Xây dựng bài giảng điện tử học phần “máy vô tuyến điện hàng hải 1” phục vụ giảng dạy kỹ sư điều khiển tàu biển

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn tốt nghiệp này là công trình nghiên cứu
thực sự của cá nhân, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, kiến thức
kinh điển, nghiên cứu khảo sát tình hình thực tiễn và dưới sự hướng dẫn khoa
học của TS Nguyễn Thanh Sơn
Các kết quả, số liệu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố
trong bất cứ công trình nào khác. Các thông số trích dẫn trong luận văn đều
đã ghi rõ nguồn gốc.
Hải phòng, ngày10 tháng 09 năm 2014
Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Quảng

i


LỜI CẢM ƠN
Trước tiên tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến TS
Nguyễn Thanh Sơn là người đã trực tiếp hướng dẫn chỉ bảo về phương pháp
nghiên cứu và làm việc để tôi có thể hoàn thành được luận văn của mình.
Trong quá trình nghiên cứu làm đề tài này tôi đã nhận được sự hướng
dẫn tận tâm, tận tình của thầy TS Nguyễn Thanh Sơn, sự giúp đỡ của các thầy
trong khoa Hàng hải, bộ môn Máy điện – VTĐ, các thầy bên khoa Công nghệ
thông tin, Viện đào tạo sau đại học trường Đại học Hàng hải Việt Nam… Nhờ
có sự giúp đỡ, đóng góp đó mà tôi đã hoàn thành đề tài này, tôi xin chân
thành cảm ơn sự giúp đỡ quý báu của các Cán bộ, Giảng viên khoa Hàng hải,
khoa Công nghệ thông tin, Viện đào tạo Sau Đại học – trường Đại học Hàng
hải Việt Nam.
Cuối cùng tôi xin cảm ơn tới gia đình và bạn bè, những người đã động
viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu khoa học của mình.

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................i
MỤC LỤC.......................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT............................................................xxii
DẠNH MỤC CÁC BẢNG..........................................................................xxii
Số bảng........................................................................................................xxiii
Tên bảng.....................................................................................................xxiii
Trang...........................................................................................................xxiii
3.1.................................................................................................................xxiii
Bảng các bài thực nghiệm có khả sát kết quả thực nghiệm...................xxiii
9....................................................................................................................xxiii
3.2.................................................................................................................xxiii
Bảng thể hiện các bước, nội dung và phương pháp thực hiện bài giảng
điện tử thực nghiệm...................................................................................xxiii
3.3.................................................................................................................xxiii
Bảng tổng hợp kết quả kiểm tra thực nghiệm của 2 lớp thực nghiệm và
lớp đối chứng..............................................................................................xxiii
3.4.................................................................................................................xxiii
Bảng tổng hợp tỷ lệ phần trăm theo mức đánh giá của 2 lớp thực nghiệm
và lớp đối chứng.........................................................................................xxiii
DANH MỤC CÁC HÌNH..........................................................................xxiii
Số hình.........................................................................................................xxiii
Tên hình......................................................................................................xxiii
Trang...........................................................................................................xxiii
1.1.................................................................................................................xxiii
Sơ đồ cấu trúc của một bài giảng điện tử................................................xxiii

iii


9....................................................................................................................xxiii
2.1.................................................................................................................xxiv
2.2.................................................................................................................xxiv
2.3.................................................................................................................xxiv
Giao diện bắt đầu của phần mềm Lecture Maker..................................xxiv
2.4.................................................................................................................xxiv
Hình thể hiện tính năng toán học và vẽ đồ thị.........................................xxiv
2.5.................................................................................................................xxiv
Màn hình đang khởi động của phần mềm Adobe Captivate 6..............xxiv
2.6.................................................................................................................xxiv
2.7.................................................................................................................xxiv
Hình mô phỏng các lựa chọn ban đầu......................................................xxiv
2.8.................................................................................................................xxiv
Lựa chọn kích cỡ màn hình.......................................................................xxiv
2.9.................................................................................................................xxiv
Giao diện sử dụng làm bài giảng điện tử của Adobe Captivate 6..........xxiv
2.10...............................................................................................................xxiv
Tính năng có thể kết hợp cùng với phần mềm........................................xxiv
2.11...............................................................................................................xxiv
Một số hiệu ứng..........................................................................................xxiv
2.12...............................................................................................................xxiv
Làm câu hỏi trắc nghiệm...........................................................................xxiv
2.13...............................................................................................................xxiv
Các loại câu hỏi...........................................................................................xxiv
2.14...............................................................................................................xxiv
Chế độ Import............................................................................................xxiv
2.15...............................................................................................................xxiv

