khi doc trong ao nuoi tom the chan trang

Hàm lượng NH3 và NO2 cao trong môi trường nước gây độc trên tôm nuôi, biểu hiện rõ
nhất là tôm chậm tăng trưởng, giảm ăn, nổi đầu, chết dần hàng ngày, nếu tính trạng kéo
dài tôm sẽ giảm sức đề kháng, tích tụ NH 3 và NO2 nhiều trong cơ thể và dẫn đến dễ
nhiễm bệnh khác như phân trắng, EMS, hội chứng gan tụy cấp, đen mang, đốm trắng,
hoại
tử
cơ…
QUÁ

TRÌNH

NITRAT

HÓA

Quá trình nitrat hóa là một quá trình sinh học mà ở đó vi khuẩn nitrat hóa sẽ oxy
hóa amonia (độc cho tôm) thành nitrat (không độc cho tôm) thông qua sự hình
thành nitrit (gây độc cho tôm) trong điều kiện có oxy (Ritmann và Mac Carty, 2001).
Quá trình này gồm hai giai đoạn, giai đoạn 1: amonia (NH3) biển đổi thành NO2- và giai
đoạn 2: NO2- biến đổi thành NO3-. Giai đoạn thứ nhất, nhóm vi khuẩn nitrit
như Nitrosomonas spp và Nitrosococcus spp đóng vai trò chủ yếu, trong khi đó giai đoạn
2, nhóm vi khuẩn nitrat hóa như Nitrobacter spp và Nitrospira spp là những nhân tố
chính
thúc
đẩy
quá
trình.
Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất của quá trình này là nhóm vi khuẩn nitrat hóa có tốc độ
phát triển rất chậm và đấy là vấn đề hết sức quan trọng. Khi NH3 bắt đầu hiện diện thì
quần thể vi khuẩn oxy hóa ammnium bắt đầu phát triển, tuy nhiên chúng cần đến 02 tuần
để đạt trạng thái ổn định. Bên cạnh đó, các nhóm vi khuẩn nitrat hóa là nhóm vi khuẩn

hiếu khí bắt buộc, điều này có nghĩa là oxy đóng vai trò quan trọng trong quá trình nitrat
hóa, trong khi đó quá trình biến đổi NH 3 thành nitrit thì cần hàm lượng oxy nhỏ hơn
nhiều. Chính vì vậy, khi hàm lượng oxy bị hạn chế, NH 4+ vẫn có thể bị oxy hóa chuyển
sang NO2-, nhưng chúng sẽ tích lũy trong nước ao, kết quả là hàm lượng NO 2- tăng
cao và gây độc cho tôm. Quá trình này thường xảy ra trong ao thiếu oxy do không
được sục khí đầy đủ hoặc có sự tồn tại những khu vực yếm khí (góc chết) trong ao.
CÁC GIẢI PHÁP KIỂM SOÁT SỰ TÍCH LŨY NITRIT – BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA

Biện pháp

Hạn chế

Thay nước

Giải pháp này không khả thi trong nuôi tôm chân trắng, vì thay nước thường
dẫn đến biến động chất lượng nước lớn, trong khi tôm chân trắng cần sự ổn
định cao của môi trường như mật độ tảo, độ kiềm và pH.


Kiểm soát tảo

Tảo hấp thụ các dạng nitơ vô cơ để tăng sinh khối, tuy nhiên biện pháp này
có nhiều hạn chế trong ao nuôi mật độ cao, do tốc độ đồng hóa chậm của tảo.
Ngoài ra, tảo không thể thực hiện quá trình này vào ngày thiếu ánh sáng (mây
mù, mưa) và quần thể tảo cũng thiếu ổn định trong ao nuôi tôm chân trắng.

Nhóm vi khuẩn này thường phát triển chậm và cần phải có đủ oxy để phát
Bổ sung vi khuẩn triển tăng sinh khối. pH tối ưu cho nhóm này từ 7,5 – 8,6. Sẽ không có vấn đề
nitrit và nitrat hóa gì nếu như chúng được bổ sung thường xuyên vào ao nuôi tôm chân trắng
vào ao nuôi

ngay từ đầu vụ nuôi và định kỳ, liên tục và trong điều kiện hệ thống cung cấp
oxy hoàn chỉnh và đầy đủ suốt vụ nuôi.
Hạt floc thường có vi khuẩn nitrat hóa cao, bên cạnh đó hệ thống Biofloc
Kiểm soát bằng được khuấy đảo nước liên tục, tuy nhiên Biofloc không phải dễ áp dụng trong
hệ thống Biofloc điều kiện cơ sở hạ tầng ao nuôi hiện nay. Thêm vào đó, để vận hành hệ thống
Biofloc thì người nuôi cần phải có kiến thức đầy đủ, thực sự am hiểu về nó.
Sử dụng Yucca

Yucca chỉ hấp thụ NH3, ít hấp thu NO2 và không giúp đẩy nhanh quá trình
nitrat hóa.

BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA KHÍ ĐỘC – ĐẶC BIỆT LÀ NO 2 (Click để biết giải pháp
chi
tiết)
1. Cải tạo ao nuôi hoàn chỉnh, bùn và chất cặn bã phải được loại bỏ hoàn toàn ra khỏi ao
nuôi
trước
khi
bắt
đầu
vụ
mới.
2. Sử dụng các sản phẩm vi sinh chất lượng và đáng tin cậy có chứa nhóm vi khuẩn nitrat
(Nitrosomonas spp vàNitrobacter spp) định kỳ và liên tục suốt vụ.
3. Sử dụng kết hợp Yucca định kỳ để giảm NH3, thông qua đó giảm hàm lượng NO 2. Sử
dụng enzyme thúc
đẩy
nhanh
quá
trình

phân
hủy
hữu
cơ.
4.

Duy

trì

mật

độ

tảo

có

lợi

trong

ao

ổn

định.

5. Cung cấp đầy đủ oxy trong ao nuôi, bố trí quạt nước hợp lý tránh các “góc chết” trong
ao

và
siphon
loại
bỏ
chất
hữu
cơ
thường
xuyên.


6.

Quản

lý

cho

ăn

tốt,

tránh

cho

ăn

dư

thừa.

XỬ LÝ SỰ CỐ PHÁT SINH KHÍ ĐỘC NO 2 TRONG AO NUÔI TÔM CHÂN
TRẮNG (Click
để
biết
giải
pháp
chi
tiết)
Rất nhiều ao nuôi tôm chân trắng – chiếm khoảng 80% - khi kiểm tra khí độc NO 2 đều
cho thấy chúng hiện diện với hàm lượng cao, cá biệt có những trường hợp hàm lượng khí
độc NO2 vượt ngưỡng cho phép khi tôm nuôi chưa đạt tới 30 ngày tuổi. NO 2 và
NH3 thường xuất hiện trong ao tôm chân trắng, tuy nhiên nhiều trường hợp chỉ có
NO2 tồn tại ở mức cao, trong khi NH 3 thì có hàm lượng thấp hoặc không phát hiện.
NO2 rất ít khi được phát hiện trong ao nuôi tôm sú, nhưng với tôm chân trắng thì
NO2 thực sự là vấn đề mà người nuôi tôm tại Việt Nam thường gặp phải. Rất nhiều người
nuôi tôm quản lý thức ăn rất tốt, không có tình trạng dư thừa, nhưng NO 2 vẫn xuất hiện
trong ao nuôi của họ. Có ba nguyên nhân chính yếu dẫn đến tình trạng trên:
1. Tôm chân trắng được nuôi với mật độ cao, do đó hàng ngày một lượng lớn thức ăn
được cho vào ao nuôi, mặc dù thức ăn không dư thừa nhưng thực tế chỉ có khoảng 30% –
40% lượng thức ăn ăn vào hỗ trợ cho quá trình tăng trưởng (để có FCR 1:1), khoảng 60
% - 70% lượng thức ăn bài tiết ra ngoài và gây nên tình trạng ô nhiễm hữu cơ trong ao
nuôi
và
qua
đó
làm
phát

sinh
NH 3 và
NO2.
2. Vi sinh vật hữu ích không tồn tại trong ao nuôi hoặc tồn tại với mật số rất thấp không
đủ để chuyển hoá hoàn toàn các khí độc thành NO 3 không độc cho tôm.
3. Hàm lượng oxy không được cung cấp đầy đủ dẫn đến chu trình Nitrat hoá không diễn
ra hoàn toàn và dẫn đến việc tích tụ NO 2 trong ao nuôi (như giải thích ở trên), bên cạnh
đó nó cũng làm giảm mật số vi sinh vật hữu ích trong ao.
Một trong những quan sát cảm quan dễ thấy nhất khi ao nuôi có sự tồn tại của NO 2 là tôm
nuôi thiếu linh hoạt, lờ đờ, chậm tăng trưởng và bắt mồi kém, đôi khi phát hiện tôm chết
ở dưới ao, hoặc trong vó mà không đánh giá được nguyên nhân ban đầu.
CH XỬ LÝ MẤT MÀU NƯỚC TRONG THÁNG NUÔI TÔM ĐẦU TIÊN
10-05-2015


Trong tháng nuôi tôm đầu tiên, màu nước có vai trò rất quan trọng đối với sự phát
triển của tôm nhỏ, nó ảnh hưởng đến tỷ lệ sống của tôm, và tốc độ tăng trưởng, độ
đồng đều của tôm.
Khi tảo phát triển ổn định, nước có màu xanh vàng, hoặc vàng nâu. Tảo là nguồn
thức ăn tự nhiên cho tôm mới thả. Ngoài ra tảo còn có nhiệm vụ che phủ không cho ánh
sáng chiếu xuống nền đáy giúp hạn chế rong đáy phát triển. Tảo còn giúp tăng hàm lượng
oxy hòa tan vào trong nước, tạo cảm giác an toàn cho tôm bắt mồi và giúp ổn định các
yếu tố môi trường trong ao nuôi.
Khi nuôi tôm các ao thường dễ bị mất màu nước trong tháng nuôi đầu tiên, hoặc
khi gây màu nước rất khó khăn nhưng gây màu được rồi lại mất. Cần xác định chính xác
nguyên nhân để từ đó đưa ra giải pháp khắc phục thích hợp.
Nguyên nhân
Biện pháp khắc phục
- Chết hết các loại tảo trong ao do dùng hóa - Cấp nước từ ao lắng đã diệt khuẩn sang
chất

hoặc thay nước
- Ao nuôi thiếu muối dinh dưỡng

- Bón phân (đa vi lượng)

