Hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện tại thị xã sơn tây

LÊ TH KIM TH

B ăGIỄOăD CăVĨă ĨOăT O
TR
NGă IăH CăTH NGăLONG
---------------------------------------

LêăTh ăKimăTh

TÀI CHệNH – NGÂN HÀNG

HOĨNăTHI NăCỌNGăTỄCăQU NăLụăCHIăNGỂNăSỄCHăăăă
NHĨăN

CăT IăTH ăXĩăS NăTỂY

LU NăV NăTH CăS ăKINHăDOANHăVĨăQU NăLụ

KHOÁ 2
Hà N i – N m 2015
0


B ăGIỄOăD CăVĨă ĨOăT O
TR
NGă IăH CăTH NGăLONG
---------------------------------------

LêăTh ăKimăThu
Mưăh căviên:ăC00105

HOĨNăTHI NăCỌNGăTỄCăQU NăLụăCHIăNGỂNăSỄCHăăăă
NHĨăN

CăT IăTH ăXĩăS NăTỂY

LU NăV NăTH CăS ăKINH DOANHăVĨăQU NăLụ
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHệNH – NGÂN HÀNG
Mẩ S : 60340201

NG
Ng

ih

IH

NG D N KHOA H C

ng d n chính: GS.TSăNGUY NăKH CăMINH

Hà N i – N m 2015

Thang Long University Libraty


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi, các s
li u và k t qu nêu trong lu n v n là trung th c xu t phát t tình hình th c t
c a đ a ph

ng.
Tác gi lu n v n t t nghi p

LêăTh ăKimăTh

ii


M CăL C
Trang ph bìa
B n cam đoan

ii

M cl c

iii

Danh m c các ch vi t t t

vi

Danh m c s đ b ng bi u

vii

M ă

1

Ch

U
ng 1: C ăS ăKHOAăH CăV ăQU NăLụăCHIăNGỂNăSỄCHă
NHĨăN

CăC PăHUY N

1.1.ăNgơnăsáchănhƠăn

căvƠăchiăngơnăsáchănhƠăn

1.1.1. Ngơn sách nhƠ n

c

5
că

5
5

1.1.2. Chi ngơn sách c p huy n
1.2.ăQu nălỦăchiăngơnăsáchănhƠăn

10
căc păhuy n

1.2.1. Khái ni m qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

14

c c p huy n

1.2.2. M c tiêu vƠ tiêu chí đánh giá qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

14
cc p

14

huy n
1.2.3. Nguyên t c qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n
1.2.4. N i dung qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n
1.2.5. Các y u t

nh h

c c p huy n

16

c c p huy n

ng đ n qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

18
c c p

25

huy n
Ch

ng 2: PHỂNăTệCHăTH CăTR NGăQU NăLụăCHIăNGỂNă

SỄCHăNHĨ N

28

CăT IăTH ăXĩăS NăTỂYă- THĨNHăPH ăHĨăN I

2.1.ăGi iăthi uăv ăth ăxưăS năTơy

28

2.1.1. V trí đ a lỦ, l ch s hình thƠnh vƠ phát tri n c a th xư S n Tơy

28

2.1.2.

30

c đi m v Kinh t - V n hóa – Xư h i c a th xư S n Tơy

2.2.ăTh cătr ngăchiăngơnăsáchănhƠăn

căt iăth ăxưăS năTơy

32

iii

Thang Long University Libraty


2.2.1. Chi đ u t xơy d ng c b n

33

2.2.2. Chi th

37

ng xuyên

2.3.ăTh cătr ngăqu nălỦăchiăngơnăsáchănhƠăn
2.3.1. L p d toán chi ngơn sách nhƠ n

căt iăth ăxưăS năTơy

42

c c p huy n

2.3.2. T ch c th c hi n chi ngơn sách nhƠ n

c c p huy n

2.3.3. Ki m soát vƠ quy t toán chi ngơn sách nhƠ n
2.4.ă ánhăgiáăqu nălỦăchiăngơnăsáchănhƠăn

42
48

c c p huy n

50

căt iăth ăxưăS năTơy

52

2.4.1. ánh giá theo tiêu chí

52

2.4.2. ánh giá nh ng m t đ t đ
nhƠ n

c vƠ h n ch c a qu n lỦ chi ngơn sách

c th xư S n Tơy

59

2.5.ă Kinhă nghi mă v ă qu nă lỦă chiă ngơnă sáchă nhƠă n

că c aă m tă s ăă 70

huy nătrongăthƠnhăph ăvƠăbƠiăh cărútăraăchoăth xưăS năTơy
2.5.1. Kinh nghi m qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

c t i huy n Ba Vì,

70

thƠnh ph HƠ N i
2.5.2.Kinh nghi m qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

c t i huy n Ch

ng

71

M , thƠnh ph HƠ N i
2.5.3. BƠi h c rút ra cho th xư S n Tơy

72

ng 3: M TăS ăGI IăPHỄPăHOĨNăTHI N

Ch

QU NăLụăCHIăNGỂNăSỄCHăNHĨăN

Că

T IăTH ăXĩăS NăTỂYă- THĨNHăPH ăHĨăN I
3.1.ăM cătiêuăvƠăđ nhăh

ngăv ăqu nălỦăchiăngơnăsáchănhƠăn

73
căt iă 73

th ăxưăS năTơy
3.1.1. Quan đi m phát tri n kinh t -xư h i th xư S n Tơy đ n n m 2020

