n đ ng tuy t đ i:ăđ

c xác đ nh trên c s so sánh tr s

c a ch tiêu gi a hai k : k phơn tích vƠ k g c.
M c đ bi n đ ng t

ngăđ i: lƠ k t qu so sánh gi a s th c t v i

s g c đư đi u ch nh theo m t h s c a ch tiêu có liênăquanătheoăh
quy mô c a ch tiêu phơn tích.

5

ng

+ So sánh tuy t đ i: s tuy t đ i lƠ m c đ bi u hi n quy mô, kh i
l

ng giá tr v m t ch tiêu kinh t nƠo đó trong th i gian vƠ đ a đi m c

th .

n v tính lƠ hi n v t, giá tr , gi công. M c giá tr tuy t đ i đ

c

xác đ nh trên c s so sánh tr s ch tiêu gi a hai k .
+ So sánh t

ngăđ i: M c đ bi n đ ng t

gi a th c t v i s g c đư đ
quan theo h

ngăđ i lƠ k t qu so sánh

c đi u ch nh theo m t h s ch tiêu có liên

ng quy t đ nh quy mô c a ch tiêu phơn tích.

+ So sánh con s bình quơn:
S bình quơn lƠ s bi u hi n m c đ v m t l

ng c a các đ n v

b ng cách sau: B ng m i chênh l ch tr s gi a các đ n v đó, nh m ph n
ánh khái quát đ t đi m c a t ng t , m t b ph n hay t ng th các hi n
t

ng có cùng tính ch t.
S so sánh bình quơn ta s đánh giá đ

đ ng v s l
đ

c xuăh
- Ph

ng, ch t l

c tình hình chung, s bi n

ng trong quá trình s n xu t kinhădoanh,ăđánh giá

ng phát tri n c a doanh nghi p.
ng pháp d đoán: LƠ ph

ng pháp phơn tích tƠi chính doanh

nghi p s d ng báo cáo tƠi chính doanh nghi p. Có nhi u ph
khác nhauăđ d đoán các ch tiêu kinh t tƠi chính trong t
- Ph

ng pháp đ th : Ph

ng pháp

ng lai.

ng pháp đ th s d ng đ ph n ánh tr c

quan các s phơn tích b ng bi u đ ,ăđ th , qua đó mô t xuăh

ng, m c đ

bi n đ ng c a các ch tiêu nghiên c u hay th hi n m i quan h k t c u các
b ph n trong m t t ng th . Ph
th hình c t, hình trònầă ph

ng pháp đ th g m nhi u d ng nh đ

ng pháp nƠy có u đi m th hi n rõ rƠng,

tr c quan s bi n đ ng t ng gi m hay m i liên h gi a các ch tiêu vƠ s
d ng máy tính h tr s r t hi u qu .
6. K t qu đóngăgópăc aăđ tƠi.

6

Thang Long University Libraty


Tácăgi nêuăb tălênăđ

kinhădoanh.ă

căkháiăni măvƠăb n ch t th c s c a hi u qu

ng th iăTácăgi c ngănêuălênăvi căđánhăgiáăhi u qu kinh

doanh c a doanh nghi păcóă2 quanăđi m c ăb năth

ng hay g pălƠ:ăđánh

giá th c tr ng quy mô hi u qu kinh doanh vƠ th c tr ng ch t l

ng hi u

qu kinh doanh.
Tácă gi nêuă th c tr ng t t c cácă m t trong ho tă đ ng kinh doanh
c aăCôngătyănh :ăđ uăt ,ămarketing,ătƠiăchínhăk toán,ăt ch c b máyăvƠ
nhơnăs ,ăđánhăgiáăhi u qu tƠiăchính.
Xu tăphátăt th c tr ng hi u qu kinh doanh c aăCôngătyăhi n nay,
d aăvƠoăđ nhăh

ngăvƠăm cătiêuăc aăCôngătyăc ngănh ăd báoăth tr

ng

kháchăhƠng,ăTácăgi đưăđ aăraăcácăgi iăphápăchínhăđ nơngăcaoăhi u qu
kinh doanh.
7. K t c u lu năv n
NgoƠiă ph n M đ u, K t lu n, vƠ các ph n b c c khác, ph n n i
dung c a lu năv năđ

Ch

căchiaălƠmă3ăch

ngă1:ăNh ngălỦălu năc ăb n v hi u qu kinh doanh c a doanh

nghi pătrongăc ăch th tr
Ch
th

ngănh ăsau:

ng

ngă 2:ă Th c tr ng hi u q a kinh doanh c aă Côngă tyă c ph n

ngăm i t ng h păS năTơyă
Ch

ngă3:ăNh ng gi iăphápănh mănơngăcaoăhi u qu kinh doanh c a

Côngătyăc ph năth

ngăm i t ng h păS năTơy.

