ĐỀ CƯƠNG LỊCH sử báo CHÍ VIỆT NAM

ĐỀ CƯƠNG LỊCH SỬ BÁO CHÍ VIỆT NAM .
Câu 1: Các hình thức thông tin xã hội Việt Nam trước khi có báo
chí?


Chức năng của báo chí :

-Chức năng thông tin : báo chí ra đời trước hết là đáp ứng nhu cầu thông
tin của con người ,thông tin cập nhật hằng ngày nhanh nhạy và chính
xác nhất .
- Chức năng văn hóa :( Khai sáng ,giaỉ trí ) mang văn hóa đi khắp nơi
-Chức năng giáo dục : nó bình luận thông tin ,nhờ báo chí mà trình độ
con người được nâng cao .
-Chức năng quan sát và phản biện xã hội : Thông qua báo chí các chủ
trương chính sách của Đảng được cập nhật đến người dân và từ đó
thông qua báo chí họ có thể biết được hiệu quả của các chính sách .
-Chức năng quảng cáo và dịch vụ kinh tế báo chí ,quyết định sự tồn tại
của báo chí,đem lại lợi nhuận thu được cho các trang ,các bài viết .


Các hình thức thông tin trước khi có báo chí :

+ Truyền khẩu là hình thức truyền thông tin đầu tiên .
+ Cậu mõ có xuất thân thấp kém nhưng mang lại truyền lại các thông tin
của vua ,quan lại cho quần chúng
+ Trống ,chiêng ,lửa ,vỏ ốc , sừng trâu ,( còn ảnh hưởng )
+Chữ viết ban đầu chữ viết ở thẻ tre , trống đồng ,đá trước khi giấy xuất
hiện nhằm truyền tải thông tin .


Câu 2 : Trình bày chức năng , đối tượng và các loại hình báo chí

Việt Nam ?


Chức năng của báo chí :

-Chức năng thông tin : báo chí ra đời trước hết là đáp ứng nhu cầu thông
tin của con người ,thông tin cập nhật hằng ngày nhanh nhạy và chính
xác nhất .
- Chức năng văn hóa :( Khai sáng ,giaỉ trí ) mang văn hóa đi khắp nơi
-Chức năng giáo dục : nó bình luận thông tin ,nhờ báo chí mà trình độ
con người được nâng cao .
-Chức năng quan sát và phản biện xã hội : Thông qua báo chí các chủ
trương chính sách của Đảng được cập nhật đến người dân và từ đó
thông qua báo chí họ có thể biết được hiệu quả của các chính sách .
-Chức năng quảng cáo và dịch vụ kinh tế báo chí ,quyết định sự tồn tại
của báo chí,đem lại lợi nhuận thu được cho các trang ,các bài viết .


Đối tượng của báo chí

Là con người hay nói cụ thể hơn là báo chí lấy những hoạt động có ý
thức của con người để phản ánh , thông qua đó để tập hợp tổ chức , giác
ngộ quần chúng ,góp phần nâng cao ý thức xã hội và trình độ về mọi mặt
cho con người .


Loại hình báo chí

Căn cứ vào hiến pháp nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa VN năm 1992 ,
có 3 loại hình báo chí cơ bản .

-Báo in : Gồm báo , tạp chí , bản tin thời sự bản tin thông tấn .
-Báo nói : chương trình phát thanh .


-Báo hình : chương trình truyền hình , chương trình nghe .
-Nhìn thời sự được thực hiện bằng các phương tiện khác nhau
Hiện nay với sự xuất hiện của mạng internet 1997 truyền thông Việt
Nam hiện có 4 loại hình báo chí : Báo in , báo nói , báo hình , báo điện
tử .
Tờ báo đầu tiên 1865 ,gia định báo.
Câu 3 Trình bày sự ra đời của báo chí Việt Nam nữ cuối thế kỷ
XIX?.


Hoàn cảnh lịch sử dẫn đến sự ra đời của báo chí VN

-Cuối thế kỉ XIX cùng với sựu xâm lược của thực dân Pháp ,Pháp dùng
báo chí nhưu một công cụ để duy trì sự thống trị ,nô dịch văn hóa ,phục
vụ khai thác thuộc địa và Mị Dân -> Thúc đẩy báo chí xuất hiện tại VN
-Trong những phong trào đấu tranh của nhân dân dưới chế độ thực dân
phong kiến ,các nhà yêu nước hoat động chính trị khi tiến hành nhiều
hình thức đấu tranh công khai , bán công khai .
- Hầu hết các tờ báo đều do thực dân Pháp lập ra ( Vì điều kiện ra đời
báo chí rất khó khăn ) .
+ Động lực trực tiếp và đầu tiên để báo chí xuất hiện tại Việt Nam cuối
thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 đó là sự xâm lược các thực dân phương Tây
+ Ngoài bối cảnh chính trị và xã hội thì để báo chí ra đời, cần có những
yếu tố vật chất nhất định. Đó là sự ra đời của chữ Quốc Ngữ và sự xuất
hiện của các phương tiện in ấn và hỗ trợ.


1

Nội dung, khuynh hướng của một số tờ báo tiêu biểu
Gia định báo - tờ báo tiếng việt đầu tiên (1865)