73

3.1.2.M c tiêu phát tri n

73

3.1.3. nh h

76

ng v qu n lỦ chi NSNN t i th xư S n Tơy

3.2.ă Cácă gi iă phápă ch ă y uă nh mă hoƠnă thi nă qu nă lỦă chiă ngơnă sáchă 77
nhƠăn

căt iăth ăxưăS năTơy
iv

3.2.1. Gi i pháp hoƠn thi n l p d toán chi ngơn sách nhƠ n
3.2.2. Gi i pháp v t ch c th c hi n chi ngơn sách nhƠ n
3.2.3. Gi i pháp v ki m soát chi ngơn sách nhƠ n

c c p huy n

c c p huy n

3.2.4. Các gi i pháp khác

79
82
84

3.3.ăM tăs ăki năngh ăv iăThƠnhăph ăvƠăTrungă
3.3.1. Ki n ngh v i Trung

c c p huy n 77

ng

ng

85
85

3.3.1. Ki n ngh v i thƠnh ph HƠ N i

86

K TăLU N

87

TĨIăLI UăTHAMăKH O

89

PH ăL C

91

v

Thang Long University Libraty


DANH M CăCỄCăT
ANQP

An ninh qu c phòng

HÐND

H i đ ng Nhơn dơn

UBND

y ban Nhơn dơn

NSNN

Ngơn sách nhƠ n

c

KBNN

Kho b c nhƠ n

XDCB

Xơy d ng c b n

QLNN

Qu n lỦ nhƠ n

SNGD

S nghi p giáo d c

SNKT

S nghi p kinh t

c
c

vi

NG

VI T T T


DANHăM CăS ă

,ăB NGăBI U

S ă
S đ 1:

Khung lỦ thuy t

S đ 1.1:

H th ng ngơn sách nhƠ n

S đ 1.2:

H th ng qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

S đ 2.1:

T ch c th c hi n qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

c
c th xư S n Tơy
c th xư

S n Tơy.
B NG
B ng 2.1:

T ng h p chi t ngơn sách th xư

B ng 2.2:

T l chi đ u t XDCB t ngơn sách th xư trong t ng chi
t ngu n NSNN trên đ a bƠn th xư S n Tơy

B ng 2.3:

C c u v n đ u t XDCB chia theo ngƠnh

B ng 2.4:

T ng h p chi th

B ng 2.5:

T l chi th

B ng 2.6:

C c u các kho n chi trong chi th

B ng 2.7:

T ng h p d toán chi ngơn sách th xư

B ng 2.8:

T ng h p d toán chi đ u t phát tri n t ngơn sách th xư

B ng 2.9:

T ng h p k ho ch vƠ k t qu gi i ngơn v n đ u t XDCB

ng xuyên NS th xư

ng xuyên trong t ng chi NSNN th xư S n Tơy
ng xuyên

n m 2011
B ng 2.10: T ng h p k ho ch vƠ k t qu gi i ngơn v n đ u t XDCB
n m 2012
B ng 2.11: T ng h p k ho ch vƠ k t qu gi i ngơn v n đ u t XDCB
n m 2013
B ng 2.12: T ng h p k ho ch vƠ k t qu gi i ngơn v n đ u t XDCB
n m 2014
B ng 2.13:

T ng h p d toán chi th

ng xuyên t ngơn sách th xư

B ng 2.14:

T ng h p hi u l c chi ngơn sách
vii

Thang Long University Libraty


M ă

U

1.LỦădoăch năđ ătƠi
Ngơn sách NhƠ n

c lƠ m t công c tƠi chính quan tr ng c a m t qu c

gia, lƠ m t khơu quan tr ng trong đi u ti t kinh t v mô. Ngơn sách huy n lƠ
m t b ph n c u thƠnh ngơn sách nhƠ n

c, lƠ công c đ chính quy n c p

huy n th c hi n các ch c n ng, nhi m v , quy n h n trong quá trình qu n lỦ
kinh t xư h i, an ninh qu c phòng.
qu n lỦ th ng nh t n n tƠi chính qu c gia, nơng cao tính ch đ ng vƠ
trách nhi m c a các c quan, t ch c, cá nhơn trong vi c qu n lỦ vƠ s d ng
ngơn sách nhƠ n

c, c ng c k lu t tƠi chính, s d ng ti t ki m có hi u qu

ngơn sách vƠ tƠi s n nhƠ n
hi n đ i hóa đ t n

c, t ng tích lu nh m th c hi n công nghi p hóa,

c theo đ nh h

ng xư h i ch ngh a, đáp ng yêu c u phát

tri n kinh t xư h i, nơng cao đ i s ng nhơn dơn, đ m b o qu c phòng an ninh,
đ i ngo i Qu c h i đư thông qua Lu t ngơn sách ngƠy 16/12/2002. Lu t ngơn
sách đư quy đ nh rõ, đ y đ v trách nhi m, quy n h n c a các c quan qu n
lỦ chi ngơn sách nhƠ n

c đ c bi t trong vi c l p, ch p hƠnh, ki m tra, thanh

tra, ki m toán, quy t toán ngơn sách nhƠ n

c.

Trong nh ng n m qua, tình hình t ng tr

ng kinh t c a Th xư tu ng

đ i n đ nh, hoƠn thƠnh t t các nhi m v tr ng tơm c a n m ngơn sách. T ng
chi ngơn sách cho các ngƠnh các l nh v c đ

c đáp ng k p th i đ m b o

ngu n l c tƠi chính ph c v cho các nhi m v kinh t xư h i, anh ninh - qu c
phòng trên đ a bƠn th xư.
Tuy nhiên th c tr ng qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ nu c c a th xư còn

nhi u h n ch . Chi cho đ u t xơy d ng c b n đ t th p, v n chi cho l nh v c
nƠy còn dƠn tr i, ti n đ gi i ngơn ch m, đ u t cho m t s công trình còn b t
h p lỦ… M t s kho n chi th

ng xuyên cho ngơn sách còn ch a t
1

ng ng


v i nhi m v chi nh chi cho s nghi p giáo d c, chi mua s m s a ch a…
Vi c xơy d ng d toán chi ngơn sách còn ch a d báo đ

c h t vƠ xác đ nh

đ y đ các nhi m v chi d n đ n khó kh n trong vi c đi u hƠnh vƠ quy t toán
ngơn sách.
“Hoàn thi n công tác qu n lý chi ngân sách nhà n

c t i th xã S n

Tây” lƠ đ tƠi mang tính th c ti n cao góp ph n lƠm rõ h n th c tr ng qu n lỦ
chi ngơn sách nhƠ n

c c a Th xư sau 11 n m th c hi n Lu t Ngơn sách vƠ

lƠm c s đ có gi i pháp hoƠn thi n qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n
huy n hi n nay, m t nhi m v luôn đ
n

cc p

c quan tơm hƠng đ u trong qu n lỦ nhƠ

c v tƠi chính, góp ph n th c hi n t t vƠ toƠn di n các h at đ ng kinh t -

xư h i, an ninh - qu c phòng trên đ a bƠn th xư.
2. M c tiêu nghiên c u
- H th ng hóa nh ng lỦ lu n c b n v Qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ
n

c c p huy n.
- Phơn tích th c tr ng qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

