B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NGă
IăH CăTH NGăLONG
---o0o---
KHOỄăLU NăT TăNGHI P
TÀI:
NÂNGăCAOăHI UăQU ăS ăD NGăV NăL Uă
NGăT IăCỌNGăTYăTRỄCHăNHI MăH Uă
H NăLIểNăDOANHăS NăASCăVENUSIAă
VI TăNAM
SINHăVIểNăTH CăHI N :ăNGUY NăTR NGăCHệNH
MÃ SINH VIÊN
: A16242
CHUYÊN NGÀNH
: TÀI CHÍNH
HÀăN Iăậ 2014
M cl c
CH
NGă1.ăC ăS LÝ LU N CHUNG V V NăL Uă
NG VÀ HI U QU
S D NG V NăL Uă
NG C A DOANH NGHI P .............................................. 1
1.1. T ng quan v v năl uăđ ng ..................................................................................... 1
1.1.1. Khái ni m v v n l u đ ng .................................................................................... 1
1.1.2. c đi m c a v n l u đ ng ................................................................................... 2
1.1.3. Phân lo i v v n l u đ ng ..................................................................................... 3
1.1.3.1. Phân lo i v n l u đ ng theo vai trò t ng lo i v n l u đ ng ............................... 3
1.1.3.2. Phân lo i v n l u đ ng theo hình thái bi u hi n ................................................. 3
1.1.3.3. Phân lo i v n l u đ ng theo quan h s h u v v n ........................................... 4
1.1.3.4. Phân lo i v n l u đ ng theo ngu n hình thành: .................................................. 4
1.1.4. C c u v n l u đ ng và các nhân t nh h ng t i c c u v n l u đ ng ......... 5
1.1.4.1. C c u v n l u đ ng ............................................................................................ 5
1.1.4.2. Các nhân t
nh h
ng đ n c c u v n l u đ ng c a doanh nghi p .................. 5
1.1.5. Qu n lý v n l u đ ng ............................................................................................. 7
1.1.5.1. Chính sách v n l u đ ng ...................................................................................... 7
1.1.5.2. Qu n lý ti n m t và các ch ng khoán thanh kho n cao ...................................... 9
1.1.5.3. Qu n lý các kho n ph i thu ................................................................................ 11
1.1.5.4. Qu n lý d tr , t n kho ...................................................................................... 14
1.2. Hi u qu s d ng v năl u đ ng ............................................................................ 15
1.2.1. Khái ni m v hi u qu s d ng v n l u đ ng .................................................... 15
1.2.2.Ý ngh a c a vi c nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng ............................... 15
1.2.3. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng ....................................... 16
1.2.3.1. Các ch tiêu v hi u qu s d ng v n l u đ ng ................................................. 16
1.2.3.2. H s đ m nhi m v n l u đ ng .......................................................................... 16
1.2.3.3. M c ti t ki m v n l u đ ng ................................................................................ 17
1.2.3.4. Các ch s v ho t đ ng...................................................................................... 17
1.2.3.5. Các ch tiêu v kh n ng thanh toán .................................................................. 19
1.2.4. Các nhân t nh h ng t i hi u qu s d ng v n l u đ ng ............................. 20
1.2.4.1. Nhân t khách quan ............................................................................................ 20
1.2.4.2. Nhân t ch quan................................................................................................ 21
CH
NGă2.ăTH C TR NG V HI U QU S D NG V NăL Uă
NG T I
CÔNG TY TRÁCH NHI M H U H NăS NăASCăVENUSIAăVI T NAM ......... 23
2.1. Khái quát v công ty trách nhi m h u h năs năASCăVenusiaăVi t Nam ......... 23
2.1.1. Quá trình hình thành, phát tri n công ty trách nhi m h u h n s n ASC
Venusia Vi t Nam ........................................................................................................... 23
2.1.2. S đ b máy t ch c và qu n lý ......................................................................... 24
2.1.3.Ch c n ng, nhi m v c a t ng b ph n. ............................................................. 24
Thang Long University Library
2.1.3.1. Giám đ c............................................................................................................. 24
2.1.3.2. Phó giám đ c công ty ......................................................................................... 24
2.1.3.3. Phòng hành chính ............................................................................................... 24
2.1.3.4. Phòng k toán ..................................................................................................... 24
2.1.3.5. Phòng kinh doanh ............................................................................................... 25
2.1.4. Ngành ngh kinh doanh....................................................................................... 25
2.2.1. Khái quát ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a công ty trách nhi m h u h n
s n ASC VỀnusia Vi t Nam ........................................................................................... 25
2.2.2. Khái quát tình hình tài s n ng n h n và ngu n v n ng n h n c a công ty
trách nhi m h u h n liên ếoanh s n ASC VỀnuisa Vi t Nam .................................... 29
2.2.2.1. Tình hình tài s n ng n h n c a công ty trách nhi m h u h n liên doanh s n
ASC Venuisa Vi t Nam .................................................................................................... 29
2.2.2.2. Tình hình ngu n v n ng n h n c a Công ty trách nhi m h u h n liên doanh
s n ASC Venusia Vi t Nam ............................................................................................. 33
2.3. Hi u qu s d ng v năl uăđ ng t i công ty trách nhi m h u h n liên doanh
s năASCăVenusiaăVi t Nam .......................................................................................... 35
2.3.1. Các ch tiêu v hi u qu s d ng v n l u đ ng .................................................. 35
2.3.2. H s đ m nhi m v n l u đ ng ........................................................................... 37
2.3.3. Các ch s v ho t đ ng ........................................................................................ 37
2.3.2. Chính sách qu n lý v n l u đ ng ........................................................................ 40
2.3.2.1 Phân tích c c u v n l u đ ng ............................................................................ 41
2.3.3.2. Phân tích các b ph n c u thành v n l u đ ng ................................................. 44
2.3.3.2.1. Ph i thu ng n h n ............................................................................... 44
2.3.3.2.2. Hàng t n kho ...................................................................................... 45
2.3.3.2.3. Tài s n ng n h n khác ........................................................................ 46
2.3.4. Các ch tiêu v kh n ng thanh toán ................................................................... 48
2.3.5. V n l u đ ng ròng................................................................................................ 50
2.4.ă ánhăgiáăth c tr ng hi u qu s d ng v năl uăđ ng t i công ty trách nhi m
h u h năs năASCăVenusiaăVi t Nam. .......................................................................... 51
2.4.1. Nh ng k t qu đ t đ c ....................................................................................... 51
2.4.2. Nh ng m t h n ch và nguyên nhân .................................................................. 52
2.4.2.1. Nh ng h n ch c n kh c ph c............................................................................ 52
2.4.2.2. Nguyên nhân c a nh ng h n ch ....................................................................... 53
CH
NGă3.ăM T S GI I PHÁP NH M NÂNG CAO HI U QU S D NG
V Nă L Uă
NG T I CÔNG TY TRÁCH NHI M H U H N LIÊN DOANH
S NăASCăVENUSIAăVI T NAM................................................................................ 55
3.1.ă nhăh ng phát tri n v n c a công ty trách nhi m h u h n liênădoanhăs nă
ASC Venusia Vi t Nam trong nh ngăn măt i ............................................................ 55
3.1.1. Khái quát môi tr ng kinh doanh c a công ty trách nhi m h u h n liên
ếoanh s n ASC VỀnusia Vi t Nam ................................................................................ 55
3.1.1.1. Thu n l i............................................................................................................. 55
3.1.1.2. Khó kh n ............................................................................................................. 55
3.1.2. nh h ng phát tri n c a công ty...................................................................... 56
3.1.2.1. nh h ng phát tri n v n và v n l u đ ng c a công ty ................................... 56
3.1.2.2 nh h ng phát tri n c a công ty trách nhi m h u h n ASC Venusia Vi t
Nam.................................................................................................................................. 57
3.2. M t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng v năl uăđ ng t i công ty
s năASCăVenusiaăVi t Nam .......................................................................................... 57
3.2.1. Xác đ nh nhu c u v n l u đ ng .......................................................................... 58
3.2.2. Qu n lý c c u v n l u đ ng ............................................................................... 59
3.2.2.1. Qu n lý ti n và các kho n t ng đ ng ti n ..................................................... 60
3.2.2.2. Qu n lý các kho n ph i thu ng n h n ................................................................ 61
3.2.2.2. Qu n lý hàng t n kho ......................................................................................... 63
3.2.3. Các bi n pháp khác .............................................................................................. 64
3.2.3.1. Áp d ng ti n b khoa h c k thu t ..................................................................... 64
3.2.3.2. ào t o và b i d ng cán b công nhân viên.................................................... 65
3.3.2.3. M r ng m i quan h v i các doanh nghi p bên ngoài ..................................... 66
3.2.4. M t s ki n ngh v i Nhà n
c ........................................................................... 67
Thang Long University Library
L I C Mă N
V i tình c m chân thành, em xin bày t lòng bi t n t i các th y giáo, cô giáo
tr ng i H c Th ng Long, đ c bi t là Cô giáo TS. Nguy n Th Thúy cùng các bác,
cô chú và anh ch trong công ty trách nhi m h u h n liên doanh s n ASC Venusia Vi t
Nam đư t n tình giúp đ em hoàn thành khóa lu n t t nghi p này. Em c ng xin c m n
các th y cô giáo gi ng d y trong nhà tr ng đư truy n đ t cho em r t nhi u ki n th c
b ích đ th c hi n khóa lu n và c ng nh có đ
nghi p trong t ng lai.
