TÔI THÉP TRONG một môi TRƯỜNG

ỦY BAN NHÂN DÂN TP.HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG CĐKT LÍ TỰ TRỌNG TP.HCM
KHOA ĐỘNG LỰC
LỚP:13CĐ_Ô1
----------

MÔN:VẬT LIỆU HỌC
BÀI TIỂU LUẬN

ĐỀ TÀI:

TÔI THÉP TRONG MỘT MÔI
TRƯỜNG

Tp.HCM ngày 06 tháng 03 năm 2015


ỦY BAN NHÂN DÂN TP.HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG CĐKT LÍ TỰ TRỌNG TP.HCM
KHOA ĐỘNG LỰC
LỚP:13CĐ_Ô1
----------

MÔN:VẬT LIỆU HỌC
BÀI TIỂU LUẬN

ĐỀ TÀI:

TÔI THÉP TRONG MỘT MÔI
TRƯỜNG
GVHD:

Nguyễn Ngọc Quỳnh.
SVTH:
Lương Văn Tình
Phan Đoàn Anh Tuấn


Lời nói đầu...
Lời đầu tiên em xin chân thành cảm ơn quý thầy cô trường Cao Đẳng Kĩ Thuật Lí Tự
Trọng TP.HCM đã tận tình giảng dạy, truyền đạt những kiến thức và kinh nghiệm cho
em. Em xin chân thành cảm ơn thầy Nguyễn Ngọc Quỳnh đã ân cần dạy dỗ, dìu dắt trong
suốt thời gian vừa qua.
Trước khi dến với môn học Vật liệu học em chưa biết được tầm quan trọng của môn
học này và củng như chưa hiểu hết về các ứng dụng, nhu cầu thực tiễn của môn học trong
thực tiễn. Vật liệu học là môn học cung cấp cho ta biết độ bền của vật liệu, tính ưu việt
của tửng loại vật liệu. Thông qua môn học này em đã biết các loại vật liệu củng như tính
chất của nó để áp dụng vào trong từng lĩnh vực. Cụ thể là trong nghành Công nghệ ôtô
của em. Thông qua những hiểu biết khi học thì em sẽ biết cách lựa chọn loại vật liệu nào
tốt nhất cho các chi tiết của mình đáp ứng được các yêu cầu kĩ thuật, công dụng làm việc
sao cho có hiệu quả tốt nhất.
Sau cùng em xin kính chúc thầy Quỳnh luôn dồi dào sức khỏe để tiếp tục con đường
giáo dục của mình.
Em xin chân thành cảm ơn!

TP.HCM, Ngày 06 tháng 03 năm 2015


Mục lục
Nhận xét của giáo viên............................................................................1
Đề tài nghiên cứu.....................................................................................2
Các phương pháp xác định % cacbon trong thép................................3

Bảng màu xác định nhiệt độ tôi..............................................................6
Đo độ cứng và thử hoa lửa trước khi thí nghiệm..................................7
Các bước tiến hành thí nghiệm...............................................................9
Đo độ cứng sau khi tiến hành thí nghiệm..............................................12
Kết luận thí nghiệm.................................................................................13


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN:
..............................................................................
..........................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................

5


Tôi thép trong một môi trường
Nhóm sinh viên thực hiện:
Lương Văn Tình
Phan Đoàn Anh Tuấn

Giáo viên hướng dẫn: NGUYỄN NGỌC QUỲNH
•

Lời giới thiệu:
Tôi thép trong một môi trường là phương pháp nhiệt luyện bao gồm nung nóng
thép qua nhiệt độ Ac1 rồi làm nguội trong hai môi trường (nước hoặc dầu) cho
nguội hẳn rồi lấy ra.
Chỉ áp dụng cho tôi đơn chiếc thép cacbon cao.
• Yêu cầu cụ thể:
• Nhiệt độ Ac1:850870 oC
• %C: thép có hàm lượng cacbon tương đối cao (0,4 – 0.8%) Phải chọn thép có
hàm lượng cacbon cao >= 0.4
Vật liệu làm thí nghiệm: búa

6


Đề tài:Tôi trong một môi trường.
Áp dụng cho các chi tiết có hình dáng đơn giản làm bằng thép hợp kim và thép cacbon
có % C thấp và trung bình.
+ Thành Phần: thép có hàm lượng C 0.2-0.8%. nước lạnh hoặc dầu làm nguội.

Nước lạnh (có Vth lớn ), là môi trường tôi cho thép cacbon nhưng không thích hợp
cho chi tiết có hình dạng phức tạp.
Dầu làm nguội chậm thép ở cả hai khoảng nhiệt độ do đó ít gây biến dạng, nứt nhưng
khả năng tôi lại kém.
Phương pháp xác định % cacbon trong thép:
-Quan sát hình dạng thép hoặc kí hiệu của nhà sản xuất.
-Sử dụng phương pháp mài ( quan sát tia lửa mài và hoa tia lửa )
- Do phương pháp mài là phương pháp dễ dàng thực hiện để tiến hành thí nghiệm hơn so
với các phương pháp khác. Trong lúc tiến hành thí nghiệm thì dễ dàng thực hiện hơn, phổ
biến, dụng cụ dễ tìm kiếm, khi mài cho ra hoa lửa rõ ràng, dễ quan sát. Vì vậy chúng ta sẽ
nhận biết rõ hơn các phương pháp khác.
 Nhóm chọn phương pháp mài.