S n Tơy, giai đo n 2011- 2014. Nh ng m t đ t đ

c t i th xư

c, h n ch vƠ nguyên

nhơn c a nh ng h n ch đó.
xu t m t s gi i pháp nh m hoƠn thi n qu n lỦ chi ngơn sách

nhƠ n
3.ă

c t i th xư S n Tơy.

iăt

ngăvƠăph măviănghiênăc u
it

ng nghiên c u: Qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

c c p huy n t i

th xư S n Tơy, thƠnh ph HƠ N i.
Ph m vi nghiên c u:
+ V không gian: Th xư S n Tơy.
+ V th i gian: Nghiên c u giai đo n t n m 2011-2014 đ xu t gi i
pháp cho nh ng n m ti p theo.
+ Ph m vi n i dung: Qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

c c p huy n c a

2

Thang Long University Libraty


chính quy n th xư.
4. Ph

ngăphápănghiênăc u
* Ngu n d li u: Lu n v n ch y u s d ng s li u th c p:
Th ng kê/ Báo cáo
C s d li u c a các đ n v
Các s li u đi u tra kh o sát tr

c kia

* V khung lỦ thuy t:
N i dung qu n
lỦ chi ngơn sách
nhƠ n c c p
huy n:
- L p d toán
chi ngơn sách
- Ch p hƠnh d
toán chi ngơn
sách
- Ki m soát chi
ngơn sách

Các y u t nh
h ng t i qu n
lỦ chi ngơn sách
nhƠ n c c p
huy n:
- Y u t khách
quan
- Y u t ch
quan

- Phơn b
ngu n l c đúng
h ng
- S d ng ngơn
sách có hi u

qu
- S d ng ngơn
sách đúng
lu t…

5.ăụăngh aălỦălu năvƠăth căti năc aăđ ătƠi
- V lỦ lu n: Xác đ nh đ
ngơn sách nhƠ n

c khung lỦ thuy t nghiên c u v qu n lỦ chi

c c p huy n.

- V th c ti n: Phơn tích th c tr ng qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n
th xư S n Tơy,

ánh giá theo các tiêu chí, ch ra nh ng m t đ t đ

ct i

c, đi m

y u vƠ nguyên nhơn, t đó đ ra nh ng gi i pháp vƠ ki n ngh đ hoƠn thi n
qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

c t i th xư S n Tơy.

tƠi s lƠ ngu n tƠi li u tham kh o đ i v i các c quan qu n lỦ ngơn
sách vƠ c quan đ n v s d ng ngơn sách, góp ph n thi t th c vƠo vi c hoƠn
thi n qu n lỦ ngơn sách huy n vƠ nơng cao hi u qu s d ng ngơn sách nhƠ

n

c.

3


6.ăK tăc uăc aălu năv n
NgoƠi ph n m đ u, k t lu n, danh m c tƠi li u tham kh o vƠ ph l c,
lu n v n g m ba ch

ng:

Ch

ng 1: C s lỦ lu n v qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

c c p huy n.

Ch

ng 2: Phơn tích th c tr ng qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

c t i th

xư S n Tơy, thƠnh ph HƠ N i.
Ch

ng 3: M t s gi i pháp hoƠn thi n qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

c

t i th xư S n Tơy, thƠnh ph HƠ N i.

4

Thang Long University Libraty


Ch ng 1
C ăS ăKHOAăH CăV ăQU NăLụăCHIăNGỂNă
NGỂNăSỄCHăNHĨăN
CăC PăHUY N
1.1. NGỂNăSỄCHăNHĨăN
1.1.1.ăNgơnăsáchănhƠăn

C VĨăCHIăNGỂNăSỄCHăNHĨăN

C

c

1.1.1.1. Khái ni m
Ngơn sách nhƠ n

c lƠ m t ph m trù kinh t vƠ lƠ ph m trù l ch s ; lƠ

m t thƠnh ph n trong h th ng tƠi chính. Lu t Ngơn sách NhƠ n
Nam đư đ

c Qu c h i Vi t Nam thông qua ngƠy 16/12/2002 đ nh ngh a:

Ngơn sách NhƠ n
đư đ

c c a Vi t

c lƠ toƠn b các kho n thu, chi c a NhƠ n

c c quan nhƠ n

c có th m quy n quy t đ nh vƠ đ

c trong d toán
c th c hi n trong

m t n m đ đ m b o th c hi n các ch c n ng vƠ nhi m v c a nhƠ n
S hình thƠnh vƠ phát tri n c a ngơn sách nhƠ n

c g n li n v i s

xu t hi n vƠ phát tri n c a kinh t hƠng hóa - ti n t trong các ph
s n xu t c a c ng đ ng vƠ nhƠ n
đ i c a nhƠ n

c.
ng th c

c c a t ng c ng đ ng. Nói cách khác, s ra

c, s t n t i c a kinh t hƠng hóa - ti n t lƠ nh ng ti n đ cho

s phát sinh, t n t i vƠ phát tri n c a ngơn sách nhƠ n

c.