c hành trang v ng ch c cho s
Em c ng xin g i l i c m n t i đ n v th c t p, đ c bi t là các anh ch trong
phòng Tài chính- k toán đư nhi t tình giúp đ em trong vi c cung c p và c p nh t s
li u, thông tin c a đ n v trong su t th i gian th c hi n khóa lu n.
Cu i cùng, em chân thành c m n gia đình và b n bè đư đ ng viên, t o đi u ki n
đ em có th hoàn thành khóa lu n m t cách t t nh t.
Do gi i h n ki n th c và kh n ng lỦ lu n c a b n thân còn nhi u thi u sót và
h n ch , kính mong s ch d n và đóng góp c a các th y cô giáo đ khóa lu n c a em
đ
c hoàn thi n h n.
EmăxinăchơnăthƠnhăc mă n!
L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi, do tôi tr c ti p làm.
Các s li u, k t qu nêu trong khóa lu n, xu t phát t tình hình th c t c a công ty
trách nhi m h u h n s n ASC Venusia Vi t Nam
n mă2014
Hà N
Sinh viên
Nguy n Tr ng Chính
Thang Long University Library
DANH M C VI T T T
Kí hi u vi t t t
Tênăđ yăđ
BCLCTT
Báo cáo l u chuy n ti n t
BCTC
Báo cáo tài chính
C KT
Cân đ i k toán
DN
Doanh nghi p
DTT
Doanh thu thu n
GVHB
Giá v n hàng bán
HTK
Hàng t n kho
LNST
L i nhu n sau thu
SXKD
S n xu t kinh doanh
TNDN
Thu TNDN
TSC
Tài s n c đ nh
TSDH
Tài s n dài h n
TSNH
Tài s n ng n h n
VCSH
V n ch s h u
VL
V n l u đ ng
L IM
U
1. Lý do nghiên c u
Trong b i c nh n n kinh t th tr
ng đang phát tri n m nh m , v bưo nh hi n
nay s gia t ng không ng ng c a n ng l c s n xu t và quá trình h i nh p kinh t mang
tính toàn c u hóa đư t o c h i nh ng c ng không ít thách th c cho nh ng DN tham
gia trên th tr ng.
t n t i và phát tri n trong n n kinh t đó, các DN ph i n l c
không ng ng, phát huy đi m m nh đ ng th i c n có nh ng b c đi đúng đ n. Trong
ho t đ ng kinh doanh, m i DN c n ph i x lý hàng lo t các v n đ v tài chính, do đó
vi c đ nh kì phân tích, đánh giá tình hình tài chính thông qua các báo cáo tài chính là
h t s c c n thi t đ có th đánh giá đ c các ti m l c v n có c a DN, xem xét kh
n ng v th c a DN trong ho t đ ng SXKD, xác đ nh đ
DN, tìm đ
c k ho ch phát tri n cho DN trong t
c xu h
ng phát tri n cho
ng lai g n.
B t kì m t DN nào khi ho t đ ng đ u mu n t o hi u qu và thu v l i nhu n
nhi u nh t, đ làm đ c đi u đó đòi h i c n nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng
c u công ty đ c bi t đ i v i công ty th ng m i. Nh n th y đ c t m quan tr ng c a
v n đ nên em quy t đ nh ch n đ tài ắăNâng cao hi u qu s d ng v năl uăđ ng t i
công ty trách nhi m h u h n t i công ty trách nhi m h u h nă liênă doanhă s nă
ASC Venusia Vi t NamẰ
2. M căđíchănghiênăc u
Khóa lu n t p trung nghiên c u tình hình tài chính c a Công ty TNHH s n ASC
Venusia Vi t Nam. T đó tìm ra nguyên nhân, nhân t nh h ng t i hi u qu s d ng
v n l u đ ng c a DN nh m đ a ra gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý v n l u đ ng
c a công ty trong t ng lai.
3.
3.1.
iăt
ng và ph m vi nghiên c u
it
ng nghiên c u
Tình hình tài chính c a Công ty TNHH s n ASC Venusia Vi t Nam giai đo n
2011 – 2013.
3.2. Ph m vi nghiên c u
i t ng nghiên c u c a khóa lu n là Báo cáo tài chính và các tài li u có liên
quan đ n qu n tr tài chính t i Công ty TNHH s n ASC Venusia Vi t Nam giai đo n
2011 – 2013.
4. Ph
ngăphápănghiênăc u
Ph ng pháp nghiên c u đ c s d ng trong khóa lu n là ph ng pháp phân
tích, t ng h p, khái quát hóa d a trên c s các s li u, thông tin đ c cung c p và
tình hình th c t c a ngành b t đ ng s n Vi t Nam.
Thang Long University Library
5. K t c u khóa lu n
Ngoài ph n m đ u và k t lu n, danh m c tham kh o, khóa lu n đ
c chia thành
ba ph n chính:
Ch
ngăI
: C s lý lu n chung v v n l u đ ng và hi u qu s d ng v n
l u đ ng c a doanh nghi p
Ch ngăII
:Th c tr ng v hi u qu s d ng v n l u đ ng t i công ty trách
nhi m h u h n s n ASC Venusia Vi t Nam
Ch ngăIII : M t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng
t i công ty trách nhi m h u h n liên doanh s n ASC Venusia Vi t Nam.
CH
NGă1.ăC ăS LÝ LU N CHUNG V V NăL Uă
NG VÀ HI U QU
S D NG V NăL Uă
NG C A DOANH NGHI P
1.1. T ng quan v v năl uăđ ng
Trong n n kinh t th tr ng, m i doanh nghi p đ c coi nh m t t bào c a n n
kinh t , v i nhi m v ch y u là th c hi n các ho t đ ng s n xu t kinh doanh nh m
gia t ng giá tr doanh nghi p.
đ t đ c m c tiêu này đòi h i doanh nghi p c n m t
l
l
ng v n nh t đ nh đ đ u t vào chi phí ban đ u nh chi phí mua nguyên v t li u, tr
ng, tr lưi vay,…Ngoài ra c ng c n đ u t thêm vào công ngh , mua s m máy móc,
thi t b đ tái s n xu t m r ng, phát tri n doanh nghi p. Dù v y, khi doanh nghi p
ho t đ ng thì chi phí v v n b ra ban đ u là ch a đ , doanh nghi p c n tìm cách b o
t n và gia t ng l
ng v n do ho t đ ng kinh doanh c a công ty. Toàn b quá trình gia
t ng giá tr v n ban đ u và quá trình ti p theo s n xu t kinh doanh đ c g i và v n.
