Tải bản đầy đủ (.pdf) (417 trang)

tuyển tập 500 bài toán hình không gian chọn lọc nguyễn đức đồng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (34.87 MB, 417 trang )

516.23076

BAN GIAO VIEN NANG

T527T

N J G U Y E N

KHIEU TRUCiNG THI

eC/C e O N G

( C h u bien)

PHAN LOAI
VA PHl/OfNG PHAP
GIAITHEO
CHUYEN DE
• BOI Dl/dNG HQC SINH GIOI
• CHUAN B! THI TU TAI, DAI HOC VA CAO
BOG
Ha

NOI

DANG

NHA XUAT BAN OAI HOC QUOC GIA HA NOI


BAN GIAO V I E N NANG K H I E U TRl/CfNG THI


NGUYEN DLfC D 6 N G {Chu hien)

TUYEN TAP 500

BAITOAN



HDIH imm GIAN
C H O N LOG






PHAN LOAI VA PHUdNG PHAP G I A I THEO 2 3 CHUYEN

• B o i difdng hoc s i n h g i o i
• C h u a n b i t h i T i i t a i , D a i hoc v a Cao d a n g
(Tdi ban idn thvt ba, c6 svCa chUa bo

sung)

THir ViEN TiiVH BiKH liik^m

NHA XUAT BAN DAI HOC QUOC GIA H A NOI


NHA XUAT BAN DAI HOC QUOC GIA HA NQI

16 Hang Chuoi - Hai Ba Trcfng - Ha Npi
Dien thoai: Bien tap - Che ban: (04) 39714896
Hanln chinli: (04) 39714899; Tong Bien tap: (04) 39715011
• Fax: (04) 39714899

*

Chiu
Gidm

Bien
Saa

trdch

**

nhiem

xuat ban:

doc - Tong bien tap: T S . P H A M T H I T R A M

tap:

THUY

bdi:

THAI


Che ban:
Trinh

HOA
VAN

N h a sach H O N G A N

bay bia:

THAI V A N

SACH LIEN K E T

TUYEN TAP 500 BAI TOAN HJNH KHONG GIAN CHON LOG
Ma so: 1L - 195OH2014
In 1.000 cuon, kho 17 x 24cm tai Cong ti Co phan V3n hoa VSn Lang - TP. Ho Chi IVlinh.
So xuat ban: 664 - 2014/CXB/01-127/OHQGHN ngay 10/03/2014.
Quyet dinh xuat ban so: 198LK - TN/QO - NXBOHQGHN ngay 15/04/2014.
in xong va nop IIAJ chieu quy il nSm 2014.


LCilNOIDAU
Chung t o i x i n g i d i t h i $ u den doc gia bp sdch: Tuyen t a p cdc b ^ i toan d k n h cho
hoc sinh Idp 12, chuan b i t h i vao cac trucrng D a i hoc & Cao d i n g .
Bo sach gom 7 quyen :
.

T U Y E N T A P 546 B A I T O A N T I C H P H A N


.

T U Y E N T A P 540 B A I T O A N K H A O S A T H A M SO

.

T U Y E N T A P 500 B A I T O A N H I N H G I A I T I C H

.

T U Y E N T A P 500 B A I T O A N H I N H K H O N G G I A N

.

T U Y E N T A P 696 B A I T O A N D A I SO



T U Y E N T A P 599 B A I T O A N L U O N G G I A C

.

T U Y E N T A P 6 7 0 B A I T O A N RCJI R A C V A C l / C

TRI

NhSm phuc vu cho viec r e n luyen va on t h i vao D a i hoc b k n g phucrng phdp t i m
hieu cac de t h i dai hoc da ra, de tiT n a n g cao va chuan b i k i e n thiJc can t h i e t .
De phuc vu cho cac do'i tUcfng t\i hoc : Cac bai g i a i luon chi t i e t va ddy d u , p h a n

nho tCrng loai toan va dua vao do cac phucfng phap hop l i .
Mac du chiing t o i da co g^ng het siic t r o n g qud t r i n h bien soan, song vSn k h o n g
t r a n h k h o i nhiJng t h i e u sot. Chiing t o i m o n g don n h a n m o i gop y, phe b i n h tii quy
dong nghiep ciing doc gia de Ian xuat ban sau sach ducfc hoan t h i e n hcfn.
Cuoi Cling, chiing toi x i n cam cm N I l A X U A T B A N D A I H O C Q U O C G I A H A N O I da
giiip da chiing t o i m o i m a t d l bo sach dUdc r a dcfi.
NGUYEN

DtfC

DONG

3




(i)

B A N G K E CAC K I H I E U V A CHLf V I E T T A T T R O N G

• [ ( A B C ) ; ( E F G ) ] : goc tao bori 2

mp

( A B C ) va ( E F G )
->

• C > : Phep t i n h tien vectcf v
V


• D A : Phep doi xOmg true A
• Do : Phep doi xiiTng true 0
• Q(0; cp) : Phep quay t a m O, goc quay
(p.

• V T ( 0 ; k ) : Phep v i t u t a m 0, t i so k.
• D N : dinh nghla
• D L : dinh ly

• Stp : D i e n t i c h t o a n p h a n
: The t i c h

• C M R : chiJng m i n h r i n g

A

: goc

• B i : budc i
• T H i : t r u d n g hop i
• V T : ve t r a i

xuong dtfcfng thftng (d)

(3r3^

SACH

CAC K I H I E U T O A N HOC v A CAC T l / V I E T T A T

<=> : (i) tUcfng dUcfng
(il

• => : (i) keo theo
• <!> : k h o n g tUdng dilcfng
• d> : k h o n g keo theo
• = : dong n h a t
: k h o n g dong n h a t

• i

• Sv\nc = S ( A B C ) = d t ( A B C ) : d i e n . t i c h
AABC
• V s A H c = V ( S . A B C ) : the t i c h h i n h chop
S.ABC

• H Q : he qua

• Sxq : D i e n t i c h xung quanh
• V

• A ' = ''7(ai A : A ' la h i n h chieu ciia A

xuong m a t p h i n g (a)
• A ' = ''Vfd) A : A ' l a h i n h chieu cua

• d [ M ; (D)l : k h o a n g each tiT d i e m M d e n
ducfng t h i n g (D)
• d [ M ; ( A B C ) I : k h o a n g each tii diem M
den mat phang ( A B C )

• (a; P ) : goc n h i d i e n tao bcfi 2 mfa m a t
phang (a) va ( P )
• ( S ; A B ; D) = ( A B ) : n h i dien c a n h A B


tao bdi h a i dUomg t h i n g d

• V P : ve p h a i
• B D T : bat d i n g thijfc
• y c b t : yeu cau b a i toan
• d p c m : dieu p h a i chuCng m i n h
• gt : gia

thiet

• K L : ket luan
• D K : dieu k i e n
• P B : phan ban

va d'
• [ H T C A B C T I : goc tao bdi du&ng t h i n g d
va

• C P B : chiTa p h a n ban

mp(ABC)

4



Chuyen

de 1 :

TONG QUAN V E C A C KHAI NIEM
T R O N G HINH H O C K H O N G G I A N



H i n h hoc k h o n g gian la m o t mon hoc ve cac v $ t t h e t r o n g k h o n g g i a n ( h i n h h i n h hoc
t r o n g k h o n g gian) ma cac d i e m h i n h t h a n h nen v a t the do t h u d n g thiTcrng k h o n g ciing n f t m
t r o n g mot m a t phang.



N h i f vay ngoai d i e m v a d i i d n g t h d n g k h o n g drfoTc d i n h n g h i a nhiT t r o n g h i n h hoc
phAng; mon h i n h hoc k h o n g g i a n con xay di/ng t h e m mot doi tuong can n g h i e n ciifu nCfa la
k h a i n i # m m g t p h a n g c u n g k h o n g difoTc d i n h n g h i a . K h i noi tori k h a i n i e m nay t a
lien tuang den m o t m a t ban b a n g phang, m o t m a t ho nildc yen l a n g , m o t tb giay dat d i n h
sat t r e n mot m a t da di/gc l a m phang.... No duoc k y hieu b d i cac chCf i n L a T i n h n h a : (P),
(Q), (R), ... hoac cac chCf t h u d n g H y L a p nhU (a), ((5), (y), ....



