Hoàn thiện công tác kiểm tra thuế tại chi cục thuế thị xã sơn tây cục thuế TP hà nội

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan b n lu n v n lƠ công trình nghiên c u khoa h c đ c
l p c a tôi. Các s li u, k t qu nêu trong lu n v n lƠ trung th c vƠ có ngu n
g c rõ rƠng.

Tác gi lu n v n

Bùi Huy Tu n


M CL C
Trang
L I CAM OAN ..................................................................................................
DANH M C CÁC BI U, Vệ D .........................................................................
L IC M
M

N ........................................................................................................

U ..............................................................................................................1
1. Tính c p thi t c a đ tƠi nghiên c u .........................................................1
2. T ng quan v tình hình nghiên c u đ tƠi ................................................1
3. M c đích nghiên c u ...................................................................................3
4.

it

ng vƠ ph m vi nghiên c u..............................................................3

5. K t c u c a lu n v n ...................................................................................3
CH

NG 1: NH NG V N

1.1. NH NG V N

C

B N V KI M TRA THU ..............4

CHUNG V KI M TRA THU ............................4

1.1.1. Khái ni m, đ c đi m, vai trò c a ki m tra thu ..................................4
1.1.2. Nguyên t c ki m tra thu ....................................................................5
1.1.3. Các ph

ng pháp vƠ hình th c ki m tra thu .....................................7

1.2. N I DUNG KI M TRA THU VĨ QUY TRỊNH TH C HI N
KI M TRA THU ........................................................................................12
1.2.1. Ki m tra thu t i bƠn .........................................................................12
1.2.2. Ki m tra thu t i tr s NNT ............................................................20
1.3. ÁNH GIÁ M C
HOĨN THI N C A CÔNG TÁC KI M
TRA THU : ...................................................................................................25
1.3.1. Các ch tiêu đ nh l

ng .....................................................................25

1.3.2. Các ch tiêu đ nh tính ........................................................................27

Thang Long University Libraty


1.4. CÁC NHỂN T
NH H
NG
N CÔNG TÁC KI M TRA
THU ..............................................................................................................28
1.4.1. Các nhơn t ch quan ........................................................................28
1.4.2. Các nhơn t khách quan ....................................................................29
CH
NG 2: TH C TR NG C A CÔNG TÁC KI M TRA THU
CHI C C THU TH Xĩ S N TỂY - C C THU THĨNH PH HĨ
N I .....................................................................................................................32
2.1.
C I M KINH T - Xĩ H I TH Xĩ S N TỂY VĨ C
C U T CH C CHI C C THU TH Xĩ S N TỂY - C C THU
THĨNH PH HĨ N I .................................................................................32
2.1.1.

c đi m kinh t - xã h i th xã S n Tơy .........................................32

2.1.2. C c u t ch c c a Chi c c thu th xã S n Tơy ..............................33
2.2. TH C TR NG CÔNG TÁC KI M TRA THU
CHI C C
THU TH Xĩ S N TỂY - C C THU THĨNH PH HĨ N I ..........34
2.2.1. Th c tr ng công tác ki m tra t i bƠn Chi c c thu th xã S n Tơy
- C c thu thƠnh ph HƠ N i ......................................................................35
2.2.2. Th c tr ng công tác ki m tra t i tr s NNT ....................................46
2.3. ÁNH GIÁ CHUNG V TH C TR NG CÔNG TÁC KI M

TRA THU T I CHI C C THU TH Xĩ S N TỂY ...........................65
2.3.1. Nh ng k t qu đ t đ

c ....................................................................65

2.3.2. Nh ng h n ch còn t n t i trong công tác ki m tra thu ..................66
2.3.3. Nguyên nhơn c a h n ch ................................................................67
CH
NG 3: M T S GI I PHÁP HOĨN THI N CÔNG TÁC KI M
TRA THU T I CHI C C THU TH Xĩ S N TỂY TRONG TH I
GIAN T I ..........................................................................................................71
3.1. QUAN I M HOĨN THI N CÔNG TÁC KI M TRA THU ......71


3.1.1. Công tác ki m tra ph i đ m b o vi c ch p hƠnh các lu t thu , đ m
b o ngu n thu cho NSNN ...........................................................................71
3.1.2. Công tác ki m tra thu ph i đ m b o tính khách quan, bình đ ng
gi a các thƠnh ph n kinh t thu c đ i t ng ki m tra, c ng quy t x lỦ
vi ph m v thu c a ng i n p thu ...........................................................71
3.1.3. Công tác ki m tra thu ph i đ

c ti n hƠnh th

ng xuyên ..............72

3.1.4. Công tác ki m tra ph i đ c ti n hƠnh đ n gi n, công khai v th
t c hƠnh chính, không gơy phi n hƠ cho NNT............................................72
3.2. CÁC GI I PHÁP HOĨN THI N CÔNG TÁC KI M TRA THU
T I CHI C C THU TH Xĩ S N TỂY - C C THU THĨNH PH
HĨ N I ..........................................................................................................73

3.2.1. T ng c

ng công tác qu n lỦ NNT ...................................................73

3.2.2. i m i công tác xơy d ng k ho ch ki m tra thu theo h ng
bám sát v i th c t ho t đ ng c a các doanh nghi p..................................74
3.2.3. X lỦ nghiêm kh c, k p th i các tr ng h p vi ph m pháp lu t v
thu sau ki m tra thu .................................................................................75
3.2.4. Nơng cao n ng l c chuyên môn vƠ đ o đ c ngh nghi p c a cán
b thu .........................................................................................................76
3.2.5. T ng c ng ng d ng công ngh thông tin đ h tr công tác ki m
tra thu .........................................................................................................78
3.3. M T S

KI N NGH :..........................................................................80

3.3.1 V i T ng c c thu vƠ C c thu thƠnh ph HƠ N i ............................80
3.3.2. V i Chính ph vƠ B TƠi chính ........................................................81
3.3.3. V i các c quan, ban ngƠnh liên quan ..............................................82
K T LU N ........................................................................................................83
DANH M C TĨI LI U THAM KH O .........................................................84
PH L C ...........................................................................................................86

Thang Long University Libraty


DANH M C CH
CQT

C quan thu

DN

Doanh nghi p

TNT

it

ng n p thu

GTGT

Giá tr gia t ng

HHDV

HƠng hoá d ch v

NSNN

Ngơn sách nhƠ n

NNT

Ng

SXKD

S n xu t kinh doanh

TNHH

Trách nhi m h u h n

TT B

Tiêu th đ c bi t

TNDN

Thu nh p doanh nghi p

TTHT

Tuyên truy n h tr

KT- XH

Kinh t - xã h i

c

i n p thu

VI T T T


DANH M C CÁC BI U, Vệ D
S hi u

Tên m u, bi u, ví d

Trang

Bi u 2.1

K ho ch ki m tra t i bƠn c a Chi c c thu S n Tơy

38

Bi u 2.2

T l hoƠn thƠnh k ho ch ki m tra t i bƠn t i Chi c c
thu th xã S n Tơy

41

Bi u 2.3

Báo cáo t ng h p k t qu ki m tra h s thu t i CQT

42

Bi u 2.4

Tình hình th c hi n k ho ch ki m tra t i tr s NNT t
n m 2012 đ n 2014

48

Bi u 2.5

T l NNT đ c ki m tra trong t ng s NNT đang ho t
đ ng t i Chi c c thu th xã S n Tơy

49

Bi u 2.6

K t qu ki m tra t i tr s NNT n m 2012 – 2014

49

Bi u 2.7

Ki m tra Thu TNDN t i Công Ty TNHH Th
Hùng Th o

ng M i

52

Bi u 2.8

Ki m tra Thu TNDN t i Công Ty TNHH Th
Hùng Th o

ng M i

52

Ví d 2.1

Doanh nghi p có s thu ơm liên t c trong nhi u tháng
liên ti p.