7


CH

NGă I:ă NH NGă Lụă LU Nă C ă B N V

HI U QU

KINH DOANH C A DOANH NGHI Pă TRONGă C
TH TR

CH

NG
đánhă giáă hi u qu kinh doanh c a m t doanh nghi p m tă cáchă

đ yăđ ,ăchínhăxác,ătrongăn iădungăch

ngă1ănƠyătácăgi nêuălênănh ngălỦă

lu nă c ă b n v hi u qu kinh doanh c a doanh nghi pă trongă c ă ch th
tr

ng hi n nay, bao g m nh ng v năđ c ăb nănh :ăKháiăni m, b n ch t,

Ủăngh a,ăvaiătròăc a hi u qu kinhădoanh,ăquanăđi măvƠăh th ngăcácăch
tiêuăkinhăt ,ăxưăh i,ătƠiăchính, các ph

ng pháp thích h p đ đánhăgiáăhi u

qu kinh doanh c a doanh nghi p. C th nh ăsau:
1.1 . KHỄI NI M VÀ B N CH T C A HI U QU KINH DOANH
1.1.1. Kháiăni m v hi u qu kinh doanh.
Hi u qu kinhădoanhălƠăm t ph mătrùăkinhăt ph năánhătrìnhăđ s

d ngă cácă y u t đ uă vƠoă c aă quáă trìnhă s n xu t kinh doanh trong doanh
nghi p nh mă thuă đ

c k t qu cao nh t v i m tă chiă phíă th p nh t. Hi u

qu kinhădoanhăkhôngăch lƠăth

căđoătrìnhăđ t ch c qu nălỦăkinhădoanhă

mƠăhi u qu kinhădoanhălƠăv năđ s ngăcònăđ i v i m i doanh nghi p.
Hi nănayăcóăr t nhi uăquanăđi măkhácănhauăv hi u qu kinh doanh.
Tu theo t ngăl nhăv cănghiênăc uămƠăng
nhau v hi u qu kinhădoanh.ăD

i taăđ aăraăcácăquanăđi măkhácă

iăđơyălƠăm t s quanăđi m v hi u qu

kinh doanh:
NhƠăkinhăt h căng
qu đ tăđ

i Anh, Adam Smith, cho r ng: "Hi u qu lƠăk t

c trong ho tăđ ng kinh t ,ădoanhăthuătiêuăth hƠngăhoá".Theo

quan đi mănƠyăc aăAdamăSmithăđưăđ ng nh t hi u qu v i ch tiêuăph n
ánhăk t qu s n xu t kinh doanh. H n ch c aăquanăđi mănƠyălƠă k t qu
s n xu tăkinhă doanhăcóăth t ngălênă doă chiăphíăs n xu tăt ngăhayă doă m
r ng s d ngăcácăngu n l c s n xu t. N u v iăcùngăm t k t qu s n xu t

8

Thang Long University Libraty


kinhădoanhăcóăhaiăm căchiăphíăkhácănhauăthìătheoăquanăđi mănƠyăc ngăcóă
hi u qu .ăQuanăđi mănƠyăch đúngăkhiăk t qu s n xu tăkinhădoanhăt ngă
v i t căđ nhanhăh năt căđ t ngăc aăchiăphíăđ uăvƠoăc a s n xu t.
Quanăđi m th hai cho r ng: "Hi u qu kinhădoanhălƠăquanăh t l
gi a ph nă t ngă thêmă c a ph n k t qu vƠă ph nă t ngă thêmă c aă chiă phí".
Quanăđi mănƠyăđưăxácăđ nh hi u qu trênăc ăs soăsánhăt
qu đ tăđ