M a t phang k h o n g ducfc d i n h n g h i a qua mot k h a i n i e m k h a c ; n h i f n g thifc te cho thfi'y mSt
ph&ng CO nhutng t i n h chat cu t h e sau, goi la cac t i e n de :
O T I E N D E 1: C o i t n h a t b o n d i e m t r o n g k h o n g g i a n k h o n g t h ^ n g h a n g (nghia la
luon luon c6 i t n h a t 1 d i e m d ngoai m o t m a t p h ^ n g tiiy y).
O T I E N D E 2: N e u m p t dtfdng th&ng v a m p t m a t p h ^ n g c 6 h a i d i e m c h u n g t h i
dUcTng th&ng a y se n S m t r p n v ^ n t r o n g m a t p h a n g n e u t r e n .

O T I E N D E 3: N e u h a i m a t p h & n g c 6 d i e m c h u n g t h i c h t i n g c 6 v 6 so' d i e m c h u n g :
n e n h a i m a t p h S n g do c S t n h a u t h e o m p t d U d n g t h ^ n g d i q u a v 6 so' d i e m
c h u n g a y . Di/cfng t h a n g ay goi la giao tuyen cua h a i m a t ph^ng.
O

T I E N D E 4: C o m p t v a c h i m p t m $ t p h a n g d u y n h a t d i q u a b a d i e m p h a n b i # t
khong th^ng hang.

O T I E N D E 5: T r e n m p t m § t p h a n g t u y y t r o n g k h o n g g i a n c a c d i n h l y h i n h h o c
ph&ng scf c a p (da hoc tCr Idp 6 den Idp 10 va cac d i n h l y n a n g cao) d e u d i i n g .
O T I E N D E 6: M o i d o a n th&ng t r o n g k h o n g g i a n d e u c 6 dp d a i x a c d i n h : t i e n de neu
len sU bao toan ve dp dai, goc va cac t i n h chat lien thuoc da biet t r o n g h i n h hoc p h i n g .


TiT do chung t a c6 m o t so each xac d i n h m a t p h 4 n g n h i / sau :
O

H E Q U A 1: C o m p t v a c h i m p t mfit p h S n g d u y n h a t d i q u a m p t d U d n g t h S n g v a
m p t d i e m n S m n g o a i dt^dng t h a n g do.

O
O

H E Q U A 2: C o mpt v a c h i mpt m^t p h d n g duy n h a t d i q u a h a i di^cAig t h ^ n g cSt n h a u .
H E Q U A 3: C o m p t v a c h i m p t m ^ t p h a n g d u y n h a t d i q u a h a i di^c/ng t h d n g
song song.



Dong t h d i t a phai hieu t h e m r k n g mot m a t phang se r o n g k h o n g bien gidi va dUcmg t h ^ n g c6

do dai v6 t a n mac du t a se bieu dien no mpt each h i n h thiifc hflu h a n va k h i e m t o n nhU sau:



De thuc h i e n dirge phep ve c h i n h xdc m 6 t h i n h h i n h hoc t r o n g k h o n g g i a n ngoai cac dudng
t h a y ve l i e n n e t , t a can p h a i n a m chac di/pc k h a i n i e m di/dng k h u a t ve b k n g net dijft doan:
Mpt dtfdng b i k h u a t t o a n bp h a y c h i k h u a t m p t d o a n c u e bp n a o do k h i v a c h i
k h i t o n t a i i t n h a t m p t m a t p h S n g du'ng p h i a trvC6c h o ^ c p h i a t r e n c h e n o m p t
e a c h t o a n bp h o a c c u e bp ti^cAig uTng.
5




Muon xac d i n h n h ^ n h m o t m a t p h ^ n g t r o n g k h o n g gian t a con chon t h u thuat thUc h a n h :
M p t h i n h t a m g i a c , tii" g i a c h o a c d a g i a c ph&ng ( k h o n g g e n h ) , dUcfng i r o n ,
l u d n x a c d i n h m p t m ^ t p h S n g t r o n g k h o n g g i a n . T a gpi c a c m&t p h ^ n g do l a m^it
p h S n g h i n h thvCc v d i c a c k y h i p u ( A B C ) , ( A B C D ) , ( C ) , ... txictng vtng.

M p t dvictng t h d n g n ^ m t r o n g m ^ t p h & n g h i n h thd'c m a m a t do h i k h u a t c u e bp



M a t p h d n g h i n h thu^c h i k h u a t n e u c 6 m p t h a y n h i e u m ^ t ph&ng n a o do c h e n o .



h a y t o a n bp v a k h i dUcTng t h ^ n g do k h o n g l a b i e n c u a m a t p h d n g b i k h u a t do,
t h i di^dng th&ng do c u n g tii'oTng vlng k h u a t c u e bp h a y t o a n bp.


Noi h a i d i e m m a it n h a t c 6 mpt d i e m k h u a t t h i dUpc mpt dUcfng k h u a t cue bp h a y



Mpt d i e m nhm t r o n g m p t m $ t ph&ng h i n h thuTc b i k h u a t t h i goi l a d i e m k h u a t .



t o a n bp : n e u h a i diictag do k h o n g l a b i e n c u a c a c m^t phAng h i n h thufc c h e no.


C A C H I N H A N H M I N H HQA
\(d)



(d) b i (a) che k h u a t cue bo, do (d) c6 1 doan ve

net dijft doan n k m dudi (a).

S



(d) b i m a t p h ^ n g (SAC) che k h u a t cue bo, do (d)

CO m p t doan ve duft doan n k m sau (SAC)

(hien


n h i e n (d) cung d sau cac m a t (SAB), (SBC)).


C a n h AC b i h a i m a t p h a n g (SBC) v£l (SBC)

che

k h u a t toan bo, do ca doan AC x e m n h u hoan t o a n d
sau dong t h d i h a i m a t p h ^ n g (SAB), (SBC).
-AA.

c./—1—^VFJL^



• A ] H b i che t o a n bo do ca doan A ] H n k m sau m a t
p h i n g ( A i A D D i ) , mSc dij no d trU( A B B j A i ) va d t r e n m a t p h a n g (ABCD).
• (d) b i che k h u a t cue bo v i c6 doan E F ve net duTt
doan n a m sau h a i m a t p h a n g ( A D D i A j ) ; ( C D D j C j ) ,
mac dij doan E F d p h i a trUcJe h a i m a t phang
( A B B j A i ) ; ( B C C i B i ) ; va d t r e n m a t p h a n g (ABCD).

C A C KY H I E U C A N ^fHd

Thiir trf

Y nghta

Ky hieu


(d) n (a) = A

5

(d) // (a)

4

(d) c

3

A i

2

A e (d)

1

D i e m A thuoc ducfng t h i n g (d) hay dadng
t h i n g (d) chura A.

(d)

(a)

Ghi chu
H a y v i e t n h a m la :

Ac(d)
(d)

hay

H a y v i e t n h a m la :

H a y v i e t n h a m la :

DU&ng t h i n g (d) n k m t r o n g mat p h i n g (a)

Acz(d)

D i e m A or ngoai difdng t h i n g
dUcfng t h i n g (d) k h o n g chtifa A.

Cach v i e t khae :

Difcrng t h i n g (d) song song \6\t p h i n g

(d) e (a)

hay (a) quay quanh (a) neu (a) luu dong.

e a c h v i e t khdc :

Difdng t h i n g (d) e i t m a t p h i n g (a) t a i A.

(d) n (a) = 0


(a).

(d) n (a) =

{A}


6

(d,) n (da) = A

H a i dUcfng t h i n g ( d i ) , (da) dong quy t a i A.