V n kinh doanh c a doanh nghi p là bi u hi n b ng ti n c a toàn b tài s n h u hình
và tài s n vô hình đ c đ u t vào kinh doanh nh m m c tiêu sinh l i. V n bao g m
v n l u đ ng và v n c đ nh. Trong đó v n l u đ ng chi m t tr ng l n trong v n
kinh doanh và có vai trò quan tr ng t i vi c đánh giá hi u qu s n xu t kinh doanh.
(Ngu n: Nguy n Th Ph ng Liên (2011) – Giáo trình Qu n Tr Tài Chính –NBX
Th ng Kê, Hà N i – trang 33 )
1.1.1. Khái ni m v v n l u đ ng
V n l u đ ng là s ti n ng tr
c v tài s n l u đ ng và đ u t ng n h n c a
doanh nghi p đ đ m b o cho s n xu t kinh doanh đ c bình th ng liên t c. V n l u
đ ng luân chuy n toàn b giá tr ngay trong m t l n, tu n hoàn liên t c và hoàn thành
tu n hoàn sau m t chu k s n xu t.
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
NXB H c vi n Tài chính – trang 24)
c Hi n (2006) – Tài chính doanh nghi p –
V năl uăđ ng = Tài s năl uăđ ng + N ng n h n
V n l u đ ng là nhóm tài s n ng n h n và các ngh a v tr n ng n h n có ch a
ba lo i tài s n v i ngh a v đ c bi t quan tr ng. Nh ng tài kho n đ i di n cho nh ng
m nh ghép l n trong doanh nghi p là tài kho n ph i thu, hàng l u kho (tài s n ng n
h n) và tài kho n ph i tr (n ng n h n). Bên c nh đó, các kho n n ng n h n còn có
vai trò không kém ph n quan tr ng b i nó t o thành m t ngh a v tr n trong ng n
h n c a các tài s n ng n h n trong doanh nghi p.
V năl uăđ ng ròng = Tài s năl uăđ ng ậ N ng n h n
M t v n đ khác liên quan đ n v n l u đ nglà v n l u đ ng ròng. V n l u đ ng
ròng ph n ánh kh n ng tài tr c a ngu n v n th ng xuyên cho tài s n c đ nh c a
công ty. Qua vi c phân tích v n l u đ ng ròng ta có th th y đ c tính linh ho t trong
vi c s d ng v n l u đ ng công ty, đ ng th i th hi n kh n ng thanh toán c a công
ty.
1
Thang Long University Library
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
c Hi n (2006) – Tài chính doanh nghi p –
NXB H c vi n Tài chính – trang 25)
1.1.2. c đi m c a v n l u đ ng
V n l u đ ng c a doanh nghi p th
ng xuyên chuy n hóa qua nhi u hình thái
khác nhau t o thành s tu n hoàn c a v n l u đ ng.
- Trong doanh nghi p s n xu t, kinh doanh v n l u đ ng chuy n hóa thành nhi u
hình thái khác nhau.
u tiên khi tham gia vào quá trình s n xu t v n l u đ ng th
hi n d i tr ng thái s khai là ti n t , qua các giai đo n nó d n chuy n thành s n ph m
d dang hay bán thành ph m. Giai đo n cu i cùng c a quá trình s n xu t kinh doanh
v n l u đ ng đ c chuy n hóa vào s n ph m cu i cùng. Khi s n ph m này đ c bán
trên th tr ng thì s thu v ti n t hay hình thái ban đ u c a v n l u đ ng. Nh v y,
s v n đ ng c a v n l u đ ng trong doanh nghi p s n xu t đ
c mô t nh sau:
T - HầSXầH’ă- T’
- Tuy nhiên trong các lo i hình kinh doanh khác nhau l i có m t quy trình
chuy n hóa v t ch t khác nhau.
c bi t, trong doanh nghi p th ng m i, v n l u
đ ng ch v n đ ng qua 2 giai đo n: khi mua hàng, v n l u đ ng đ c chuy n t ti n
thành hàng hóa d tr . Và khi bán hàng, v n l u đ ng l i đ c chuy n t hàng hóa d
tr tr v hình thái ban đ u và k t thúc chu k . Nh v y, s v n đ ng c a v n l u
đông trong doanh nghi p th
ng m i đ
c mô t nh sau:
T ậ H ậ T’
- V n l u đ ng ch tham gia vào m t chu k s n xu t, giá tr c a nó đ c d ch
chuy n toàn b m t l n vào giá tr s n ph m và đ c hoàn l i toàn b sau khi doanh
nghi p tiêu th s n ph m hàng hóa, cung ng đ c d ch v , thu đ c ti n bán hàng v .
Nh v y: V n l u đ ng hoàn thành m t vòng chu chuy n sau m t chu k s n xu t và
tiêu th s n ph m. Nh ng, quá trình s n xu t kinh doanh l i di n ra liên t c. Có ngh a
là chu kì s n xu t kinh doanh này k t thúc s đ
doanh khác. C th nh sau:
c k ti p b i chu kì s n xu t kinh
- Quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p di n ra m t cách th ng
xuyên, liên t c; các giai đo n v n đ ng c a v n l u đ ng đan xen vào nhau nên cùng
m t th i đi m v n l u đ ng đan xen vào nhau nên cùng m t th i đi m v n l u đ ng
th ng t n t i d i nhi u hình th c khác nhau trong khâu s n xu t và l u thông.S
v n l u đ ng c n thi t cho m t doanh nghi p th ng m i, d ch v hay s n xu t ph
thu c vào nhi u y u t khác nhau nh đ c đi m, chu k kinh doanh và tình hình tiêu
th c a doanh nghi p.
Qua đó, đi u khác bi t l n nh t gi a v n l u đ ng và v n c đ nh là: V n c
đ nh chuy n d n giá tr c a nó vào s n ph m thông qua m c kh u hao, còn v n l u
2
đ ng chuy n toàn b giá tr c a nó vào giá tr s n ph m theo chu k s n xu t, kinh
doanh.
1.1.3. Phân lo i v v n l u đ ng
Trong doanh nghi p, vi c qu n lý t t v n l u đ ng có vai trò r t quan tr ng.
Mu n qu n lý t t v n l u đ ng, doanh nghi p tr c h t ph i nh n bi t đ c b ph n
c u thành c a v n l u đ ng trên c s đó đ ra các bi n pháp qu n lý phù h p t ng
lo i. Có th phân lo i theo m t s tiêu th c sau:
1.1.3.1. Phân lo i v n l u đ ng theo vai trò t ng lo i v n l u đ ng
Theo cách phân lo i này v n l u đ ng c a doanh nghi p có th chia thành 3 lo i:
- V n l u đ ng trong khâu d tr s n xu t: giá tr các kho n nguyên v t li u
chính, v t li u ph , nhiên li u, đ ng l c, ph tùng thay th , công c d ng c .
- V n l u đ ng trong khâu s n xu t: các kho n giá tr s n ph m d dang, bán
thành ph m, các kho n chi phí ch k t chuy n.
- V n l u đ ng trong khâu l u thông: Bao g m các kho n giá tr thành ph m,
v n b ng ti n (k c vàng b c, đá quỦ...); các kho n v n đ u t ng n h n (đ u t
ch ng khoán ng n h n, cho vay ng n h n...) các kho n th ch p, kỦ c c, ký qu ng n
h n; các kho n v n trong thanh toán (các kho n ph i thu, các kho n t m ng...).
Nh v y, cách phân lo i này cho th y vai trò và s phân b c a v n l u đ ng
trong t ng khâu c a quá trình s n xu t kinh doanh. T đó có bi n pháp đi u ch nh c
c u v n l u đ ng h p lý sao cho có hi u qu s d ng cao nh t.
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
c Hi n (2006) – Tài chính doanh nghi p –
NXB H c vi n Tài chính – trang 28)
1.1.3.2. Phân lo i v n l u đ ng theo hình thái bi u hi n
Theo cách phân lo i này v n l u đ ng có th chia thành 4 lo i:
- V n v t t , hàng hoá: Là các kho n v n có hình thái bi u hi n b ng hi n v t c
th nh nguyên, nhiên, v t li u, s n ph m d dang, bán thành ph m, thành ph m...
