LÝ LUẬN địa tô CHÊNH LỆCH của C.mác ý NGHĨA THỰC TIỄN của CHỦ đề NGHIÊN cứu

ĐỀ TÀI CÁ NHÂN
LÝ LUẬN ĐỊA TÔ CHÊNH LỆCH CỦA C.MÁC? Ý
NGHĨA THỰC TIỄN CỦA CHỦ ĐỀ NGHIÊN CỨU.


TRẢ LỜI:
Khái niệm của địa tô tư bản chủ nghĩa:
Giống như các nhà tư bản kinh doanh trong công nghiệp,
các nhà tư bản kinh doanh trong công nghiệp cũng phải thu được
lợi nhuận bình quân. Nhưng vì thuê ruộng của địa chủ nên ngoài
lợi ích bình quân, nhà tư bản kinh doanh nông nghiệp còn phải
thu thêm một phần giá trị thặng dư dôi ra nữa, tức là lợi nhuận
siêu ngạch. Lợi nhuận siêu ngạch này tương đối ổn định và lâu
dài, nhà tư bản kinh doanh nông nghiệp phải trả cho địa chủ dưới
hình thức địa tô tư bản chủ nghĩa.
Vậy địa tô tư bản chủ nghĩa là phần giá trị thặng dư còn lại
sau khi đã khấu trừ đi phần lợi nhuận bình quân mà các nhà tư
bản kinh doanh nông nghiệp phải nộp cho địa chủ.
Thực chất địa tô tư bản chủ nghĩa chính là một hình thức
chuyển hoá của giá trị thặng dư siêu ngạch hay lợi nhuận siêu
ngạch.
Phân loại các hình thức địa tô tư bản chủ nghĩa:
Có 2 loại:
Địa tô chênh lệch và địa tô tuyệt đối.


Địa tô chênh lệch

Khái niệm:
Địa tô chênh lệch là phần địa tô thu được ở trên những
ruộng đất có lợi thế về điều kiện sản xuất (độ màu mỡ của đất

đai tốt hơn, vị trí gần thị trường, gần đường hơn, hoặc ruộng

1


đất được đầu tư để thâm canh). Nó là số chênh lệch đưa giá cả
sản xuất chung (được quy định bởi điều kiện sản xuất trên
ruộng đất xấu nhất) và giá cả sản xuất cá biệt.
Hay có thể định lượng:
Địa tô chênh lệch = giá cả sản xuất chung – giá cả sản
xuất cá biệt.
Chúng ta biết trong công nghiệp, giá cả sản xuất được
quy định bởi điều kiện sản xuất trung bình, còn trong nông
nghiệp nếu giá cả sản xuất cũng được quy định trên ruộng đất
có điều kiện sản xuất trung bình thì trên ruộng đất xấu sẽ
không có người canh tác và như vậy sẽ không đủ nông sản
phẩm để thoả mãn nhu cầu của xã hội. vì vậy trong nông
nghiệp giá cả sản xuất sẽ do điều kiện sản xuất trên ruộng đất
xấu nhất quy định.
Thực chất của địa tô chênh lệch là lợi nhuận siêu ngạch.
Nguồn gốc của nó là một phần giá trị thặng dư do công nhân
nông nghiệp làm thuê tạo ra. Địa tô chênh lệch gắn với chế độ
độc quyền kinh doanh ruộng đất theo lối tư bản chủ nghiã.
Tuy nhiên, nếu như trong công nghiệp sự tồn tại của lợi
nhuận siêu ngạch chỉ là hiện tượng tạm thời đối với từng tư
bản cá biệt, thì trái lại, trong nông nghiệp sự tồn tại của lợi
nhuận siêu ngạch lại có tính ổn định và lâu dài. Nguyên nhân là
do trong nông nghiệp ruộng đất là tư liệu sản xuất cơ bản,
ruộng đất tốt, xấu khác nhau, đại bộ phận là xấu. Do người ta

2


không tạo thêm được ruộng đất, mà những ruộng đất tốt lại bị
độc quyền kinh doanh kiểu tư bản chủ nghĩa cho thuê hết nên
buộc phải thuê cả ruộng đất xấu. Điều đó làm cho những nhà
tư bản kinh doanh trên ruộng đất có điều kiện sản xuất thuận
lợi hơn luôn thu được lợi nhuận siêu ngạch. Lợi nhuận siêu
ngạch này tương đối ổn định và lâu dài vì nó dựa trên tính cố
định của ruộng đất và độ màu mỡ tự nhiên của đất đai. Lợi
nhuận siêu ngạch này sẽ chuyển hoá thành địa tô chênh lệch.
 Phân loại địa tô chênh lêch:
Có hai loại: Địa tô chênh lệch (I ) và địa tô chênh lệch (II)
- Địa tô chênh lệch (I) là địa tô thu được trên những ruộng đất
có độ màu mỡ tự nhiên thuộc loại trung bình và tốt, có vị trí
gần thị trường hoặc gần đường giao thông.
- Địa tô chênh lệch (II) là địa tô chênh lệch thu được do thâm
canh mà có.
- Thâm canh là được đầu tư thêm tư bản vào một đơn vị diện
tích ruộng đất để nâng cao chất lượng canh tác của đất,
nhằm tăng độ màu mỡ trên thửa ruộng đó, nâng cao sản
lượng trên một đơn vị diện tích.

3