Cach v i e t khac :
(d,) n (da) = {A}

7
8

9

(di)//(d2)

H a i difdng t h f t n g ( d i ) , (da) song song n h a u
neu chiing.

H a y v i e t n h a m la :

(«)^(P)


H a i m a t p h a n g (a) va ([5) t r i i n g nhau k h i
Cling chijfa 3 d i e m A , B, C p h a n biet k h o n g
t h i n g hang.

Cach v i e t khac :

M a t p h a n g (a) xac d i n h bdi ba d i e m A , B,

(ABC) : l a m a t p h I n g
hinh
thijfc
vdi
ba
dildng bi&n A B , BC,
AC.

(a) = (ABC)

C p h a n b i e t va k h o n g t h i n g hang.

10

(a) = (A; d)

M a t p h i n g (a) xac d i n h b d i d i e m A

va

ducfng t h i n g (d) k h o n g qua A.
11


(a) s ( d i ; dz)

M a t p h I n g (a) xac

d i n h bdi h a i

( d i ) o (da) = 0
(a) = (p)

(A; d) ; la m a t p h I n g
h i n h thufc

dudng

t h i n g d i , da.

• d i , da CO the song
song hoac dong quy.


( d i ; da) la m a t

p h l n g h i n h thuTc.
Loai 1: T t M G I A O T U Y I N C U A H A I M A T P H A N G
I. p m r o N G P H A P ,
Co so cua phiiong phap t i m giao tuyen cua
hai m a t p h l n g (a) va (P) can thUc h i e n 2 budc
CO



n

ban :
B , : T i m h a i d i e m chung A , B cua (a) va (P).
Ba : Difdng t h i n g A B l a giao tuyen can t i m
hay A B = (u) n (P) (ycbt).

n. PHirONG PHAP,



Ti/ong t u nhtr phaong phap 1 k h i chi t i m ngay dtfoc 1 d i e m chung S.
Luc nay t a c6 h a i trifcfng hap :
>

H a i m a t p h l n g (a), (P) thuf tif chiJa h a i difdng
t h i n g ( d i ) , (da) ma (dj) n (da) = I
=> S I la giao tuyen can t i m .

>

H a i m a t p h l n g (a), (P) thuf t i f chtifa h a i difdng
t h i n g ( d i ) , (da) ma ( d i ) // (da).
S_

D i f n g xSy song song v d i (dj) h a y (da)
=> xSy la giao t u y e n can t i m .

7



m. C A C B A I T O A N C O B A M

Bai 1
Cho tiif giac l o i A B C D c6 cac canh doi k h o n g song song va d i e m S d ngoai (ABCD). T i m
giac tuyen ciia :
a/ (SAC) va (SBD).

hi

(SAB) va (SDC); (SAD) va (SBC).

Giai
a/ Xet h a i m a t p h a n g (SAC) va (SBD), t a c6 :
T r o n g tuT giac l o i A B C D , h a i ducmg cheo A C



S la d i e m c h u n g thuf n h a t .



(1)

n B D = O : d i e m c h u n g thijf n h i (2).

^

Ti/(1) va (2) suy r a :

(SAC) o (SBD) = SO (ycbt)
hi

Xet hai m a t p h a n g (SAB) va (SDC) cung c6 :
H a i canh ben A B va C D cua t i l giac A B C D



S la m o t d i e m chung.



theo gia t h i e t k h o n g song song.
^

A B ^ C D = E : la d i e m c h u n g thut h a i .

Do do : (SAB) n (SDC) = SE (ycbt)
Tucfng t i f : (SAD) n (SBC) = SF (ycbt); v d i F = A D ^ BC; do A D / / BC.

Bai 2
Cho t i l d i e n A B C D . Goi G j , Ga la t r p n g t a r n h a i t a m giac B C D va A C D . L a y theo thuT t i i I ,
J , K la t r u n g d i e m ciia B D , A D , C D . T i m cac giac tuyen :
aJ

(G1G2C) o ( A D B )

hi

(G1G2B) n ( A C D )


c/

( A B K ) o (CIJ>.

a/ (G1G2C) n ( A B D ) = I J
(ABK) ^ (CIJ) =

d

(GiGaB) n ( A C D ) = GgK hoSc A K

hi

G,G2

Bai 3
Cho h i n h chop S . A B C D c6 day A B C D la h i n h b i n h h a n h t a m O.
T i m giao t u y e n cua h a i mSt p h i n g (SAB) va (SCD).

hi

T i m giao t u y e n cua h a i m a t phSng (SAD) va (SBC).

aJ

c/ T i m giao t u y e n ciia h a i m a t p h ^ n g (SAC) va (SBD).

Giai
aJ


Xet h a i m a t phSng (SAD) va (SBC), t a c6 :
De y A D c ( S A D ) ; BC c (SBC) m a A D // BC.



S la d i e m c h u n g thur n h a t .



Ta d u n g xSy // A D hoac BC.
[(SAD) = (xSy; AD)
^

|(SBC) = (xSy; BC)

=^ (SAD) n (SBC) = xSy (ycbt).
hi

Tifang t i r , difng uSv // A B hoftc C D

8


=> (SAB) r^ (SCD) = uSv (ycbt)
c/ Goi O = A C n B D , tiTcrng t a b a i 1
=> (SAC) n (SBD) = SO (ycbt).
Bai 4
Cho h i n h chop S . A B C D c6 day la h i n h t h a n g A B C D v d i A B l a day Idtn. Gpi M la m o t d i e m
bat ky t r e n SD va E F l a difang t r u n g b i n h cua h i n h t h a n g .

a/ T i m giao t u y e n ciia h a i mSt p h i n g (SAB) va (SCD).
b/ T i m giao t u y e n cua h a i m a t phSng (SAD) va (SBC),
c/ T i m giao t u y e n cua h a i mSt p h a n g ( M E F ) va ( M A B ) .

Doc gia t u g i a i tUcfng t u n h u cac b a i t r e n .
Bai 5
Cho h i n h chop S . A B C D c6 A B C D l a h i n h b i n h h a n h . Goi G,, G2 l a t r o n g t a m cac t a m giac
SAD; SBC. T i m giao t u y e n cua cac cSp mSt p h a n g :
a/ (SGiG^) va ( A B C D )

b/ (CDGiGz) va (SAB)
UvCdng

0/

(ADG2) va (SBC).

d§Ln

Goi I , J , E, F thur t a Ik t r u n g d i e m cac doan t h i n g A D ,
BC, SA, SB theo thur tvt d6. Thifc h i e n cac l a p l u a n nhtf cac
bai toan t r e n ;
a/ (SG1G2) n ( A B C D ) = I J (ycbt)
b/ (CDGiGa) n (SAB) = E F (ycbt)
c/ (ADG2) ^ (SBC) = xG2y (ycbt)
T r o n g do xGay // A D hoSc BC.

L o a i 2 : T l M G I A O D I £ M C U A D U d N G T H A N G 1fA M A T
L


PHirONG

PHANG

PHAP

Ca sd cua phaang phap t i m giao d i e m O cua dudng t h a n g
(a) va m a t phSng (a) l a xet 2 h a i k h a nSng xay r a :
n

T r i r d n g hop (a) chiJa dudng t h S n g (b) va (b) l a i c&t diicrng
t h d n g (a) t a i O.
T i m O = (a) n (b)
=> O la d i e m can t i m .

n

Trtfdng hap (a) k h o n g chiifa dUcmg t h i n g nao cat (a).
T i m ( P ) ^ ( a ) v a ( a ) n ( P ) = (d)
>

T i m O = (a) o (d)

=> O la d i e m can t i m .

n. CAC

BAI TOAM G O B A N

Bai 6

Cho tuf d i e n A B C D . Goi M , N I a n lugt la t r u n g d i e m cua A C va BC. L a y d i e m K e B D sao
cho K B > K D . T i m giao d i e m ciia h a i dudng t h i n g CD va A D v d i ( M N K ) .
9




De y den K B > K D
Do do t r o n g (BCD)
Ma K N c ( M N K )



Giai
=> K N k h o n g song song C D
K N o CD = I .
CD

( M N K ) = I (ycbt)

Taong t a xet I M c ( M N K ) , t r o n g ( A D C )
Ta CO :

AD n IM = E

=> A D n ( M N K ) = E (ycbt)

Bai 7
Cho tiJ dien A B C D . L a y d i e m M t r e n A C va h a i d i e m N va K thuf tiT nSm t r o n g cac t a m
giac B C D va A C D . D u n g giao d i e m cua CD va A D \di ( M N K ) .