iv


Chế độ Export.............................................................................................xxiv
2.16...............................................................................................................xxiv
Chế độ Publish............................................................................................xxiv
2.17...............................................................................................................xxiv
Hình mô tả vị trí của Flash khi đã cài SwiffPointPlayer........................xxiv
3.1.................................................................................................................xxiv
3.2.................................................................................................................xxiv
3.3.................................................................................................................xxiv
Giao diện khi chèn Slide từ PowerPoint sang..........................................xxiv
3.4.................................................................................................................xxiv
Giao diện khi đưa Flash vào bài giảng.....................................................xxiv
3.5.................................................................................................................xxiv
Chạy File Flash khi giới thiệu về vệ tinh..................................................xxiv
3.6.................................................................................................................xxiv
Phần giao diện chạy cấu tạo vệ tinh.........................................................xxiv
3.7.................................................................................................................xxiv
Sử dụng vệ tinh xác định vị trí..................................................................xxiv
3.8.................................................................................................................xxiv
Giao diện phần trắc nghiệm......................................................................xxiv
3.9.................................................................................................................xxiv
Giao diện chạy cho các câu hỏi trắc nghiệm............................................xxiv
3.10...............................................................................................................xxiv
Chạy giao diện cuối cùng đánh giá kết quả.............................................xxiv
3.11...............................................................................................................xxiv
Xuất file ra các đuôi khác nhau................................................................xxiv
3.12...............................................................................................................xxiv

File chạy sau khi đã xuất file.....................................................................xxiv

v


3.13...............................................................................................................xxiv
Sơ đồ đánh giá phân loại tư duy theo Bloom...........................................xxiv
MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài.............................................................................1
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..............................................................3
4. Phương pháp nghiên cứu............................................................................3
5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài........................................................................4
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI............................................4
1.1Tầm quan trọng của Bài giảng điện tử trong giảng dạy tích cực..........5
1.2 Một số khái niệm cơ bản về Giáo án điện tử, bài giảng điện tử............6
1.2.1 Giáo án điện tử.......................................................................................6
Giáo án được hiểu là bản thiết kế, bố trí cho tiến trình một tiết dạy - học,
là bản kế hoạch mà người giáo viên dự định sẽ thực hiện giảng dạy trên
lớp cho nhóm đối tượng sinh viên cụ thể.......................................................6
1.2.2 Bài giảng điện tử.....................................................................................6
CHƯƠNG 2. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP, PHẦN MỀM XÂY DỰNG
GIÁO ÁN, BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ..............................................................18
2.1 Phần mềm Microsoft PowerPoint..........................................................18
2.1.1 Tổng quan về Microsoft PowerPoint..................................................18
CHƯƠNG 3. XÂY DỰNG BÀI GIẢNG HỌC PHẦN MÁY VÔ TUYẾN
ĐIỆN HÀNG HẢI 1......................................................................................37
3.1 Tổng quan về học phần môn Máy vô tuyến điện hàng hải 1...............38
- Đơn vị giảng dạy: Bộ môn Máy điện – VTĐ, khoa Hàng hải, trường Đại
học Hàng hải Việt Nam.................................................................................38
- Mã học phần: 11203....................................................................................38

- Số tín chỉ: 03...............................................................................................38
3.3 Đánh giá thực nghiệm bài giảng điện tử...............................................53

vi


3.3.1 Mục đích thực nghiệm.........................................................................53
Mục đích của quá trình thực nghiệm sư phạm đó là kiểm chứng lại tính
hiệu quả của việc sử dụng bài giảng điện tử Máy vô tuyến điện hàng hải 1
dành cho sinh viên ngành Điều khiển tàu biển, so sánh nó với các bài
giảng truyền thống trước..............................................................................53
3.3.2 Tiêu chí đánh giá thực nghiệm............................................................53
3.3.2 Đối tượng thực nghiệm và địa bàn thực nghiệm...............................55
Để thực hiện việc thực nghiệm thử này, tôi đã tiến hành dạy thử nghiệm
đối với sinh viên của 2 lớp K52 nhóm 1,2 (nhóm thực nghiệm và nhóm
kiểm chứng) học kỳ 2 năm học 2013 – 2014 thuộc khoa Hàng hải, trường
Đại học Hàng hải Việt Nam..........................................................................55
3.3.3 Nội dung thực nghiệm..........................................................................55
Bài giảng điện tử được xây dựng cho học phần Máy vô tuyến điện hàng
hải 1. Đây là môn học mang tính chất thực tế cao, đối với các bài giảng
truyền thống việc mô tả các hệ thống và mô phỏng gặp rất nhiều khó
khăn. Vì vậy, trong khuân khổ công việc của mình, tôi đã chọn học phần
Máy vô tuyến điện hàng hải 1 để xây dựng bài giảng điện tử và chọn dạy
thực nghiệm hầu hết chương 1 của học phần để đánh giá........................56
Bảng 3.1 Bảng các bài thực nghiệm có khả sát kết quả thực nghiệm.......56
a. Mục tiêu: Sinh viên cần nắm được khái quát về các hệ thống vô tuyến
dẫn đường hiện nay và trước kia như: hệ thống dẫn đường mặt đất, hệ
thống dẫn đường vệ tinh, các vệ tinh nhân tạo … Giới thiệu cho sinh viên
các kiến thức về máy thu GPS đang được sử dụng phổ biến hiện nay và
sinh viên cũng cần phải nắm được cấu tạo, hoạt động của các khâu, hoạt