Theo i u 5 Ngh đ nh s 60/2003/N -CP ngƠy 6/6/2003 Quy đ nh chi
ti t vƠ h

ng d n thi hƠnh Lu t Ngơn sách nhƠ n

1) Ngơn sách nhƠ n
ph

ng. Ngơn sách đ a ph

c g m ngơn sách trung

ng vƠ ngơn sách đ a

ng bao g m ngơn sách c a đ n v hƠnh chính các

c p có H i đ ng Nhơn dơn vƠ
ch c H i đ ng Nhơn dơn vƠ

c:

y ban Nhơn dơn theo quy đ nh c a Lu t T
y ban Nhơn dơn, theo quy đ nh hi n hƠnh, bao

g m:
a) Ngơn sách t nh, thƠnh ph tr c thu c trung

ng (g i chung lƠ ngơn

sách t nh), bao g m ngơn sách c p t nh vƠ ngơn sách c a các huy n, qu n, th
xư, thƠnh ph thu c t nh;
5


b) Ngơn sách huy n, qu n, th xư, thƠnh ph thu c t nh (g i chung lƠ
ngơn sách huy n), bao g m ngơn sách c p huy n vƠ ngơn sách các xư,
ph

ng, th tr n;
c) Ngơn sách các xư, ph

ng, th tr n (g i chung lƠ ngơn sách c p xư);

2) Quan h gi a ngơn sách các c p th c hi n theo các nguyên t c sau:
a) Th c hi n phơn chia theo t l ph n tr m (%) đ i v i các kho n thu
phơn chia gi a ngơn sách các c p vƠ b sung cơn đ i t ngơn sách c p trên
cho ngơn sách c p d
vùng, các đ a ph
sách c p d

i đ b o đ m công b ng vƠ phát tri n cơn đ i gi a các

ng. S b sung t ngơn sách c p trên lƠ kho n thu c a ngơn

i;

b) T l ph n tr m (%) phơn chia các kho n thu vƠ s b sung cơn đ i
t ngơn sách c p trên cho ngơn sách c p d
i u nƠy, đ

i quy đ nh t i đi m a Kho n 2

c n đ nh t 3 đ n 5 n m (g i chung lƠ th i k

sách). Chính ph trình Qu c h i quy t đ nh th i k
ngơn sách trung

ng vƠ ngơn sách đ a ph

ng.

n đ nh ngơn sách gi a
y ban Nhơn dơn c p t nh

trình H i đ ng Nhơn dơn cùng c p quy t đ nh th i k
các c p

đ a ph

n đ nh ngơn

n đ nh ngơn sách gi a

ng;

c) Nhi m v chi thu c ngơn sách c p nƠo do ngơn sách c p đó b o đ m;
Tr

ng h p c n ban hƠnh chính sách, ch đ m i lƠm t ng chi ngơn sách sau

khi d toán đư đ

c c p có th m quy n quy t đ nh thì ph i có gi i pháp b o

đ m ngu n tƠi chính phù h p v i kh n ng cơn đ i c a ngơn sách t ng c p;
d) Trong th i k

n đ nh ngơn sách, các đ a ph

ngu n t ng thu ngơn sách hƠng n m (ph n ngơn sách đ a ph

ng đ
ng đ

c s d ng
ch

ng)

đ chi cho các nhi m v phát tri n kinh t - xư h i trên đ a bƠn; sau m i th i
k

n đ nh ngơn sách, ph i t ng kh n ng t cơn đ i, phát tri n ngơn sách đ a

ph

ng, th c hi n gi m d n s b sung t ngơn sách c p trên (đ i v i đ a

ph

ng nh n b sung t ngơn sách c p trên) ho c t ng t l ph n tr m (%)

6

Thang Long University Libraty


đi u ti t s thu n p v ngơn sách c p trên (đ i v i nh ng đ a ph

ng có đi u

ti t v ngơn sách c p trên);
đ) Tr

ng h p c quan qu n lỦ nhƠ n

quan qu n lỦ nhƠ n

cc pd

c c p trên y quy n cho c

i th c hi n nhi m v chi c a mình, thì ph i

chuy n kinh phí t ngơn sách c p trên cho ngơn sách c p d

i đ th c hi n

nhi m v đó;
e) NgoƠi vi c b sung ngu n thu vƠ y quy n th c hi n nhi m v chi
quy đ nh t i các đi m a, b vƠ đ Kho n 2

i u nƠy, không đ

c dùng ngơn

sách c a c p nƠy đ chi cho nhi m v c a c p khác, tr các tr

ng h p quy

đ nh t i đi m g Kho n 2 i u nƠy.
g)

y ban Nhơn dơn các c p đ

c s d ng ngơn sách c p mình đ h

tr cho các đ n v do c p trên qu n lỦ đóng trên đ a bƠn trong các tr
- Khi x y ra thiên tai vƠ các tr
kh n tr

ng huy đ ng l c l

ng h p c p thi t khác mƠ đ a ph

ng h p:
ng c n

ng đ b o đ m n đ nh tình hình kinh t - xư h i;

- Các đ n v do c p trên qu n lỦ khi th c hi n ch c n ng c a mình, k t
h p th c hi n m t s nhi m v theo yêu c u c a c p d

i.

Theo i u 5 Ngh đ nh s 60/2003/N -CP ngƠy 6/6/2003 Quy đ nh chi
ti t vƠ h
nhƠ n

ng d n thi hƠnh Lu t Ngơn sách nhƠ n

cđ

c t ch c theo mô hình l ng ghép đ
NGÂN SÁCH NHÀ N
NGÂN SÁCH

c thì H th ng ngơn sách
c mô t d
C
A PH

NG

NGÂN
NGÂN SÁCH T NH
SÁCH
NGÂN SÁCH HUY N
TRUNG
S NG
đ 1.1: S đ h th ng ngơn
sách
nhƠ Xẩ
n c
NGÂN
SÁCH

S đ 1.1: S đ h th ng ngơn sách nhƠ n

7

i hình sau:

c


Theo i u 6 Ngh đ nh s 60/2003/N -CP ngƠy 6/6/2003 Quy đ nh chi
ti t vƠ h

ng d n thi hƠnh Lu t Ngơn sách nhƠ n

ngơn sách nhƠ n

c thì vi c phơn c p qu n lỦ

c ph i b o đ m nguyên t c:

1) Phù h p v i phơn c p qu n lỦ kinh t - xư h i, qu c phòng, an ninh
c a NhƠ n

c vƠ n ng l c qu n lỦ c a m i c p trên đ a bƠn;