- V n b ng ti n: Bao g m các kho n v n ti n t nh ti n m t t n qu , ti n g i
ngân hàng, các kho n v n trong thanh toán, các kho n đ u t ch ng khoán ng n h n...
- Các kho n ph i thu, ph i tr : Các kho n ph i thu là các kho n mà doanh nghi p
ph i thu c a khách hàng và các kho n ph i thu khác. Các kho n ph i tr là các kho n
v n mà doanh nghi p ph i thanh toán cho khách hàng theo các h p đ ng cung c p, các
kho n ph i n p cho ngân sách Nhà n c ho c thanh toán ti n công cho ng i lao
đ ng.
- V n l u đ ng khác: bao g m các kho n d t m ng, chi phí tr tr c, c m c ,
ký qu , kỦ c c...
Nh v y,cách phân lo i này giúp cho các doanh nghi p xem xét, đánh giá m c
t n kho d tr và kh n ng thanh toán c a doanh nghi p.
3
Thang Long University Library
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
c Hi n (2006) – Tài chính doanh nghi p –
NXB H c vi n Tài chính – trang 29)
1.1.3.3. Phân lo i v n l u đ ng theo quan h s h u v v n
- Tài s n l u đ ng s đ c tài tr b i hai ngu n v n đó là v n ch s h u và các
kho n n . Trong đó, các kho n n tài tr c b n cho ngu n v n l u đ ng c a doanh
nghi p. Còn ngu n v n ch s h u ch tài tr m t ph n cho ngu n v n l u đ ng c a
doanh nghi p mà thôi. B i vì ngu n v n ch s h u tài tr c b n cho tài s n c đ nh.
- V n ch s h u: Là s v n thu c quy n s h u c a doanh nghi p, doanh
nghi p có đ y đ các quy n chi m h u, s d ng, chi ph i và đ nh đo t. Tu theo lo i
hình doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t khác nhau mà v n ch s h u có n i
dung c th riêng nh : V n đ u t t ngân sách Nhà n c; v n do ch doanh nghi p
t nhân b ra; v n góp c ph n trong công ty c ph n; v n góp t các thành viên trong
doanh nghi p liên doanh; v n t b sung t l i nhu n doanh nghi p...
-Các kho n n : Là các kho n đ c hình thành t v n vay các ngân hàng th ng
m i ho c các t ch c tài chính khác; v n vay thông qua phát hành trái phi u; các
kho n n khách hàng ch a thanh toán. Doanh nghi p ch có quy n s d ng các kho n
n này trong m t th i h n nh t đ nh.
Nh v y, cách phân lo i này cho th y k t c u v n l u đ ng c a doanh nghi p
đ c hình thành b ng v n c a b n thân doanh nghi p hay t các kho n n . T đó có
các quy t đ nh trong huy đ ng và qu n lý, s d ng v n l u đ ng h p lỦ h n, đ m b o
an ninh tài chính trong s d ng v n c a doanh nghi p.
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
c Hi n (2006) – Tài chính doanh nghi p –
NXB H c vi n Tài chính – trang 30)
1.1.3.4. Phân lo i v n l u đ ng theo ngu n hình thành:
- V n ch s h u: là v n thu c quy n s h u c a doanh nghi p.
i v i doanh
nghi p Nhà n c v n ch s h u bao g m: V n ngân sách Nhà n c c p (v n mà khi
m i thành l p doanh nghi p Nhà n c c p đ ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh
doanh) và v n t b sung t l i nhu n c a doanh nghi p.
- V n l u đ ng t có c a doanh nghi p: là v n không thu c quy n s h u c a
doanh nghi p, có th đ c s d ng h p lý vào quá trình s n xu t kinh doanh nh : ti n
l ng, ti n b o hi m ch a đ n k tr , các kho n chi phí tr tr c…
- V n l u đ ng đi vay: là m t b ph n l u đ ng c a doanh nghi p đ c hình
thành t các ngu n v n vay tín d ng ngân hàng, t p th cá nhân và t ch c khác.
- V n l u đ ng hình thành t phát hành c phi u, trái phi u c a doanh nghi p.
Nh v y, vi c phân chia v n l u đ ng theo ngu n hình thành giúp cho doanh
nghi p th y đ c c c u ngu n v n, tài tr cho nhu c u v n l u đ ng trong kinh
doanh c a mình. T góc đ qu n lý tài chính m i ngu n tài tr đ u có chi phí s d ng
4
c a nó. Do đó doanh nghi p c n xem xét c c u ngu n tài tr t i u đ gi m th p chi
phí s d ng v n c a mình.
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
NXB H c vi n Tài chính – trang 30,31)
c Hi n (2006) – Tài chính doanh nghi p –
1.1.4. C c u v n l u đ ng và các nhân t nh h ng t i c c u v n l u đ ng
1.1.4.1. C c u v n l u đ ng
C c u VL là quan h t l gi a các thành ph n v n l u đ ng chi m trong t ng
s v n l u đ ng c a doanh nghi p
Các doanh nghi p khác nhau thì s v n l u đ ng c ng không gi ng nhau. Vi c
phân tích c c u v n l u đ ng c a doanh nghi p theo các tiêu th c phân lo i khác
nhau s giúp doanh nghi p hi u rõ h n nh ng đ c đi m riêng v s v n l u đ ng mà
mình đang qu n lý v n l u đ ng có hi u qu h n và phù h p v i đi u ki n c th c a
doanh nghi p.
1.1.4.2. Các nhân t nh h ng đ n c c u v n l u đ ng c a doanh nghi p
Nhân t nh h ng đ n t tr ng v n l u đ ng
- Ngành ngh ho t đ ng – s n xu t kinh doanh c a công ty: ho t đ ng c th c a
công ty theo đu i th ng có nh h ng quan tr ng đ n m c v n l u đ ng c a công ty.
N u công ty là công ty th ng m i l ng hàng t n kho s c n nhi u b i l doanh
nghi p c n đi u ch nh hàng hóa trong quá trình kinh doanh, l ng ti n và t ng đ ng
ti n dùng trong kinh doanh s l n và s n ph i thu khó đòi s t ng lên. N u công ty là
công ty chuyên cung c p d ch v thì l
ng hàng t n kho s th
ng
m c th p h n
công ty th ng m i, nh ng l ng ti n và t ng đ ng ti n c a công ty d ch v th ng
r t l n do b n ch t c a công ty chuyên cung c p d ch v là quá trình s n xu t d ch v ,
chuy n giao d ch v , tiêu dùng d ch v là đ ng th i nên th ng công ty d ch v s ti n
hành thu ti n tr c khi s d ng d ch v . Bên c nh đó, đ i v i công ty s n xu t thì
l ng ti n và t ng đ ng ti n l i nh mà ch y u l ng v n l u đ ng c a công ty
s n xu t t p tr ng d i d ng hàng t n kho là nguyên v t li u, bán thành ph m, thành
ph m và chi phí s n xu t d dang. Chính vì v y, lo i hình kinh doanh đóng vai trò r t
l n quy t đ nh t i c c u và l
ng v n l u đ ng c a doanh nghi p.
- Quy mô c a công ty: Các công ty nh th
công ty l n. B i l :
ng có t tr ng v n l u đ ng cao h n
+ Công ty l n có th dành nhi u ngu n l c và quan tâm c n thi t đ qu n lý
VL . B i l , các công ty này có nhi u m t hàng kinh doanh, quy mô l n nên c n đi u
ch nh t tr ng sao cho phù h p, cân đ i ngân sách đ đ t đ c hi u qu kinh doanh t t
nh t.
+ Công ty l n có m t l i th v tínhkinh t theo quy mô trong qu n lỦ VL và có
kh n ng d đoán lu ng ti n t t h n. Chính vì v y, các công ty nh luôn ch u khá
5
Thang Long University Library
nhi u thi t thòi và g p nhi u khó kh n trong quá trình s d ng v n l u đ ng sao cho
hi u qu nh t.