động của vệ tinh …........................................................................................56
b. Tiêu chí đánh giá:.....................................................................................56
Đánh giá khả năng hiểu bài và khả năng hệ thống hóa kiến thức qua việc

vii


trả lời các câu hỏi trắc nghiệm được đưa ra ở cuối bài học......................56
- Việc đánh giá thể hiện ở kết quả học tập, với thanh điểm 10 sẽ được
chia ra làm các mức như sau:.......................................................................56
+ Giỏi: 9 – 10.................................................................................................57
+ Khá: 7 – 8...................................................................................................57
+ Trung bình: 5 – 6.......................................................................................57
+ Yếu: 1 – 4...................................................................................................57
- Đánh giá hoạt động học tập và sự hợp tác của sinh viên thông qua các
mức:................................................................................................................57
+ Mức 1: Tích cực tham gia giải quyết các nhiệm vụ học tập, suy nghĩ,
trao đổi, thảo luận với bạn bè.......................................................................57
+ Mức 2: Có tham gia giải quyết các nhiệm vụ học tập nhưng không đưa
ra ý kiến của mình.........................................................................................57
+ Mức 3: Tham gia thụ động theo yêu cầu, không trao đổi, thảo luận với
bạn bè.............................................................................................................57
+ Mức 4: Không tham gia hoạt động học tập, không chú ý học..............57
c. Chuẩn bị:...................................................................................................57
+ Đối với giáo viên: Cần chuẩn bị đầy đủ như danh sách lớp, lịch trình
giảng dạy, giáo trình, giáo án. Ngoài ra đối với bài giảng điện tử yêu cầu
giáo viên cần có máy tính, phòng học cần có máy chiếu, màn chiếu và ánh
sáng đủ để theo dõi bài học, không gian thoáng mát.................................57
+ Đối với sinh viên: Cần chuẩn bị đầy đủ giáo trình, bút và vở ghi chép
(nếu cần).........................................................................................................57

d. Các bước và phương pháp thực hiện:....................................................57
+ Bước 1: Điểm danh kiểm tra quân số của lớp........................................57
+ Bước 2: Thực hiện bài giảng....................................................................57
Bảng 3.2 Bảng thể hiện các bước, nội dung và phương pháp thực hiện bài

viii


giảng điện tử thực nghiệm............................................................................57
TT....................................................................................................................57
NỘI DUNG.....................................................................................................57
Người thực hiện.............................................................................................57
Phương pháp..................................................................................................57
Số tiết..............................................................................................................57
1.......................................................................................................................57
Giới thiệu môn học........................................................................................57
Giáo viên.........................................................................................................57
Trình chiếu hình ảnh, thuyết trình..............................................................57
1.......................................................................................................................57
2.......................................................................................................................58
Mục đích môn học.........................................................................................58
GV...................................................................................................................58
Trình chiếu hình ảnh, thuyết trình..............................................................58
3.......................................................................................................................58
- Khái quát các hệ thống vô tuyến dẫn đường............................................58
(mục đích, nội dung bài học, tổng hợp kiến thức sau mỗi tiết).................58
Trình chiếu hình ảnh, quan sát suy ngẫm (quan sát các hiện tượng, hình
ảnh), khái niệm hóa (học tập thông qua việc xây dựng các khái niệm,
tổng hợp, biện giải và phân tích những gì quan sát được) và hỏi đáp......58
2.......................................................................................................................58

