Tội cướp tài sản với tình tiết gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe

Tội cướp tài sản với tình tiết gây thương tích hoặc gây tổn hại cho
sức khỏe
1. Xác định tội danh và định khung hình phạt cho hành vi của A
Hành vi phạm tội của A thỏa mãn đầy đủ các dấu hiệu pháp lý của
tội cướp tài sản. Tội cướp tài sản được qui định tại Điều 133 BLHS:
“Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có
hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không
thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ ba
năm đến mười năm. …”
Về khách thể của tội phạm: tội cướp tài sản xâm phạm vào quyền
sở hữu đối với tài sản, ngoài ra còn xâm phạm hoặc đe dọa xâm
phạm vào tính mạng,. sức khỏe của công dân. Rõ ràng trong tình
huống mà đề bài nêu ra, hành vi nguy hiểm của A là nhằm chiếm
đoạt tài sản của người đi đường là chị N (đi xe máy); đồng thời
hành vi dùng dây thép căng ngang đường làm người đi đường ngã
hoàn toàn có thể xâm hại đến tính mạng, sức khỏe của chị N.

Mặt khách quan của tội phạm: đây là tội phạm có cấu thành hình
thức, hậu quả không phải là dấu hiệu bắt buộc mà chỉ là dấu hiệu
định khung hình phạt hoặc chỉ là tình tiết để xem xét khi quyết
định hình phạt. Hành vi khách quan của tội phạm được thể hiện ở
các hành vi: dùng vũ lực; đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc; hoặc
hành vi khác làm người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể
chống cự được và tất cả các hành vi trên đều nahừm chiếm đoạt
tài sản. Dùng vũ lực là dùng sức mạnh vật chất tấn công người có
trách nhiệm với tài sản: đấm, đá, trói… và thường kèm theo các


công cụ, phương tiện như dao, súng, gậy… Đe dọa dùng vũ lực
ngay tức khắc là đe dọa ngay tức khắc dùng sức mạnh vật chất
được thể hiện bằng lời nói, cử chỉ hành động đe dọa sẽ tấn công

người quản lí tài sản hoặc những người khác nếu không đáp ứng
yêu cầu hoặc có ý định ngăn cản hành vi chiếm đoạt tài sản của
người phạm tội. Ở đây, A không dùng vũ lực, cũng không đe dọa
dùng vũ lực mà bằng cách thức thủ đoạn khác – căng dây thép
ngang đường đã làm chị N đi xe máy qua bị hất ngược trở lại, ngất
xỉu, hoàn toàn không cón khả năng quản lý được tài sản và A dễ
dàng chiếm đoạt tài sản của chị N.

Mặt chủ quan của tội phạm: lỗi của tội phạm là lỗi cố ý trực tiếp
với mục đích vụ lợi. Với ý định chiếm đoạt tài sản của người đi
đường, lợi dụng đêm tối vắng vẻ, A đã căng ngang đường bằng
dây thép, hai đầu dây đều được cột chặt vào ven đường. A hoàn
toàn ý thức được hành vi nguy hiểm của mình, do trời tối vắng vẻ,
người điều khiển phương tiện qua lại sẽ khó có thể nhận ra cái bẫy
này của A mà tránh nên rất dễ ngã. Cụ thể là chị N đi xe máy qua
bị dây thép hất ngược trở lại, nằm ngất xỉu, A dễ dàng chiếm đoạt
được tài sản của chị N.
Chủ thể của tội phạm: chủ thể thường. Để bài không đề cập đến,
nhưng xét thấy hành vi nguy hiểm của A qua việc căng dây thép
ngang đường với hành vi thấy người bị mắc dây thép ngã, bất tỉnh
mà cướp đoạt tài sản của người đó là hoàn toàn xuất phát từ sự
tính toán có chủ ý, nhận thức rõ ràng của A. Do đó, có thể coi A là
người có năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi luật định.