c v i ph năchiăphíăb raăđ cóăđ

ngăđ i gi a k t

c k t qu đó.ăNh ngăxétătrênă

quan ni m c a tri t h căMác-Lêninăthìăs v t hi năt

ngăđ uăcóăquanăh

rƠngăbu căcóătácăđ ng qua l i l n nhau ch khôngăt n t i m tăcácăriêngăl .
H năn a s n xu tăkinhădoanhălƠăm tăquáătrìnhăt ngăthêmăcóăs liênăh m t
thi t v iăcácăy u t cóăs n.ăChúngătr c ti p ho căgiánăti pătácăđ ngălƠmăk t
qu s n xu tăkinhădoanhă thayă đ i. H n ch c aă quanăđi mă nƠyă lƠă nóă ch
xemăxétăhi u qu trênăc ăs soăsánhăph năt ngăthêmăc a k t qu vƠăph n
t ngăthêmăc aăchiăphí,ăvƠănóăkhôngăxemăxétăđ n ph năchiăphíăvƠăph n k t
qu banăđ u.ăDoăđóătheoăquanăđi mănƠyă ch đánhăgiáăđ

c hi u qu c a

ph n k t qu s n xu tăkinhădoanhămƠă khôngăđánhăgiáă đ

că toƠnăb hi u

qu ho tăđ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Quană đi m th ba cho r ng: "Hi u qu kinhă doanhă đ
hi u s gi a k t qu vƠăchiăphíăb raăđ đ tăđ
nƠyăcóă uăđi mălƠăph năánhăđ
t .ăNóăg năđ

că đoă b ng

c k t qu đó". Quan ni m

c m i quan h b n ch t c a hi u qu kinh

c k t qu v iătoƠnăb chiăphí,ăcoiăhi u qu lƠăs ph năánhă

trìnhăđ s d ngăcácăy u t s n xu t kinh doanh.ăTuyănhiênăquanăđi mănƠyă
ch aăph năánhăđ

căt

ngăquanăv l

ngăvƠăch t gi a k t qu vƠăchiăphí.ă

ph nă ánhă trìnhă đ s d ngă cácă ngu n l că chúngă taă ph i c đ nh m t
trong hai y u t ho c k t qu đ u ra ho căchiăphíăb ra,ănh ngătrênăth c t
thìăcácăy u t nƠyăkhôngă tr nhătháiăt nhămƠăluônăbi năđ iăvƠăv năđ ng.

9


Quanăđi m th t ăchoăr ng: "Hi u qu kinhădoanhălƠă m că đ tho
mưnăyêuăc u quy lu tăc ăb n c a ch ngh aăxưăh i, cho r ng qu tiêuădùngă
v iăt ăcáchălƠăch tiêuăđ i di n cho m c s ng c a m iăng

i trong doanh

nghi p".ăQuanăđi mănƠyăcóă uăđi mălƠăbámăsátăm cătiêuătinhăth n c aănhơnă
dơn.ăNh ngăkhóăkh nă đơyălƠăph

ngăti năđóănóiăchungăvƠăm c s ngănóiă

riêngălƠăr tăđaăd ngăvƠăphongăphú,ănhi uăhìnhănhi u v ph năánhătrongăcácă
ch tiêuă m că đ tho mưnă nhu c u hay m că đ nơngă caoă đ i s ngă nhơnă
dơn.
Quanăđi m th n măchoăr ng: "Hi u qu kinhădoanhălƠăch tiêuăkinhă
t -xưăh i t ng h păđ l a ch năcácăph
quáă trìnhăho tăđ ng th c ti n

ngăánăho căcácăquy tăđ nh trong

m iă l nhăv că kinhădoanhăvƠă t i m i th i

đi m. B t k cácă quy tăđ nh c năđ tăđ

că ph

ngăánăt t nh tătrongăđi u

ki năchoăphép,ăgi iăphápăth c hi năcóătínhăcơnănh c,ătínhătoánăchínhăxácă
phùăh p v i s t t y u c a quy lu tăkháchă quană trongă t ngăđi u ki n c
th ".
Theoăquanăđi mănƠyăhi u qu

đơyăhi uătrênăm t s n i dung sau:

+ Hi u qu lƠăk t qu ho tăđ ng th c ti n c aăconăng
+ Bi u hi n c a k t qu ho tăđ ngănƠyălƠăcácăph

i

ngăánăquy tăđ nh.