2.......................................................................................................................58
- Khâu vệ tinh................................................................................................58
- Khâu điều khiển..........................................................................................58
- Khâu sử dụng..............................................................................................58
(mục đích, nội dung bài học, tổng hợp kiến thức sau mỗi tiết).................58

ix


GV - SV..........................................................................................................58
4.......................................................................................................................58
.........................................................................................................................58
+ Bước 3: Cho SV làm các bài tập trắc nghiệm về phần vừa học.............58
Câu 1: Các mắt xích của hệ thống Loran C phát đi các tín hiệu xung sóng
điện từ với tần số bao nhiêu?........................................................................59
a)50 KHz.........................................................................................................59
b)100 KHz......................................................................................................59
c)60 Hz............................................................................................................59
d)100 Hz.........................................................................................................59
Câu 2: Hệ thống Glonass của nước nào?....................................................59
a)Nga...............................................................................................................59
b)Mỹ................................................................................................................59
c)Đức...............................................................................................................59
d)Anh..............................................................................................................59
Câu 3: Cấu trúc tổng quát của hệ thống định vị toàn cầu GPS gồm có
những khâu nào?...........................................................................................59
a)Khâu mặt đất, khâu dẫn động & khâu sử dụng......................................59
b)Khâu vệ tinh (khâu Không gian), khâu mặt đất (khâu điều khiển) &
khâu sử dụng..................................................................................................59
c)Khâu vệ tinh (khâu Không gian), khâu dẫn động & khâu sử dụng......59

d)Khâu vệ tinh, khâu sử dụng......................................................................59
Câu 4: Các vệ tinh của hệ thống định vị toàn cầu GPS được phân bố trên
bao nhiêu mặt phẳng quĩ đạo?.....................................................................59
a)8....................................................................................................................59
b)4...................................................................................................................59
c)6....................................................................................................................59

x


d)5...................................................................................................................59
Câu 5: Các vệ tinh của hệ thống GPS được ứng dụng trong lĩnh vực nào?
.........................................................................................................................59
a)Thăm dò khí tượng, nghiên cứu khoa học...............................................60
b)Nghiên cứu , chụp hình các vệ tinh , thiên thể trong không gian..........60
c)Xác định vị trí máy thu trên mặt đất, vị trí tàu trên biển......................60
d)Truyền thông..............................................................................................60
Câu 6: Chức năng chính của hệ thống định vị toàn cầu GPS là gì?.........60
a)Xác định tốc độ tàu....................................................................................60
b)Xác định khoảng cách từ tàu đến mục tiêu.............................................60
c)Lập tuyến hành trình cho tàu...................................................................60
d)Xác định vị trí tàu......................................................................................60
Câu 7: Máy thu GPS dân dụng trên tàu thu được mã tín hiệu nào từ vệ
tinh GPS ?......................................................................................................60
a)Mã tín hiệu P..............................................................................................60
b)Không thu được mã tín hiệu nào trong hai mã tín hiệu C/A và P.........60
c)Mã tín hiệu C/A..........................................................................................60
d)Cả hai mã tín hiệu P và C/A.....................................................................60
Câu 8: Vì sao máy thu dân dụng lắp đặt trên tàu biển thu được mã tín
hiệu C/A có độ chính xác định vị kém hơn máy thu quân sự thu được mã

tín hiệu P?......................................................................................................60
a)Máy thu quân sự có thể thu được tín hiệu vi phân GPS........................60
b)Máy thu dân dụng lắp đặt trên tàu biển chỉ thu được tần số L2...........60
c)Máy thu quân sự có thể thu được cả hai tần số L1 & L2.......................60
d)Máy thu quân sự thu được bản tin vệ tinh có phát kèm hiệu chỉnh sai
số.....................................................................................................................60
Câu 9: Cấu tạo của khâu điều khiển của hệ thông GPS bao gồm những

xi


thành phần cơ bản nào?................................................................................60
a)Trung tâm tính toán đặt tại Colorado Spring (Mĩ)................................60
b)Trung tâm tính toán đặt tại Colorado Spring (Mĩ), các trạm dẫn động,
các trạm kiểm tra & trạm DGPS.................................................................60
c)Trung tâm tính toán đặt tại Colorado Spring (Mĩ), các trạm kiểm tra &
các trạm dẫn động.........................................................................................61
d)Trung tâm tính toán đặt tại Colorado Spring (Mĩ) & các trạm kiểm tra.
.........................................................................................................................61
Câu 10: Hệ thống định vị toàn cầu GPS sử dụng các vệ tinh có góc
nghiêng i bằng bao nhiêu? (i là góc nghiêng của mặt phẳng quĩ đạo đối
với mặt phẳng xích đạo của Trái đất).........................................................61
a)i = 68o..........................................................................................................61
b)i = 55o..........................................................................................................61
c)i = 00o..........................................................................................................61
d)i = 90o..........................................................................................................61
Đáp án: 1-b; 2-a; 3-b; 4-c; 5-c; 6-d; 7-c; 8-c; 9-c; 10-b..............................61
+ Bước 4: Tổng hợp kiến thức, kết thúc bài học.......................................61
Sau mỗi bài học cần hệ thống tổng kết lại xem giờ học hôm nay sinh viên
đã học những gì, cần nắm được những gì, và tự rút ra cho mình những