+ Công ty l n có đi u ki n ti p c n v i th tr ng v n t t h n các công ty nh .
úng v y, nh ng công ty l n h có ti m l c đ tìm ki m, phát tri n th tr ng nên h
có th hi u bi t v th tr ng và phát tri n t t h n.
Chính vì v y, các công ty nh do c n t p trung cao l ng v n vào trong v n l u
đ ng đ s n xu t và kinh doanh, đ ng th i do không ch đ ng đ c ngu n v n nên
công ty th ng chuy n l ng v n dài h n sang tài tr cho v n l u đ ng (tài s n ng n
h n) đây là chi n l c kinh doanh th n tr ng đ m b o ho t đ ng kinh doanh bình
th ng c a doanh nghi p. Bên c nh đó, đ i v i doanh nghi p quy mô l n, do h ch
đ ng h n trong v n kinh doanh và ti p c n v i ngu n v n vay dài h n d dàng h n
nên có xu h ng đ u t nhi u h n vào tài s n c đ nh đ t ng n ng su t, gi m chi phí
c u thành nên s n ph m. Chính vì v y, t tr ng s d ng v n l u đ ng c ng gi m đi.
- T c đ t ng (gi m) doanh thu: khi doanh thu t ng thông th ng ph i thu khách
hàng và hàng l u kho c ng t ng m t l ng t ng đ i, kéo theo s gia t ng c a kho n
m c ph i tr ng i bán, chính vì v y c ng nh h ng t i l ng v n l u đ ng trong
doanh nghi p. Khi doanh nghi p kinh doanh t t, t ng tr ng doanh thu l n thì l ng
ti n và t ng đ ng ti n th ng có xu h ng t ng. Bên c nh đó, các kho n ph i thu
khách hàng c ng t ng. Th c ch t, doanh nghi p đang n i l ng các chính sách qu n lý
các kho n ph i thu đ nâng cao doanh thu khi n cho các kho n n ph i thu t ng lên.
ng th i, khi doanh thu t ng, t c đ và l ng hàng t n kho đ c tiêu th c ng t ng
theo d n t i doanh nghi p ph i t ng c ng nh p kho hàng hóa đ đáp ng nhu c u
kinh doanh t ng lên. Do đó, hàng t n kho c ng t ng lên. Hàng t n kho t ng c ng d n
t i kho n ph i tr nhà cung c p c ng có xu h ng t ng. Chính vì v y, doanh thu t ng
ho c gi m c ng có nh h ng t i c c u và l ng v n l u đ ng c a doanh nghi p.
- M c đ linh ho t mà doanh nghi p mong mu n: doanh nghi p mu n duy trì đ
linh ho t thì c n duy trì n ng n h n m c th p thì r i ro ng i cho vay th p, giúp
doanh nghi p huy đ ng v n d dàng h n. N u doanh nghi p duy trì n ng n h n
m c th p thì r i ro thanh toán c a doanh nghi p s
m c th p. Do đó,kh n ng huy
đ ng v n đ c bi t là ngu n vay dài h n s d dàng. Khi có đ ngu n đ tài tr cho tài
s n thì v n l u đ ng c a doanh nghi p c ng s đ m b o và t ng lên.
Nh v y, nhân t nh h ng đ n VL có th chia thành 3 nhóm chính:
- V m t s n xu t nh : đ c đi m công ngh s n xu t c a doanh nghi p, đ dài
chu k s n xu t , trình đ t ch c quá trình s n xu t,…
- V cung ng tiêu dung nh : kho ng cách gi a doanh nghi p v i n i cung c p,
kh n ng cung c p c a th tr ng,…
6
- V m t thanh toán nh : ph
ng th c thanh toán đ
c l a ch n theo các h p
đ ng bán hàng, th t c thanh toán, vi c ch p hành k lu t thanh toán.
1.1.5. Qu n lý v n l u đ ng
Bên c nh v n c đ nh, v n l u đ ng đóng vai trò quan tr ng trong ho t đ ng s n
xu t kinh doanh (SXKD) c a m i doanh nghi p. Dù vi c gi v n l u đ ng không đem
l i kh n ng sinh l i quá cao nh ng vi c gi chúng l i đ m b o cho ho t đ ng SXKD
c a doanh nghi p đ c di n ra th ng xuyên, liên t c. Vì vây, qu n lý v n l u đ ng
đóng vai trò h t s c quan tr ng vào thành công c a doanh nghi p.
1.1.5.1. Chính sách v n l u đ ng
M i doanh nghi p có th l a ch n m t chính sách v n l u đ ng riêng và vi c
qu n lý v n l u đ ng t i m i doanh nghi p s mang đ n nh ng đ c đi m r t khác
nhau. Thông qua thay đ i c u trúc tài s n và n , công ty có th làm thay đ i chính sách
v n l u đ ng m t cách đáng k .
Vi c k t h p các mô hình qu n lỦ TSL và mô hình qu n lý n ng n h n c a
doanh nghi p đư t o ra 3 chính sách qu n lý v n l u đ ng trong doanh nghi p. Sau đây
là 3 chính sách c p ti n, th n tr ng và dung hòa.
Hình 1.1. Chính sách qu n lý V năL uă
C p ti n
Th n tr ng
Dung hòa
TSL
N ng n
h n
TSL
N ng n
h n
TSC
N dài
h n
TSC
N dài
h n
(Ngu n:Nguy n ình Ki m – B ch
NXB H c vi n Tài chính – trang 41)
ng
N ng n
h n
TSL
TSC
N dài
h n
c Hi n (2008) – Tài chính doanh nghi p –
- Chính sách v năl uăđ ng c p ti n
Là s k t h p gi a mô hình qu n lý tài s n c p ti n và n c p ti n. Doanh nghi p
luôn duy trì t trong TSL
m c t i thi u và n ng n h n
m c cao. Do đó, doanh
nghi p s d ng m t ph n ngu n v n ng n h n đ tài tr cho TSL .
c đi m:
+ Chi phí huy đ ng v n th p h n do các kho n ph i thu khách hàng
m c th p
nên chi phí qu n lỦ c ng m c th p. Hàng l u kho đ c gi
m c t i thi u giúp
doanh nghi p gi m đ c chi phí l u kho c ng nh nh ng t n th t do l i th i, h h ng.
Ngoài kho n ph i thu và hàng l u kho, các kho n m c khác nh ti n, đ u t tài chính
7
Thang Long University Library
ng n h n, tài s n ng n h n khác đ u đ
c duy trì
m c t i thi u… Bên c nh đó, lưi
su t ng n h n th p h n lưi su t dài h n làm chi phí vay ng n h n th p h n vay dài h n.
+ S n đ nh c a ngu n v n không cao b i l ngu n v n huy đ ng ch y u t
ngu n ng n h n (th i gian s d ng <1 n m)
+ Kh n ng thanh toán ng n h n c a công ty không đ c đ m b o: qu n lý
TSL theo tr ng phái c p ti n th ng duy trì m c th p nh t c a toàn b TSL .
Công ty ch gi m t m c t i thi u trong tay, d a vào chính sách qu n lý có hi u qu
và vay ng n h n đ đáp ng m i nhu c u không d báo tr c. Do đó, n u qu n lý
không hi u qu có th d n đ n tình tr ng doanh nghi p m t kh n ng thanh toán.
+ Chính sách này đem l i ngu n thu nh p cao do chi phí qu n lý, chi phí lãi vay,
chi phí l u kho,… đ u th p làm cho EBIT cao h n… Tuy nhiên, nó c ng mang đ n
nh ng r i ro l n cho công ty. M t s r i ro có th g p ph i khi doanh nghi p s d ng
chính sách này: không có đ ti n đ th c hi n chính sách qu n lý có hi u qu , công ty
d tr hàng th p d n đ n doanh thu có th b m t khi h t hàng d tr …
- Chính sách v năl uăđ ng th n tr ng
Là s k t h p gi a mô hình qu n lý tài s n th n tr ng v i n th n tr ng. Doanh
nghi p luôn duy trì TSL
m c t i đa và n ng n h n m c th p. Do đó, doanh
nghi p s d ng m t ph n ngu n v n dài h n đ tài tr cho TSL .
c đi m:
+ Kh n ng thanh toán đ
c đ m b o do doanh nghi p luôn duy trì TSL
m c
đ t i đa luôn đ đ tr các kho n n ng n h n.