- Gia Định báo là tờ báo đầu tiên bằng chữ Quốc ngữ, được ra mắt vào
ngày 15 tháng 4 năm 1865 tại sài gòn
- Nghị định cho phép xuất bản được ký ngày 1 tháng 4 năm 1865,
nhưng không phải ký cho Trưng Vĩnh Ký mà lại ký cho một người pháp
tên là Ernest Potteaux
- Đến ngày 16 tháng 9 năm 1869 mới có nghị định của Chuẩn Đô đốc
ký giao Gia Định báo cho Trương Vĩnh Ký làm giám đốc, Huỳnh Tịnh
của
- Gia Định báo phát hành trong phạm vi vùng chiếm đóng của thực dân
Pháp lức đó là 3 tỉnh miền Đông nam kỳ (Biên Hòa, Gia Định và Định
Tường)
- Thời gian đầu, báo ra mỗi tháng 1 kỳ vào ngày 15 hàng tháng, sau ra
mỗi tháng 2 kỳ, rồi mỗi tuần 1 kỳ, tuy nhiên ngày ra báo của Gia Định
báo không cố định, khi thì thứ 3, thứ 4, lúc lại thứ 7. Số trang của Gia
Định báo cũng không cố định, khi thì 4 ttrang, lúc 12 trang
- Nội dung chính của Gia Định báo ban đầu gồm 2 phần: Công vụ và
tạp vụ. Về sau có thêm các phần khảo cứu, nghị luận
- Mục đích cho tờ báo: Truyền bá chữ quốc ngữ, cổ động tân học và
khuyến học trong dân => Cổ động cho việc học chữ Quốc ngữ ...
- Đến ngày 1 tháng 1 năm 1910 Gia định báo đóng cửa
2/ Các tờ báo khác
a) Báo chí tiếng việt


Bảo hộ Nam dân (số 1 ra ngày 7 tháng 8 năm 1888)

- Tờ báo đầu tiên ở Bắc Kỳ do 1 người pháp lập ra vào năm 1888, tức là
sau khi Pháp chiếm Bắc kỳ


- Là tờ báo tuần báo bằng chữ Hán, đặt trụ sở ở Hải Phòng
- Là cơ quan ngôn luận của thực dân Pháp - kẻ tự xưng là người "bảo hộ
An Nam"
- Giám đốc báo đã xin toàn quyền ban cho tất cả các quyền hành cần
thiết để buộc các công chức và viên chức ở các xã thôn phải dặt mua báo
dài hạn. Chính quyền thực dân lo việc phát hành, bán báo và thu tiền cho
chủ báo
- Tất cả những điều kiện trên đều được sự cho phép của Thống Sứ Bắc
Kỳ nhưng có hèm theo điều kiện:
+ Tờ báo phải luôn luôn theo đúng tinh thần của người Pháp,
phải hết lòng giúp đỡ chính quyền và ợi ích chung của nền bảo hộ
+ Tờ báo phải đúng theo đường lỗi chính trị của chính phủ
Pháp và nhất là tuân theo đúng chỉ thị của nhà nước
+ Tờ báo không được phép gây ra những cuộc bút chiến hay
bất cứ mọt cuộc tranh luận nào đưa đến việc giảm sút uy tín của những
cơ quan hành chính Pháp
+ việc cho đăng những công văn hay những tài liệu chính
thức do chính phủ cung cấp sẻ khỏi phải trả tiền "nhuận bút"
+ Tờ báo này sau khi phát hành phải lưu lại một bản theo
đúng điều lệ của tòa thông sứ Bắc Kỳ và tòa công sứ Hải Phòng
- Bảo hộ Bam dân chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn


Đại Nam đồng văn nhật báo (1891)

- Là tờ tuần báo đầu tiên bằng chữ Hán xuất bản ở Hà Nội năm 1891.


- Giám đốc báo là một người Pháp, là người có kinh nghiệm quản lý vì
ngoài tờ báo này ông còn có nhiều tờ báo khác như: Đăng cổ tùng báo,
Lục tỉnh tân văn ...
- Là "công báo" nên được chính quyền thực dân Pháp trợ cấp hàng năm
để dịch ra chữ Hán và đăng lên báo các thông báo, nghị định của thực
dân
- Mục đích và tôn chỉ của tờ Đại Nam: "Bổn cục đặt ra để rộng kiến
văn, giúp chính thể, một việc gì, một lời gì cũng đăng trên mặt báo do
quý phủ kiểm duyệt cho phát hành.."
- Ngoài những mục thường có của một tờ quan báo thì có hàng loạt bài
khảo về chế độ thi cử, xã thôn, quan chế ... cho đến việc phổ biến kiến
thức, Báo đành trong 8 để rao vặt, quảng cáo.
- Đổi tên thành Đại Nam (Đăng Cổ tùng báo) vào năm 1907


Phan Yên Báo (1898 - 1899)

- Do Diệp Văn Cương lập ra
- Nội dung Phan Yên báo tương tự như Gia Định báo, với tín địa phương
và thư độc giả bằng chữ quốc ngữ nhưng sau đó có các bài chính trị, nên
chỉ sau một thời gian ngắn, báo bị chính quyền thực dân pháp cho đóng
cửa.
b) Báo chí tiếng pháp


Công báo Pháp

- Tập kỷ yếu công vụ cuộc viễn chính xứ Nam kỳ (1861)
=> Tập kỷ yếu công vụ xứ Nam kỳ thuộc pháp (1865
=> Tập kỷ yếu công vụ xứ Đông Dương thuộc Pháp (1899). Đến
1902 Pháp đổi thành Kỷ yếu Hành Chính .


- Cùng với tập kỉ nguyên Bulletin ,để tăng cường thông tin và chỉ đạo
kịp thời công cuộc thống trị , một hình thức công báo nữa ra đời đó là
Journal off icel ( tạp chí chính thức ) .
=> Tờ báo đầu tiên thuộc loại này mang tên Tin Sài Gòn ra đời 1/1/1864
Đến năm 1879 đỏi tên thành Công Báo Xứ Nam Kỳ và cuối cùng là
Công báo Đông Dương ( 1889 )
-Ngoài ra còn có những bản niên giám được xuất bản hằng năm bắt đầu
từ 1865 và những tờ báo có tính chất nghiệp vụ : Nhật báo tư Pháp
Đông Dương .


Tạp chí khảo cứu :

-Kỷ yếu của ban nông nghiêp và kỷ nghệ xứ Nam Kì (1869-1881) Ở Bắc
Kì ra đời muộn hơn (1886)
-Kỷ yếu của hội nghiên cứu Đông Dương ( Sai Gòn 1883 ) .
-Năm 1893 ở Hà Nội cũng ra tờ tạp chí Đông Dương để giới thiệu xứ
Đông Dương thuộc P’ cho thực dân P’ .