2) Ngơn sách trung

ng vƠ ngơn sách đ a ph

ng đ

c phơn đ nh

ngu n thu, nhi m v chi c th :
a) Ngơn sách trung
nhi m v chi n l

ng gi vai trò ch đ o, b o đ m th c hi n các

c, quan tr ng c a qu c gia nh : các d án đ u t phát tri n

k t c u h t ng kinh t - xư h i có tác đ ng đ n c n
ph

ng, các ch

c ho c nhi u đ a

ng trình, d án qu c gia, các chính sách xư h i quan tr ng,

đi u ph i ho t đ ng kinh t v mô c a đ t n
đ i ngo i vƠ h tr nh ng đ a ph
b) Ngơn sách đ a ph

ng đ

c, b o đ m qu c phòng, an ninh,

ng ch a cơn đ i đ

c thu, chi ngơn sách;

c phơn c p ngu n thu b o đ m ch đ ng

th c hi n nh ng nhi m v phát tri n kinh t - xư h i, qu c phòng, an ninh vƠ
tr t t an toƠn xư h i trong ph m vi qu n lỦ;
3) Vi c phơn c p ngu n thu, nhi m v chi gi a ngơn sách các c p chính
quy n đ a ph

ng do H i đ ng Nhơn dơn c p t nh quy t đ nh, th i gian th c

hi n phơn c p nƠy ph i phù h p v i th i k
c p xư đ

c t ng c

ng ngu n thu, ph

n đ nh ngơn sách

đ a ph

ng;

ng ti n vƠ cán b qu n lỦ tƠi chính -

ngơn sách đ qu n lỦ t t, có hi u qu các ngu n l c tƠi chính trên đ a bƠn
đ

c phơn c p;
4) K t thúc m i k

n đ nh ngơn sách, c n c vƠo kh n ng ngu n thu

vƠ nhi m v chi c a t ng c p, theo th m quy n quy đ nh t i các
vƠ 25 c a Lu t Ngơn sách nhƠ n

i u 15, 16

c, Qu c h i, H i đ ng Nhơn dơn đi u ch nh

m c b sung cơn đ i t ngơn sách c p trên cho ngơn sách c p d

i;

y ban

8

Thang Long University Libraty


Th

ng v Qu c h i, H i đ ng Nhơn dơn c p t nh quy t đ nh vi c đi u ch nh

t l ph n tr m (%) phơn chia các kho n thu gi a ngơn sách các c p.
1.1.1.2. Chi ngân sách nhà n

c và đ c đi m chi NSNN

Chi NSNN th hi n các quan h ti n t hình thƠnh trong quá trình phơn
ph i vƠ s d ng qu NSNN nh m trang tr i cho các chi phí b máy nhƠ n
vƠ th c hi n các ch c n ng kinh t xư h i mƠ nhƠ n

c

c đ m nh n theo các

nguyên t c nh t đ nh.
Chi NSNN lƠ s ph i h p gi a hai quá trình phơn ph i vƠ s d ng qu
NSNN. Quá trình phơn ph i lƠ quá trình c p phát kinh phí t NSNN đ hình
thƠnh các lo i qu tr

c khi đ a vƠo s d ng, Quá trình s d ng lƠ quá trình

tr c ti p dùng kho n ti n c p phát t ngơn sách không tr i qua vi c hình

thƠnh các lo i qu tr

c khi đ a vƠo s d ng. Vi c phơn bi t hai quá trình

nƠy trong ch tiêu NSNN có Ủ ngh a quan tr ng trong qu n lỦ NSNN.
căđi m:
- Chi ngơn sách nhƠ n

c g n v i b máy nhƠ n

kinh t , chính tr , xư h i mƠ nhƠ n
- Chi ngơn sách nhƠ n

cđ mđ

c vƠ nh ng nhi m v

ng trong t ng th i k ;

c g n v i quy n l c nhƠ n

c, mang tích ch t

pháp lí cao;
- Các kho n chi c a ngơn sách nhƠ n

cđ

c xem xét hi u qu trên

t m v mô;
- Các kho n chi c a ngơn sách nhƠ n

c mang tính ch t không hoƠn tr

tr c ti p;
- Các kho n chi c a ngơn sách nhƠ n

c g n ch t v i s v n đ ng c a

các ph m trù giá tr khác nh giá c , lưi su t, t giá h i đoái, ti n l
d ng, v.v... (các ph m trù thu c l nh v c ti n t ).

9

ng, tín


1.1.2.ăChiăngơnăsáchăc păhuy n
1.1.2.1. Khái ni m và n i dung chi ngân sách nhà n

c c p huy n

* Kháiăni m
- Chi ngơn sách nhƠ n
ngơn sách nhƠ n

c c p huy n lƠ vi c phơn ph i vƠ s d ng qu

c nh m đ m b o th c hi n ch c n ng c a nhƠ n

c theo

nh ng nguyên t c nh t đ nh.
- Chi ngơn sách nhƠ n
ngu n tƠi chính đư đ

c c p huy n lƠ quá trình phơn ph i l i các

c t p trung vƠo ngơn sách nhƠ n

m c đích s d ng. Do đó, chi ngơn sách nhƠ n
th không ch d ng l i trên các đ nh h

c vƠ đ a chúng đ n

c c p huy n lƠ nh ng vi c c

ng mƠ ph i phơn b cho t ng m c

tiêu, t ng ho t đ ng vƠ t ng công vi c thu c ch c n ng c a nhƠ n
Quá trình chi ngơn sách nhƠ n

c.

c c p huy n:

+ Quá trình phân ph i: lƠ quá trình c p phát kinh phí t ngơn sách nhƠ
n

c đ hình thƠnh các lo i qu tr

c khi đ a vƠo s d ng;