- Gây tảo lúc trời âm u, thời tiết xấu

- Bón phân gây màu vào lúc 9 – 10 h sáng

- Thiếu oxy vào ban đêm

- Tăng cường chạy quạt vào ban đêm

- Thiếu CO2 vào ban ngày

- Bón vôi CaCO3

Trong trường hợp ao nuôi bị mất màu trong tháng nuôi đầu tiên vì tảo bị thiếu
thức ăn, hiện tượng này rất thường gặp ở những ao mới xây dựng, ao nuôi trên nền đáy
cát, ao có lót bạt đáy hoặc ao bị nhiễm phèn. Nếu những ao gặp phải trường hợp này cần
bổ sung phân và muối dinh dưỡng cho tảo với liều lượng cao hơn, tùy vào điều kiện dinh
dưỡng của từng vùng và từng ao nuôi.
Trường hợp tảo bị chết hầu hết do người nuôi sử dụng thuốc, hóa chất sát trùng có
độ an toàn thấp (Formol, Chlorine, BKC,...) sẽ gây lại tảo rất khó khăn. Khi nước bị mất
màu trong tháng nuôi đầu tiên sẽ làm tôm giảm bắt mồi, tôm kéo đàn chạy hoặc bám vào
rong, tảo ở đáy ao, dẫn đến tỷ lệ hao hụt lớn, vì thế người nuôi cần cân nhắc khi lựa chọn
các loại thuốc xử lý trong quá trình cải tạo ao cũng như xử lý đúng liều để tránh ảnh
hưởng đến sự phát triển của tảo trong ao nuôi.
Hien tuong tom nuoi duoc 90 ngay noi dau co nhieu
nguyen nhan:

+Mat do tom tha day,tom lon . Nhung thieu may cung cap
oxy.
+Tom lot vo dong loat nen can oxy.
+Tao phat trien nhanh,ban ngay thai nhieu oxy,ban dem lay
oxy (thuong thay o tao luc: pH cao).Co anh huong cua khi
NH3.
+Hien tuong tao tan (do su dung hoa chat, giao dong nhiet
do lon nhu nang mua dot ngot: pH thap). Co anh huong cua


khi H2S.Vung nuoi co phen PH nho hon 7 tom chet rat
nhanh....
Tom noi dau co 2 truong hop:
+Tom noi quanh bo ao:Mo may dap nuoc het cong suat,
dung SIREN (thanh phan chu yeu la: Sodium Thiosulfite,
Sodium Lauret sulfate) 3ppm de lam giam do nhon cua
nuoc, oxy hoa tan duoc nhieu hon.Khoang 1 gio sau tom se
xuong day. Neu khan cap co the dung ket hop SIREN voi
H2O2 (Hydrogenperoxide) 2ppm. Sau do dung ZEOLITE
10ppm de khu khi doc.
+Tom noi khap ao: Ngoai thieu oxy, tom con bi anh huong
cua khi doc. Truong hop nay tom da chet day, bat hay nuoi
tiep can tinh toan. Cach xu ly cung nhu truong hop tren.
Sau day la mot so phuong phap quan sat de co the biet
truoc nuoc trong se thieu oxy ma van hanh may dap nuoc
kip thoi:
+Ban dem soi den , neu thay mat tom (tom su) mau do la
dan tom sap lot vo: Nen tang cuong may dap nuoc. (Tom
binh thuong mat mau vang. Tom bi benh mat mau trang)
+Neu trong ao nuoi co ca bong,oc. Ban dem thay oc bo hay

ca bong boi vao bo ao gan mat nuoc.Day ao da thieu
oxy:Can tang cuong may dap nuoc.
+Tham vo (nha) vao luc 24gio. Neu thay thuc an trong vo
tom an it hay con nguyen . Vay ao da thieu nen tom bo an:
Tang cuong may dap nuoc gap. Neu khong tom se noi dau
vao sang hom sau.
+Ban ngay quan sat quanh bo ao,neu thay rong (nhu rong
men...)tu mau luc chuyen sang mau vang ua. Tao trong ao
se tan...
Mot so giai phap su dung vi sinh de ha pH trong ao nuoi
Truong hop nay xay ra khi nguoi nuoi chuan bi ao chua
tot,thuong tam ly phu thuoc vao : Da dat giong nen den
ngay phai tha,da chon ngay tot nen den ngay gio phai tha
giong, thay xung quanh nguoi ta da tha tom minh cung tha
theo cho kip... Tom tu luc moi tha den 45 ngay tuoi,ngoai
tru voi,tot nhat la khong su dung bat cu hoa chat nao.Vi su
dung hoa chat moi truong se bien dong lien tuc, lam tom bi
soc va de nhiem benh.Neu truong hop pH cao khi da tha
tom,cach tot nhat la dung phuong phap sinh hoc de cai


thien moi truong,dong thoi lam ha pH. pH trong ao cao, co
2 truong hop:
*pH cao nhung bien do giao dong khong lon (nho hon
0.5/ngay), thuong xay ra khi vung nuoi co do man cao (lon
hon 30 phan ngan,nhu vung:Hon Khoi,Tu Bong...Khanh
Hoa) truong hop nay van nuoi binh thuong,tuy tom cham
lon nhung thit ngon va chat.
*pH cao nhung bien do dao dong lon(lon hon 0.5)truong
hop nay xay ra khi vung nuoi co do kiem thap,do man thap.