Dòng báo chí chữ Pháp

-Ở Nam Kỳ có các tờ : Sài Gòn độc lập 1870 , Nhật Tân Báo 1879 ,

Nhật Báo Sài Gòn 1880 ,Dân Nam Kỳ 1988 ,Sài Gòn tiến bộ 1889.
-Ở Bắc Kỳ dòng báo chí chữ Pháp có phần ít ỏi hơn . Cuối thế kỉ XIX có
các tờ : Tương Lai Bắc KÌ , Xứ Bắc Kì tự lập 1889.


Nhận Xét :

-Khoảng cuối thế kỉ 19,các tờ báo lần lượt ra đời ,Tuy nhiên báo chí Việt
Nam trong giai đoạn này còn gặp nhiều khó khăn .


-Báo chí trong giai đoạn này có hai mục tiêu quan trọng là giáo dục quần
chúng và tuyên truyền chính sách thuộc địa .
-Báo chí Việt Nam ra đời vào nữ cuối thế kỉ 19 chủ yếu là báo chí tiếng
Pháp , do Pháp lập ra và ra đời nhằm mục đích phục vụ âm mưu xâm
lược của thực dân Pháp .
-Đi ngược lại vwois mog muốn của thực dân Pháp ,bên cạnh dòng báo
chí của chính quyền thực dân còn có dòng báo chí của những người Việt
Nam yêu nước .
-Báo chí thời kì này có đóng góp quan trọng trong sự nảy sinh và phát
triển của toàn bộ các bộ môn khác như tiểu thuyết ,thơ , văn nghị luận ,
phê bình …
-Sự ra đời của báo chí đã làm xuất hiện 1 lớp người mới : ký giả hay nhà
báo .

Câu 4 Trình bày chế độ báo chí ở Việt Nam dưới thời Pháp thuộc .?
-Ngay từ năm 1881 ,Pháp đã ban hành luật báo chí 29-7-1881 .
+ Điều 1 : việc ấn bút và mở hiệu sách đều được tự do .
+ Điều 5: Mọi tờ báo xuất bản phẩm định kì đều không cần xin phép
trước và không phải nộp tiền kí quỹ ,sau khi đã khai theo những quy

định trong điều 7 .
+ Điều 6 : Có một người quản lý ,người quản lí phải là người pháp
,thành niên được hưởng quyền và từ trước đến nay chưa hề bị tòa án xử
mất quyền công dân .
+ Điều 7 : Trước khi phát hành hay xuất bản phẩm định kí ,phải làm bản
khai ở cục biện lý về những điểm sau đây -> trên tờ báo hay xuất bản


phẩm định kì và phương thức phát hành -> tên và địa chỉ của người quản
lí -> nơi in báo tất cả những thay đổi
-Sau khi ban hành luật này , Pháp thấy rỏ sự nguy hiểm cho nên Pháp đã
ban hành sắc lệnh ngày 30/12/1898.
+ Tự do báo chí , tiếng pháp mới được hưởng quyền tư do còn các loại
báo tiếng Việt phải có giấy phép trước khi xuất bản -> nhằm hạn chế
báo chí tiếng Việt .
-31/1/1922 Toàn quyền Đông Dương lại ra nghị định áp dụng chế độ lưu
chiểu đối với tất cả các xuất bản ở Đông Dương ,nhờ đấy mà ngày nay
chúng ta có thể khai thác nguồn tư liệu này .
-Ngày 4/10/1927 Chính phủ Pháp lại ban hành sắc lệnh về báo chí , thi
hành ở các xứ bảo hộ và thuộc địa .
Đây là sắc lệnh được thi hành trong thời gian dài , có quy định khắt
khe ,cụ thể hơn so với các sắc lệnh trước đó , có 5 chương ,27 điều trong
đó có điều đáng lưu ý
+ Điều 5 : Mọi báo chí hoặc bản in định kì , toàn bộ hay môt phần được
viết bằng 1 thứu tiếng khác, tiếng Pháp sẻ được sự cho phép trước toàn
quyền sau khi đã thống nhất với ủy ban thường trực của chính phủ
duwois giấy phép này có thể sẻ bị thu hồi bất cứ lúc nào bằng những
hình thức tương tự
Ngoài ra còn có một số điều tương tự , điều 3 ,13,16
-Ngày 13/12/1934 Bảo địa đã ra chỉ dụ về luật trừng phạt những người

dùng báo chí ,sách vở để cổ động phiến loạn
-1/1/1935 Toàn quyền RoBin ban hành nghị định bỏ chế độ kiểm duyệt
báo chí .


-Trong suốt ba năm vận động dân chủ , chính phủ Pháp và chính quyền
thực dân có trên 40 văn bản quy định bổ sung về báo chí và quan hệ đến
các báo chí .
-12/8/1936 Chính phủ Pháp ra sắc lệnh mới về báo chí do tổng thống
Albert lebrun ký ,
-17/9/1936 sylvestre thay mặt toàn quyền ĐD rôbin kí nghị định ban
hành ở ĐD .
-> Tránh việc đề cập xúc phạm đối với người khác .
-30/8/1938 Pháp ra sắc lệnh hủy bỏ các vắn bản buộc báo chí và hoa ngữ
phải xem trước .
Ngày 30 tháng 8 năm 1938 pháp ra sắc lệnh hủy bỏ các văn bản buộc
báo chí tiếng việt và Hoa ngữ phải xin phép trước (nguyên nhân trực tiếp
đó là có sự ra đời của tờ báo Dân chúng ra đời ở Sài Gòn, không xin
phép đã mở đường cho một loạt các tờ báo khác đã dẫn đến sự ra đời sắc
lệnh trên)
- Ngày 29 tháng 8 năm 1939 Toàn quyền Brevie ra nghị định thu hồi
nghị định bỏ kiểm duyện, trở lại chế độ kiểm duyệt.
- Ngày 26 tháng 9 năm 1939 Chính phủ Pháp ban hành sắc lệnh tổng
quá, nghiêm cấm đăng báo, lưu hành, phân phối, bày bán, lưu trữ những
văn bản xuất bản định kỳ và không định kỳ tuyên truyền các khẩu hiệu
của Đệ Tam Quốc tế và những cơ quan có dính líu đến Đệ Tam trong
toàn Đế quốc... Sắc lệnh này ghi rõ "được thi hành ở Anghei và các
thuộc địa"
- Hai ngày sau, ngày 18 tháng 9 năm 1939 Toàn quyền Đông dương ra
nghị định ban hành sắc lệnh ở Đông dương.