+ K t qu t t nh tătrongăđi u ki n c th
lƠmă sángă t b n ch tă vƠă điă đ n m tă kháiă ni m hi u qu kinh
doanhăhoƠnăch nhăchúngătaăph i xu tăphátăt lu năđi m c a tri t h căMácăLêninăvƠănh ng lu năđi m c aălỦăthuy t h th ng.
Hi u qu kinh doanh, ch y uăđ
chu năxácăđ nhăph

ngăh

c th măđ nh b i th tr

ng,ălƠătiêuă

ng ho tăđ ng c a doanh nghi p.

Nh ăv y hi u qu kinh doanh ph năánhătrìnhăđ s d ngăcácăngu n
l c (bao g mă nhơnă l c,ă tƠiă l că vƠă v t l c)ă vƠoă ho tă đ ng s n xu t kinh
doanhăđ cóăđ

c k t qu cao nh t v iăchiăphíăth p nh t.
10

Thang Long University Libraty


T kháiă ni mă nƠycóă th đ aă raă côngă th că chungă đ đánhă giáă hi u
qu kinh doanhălƠ:

* E : Hi u qu kinh doanh
*ăCă:ăChiăphíăy u t đ uăvƠoă
* K : K t qu nh năđ

c

K t qu đ uă raă cóă th đoă b ngă cácă ch tiêuă nh :ă giáă tr t ng s n
l

ng, doanh thu thu n, l i nhu n thu n, l i t c g p...ăCònăy u t đ uăvƠoă

bao g m:ălaoăđ ngăđ iăt

ngălaoăđ ng, v n ch s h uăvƠăv n vay.

Côngăth c (1) ph năánhăs c s n xu t (m c sinh l i) c aăcácăy u t
đ uăvƠoăđ

cătínhăchoăt ng s vƠăriêngăchoăgiáătr giaăt ng.ăCôngăth cănƠyă

cho bi t c m tăđ năv đ uăvƠoăđ

c s d ngăthìăchoăraăbaoănhiêuăk t qu

đ u ra.
Côngăth că(2)ăđ

cătínhăngh chăđ o c aăcôngăth c (1) ph năánhăsu t

haoăphíăcácăch tiêuăđ uăvƠo,ăngh aălƠăđ cóăm tăđ năv k t qu đ uăraăthìă
c năcóăbaoănhiêuăđ năv y u t đ uăvƠo.
T các quan đi m trên ta có th đ a ra khái ni m v hi u qu kinh
doanh c a doanh nghi p nh sau:
Hi u qu kinh doanh c a doanh nghi pălƠăm t ch tiêuăkinhăt t ng
h p ph năánhătrìnhăđ s d ngăcácăy u t ngu n l c c aăquáătrìnhăs n xu t.
Hi u qu kinh doanhăcònăth hi n s v n d ngăkhéoăléoăc aăcácănhƠăqu n
tr doanh nghi p gi aălỦălu năvƠăth c t nh măkhaiăthácăt iăđaăcácăy u t
c aăquáătrìnhăs n xu tănh ămáyămócăthi t b ,ănguyênăv t li u,ănhơnăcông,
ti n v n đ nơngăcaoăl i nhu n. V y hi u qu kinh doanhălƠăm t ch tiêuă
11


kinh t t ng h p ph nă ánhătrìnhăđ s d ngă cácă ngu n v t l c,ă tƠiă chínhă
c a doanh nghi păđ đ t hi u qu cao nh t.

Nơngăcaoăhi u qu kinhădoanhălƠăm t trong nh ng bi năphápăc c k
quan tr ng c aăcácădoanhănghi păđ thúcăđ y n n kinh t t ngătr

ng cao

m tăcáchăb n v ng. Do v yăphơnătíchăhi u qu kinhădoanhălƠăm t n i dung
c ăb n c aăphơnătíchătƠiăchínhănh măgópăph n cho doanh nghi p t n t iăvƠă
phátătri năkhôngăng ng. M tăkhácăhi u qu kinhădoanhăcònălƠăch tiêuăđánhă
giáă k t qu kinh doanh c aă cácă doanhă nghi p,ă gópă ph nă t ngă thêmă s c
c nhătranhăchoăcácădoanhănghi pătrênăth tr

ng.

Khiă phơnă tíchă hi u qu kinhă doanhă cácă ch tiêuă c nă đ
g n v i th iăgian,ăkhôngăgianăvƠămôiătr

că xemă xétă

ng c aăcácăch tiêuănghiênăc u.