36

Ví d 2.2

Tiêu chí l p k ho nh ki m tra đ i v i DN không có Ủ
th c ch p hƠnh n p h s khai thu theo quy đ nh.

37

Ví d 2.3

Ki m tra h s khai thu GTGT c a Công ty TNHH
th ng m i Khánh Hùng trong k tính thu quỦ III n m
2014

43

Thang Long University Libraty


Ví d 2.4

Ki m tra t i tr s NNT đ i v i Công Ty TNHH

Th ng M i Hùng Th o (Ki m tra quy t toán theo kê
ho ch)

50

Ví d 2.5

Ki m tra t i tr s NNT đ i v i Công ty TNHH k
thu t vƠ th ng m i Metek (Ki m tra DN gi i th )

58


M

U

1. Tính c p thi t c a đ tƠi nghiên c u
Nh ng n m g n đơy, cùng v i vi c th c hi n chính sách đ i m i kinh t ,
m c a vƠ h i nh p, h th ng chính sách thu
Vi t Nam c ng đ c c i cách
đ đáp ng yêu c u phát tri n c a đ t n c. Nh m phát tri n Ủ t ng CQT vƠ
DN tr thƠnh b n đ ng hƠnh trong vi c th c hi n ngh a v thu đ i v i NSNN,
c ch t khai t n p thu đã đ c th c thi trên quy mô c n c t ngƠy
01/01/2007. C ch nƠy t o đi u ki n cho các DN, cá nhơn có ngh a v thu
th c hi n ngh a v m t cách nhanh chóng, thu n l i nh t. Tuy nhiên, trong giai
đo n đ u áp d ng c ch NNT t khai, t n p thu c ng có nh ng h n ch
nh t đ nh, m t b ph n DN vƠ cá nhơn NNT đã có nhi u hƠnh vi vi ph m pháp
lu t thu , gian l n, tr n thu . Trong b i c nh đó, ki m tra thu cƠng có vai trò
quan tr ng, vì qua công tác ki m tra thu s c nh báo, ng n ng a, phát hi n vƠ x

lỦ nh ng gian l n thu . H n n a, thông qua ki m tra thu giúp CQT phát hi n
nh ng b t h p lỦ trong chính sách, pháp lu t thu đ nghiên c u b sung, s a đ i
k p th i, nh m phát huy t t nh t vai trò c a thu trong vi c đ m b o ngu n thu
cho NSNN vƠ đi u ti t v mô n n kinh t . B i v y, mu n nơng cao hi u qu qu n
lỦ thu , m t trong nh ng vi c mƠ CQT các c p ph i lƠm lƠ th ng xuyên hoƠn
thi n vƠ nơng cao hi u qu công tác ki m tra thu .
Công tác qu n lỦ thu
Chi c c thu th xã S n Tơy c ng n m trong
tình hình chung c a c n c. M t m t, ph i t ng c ng ho t đ ng ki m tra
thu . M t khác, ph i đ i m i n i dung vƠ ph ng th c ki m tra đ v a đ m
b o t ng c ng ho t đ ng ki m tra c a CQT, v a t o thu n l i cho ho t đ ng
kinh doanh c a DN. i u nƠy có ngh a lƠ ph i lƠm t t h n n a công tác ki m
tra thu . Chính vì v y, vi c nghiên c u đ tƠi: “Hoàn thi n công tác ki m tra
thu t i Chi c c thu th xã S n Tây” có Ủ ngh a th c ti n thi t th c.
2. T ng quan v tình hình nghiên c u đ tƠi
Công tác qu n lỦ thu nói chung vƠ công tác ki m tra thu
Vi t Nam
đã thu hút đ c s quan tơm c a khá nhi u nhƠ khoa h c, nhƠ qu n lỦ Vi t
Nam. u tiên ph i k đ n các giáo trình v thu nh : “Giáo trình Nghi p v
thu ” c a H c vi n TƠi chính hay “Giáo trình Qu n lý thu ” c a H c vi n TƠi
chính…. Trong 02 cu n giáo trình nƠy, trên c s lỦ lu n v thu vƠ qua th c
t qu n lỦ thu
Vi t Nam vƠ m t s n c trên th gi i, các tác gi đã d y
1

Thang Long University Libraty


công nghiên c u toƠn di n các v n đ lỦ lu n, th c ti n v công tác qu n lỦ
thu . c bi t, trong cu n “Giáo trình Qu n lý thu ” c a H c vi n TƠi chính

do PGS.TS Lê Xuơn Tr ng ch biên, đã dƠnh m t ch ng vi t v thanh tra,
ki m tra thu . TƠi li u nƠy đã cung c p nh ng v n đ lỦ lu n v thanh tra, ki m
tra thu vƠ nghi p v c b n c a công tác thanh tra, ki m tra thu Vi t Nam.
G n đơy xu t hi n khá nhi u đ tƠi nghiên c u, bƠi vi t có liên quan đ n
ki m tra thu . Tuy nhiên, h u h t các đ tƠi, bƠi vi t đ u đ c p đ n m t n i
dung nƠo đó c a công tác ki m tra thu , ít đ tƠi th c hi n nh ng nghiên c u
t ng th v ki m tra thu . Trong đó, tiêu bi u lƠ các công trình khoa h c sau:
- “Nh ng ki n th c, k n ng c n thi t c a công ch c làm công tác ki m
tra thu ” (2013) c a Lê Minh Nh t. C ng thông tin đi n t C c Thu Kon
Tum. BƠi vi t nƠy, tác gi đánh giá t ng quát v n i dung ki m tra thu (ki m
tra t i tr s CQT vƠ ki m tra t i tr s NNT), qua đó đã đ c p đ n nhi m v
c a công ch c lƠm công tác ki m tra thu lƠ r t n ng n , ph c t p, nhi u cám
d ; hi u qu công tác ki m tra thu ph thu c nhi u vƠo Ủ th c trách nhi m,
n ng l c chuyên môn c a công ch c. Cu i cùng tác gi đã đ a ra 06 nhóm
ki n th c, k n ng c n thi t cho công ch c lƠm công tác ki m tra thu .
- Lu n v n th c s kinh t “Gi i pháp nâng cao hi u qu công tác ki m
tra thu trên có s áp d ng k thu t phân tích r i ro t i Chi c c Thu C u
Gi y” (2010) c a Nguy n Thu Th y.
tƠi nƠy h th ng hóa các v n đ lỦ
lu n chung v r i ro vƠ s c n thi t áp d ng k thu t phơn tích r i ro trong
ki m tra thu , trên c s tham kh o kinh nghi m c a các n c áp d ng k
thu t phơn tích r i ro trong ki m tra đ rút ra bƠi h c kinh nghi m, đ xu t gi i
pháp nơng cao hi u qu công tác ki m tra thu trên c s áp d ng k thu t
phơn tích r i ro Vi t Nam vƠ Chi c c thu C u Gi y.
tƠi nƠy ch đ n
thu n đ c p đ n vi c áp d ng k thu t phơn tích r i ro trong ki m tra thu ch
ch a nghiên c u t ng th v công tác ki m tra.
NgoƠi ra còn các công trình nghiên c u đ c p đ n nh ng khía c nh nh t
đ nh c a ki m tra thu nh :
- “Hi n đ i hóa công tác thanh tra thu - Kinh nghi m qu c t và gi i

pháp cho Vi t Nam” (2005) c a Nguy n u;
- “Gi i pháp kh c ph c nh ng b t c p c a thu GTGT” (2011) c a ThS.
Nguy n Thanh H ng.
2