- Ngày 19 tháng 10 năm 1939 toàn quyền đông dương ra nghị định
chuẩn y đạo dụ số 63 ngày 5 tháng 10 năm 1939 của Bảo Đại về cấm
tuyên truyền cộng sản ở Trung kỳ, sau đó ngày 15 tháng 10 năm 1939
với xứ Bắc Kỳ
- Từ tháng 1 đến tháng 12 năm 1939 chính quyền thực dân đã ban hành
tới 18 văn bản khác nhau liên quan đến việc kiểm soát, ngăn cấm các
hoạt động yêu nước, tuyên truyền cộng sản.
- Để thích ứng với tình hình mới, Pháp đưa ra hình thức tổ chức mới
nhằm tranh hủ các nhà báo:
+ Năm 1940 Hội báo chí bắc kỳ thành lập
+ Năm 1941 Hội Ái hữu báo giới Nam kỳ thành lập.
- Từ năm 1941 sinh hoạt báo chí còn ảnh hưởng bởi hàng loạt các Nghị
định khác có liên quan đến cơ sở vật chất kỹ thuật:
+ Ngày 27 tháng 10 năm 1941 Toàn quyền Đông Dương ra nghị định về
việc kiểm soát giấy in báo.
- Để tăng cường kiểm soát xuất bản báo chí, Pháp còn tăng cường vai
trò của phòng kiểm duyệt, Sở thông tin và tuyên truyền báo chí phối hợp
với Sở mật thám Đông Dương kiểm duyệt toàn bộ ấn phẩm.
- Đến khi Nhật tranh quyền, lật đổ Pháp tháng 3 năm 1945 bộ máy thống
trị không ổn định nên căn bả phải dùng chính sách báo chí cũ của Pháp
để lại.
- Chế độ báo chí ở xứ thuộc đại và bảo hộ hoàn toàn khác nhau: Trong
80 năm cai trị, thực dân Pháp thực thi những chính sách báo chí không
đồng nhất ở cả 3 kỳ:
+ Ở Nam kỳ, nơi công luận cởi mở nhất thì báo chí bị chi phối bởi luật
báo chí của chính quốc Pháp thông qua ngày 29 tháng 7 năm 1881.

* Ngày 30 tháng 12 năm 1898 thì bộ luật cũ lại được ban hành
nhưng tự do báo chí chỉ áp dụng với ấn phẩm tiếng Pháp còn các thứ
tiếng khác bị liệt vào hạng "ngoại ngữ" nên không có quyền ra báo tự
do.
* Thủ tục ra báo tiếng Việt: Nộp đơn ở Phủ toàn quyền
=> Xin giấy phép. Được phép, tòa báo phải tránh đề tài cấm kỵ,
chính trị, nộp cho Sở kiểm duyệt một bản dịch ra tiếng Pháp 48 giờ đồng
hồ trước khi báo lên khuôn.
* Ngoài việc làm hài lòng chính quyền Bảo hộ, báo chí thời đó còn
phải tránh không có nội dung chỉ trích hay bất kính với giới sĩ lại và
triều đinh Huế vì sẽ bị ghép vào tội "phạm thượng"
* Kiểm duyệt trước khi in được áp dụng cho báo chí nhưng sách
vở thì lại miễn không phải nộp bản thảo.
=> Lời dụng để ra sách rồi bán nhanh trước khi bị nhà chức trách
thu hồi.
- Ở Bắc kỳ và Trung kỳ, báo chí bị quản chế bởi sác lệnh 1898 của Pháp
+ Ở Bắc kỳ:
* Pháp thi hành chính sách giáo dục để đào tạo đội ngũ tay sai
phục vụ cho nền thống trị, đồng thời thi hành chiến dịch xuất bản ào ạt
=> giành lại sự thống trị tuyệt đối về mặt tinh thần.
* Thực dân Pháp áp đặt một chế độ kiểm duyệt gắt gao hòng ngăn
chặn những tư tưởng tiến bộ, ngăn chặn sách báo cách mạng từ ngoài
gửi về.
+ Ở Trung kỳ:


* Do là trung tâm đầu não của chính quyền thực dân, phong kiến
nên trong mối tương quan với Bắc Kỳ và Nam Kỳ, báo chí Trung kỳ ra
đời muộn hơn, nhất là báo chí tiếng Việt cũng có phần phức tạp hơn.
+ Nhận xét:

* Càng về sau, chính sách của thực dân Pháp đối với báo chí càng
khắt khe hơn.
* Với những Đạo luật, sắc lệnh quy định như thế, báo chí ở Việt
Nam hoạt động trong hoàn cảnh khó khăn (đặc biệt là báo chí tiếng việt)
* Báo chí Việt Nam sớm được xem như một phương tiện của ý
thức xã hội, báo chí cũng luôn chịu sự chi phối bởi bối cảnh chính trị và
tư tưởng chính thống của các thể chế.
* Bắc Kỳ và Trung Kỳ được coi là xứ bảo hộ nên điều kiện làm
báo khó khăn, suốt một thời gian dài hầu như không có báo độc lập. Báo
chí chỉ thiên về văn hóa, nghệ thuật, kỹ thuật.
Câu 5 Trình bày tình hình báo chí của tôn giáo , phụ nữ ở Việt Nam
đầu thế kỷ XX đến năm 1930 ?.
Báo chí tôn giáo và phụ nữ ra đời và phát triển


Báo chí dành cho phụ nữ:

- NỮ giới chung (1918):
+ Là tờ báo phụ nữ đầu tiền ở Việt Nam (Tiếng chuông của nữ
giới) Xuất bản vào thứ sau hàng tuần tại sài gòn, số đầu ngày 1 tháng 2
năm 1918. Chủ bút là nhà báo Suyên Nguyệt Anh.
+ Đay là tờ báo đầu tiên chuyên về phụ nữ. với chủ trương nâng
cao dân trí, khuyến khích công nông thương và nhất là đề cao vai trò phụ
nữ trong xã hội