+ Quá trình s d ng: lƠ tr c ti p chi dùng kho n ti n c p phát t ngơn
sách nhƠ n

c mƠ không ph i tr i qua vi c hình thƠnh các lo i qu tr

c khi

đ a vƠo s d ng.
* N i dung chi ngân sách nhà n

c c p huy n

NSNN c p huy n lƠ m t xích trong h th ng NSNN, g m 2 n i dung
ch y u v thu vƠ chi ngơn sách huy n nh sau:
a. V thu ngơn sách c p huy n
- B sung cơn đ i t ngơn sách c p trên cho ngơn sách c p d
đ m công b ng vƠ phát tri n cơn đ i gi a các vùng, các đ a ph
- Các kho n thu ngơn sách huy n h

iđ b o

ng

ng 100%

- Các kho n thu c a ngơn sách huy n h

ng theo t l ph n tr m (%)

Các kho n thu nƠy theo quy đ nh c a pháp lu t

10

Thang Long University Libraty


b. Nhi m v chi c a ngơn sách c p huy n, g m chi 2 l nh v c chính lƠ
chi đ u t phát tri n vƠ chi th

ng xuyên:

* Chiăđ uăt ăphátătri n
Chi đ u t phát tri n c a NSNN lƠ quá trình s d ng m t ph n v n ti n
t đư t p trung vƠo NSNN đ xơy d ng c s h t ng KT – XH, phát tri n s n
xu t vƠ th c hi n d tr v t t hƠng hóa, nh m th c hi n m c tiêu n đ nh vƠ
t ng tr

ng c a n n kinh t .

Chi đ u t phái tri n có các đ c đi m sau:
- Chi đ u t phát tri n c a ngơn sách lƠ kho n chi tích l y.
- Quy mô vƠ c c u chi đ u t phát tri n c a NSNN không c đ nh vƠ
ph thu c vƠo chi n l

c phát tri n KT – XH c a nhƠ n

c trong t ng th i k

vƠ m c đ phát tri n c a khu v c kinh t t nhơn.
- Chi đ u t phát tri n ph i g n ch t v i chi th

ng xuyên nh m nơng

cao hi u qu v n đ u t .
Theo phơn c p, chi đ u t phát tri n c p huy n g m:
1) S nghi p kinh t :

u t c s h t ng các công trình giao thông;

c s h t ng nông lơm ng nghi p vƠ th y s n.
kh c ph c ô nhi m môi tr

ng nh h

u t các công trình, d án

ng trong ph m vi m t xư, th tr n.

2) S nghi p giáo d c vƠ đƠo t o:
THCS, Ti u h c; M m non, trung tơm b i d

u t s s h t ng các tr

ng

ng chính tr huy n.

3) S nghi p V n hóa - th d c - th thao:

u t các nhƠ v n hóa, các

trung tơm v n hóa th thao, nhƠ thi đ u th thao, nhƠ v n hóa thanh - thi u
niên c p huy n; nhƠ v n hóa xư, nhƠ v n hóa thôn, khu dơn c , khu vui ch i
c ng đ ng.

u t b o t n, tôn t o các di tích trên đ a bƠn.

u t các công

trình, d án ph c v ho t đ ng phát thanh, truy n hình c p huy n, xư.
4) S nghi p y t :

u t xơy d ng b nh vi n, trung tơm y t vƠ h

th ng các tr m y t trên đ a bƠn huy n.
11


5) Qu n lỦ nhƠ n

c: C i tao, nơng c p tr s lƠm vi c c a các c quan

hƠnh chính, đ ng, đoƠn th huy n.

u t xơy d ng m i, c i t o h t ng k

thu t vƠ tr s lƠm vi c các c quan hƠnh chính, đ ng, đoƠn th c p xư; tr s
ho c n i lƠm vi c c a công an vƠ quơn s xư.
* Chiăth
Chi th

ngăxuyên
ng xuyên lƠ m t b ph n c a chi NSNN, nó ph n ánh quá trình

phơn ph i vƠ s d ng qu NSNN đ th c hi n các nhi m v th
qu n lỦ KT – XH c a nhƠ n

c. Chi th

ng xuyên v

ng xuyên c a NSNN bao g m các

kho n chi có các l nh v c: SNKT; SNGD, Y t , V n hóa – xư h i; chi b máy
QLNN; chi ANQP, chi chuy n giao… Cùng v i quá trình phát tri n KT - XH
các nhi m v th

ng xuyên c a nhƠ n

thêm n i dung chi th

c ngƠy cƠng t ng lên lƠm phong phú

ng xuyên c a ngơn sách. Chi th

ng xuyên có đ c

đi m c b n đó lƠ: đơy lƠ nh ng kho n chi có tính ch t liên t c; lƠ nh ng
kho n chi mang tính ch t tiêu dùng; ph m vi, m c đ chi th
thu c vƠo c c u t ch c b máy nhƠ n
công c a nhƠ n
qu thì chi th

c. N u b máy nhƠ n
ng xuyên đ

ng xuyên ph

c vƠ quy mô cung ng các hƠng hóa
c qu n lỦ g n, nh ho t đ ng có hi u

c gi m nh vƠ ng

c l i.

NgoƠi ra còn có các n i dung chi khác nh chi tr n g c vƠ lưi các
kho n ti n vay, chi vi c n , chi cho vay theo quy đ nh c a pháp lu t, chi b
sung qu d tr tƠi chính, chi b sung cho ngơn sách c p d
Theo phơn c p, chi th

i…

ng xuyên ngơn sách huy n bao g m:

1) S nghi p kinh t :
- S nghi p giao thông: Qu n lỦ, duy tu, b o d

c pđ

ng vƠ s a ch a, nơng

ng giao thông vƠ các công trình giao thông do huy n qu n lỦ theo

phơn c p
- S nghi p nông nghiêp, lơm nghi p, ng nghi p vƠ th y l i do huy n
qu n lỦ; chuy n đ i c c u kinh t ph c v phát tri n mô hình nông thôn m i;
12

Thang Long University Libraty


chi b o v , phòng ch ng cháy r ng, phòng ch ng l t bưo vƠ các nhi m v
khác v nông - lơm - ng nghi p theo phơn c p c a t nh.
- Ho t đ ng h th ng các ch , các trung tơm th

ng m i do c p huy n

qu n lỦ theo phơn c p.
2) S nghi p môi tr
tr

ng:

m b o kinh phí cho công tác b o v môi

ng trên đ a bƠn huy n.
3) S nghi p giáo d c-đƠo t o: Giáo d c m n non, ti u h c, trung h c

c s công l p. Công tác d y ngh , đƠo t o ngh , b i d
tr do Trung tơm chính tr huy n m vƠ các hình th c b i d

ng ki n th c chính
ng đƠo t o khác.