Qua n i dung tóm t t các đ tƠi, bƠi vi t đã nghiên c u, v n đ nƠy cho
th y, các v n đ lỦ lu n v thanh tra, ki m tra thu đã đ c nghiên c u khá
nhi u vƠ đã đ c phát tri n m t cách có h th ng. Tuy v y, ch a có công trình
khoa h c ho c lu n v n, lu n án nƠo nghiên c u v công tác ki m tra thu trên
đ a bƠn Th xã S n Tơy, thƠnh ph HƠ N i trong kho ng th i gian 5 n m g n
đơy.
3. M c đích nghiên c u
M c đích nghiên c u c a lu n v n lƠ h th ng hóa nh ng v n đ lỦ lu n
v ki m tra thu vƠ đ xu t m t s gi i pháp kh c ph c nh ng h n ch , qua đó
hoƠn thi n vƠ nơng cao ch t l ng công tác ki m tra thu
Chi c c thu th xã
S n Tơy, thƠnh ph HƠ N i.
4.

it

ng vƠ ph m vi nghiên c u

i t ng nghiên c u c a lu n v n lƠ nh ng v n đ lỦ lu n vƠ th c ti n
c a ho t đ ng ki m tra thu đ i v i doanh nghi p. Lu n v n không nghiên c u
v ho t đ ng ki m tra n i b ngƠnh Thu .
Ph m vi nghiên c u c a lu n v n lƠ ho t đ ng ki m tra thu đ i v i
doanh nghi p t i Chi c c thu th xã S n Tơy, thƠnh ph HƠ N i trong giai
đo n t 2012 đ n 2014.

5. K t c u c a lu n v n
NgoƠi ph n m đ u vƠ k t lu n, k t c u c a lu n v n g m 3 ch
Ch

ng 1: Nh ng v n đ c b n v ki m tra thu .

Ch

ng 2: Th c tr ng công tác ki m tra thu

ng:

Chi c c thu th xã S n

Tơy.
Ch ng 3: M t s gi i pháp hoƠn thi n công tác ki m tra thu t i Chi
c c thu th xã S n Tơy trong th i gian t i.

3

Thang Long University Libraty


CH

NG 1: NH NG V N

1.1. NH NG V N

C B N V KI M TRA THU

CHUNG V KI M TRA THU

1.1.1. Khái ni m, đ c đi m, vai trò c a ki m tra thu
1.1.1.1. Khái ni m, đ c đi m c a ki m tra thu
Trong ho t đ ng qu n lỦ, ki m tra lƠ m t ch c n ng không th thi u vƠ
có th đ c coi lƠ m t trong nh ng ch c n ng quan tr ng nh t.
Ki m tra lƠ ch c n ng chung c a qu n lỦ nhƠ n c, lƠ ho t đ ng mang
tính ch c n ng c a qu n lỦ nhƠ n c, lƠ ho t đ ng mang tính ph n h i (rƠ soát,
nhi u khi lƠ ph n ng l i) đ i v i chu trình qu n lỦ nh m phơn tích, đánh giá,
theo dõi nh ng m c tiêu, nhi m v qu n lỦ đã đ ra.
Theo Giáo trình Qu n lỦ thu (2010) c a H c vi n TƠi chính thì: “Ki m
tra thu lƠ ho t đ ng c a c quan thu trong vi c xem xét tình hình th c t c a
đ i t ng ki m tra, t đó đ i chi u v i ch c n ng, nhi m v , yêu c u đ t ra đ i
v i đ i t ng ki m tra đ có nh ng nh n xét, đánh giá v tình ch p hƠnh ngh a
thu c a đ i t ng ki m tra” [5, tr. 214].
V i cách hi u nh trên, ki m tra thu có các đ c đi m c b n nh sau:
Ki m tra thu có ph m vi r ng.
i t ng ki m tra lƠ các t ch c, cá
nhơn trong ngƠnh thu , lƠ NNT thu bao g m m i t ch c vƠ cá nhơn trong xã
h i thu c ph m vi đi u ch nh c a các lu t thu .
Ki m tra thu là m t công tác r t khó kh n, ph c t p vì nó đ ng ch m
tr c ti p t i l i ích kinh t c a NNT.
che d u các hƠnh vi tr n thu nh m
b o v l i ích v t ch t c a mình, NNT th ng tìm m i bi n pháp c n tr , gơy
khó kh n cho công tác ki m tra c a CQT.
Ki m tra thu đòi h i r t cao v n ng l c chuyên môn và ph m ch t đ o
đ c c a ng i cán b lƠm vi c trong l nh v c nƠy.
xác đ nh đúng đ n ngh a
v thu c a đ i t ng đ c ki m tra, đòi h i ng i cán b thu không ch n m

ch c các lu t thu mƠ còn ph i n m b t đ c b n ch t các ho t đ ng kinh t
c a đ i t ng ki m tra, có ngh a lƠ ng i cán b ki m tra thu ph i có s am
hi u sơu r ng v kinh t , gi i k toán, sơu s c trong t duy logic,…
ng th i,
ng i cán b ki m tra thu ph i có ph m ch t đ o đ c t t, b n l nh v ng vƠng,
vì th ng xuyên ph i lƠm vi c trong môi tr ng có s cám d v v t ch t.
4


1.1.1.2. Vai trò c a ki m tra thu
Trong m i đi u ki n, hoƠn c nh, ki m tra thu có vai trò quan tr ng đ i
v i qu n lỦ thu , đ c bi t lƠ trong c ch t kê khai, t n p thu hi n nay.
Th nh t, qua công tác ki m tra thu có th phát hi n nh ng nh m l n,
sai sót c a NNT vƠ c a công ch c thu đ nh c nh , ch n ch nh, đ m b o vi c
khai thu , thu n p thu đ c th c hi n theo đúng quy đ nh c a pháp lu t v
thu .
Th hai, thông qua ki m tra thu , c quan thu có th phát hi n vƠ ng n
ch n các hƠnh vi vi ph m pháp lu t thu , tr n thu , l u thu , đ m b o thu
đúng, thu đ , thu k p th i s thu theo quy đ nh pháp lu t vƠo NSNN. i u
nƠy, c ng góp ph n đ m b o công b ng trong th c hi n ngh a v thu gi a
nh ng NNT khác nhau.
Th ba, thông qua vi c ki m tra thu có th c nh báo, ng n ng a các
hƠnh vi tr n thu , l u thu . V i vi c lƠm t t công tác ki m tra, CQT đánh tín
hi u cho NNT bi t n u vi ph m pháp lu t s b phát hi n vƠ b x ph t. B i
v y, NNT ph i cơn nh c gi a l i ích có th đ t đ c c a vi c tr n thu (n u
không b phát hi n) v i kh n ng b phát hi n qua ki m tra vƠ b x ph t.
Th t , ki m tra thu góp ph n hoƠn thi n pháp lu t thu . Qua ki m tra
thu s phát hi n ra trong pháp lu t thu hi n nay có nh ng đi m nƠo còn b t
c p, gơy khó kh n cho NNT khi th c hi n ngh a v thu c ng nh gơy khó
kh n cho cán b thu trong quá trình th c hi n nhi m v ki m tra. T đó, cán

b ki m tra thu có th đ a ra nh ng ki n ngh nh m hoƠn thi n pháp lu t thu
cho phù h p v i th c t .
Th n m, ki m tra thu góp ph n t ng c ng pháp ch XHCN. Khi phát
hi n ra nh ng sai sót hay vi ph m c a NNT, cán b ki m tra ph i x lỦ b ng
các hình th c x ph t nghiêm minh đ NNT th y r ng b t c ai c ng ph i tuơn
th pháp lu t. Nh ng hƠnh vi vi ph m pháp lu t s b x ph t thích đáng. Vi c
x lỦ đúng ng i, đúng t i s nơng cao đ c hi u l c c a lu t thu .
1.1.2. Nguyên t c ki m tra thu
Ki m tra thu lƠ vi c vô cùng quan tr ng, nên c n tuơn th nh ng
nguyên t c nh t đ nh.
Th nh t, tuân th pháp lu t.
5