+ Tháng 7 năm 1918 tờ Nữ giới chung bị đình bản.
- Phụ nữ tùng san (1929)
+ tháng 5 năm 1929 Đam Phương nữ Sử - Người đã sáng lập Nữ
Công HỌc Hội (1926) - tổ chức hội phụ nữ đầu tiên ở nước ta đã nhiệt

tình vận đồng cho việc thành lập một tờ báo nữ ở Huế lấy tên là Phụ nữ
tùng san.
+ Tờ báo này do Đạm Phương Nữ sử sáng lập ra nhưng về sau chủ
bút được nhắc đến là bà Trần Thi Như Mấn . Vè thời gian kết thúc của
tờ báo ,có nhiều ý kiến cho răng sau khi bà Đạm Phương bị bắt thì tạp
chí cũng ngừng xuất bản ( Khoảng 10/1929) .
-Phụ nữ Tân Văn (1929-1935)
- Là tuần báo xuất bản vào ngày thứ 5 hàng tuần ở Sài Gòn , số 1 ra ngày
2/5/1929 ; số cuối số 273 ra ngày 21/4/1935 , mỗi số khoảng 32 trang .
-Người sáng lập là bà Nguyễn Đức Nhuận ( Bà Cao Thị Khanh ) , đứng
tên chủ nhiệm là Ông Nguyễn đức Nhuận ; chủ bút một thời gian dài là
nhà báo Đào Trịnh Nhất . Cuối 1930 sau số 82 , báo bị chính quyền
thuộc địa buộc phải định bản ,năm tháng sau mới ra tiếp từ số 83
( 21/5/1931).
-Cuối 1934 dường nhưu có một kế hoạch thay đổi tờ báo với sự tham gia
về biên tập và về Quản Trị của Hồ Văn Hảo ( Một cây bút thơ nổi lên Ở
phía Nam thời đầu Thơ mới .Nhưng báo chấm dứt ở số 273 ( 21/4/1935)
-Về chính trị : phụ nữ tân văn giữ thái độ tương đối ôn hòa , về Xã Hội
báo cổ động cho việc cải cách một số phong tục tập quán ,nếp sống liên
quan đến người phụ nữ ,đến hôn nhân và gia đình .
-Ngoài việc làm báo Phụ nữ Tân văn còn tổ chức lập học bổng tài trợ
cho sinh viên nghèo sang Pháp du học ,lập kí nhi viện ,triễn lãm nữ công


,lập quán ăn cho dân,lao động và dân thất nghiệp .Nói chung một đường
lối duy tân cãi lương ôn hòa được thể hiện rỏ rệt ở Phụ nữ Tân Văn.
-Phụ nữ Tân Văn có nhiều đóng góp về chính trị , xã hội , văn học .
Phụ nữ tân tiến.
-Do bà Lê Thành Tường kiêm cả chủ nhiệm và chủ bút vào 1932.
-Về sau chủ nhiệm báo là Phan Bá Nguyên , quản lí là Nguyễn Văn Tân.

-Phụ nữ Tân Tiến ra số đầu vào 29/7/1932 -> 15/7/1933 thì đình bản .
Tám tháng sau , PNTT ( bộ mới ) lại ra mắt ,số đầu tiên xuất bản vào
3/1934 ,số cuối cùng là 4 ( 5/4/1934)
-Mục đích của báo là : chấn chỉnh phong hóa , cổ động văn minh , bênh
vực lợi quyền chị em
-Tôn chỉ là Dung hòa tân cựu , cựu tốt thì giữ cựu làm gốc ,có tân tốt thì
cứ đó mà tiến hành .
Phụ Nữ Thời Đàm (1930-1934;1938)
-Là tờ Nhật Báo xuất bản ở Hà Nội ; số 1 ra ngày 8/12/1930 chủ nhiệm
báo là ông bà Nguyễn Văn Đa , chủ bút là Ngô Thúc Định .
-Nêu rõ mục đích cần phải nâng caao đời sống và vai trò của phụ nữ
trong mọi lĩnh vực ,giúp đỡ họ và đưa họ lên các kênh xã hội ,người phụ
nữ cũng ngang tầm với người Đàn Ông .
-1933 Nguyễn Văn Đa mời Phan Khôi và Tế Xuyên về chủ trì tòa soạn .
17/9/1933 PNTĐ “Tập mới ” ra số 1 trở thành tờ tuần báo . đến ngày
5/6/1934 báo ra số cuối .
-Sau này đến năm 1938 PNTĐ dduocj tục bản với chủ bút là Thái Văn
Tam , hầu như trở thành công cụ của một nhóm theo Đệ Tam Quốc tế


chống lại các nhóm Đệ tứ quốc tế , tờ này chỉ tồn tại được trong gồm 4
tháng (25/8/1930-12/1938 ) Đệ Tam >< Đệ Tứ .
Báo chí tôn giáo
-Báo chí phật giáo ra đời khá muộn so với báo chí công giáo .
Tạp chí pháp âm 1929.
-Pháp âm đặt cơ sở tại chùa Sắc Tứ , làng Thạch Phú , Xoài hột , Mỹ
Tho , dựa trên sự ủng hộ kinh tế bổn đạo chú này .Do hòa thượng
Khánh Hòa làm chủ nhiệm .Đó là tờ báo phật giáo đầu tiên bằng chữ
Quốc Ngữ tại Việt Nam ,số đầu ra đời vào ngày 13/8/1929.
-Tạp chí được in ở nhà in Thành Mậu ,Sài Gòn .