HtfdTng d i n
Doc gia t u g i a i , x e m h i n h ben.
a/

CD

( M N K ) = P (ycbt)

b/ A D n ( M N K ) = Q (ycbt)

Bai 8
Cho h i n h chop tuf giac S.ABCD. L a y t r e n SA, SB va BC ba d i e m M , N , P theo t h i i t\i sao
cho M P k h o n g t h e c&t A B hay C D . T i m giao d i e m cua SC va A C v d i ( M N P ) .

Giai
ThUdng t h u d n g do ycbt t i m giao d i e m
NP o SC = K
ma NP c (MNP)
Trong mp(SAC)
ma M K c (MNP)

SC n ( M N P ) = K (ycbt)
M K o AC = H1
|

=> A C r> ( M N P ) = H (ycbt)

Bai 9
Cho m o t t a m giac A B C va m o t d i e m S d ngoai m a t p h i n g chila t a m giac. T r e n SA va


SB

ta lay hai d i e m M , N v a t r o n g m a t p h i n g (ABC) ta lay mot d i e m O. D i n h ro giao diem cua
( M N O ) v d i cac dudng t h i n g A B , B C , A C va SC.
Hi^dng d i n
Tuang t u , doc gia t u g i a i (xem h i n h ben)
A B n ( M N O ) = E (ycbt)
BC o ( M N O ) = F (ycbt)
A C n ( M N O ) = G (ycbt)
SC n ( M N O ) = H (ycbt)

10


Loal 3 : Cfll/NG MWfl B A D I £ M T R O N G K H O N G G I A N T H A N G H A N G
I. pmroNG P H A P
Co so cua p h i i o n g phap can p h a i chufng m i n h ba d i e m
trong yeu cau b ^ i t o a n l a d i e m chung cua 2 mSt phSng nao
do (chfing b a n A, B, C nSm t r e n giao t u y e n (d) cua h a i m a t
phSng do nen A, B, C t h a n g hang).
O day k h o n g l o a i triJ k h a n&ng chiJng m i n h difoc difdng
thang A B qua C => A, B, C t h i n g hang.
n. C A C B A I T O A N C O BAM
B a i 10
Xet ba d i e m A, B, C k h o n g thuoc m a t p h i n g (u). Goi D, E, F I a n l u o t l a giao d i e m ciia A B ,
EC, CA va (g). ChCifng m i n h D, E, F t h a n g hang.
Giai
De y t h a y D, E, F viTa a t r o n g m p ( A B C ) vifa d t r o n g mp(a).
Do A, B, C g (a), nen (a) va (ABC) p h a n b i e t nhau.
=> ( a ) n (ABC) = A (A chuTa D , E, F)

D, E, F t h i n g h a n g t r e n A (dpcm).
B a i 11
H a i t a m giac A B C , A B C k h o n g dong p h i n g c6 A B n A B ' = I , A C n A C = J , BC n B C = K
ChiJfng m i n h I , J , K t h i n g h a n g .
Giai
De y I , J , K I a n l u o t d t r e n h a i m a t p h i n g p h a n
(P) ^ (ABC) va (Q) = ( A ' B ' C ) .
N e n no 1^ diim c h u n g cua h a i m a t p h i n g do
I , J , K e (A) = (ABC) n ( A ' B C )
=> 1, J , K t h i n g h a n g (dpcm).
B a i 12
Cho A, B l a h a i d i e m d h a i p h i a khac n h a u doi v d i m a t p h i n g a va A B c i t a t a i O. D i t o g
hai dUdng t h i n g x'Ax, y ' B y song song n h a u theo thuf tiT c i t a t a i M va N . ChuTng m i n h M , N ,
O t h i n g hang.
Kvldng
TifOng

^

t\l:



fM, O,

dSn

NG(S)

[8 = (Ax; By) n (a)


=> M , N , O t h i n g h a n g t r e n (8)

11


t o a l 4 : CmiUG MWfl M Q T DtfCiNG T H A N G T R O N G KHONG G I A N
Q U A M O T D I £ M C O DINH
I.

PHirONG

PHAP,

Ca sd cua phucfng phap chuTng m i n h diXcrng t h i n g (d)
qua m o t d i e m co d i n h :
Ta can t i m t r e n (d) h a i d i e m tuy y A ; B va chuTng m i n h
2 d i e m do t h i n g h a n g v d i m o t d i e m I co d i n h c6 sSn t r o n g
khong gian.
=> (d) qua I CO d i n h (dpcm).

IL PHtfONG PHAP,
Co sd cua phiTcfng phap can thuc h i e n ba bifdc ccf ban :
n

B i : T i m dUctng t h i n g a co d i n h d ngoai mSt p h 5 n g co
d i n h (a) ma (a) chila d (liOi dong).




B2 : T i m giao d i e m I = a ^ d
=> I l a d i e m co d i n h ma d d i qua

m. C A C B A I T O A N C O B A N

Bai 13
Cho A , B l a h a i d i e m co d i n h t r o n g k h o n g g i a n d ve h a i p h i a khac n h a u cua m&t p h i n g co
d i n h a. X e t d i e m M luu dong t r o n g k h o n g g i a n sao cho M A n a = I va M B n a = J . ChuTng
m i n h difdng t h i n g I J luon d i qua m o t d i e m co d i n h .

Giai
Goi O = A B n (a) => O co d i n h ( v i A , B co d i n h vk
a 2 p h i a cua (a))
T a CO : mp(P) = ( M A ; M B ) n (a) = I J
De y t h a y : O e I J => O, I , J t h i n g hang.
N g h i a l a dacfng t h i n g I J d i qua O co d i n h (dpcm)

Bai 14
Cho h i n h t h a n g A B C D ( A B // C D va A B > CD). X e t d i e m S e ( A B C D ) va m a t p h i n g a luu
dong quanh A C v d i a '-^ SB = M , a n SD = N . ChuTng m i n h difdng t h i n g M N luon luon d i qua
mot d i e m co d i n h .

De t h a y dxiac n g a y M N c (SBD)

va

AC c (SAC) va M N o A C = O t h i O e
B D = (SBD) n

(SAC)


=> M N qua O co d i n h (dpcm).

12


Bai 15
Cho h a i d i f d n g t h f t n g d o n g q u y O x , O y v a h a i d i e m A , B k h o h g n S m t r o n g m a t

phing

(xOy). M o t m a t p h a n g l i f u d o n g ( a ) q u a A B l u o n l u o n c a t O x , O y t a i M , N . C h i i f n g t o M N q u a
mot d i e m co d i n h .