Thang Long University Libraty


ơy lƠ nguyên t c quan tr ng, c n thi t đ đ cao trách nhi m c a ch
th ki m tra, nơng cao hi u l c c a công tác ki m tra thu , ng n ch n tình
tr ng lƠm trái pháp lu t, vô hi u hóa ho t đ ng ki m tra thu .
Th hai, trung th c, chính xác, khách quan.
Có trung th c, chính xác, khách quan trong công tác ki m tra thì m i
cho phép đánh giá đúng th c tr ng c a đ i t ng ki m tra, x lỦ đúng ng i,
đúng vi c, đúng pháp lu t.
Nguyên t c khách quan vƠ chính xác đòi h i trong ho t đ ng ki m tra
ph i tôn tr ng s th t, đánh giá s v t, hi n t ng nh nó v n có, không suy
di n hay quy ch p m t cách ch quan, ph i ti n hƠnh công vi c m t cách th n
tr ng.
Nguyên t c trung th c đòi h i trong ho t đ ng ki m tra ph i ph n ánh vƠ
đánh giá đúng b n ch t c a s v t, hi n t ng; vô t , không thiên l ch; không
vì quy n l i cá nhơn; ph i t m , c n th n vƠ ph i có ki n th c chuyên môn

v ng vƠng, hi u bi t sơu r ng vƠ sơu sát th c ti n.
Th ba, công khai, dân ch .
Nguyên t c công khai đ c th hi n c th nh : ti p xúc công khai v i
các đ i t ng liên quan, công b công khai k t lu n ki m tra. Ph m vi vƠ hình
th c công khai ph i phù h p v i yêu c u v đ m b o gi bí m t qu c gia, l i
ích c a NhƠ n c, đ m b o hi u qu ki m tra.
Th c hi n nguyên t c dơn ch đòi h i coi tr ng vi c ti p nh n, thu th p
Ủ ki n c a các đ i t ng liên quan, t o đi u ki n cho đ i t ng ki m tra đ c
trình bƠy Ủ ki n c a mình.
Th t , b o v bí m t.
Trong quá trình ki m tra, cán b thu ti p c n v i nhi u v n đ , nhi u tƠi
li u liên quan đ n bí m t, bí quy t kinh doanh c a doanh nghi p, bí m t c a
qu c gia. N u đ l cho nh ng đ i t ng không đ c phép bi t s lƠm thi t h i
l i ích c a qu c gia vƠ các doanh nghi p. Do v y, ch đ c phép báo cáo cho
nh ng ng i có th m quy n đ c bi t.
Th n m, nguyên t c hi u qu .
Th c hi n nguyên t c hi u qu đòi h i ki m tra thu ph i đ m b o th c
hi n đ c m c đích c a công tác ki m tra, ngh a lƠ nó ph i có tác d ng đ
6


phòng, phát hi n, ng n ng a nh ng thi u sót, vi ph m v thu ; ph i đ m b o
giúp các đ i t ng ki m tra th c hi n đúng các quy đ nh c a pháp lu t thu ,
tránh th t thoát ti n thu c a nhƠ n c.
1.1.3. Các ph

ng pháp vƠ hình th c ki m tra thu

1.1.3.1. Các ph
a. Ph

ng pháp ki m tra thu

ng pháp v n d ng k thu t qu n lý r i ro

B t c ho t đ ng nƠo c ng ch a đ ng trong nó nh ng r i ro ti m n. R i
ro có th đ n t m i l nh v c c a đ i s ng xã h i. Ch ng h n nh , s b t n
c a th tr ng tƠi chính, tai n n giao thông, thiên tai… R i ro lƠ nh ng t n th t
có th x y ra trong t ng lai, nó có th phát sinh t m t s ho t đ ng hi n t i
vƠ th ng đ c ch a đ ng bên trong ho c đi cùng v i m t s ki n không
mong mu n x y ra.
Theo Giáo trình Qu n lỦ thu (2010) thì r i ro lƠ “The effect of
uncertainty on objectives, whether positive or negative”, ngh a lƠ, “Tác đ ng
c a m t s ki n không ch c ch n có th x y ra mà h qu c a nó có th có tác
đ ng tích c c ho c tiêu c c”. các l nh v c ho t đ ng đ t ra h s an toƠn thì
h qu do r i ro gơy ra th ng ch đ c quan ni m lƠ tác đ ng tiêu c c [5, tr.
220, 221].
Xét riêng trong l nh v c qu n lỦ thu , r i ro đ c hi u lƠ nh ng t n th t
có th x y ra phát sinh t các ho t đ ng không tuơn th pháp lu t thu trong
m t môi tr ng, hoƠn c nh c th .
Qu n lỦ r i ro có th đ c hi u lƠ quá trình l a ch n vƠ th c hi n các
gi i pháp trong b i c nh ngu n l c có h n đ gi m thi u nguy c x u đe d a
đ n s thƠnh công c a m t t ch c. C th h n có th hi u, qu n lỦ r i ro lƠ
m t quá trình đo l ng hay đánh giá v quy mô ho c tính ch t nghiêm tr ng
c a m t s vi c, m t hi n t ng, m t v n đ , trên c s đó l p chi n l c qu n
lỦ r i ro. i m m u ch t trong qu n lỦ r i ro lƠ dƠnh u tiên m i ngu n l c
vƠo qu n lỦ nh ng r i ro có th gơy ra nh ng t n th t l n nh t vƠ nh ng r i ro
có nhi u kh n ng x y ra nh t, ti p đ n lƠ qu n lỦ nh ng r i ro có t n th t th p
h n vƠ ít có kh n ng x y ra h n.
T cách hi u trên v r i ro vƠ qu n lỦ r i ro cho th y b n ch t c a vi c

áp d ng k thu t qu n lỦ r i ro trong ki m tra thu lƠ vi c phơn lo i, đánh giá
NNT d a trên h th ng nh ng tiêu th c r i ro v thu nh m xác đ nh nh ng
7

Thang Long University Libraty


NNT có m c đ tuơn th th p vƠ kh n ng gian l n cao v thu đ t p trung
ngu n l c ki m tra theo nguyên t c u tiên ngu n l c đ ki m tra nh ng NNT
có th mang l i t n th t l n nh t vƠ nh ng sai ph m có nhi u kh n ng x y ra
nh t.
Thông th

ng, đ qu n lỦ r i ro, ng

i ta chia r i ro thƠnh các lo i sau

đơy:
- R i ro ti m tàng (IR): lƠ r i ro ti m n có th x y ra trong m t môi
tr ng nh t đ nh. Trong ki m tra thu , r i ro ti m tƠng lƠ r i ro có th x y ra
sai sót tr ng y u trong báo cáo tƠi chính vƠ các h s khai thu ; nó t n t i m t
cách đ c l p v i tác đ ng c a h th ng ki m soát n i b vƠ vi c có th c hi n
ki m tra thu hay không.
Khi nghiên c u v r i ro ti m tƠng thì đi u quan tr ng c n chú Ủ lƠ r i ro
ti m tƠng n m ngoƠi t m ki m soát c a cán b ki m tra b i vì nó lƠ m t r i ro
không ph thu c vƠo đ i t ng đó có b ki m tra hay không. Nhi m v c a
CQT lƠ ph i xác đ nh rõ m c đ r i ro ti m tƠng c a t ng c s kinh doanh đ
lƠm c s xơy d ng k ho ch ki m tra.
- R i ro ki m soát (CR): lƠ r i ro v kh n ng ki m soát t i ch không
ch t ch nên không ng n ng a đ c nh ng sai sót tr ng y u có th x y ra.