Báo có 48 trang , 2 bên có 2 dòng chữ Quốc Ngữ và chữ Hán nên chủ
trương của tờ báo là “ Từ bi , bác ái ” và “tự giác , giác tha ”.
-Theo dự kiến Pháp Âm là Nguyệt San ,tuy nhiên tờ này chỉ ra được 1 số
duy nhất .
Báo chí công giáo
-Tờ báo công giáo đầu tiên là tờ Nam Kỳ ,Địa Phận ,ra số đầu tiên ngày
ngày 26/11/1908 ở Sài Gòn có tuổi đời 37 năm ( số cuối cùng ra ngày
1/3/1945) . Ra đời sau NKĐP còn có Thánh Thể 1919 (địa phận phát
diện-ninh bình) thánh giáo tuần báo bắc kì(1923-1945);công giáo đồng
thịnh(1927-1937)
=>Báo chí công giáo còn là kho tư liệu về lịch sử tôn giáo,về tình hình
chính trị,kinh tế,xã hội việt nam thời cận đại.
Câu 6 Vai trò của Nguyễn Ái Quốc trong việc truyền bá chủ nghĩa
Mác-Leenin vào Việt Nam đầu thế kỷ XX trên lĩnh vực báo chí ?.


-Thời gian hoạt động của nguyễn ái quốc trên đất nước pháp
(1917-1923).
-Thời kì ở liên xô (1923-1924). Viết bài cho báo nhân đạo,đời sống
công nhân,đóng vai trò là phóng viên thời kì trú ở liên xô.
-Thời kì hoạt động ở quảng châu (1924)
+Thời gian người hoạt động ở
Đổi tên tờ đồng khánh thành tờ dân án…
->Mục đích: trong quá trình hoạt động cách mạng,HCM luon coi
báo chí là 1 mặt trận.Người sử dụng báo chí như một vũ khí sắc
bén trong cuộc đấu tranh chống đế quốc,giải phóng dân tộc,giải
phóng giai cấp. đây chính là mục đích lí tưởng của nhà báo cách
mạng HCM ->HCM đã thành công trong việc truyền bá chủ nghĩa
mác leenin vào việt nam thế kỉ XX.
- Việc Bác tham gia sáng lập Hội Liên hiệp thuộc địa , xuất bản

báo Le Paria ,cơ quan ngôn luận của Hội ,bí mật đi LX , đến
Quảng Châu , không xa Tổ Quốc bao nhiêu là nguồn kích thích
mạnh mẽ tinh thần yêu nước và lòng tin vào ngôi sao dẫn đường
cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc mới xuất hiện mỗi ngày
một sâu sắc .
Những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc hun đúc thêm khí thế dân
tộc chống ngoại xâm .
Câu 7 Hoàn cảnh ra đời của báo chí cách mạng Việt Nam .
-Quy mô khai thác thuộc địa thứ 2 của pháp từ 1919-1929
-Xã hộ việt nam bị phân hóa sâu sắc,vai trò của giai cấp vô sản -> mặt
trận thuận lợi cho báo chí cách mạng.
-Sự truyền bá chủ nghĩa mác lenin vào việt nam


Nhận xét:
-Báo chí tuyên truyền chủ nghĩa mác lenin ,tư tưởng cách mạng.
-Quán triệt tính đảng,theo tính đảng,tuyên truyền hướng đạo…




-Tính thời sự không phải lúc nào củng đáp ứng được do sự chống
phá của các thế lực thức dân.
Vai trò của Nguyễn Ái Quốc với việc truyền bá chủ nghĩa mác
lenin vào việt nam qua báo chí thế kỉ XX:
-Thời gian hoạt động của nguyễn ái quốc trên đất nước pháp
(1917-1923).
-Thời kì ở liên xô (1923-1924). Viết bài cho báo nhân đạo,đời sống
công nhân,đóng vai trò là phóng viên thời kì trú ở liên xô.
-Thời kì hoạt động ở quảng châu (1924)

+Thời gian người hoạt động ở
Đổi tên tờ đồng khánh thành tờ dân án…
->Mục đích: trong quá trình hoạt động cách mạng,HCM luon coi
báo chí là 1 mặt trận.Người sử dụng báo chí như một vũ khí sắc
bén trong cuộc đấu tranh chống đế quốc,giải phóng dân tộc,giải
phóng giai cấp. đây chính là mục đích lí tưởng của nhà báo cách
mạng HCM ->HCM đã thành công trong việc truyền bá chủ nghĩa
mác leenin vào việt nam thế kỉ XX.

Câu 8 Phân tích nội dung cơ bản và ý nghĩa báo thanh niên –cơ
quan ngôn luận của hội Việt Nam Cách mạng Thanh Niên?.


Phân tích nội dung cơ bản và ý nghĩa báo Thanh niên –cơ quan
ngôn luận của Hội VNCM Thanh niên .

-Là tờ báo cách mạng đầu tiên của nước ta
-Ra số đầu tiên ngày 21/6/1925 tại số nhà 13 đường Văn Minh Quảng
Châu ,Trung Quốc đánh dấu sự ra đời của nền báo chí CMVN .
-Do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sang lập được viết trên giấy sáp làm
măng set bằng hai loại chử Hán –Quốc Ngữ .
-Báo Thanh niên có hai thời kì phát triển


+ Thời kì 1 : từ số 1 –số 88 do Nguyễn Ái Quốc trực tiếp chỉ đạo biên
tập ,in ấn phát hành ,đề cập đến nội dung chính .
•

•
•

•
•
•

Mâu thuẩn giữa dân tộc thuộc địa với chủ nghĩa đế quốc nói
chung P’ . giữa các dân tộc thuộc địa với chủ nghĩa đế quốc nói
chung .
Khẳng định con đường CM ,chống chủ nghĩa cải lương
Lực lượng CM là toàn dân ,lấy công nông làm nền tảng
Nhận rỏ con đường cách mạng ,người CM phải biết hi sinh vì sự
nghiệp CM và có phương pháp cách mạng đúng đắn .
Cần có ĐCS lãnh đạo CM và tổ chức quần chúng CM ,đặc biệt
là tổ chức công nhân .
Nghiên cứu kinh nghiệm CM các nước ,khẳng định CM Việt
Nam đi theo con đường CM Nga thì mới dành được thắng lợi .