trải nghiệm riêng...........................................................................................61
e. Kết quả đánh giá.......................................................................................61
- Từ bài việc đánh giá thực nghiệm qua việc dạy thực nghiệm và kiểm
tra bằng 2 phương pháp (có sử dụng bài giảng điện tử và sử dụng
phương pháp thông thường) trên 2 nhóm khác nhau ta có kết quả kiểm
tra sau khi thực nghiệm như sau:................................................................61
- Nhóm 1:........................................................................................................61
Bảng 3.3 Bảng tổng hợp kết quả kiểm tra thực nghiệm của 2 lớp thực

xii


nghiệm và lớp đối chứng...............................................................................61
Điểm................................................................................................................61
Lớp thực nghiệm...........................................................................................61
Lớp đối chứng................................................................................................61
Số lần xuất hiện.............................................................................................62
Tổng điểm.......................................................................................................62
Số lần suất hiện..............................................................................................62
Tổng điểm.......................................................................................................62
10.....................................................................................................................62
3.......................................................................................................................62
30.....................................................................................................................62
1.......................................................................................................................62
10.....................................................................................................................62
9.......................................................................................................................62
3.......................................................................................................................62
27.....................................................................................................................62
2.......................................................................................................................62
18.....................................................................................................................62

8.......................................................................................................................62
11.....................................................................................................................62
88.....................................................................................................................62
9.......................................................................................................................62
72.....................................................................................................................62
7.......................................................................................................................62
14.....................................................................................................................62
98.....................................................................................................................62
12.....................................................................................................................62

xiii


84.....................................................................................................................62
6.......................................................................................................................62
8.......................................................................................................................62
48.....................................................................................................................62
9.......................................................................................................................62
54.....................................................................................................................62
5.......................................................................................................................62
5.......................................................................................................................62
25.....................................................................................................................62
5.......................................................................................................................62
25.....................................................................................................................62
4.......................................................................................................................62
0.......................................................................................................................62
0.......................................................................................................................62
4.......................................................................................................................62
16.....................................................................................................................62
3.......................................................................................................................62

0.......................................................................................................................62
0.......................................................................................................................62
2.......................................................................................................................62
6.......................................................................................................................62
2.......................................................................................................................62
0.......................................................................................................................62
0.......................................................................................................................62
0.......................................................................................................................62
0.......................................................................................................................62
1.......................................................................................................................62

xiv


0.......................................................................................................................62
0.......................................................................................................................62
0.......................................................................................................................62
0.......................................................................................................................62
Tổng số sinh viên của lớp thực nghiệm là 44, số sinh viên lớp đối chứng
cũng là 44. Từ bảng tổng hợp kết quả trên, căn cứ vào các tiêu chí đánh
giá theo mức điểm đề ra, ta có thể tổng hợp lại tỷ lệ sinh viên khá giỏi,
trung bình, yếu qua bảng dưới đây:............................................................62
Bảng 3.4 Bảng tổng hợp tỷ lệ phần trăm theo mức đánh giá của 2 lớp
thực nghiệm và lớp đối chứng......................................................................62
Lớp..................................................................................................................62
Giỏi..................................................................................................................62
khá..................................................................................................................62
Trung bình.....................................................................................................62
Yếu..................................................................................................................62
Thực nghiệm..................................................................................................62

13,6 %.............................................................................................................62
56,8 %.............................................................................................................62
29,6 %.............................................................................................................62
0 %..................................................................................................................62
Đối chứng.......................................................................................................62
6,8 %...............................................................................................................62
47,7 %.............................................................................................................62
31,8 %.............................................................................................................62
13,7 %.............................................................................................................62
Từ bảng trên ta có thể thấy tỷ lệ học sinh khá giỏi ở 2 lớp có sự khác biệt
rất lớn, tỷ lệ ở lớp thực nghiệm cao hơn hẳn ở lớp đối chứng. Qua phép