+ Tính n đ nh c a ngu n v n cao do ngu n v n huy đ ng ch y u t ngu n dài
h n, doanh nghi p có th s d ng ngu n v n đ u t vào ho t đ ng s n xu t kinh
doanh mà ch a ph i lo ngay đ n vi c tr n .
+ Chi phí huy đ ng v n cao h n do các kho n ph i thu khách hàng
m c cao
nên chi phí qu n lỦ c ng cao. Hàng l u kho đ c gi
m c đ t i đa làm t ng chi phí
l u kho và các kho n d phòng gi m giá hàng t n kho. Lãi su t cho vay dài h n c ng
cao h n so v i lãi su t cho vay ng n h n.
+ Chính sách này s giúp doanh nghi p gi m b t đ
c các r i ro nh bi n đ ng
t ng giá thành s n ph m so d tr hàng t n kho m c cao… Tuy nhiên, thu nh p
không cao do ph i ch u chi phí cao h n nh : chi phí qu n lỦ, chi phí l u kho, chi phí
lưi vay… làm cho EBT gi m.
- Chính sách v năl uăđ ng dung hòa
D trên c s nguyên t c t ng thích đ c th hi n trên mô hình cho th y
TSL đ c tài tr hoàn toàn b ng ngu n ng n h n và TSL đ c tài tr hoàn toàn
b ng ngu n dài h n. Chính sách dung hòa có đ c đi m k t h p qu n lý tài s n th n
tr ng v i n c p ti n ho c k t h p qu n lý tài s n c p ti n và n th n tr ng
8
Tuy nhiên, trên th c t , đ đ t đ
v p ph i nhi u v n đ nh s t
c tr ng thái t
ng thích không h đ n gi n do
ng thích k h n, lu ng ti n hay kho ng th i gian. Do
v y mà chính sách này ch c g ng t i tr ng thái t ng thích, dung hòa r i ro và t o ra
m c l i nhu n trung bình, h n ch nh c đi m c a 2 chính sách c p ti n và th n tr ng.
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
c Hi n (2006)– Tài chính doanh nghi p –
NXB H c vi n Tài chính – trang 42)
1.1.5.2. Qu n lý ti n m t và các ch ng khoán thanh kho n cao
V n b ng ti n c a doanh nghi p bao g m ti n và các kho n t ng đ ng ti n.
Trong đó, nh ng kho n m c quan tr ng nh t ph i k đ n là ti n m t và các kho n đ u
t ch ng khoán ng n h n. Nh ng lý do chính khi n cho doanh nghi p ph i tích tr
m t l ng v n b ng ti n nh t đ nh bên c nh vi c đ u t vào các tài s n sinh l i khác.
ó là th c hi n m c đích giao d ch (đ ng c kinh doanh), ph c v nhu c u chi tiêu b t
th ng (đ ng c phòng ng a), th c hi n m c đích đ u c và nh ng nhu c u khác.
Qu n lý m c d tr ti n m t
- Xác đ nh m c d tr ti n m t t i u
Dù đem l i m t s l i ích nh t đ nh cho doanh nghi p nh ng m t khác, vi c d
tr quá nhi u ti n m t có th gây ta tình tr ng t n đ ng m t l ng v n l n do ti n
không đ c đ u t vào các tài s n khác sinh l i. B i v y, song song v i vi c gi ti n
m t, doanh nghi p có th chuy n sang n m gi các ch ng khoán ng n h n có tính
thanh kho n cao trên th tr ng ti n t đ h ng lãi. Khi có nhu c u v ti n, doanh
nghi p s th c hi n giao d ch bán các ch ng khoán này và ng
m t s mua vào.
c l i khi d th a ti n
Do vi c gi ti n có th mang l i nh ng l i ích c ng nh chi phí nh đư đ c p,
vi c xác đ nh m t m c d tr ti n m t t i u là h t s c c n thi t. M c d tr ti n m t
t i u là m c ti n m t t i thi u mà doanh nghi p c n n m gi t i đa hóa l i ích đ t
đ
c t vi c gi ti n.
xác đ nh l
ng d tr ti n m t t i u, chúng ta có th vào mô hình Baumol.
Mô hình này xác đ nh m c d tr ti n m t mà t i đó, t ng chi phí là nh nh t.
T ng chi phí (TC) = Chi phí giao d ch (TrC) + Chi phí c h i (OC)
Chi phí giao d ch (TrC):
TrC
=
T
C
F
Trong đó, T: T ng nhu c u v ti n trong n m
C: Quy mô m t l n bán ch ng khoán
T/C: S l n doanh nghi p bán ch ng khoán kh th đ bù đ p ti n m t
đư chi tiêu
F: Chi phí c đ nh c a m t l n bán ch ng khoán
9
Thang Long University Library
Chi phí c h i (OC):
OC
=
C
K
2
Trong đó, OC: Chi phí c h i c a vi c gi ti n trong m t n m
C/2: M c d tr ti n m t trung bình
K: Lãi su t đ u t ch ng khoán/ n m
=> T ng chi phí (TC):
TC = TrC + OC
T
C
=
F
C
2
K
M c d tr ti n t i u (C*)
2 T F
K
C* =
-
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
c Hi n (2006) – Tài chính doanh nghi p
– NXB H c vi n Tài chính – trang 52)
- Xây d ng và phát tri n các mô hình d báo ti n m t
Nhà qu n lý ph i d đoán các ngu n nh p, xu t ngân qu theo đ c thù v chu k
tính doanh thu, theo mùa v , theo k ho ch phát tri n c a doanh nghi p trong t ng
th i k . Ngoài ra, ph ng th c d đoán đ nh k chi ti t theo tu n, tháng, quý và t ng
quát cho hàng n m c ng đ c s d ng th ng xuyên.
+ Ngu n nh p ngân qu th ng g m các kho n thu đ c t ho t đ ng s n xu t,
kinh doanh, ti n t các ngu n đi vay, t ng v n, bán tài s n c đ nh không dùng đ n…
+ Ngu n xu t ngân qu g m các kho n chi cho ho t đ ng s n xu t – kinh doanh,
tr n vay, tr n c t c, mua s m tài s n c đ nh, đóng thu và các kho n ph i tr
khác…
Trên c s so sánh ngu n nh p và ngu n xu t ngân qu doanh nghi p có th th y
đ c m c th ng d hay thâm h t ngân qu .
Các bi n pháp qu n lý:
+ M i kho n thu chi v n ti n m t đ u ph i th c hi n qua qu
+ Phân đ nh trách nhi m rõ rang trong qu n lý v n ti n m t
+ Xây d ng quy ch thu, chi qu ti n m t
+ Qu n lý ch t ch các kho n t m ng ti n m t, c n quy đ nh đ i t ng, th i
gian và m c t m ng… đ qu n lý ch t ch , tránh vi c l i d ng qu ti n m t c a
doanh nghi p vào m c đích các nhân.
Qu n lý quá trình thanh toán
Quá trình thanh toán v n b ng ti n c a doanh nghi p bao g m quá trình thu ti n
và chi ti n. Vi c qu n lỦ quá trình thanh toán nên đ c di n ra theo nguyên t c: rút
ng n th i gian thu ti n và kéo dài th i gian chi ti n.