+ Thời kỳ 2 : (4/1927 )
Nguyễn Ái Quốc chuyển vào hoạt động bí mật ,báo thanh niên bắt đầu
bước vào thời kì thứ hai ,do tổng hội thanh niên chỉ đạo ( từ số 89-208 ,
5/1930 ) với tôn chỉ ,mục đích ,phong cách, thể loại, cách trình bày báo
được kế tục, duy trì và phát triễn.
-Từ số 89 trở đi ,báo bắt đầu nêu lên những nguyên lí cơ bản về xây
dựng Đảng kiểu mẫu về như cần phải thành lập chính ĐCS ở nước ta về
phương hướng và cuộc vận động giải phóng dân tộc .


Ý nghĩa của các tờ báo .

-Tờ TN tuy chỉ xuất bản được 20 ký và đóng vai trò & tác động của nó
như ngọn đuốc sáng soi rọi con đường giải phóng dân tộc ,góp phần đưa

chương trình ,mục đích hoạt động của hội VNCMTN lan rộng trong
nước .
-TRở thành ngọn cờ dẫn đầu cho nền báo chí CMVN đặt nền móng về lí
luận và tổ chức xây dựng hệ thống báo chí của Đảng từ 1930 ,góp phần


quan trọng quyết định tính chất chính trị vai trò , chức năng ,tôn chỉ mục
đích nguyên tắc ,hoạt động của báo chí CMVS.
- Giữ vai trò lịch sửu đặc biệt quan trọng mở đầu cho việc tuyên truyền
CN yêu nước theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lê nin . Báo đã góp
phần tích cực chuẩn bị về tư tưởng ,lý luận,chính trị và tổ chức cho sự ra
đời của các tổ chức cộng sản vào cuối năm 1929 và thành lập ĐCS VN
3/2/1930.
-Có vai trò hết sức quan trọng đói với CMVN nói chung và sự nghiệp
báo chí CMVN nói riêng .Báo thanh niên đã nhóm lên ngọn lửa yêu
nước và ý chí đấu tranh trong các tầng lớp nhân dân VN .
Câu 9 Trình bày tình hình phát triễn báo chí ở Việt Nam từ sau
chiến tranh thế giới thứ nhất đến năm 1930 ?
Câu 10 Trình bày hoàn cảnh ra đời báo Tiếng Dân ở Huế của
Huỳnh Thục Kháng ?
Hoàn cảnh ra đời báo Tiếng Dân ở Huế của Huỳnh Thúc Kháng
+ Tháng 12 năm 1926 Huỳnh Thúc Kháng gửi đơn lên Phủ Toàn quyền
xin phép ra báo Tiếng Dân. Ngày 12 tháng 2 năm 1927 Pasquier quyền
Toàn quyền Đông Dương đã ký Nghị định cho phép Huỳnh Thúc
Kháng. Viện trưởng Viện Dân biểu Trung kỳ ra báo Tiếng dân mỗi tuần
2 kỳ.
+ Trước khi ra báo Tiếng Dân, Huỳnh Thúc Kháng đã phát nguyện ba
điều:



Quyết mở tờ báo đầu tiên cho xứ Trung kỳ, giữa kinh đô nước Việt
Nam, dầu ra được 5,7 số mà chết cũng vui lòng
Theo thuyết chính danh của Khổng Tử, làm đúng như tên Tiếng
Dân, thà chết, quyết không để cho cái gì lay chuyển hay lôi kéo đi
đường khác




Giữ cái tinh thần phương Đông "quốc hữu" cùng nuôi đốm lửa
nhiệt thành ái quốc của các nhà tiên thời trong đống tro tàn, không
để đứt mất".

+ Tháng 6 năm 1927 mua được toàn bộ nhà in Nghiêm Hàm và một
phần nhà in Mai Du Lân dem về Huế. Tháng 7 năm 1927 máy in được
đặt tại 123 đường Đông Ba (nay là 193 - Huỳnh Thúc Kháng)
+ Đến ngày 10 tháng 8 năm 1927 tờ báo Tiếng Dân - tờ báo tiếng Việt
đầu tiên ở Huế và cả Trung kỳ mới được xuất bản và cho đến sau ngày
24 tháng 4 năm 1943 mới phải đình bản
+ Từ đầu đến 29 tháng 1 năm 1936, báo ra mỗi tuần hai kkyf: thứ 4, 7.
Từ 1 tháng 2 năm 1939 báo ra mỗi tuần 3 số thứ 3,5,7. Từ đầu năm 1940
báo trở lại mỗi tuần hai số. Nội dung của tờ báo bị chi phối bởi bối cảnh
chính trị, xã hội trong giai đoạn này.
+ Tờ triếng Dân cũng là tờ báo xuát bản công khai, hợp pháp đầu tiên ở
Huế nói tiêng và trung kỳ nói chung

Câu 11 Trình Bày nội dung cơ bản của báo Tiếng Dân ở Huế của
Huỳnh Thục Kháng ?
Nội dung cơ bản của báo Tiếng Dân ở Huế của Huỳnh Thúc Kháng

+ Trong khoảng thời gian 16 năm Tiếng Dân ra được 1766 số báo. Qua
đó, phần lỡn các vấn đề văn hóa - xã hội của người dân TRung Kỳ trong
giai đoạn khó khăn này dược phản ánh.
+ Báo tiếng Dân đã nói rõ chủ đích của mình đó là: Phổ bày tâm lý ,chân
chính của Quốc Dân trên mặt báo kết hợp đạo đức truyền thống của dân
tộc với tư tưởng tiên tiến của phương Tây , phản ánh trung thực đời sống
và nguyện vọng chính đáng của nhân dân cho chính phủ rỏ.