R i ro ki m soát c ng n m ngoƠi t m ki m soát c a cán b ki m tra
thu , nó luôn t n t i dù có ti n thƠnh ki m tra hay không. Cán b ki m tra
không th ki m soát ho c lƠm thay đ i đ c r i ro ki m soát trong m t th i
gian ng n nh ng có th đánh giá đ c m c đ tác đ ng c a nó.
- R i ro phát hi n (DR): lƠ r i ro mƠ ki m tra thu không phát hi n đ c
qua các báo cáo tƠi chính gian l n. Trong khi r i ro ti m tƠng vƠ r i ro ki m
soát b t ngu n vƠ g n v i ho t đ ng kinh doanh c a NNT vƠ cách th c mƠ
NNT ki m soát môi tr ng ho t đ ng c a mình thì r i ro phát hi n l i xu t
phát t ch t l ng c a ho t đ ng ki m tra, t c lƠ xu t phát t các quy đ nh c a
pháp lu t, ch t l ng c a quy trình ki m tra vƠ trình đ cán b ki m tra.
ki m soát r i ro phát hi n, cán b ki m tra c n đánh giá r i ro ti m
tƠng, r i ro ki m soát. T đó, l a ch n ph ng pháp ki m tra vƠ lên k ho ch
ki m tra chi ti t đ lo i tr ho c bù đ p các r i ro ti m tƠng vƠ r i ro ki m soát
cƠng nhi u cƠng t t, nh đó, gi m r i ro phát hi n.
r i ro phát hi n cƠng
th p thì cƠng c n nhi u th t c ki m tra đ n m b t vƠ đ a ra các b ng ch ng
c n thi t.
8


- R i ro ki m tra (AR): lƠ r i ro mƠ các báo cáo tƠi chính gian l n đ
ch p nh n nh nh ng báo cáo tƠi chính trung th c.

c

R i ro ki m tra t ng th ch u s tác đ ng c a 3 c u ph n lƠ r i ro ti m
tƠng, r i ro ki m soát vƠ r i ro phát hi n. M i quan h t ng quát gi a chúng
th hi n qua công th c sau:
AR = IR x CR x DR
T công th c trên cho th y, vì cán b ki m tra không th ki m soát đ c

r i ro ti m tƠng vƠ r i ro ki m soát nên trong tr ng h p c r i ro ti m tƠng vƠ
r i ro ki m soát đ u cao thì cách duy nh t đ gi m r i ro ki m tra lƠ lƠm gi m
r i ro phát hi n. Mu n v y, ph i đi u ch nh n i dung vƠ ph m vi c a các th
t c ki m tra. V c b n, ki m tra cƠng chi ti t thì r i ro phát hi n cƠng th p vƠ
ng c l i.
Qu n lỦ r i ro lƠ m t quá trình nh n di n, đánh giá, phơn tích đ có
ph ng án gi i quy t m t cách có h th ng nh m t i đa hóa kh n ng x y ra
khi có hi u qu tích c c vƠ t i thi u hóa kh n ng x y ra khi có hi u qu tiêu
c c. Qu n lỦ r i ro có th đ c hi u lƠ quá trình l a ch n vƠ th c hi n các gi i
pháp trong b i c nh ngu n l c có h n đ gi m thi u nguy c x u đe d a đ n s
thƠnh công c a t ch c. Qu n lỦ r i ro c ng lƠ m t quá trình đo l ng hay
đánh giá v quy mô vƠ tính ch t nghiêm tr ng c a m t s vi c, m t hi n
t ng, m t v n đ , trên c s đó l p chi n l c qu n lỦ r i ro. Nh v y, đi u
quan tr ng trong qu n lỦ r i ro lƠ dƠnh u tiên m i ngu n l c vƠo qu n lỦ
nh ng r i ro có th x y ra t n th t l n nh t vƠ nh ng r i ro có nhi u kh n ng
x y ra nh t, ti p đ n lƠ qu n lỦ nh ng r i ro có t n th t th p h n vƠ ít có kh
n ng x y ra h n.
Vi c áp d ng k thu t qu n lỦ r i ro trong ki m tra th c ch t lƠ vi c
phơn lo i, đánh giá NNT d a trên h th ng nh ng tiêu th c r i ro v thu
nh m xác đ nh nh ng NNT có m c đ tuơn th th p vƠ kh n ng gian l n cao
v thu đ t p chung ngu n l c ki m tra theo nguyên t c u tiên ngu n l c
ki m tra nh ng NNT có th mang l i t n th t l n nh t vƠ nh ng sai ph m có
nhi u kh n ng x y ra nh t.
b. Ph

ng pháp đ i chi u, so sánh

ơy lƠ ph ng pháp nghi p v đ
trình ti n hƠnh m t cu c ki m tra.

c s d ng ch y u trong su t quá

9

Thang Long University Libraty


Khi th c hi n ph ng pháp nƠy, cán b ki m tra thu ti n hƠnh so sánh,
đ i chi u các n i dung c n ki m tra đ xác đ nh tính h p lỦ, khách quan, trung
th c c a n i dung ki m tra. Bi u hi n c th lƠ đ i chi u tƠi li u, s li u c a
đ n v đ c ki m tra v i các đ n v khác; đ i chi u gi a báo cáo k toán v i
s k toán, gi a s t ng h p v i s chi ti t, gi a s sách k toán v i ch ng t
k toán; đ i chi u s li u báo cáo th ng kê v i th c t v hi n v t (v t t , hƠng
hóa, hi n v t…); đ i chi u gi a n i dung tƠi li u, báo cáo quy t toán, s sách,
ch ng t v i các chu n m c; đ i chi u gi a n i dung thu, chi th c t v i chính
sách, ch đ quy đ nh…
c. Ph

ng pháp ki m tra đi t t ng h p đ n chi ti t

Ph ng pháp nƠy yêu c u tr
m i ki m tra s chi ti t.

c h t, ki m tra s li u t ng h p sau đó

Vi c ki m tra s li u t ng h p đ c ti n hƠnh v i các s li u đã đ c
t ng h p theo n i dung kinh t , ph n ánh trên các báo cáo t ng h p nh : b ng
t ng k t tƠi s n, báo cáo k t qu kinh doanh… T vi c phơn tích đ i chi u trên
tƠi li u t ng h p rút ra nh n xét t ng quát vƠ nh ng v n đ c n đi sơu nghiên
c u.