10
l a ch n đ
c ph
ng th c thu (chi) ti n t i u, doanh nghi p nên so sánh l i
ích gia t ng và chi phí gia t ng gi a các ph
ng án
L i ích gia t ng (∆B)và chi phí gia t ng (∆C) đ c tính nh sau:
∆B= ∆t TS I (1-T)
∆C= (C2 – C1) (1-T)
Trong đó:
∆t: s ngày thu ti n rút ng n đ
c (ho c kéo dài đ
c)
TS: quy mô chuy n ti n/ngày
I: lưi su t đ u t / ngày
T: thu su t thu thu nh p doanh nghi p
C1: chi phí chuy n ti n c a ph
ng án 1
C2 : chi phí chuy n ti n c a ph
Quy t đ nh đ c đ a ra s là:
ng án 2
∆B>∆C, doanh nghi p nên ch n ph
∆B<∆C, doanh nghi p nên ch n ph
ng án 2
ng án 1
∆B =∆C, doanh ngh p có th tùy Ủ l a ch n
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
c Hi n (2006) – Tài chính doanh nghi p –
NXB H c vi n Tài chính – trang 65)
1.1.5.3. Qu n lý các kho n ph i thu
Theo dõi và th c hi n vi c thu n , chi m ph n không nh trong vi c qu n lý v n
l u đ ng. Th i gian thu h i n càng ngày càng ng n thì doanh nghi p càng có nhi u
ti n đ quay vòng v n, nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh.
- Các nhân t
nh h
ng đ n quy mô đ n các kho n ph i thu c a doanh nghi p
g m:
+ Quy mô s n xu t – hàng hóa bán ch u cho khách hàng
+ Tính ch t th i v c a vi c tiêu th s n ph m trong các doanh nghi p
+ M c gi i h n n c a doanh nghi p cho khách hàng
+ M c đ quan h và đ tín nhi m c a khách hàng v i doanh nghi p
- c đi m c b n và kho n m c ph i thu khách hàng: kho n ph i thu là s ti n
khách hàng n doanh nghi p do mua ch u hàng hóa ho c d ch v . Có th nói, h u h t
các công ty đ u phát sinh các kho n ph i thu nh ng v i m c đ khác nhau, t m c
không đáng k cho đ n m c không th ki m soát.
Ki m soát kho n ph i thu liên quan đ n vi c đánh đ i gi a l i nhu n và r i ro.
N u không bán ch u hàng hóa thì m t c h i bán hàng, t đó m t đi l i nhu n. Nh ng
n u bán ch u hàng hóa quá nhi u thì chi phí cho kho n ph i thu t ng có nguy c phát
sinh các kho n n khó đòi, do đó, r i ro không thu h i n đ c c ng gia t ng. Vì v y,
doanh nghi p c n có chính sách bán ch u phù h p. Kho n ph i thu c a doanh nghi p
11
Thang Long University Library
phát sinh nhi u hay ít ph thu c vào các y u t nh tình hình n n kinh t , giá bán s n
ph m, ch t l
ng s n ph m và chính sách bán ch u c a doanh nghi p.
- Xây d ng chính sách th ng m i:
Nguyên t c c b n đó là:
+ Khi l i ích gia t ng l n h n chi phí gia t ng, doanh nghi p nên c p tín d ng.
+ L i ích gia t ng nh h n chi phí gia t ng, doanh nghi p nên th t ch t tín d ng
+ Tr ng h p c l i ích và chi phí đ u gi m thì doanh nghi p c n xem xét ph n
chi phí ti t ki m đ c có đ bù đ p cho ph n l i ích b gi m đi không.
Khi xây d ng chính sách bán ch u c n đánh giá k nh h ng c a chính sách bán
ch u t i l i nhu n c a doanh nghi p. Do v y, m i chính sách bán ch u c n đ c đánh
giá trên các tiêu th c sau:
+ D ki n quy mô s n ph m hàng hóa d ch v tiêu th .
+ Giá bán s n ph m, d ch v n u bán ch u ho c không bán ch u
+ ánh giá m c chi t kh u (thanh toán) có th ch p nh n
- Phân tích tín d ng:
+ Phân tích kh n ng tín d ng c a khách hàng: đánh giá uy tín c a khách hàng
qua m t s tiêu th c v n ng l c tr n , quy mô v n kinh doanh, kh n ng phát
tri n,…
Sau khi xây d ng tiêu chu n tín d ng, doanh nghi p c n đánh giá kh n ng tín
d ng c a t ng khách hàng d a trên thông tin t các ngu n khác nhau nh báo cáo tài
chính, báo cáo tín d ng, ngân hàng và các t ch c th ng m i, kinh nghi m c a doanh
nghi p…Trong tr ng h p cân nh c l a ch n gi a nhi u khách hàng, doanh nghi p có
th s d ng ph ng pháp ch m đi m tín d ng trên c s các tiêu chu n đư xây d ng
kèm theo tr ng s . Sau đó, doanh nghi p s x p h ng khách hàng và có th phân lo i
theo t ng m c đ r i ro đ d dàng qu n lỦ c ng nh đ a ra quy t đ nh.
+ Phân tích l i ích thu đ c t kho n tín d ng th ng m i: đây là ph ng pháp
xác đ nh thông qua ch tiêu giá tr hi n t i ròng NPV, v i ba mô hình đ a ra quy t đ nh
c n đ c xem xét:
Quy t đ nh tín d ng khi xem xét m t ph
Mô hình c b n:
NPV = (CFt / k) – CF0
CF0 = VC S (ACP/365)
CFt = [S (1- VC) – S BD – CD]
ng án: c p tín d ng
Trong đó:
VC: t l chi phí bi n đ i trên doanh thu
S : doanh thu d ki n m i k
ACP: th i gian thu ti n trung bình
(1–T )
BD: t l n x u trên doanh thu
CD: chi phí t ng them c a b ph n tín
d ng
T: thu su t thu TNDN
12
Sau khi tính toán ch tiêu NPV, doanh nghi p đ a ra quy t đ nh:
NPV > 0 : c p tín d ng
NPV < 0: không c p tín d ng
NPV = 0: bàng quan
B ng 1.1. Quy tăđ nhăkhiăxemăxétăhaiăph ngăánăvƠăquy tăđ nh khi
k t h p thông tin r i ro
Quy tăđ nh
Ch tiêu
Quy tăđ nh 1
Không
c p tín
Quy tăđ nh 2
C p tín d ng
d ng
S l
ng bán (Q)
Không s d ng
thông tin r i ro
S d ng
thông tin r i
tín d ng
ro tín d ng
Q0
Q1 (Q1> Q2)
Q1
Q1 h
P0
P1 (P1 > P0)
P1
P1
AC0
AC1(AC1>AC0)
AC1
AC1
_
_
h
100%
100%
h (h< 100%)
_
_
Th i h n n
0
T
T
T
T su t chi t kh u
0
R
R
R
Giá bán (P)
Chi phí SX bình quân (AC)
Chi phí thông tin r i ro
Xác su t thanh toán
Quy t đ nh 1: Xem xét hai ph
ng án: c p
Quy t đ nh 2: K t h p s d ng thông tin r i
tín d ng và không c p tín d ng
- Ph ng án bán tr ngay (không c p tín
ro
- Ph
d ng) :
NPV0 = P0Q0 – AC0Q0
- Ph ng án bán tr ch m (c p tín d ng)
NPV1 = P1Q1h/ (1 + R) – AC1Q1
=>
a ra quy t đ nh trên c s :
NPV0> NPV1 : Không c p tín d ng
tín d ng:
NPV1 = P1Q1h/ (1+R) – AC1Q1
ng án không s d ng thông tin r i ro
- Ph ng pháp s d ng thông tin r i ro
NPV2 = P1Q1h/ (1+R) – AC1Q1h – C
=>
a ra quy t đ nh trên c s :
NPV0< NPV1: c p tín d ng
NPV2> NPV1 : s d ng thông tin r i ro tín
d ng
NPV0 = NPV1: bàng quan
NPV2< NPV1: không s d ng thông tin
r i ro tín d ng
NPV2 = NPV1: bàng quan
- Theo dõi th i gian thu ti n trung bình (ACP):
Th i gian thu ti n trung ti n trung bình =
Ph i thu khách hàng 365
Doanh thu thu n
13
Thang Long University Library
Theo dõi s thay đ i c a th i gian thu ti n trung bình s giúp doanh nghi p k p
th i đ a ra đi u ch nh v chính sách tín d ng và thu ti n. Tuy nhiên, đây l i là m t chi
tiêu t ng quát ch u nh h ng b i s thay đ i v quy mô doanh thu và quy mô kho n
ph i thu, đ ng th i có xu h ng n đi nh ng thay đ i cá bi t trong khách hàng nên
không đ t đ c nhi u hi u qu trong vi c qu n lý thu n .