Giai
D e y t h a ' y k h i ( a ) q u a y q u a n h A B co d i n h n h t f n g vAn co :
( a ) n [ ( O x ; O y ) ^ (P)] = A ( q u a M , N )
1 AB CO d i n h

Nhung -j[P

ABo(p) = I e A

CO d i n h

N g h i a la d u d n g t h a n g M N = A l o u dQng nhOng
v a n qua I co d i n h . ( d p c m )

toal S : C H O N G MWfl B A O U d N G T H A « G T R O N G KHONG G I A N D O N G Q U Y
L PHUONG PHAP,

Co so cua p h i f a n g p h a p l a t a c a n c h i i f n g m i n h d U d n g thiif n h a t
qua g i a o d i e m c i i a 2 d i f d n g c o n l a i b a n g 2 budrc co b a n :




Bi : T i m (d,) o

(d^)

= O

B2 : C h u f n g m i n h (d;j) q u a O .
=> ( d i ) , (d2), (d.i) d o n g q u y t a i O ( d p c m )

Q. P H U O N G

PHAP,

C o s d c u a p h a a n g p h a p l a t a c a n chijfng m i n h

chung

doi m o t cat n h a u v a d o i m o t d t r o n g 3 m a t p h a n g p h a n
b i e t q u a 2 bifdc ca b a n :
d],


B i : Xac d i n h <


c: a; d j

0

da = I i

id3

\

da, d;j cz P; da ^ d3 = I2
A

dg, d , e Y; dg n d j = I3

di

\

\

a, p, y p h a n bi§t


B2 : K e t l u a n ( d , ) ; (da); (d;,) d o n g q u y t a i 0 = I i = I2 = I3

m. c A c

BAI TOAN C O BAM


Bai 16
C h o t i l d i e n A B C D . G o i E , F , G l a b a d i e m t r e n b a c a n h A B , A C , B D sao c h o E F n B C = I ,
E G o A D = J ( v d i I ^ C wk J

^ B). C h i j f n g m i n h C D , I G v a J F d o n g q u y .

Giai
X e t b a difcfng t h A n g C D ; I G v a J F , t a tha'y :
CD, I G e ( B D C ) va C D
• IG, J F c (EFG)

IG / 0

va I G n J F * 0

J F , C D e ( A C D ) va J F r> C D * 0
Va ba m a t p h a n g ( B C D ) , ( E F G ) , ( A C D ) l u o n p h a n b i e t
( v i I ?t c v a J ?t D ) => C D , I G , J F d o n g q u y t a i O ( d p c m ) .

13


O Cach khac
D o c g i a churng m i n h r S n g J F q u a O = I G n C D => C D ; I G v a J F d o n g quy.

B a i 17
C h o h a i t a m giac A B C , A B C sao cho A B c a t A ' B ' a E , A C cdt A C d F ; B C c a t B C d G .
a/

Chufng m i n h b a d i e m E , F , G t h S n g h a n g .


b/ C h i J n g m i n h difcfng t h a n g A A ' , B B ' , C C d o n g quy.

Gidi
a/

D e y t h a y E , F , G l a b a d i e m chung cua h a i m a t ph^ng p h a n biet
(a) ^ ( A B C ) v a (P) = ( A B ' C ) .
D o do : E , F , G e (A) = ( a ) n (P).
V a y E , F , G th^ng h a n g (dpcm).

b/ N h a n x e t n h u s a u :
: AA', B B ' cr ( E A A ' ) ; A A ' o B B ' # 0
^ B B ' , C C c ( G B B ' ) ; B B ' r^ C C * 0
Ice,
^

AA' c ( F C C ) ; C C n AA' # 0

A A ' , B B ' , C C d o n g quy t a i O (dpcm).

Chuyen

de 2 :

QUAN HE SONG SONG

t o a i 1: C H t J N G MWfl HAI DLfCJNG

THANG


SONG SONG

I. PHirONG PHAP
C o S0 c u a p h a o n g p h a p c a n t h i i c h i e n h a i hxidc CO b a n c h o d i n h n g h i a a // b
j a , b c: (a)
'a^b = 0


B i : K i e m t r a h a i difdng t h a n g a c u n g t r o n g m o t m a t
p h a n g h a y hifeu n g a m r a n g h i e n n h i e n d i e u do x a y r a
n e u c h u n g t r o n g 1 h i n h p h a n g n a o do. ( 1 )



B 2 : D u n g d i n h ly T h a l e s , t a m giac dong dang, t i n h c h a t bac cau ( t i n h c h a t cung song
s o n g \6i

difdng thiJ b a ) l a h a i c a n h c u a h i n h t h a n g , h a y h a i c a n h doi c u a h i n h b i n h h a n h ,

... de k h a n g d i n h h a i difcfng t h ^ n g do k h o n g c6 d i e m c h u n g . ( 2 )
T i f ( 1 ) v a ( 2 ) => ( y c b t )

n. C A C BAI TOAN CO BAN
B a i 18
C h o h i n h c h o p S . A B C D c6 G j , G 2 , G3, G , I a n lucft l a t r o n g t a m c a c t a m g i a c S A B , S B C ,
S C D , S D A . C h u m g m i n h tiJf g i a c G i G a G g G , l a h i n h b i n h h a n h .

14



Giai
SG,
SE
Theo t i n h chat t r o n g tarn, t a c6 : - i ,
SG3
t
[ SH

SG2
SF

2

SG4

2

SK

3

3

Dinh l y Thales va t i n h chat diTcfng t r u n g b i n h
G,G2// = - E F ; E F 7 / = i A C
'

^


3

2

• G1G2

// = G;jG4

G.G,, // = - H K ; HK// = - AC
^

'

3

2

G1G2G3G4 l a h i n h b i n h h a n h (dpcm).
B a i 19
Cho diem S d ngoai m a t phSng h i n h b i n h h a n h A B C D . X e t m S t p h d n g a qua A D c^t SB
va SC Ian lucft d M va N . Chiirng m i n h A M N D l a h i n h t h a n g .
Giai

S

D6 y thay h a i m S t phSng (a) v a (P) c6 2 d i e m M vfl N 1^ d i ^ m chung.
=> M N = (a) n (SBC)

'(a) 3 AD
ma^(SBC)3BC

iAD//BC

N

va theo each d i m g M N // A D (hoftc BC)
=> A D N M l a h i n h t h a n g day lorn A D . (dpcm)
B a i 20
Cho tuT dien A B C D . Goi M , N I a n li^gt l a t r u n g d i e m cua B C va B D . G g i P l a d i e m t u y y
tren canh A B sao cho P ?t A v a P # B. X e t 1 = P D

A N va J = PC o A M .

ChiJng m i n h r S n g : I J // C D .
Giai
Xet h a i m a t p h a n g ( A M N ) v a (PCD) c6 h a i d i e m chung l a I va J .
IJ = ( A M N )

r-.

(PCD)

'CD c (PCD)
N h i m g < MX CT (AMN)
• va MN // CD
^

I J // M N hoac C D (dpcm).

toai Z : CfltJfJG M W H DiidfiG T H A N G S O N G S O N G TfCl M A T F H A N G
L PHtrOWG P H A P ,

Co so ciia phuong phap m o t l a sii dung d i n h l y phuong giao t u y e n song song.
De chiing m i n h d // a t a can thUc h i e n h a i bade CO b a n chufng m i n h :


E l : Chufng m i n h d = y o p m a



B2 : K e t l u a n t i f t r e n d // a.

d

y r- a = a
p n a = b.
a//b

15


n . PHOONG PHAP^
Ca sd ciia phifcng phap la stf dung dieu k i e n can va du
chijfng m i n h di/dng t h i n g (d) song song vcJi m a t p h a n g

(a)

b a n g h a i btfdrc :


B i : Quan sat va quan l y gia t h i e t t i m dudng t h i n g ou
v i e t (A) cz (a) va chiJng m i n h (d) // (A).




B2 : K e t l u a n (d) // (a) theo dieu k i e n can va dii.

m. cAc

BAI T O A N C O BAM

Bai21
T r o n g tuf dien A B C D , chufng m i n h rSng dean no'i h a i t r o n g t a m G i , G2 cua h a i A A B C

va

A A B D t h i song song v6[ ( A C D ) .
Giai

A

Goi A i , A2 l a t r u n g d i e m BC va B D theo thut tiT do, t a c6 :
AG2

3

AA, ' AAg

2

AG)


Theo d i n h l y T h a l e s , t a c6 :
' 0 , 0 2 / / A , A2

B

' m a A,A2 //CD (tinh chat dUcrng trung binh)
Theo t i n h bSc cau

=>

G1G2 // CD c: (ACD)

=j.