Co 3 phuong phap lam giam pH trong ao nuoi:
a) Phuong phap vat ly:Thay nuoc.Trong giai doan nuoi tom
hien nay,viec thay nuoc ton kem khi xu li nuoc de
thay,nhung sau khi thay nuoc tu 2-7 ngay thi pH se giao
dong tro lai...
b) Phuong phap hoa hoc: dung hoa chat xu li.Thuong dung
BKC,Formol,cac loai axit huu co nhu: Axit citric, vitamin
C... Khi con su dung hoa chatpH thap,het su dung hoa chat
thi pH lai cao, lam cho tam ly nguoi nuoi dao dong theo pH
va nhu vay chu ky su dung hoa chat lap lai lien tuc. Vo tinh
lam hai dan tom...
c) Phuong phap sinh hoc: Dung cac loai men vi sinh co loi
(probitics) de cai thien moi truong ao nuoi. Men san sinh
CO2 se lam pH ha. Trong 3 phuong phap tren,phuong phap
sinh hoc la hieu qua va ben vung nhat.Ben vung cho nguoi
nuoi (it rui ro so voi phuong phap khac), ben vung trong ao
nuoi va moi truong nuoc xung quanh(vi khong su dung
khang sinh va hoa chat). Sau day chung toi xin trao doi mot
vai kinh nghiem trong qua trinh nuoi tom theo phuong phap
sinh hoc: Thuc chat cua phuong phap nuoi tom sinh hoc la
nuoi nuoc: "NUOI NUOC TRUOC NUOI TOM".
Muon nuoi tom theo phuong phap sinh hoc can cac dieu
kien sau:
*Ao nuoi phai giu duoc nuoc.Muc nuoc trong ao lon hon
mot met (ao cang nho muc nuoc cang cao). Vi ao it nuoc
bien do dao dong nhiet do trong ngay lon lam cho tao
nhanh tan, se lam cho qua trinh trao doi chat giua tao va
men vi sinh khong on dinh.
*Tam ly nguoi nuoi that on dinh,nen kien nhan. Vi khi su
dung vi sinh khoang 15-20 ngay sau moi truong moi on

dinh. Luc nay ta tha giong la tot nhat. Noi nuoi tom sinh
hoc thi de,nhung khi thuc hien se khong gap it rac
roi.Trong qua trinh san xuat chung toi xin trao doi mot so
kinh nghiem sau: +Neu su dung men vi sinh truoc khi bon
phan giay mau nuoc, thi tao rat kho phat trien. Mac du bon
phan vaCaCO3 lien tuc, nuoc co khi trong den 6,7 ngay. De
lau beo dat va tao doc se phat trien . Sau khoang 7 ngay ma
nuoc van trong thi dung IODINE (0.5ppm) vao luc chieu
toi,sang hom sau bon CaCO3 tao se phat trien.
+ Sau khi chuan bi ao,lay nuoc , xu ly nuoc bang
Chlorine...bon phan lam mau nuoc.Cu de tao phat trien ,
pH cao. Luc nay ta bat dau su dung vi sinh cho ao nuoi.
Nghia la de vi sinh thuc vat phat trien truoc,vi sinh dong
vat phat trien sau. Su trao doi chat xay ra khoang 15 ngay
(tuy theo mua) moi truong, pH se on dinh.Van de quang
trong la lamsao tao cho duoc he sinh thai trong ao nuoi
luon luon can bang.Nhu vay ta phai kiem tra duoc su phat
trien cua tao va cua vi sinh trong ao.Tao ta co the nhin thay
qua mau nuoc ,con vi sinh thi sao?Co cach nao de nhan biet
vi sinh con hayda chet ma su dung men cho hieu qua.
Co 3 cach de co the nhan biet:
*Nhin qua mau nuoc:Nuoc co tao,mau hoi trong mot
chut...la tot
*Ngui mui nuoc:Dung sau dap nuoc thuan chieu gio,ngui
thay mui thom ngot la duoc.(Neu ngui thay mui khai khai
thi luong NH3 trong ao cao...)
*Dung hoa chat de do: Dua vao su trao doi CO2 giua tao va
men vi sinh trong ao ta co the nhan biet duoc vi sinh con

song hay da chet.Hien nay tap doan CP co ban o cac dai ly
hop hoa chat dung de do do kiem.Trong hop do co 3lo
thuoc thu (reagent1, reagent2, reagent3). Ta lay lo reagent2
de kiem tra nuoc trong ao nuoi.Khi nho giot so2 vao mau
nuoc thu, neu thay nuoc tu khong mau chuyen sang mau
hong nhat, viec nay chung to rang tao da su dung het luong
CO2 co trong ao va phai lay them CO2 tu bicarbonate, giai
phong (OH-) se lam Ph cao. Khi thu mau neu thay mau
hong nhat thi lam men vi sinh cho ao.Nen theo doi ao nuoi
thuong xuyen bang cac cach tren. Truong hop su dung men
qua nhieu trong ao,luong CO2 do men sinh cung nhieu se
lam Ph thap.