xv


thử trên, ta thấy kết quả kiểm chứng rất thống nhất chứng tỏ hiệu quả
của việc sử dụng bài giảng điện tử vào giảng dạy. Từ đó có thể khẳng
định được rằng, ngày nay với sự phát triển của CNTT như vậy, việc áp
dụng CNTT vào bài giảng, thể hiện bài giảng trực quan sinh động làm
cho sự hứng thú, chất lượng của sinh viên tăng lên đáng kể so với việc
giáo viên giảng và sinh viên ngồi ghi chép..................................................62
- Đánh giá kết quả hoạt động, sự hợp tác của sinh viên:...........................63
Đối với phương pháp giảng bài sử dụng bài giảng điện tử sinh viên hoàn
toàn có khả năng học tập, trao đổi, hợp tác và tự tìm hiểu kiến thức khi
có sự hướng dẫn của giáo viên. Phương pháp giảng dạy theo kiểu này
sinh viên buộc phải giải quyết vấn đề thông qua việc trao đổi ý kiến với
bạn bè ý kiến của mình. Giáo viên sẽ là người trọng tài giúp sinh viên
khẳng định được ý kiến của mình là đúng hay sai để từ đó đối chiếu để
kiểm tra và điều chỉnh kết quả. Từ đó kiến thức, kỹ năng bài học được
chuyển vào sinh viên một cách tự nhiên, nhẹ nhàng và chắc chắn...........63

Tóm lại, qua việc tiến hành giảng dạy thực nghiệm bài giảng điện tử môn
máy vô tuyến điện hàng hải 1 ở 2 lớp. lớp thực nghiệm và lớp đối chứng
tôi nhận thấy:.................................................................................................63
Ở lớp thực nghiệm: Sinh viên sẽ được hoạt động nhiều hơn dưới nhiều
hình thức cá nhân hay theo nhóm …Từ những hình ảnh, các mô phỏng
sinh động, sinh viên bằng vốn hiểu biết sẽ suy nghĩ và cho ra các ý kiến
của mình. Giáo viên chỉ giữ vai trò là người hướng dẫn, giúp đỡ sinh viên
học tập, nêu ra các vấn đề, các hiện tượng và sinh viên bàn luận giải
quyết. Đối với kiểu dạy này, giáo viên sẽ có thời gian quán xuyến lớp học,
nắm bắt tinh thần của sinh viên, sinh viên có thể thoải mái với các ý kiến
của mình và trao đổi với bạn trong lớp. Vì vậy mà không những kết quả
học tập cao mà tinh thần hợp tác, tham gia và bài giảng của hầu hết các

xvi


sinh viên đạt hiệu quả rất cao, tăng khả năng làm việc nhóm cho sinh
viên..................................................................................................................63
Ở lớp đối chứng: Sinh viên ít được hoạt động, phần lớn thời gian của giáo
viên là phải giảng, mô tả các hình ảnh trong giáo trình, các hiện tượng,
cấu tạo … của vệ tinh, các hệ thống vô tuyến dẫn đường, nên sinh viên
ngồi dưới khó tưởng tượng, chỉ loay hoay ghi chép, giáo viên không quán
xuyến được lớp học. Vì vậy giờ học trở nên nhàm chán, nặng nề, nhiều
học sinh gần như không hoạt động thành ra kiến thức không được khắc
sâu, giờ học chỉ dừng lại ở việc giáo viên cố gắng dạy hết bài, cung cấp đủ
kiến thức theo lịch trình giảng dạy, chưa phát huy được tính tích cực,
trao đổi, hợp tác và sáng tạo của sinh viên.................................................63
Như vậy, vào thời điểm hiện nay, với chủ trương tăng cường chất lượng
dạy và học, lấy người học làm trung tâm thì việc áp dụng các bài giảng
điện tử vào các giờ giảng là hết sức cần thiết, từ các đánh giá thực

nghiệm có thể thấy chất lượng cả về kết quả học tập, kết quả về sự hợp
tác của sinh viên đều cao hơn rất nhiều so với việc giảng bo bằng giáo
trình bài giảng. Làm cho sinh viên có hứng thú học rất cao, ngoài ra việc
áp dụng bài giảng điện tử vào bài giảng không chỉ đánh vào tâm lý của
sinh viên mà còn phù hợp cả với xu thế hiện nay trong việc đổi mới giáo
dục dạy học đại học.......................................................................................64
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................64
1. Với sự phát triển mạnh mẽ của Công nghệ thông tin nói riêng và Khoa
học công nghệ nói chung đang tác động mạnh mẽ vào sự phát triển của
tất cả các ngành trong đời sống xã hội. Trong bối cảnh đó, để nền giáo
dục đáp ứng được đòi hỏi cấp thiết của công cuộc công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước, nếu muốn việc dạy học theo kịp cuộc sống, chúng ta
nhất thiết phải cải cách phương pháp dạy học theo hướng vận dụng