7


- Phương pháp này thường sử dụng máy mài bàn (VD: máy mài 2 đá) để tạo hoa lửa,
đôi khi cũng có thể sử dụng máy mài cầm tay.
-Đá mài phải quay với tốc độ tối thiểu là 23 m/s (vận tốc dài), thực tế nên điều chỉnh
trong khoảng 38 ~ 48 m/s. Đá mài nên sử dụng loại thô và cứng (loại oxit nhôm hoặc
carborundum – SiC).
-Chiều dài của hoa lửa phụ thuộc vào lực mài rất khó so sánh nếu lực mài mẫu khác
nhau.
-Trong thực tế, lực mài sao cho chùm tia lửa của thép 0.2% C có chiều dài khoảng
500mm thường được dùng làm lực chuẩn.
-Để tránh ảnh hưởng của ánh sáng mặt trời hoặc để điều chỉnh độ sáng xung quanh,
cần thiết phải sử dụng các loại màn che hoặc buồng tối. Khi mài, để mẫu tiếp xúc nhe
với đá mài.
-Hướng của chùm tia lửa nên theo phương ngang hoặc hơi chếch lên trên. Và vị trí
quan sát nên ở phía sau hoặc bên phải của chùm tia.

-Để nhận biết chính xác hơn, nên có them mẫu chuẩn (đã phân tích chính xác thành
phần hóa học) để làm mẫu đối chiếu.
-Các mẫu thử cần được làm sạch bề mặt, loại bỏ các lớp thấm (C, N), các lớp oxit và
thoát carbon ... Có thể thực hiện bằng cách mài sâu.
-Khi kiểm tra, cần quan sát kỹ chùm hoa lửa từ gốc đến ngọn. Đặc biệt cần chú ý vào
một số đặc điểm sau:
8


-Chùm tia lửa: màu sắc, số lượng, độ sáng, chiều dài các tia lửa.
Hoa lửa: màu sắc, số lượng, hình dạng, kích cơ
Trở lực mài: theo cảm giác ở tay khi mài mẫu.
+Dựa vào các đặc điểm sau để nhận biết:
_Chùm tia lửa:
• Màu sắc: đỏ cam.
• Độ sáng: trung bình.
• Chiều dài tia lửa: trung bình.
• Độ dày tia lửa: trung bình.
• Số tia lửa: trung bình.
_Hoa lửa:
• Hình dạng: đa nhánh cấp 3.
• Kích thước: lớn.
• Độ nở: cánh.
• Số lượng: trung bình.
Cuối cánh: có chân.
*Cách thực hiện:
Nung vật liệu tới nhiệt độ 850-8700C và làm nguội bằng nước. Cho vào nước cho tới
khi nguội hẳn thì lấy và kiểm tra về độ cứng.

9

Chuẩn bị vật liệu,dụng cụ thí nghiệm:
Bảng màu, mẫu hoa lửa và máy đo độ cứng

Bảng màu xác định nhiệt độ tôi

10


Trình
tự thực
hiện
Đo lần
1

Hìnhảnh minh họa

Hướng
dẫn/ lưu ý
HRC= 97

Đo lần
2

HRC=97.5

Đo lần
3

HRC= 84

HRC trung bình = 92.8
11


Mài
trên
máy
mài

_ Ta thấy
hoa lửa
dày, cuối
tia lửa đa
nhánh cấp
3.
_ thép có
lượng C
trung bình
0.4%
_phù hợp
với thi
nghiệm

Làm
sạch chi
tiết
trước
khi

nung

Chà sạch
lớp bẩn
còn dính
lại trên chi
tiết.

12


Chuẩn
bị để
nung
vật liệu

Đun bằng
than củi,
có quạt để
tăng nhiệt
độ.

Sau khi
nung
đem ra
so sánh
với bản
màu

Đạt được

870 0C

13


Chuẩn
bị làm
nguội

Sau khi lấy
ra khỏi lò
thì phải
làm nguội
nhanh.

Đang
đưa vào
nước
làm
nguội

Sau khi lấy
phôi thí
nghiệm ra
khỏi lò sau
khi nung ta
đưa vào
nước thật
nhanh

14


Bỏ phôi
vào
nước
hoàn
toàn

Khi bỏ vào
nước ta để
thật nguội
rồi lấy ra
lau khô,
làm sạch.

Sản
phẩm
sau khi
nung

Hoàn
thành sản
phẩm sau
khi
Làm
nguội
hoàn
toàn

15


Đo lai
lần 1

HRC=
75.5

Đo lại
lần 2

HRC= 65

Đo lại
lần 3

HRC=76

HRC trung bình=72.16.
 HRC thấp hơn lúc đầu 128.6%

16


Kết luận:Thí nghiệm chưa đạt mục tiêu đề ra.
Nguyên nhân:
+ Chọn vật liệu chưa đúng.
+Trong khi nung nhiệt độ chưa đạt yêu cầu 850-8700C.

17