Định khung hình phạt cho hành vi của A: do thiệt hại về tài sản
(không phải là tài sản bị chiếm đoạt) có tổng giá trị là 3.500.000
đồng (tiền viện phí: 2.700.000 đồng và tiền sửa xe máy: 800.000
đồng) nhỏ hơn 5.000.000 đồng nên chưa thể coi là gây hậu quả
nghiêm trọng. Tình tiết tăng nạng “thủ đoạn nguy hiểm khác” qui

định tại điểm d khoản 2 Điều 133 được hướng dẫn tại điểm 5.1
Mục 5 phần I Thông tư liên tich số 02/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTCBCA-BTP hướng dẫn áp dụng một số qui định tại chương XIV “Các
tội xâm phạm sở hữu” của BLHS. Theo đó, ngoài các trường hợp sử
dụng vũ khí, phương tiện nguye hiểm để thực hiện việc cướp tài
sản, người phạm tội có thể dùng thủ đoạn khác nguy hiểm đối với
người bị tấn công hoặc những người khác như sử dụng thuốc ngủ,
thuốc mê với liều lượng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, sức
khỏe; dùng dây chăng qua đường làm cho nạn nhân đi mô tô, xe
máy vấp ngã để cướp tài sản… Theo tình huống đề bài thì tổn hại
của chị N không đáng kể, do đó có thể khẳng định A phạm tội
thuộc điểm d khoản 2 Điều 133 BLHS: “Phạm tội thuộc một trong
các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm
năm:… d) Sử dụng vũ khí, phương tiện hoặc thủ đoạn nguy hiểm
khác;…”
Vậy khung hình phạt áp dụng cho hành vi của A là phạt tù từ bảy
năm đến mười lắm năm.
2. Giả sử N bị thương tích với tỷ lệ thương tật là 61% thì trách
nhiệm hình sự của A được xác định như thế nào?
Theo giả thuyết N bị thương tích với tỷ lệ thương tật là 61% thì
trách nhiệm hình sự của A được xác định theo điểm a khoản 4 Điều
133: “Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt


tù từ mười tám năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử
hình: a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của người khác
mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên hoặc làm chết người;…”.
Do khách thể của tội cướp tài sản là hai quan hệ xã hội – quan hệ
tài sản và quan hệ nhân thân nên hậu quả của tội này có thể là
thiệt hại về tài sản hoặc thiệt hại về cả tính mạng, sức khỏe, danh
dự, nhân phẩm. Nếu hậu quả là thiệt hại về sức khỏe thì người

phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cướp tài sản với
tình tiết gây thương tích hoắc gây tổn hại cho sức khỏe của người
khác nếu người bị hại có tỷ lệ thương tậ từ 11% trở lên. Theo đề
bài, chị N bị thương tích với tỷ lệ thương tật là 61% thì A sẽ phải
chịu trách nhiệm hình sự theo điểm a khoản 4 Điều 133. Trong
trường hợp phạm tội này cũng tương tự như trường hợp phạm tội
qui định tại điểm đ khoản 2 và điểm a khoản 3, chỉ khác ở tỷ lệ
thương tật của người bị hại hoặc của người khác cao hơn. Đây là
trường hợp phạm tội đặc biệt nghiêm trọng nên phải truy cứu
trách nhiệm hình sự theo khoản 4 Điều 133.
Một hậu quả cũng dễ xảy ra, nạn nhân bị chết, trong trường hợp
này phức tạp hơn, đòi hỏi cần phân biệt trường hợp người phạm tội
chỉ với mong muốn chiếm đoạt tài sản, không mong người bị hại
chết – cũng chịu trách nhiệm hình sự theo điểm a khoản 4 Điều
133, nhưng nếu người phạm tội giết người nhằm chiếm đoạt tài
sản thì khác, sẽ phải chịu trách nhiệm cho hai tội là tội giết người
và tội cướp tài sản.