xvii


CNTT và các thiết bị dạy học hiện đại phát huy mạnh mẽ tư duy sáng
tạo, kỹ năng thực hành và hứng thú học tập của sinh viên để nâng cao
chất lượng đào tạo.........................................................................................64
2. Đề tài đã phân tích các khái niệm liên quan đến bài giảng, giáo án điện
tử, các bước, quy trình để xây dựng một bài giảng điện tử, lưu ý khi xây
dựng bài giảng điện tử. Ngoài ra, đề tài cũng đã nêu ra các phần mềm
hiện tại có thể ứng dụng để xây dựng bài giảng có tính tương tác cao. Đề
tài đã xây dựng được bài giảng điện tử học phần Máy vô tuyến điện hàng
hải 1 sử dụng giảng dạy cho kỹ sư ngành điều khiển tàu biển. Đưa ra các
đánh giá thực nghiệm giữa giảng dạy sử dụng bài giảng điện tử và không
áp dụng bài giảng điện tử.............................................................................65
3. Sản phẩm của đề tài dùng để giảng dạy cho kỹ sư ngành điều khiển tàu
biển, nó đã khắc phục được những hạn chế của sách giáo trình như: giáo

trình là phần tĩnh, không đáp ứng được yêu cầu thể hiện các yếu tố trìu
tượng …Sản phẩm của đề tài có tính ứng dụng cao trong công tác giảng
dạy học phần Máy vô tuyến hàng hải 1 cho hệ đại học, cao đẳng, liên
thông …, làm tài liệu tham khảo cho sỹ quan, thuyền viên và sinh viên …
.........................................................................................................................65
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................66
Câu 1: Các mắt xích của hệ thống Loran C phát đi các tín hiệu xung sóng
điện từ với tần số bao nhiêu?........................................................................67
e)50 KHz.........................................................................................................68
f)100 KHz.......................................................................................................68
g)60 Hz............................................................................................................68
h)100 Hz.........................................................................................................68
Câu 2: Hệ thống Glonass của nước nào?....................................................68
e)Nga...............................................................................................................68

xviii


f)Mỹ................................................................................................................68
g)Đức...............................................................................................................68
h)Anh..............................................................................................................68
Câu 3: Cấu trúc tổng quát của hệ thống định vị toàn cầu GPS gồm có
những khâu nào?...........................................................................................68
e)Khâu mặt đất, khâu dẫn động & khâu sử dụng......................................68
f)Khâu vệ tinh (khâu Không gian), khâu mặt đất (khâu điều khiển) &
khâu sử dụng..................................................................................................68
g)Khâu vệ tinh (khâu Không gian), khâu dẫn động & khâu sử dụng......68
h)Khâu vệ tinh, khâu sử dụng......................................................................68
Câu 4: Các vệ tinh của hệ thống định vị toàn cầu GPS được phân bố trên
bao nhiêu mặt phẳng quĩ đạo?.....................................................................68

e)8....................................................................................................................68
f)4....................................................................................................................68
g)6....................................................................................................................68
h)5...................................................................................................................68
Câu 5: Các vệ tinh của hệ thống GPS được ứng dụng trong lĩnh vực nào?
.........................................................................................................................68
e)Thăm dò khí tượng, nghiên cứu khoa học...............................................68
f)Nghiên cứu , chụp hình các vệ tinh , thiên thể trong không gian...........68
g)Xác định vị trí máy thu trên mặt đất, vị trí tàu trên biển......................68
h)Truyền thông..............................................................................................68
Câu 6: Chức năng chính của hệ thống định vị toàn cầu GPS là gì?.........68
e)Xác định tốc độ tàu....................................................................................68
f)Xác định khoảng cách từ tàu đến mục tiêu..............................................68
g)Lập tuyến hành trình cho tàu...................................................................68
h)Xác định vị trí tàu......................................................................................68

xix


Câu 7: Máy thu GPS dân dụng trên tàu thu được mã tín hiệu nào từ vệ
tinh GPS ?......................................................................................................68
e)Mã tín hiệu P...............................................................................................68
f)Không thu được mã tín hiệu nào trong hai mã tín hiệu C/A và P.........68
g)Mã tín hiệu C/A..........................................................................................68
h)Cả hai mã tín hiệu P và C/A.....................................................................68
Câu 8: Vì sao máy thu dân dụng lắp đặt trên tàu biển thu được mã tín
hiệu C/A có độ chính xác định vị kém hơn máy thu quân sự thu được mã
tín hiệu P?......................................................................................................68
e)Máy thu quân sự có thể thu được tín hiệu vi phân GPS.........................68
f)Máy thu dân dụng lắp đặt trên tàu biển chỉ thu được tần số L2...........68