Neu Ph buoi sang nho hon 7.5,bon voi Ca(OH)2 truoc luc
troi sang. Ca(OH)2 phan ung voi CO2 thanh CaCO3 tao he
dem cho ao. Luong Ca(OH)2 su dung moi ngay la
5ppm,ngay nao cung bon va do Ph. Den khi nao Ph lon hon
7.5 la duoc.
27/3/2004 - Huynh - Ao tom duoc 78 ngay . muc nuoc
0.95m do kiem 102, do trong 40, pH sang 83 Hai hom nay
pH chieu tang o khoang 90. Ao van su dung vi sinh dinh
ky, Nho Anh Vietlinh cho biet Nguyen nhan PH tang cao
dot xuat vao buoi chieu va cach xu ly?
Do ao nuoi den thang thu 3, mun ba huu co nhieu, cong
them thoi tiet nhung ngay qua nang nong lam tao bung phat
(mau nuoc xanh dam) lam cho pH tang manh vao buoi
chieu. Can luu y rang: Khi tom lon va vao thang thu 3-4
phai tang lieu luong su dung BZT.
- Cach xu ly:

+ Neu co nuoc (da qua xu ly) co the thay bot khoang 2030%.
+ Neu khong co nuoc thay, phai tim cach giam tao nhu sau:
su dung 1kg Chlorin/1000m2 tat vao phan giua ao ve phia
cuoi gio' hoac su dung BKC 0,5kg/1000m2 tat khap ao cho
giam tao.
Sau do phai dung Zeolite de hap thu bot doc to do tao tan.
2-3 ngay sau su dung lai men vi sinh.
www.vietlinh.com.vn
16/4/2004 - Thai - TP. Vinh
pH trong ao tang cao co the la do 2 nguyen nhan:
- Dung qua nhieu voi CaO hoac Ca(OH)2
- Tao phat trien qua muc.
Khi kiem tra pH, anh nen ket hop kiem tra ket hop ca DO
va do trong, va nen kiem tra buoi sang luc 6 gio va buoi
chieu luc 3 gio de xac dinh khoang bien dong trong ngay.
Neu do trong duoi 25cm thi co nghia la pH ao tang cao do
mat do tao trong ao qua day.
Trong truong hop ao cua anh, nuoi tom den thang thu 3 nen
ham luong chat huu co trong ao nhieu dan den su phat trien
qua muc cua tao gay cho [pH tang cao va bien dong trong


ngay lon (>0,5). Trong truong hop nay, de xu ly anh nen
thay nuoc ao nuoi va bon them dolomite de binh on pH.
Chu y chi nen thay mot luong khoang 10% nuoc ao/lan, co
the thay nhieu ngay lien tuc. Luong dolomite bon 100300kg/ha chuc anh co vu nuoi thang loi
16/4/2004 - ho huu han - txst
Neu pH tang cao co nhieu truong hop:
1/ Nuoc ao trong nhung pH sang thap va chieu tang cao: do
su dung nhieu voi luc cai tao ban dau, truong hop nay ta

nen dung mat duong tat xuong ao lieu 2kg/1000m2
2/ Nuoc ao co mau xanh do tao: su ly bang cach thay nuoc
30% va su ly lai day ao; hoac dung hoa chat de cat tao bang
BKC lieu 1lit/1600m3 tat o 1/3 duoi gio (khong nen dung
chlorine vi ao dang tha tom se anh huong rat nhieu den suc
khoe cua tom)hay cung co the dung cosi-ASC lieu
200gr/500m3 hay dung formol 6-8lit/1000m3.
3/ pH tang cao do thuc an cho an qua du thua: can dieu
chinh lai luong thuc an trong ngay cho phu hop, ket hop
xiphon day ao roi su ly day ao lai bang zeolite va che pham
sinh hoc.
9/4/2004 - nguyen anh dang - lop 44NT1 truong DHTS
TP nha trang
- Thu nhat ao anh Hung nuoi duoc 3 thang mun ba huu co
da nhieu + troi nang nonglau ngay nen ph se tang cao vao
buoi trua vi khi do tao quang hop manh dan den luong co2
giam manh dan den PH giam
- Do trong ao cua anh la 40-rat tot tao phat trien tot nen nhu
tren da noi tao se quang hop manh vao buoi trua ,chieu dan
den PH tang cao vuot qua muc do cho phep la tu 7,5-8,5
bien phap xi bo sung them la han che dung voi o muc toi da
hay dung men vi sinh de lam gim nguon ba huu co sau dan
dan se co PH on dinh
Tom 15 ngay pH cao. xin cho biet cach phong tri
Hien tuong pH cao nhu tren co the do nhieu nguyen nhan,
chang han:


- Tao trong ao bot phat, do kiem thap cang lam bien dong
cao.