G1G2 // (ACD)

(dpcm)

B a i 22
Cho h i n h chop S.ABCD day l a h i n h b i n h h a n h A B C D . G o i M , N l a t r u n g d i e m SA va SB.
Chijfng m i n h : M N // (SCD) v a A B // ( M N C D ) .
Giai
Theo t i n h c h a t dudng t r u n g b i n h t r o n g t a m giac
=> M N // A B , ma A B // CD
=> M N // C D
Theo dieu k i e n can va du
O

cz


(SCD)

=> M N // (SCD)

(ycbt).

Cach khac
De y M N = ( M N C D ) n (SAB) va t r o n g h a i m a t p h a n g do

chiJa theo thijf tiT cac doan t h i n g C D // A B

D

=> M N // (SCD) 3 CD (ycbt)

M N // A B va C D
TifOng tyl :

A B // M N c ( C D M N )

=> A B // ( C D M N ) (dpcm).

B a i 23
Xet h a i h i n h b i n h h a n h A B C D va A B E F k h o n g dong p h l n g . Goi M , N l a h a i d i e m thoa
AM - i AC va BN = - BF . Chufng m i n h r i n g M N // ( D E F ) .
3
3
Giai
De y t h a y M , N l a t r o n g t a m cua b a i t a m giac A B D va
A B E theo thijf t u do.

Keo d a i t h i D M o E N = P : l a t r u n g d i e m A B .
^

PE

PD

PX

PM

1
3

Theo d i n h l y T h a l e s
^

M N // E D c ( E F D C ) ^ ( D E F ) (dpcm)

D

16


Bai 24
H i n h c h o p S . A B C D c6 d a y l a h i n h b i n h h a n h A B C D , t a r n O . G o i M , N I a n \\iqt l a t r u n g
d i e m S A , S B v a x e t h e t h i J c v e c t o : 3 S I - 2 S M = 3 SJ - 2 S N = 0*. ChuTng m i n h r S n g :
a/ I J / / ( S C D )

b/ S C / / ( M N O ) .


Hvfdrng d i n
a/ i

I J // M N , M N // A B ; A B // C D

M N // C D

CD c (SCD)

=> I J / / ( C S D ) ( d p c m )
b/

AM

AO

AS

AC

S C // M O c ( O M N )
S C // ( O M N ) ( d p c m )

Bai 25
C h o A x , B y l a h a i nijfa d i T d n g t h S n g c h e o n h a u . T r e n A x l a y d i e m M , t r e n B y l a y d i e m N
sao c h o A M = B N . C h i j f n g m i n h r S n g dUcfng t h i n g chufa d o a n M N l u o n l u o n s o n g s o n g w6i m a t
p h a n g CO d i n h .

Q u a A d u n g A x ' // B y ; q u a N d i f n g N N ' // B A ; v6i N ' e A x ' . L u c d o tii g i a c A N N B l a h i n h

b i n h h a n h n e n : A N ' = B N => A M = A N '
De y A A M N ' c a n d A n e n t i a p h a n giac n g o a i A t cua STAJT

se s o n g s o n g v6i M N ' v a t i a A t

n a y co d i n h h a y A B v a A t x a c d i n h m a t p h S n g co d i n h ( P ) .

Ta

lMN'//At

CO : <
[

( M N N ' ) // ( P )

N N ' // A B

V a y : M N // ( P ) tiifc l a M N l u o n l u o n s o n g s o n g v6i m&t p h a n g co d i n h

(dpcm).

toal 3 : HAI M A T P H A N G S O N G S O N G

Dang

1 : C H Q N G MINH HAI MAT P H A N G S O N G S O N G

L PmrOHG PHAP
Co


sd cua phuong

phap

chiJng m i n h

hai mat

p h a n g fx v a P s o n g s o n g n h a u t a c a n thiTc h i e n h a i
bUdc CO b a n t r o n g k h i siJf d u n g d i e u k i e n c a n v a d u
nhu sau:


B i : Chufng m i n h

" m a t p h a n g ( a ) c h i i a h a i dUcJng

t h a n g a, b d o n g

q u y thijf t i f s o n g

song v d i h a i

dUoing t h a n g a', b ' d o n g q u y t r o n g m a t p h a n g P".


B2 : K e t l u a n ( a ) // (P) t h e o d i e u k i e n c a n v a d u .

THL; VJENTifJHglNHTHUAN


17


n . ckc

BAITOAN C OBAM

Bai 26
T r e n b a t i a c u n g c h i e u , s o n g s o n g v a Ichong d o n g p h ^ n g A x , B y , C z M n lifot l a y c a c d i e m
A ' , B ' , C s a o c h o : A A ' = B B ' = C C c 6 do d a i k h a c k h o n g . ChOfng m i n h ( A B C ) // ( A B C ) .

Giai
AA' =3 BB'

D e y :
A'B' IIAB c (ABC)

; AA' = CC' =j. A'C // AC

c

(I)

(ABC)

N e n t a c 6 h a i dUcrng t h ^ n g d o n g q u y A B ' , A C
trong mp(A'B'C') thoa dieu k i e n (I).
=> ( A B ' C ) // ( A B C ) ( d p c m )


Bai 27
C h o h i n h b i n h h a n h A B C D . Tir A v a C k e A x c a C y song song cung chieu v a khong n k m
t r o n g m a t p h S n g ( A B C D ) . Chiifng m i n h ( B ; A x ) // ( D ; C y ) .

Gi&i
Tirang t u xet h a i m a t p h i n g ( B ; A x ) v a
( D ; C y ) , thuT t a chuTa c a c c a p d u d n g

thing

d o n g quy.

fAB//CD
IAx//Cy
=> ( B ; A x ) // ( D ; C y ) ( d p c m )

Bai 28
C h o h a i h i n h binh h ^ n h A B C D v a A B E F d trong h a i m a t ph^ng khac nhau. Chilng m i n h
( A D F ) // ( B C E ) .

Giai
H a i m a t p h l i n g ( A D F ) v a ( B C E ) thiif tiT chuTa c a c c a p dirdng
t h d n g d o n g quy.

iAF//BE
AD//BC

/ A;
( A D F ) // ( B C E ) ( d p c m )


Dang 2 : CHUfNG MINH CAC Dl/dNG THANG D6NG

PHANG

LPBirONGPBAP
Ccf s d c u a p h u a n g p h a p chiifng m i n h c a c d u d n g t h i n g d i , d2, dg... d o n g p h i n g l a c a n p h a i
thiTc h i ^ n h a i bi/

B i : C h v i n g m i n h d ] , dg, ds, ... d o i m o t c a t n h a u v a c u n g s o n g s o n g v d i m p t m a t p h i n g ((i)
n a o do.

18




B2 : Ket luan d], d2, ds, ... c (a) // (P) => d i , d2, d^j, ... dong p h i n g trong (a);

(a) phai

chufa cac giao diem cija d,, da, ds, ....
n. C A C B A I T O A N C O B A N

Bai 29
Cho tiJ dien ABCD c6 AB = AC = AD. Chufng minh rSng ba diTcfng phan giac ngo^i cdc goc
SAC. CAI), I5AB cung nSm trong mot mat phlng.
Giai
Goi A t i , At2, Ata la ba diTdng phan giac

ngoai ciia goc : fiAfc, CXt), I5A6 theo thuT t u do.
Do cac tam gidc can tai dinh A nen cac
phan giac ngoai song song vdi canh day, nen :
At, / / B C c (BCD)
A t a Z / C D e (BCD)
;At3//BDc(BCD)

At,, At2, At3 // (BCD)
=> A t , , At2, Ata dong ph^ng (trong (P) // (BCD) \k (P) qua A) (dpcm).
Bai 30
Cho hinh chop day la luc gidc deu. Chufng minh rang giao tuyen cua mat ben doi nhau thi
dong phlng.
Giai
De y thay :
(SAB) n (SED) = t, // AB, E D
(SBC) o (SEE) = ta // BC, E E
^(SCD) n (SEA) =

=>

// CD, FA

t , , ta, tg//(ABCDEF)

Vay t , , t2, tg dong ph^ng trong (a) // (ABCDEF)
va (a) qua S. (dpcm)
Bai 31
Tren bon tia phan biet Ax, By, Cz va Dt song song cung chieu, lay cac diem A', B', C , D'
sao cho AA' = BB' = CC = DD'. Chutng minh r i n g A B , B'C, CD', D A ' , A C , B'D" cung song
song vdi mat ph^ng ABCD.