M tăkhác,ăhi u qu kinh doanh c a doanh nghi păcònăđ t trong m i quan
h v i hi u qu xưă h iă vƠă tráchă nhi m b o v môiă tr
nguyênăc aăđ tăn

ngă vƠă ngu nă tƠiă

c.

Phơnătíchăhi u qu kinh doanh c n ph i k t h p nhi u ch tiêuăhi u
qu

cácăb ph n,ăcácăm t c aăquáătrìnhăkinhădoanhănh ăch tiêuăhi u qu

s d ngă tƠiă s nădƠiăh n,ătƠiăs n ng n h n, ngu n v n ch s h u, ngu n
v năvay,ăchiăphíầăTaăc ngăcóăth điăphơnătíchăt ch tiêuăt ng h păđ n ch
tiêuăchiăti t, t đóăkháiăquátăhóaăđ đ aăraăcácăthôngătinăh uăíchălƠăc ăs
đ aăraăcácăquy tăđ nh ph c v quáătrìnhăkinhădoanh
1.1.2. B n ch t c a hi u qu kinh doanh.
i v i t t c các doanh nghi p, các đ n v s n xu t kinh doanh ho t
đ ng trong m t n n kinh t , v i các c ch qu n lỦ khác nhau thì có các
nhi m v m c tiêu ho t đ ng khác nhau. Ngay trong m i giai đo n phát
tri n c a doanh nghi p c ng có các m c tiêu khác nhau. Nh ng có th nói
r ng trong c ch th tr

ng

n

c ta hi n nay, m i doanh nghi p ho t

đ ng s n xu t kinh doanh (doanh nghi p nhƠ n

c, doanh nghi p t nhơn,

12

Thang Long University Libraty


Công ty c ph n, công ty trách nhi m h u h nầ)ăđ có m c tiêu bao trùm

lơu dƠi lƠ t i đa hóa l i nhu n.ă

đ t đ

nghi p ph i xơy d ng cho mình m t chi n l

c m c tiêu nƠy m i doanh
c kinh doanh vƠ phát tri n

doanh nghi p thích ng v i các bi n đ ng c a th tr
vi c xơy d ng các k ho ch kinh doanh, các ph

ng, ph i th c hi n

ng án kinh doanh, ph i

k ho ch hóa các ho t đ ng c a doanh nghi p vƠ đ ng th i ph i t ch c
th c hi n cho chúng m t cách có hi u qu .
Trong quá trình t ch c xơy d ng th c hi n ho t đ ng qu n tr trên,
các doanh nghi p ph i luôn ki m tra đánh giá tính hi u qu c a chúng.
Mu n ki m tra đánh giá các ho t đ ng s n xu t kinh doanh chung c a toƠn
doanh nghi p c ng nh

tình l nh v c, t ng b ph n bên trong doanh

nghi p thì doanh nghi p không th không th c hi n vi c tính hi u qu kinh
t c a các ho t đ ng s n xu t kinh doanh đó. V y b n ch t hi u qu kinh
doanh c a doanh nghi p lƠ gì?ă
thì tr

hi u đ

c ph m trù hi u qu kinh doanh

c tiên chúng ta tìm hi u xem b n ch t hi u qu kinh t nói chung lƠ

gì. T tr

c đ n nay có r t nhi u tác gi đ a ra quan đi m khác nhau v

hi u qu kinh t :
+ Theo P.Samerelson vƠ W.Nordhaus thì:ăắhi u qu s n xu t di n ra
khi xư h i không th t ng s năl
m t lo t s năl

ng m t lo t hƠng hóa mƠ không c t gi m

ng hƠng hóa khác. M t n n kinh t có hi u qu n m trên

gi i h n kh n ng s n xu t c a nóẰ.ăTh c ch t c a quan đi m nƠy đư đ
c p đ n khía c nh phơn b có hi u qu các ngu n l c c a n n s n xu t xư
h i. Vi c phơn b vƠ s d ng các ngu n l c s n xu t trênăđ

ng gi i h n

kh n ng s n xu t s lƠm cho n n kinh t có hi u qu cao. Có th nói m c
hi u qu

đơy mƠ tác gi đ a ra lƠ cao nh t, lƠ lỦ t

hi u qu nƠo cao h n n a.

13

ng vƠ không có m c