Ki m tra s li u chi ti t c a t ng nghi p v kinh t phát sinh, th hi n
trên ch ng t g c ho c b ng kê chi ti t.
ụ ngh a c a ph ng pháp nƠy lƠ giúp cho cán b ki m tra n m đ c
nh ng v n đ chính, nh ng b t th ng. T đó, đi vƠo ki m tra nh ng v n đ
tr ng tơm, m u ch t; tránh sa vƠo nh ng vi c v n v t, không tìm đ c h ng
đi rõ r t.
d. Các ph

ng pháp s d ng đ ki m tra ch ng t g c

Ki m tra ch ng t g c có Ủ ngh a quan tr ng vì chúng lƠ c s pháp lỦ
ghi nh n nghi p v kinh t phát sinh vƠ th c s hoƠn thƠnh, lƠ c s c a m i
s li u k toán. Có 3 ph ng pháp c th đ ki m tra ch ng t g c:
Th nh t, ki m tra ch ng t theo trình t th i gian. ơy lƠ ph
m t nhi u th i gian vƠ hi u qu th p nên ít đ c s d ng.

ng pháp

Th hai, ki m tra theo lo i nghi p v : ph ng pháp nƠy áp d ng khi c n
ki m tra đ rút ra k t lu n đ y đ v m t lo i nghi p v nƠo đó theo yêu c u
ki m tra. ơy lƠ ph ng pháp đ c s d ng ph bi n trong ki m tra thu , ti t
ki m đ c th i gian, hi u qu công tác cao.
10


Th ba, ki m tra đi n hình. Trong ph ng pháp nƠy ta ti n hƠnh l a
ch n ng u nhiên m t s ch ng t c a m t lo i nghi p v nƠo đó đ ki m tra,
xem xét vƠ rút ra k t lu n chung. Ph ng pháp nƠy ti t ki m đ c th i gian
nh ng cho k t qu có đ chính xác không cao.
e. Các ph

ph

ng pháp ki m tra b tr

NgoƠi nh ng ph ng pháp nghi p v nh trên ta còn áp d ng m t s
ng pháp khác khi ti n hƠnh công tác ki m tra v thu .

Ph ng pháp th m tra vƠ xác nh n t ng ph n: nh m đ m b o k t lu n
ki m tra v t ng n i dung đ c chu n xác, trung th c, khách quan. Khi ki m
tra ph i đ i chi u v i nhi u ngu n s li u, nhi u ngu n thông tin đ đ m b o
tính kh p đúng c a s vi c. Trong quá trình ki m tra ph i có v n b n xác nh n
v t ng ph n vi c đã đ c xác minh, trên c s xác nh n t ng ph n đ đi đ n
xác nh n toƠn b .
Các ph ng pháp toán h c: lƠ các ph ng pháp s h c, toán kinh t , …
giúp cho vi c tính toán, đ i chi u vƠ t ng h p s li u.
1.1.3.2. Các hình th c ki m tra
a. Phân lo i theo th i gian
V i tiêu th c phơn lo i nƠy, ki m tra thu đ
Th nh t, ki m tra th
các đ n v c a ngƠnh Thu .

c chia thƠnh hai lo i:

ng xuyên: ch y u s lƠ vi c t ki m tra trong

Th hai, ki m tra b t th ng: Hình th c nƠy đ c ti n hƠnh theo yêu
c u c a c quan qu n lỦ c p trên, c quan có ch c n ng ki m tra ho c do lãnh
đ o đ n v đ t ra.
Mu n th c hi n t t các lu t thu , đòi h i ph i áp d ng c hai hình th c
ki m tra trên, vì chúng có n i dung vƠ tác d ng b sung cho nhau. Trong đó,

c n chú tr ng công tác ki m tra th ng xuyên.
b. Phân lo i theo ph m vi
Ph m vi ki m tra đ c xác đ nh d a trên yêu c u đ t ra c a t ng đ t
ki m tra. Theo cách phơn lo i nƠy có hai lo i ki m tra, đó lƠ:
Th nh t, ki m tra t ng ph n: th ng áp d ng đ i v i m t s c thu nh t
đ nh ho c m t ph n c a qui trình thu n p.
11

Thang Long University Libraty


Th hai, ki m tra toƠn ph n: C quan ch c n ng ti n hƠnh ki m tra toƠn
di n các m t công tác c a m t CQT, m t cá nhơn ho c toƠn b quá trình kê
khai n p thu v i t t c các s c thu có liên quan c a m t NNT.
c. Phân lo i theo đ a đi m ti n hành ki m tra
Th nh t, ki m tra t i bƠn.
C quan thu không đ n lƠm vi c t i c s kinh doanh mƠ ti n hƠnh
ki m tra các h s liên quan đ n vi c xác đ nh ngh a v thu c a c s kinh
doanh t i CQT - lƠ các báo cáo tƠi chính mƠ c s kinh doanh có ngh a v n p
cho CQT vƠ các h s , tƠi li u khác v c s kinh doanh mƠ CQT thu th p vƠ
l u gi đ c.
Th hai, ki m tra t i c s kinh doanh.
ơy lƠ ho t đ ng ki m tra đ c ti n hƠnh t i tr s c a NNT. Trong
ho t đ ng nƠy, cán b ki m tra th c hi n vi c ki m tra các n i dung ki m tra
theo quy đ nh c a pháp lu t tr c ti p t i tr s c a NNT. Cán b ki m tra có
th ti p c n các tƠi li u c th vƠ th c ti n kinh doanh c a c s kinh doanh
nh : các s sách, ch ng t k toán; th c t t n qu ti n m t; thƠnh ph m t n
kho th c t …
Ki m tra t i bƠn vƠ ki m tra t i c s kinh doanh c a NNT có m i quan
h m t thi t v i nhau. N u ki m tra t i bƠn lƠ ki m tra b c 1 thì ki m tra t i

c s kinh doanh c a NNT lƠ ki m tra b c 2.
có th ki m tra t i c s
kinh doanh c a NNT thì ph i th c hi n ki m tra t i bƠn tr c. Trong ki m tra
t i bƠn, n u NNT không gi i trình, b sung thông tin tƠi li u, không khai b
sung h s thu theo yêu c u c a cán b ki m tra; ho c có gi i trình, khai b
sung h s thu nh ng không ch ng minh đ c s thu lƠ khai đúng; ho c
CQT không có đ c n c đ n đ nh s thu ph i n p thì CQT s ra quy t đ nh
ki m tra t i c s NNT. Chính vì v y, k t qu công tác ki m tra t i bƠn có Ủ
ngh a r t l n đ i v i vi c l p k ho ch ki m tra t i c s kinh doanh c a NNT.
1.2. N I DUNG KI M TRA THU
KI M TRA THU

VĨ QUY TRỊNH TH C HI N

1.2.1. Ki m tra thu t i bƠn
1.2.1.1. N i dung c b n trong công tác ki m tra t i bàn
a. Ki m tra h s các lo i thu khai theo tháng
12


- Ki m tra tính đ y đ c a h s khai thu
Ki m tra s l

ng các h s , m u bi u theo quy đ nh hi n hƠnh.