Htfdng d i n
Doc gia t u giSi iMng t\l hai bai toan tren.
19


D E S H Li" THAIJES T R O N G K H 6 N G
•k D i n h l y i (thu|ln) : Hai ditang thing
khong gian chdn tren cdc in^t phdng

GIAN

tuy y d,, d2 trong
song song nhau (a)

II (P) II (y) tao ra cdc doan thang tUcmg ling ty le :
A,A.

-k D i n h l y 2 ( d a o ) :


TrUdc k h i xet d i n h ly dao, t a quan tarn d e n h a i k h a i
n i e m s a u k h i xet d e n cac d a y ty so, c h i n g h a n :



B2B3

A2A3

B1B9


A, A

(*)

D o a n n o i c a p goc v a c d c cftp n g o n l a ( d o a n ) b a c t h a n g c u a d a y t y so ( * ) .



(A2; B2) v a (A3; B3) l a c a c cStp n g o n c u a d a y t y so ( * ) .



( A i ; B ] ) l a c a p goc c u a d a y t y so ( * ) .



D i n h l y : Neu c6 day ty so trong khong gian :
thdng (d,), (d2) thi cdc bac thang AiB,,

A,A.

(*) da, xdy ra tren hai

(di)
(goc)Ai

G h i c h u : T a c6 p h a t b i e u k h a c c u a d i n h l y

thdng


thang A,B,,

(dj),

(ngpn tren) A2

fd^) thi

mot

dudng

A2B2, A3B3 cung song song vai mot mg,t phdng

dinh.
O

T h a l e s dao nhif s a u :
Vai dieu kien c6 day ty so (*) da xdy ra tren hai
dudng

trong

A2B2, A^B^ se song song

3

bac


(ngon difdi) A 3

c6

(dz)
^ B,(goc)
B2 (ngon tren)
B 3 (ngon dU(Ji)

vdi mot

mat phdng chda hai bac thang con lai.
" A , B i / / ( a ) = (A2B2 ; A 3 B 3 )
A2B2//(P)-(A3B3;AiBi)
A3B3//(Y) S (A,Bi

(A)

; A2B2)

(mat phang co dinh)\

Dang 3 : CHUfNG MINH DJCiNG THANG SONG SONG MAT PHANG
BANG DINH LY THALES
L PHirONG P H A P ,
C o s d c u a p h u o n g p h a p chufng m i n h dUdng t h i n g s o n g s o n g v d i m S t p h i n g b a n g e a c h suf
d u n g d i n h l y T h a l e s d a o t r o n g k h o n g g i a n g o m h a i budc c a b a n s a u d a y :


B i : X a c d i n h t r e n h a i d u d n g t h i n g tiiy y c h a n g h a n ( d i ) , (d2) de t i m t r e n do d a y t y so :

^1^2

^ B1B2

AjAs

B,B3

X d c d i n h c S p ( A i ; B j ) l a c S p goc, c d c c S p ( A j ; B2) v a (A3. B3) l a h a i c S p n g o n .
n

B 2 : L u c do c a c d o a n b a c t h a n g A i B i , A2B2, A3B3 dirac k e t l u a n c u n g s o n g s o n g v d i m S t
p h a n g ( P ) ( x e m •.>).

20


•. pmroNG PHAPj
Ta chutng m i n h dUdng t h i n g (d) n a m t r o n g m a t p h i n g (a) // (()) => (d) // (p).
m. c A c

BAI TOAN C O B A N

Bai 32
Cho tut dien A B C D c6 A B = C D . Goi M va N l a h a i d i e m lUu d o n g t r e n A B va C D sao cho
AM = C N . Chutng m i n h M N luon song somg vdi mSt p h I n g co dinh^

Giai
Neu dat A B = C D = a; A M = C N = x. De y t h a y t r e n A B va C D ta co day t y
AM ^ CN


i(A; C) la cap go'c

AB

|(M; N) v a (B; D) la hai cap ngon tUcJng ufng.

CD

Ap dung d i n h l y Thales dao t r o n g k h o n g g i a n t h i ba
thang A C , M N va B D ciing song song v
bac

mSt phIng (a)

due nay (a) chUa co d i n h v i day t y so — chUa l a h k n g so).
a

Ta diTng (a) n h u sau : goi E, F , G la t r u n g d i e m cac canh A B ,
DC, CB theo thuf t i l do t h i (a) = (EFG)
mat phIng

CO

d i n h va cung song song

va (a) t h o a yeu cau l a

vdri


A C , B D va M N .

Vay M N // (EFG) = (a) co d i n h (dpcm)

Bai33
Cho h a i h i n h binh h a n h A B C D va A B E F k h o n g dong phIng; tren cAc dUOng cheo A C va
AM
AC

BF Ian lucft lay cac d i e m tuy y M , N sao cho

BN
. Chutng m i n h rSng t a luon co : M N //
BF

(DEF).

Giai
Tir gia t h i e t

AM

BN

AC

BF

(*)


A p dung d i n h l y T h a l e s dao cho cac

doan

bac

t h a n g : A B , M N , CF.
=> M N // ( C D F ) ; v i A B // C D c

(CDF)

=> M N // ( D E F ) = (CDF) (dpcm)

Bai 34
Cho h i n h vuong A B C D va A B E F d t r o n g h a i m a t p h I n g khac n h a u . T r e n cac difdng cheo
AC va BF, ta I a n l u g t lay cac d i e m M , N sao cho A M = B N . Chutng m i n h r a n g M N // ( C E F ) .

Giai
Do h a i h i n h v u o n g A B C D , A B E F b a n g canh
bang nhau
„.,,,..-^
Gia t h i e t =>

AM

BN
=

AC


BF

A p dung d i n h l y Thales cho cac

doan bac t h a n g :

A B , M N , C F voti de y E F cz ( C E F ) ; A B // E F c
^

nen

=> A C = B F .

M N // (CEF)

(CEF)

(dpcm)
21


Bai 35
T r e n h a i t i a A x v a B y c h 6 o n h a u , t a I a n luat l a y h a i d i e m M

N sao c h o A M = k . B N ( k >

0 cho t r a d e ) . C h u f n g m i n h r S n g M N l u o n l u o n s o n g s o n g v d i m p t m S t p h S n g co
HUoTng
Trade het:


dinh.

dim

B y la'y d i e m N , d i n h b d i : B N , = 1
A x l a y d i e m M j d i n h b d i : A M ; = k ( v i k > 0, cho t n / d c )

H i e n n h i e n 1^ h a i d i e m M j \k N ] co

dinh.

T h e o g i a t h i e t v a tii e a c h d a n g t r e n h i n h t a co :

Nen

BN

BN,

AM

AM,

,

AMi
AM

t h e o d i n h l y dao


BNi
BN

cua d i n h l y T h a l ^ s

MN

l u o n l u o n s o n g s o n g v d i m S t p h i n g co d i n h ((5) =
(A;

Bd)

chaa A B

va

d a d n g t h i n g d qua

B

song

song vdi N , M ] . (dpcm)

B a i 36
Cho

h a i d a d n g t h i n g c h e o n h a u d j v a d2. M l a m o t d i e m c h u y e n d o n g t r e n d i v a N l a


mot

d i e m c h u y e n d o n g t r e n d2. T i m q u y t i e h t r u n g d i e m I cua d o a n M N .
Hu&ng

dan

G o i A B l a d o a n v u o n g goe c h u n g c u a d i v a d 2 ( A e d j , B
d 2 ) ; O l a t r u n g d i e m eiia
Taeo:

OB

=

IX

=

dinh

t h i 0 1 nkm

O song song vdi di va

bai

hai

di


AB.
i
d'2

T h e o d i n h l y T h a l e s dao
( P ) qua

trong mat

da, tiifc l a m a t

d a d n g t h i n g d'l va

d'2 q u a

phlng

phang

O I a n lacrt

O

M'
N'

xac
song


s o n g v d i d ] v a d-^.
Giai

han

; M

va

N c h a y t r e n d] va

k h o n g co

rang

huge n e n I c h a y t i i y y t r e n ( P ) .