- Do su dung voi nhieu ngay tu khi xu ly ao...
Vi tom con qua nho. Tot nhat la tiep tuc theo doi, su dung
duong cat hoac ri duong mat mia de ha pH (nhung ha rat
it). Nen han che quat vao nhung luc nang to de chong tao
bung phat, ket hop khi tom duoc 5 ngay tro di neu co nuoc
tot (da qua xu ly) co the cham them 2-5cm/1 lan (vai ngay
cham them 1 lan) de giam dan.Ngoai ra co the su dung men
vi sinh de on dinh pH.
Neu pH cao do tao trong ao bot phat: sau 15 ngay co the
dung H2O2 2-3ppm hoa loang tat vao buoi toi vua co tac
dung giam tao vua sat khuan. Tom ngoai 1 thang tuoi co the
su dung formol 1-2ppm, BKC 0,3ppm de giam tao ha pH.
Thủy sản Việt Nam) - Tảo là nguồn cung cấp ôxy chính cho hô hấp của tôm, đồng
thời hấp thu muối dinh dưỡng, giảm độ trong nước, giúp cân bằng hệ sinh thái
ao nuôi… Khi mật độ tảo cao sẽ gây nở hoa trong nước, gây thiếu ôxy cho ao
tôm về đêm. Quản lý tốt tảo trong ao là rất cần thiết.
Các loại tảo phổ biến
Bao gồm tảo lục, tảo silic (là tảo có lợi do không chứa độc tố, khi phát triển nhiều trong
ao ít gây hiện tượng nở hoa), tảo lam, tảo giáp và tảo mắt (có hại vì khi chúng phát triển
chiếm ưu thế trong nước sẽ gây hiện tượng nở hoa, nước nhiều nhớt, nổi bọt khó tan, sản
sinh nhiều chất độc). Khi tảo lam phát triển, nước ao sẽ có màu xanh đậm, xanh nước
sơn, nổi váng xanh trên mặt nước và có mùi hôi. Trời nắng gắt tảo lam thường nổi thành
đám trên mặt nước, dạt về cuối gió. Khi tảo lam già có dạng hạt hay dạng sợi thường thải
chất nhờn vào nước có thể gây tắc nghẽn mang tôm.
Một số trường hợp tôm bị phân trắng thường tìm thấy nhóm tảo này trong đường ruột
tôm ở dạng chưa tiêu hóa. Đối với tảo mắt, khi chiếm ưu thế trong ao nước sẽ có màu
xanh rau má, hoặc nâu đen; Các váng màu xanh, vàng, đỏ, nâu nổi tập trung trên mặt
nước và xuống đáy ao khi ánh sáng mặt trời giảm. Tảo giáp xuất hiện và phát triển nhiều
biểu hiện nước trong ao nuôi bị ô nhiễm. Tôm không tiêu hóa được loài tảo này do chúng
có vách tế bào cứng, một số trường hợp tôm bị tắc nghẽn đường ruột hoặc phân bị đứt

đoạn do có quá nhiều tảo giáp trong ruột.
Nguyên nhân và biện pháp khắc phục


Trong nuôi tôm thâm canh, nguyên nhân chính dẫn đến chất lượng nước ngày càng xấu đi
là do thức ăn dư thừa và lượng chất thải của tôm quá nhiều. Dấu hiệu nhận biết thức ăn
dư thừa là nước trở nên xanh đột ngột, hàm lượng NH4 +, NH3 tăng bất thường, tôm hoạt
động yếu hơn… Lúc này cần điều chỉnh lượng thức ăn, cho ăn từ đủ đến thiếu hoặc có
thể cắt cữ ăn trong ngày để giảm thiểu lượng hữu cơ do thức ăn thừa gây ra.
Càng về cuối vụ thì tỷ lệ N/P trong nước càng giảm là do N lắng đáy, do vậy ngay từ
tháng nuôi đầu tiên ao nuôi cần được bổ sung chế phẩm vi sinh chứa vi
khuẩn Nitrobacter và Nitrosomonas để chuyển hóa các chất gây độc như NH 3,
NO2- thành dạng không độc như NO3-, NH4+.
Lưu ý: Nitrosomonas và Nitrobacter là vi khuẩn mẫn cảm với ánh sáng, khoảng pH thích
hợp cho Nitrosomonas là 7,8 - 8, Nitrobacter là 7,3 - 7,5. Nitrobacter sẽ tăng trưởng
chậm hơn ở pH cao đặc trưng của các ao nuôi giai đoạn cuối.Nitrosomonas có khả năng
sống ở những nơi có hàm lượng NH3 tương đối cao (như trong bùn đáy ao).
Vào giai đoạn 2 tháng tuổi trở đi, tảo giáp và tảo lam tảo thường có tình trạng phát triển
quá mức và chiếm ưu thế…, có hiện tượng nước nổi bột khó tan, tôm bị stress nên sử
dụng sản phẩm có chất Yucca Schidigera, kết hợp Zeolite để giảm bớt khí độc do tảo sinh
ra. Mặt khác, nước trước khi cấp vào ao nuôi phải được xử lý bằng hóa chất diệt khuẩn
như Chlorine, BKC, Formaline… để giảm mật độ tảo của nước sau khi cấp.
Thả ghép cá rô phi với tôm trong ao. Cá rô phi thường sống ở tầng nước giữa và tầng đáy.
Cá có thể tiêu hóa tảo trong đó có tảo sợi và thực vật lớn nhờ vào nhiều răng mịn ở hầu;
môi trường dạ dày của cá rô phi có tính axít cao (pH thường dưới 2) làm cho những tế
bào của tảo và vi khuẩn dễ vỡ ra. Cá rô phi có thể tiêu hóa 30 - 60% đạm trong tảo, đặc
biệt là các loại tảo lam, tảo lục, làm giảm sinh khối của loài tảo này, hạn chế hiện tượng
màu nước ao nuôi trở nên xanh đậm hoặc xanh đen, dày đặc... giúp ổn định màu nước.
Đặc biệt, trong những ao có nuôi cá ít khi có tình trạng nước phát sáng.
Chăm sóc ao tôm trong mùa mưa