+ Tiếng dân chứ đựng tất cả các mục nhưu : Xã hội luận ,bản tin ( nhấn
mạnh đến đời sống của nông thôn miền trung ) ,phóng sự đặc biết cốt
dành cho đọc giả nhưng nó tỏ ra sự yêu thích đặc biệt đối với các vấn đề
văn hóa giáo dục .
+ Tiếng dân phản ánh dời sống của nông dân ,yêu cầu chính phủ phải có
những cải cách cần thiết .Báo cũng đưa tin về tình hình đời sống và đấu
tranh của công nhân .
+ Đối với chính phủ ,báo có tính cách cải lương ,các bài luận , bài xã
luận đều thể hiện tư tưởng yêu cầu được cải cách ,ban hanh hiến pháp ,
thống nhất thể chế cai trị .
+ Về mặt chính trị báo Tiếng Dân còn bộc lộ sự ấu trỉ khi đề cao khẩu
hiệu của peetanh : “ cần lao , gia đình , tổ quốc ” được lí giải bằng tư
duy triết học trong khi đó ĐCSĐD và những người CMVN kịch liệt
phản đối khẩu hiệu trên .
+ Đối với phong trào cộng sản ,Tiếng Dân cũng tỏ ra thiếu hiểu biết khi
phản đối ĐCSĐD dùng truyền đơn tuyên truyền cho rằng không những
không có tác dụng mà còn “ Gây vạ cho dân lành ”
+ Trong thời kì mặt trận dân chủ , báo tiếng dân tiếp tục thực hiện vai tro
thông tin của mình đối với các vấn đề thời sự quốc tế đang diễn ra .
+ Phản ánh thực trạng đời sống và yêu cầu cấp bách của các tầng lớp
nhân dân nhất là NDLĐ .

+ Tích cực ủng hộ việc đại xá chính trị phạm , đòi tự do ngôn luận ,tự do
báo chí .
+Đến năm 1938 TD đề cập đến vấn đề phòng thủ Đông Dương nhưng
không đatự nhiệm vụ phòng thủ trong toàn bộ cuộc đấu tranh cho tự do
dân chủ ,cải thiện đời sống ,huấn luyện quân sự phổ thông cho nhân dân


và vũ trang toàn dân , Điều này là đúng với yêu cầu và nguyện vọng
chính Đảng của nhân dân .
+TD còn đăng bài về viejc tranh chấp quần dảo Hoàng Sa giữa Pháp và
Nhật , Khẳng định chủ quyền Hoàng Sa là của VN
+TD còn có số bài đăng phong phú , Đa dạng về các lĩnh vực đạo đức
,văn học, sử học, giới thiệu học thuật
+Ngoài ra các vấn đề thời sự ,TD còn đăng bài về các vấn đề khác như
học thuật ,chuyên mục phụ nữ , về lịch sử về văn họ và đưa tin về những
nhân vật quan trọng điển hình là Phan Bội Châu .
=>Như vậy ,Tiếng Dân đã đăng bài với nội dung bao quát trên nhiều
lĩnh vực cả trong nước và quốc tế ,cung cấp thông tin đến đọc giả cả
nước nói chung và Miền trung nói riêng 1 cách đầy đủ và nhanh chóng.
Mặc dầu vẫn còn hạn chế trong nhiều vấn đề , TD vẫn còn là tờ báo nói
lên tiếng nói của nhân dân phê phán chính quyền bảo hộ và triều đình
phong kiến .
-Về mặt tích cực , Báo Tiếng Dân có Những tiếng nói tích cực nhất định
trong việc bảo vệ lợi ích của NDLĐ ,chủ yếu là 1927 -1929 , từ năm
1930 đến 8/1938 ,tiếng nói đó giảm sức nặng ,những yếu tố tích cực và
tiêu cực xen kẻ nhau , từ khi CTTGT2 bùng nổ đến ngày báo đình bản ,
thực dân bị lầm lạc về chính trị , lẩn lộn bạn thù , tác dụng tích cực hầu
như không còn
Câu 12 Trình Bày bối cảnh lịch sử của sự phát triển của báo chí
cách mạng Việt Nam giai đoạn 1930-1954

- Sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Ban
- Chủ trương của Đảng về báo chí
+ Về tổ chức báo chí


+ Về tư tưởng và chính trị
- Tác động của các sự kiện 1930 - 1954
+ tác động của các sự kiện 1930 - 1939
+ Tác động của các sự kiện 1939 - 1945 và cách mạng tháng tám
1945
+ Tác động của các sự kiện 1945 - 1954
- Nhận xét

. Hoàn cảnh lịch sử:
a) Bối cảnh thế giới:
- Năm 1945 chiến tranh thế giới thứ 2 kết thúc, kéo theo những hệ lụy
tương ứng tác động đến phong trào cách mạng chung của thế giới
=> Tạo ra cơ hội cho các quốc gia, dân tộc bị áp bức, đúng lên đấu tranh
giành độc lập dân tộc
- Chủ nghĩa xã hội đã vượt ea khỏi phạm vi một nước trở thành một hẹ
thống trên thế giới
=>Tạo chỗ dựa tinh thần và ủng hộ sức mạnh vật chất cho cuộc đấu
tranh của nhân dân lao động các nước và phogn trào giải phóng dân tộc
trên thế giới, trong đó có Việt Bam
- Nước Pháp vẫn nung nấu âm mưu quay trở lại xâm lược Đông Dương
một lần nữa
- Sự phát triển của 3 dòng thác cách mạng.


- Sự đối đầu giữa phe Tư bản chủ nghĩa và Xã hội chủ nghĩa là một đặc

điểm nỗi bật ảnh hưởng đến toàn bộ tiến trình lịch sử nhân loại.
b) Trong nước:
- Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công đã mở ra một kỷ nguyên
mới trong lịch sử dân tộc
=> Cùng một lúc, ba thức giặc - đói, dốt, ngoại xâm đe dọa đến
độc lập dân tộc
- Ngày 19 tháng 12 năm 1946 cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc
Việt Nam bùng nổ
- cuộc kháng chiến chống Pháp kết thúc thắng lợi, Pháp phải ký hiệp
định Giơnevo
=> Tất cả những điều kiện lịch sử đó đã tác động đến các hoạt động báo
của Việt Nam, Đặc biệt, làm cho dòng báo chí cách mạng tiếp tục phát
triển với nhiều dóng góp to lớn trong cuộc kháng chiên lâu dài của dân
tộc.
Câu 13 Trình bày tình hình báo chí Việt Nam giai đoạn 1939-1945 ?