4) S nghi p y t vƠ dơn s KHHG : Các ho t đ ng v công tác y t
(v sinh phòng b nh d ch, v sinh an toƠn th c ph m) k ho ch hóa gia đình
vƠ tr em theo phơn c p.
5) S nghi p V n hóa, th thao, du l ch:

m b o duy trì ho t đ ng v n

hóa thông tin trên đ a bƠn huy n. Qu n lỦ b o v các di tích l ch s v n hóa
theo phơn c p c a thƠnh ph , đ m b o ho t đ ng th d c th thao trên đ a bƠn
huy n. B i d

ng, hu n luy n v n đ ng viên các đ i tuy n c p huy n trong

th i gian t p trung thi thi đ u, ho t đ ng c a các trung tơm th d c th thao do
huy n qu n lỦ.
6) S nghi p truy n thanh: Các ho t đ ng c a Ơi truy n thanh vƠ công
tác thông tin tuyên truy n.
7) S nghi p xư h i: chính sách xư h i cho các đ i t

ng ng

i có

công, ch đ b o tr xư h i, phòng ch ng các t n n xư h i vƠ các ho t đ ng
xư h i khác theo phơn c p.
8) Qu n lỦ nhƠ n
lỦ nhƠ n

c:

m b o kinh phí ho t đ ng cho h th ng qu n

c trên đ a bƠn huy n.

9) An ninh - Qu c phòng:

m b o công tác an ninh, tr t t trên đ a

bƠn huy n.
13


10) Chi mua s m tƠi s n c đ nh:

m b o c s v t ch t, trang thi t b

cho các đ n v .
11) Chi khác ngơn sách.
1.2.ăQU NăLụăCHIăNGỂNăSỄCHăNHĨăN
1.2.1.ăKháiăni măqu nălỦăchiăngơnăsáchănhƠăn

CăC PăHUY N
căc păhuy n

Qu n lỦ chi NSNN c p huy n lƠ quá trình l p d toán, ch p hƠnh d
toán vƠ ki m soát chi NSNN c p huy n theo đúng quy đ nh c a pháp lu t
nh m s d ng NSNN đúng m c đích, có hi u qu , góp ph n th c hi n các
m c tiêu phát tri n kinh t - xư h i trên đ a bƠn huy n.
1.2.2.ăM cătiêuăvƠătiêuăchíăđánhăgiáăqu nălỦăchiăngơnăsáchănhƠăn

căc pă

huy n
1.2.2.1. M c tiêu
M c tiêu t ng quát trong vi c đi u hƠnh NSNN nói chung hay qu n lỦ
chi NSNN nói riêng, đó chính lƠ thúc đ y n n kinh t t ng tr

ng b n v ng

trong đi u ki n s d ng ngu n l c hi u qu , ti t ki m, th c hi n công b ng xư
h i vƠ đ m b o các m c tiêu chính tr xư h i, an ninh qu c phòng, đ i ngo i.
M c tiêu nƠy đ

c thi t l p phù h p v i chi n l

t - xư h i c a đ t n

c, nhi m v phát tri n kinh

c trong t ng th i k .

M c tiêu chung c a qu n lỦ chi NSNN c p huy n lƠ lƠm sao mang l i
m t k t qu t t nh t v phát tri n kinh t - xư h i; đ ng th i gi i quy t hƠi

hòa m i quan h l i ích kinh t gi a m t bên lƠ nhƠ n

c vƠ m t bên lƠ các

ch th khác trong xư h i, đáp ng đ

c các nhi m v phát tri n kinh t - xư

h i c a huy n (mƠ ngơn sách huy n đ

c phơn theo Lu t Ngơn sách).

M c tiêu c th c a qu n lỦ chi ngơn sách c p huy n:
- Phơn b ngu n l c theo h

ng u tiên chi n l

c, chính sách phát

tri n c a huy n.
- B o đ m s d ng ngơn sách đúng m c đích.
14

Thang Long University Libraty


- S d ng NSNN có hi u qu .
- Ki m soát chi tiêu công trên đ a bƠn huy n.
1.2.2.2. Tiêu chí đánh giá qu n lý chi ngân sách nhà n

c c p huy n

* Tính hi u l c:
- Th c hi n nghiêm túc vƠ k p th i các nhi m v chi.
- B o đ m chi đúng m c đích, đúng k ho ch, chi đ , không b i chi
ngơn sách. Tính hi u l c c a qu n lỦ chi ngơn sách c p huy n có th đo l

ng

b ng (k t qu /m c tiêu).
Phơn c p m nh v khai thác ngu n thu ngơn sách c p huy n đ đ m
b o cơn đ i ngơn sách trong vi c đ y m nh các ho t đ ng chi c a

ng, chính

quy n, đoƠn th đư góp ph n quan tr ng trong vi c thúc đ y phát tri n kinh t ,
n đ nh chính tr vƠ an ninh qu c phòng trên toƠn huy n nói riêng vƠ s phát
tri n kinh t xư h i trên toƠn thƠnh ph nói chung.
* Tính hi u qu : Qu n lỦ ngơn sách c p huy n đ m b o cho vi c th c
hi n các nhi m v trong đi u ki n ti t ki m, không gơy th t thoát, lưng phí.
NgoƠi ra trong qu n lỦ ngơn sách nhƠ n
đ

c c p huy n minh b ch, công khai,

c th hi n cao trong khơu l p d toán, ch p hƠnh d toán, quy t toán ngơn

sách.
* Tính b n v ng:
- Tác đ ng tích c c t qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n

c c p huy n đ i

v i s phát tri n kinh t - xư h i, an ninh qu c phòng lƠ lơu dƠi vƠ n đ nh.
- Cơn b ng l i ích gi a các đ n v d toán ngơn sách.
- Không nh h

ng tiêu c c đ n m i tr

ng t nhiên, sinh thái, xư h i.