g)Máy thu quân sự có thể thu được cả hai tần số L1 & L2.......................68
h)Máy thu quân sự thu được bản tin vệ tinh có phát kèm hiệu chỉnh sai
số.....................................................................................................................68
Câu 9: Cấu tạo của khâu điều khiển của hệ thông GPS bao gồm những
thành phần cơ bản nào?................................................................................68
e)Trung tâm tính toán đặt tại Colorado Spring (Mĩ).................................68
f)Trung tâm tính toán đặt tại Colorado Spring (Mĩ), các trạm dẫn động,
các trạm kiểm tra & trạm DGPS.................................................................68
g)Trung tâm tính toán đặt tại Colorado Spring (Mĩ), các trạm kiểm tra &
các trạm dẫn động.........................................................................................68
h)Trung tâm tính toán đặt tại Colorado Spring (Mĩ) & các trạm kiểm tra.
.........................................................................................................................68
Câu 10: Hệ thống định vị toàn cầu GPS sử dụng các vệ tinh có góc
nghiêng i bằng bao nhiêu? (i là góc nghiêng của mặt phẳng quĩ đạo đối
với mặt phẳng xích đạo của Trái đất).........................................................68
e)i = 68o..........................................................................................................68

xx


f)i = 55o...........................................................................................................68
g)i = 00o..........................................................................................................68
h)i = 90o..........................................................................................................68

xxi


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Giải thích

CNTT

Công nghệ thông tin

BGĐT

Bài giảng điện tử

PTDH

Phương tiện dạy học

PPDH

Phương pháp dạy học

VTĐ

Vô tuyến điện

GV

Giáo viên

SV

Sinh viên

GPS

Hệ thống định vị toàn cầu GPS (Global

DGPS

Positioning System)
Hệ thống vi phân GPS

AIS

Hệ thống tự động nhận dạng tàu thuyền AIS
(Automatic Indentification System)

DẠNH MỤC CÁC BẢNG

xxii


Số bảng
3.1
3.2
3.3
3.4

Tên bảng
Bảng các bài thực nghiệm có khả sát kết quả thực

Trang
9

nghiệm
Bảng thể hiện các bước, nội dung và phương pháp
thực hiện bài giảng điện tử thực nghiệm.
Bảng tổng hợp kết quả kiểm tra thực nghiệm của 2
lớp thực nghiệm và lớp đối chứng
Bảng tổng hợp tỷ lệ phần trăm theo mức đánh giá
của 2 lớp thực nghiệm và lớp đối chứng

DANH MỤC CÁC HÌNH
Số hình
1.1

Tên hình
Sơ đồ cấu trúc của một bài giảng điện tử

xxiii

Trang
9


2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6
2.7
2.8

2.9
2.10
2.11
2.12
2.13
2.14
2.15
2.16
2.17
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
3.9
3.10
3.11
3.12
3.13

Giao diện bắt đầu của phần mềm Microsoft Office
PowerPoint 2007
Giao diện bắt đầu của Adobe Presenter đối với
Microsoft Powerpoint 2007
Giao diện bắt đầu của phần mềm Lecture Maker
Hình thể hiện tính năng toán học và vẽ đồ thị
Màn hình đang khởi động của phần mềm Adobe

Captivate 6
Màn hình lựa chọn khi khởi động
Hình mô phỏng các lựa chọn ban đầu
Lựa chọn kích cỡ màn hình
Giao diện sử dụng làm bài giảng điện tử của Adobe
Captivate 6
Tính năng có thể kết hợp cùng với phần mềm
Một số hiệu ứng
Làm câu hỏi trắc nghiệm
Các loại câu hỏi
Chế độ Import
Chế độ Export
Chế độ Publish
Hình mô tả vị trí của Flash khi đã cài SwiffPointPlayer
Giao diện bắt đầu của bài giảng
Giao diện chạy nội dung chương trình
Giao diện khi chèn Slide từ PowerPoint sang
Giao diện khi đưa Flash vào bài giảng
Chạy File Flash khi giới thiệu về vệ tinh
Phần giao diện chạy cấu tạo vệ tinh
Sử dụng vệ tinh xác định vị trí
Giao diện phần trắc nghiệm
Giao diện chạy cho các câu hỏi trắc nghiệm
Chạy giao diện cuối cùng đánh giá kết quả
Xuất file ra các đuôi khác nhau
File chạy sau khi đã xuất file
Sơ đồ đánh giá phân loại tư duy theo Bloom

xxiv

xxv