Th nh t, ki m tra các h s khai thu GTGT đ i v i NNT theo ph
pháp kh u tr , bao g m t khai thu GTGT vƠ các b ng kê kèm theo.
Th hai, h s khai thu GTGT đ i v i NNT theo ph
ti p, bao g m t khai vƠ các ph l c có liên quan.
Th ba, h s khai thu đ i v i tr

tính thu .

ng

ng pháp tr c

ng h p chuy n đ i ph

ng pháp

- Ki m tra tính pháp lý c a h s khai thu
Khi ti n hƠnh ki m tra tính pháp lỦ c a h s khai thu , cán b thu ph i
xem xét h s có đ m b o các yêu c u sau đơy hay không:
+ H s khai thu ph i đ m b o đúng m u quy đ nh;
+ Ph i đ

c ghi đ y đ các ch tiêu;

+ Có ch kỦ c a ng

i có th m quy n;

+ Có đóng d u c a c s kinh doanh.
Tr ng h p phát hi n h s thu không đáp ng đ c yêu c u nêu trên
thì CQT yêu c u NNT kh c ph c sai sót vƠ n p b n thay th . Th i đi m CQT
nh n đ c b n thay th đ c coi lƠ th i đi m n p h s thu .
- Ki m tra c n c tính thu trong h s thu
+

i v i thu GTGT

N i dung tr ng tơm vƠ ph ng pháp ki m tra các c n c tính thu
GTGT g m: s l ng hƠng hóa, d ch v tiêu th ; giá tính thu ; thu giá tr gia
t ng đ u vƠo đ c kh u tr trên t khai, các b ng kê…
+

i v i thu TT B

Các n i dung tr ng tơm vƠ ph ng pháp ki m tra c n c tính thu TT B
g m: S n l ng tiêu th ; Doanh thu bán ch a có thu TT B (không có thu
GTGT); Thu TT B đ c kh u tr ; Ki m tra m c thu su t thu TT B ghi
trên t khai thu b ng cách đ i chi u v i m c thu su t theo ch đ qui đ nh
đ i chi u v i t khai thu c a các tháng tr c…

13

Thang Long University Libraty


+ Ki m tra t khai thu TNDN kh u tr t i ngu n đ i v i ti n hoa h ng
đ i lỦ
Ch y u lƠ ki m tra s li u tính toán trên t khai vƠ t l kh u tr thu
so v i các t khai tháng tr c.
+

i v i thu tƠi nguyên

C n ki m tra giá tính thu đ n v tƠi nguyên; m c thu su t ho c m c
thu tƠi nguyên n đ nh trên m t đ n v tƠi nguyên so v i ch đ quy đ nh;
ki m tra c n c ph n ánh s thu tƠi nguyên d ki n đ c mi n, gi m trong k .

+ Ki m tra t khai n p phí x ng d u vƠ t khai phí b o v môi tr

ng

Khi ki m tra 02 lo i t khai nƠy ch y u lƠ so sánh s n l ng x ng d u
xu t bán; s l ng khoáng s n khai thác so v i các t khai thu tháng tr c đ
phát hi n m c chênh l ch. N u s l ng chênh l ch l n, c quan thu yêu c u
NNT ph i gi i trình.
b. Ki m tra h s khai thu theo quý
H s khai thu theo quỦ áp d ng v i vi c khai n p thu GTGT c a các
doanh nghi p m i thƠnh l p ho c doanh nghi p có t ng doanh thu bán hƠng
hóa vƠ cung c p d ch v c a n m tr c li n k nh h n 50 t đ ng. Trong
tr ng h p nƠy, vi c ki m tra h s khai thu c a doanh nghi p c ng t ng t
nh ki m tra h s khai thu theo tháng.
Doanh nghi p ph i th c hi n khai vƠ n p theo quỦ đ i v i thu TNDN.
Vi c khai thu vƠ n p thu TNDN theo quỦ ch lƠ t m n p, vi c ki m tra h s
khai thu TNDN theo quỦ đ c th c hi n nh sau:
- Ki m tra tính đ y đ c a h s khai thu
H s khai thu TNDN t m tính theo quỦ bao g m:
Th nh t, t khai thu TNDN t m tính theo m u 01A/TNDN dùng cho
NNT khai đ c thu nh p ch u thu phát sinh.
Th hai, t khai thu TNDN t m tính theo m u 1B/TNDN dùng cho
NNT khai theo t l thu nh p ch u thu trên doanh thu.
Th ba, h s khai thu dùng cho t ch c kinh doanh khai thu TNDN
t chuy n nh ng b t đ ng s n lƠ t khai thu TNDN theo m u 02/TNDN vƠ
b n ph l c doanh thu t chuy n nh ng b t đ ng s n theo m u 01- 1/TNDN.
14


- Ki m tra tính pháp lý c a h s khai thu

H s khai thu ph i đúng theo m u quy đ nh, đ c ghi đ y đ các ch
tiêu, có ch kỦ c a ng i có th m quy n, có đóng d u c a c s kinh doanh.
Tr ng h p phát hi n h s thu không đáp ng đ c các đi u ki n trên, cán
b ki m tra yêu c u NNT kh c ph c sai sót vƠ n p b n thay th . Th i đi m
CQT nh n đ c b n thay th đ c coi lƠ th i đi m n p h s thu .
- Ki m tra c n c tính thu trong h s khai thu
+ Ki m tra t khai thu TNDN t m tính dƠnh cho ng
đ c thu nh p th c t phát sinh

i n p thu khai

N i dung tr ng tơm vƠ ph ng pháp khi ki m tra t khai thu TNDN
t m tính dƠnh cho NNT khai đ c thu nh p th c t phát sinh g m:
i chi u
doanh thu phát sinh trong k v i doanh thu trong các t khai thu GTGT ho c
t khai thu TT B trong k ; So sánh t l chi phí trong k trên doanh thu v i
các t khai c a quỦ tr c; i v i các ch tiêu đi u ch nh t ng, gi m l i nhu n
trong k (n u có) c n ph i thông báo yêu c u NNT gi i trình…
+ Ki m tra t khai thu TNDN t m tính dƠnh cho NNT khai theo t l
thu nh p ch u thu trên doanh thu
N i dung tr ng tơm vƠ ph ng pháp khi ki m tra t khai thu TNDN
t m tính dƠnh cho NNT khai theo t l thu nh p ch u thu trên doanh thu g m:
T l thu nh p ch u thu trên doanh thu; Ph i có thông báo đ NNT gi i trình
đ i v i t khai thu có m c thu su t thu TNDN u đãi; có s thu thu nh p
d ki n mi n, gi m.
Tuy nhiên, theo Thông t 151/2014/TT-BTC có hi u l c thi hƠnh t
15/11/2014, doanh nghi p không ph i n p t khai thu TNDN t m tính hƠng
quỦ, cho nên t giai đo n nƠy, cán b ki m tra không ki m tra t i bƠn v i h s
khai thu TNDN t m tính hƠng quỦ.
c. Ki m tra h s các lo i thu khai theo n m

Các lo i thu theo n m g m: thu GTGT tính theo ph ng pháp tr c
ti p trên GTGT (chênh l ch gi a giá bán vƠ giá mua); thu TNDN, thu tƠi
nguyên, thu nhƠ đ t; thu s d ng đ t nông nghi p; ti n thuê m t đ t, m t
n c; thu môn bƠi; h s khai thu đ i v i h kinh doanh, cá nhơn n p thu
khoán.
- Ki m tra tính đ y đ c a h s khai thu
15

Thang Long University Libraty


Cán b thu c n ki m tra tính đ y đ c a s l
h s khai thu n m.