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
– NXB H c vi n Tài chính – trang 67)
c Hi n (2006) – Tài chính doanh nghi p
1.1.5.4. Qu n lý d tr , t n kho
Hàng t n kho là kho n m c có tính thanh kho n th p nh t trong s các kho n
m c c a v n l u đ ng. B i v y, tích tr hàng t n kho bên c nh vi c giúp cho ho t
đ ng SXKD c a doanh nghi p đ c liên t c còn gi m kh n ng thanh toán nhanh hay
kh n ng thanh toán t c th i c a doanh nghi p n u t tr ng này chi m ph n l n trong
v n l u đ ng.
Trong công tác qu n lỦ, ph ng pháp th ng đ c s d ng là mô hình EOQ
Mô hình EOQ hay mô hình đ t hàng kinh t là mô hình xác đ nh l ng đ t hàng
t i u (Q*) sao cho t ng chi phí là th p nh t.
Các gi đ nh c a mô hình:
- Nhu c u v hàng t n kho là n đ nh
- Không có bi n đ ng giá, hao h t, m t mát trong khâu d tr
- Th i gian t khi đ t hàng đ n khi ch p nh n hàng là không đ i
- Ch có duy nh t hai lo i chi phí: chi phí đ t hàng và chi phí d tr
- Không x y ra thi u h t hàng t n kho n u đ n đ t hàng đ c th c hi n đúng h n
Trong mô hình EOQ
- Chi phíđ t hàng (Ordering cost) :
Chi phí đ t hàng =
S
O
Q
- Chi phí d tr hàng t n kho (Carrying cost)
Q
Chi phí d tr =
C
2
Trong đó: S: L
ng hàng c n đ t trong n m
O: Chi phí m t l n đ t hàng
Q/2: M c d tr kho trung bình
C: Chi phí d tr kho trên m t đ n v hàng t n kho trong n m
=> T ng chi phí:
T ng chi phí =
Q
2
C+
14
S
Q
O
T ng chi phí là m t hàm c a Q.
t ng chi phí nh nh t thì l
ng đ t hàng t i
u hay m c d tr kho t i u là
2 S O
C
Q* =
Th i gian d tr t i u:
Q*
T =
S/365
*
i m đ t hàng (S l
ng hàng còn l i trong kho khi b t đ u đ t hàng):
S
OP = Th i gian ch hàng đ t
+ Qan toàn
365
(*) n u không có d tr an toàn thì Qan toàn = 0
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
– NXB H c vi n Tài chính – trang 70)
c Hi n (2006 )– Tài chính doanh nghi p
1.2. Hi u qu s d ng v năl uăđ ng
Trong n n kinh t chuy n đ i sang c ch th tr ng có s đi u ti t v mô c a
Nhà n c ho t đ ng kinh doanh c a m i doanh nghi p ph i linh ho t đ d dàng ng
v i c ch m i đ c nh tranh m t cách kh c li t. i u này khi n cho v n đ qu n lý
hi u qu s d ng v n l u đ ng c a m i doanh nghi p tr nên quan tr ng và c n thi t.
Nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng là m t trong s nhi u bi n pháp doanh
nghi p c n ph i đ t đ c đ th c hi n đ c m c tiêu gia t ng giá tr c a doanh nghi p
so v i các đ i th c nh tranh.
1.2.1. Khái ni m v hi u qu s d ng v n l u đ ng
Hi u qu s d ng v n l u đ ng c a doanh nghi p là tiêu chí ph n ánh k t qu
ho t đ ng s n xu t kinh doanh, đ c th hi n b ng m i quan h so sánh gi a k t qu
kinh doanh v i VL mà doanh nghi p đư đ u t cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
K t qu thu đ c càng cao so v i chi phí b ra thì hi u qu s d ng v n càng cao.
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
c Hi n (2006) – Tài chính doanh nghi p –
NXB H c vi n Tài chính – trang 73)
1.2.2.Ý ngh a c a vi c nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng
V n l u đ ng trong doanh nghi p luôn v n đ ng không ng ng. Trong quá trình
v n đ ng y, v n l u đ ng tham gia vào các ho t đ ng s n xu t kinh doanh, m i giai
đo n khác nhau v n l u đ ng c ng có s nh h ng khác nhau đ n hi u qu s n xu t
kinh doanh c a giai đo n đó. Nh v y có th kh ng đ nh v n l u đ ng có vai trò r t
quan tr ng đ i v i t ng giai đo n s n xu t kinh doanh và là nhân t tác đ ng tr c ti p
đ n k t qu kinh doanh c a toàn doanh nghi p. Vì v y vi c nâng cao hi u qu s d ng
v n l u đ ng có Ủ ngh a quan tr ng trong công tác s d ng v n c a doanh nghi p.
15
Thang Long University Library
Ho t đ ng phân tích nh m nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng giúp các nhà
qu n lỦ đánh giá đ
c tình hình s d ng v n, nghiên c u nh ng nhân t khách quan
và ch quan nh h ng đ n hi u qu s d ng v n l u đ ng. Trên c s đó, đ ra
nh ng bi n pháp kh c ph c nh ng nhân t gây nh h ng x u và phát huy t i đa
nh ng thu n l i đang có nh m nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng, nâng cao hi u
qu kinh doanh c a doanh nghi p.
1.2.3. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng
đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng c a doanh nghi p ta có th d a vào
các ch tiêu đánh giá đ có s phân tích, đánh giá m t cách khách quan tình hình s
d ng v n qua các n m ho t đ ng c a công ty, cùng v i đó là so sánh các ch tiêu này
v i các doanh nghi p trong và ngoài n c đ đ a ra nh ng nh n đ nh chính xác và
hi u qu nh t.
1.2.3.1. Các ch tiêu v hi u qu s d ng v n l u đ ng
- Hi u su t s d ng v n l u đ ng:
Ch tiêu này ph n ánh m t đ ng VL có th làm ra bao nhiêu đ ng doanh thu.
S doanh thu t o ra trên m t đ ng VL càng l n thì hi u qu s d ng VL càng cao.
Hi u qu s d ng v năl uăđ ng
=
Doanh thu thu n
V năl uăđ ng trung bình
Trong đó:
V n l u đ ng trung bình
=
V n l u đ ng đ
uk
+ V n l u đ ngcu
ik
2
- Chu k luân chuy n v n l u đ ng
Chi tiêu này cho bi t th i gian c n thi t đ hoàn thành m t vòng luân chuy n
VL . Chu k luân chuy n càng ng n ch ng t VL luân chuy n càng nhanh, hàng
hóa, s n ph m b đ ng nên doanh nghi p thu h i v n nhanh. Công th c:
Chu k luân chuy n v năl uăđ ng =
365
Hi u su t s d ng v năl uăđ ng
- S c sinh l i v n l u đ ng
Ch tiêu này ph n ánh kh n ng sinh l i c a v n l u đ ng, đ
c xây d ng trên c
s l i nhu n c a doanh nghi p. Ch tiêu này càng cao cho bi t doanh nghi p đư s
d ng v n l u đ ng có hi u qu , ng c l i v i ch tiêu này th p có ngh a là l i nhu n
trên m t đ ng v n là nh . Doanh nghi p đ c đánh giá là s d ng v n l u đ ng kém
hi u qu hay không là đ c ph n ánh m t ph n qua ch tiêu này.
S c sinh l i c a v năl uăđ ng =
1.2.3.2. H s đ m nhi m v n l u đ ng
16
L i nhu n ròng
V năl uăđ ng trung bình