: L a y m o t d i e m I G ( P ) . Q u a I t a d O n g dacfng t h i n g s o n g

Dao

s o n g v d i d'2, d a d n g t h i n g n a y c i t d ' l t a i E . L a y d i e m M ' e
do'i x O n g vdri O q u a
M I

clt

d'l


E.

d'2 d N ' . D i n h

t r u n g d i e m cua

ly dadng trung binh

M ' N ' . TCf M ' v a N ' d i f n g cac

cho

thay

dadng t h i n g

I

la

song

s o n g v d i A B . C h u n g I a n l a g t e l t d ] d M v a d2 d N .
H a i t a giac O M ' M A va O N ' N B deu la n h f l n g h i n h chS n h a t :
=>

,^ ^
^
M M = N N


_^

M N ' N M ' l a m o t h i n h b i n h h a n h do d o I l a t r u n g d i e m c u a

MN

V a y quy t i e h t r u n g d i e m I cua d o a n M N l a m a t p h i n g ( P ) d i qua O s o n g s o n g v d i d j v a

22


Chuyen de 3 :

PHlTONG P H A P T I E N D E

Ta da t h a y di/gc k h i g i a i t o a n h i n h hoc t r o n g k h o n g gian t i f h a i chuyen de trUdc mot each
chi/a t i i d n g m i n h iSm viec sCf d u n g h a i t i e n de 5 va t i e n de 6 t h e nao ?
Den day, de" khftc phuc viec do. Chung t o i diTa vac mot chuyen dfe PHUCfNG PHAP TIEN' DE
vdi mot mong muon la doc gia se thiTc sa thay difoc mot each c h i n h xac h a n , tUdng m i n h h o n :
si^ c a n t h i e t c u a t i e n de 5 v a t i e n de 6. H i e n n h i e n viec gidi thieu r o n g r a i n h i f t h e doi hoi
doc gia can chuan b i mot i t k i e n thiife ve sir vuong goc va nhOmg k h a i n i e m ve cac h i n h k h o i .
Sau nhOrng suy n g h i va t r a n t r d t r o n g suot qua day hoc va v i e t sach c h i i n g t o i h y v p n g
duge doc gia dong cam vcii vi$e d a t chuyen de 3 a v i t r i nay t r o n g quyfin sach c h i m o t each
lidc le cung l a du.
L

nnxova

PHAP


Co so ciia phifong phap l a sii d u n g sii c^n t h i e t cua h a i t i e n de 5 va t i e n de 6 d4 xay diTng
va chufng m i n h m o t so b a i t o a n co b a n t r o n g k h o n g gian k h i h i n h t h a n h n e n cac v a t the ( h i e n
nhien 4 t i e n de d trirdc da duoc n g a m hieu la luon luon di/gc sOf dung).
n. C A C B A I T O A M C O B A M

B a i 37
Cho a, b, c la ba difdng t h i n g k h o n g ciing nkm t r o n g m p t m a t phAng va d o i m o t cSt n h a u .
Chufng m i n h rSng : a, b, c dong guy.
Giai
T h a t vay : gia sijf a, b, c k h o n g dong quy, t h i cac giao d i e m ciia c h i i n g lap t h a n h ba d i e m
khong t h a n g h a n g va ba difcfng t h f t n g cung nam t r o n g m o t m a t p h a n g . T r a i v d i gia t h i e t .
Theo phep chufng m i n h p h a n chiifng ycbt dUcrc chijfng m i n h xong.
B a i 38
Cho 3 t i a Ox, Oy, Oz doi m o t vuong goc.
a/ Chufng m i n h r k n g ba t i a do k h o n g cung n k m t r o n g mot m a t p h a n g .
b/ Ijay t r e n ba t i a Ox, Oy, Oz I a n lifgt cac d i e m A, B, C (khac goc O). Chijfng m i n h r a n g :

(AB + BC + CAf ^ eiOA' + OB^ + OC^)
c/ K y hieu a, p, y la ba goc tarn giac A B C , a, b, c la do d a i OA, OB, OC. T i n h cosa, cosp, cosy
va chufng to r a n g a, [3, y n h o n .
Giai
a/ T h a t

vay

: gia

sCf ba t i a cijng thuge

mot


mat

phang, v i Ox va Oy ciing vuong goc v6i Oz, nen Ox va
Oy cung n a m t r e n m o t du'dng t h a n g . Dieu do t r a i v d i
gia t h i e t .
Do do ycbt

di/gc chufng m i n h b a n g phep

chufng

m i n h phan chufng.
b/ Ap dung bat d a n g thufc Bunhiacovky, ta eo :
(AB +BC +CA)^ < 3 ( A B ' + BC^ + CA^) = 3(0A^ + 0B^+ OB^ + OC^ + OC^
(AB + BC + CAf

+OA^)


c/ Ap dung d j n h ly h a m cos cho AABC, t a c6 :
BC^ = AC^ + A B ' - 2AC.AB.cosa
23


cosa =

>0


<=> a n h o n (dpcm)
Tirang tif t a c6 : cos(i =

> 0; cosy =
Vc2 +

Va^ + b ^ V b ^ + c ^

> 0
b2.Va^+c2

Do do : P, Y cung n h o n (dpcm)
B a i 39
Cho t r o n g k h o n g gian ba t i a Ox, Oy, Oz doi m o t tao vdri n h a u mot goc 120". Ch\jtng m i n h
rSng ba t i a Ox, Oy, Oz p h a i dong phSng.
Giai
Gia siif Ox, Oy, Oz k h o n g dong phSng va t a chon sAn t r e n Ox; Oy cac d i e m A, B theo thuT
tif do sao cho : OA = OB = 1 (dvcd)
Dong t h d i t r e n t i a doi Oz' cua t i a Oz, t a chon diem C sao cho OC 1 AC. Luc do AABC cho ta:
AC = OAsin60"

AC =

i


2

OC = OAcos60"


OC = 2

D i n h l y h a m cosin t r o n g A BOC cho t a :
BC^ = O B ' + O C - 2OB.OCcos60°

BC =

«

BC' = 1 + i

«

Do do :

~ 2.1.-.i =
2

A C = BC =

Tifong t u :
«

2

-

(1)

AB^ = O A ' + OB^ - 2OA.OBcosl20'' = 1 + 1 - 2.1.1(-1) = 3


AB =

Va

(2)

Ttf (1) va (2) t a difgc : CA + CB = A B <=> C e A B <=> Ox, Oy; Oz dong p h ^ n g (v6 l y v d i dieu
gia stf ban dau)
Vay Ox, Oy, Oz p h a i dong phang. (dpcm)
B a i 40
Cho ba t i a Ox, Oy, Oz sao cho xOy ^ x &

= 45" va y(5z = 90". ChiJng m i n h r i n g ba t i a do

cung thuoc m o t m a t phang.
Hi^cTng d a n
Gia sU Ox, Oy, Oz k h o n g dong phSng va chon t r e n do theo thtf
t u cac d i e m A, B, C sao cho : OA = a; OB = OC = a V 2 .
Do gia stf => A e

(OBC)

Stf dung d i n h l y h a m cosin
=>

AB

= AC


AB

Ma

= AC

: BC

=

VOC^

- 20C.OA.COS45"

+ OA^

. a '

= ha^

= a ^/2.^/2 =

- 2.a>/2.a. ^

=

=

a


2a

24