ng các m u bi u trong

- Ki m tra tính pháp lý c a h s khai thu
H s khai thu ph i đ m b o đúng m u quy đ nh; đ c ghi đ y đ các
ch tiêu; có ch kỦ c a ng i có th m quy n; có d u c a c s kinh doanh.
Tr ng h p phát hi n h s thu không đáp ng đ c các yêu c u nêu trên
thì CQT yêu c u NNT kh c ph c sai sót vƠ n p b n thay th . Th i đi m CQT
nh n đ c b n thay th đ c coi lƠ th i đi m n p h s thu .
- Ki m tra c n c tính thu trong h s thu
 Ki m tra t khai quy t toán thu GTGT dùng cho ng
theo ph ng pháp tr c ti p trên GTGT
N i dung tr ng tơm vƠ ph

i n p thu tính

ng pháp khi ki m tra lƠ:

(i) Ph ng pháp ki m tra đ c th c hi n lƠ đ i chi u các ch tiêu trong t
khai quy t toán thu v i các ch tiêu đ c c ng d n c a các t khai tháng trong
n m.
(ii) Qua đ i chi u trên, n u có s chênh l ch gi a các ch tiêu, CQT
thông báo đ NNT gi i trình.
 Ki m tra h s quy t toán thu TNDN
N i dung tr ng tơm vƠ ph
TNDN bao g m:

ng pháp khi ki m tra h s quy t toán thu

Th nh t, ki m tra t khai quy t toán thu TNDN c n đ i chi u các ch
tiêu trong t khai v i các ph l c kèm theo.
Th hai, ki m tra ph l c “k t qu ho t đ ng SXKD” c n đ i chi u v i
các ch tiêu “Doanh thu” vƠ “Chi phí” v i s c ng d n các ch tiêu nƠy trong
“T khai thu TNDN t m tính trong n m”.
Th ba, v i ph l c “Chuy n l ” c n ki m tra các m i quan h gi a s li u
t i m c I “K ho ch chuy n l phát sinh các k tính thu tr c vƠ đ ng kỦ k
ho ch chuy n l k nƠy” v i m c II “Xác đ nh s l đ c chuy n trong k tính
thu ”.

16


Th t , ki m tra ph l c “thu TNDN đ i v i ho t đ ng chuy n nh ng
b t đ ng s n” c n đ i chi u v i s li u t ng h p các “t khai thu thu TNDN
(m u s 02/TNDN) ” phát sinh trong n m.
Th n m, ki m tra ph
vƠ m c đ u đãi thu . Khi

đ c u đãi mi n gi m thu
ch đ quy đ nh. Xác đ nh s

l c “thu TNDN đ c u đãi” xác đ nh đi u ki n
ki m tra c n đ i chi u các đi u ki n, th i h n đ
t ng ng v i các đi u ki n đáp ng đ c theo
thu TNDN đ c mi n, gi m.

 Ki m tra h s quy t toán thu tài nguyên
N i dung tr ng tơm khi ki m tra quy t toán thu tƠi nguyên ch y u lƠ
đ i chi u v i các ch tiêu c a t khai thu hƠng tháng. Riêng ch tiêu thu tƠi
nguyên đ c mi n, gi m trong n m c n ki m tra đi u ki n vƠ m c đ mi n,
gi m thu tƠi nguyên t ng ng v i đi u ki n theo ch đ quy đ nh.
 Ki m tra t khai thu môn bài
i v i t khai thu môn bƠi ch y u lƠ ki m tra ch tiêu v n đ ng kỦ. i
v i ch tiêu nƠy khi ki m tra c n so v i v n đ ng kỦ đ c ghi trong gi y phép
đ ng kỦ kinh doanh. Trên c s v n đ ng kỦ xác đ nh b c môn bƠi vƠ s thu
ph i n p.
 Ki m tra t khai thu s d ng đ t phi nông nghi p
N i dung vƠ ph
(i)
ph ; v trí.

ng pháp ki m tra t khai thu thu SD PNN g m:

i v i các ch tiêu di n tích đ t ch u thu ; lo i đô th ; lo i đ

ng

(ii) Ki m tra đi u ki n mi n, gi m thu SD PNN (n u có).

(iii) Ki m tra giá tính thu có đúng v i giá do UBND t nh quy đ nh.
 Ki m tra t khai thu s d ng đ t nông nghi p
Ki m tra các ch tiêu: đ a ch lô đ t, di n tích đ t, lo i đ t, h ng đ t c n
ph i c n c vƠo b n đ đ a chính vƠ các qui đ nh c a đ a ph ng.
d. Ki m tra h s khai thu theo t ng l n phát sinh
Các lo i h s khai thu theo t ng l n phát sinh bao g m: khai thu
GTGT vƠ thu TNDN đ i v i nhƠ th u n c ngoƠi không th c hi n ch đ k
toán Vi t Nam; h s khai thu theo t ng l n phát sinh; h s khai quy t toán
17

Thang Long University Libraty


thu kh u tr c a nhƠ th u n c ngoƠi khi k t thúc h p đ ng; khi thu kh u tr
vƠ n p thay cho hãng v n t i n c ngoƠi.
1.2.1.2. Quy trình ki m tra thu t i bàn hi n hành

Vi t Nam

Quy trình ki m tra thu
Vi t Nam hi n nay đ c th c hi n theo quy t
đ nh s 746/Q -TCT ngƠy 20/4/2015 c a T ng c c Thu . Theo đó, quy trình
nƠy g m các b c công vi c c b n sau:
a. Thu th p, khai thác thông tin đ ki m tra h s khai thu
B ph n ki m tra thu vƠ cán b ki m tra thu s d ng d li u kê khai
c a NNT trong h th ng c s d li u c a ngƠnh vƠ nh ng d li u thông tin
c a NNT ch a đ c nh p vƠo h th ng d li u c a ngƠnh (n u có) đ ki m tra
t t c h s khai thu ; phơn tích, đánh giá, l a ch n các c s kinh doanh có
r i ro v vi c kê khai thu .
NgoƠi các d li u thông tin trong h s khai thu , b ph n ki m tra vƠ

cán b ki m tra còn t ch c thu th p thêm thông tin (n u có) liên quan đ n vi c
xác đ nh ngh a v thu c a NNT t các ngu n thông tin c a các c quan khác
nh ngơn hƠng, kho b c, ki m toán, qu n lỦ th tr ng, tƠi nguyên môi tr ng,
k ho ch vƠ đ u t , thanh tra, công an, toƠ án…
b. L a ch n c s kinh doanh đ l p danh sách ki m tra h s khai thu
HƠng n m,
i ki m tra thu ph i ki m tra s b t t c các lo i h s
khai thu , trên c s đó phơn tích, đánh giá, l a ch n các c s kinh doanh có
r i ro v thu đ l p danh sách ph i ki m tra.
Có nhi u c s đ l a ch n vƠ l p danh sách ki m tra: L a ch n c s
kinh doanh có r i ro v thu nh c s kinh doanh có Ủ th c tuơn th pháp lu t
v thu th p; có các d u hi u không bình th ng v khai thu so v i tháng
tr c ho c n m tr c, l a ch n c s kinh doanh có doanh thu n m tr c ho c
s thu ph i n p l n, l a ch n m t s c s kinh doanh theo ch đ o c a th
tr ng c quan thu ho c theo ch đ o c a th tr ng c quan thu c p trên.
c. Duy t và giao nhi m v ki m tra h s khai thu
T ng b ph n ki m tra thu ph i trình th tr ng c quan thu danh
sách NNT ph i ki m tra h s khai thu theo đánh giá r i ro.
Th tr ng c quan thu ph i duy t xong danh sách ng
ki m tra h s khai thu c a t ng b ph n ki m tra thu .
18

i n p thu ph i