* Tính phù h p: Qu n lỦ chi ngơn sách nhƠ n
đ

ng l i ch tr

ng chính sách c a

c c p huy n đ i v i

ng, pháp lu t c a NhƠ n

v i th c ti n tinh hình đ c thù c a huy n nh m đáp ng đ

15

c, phù h p

c nhi m v chính

tr phát tri n kinh t xư h i trên đ a bƠn nh t lƠ trong th i k h i nh p kinh t
qu c t .
1.2.3.ăNguyênăt căqu nălỦăchiăngơnăsáchănhƠăn

căc păhuy n

Chi NSNN c p huy n có vai trò quan tr ng trong s nghi p phát tri n
kinh t xư h i, n đ nh chính tr , an ninh qu c phòng t i huy n. Qu n lỦ chi
ngơn sách nhƠ n

c có nh h

ng l n đ n quá trình phát tri n kinh t - xư h i

c a huy n c ng nh toƠn t nh. Do v y vi c qu n lỦ các kho n chi NSNN ph i
đ

c t ch c theo nh ng nguyên t c sau:
- Cơn đ i thu chi ngơn sách c p huy n: chi NSNN huy n d a trên c s

ngu n thu th c t t n n kinh t . Nó đòi h i m c đ chi vƠ c c u các kho n
chi d a vƠo kh n ng t ng tr

ng c a huy n. N u vi ph m nguyên t c nƠy s

d n đ n tình tr ng b i chi ngơn sách, m t nguyên nhơn gơy m t n đ nh cho
s phát tri n KT – XH, n đ nh chính tr c a huy n.
-

m b o yêu c u c n ti t ki m vƠ hi u qu trong vi c b trí các kho n

chi tiêu c a NSNN: Ti t ki m vƠ hi u qu lƠ nguyên t c ch đ o c a m i ho t
đông kinh t , tƠi chính. Nguyên t c ti t ki m vƠ hi u qu trong chi NSNN đ t
ra nh m t t t y u c a ho t đ ng ngơn sách. Tính t t y u đó đ
t th c t nhu c u chi ngơn sách c a nhƠ n
l i các kho n chi th

c b t ngu n

c ngƠy cƠng t ng, kh n ng sinh

ng th i gian dƠi vƠ r t khó xác đ nh b ng tiêu th c c

th . Các kho n chi NSNN nói chung có đ c đi m lƠ bao c p v i kh i l

ng

ch tiêu l n. Trong th c t , tr i qua m t th i gian dƠi v i quan đi m chi v i
b t c giá nƠo đư gơy ra tình tr ng lưng phí, kém hi u qu trong vi c s d ng
các kho n chi NSNN, đ c bi t lƠ các kho n chi xơy d ng c b n. M t khác,
trong xu h

ng hi n nay t tr ng c a các kho n chi NSNN cho tiêu dùng ngƠy

cƠng l n, cho nên xét

góc đ thu n túy v m t kinh t thì đó lƠ các kho n

chi không sinh l i, chính vì v y nguyên t c ti t ki m hi u qu trong chi ngơn

16

Thang Long University Libraty


sách c n ph i đ

c quan tơm. Do v y c n ph i quán tri t nguyên t c ti t ki m

vƠ hi u qu trong các kho n chi NSNN.
- C p phát ngơn sách vƠ s d ng ngu n v n NSNN ph i có d toán:
Tuơn th nguyên t c nƠy nh m t o ti n đ c n thi t cho vi c b o đ m tính cơn
đ i trong quá trình phát tri n kinh t , xư h i vƠ lƠ c s đ th c hi n nguyên t c
ti t ki m trong chi NSNN. Nguyên t c nƠy đòi h i m i kho n chi tiêu c a
NSNN ph i đ

c th c hi n trên c s nh ng d toán có c s vƠ th c ti n.

Trên th c t vi c l p d toán chi NSNN v a ph i đ m b o tính chính xác nh t
đ nh v a ph i có tính th c t thích ng v i s bi n đ ng c a tình hình kinh t
tƠi chính hi n t i.

i u đó có th đ

di n bi n c a các nhơn t

nh h

c th c hi n b ng cách n m ch c nh ng

ng đ n d toán chi ngơn sách t đó k p th i

đi u ch nh d toán theo nh ng quy đ nh ch t ch c a Lu t ngơn sách nhƠ n
- Chi ngơn sách nhƠ n

c theo nh ng m c tiêu quy đ nh: Tuơn th

nguyên t c nƠy v a đ m b o ph
ch

ng trình kinh t , xư h i đư đ

ngơn sách nhƠ n

c.

ng ti n tƠi chính cho vi c th c hi n các
c nhƠ n

c ho ch đ nh, tránh s d ng

c m t cách tùy ti n, lưng phí, không hi u qu . Tính m c

tiêu c a vi c c p phát, s d ng ngu n v n ngơn sách đ

c xem xét d

i hai

d ng: M c tiêu theo ngƠnh vƠ m c tiêu theo lo i chi. Vi c s d ng nguyên t c
nƠy lƠ k t h p gi a vi c qu n lỦ t p trung vƠ phát huy tính đ c l p, v n d ng
linh ho t đ t hi u qu cao trong vi c s d ng ngu n v n ngơn sách đ i v i
t ng đ n v d toán.
-

m b o yêu c u cơn đ i gi a kh n ng vƠ nhu c u trong qu n lỦ vƠ

đi u hƠnh ngơn sách: vi c đ m b o nguyên t c c p phát ngơn sách vƠ s d ng
ngu n v n ngơn sách nhƠ n

c phù h p v i kh n ng lƠ m t đòi h i khách

quan không ch xu t phát t tình hình thu ngơn sách mƠ đó lƠ đòi h i c a vi c
s d ng ngơn sách nhƠ n
th c hi n đ

c lƠm công c qu n lỦ v mô c a nhƠ n

c. Mu n

c nguyên t c nƠy t t y u ph i khai thác đ y đ k p th i đúng ch
17