Khi trời mưa nhiệt độ, độ mặn, pH và oxy hòa tan trong ao đều bị giảm đột ngột. Việc
chăm sóc tôm nuôi trong mùa mưa nhất là những cơn mưa liên tục kéo dài gây nhiều khó
khăn cho người nuôi, kể cả những người nuôi có kinh nghiệm, từ việc xả nước mặt cho
đến chế độ tăng giảm lượng thức ăn cho hợp lý tránh dư thừa thức ăn.


Tôm sú là loài động vật máu lạnh, nhiệt độ cơ thể của tôm có thể thay đổi trong một
khoảng nhiệt độ giới hạn. Nhưng nếu các yếu tố môi trường thay đổi đột ngột vượt quá
giới hạn cho phép tôm sẽ bị yếu, sốc và có thể chết hàng loạt.
Cần có sự chuẩn bị đồng bộ các khâu từ khi xử lý ao đến khi nuôi.
1. Phải có ao lắng và xử lý nước đúng quy trình trước khi cấp vào ao nuôi
Ao lắng có diện tích bằng 1/3 - 1/2 ao nuôi.
Có thể nuôi thay đổi ao sau từng vụ.
Dự trữ đủ nước để sẵn sàng thay nước cho ao nuôi.
Không nuôi tôm với mực nước quá cạn.
2. Mật độ thả nuôi thích hợp:
Trong mùa mưa chỉ nên thả với mật độ vừa phải (<25 con/ m2 với tôm sú và < 100 con/
m2 với tôm thẻ chân trắng)
3. Tăng cường hệ thống quạt nước, ôxy đáy ao, giảm phân tầng trong ao về nhiệt độ,
độ mặn, ôxy.
•
•

•

•
•
•

•

•

Lắp quạt: ước tính 1 cánh quạt sẽ cung cấp đủ oxy cho 2.800 con tôm từ lúc mới
thả đến khi thu hoạch.
Lắp
cánh
quạt
theo
đúng
yêu
cầu
kỹ
thuật:
+ Khi quạt vận hành nước phải xoáy vào giữa ao để gom mùn bã hữu cơ vào giữa ao
+ Vận tốc của guồng quay phải đạt từ 80-85 vòng/ phút.
+ Cách thử: Cho quạt quay, sau đó đổ xuống ao từ 5-10kg saponin, nếu bọt nước tập
trung ở giữa ao là lắp quạt đúng.
Lắp đặt hệ thống oxy đáy ao: ống nhựa hoặc đá bọt.
4. Kiểm tra hoạt động của tôm và môi trường nước sau mưa
+ Kiểm tra hình dáng bên ngoài, màu sắc, phản xạ, kiểm tra đường ruột của tôm, thức ăn
trong nhá…
+ Kiểm tra pH, độ kiềm, độ đục, độ mặn.
5. Theo dõi thường xuyên nước trong ao
Trong ao nuôi pH luôn phải đạt từ 7,5-8,5
Nước mưa có tính axit, làm rửa trôi phèn từ bờ ao, làm giảm pH nước trong ao.
Để hạn chế giảm pH trong ao nuôi khi trời mưa: Rải vôi dọc bờ ao trước khi trời
mưa (rải khô) khoảng 10kg/100m2. Sau khi mưa, nên hoà vôi tạt xuống ao khoảng 1020kg/1ha
Kết hợp quạt nước để tránh hiện tượng phân tầng nước.
Khi mưa to, mực nước ao nuôi lên cao cần xả bớt nước mặt để tránh giảm độ mặn
đột ngột và tràn bờ, vỡ bọng, cống.

6. Phương pháp tăng độ kiềm trong ao nuôi


•
•
•
•

Độ kiềm thích hợp cho tôm sú là 90-130ppm, cho tôm thẻ chân trắng là 100150ppm.
Ngâm vôi dolomite vào nước ngọt 24h sau đó tạt đều xuống ao vào lúc 8-10 giờ
đêm.
Cứ 1,655 g vôi dolomite làm cho 1m3 nước tăng độ kiềm lên 1 mg/ml.
Cách tính lượng vôi dolonite: để tăng độ kiềm cho ao 5000 m3 từ độ kiềm 80
mg/ml
lên
90
mg/ml:
Lượng vôi dolomite cần sử dụng = 5000 x 1,655 x (90-80)/1000 = 82,75kg
Khi tăng độ kiềm trong ao, Việt Linh xin lưu ý rằng chỉ tăng 1 lần 10 mg/ml; sau đó lặp
lại,
không
tăng
1
lần
quá
nhiều
sẽ
làm
tôm
bị

sốc.
Nếu sử dụng phương pháp trên mà độ kiềm không tăng hoặc tăng quá chậm thì chúng ta
dùng
biện
pháp
sau:
Kết hợp 70% lượng vôi cần theo cách tính trên là soda (NaHCO3), 30% lượng vôi cần
đánh theo công thức trên là dolomite. Ngâm vào nước ngọt 24h sau đó tạt đều xuống ao
vào lúc 8-10 giờ đêm.
7. Quản lý tảo khi độ mặn thấp hơn 8 phần ngàn
Khi độ mặn trong ao thấp hơn 8 phần ngàn thường xuất hiện tảo lục có màu xanh nước
rau má. Khi đó có các hiện tượng:

•
•
•
•
•
•
•

•
•
•

Tảo thường xuyên bị tàn lụi.
pH dao động mạnh trong ngày
Tôm thường bị đóng rong.
Thường thiếu oxy vào sáng sớm.
Tôm dễ bị đen mang, vàng mang.

Biện pháp khắc phục:
Giảm thức ăn.
Dùng BKC 800 với nồng độ 0,5ppm. Chọn 1/3 diện tích ao hướng cuối gió để tạt
vào lúc trời nắng gắt (không sử dụng quạt nước) hoặc dùng SEAWEED với nồng độ 0,51ppm tạt khắp mặt ao.
Vớt bọt tảo tàn sau khi sử dụng thuốc.
Lặp lại từ 2-3 lần.
Sử dụng ZEOBAC 3-5ppm để hấp thu khí độc do xác tảo lắng dưới đáy ao sinh ra.
8. Giải quyết nước đục trong ao
Trong ao nước đục chủ yếu do hạt sét gây nên. Nước đục ảnh hưởng đến các yếu tố:


•
•
•
•

•

•

•

•
•
•
•
•
•
•

Giới hạn sự quang hợp của tảo làm thiếu oxy trong ao, tăng hàm lượng CO2 quá
cao làm tôm ngạt thở.
Tảo thường bị tàn đột ngột
Phù sa bám vào mang tôm làm cho tôm hay bị sưng hoặc vàng mang.
Có thể sử dụng 1 trong những cách sau đây để xử lý cho ao có 5.000m3 nước:
Dùng 125kg rơm khô thả dọc bờ ao và kết hợp 10kg BLUEMIX. Rơm được bó
thành từng bó khoảng 3-5 kg thả xuống ao, khi thấy nước tiết ra có màu đỏ thì vớt lên và
lặp lại 2-3 lần.
Dùng 150 kg thạch cao, nếu sau 2 lần đánh mà nước vẫn chưa trong thì nên tăng
nồng độ ở lần thứ 3. Chú ý khi sử dụng thạch cao phải nâng độ kiềm của ao lên 100 ppm
rồi mới sử dụng.
Sau khi sử dụng 1 trong 2 phương pháp trên mà không có hiệu quả thì chúng ta sử dụng
phương pháp sau:
Dùng sunphát nhôm Al2(SO4)3.14H2O với liều lượng 50kg. Khi sử dụng phương
pháp này chú ý phải tăng pH và độ kiềm của ao. Đây là biện pháp cuối cùng chỉ sử dụng
khi không còn làm được cách khác vì rất nguy hiểm.
Khi nước đã giảm đục chúng ta cần phải gây màu nước bằng cách dùng
BLUEMIX với liều lượng 2-3 kg/1.000m3 nước.
Có thể làm hệ thống lưới đáy ao giúp hạn chế phù sa và tăng thêm diện tích cho tôm ở.
9. Quản lý các khí độc NH3, H2S, CH4
Tránh hiện tượng dư thừa thức ăn.
Cần có ao xử lý để thay nước thường xuyên vào những tháng cuối
Sử dụng định kỳ men vi sinh
Si phon đáy ao, hút chất thải ra ngoài khi tôm được hơn 70 ngày tuổi.
Tăng cường hệ thống máy quạt nước.
Ổn định pH trong khoảng 7,8-8,2
Đo kiểm tra nồng độ NH3, H2S, NO2- (NO2- thường xuất hiện trong ao có độ
mặn <10 ppt).
Dấu hiệu tôm nhiễm khí độc: Thân tôm thường có màu đỏ nhạt, vỏ ốp, bơi lờ đờ trên mặt
nước, giảm ăn. Nếu bệnh nặng có thể tấp bờ, chết rải rác đến hàng loạt.

Biện pháp khắc phục:
Dùng muối hạt 10kg/1600m2 đáy ao rải vào lúc trời có nắng. Lặp lại liên tục 2-3

•

lần.
•

Cho ăn thêm vitamin C, Calxi-photpho 1 tuần.
10. Cho ăn đúng chương trình, giảm lượng thức ăn khi trời mưa, sắp mưa


•

•
•

Ngay khi thấy trời âm u sắp mưa, cần giảm lượng thức ăn hoặc thậm chí ngừng
cho ăn nếu cơn mưa đến gần, chờ đến khi ngớt mưa cho ăn với số lượng giảm 30-50 phần
trăm lượng thức ăn bình thường, do mưa, lạnh làm tôm giảm ăn
Nếu dư thức ăn sẽ làm tảo lục phát triển mạnh, pH nước ao dao động, tôm bị đóng
rong.
Để bảo đảm sức đề kháng và tránh cho tôm bị mềm vỏ, có thể trộn vào bữa
chính các loại Vitamin tổng hợp + khoáng chất + Vitamin C mỗi ngày.