Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty cổ phần thịnh hưng

B GIÁO D CăVÀă ÀO T O
TR
NGă I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

HOÀN THI N K TOÁN T P H P CHI
PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
S N PH M XÂY L P T I CÔNG TY
C PH N TH NHăH NG

SINH VIÊN TH C HI N

: LÝ THU HÀ

MÃ SINH VIÊN

: A20713

CHUYÊN NGÀNH

: K TOÁN

HÀ N I ậ 2016


B GIÁO D CăVÀă ÀOăT O
TR

NGă I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

HOÀN THI N K TOÁN T P H P CHI
PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
S N PH M XÂY L P T I CÔNG TY
C PH N TH NHăH NG

Giáoăviênăh ng d n
Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Chuyên ngành

: Th.s Nguy n Thu Hoài
: Lý Thu Hà
: A20713
: K toán

HÀ N I ậ 2016

Thang Long University Libraty


L I C Mă N
Em xin chân thành c mă năcácăquỦăth y côătr ngă i h căTh ngăLongăđưăd y
d em trong su t th i gian em h c tr ng,ăgiúpăemăcóăđ c n n t ng ki n th c v ng

ch căđ có th hoàn thành Khóa lu n t t nghi p này.
Em xin chân thành c mă năcôăgiáoăTh c s Nguy năThuăHoài,ăng iăđưăt n tình
ch b o, giúpăđ emăđ em có th hoàn thành Khóa lu n t t nghi p này.
Em xin chân thành g i l i c mă năđ n các bác, các cô chú, các anh ch t i Công
ty C ph n Th nhăH ngăđưăt oăđi u ki n, t n tình ch b o,ăgiúpăđ em trong th i gian
làm khóa lu năđ em có th hoàn thành Khóa lu n t t nghi p này.
Em xin chân thành c mă n!
Sinh viên
Lý Thu Hà


L IăCAMă OAN
TôiăxinăcamăăđoanăăKhóaălu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h
tr t giáoăviênăh ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c aăng i khác.
Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g căvàăđ c trích d n
rõ ràng.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l iăcamăđoanănày!
Sinh viên
(Ký và ghi rõ h và tên)

Lý Thu Hà

Thang Long University Libraty


M CL C
CH
NGă1: C ăS LÝ LU N V K TOÁN T P H P CHI PHÍ S N
XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M TRONG DOANH NGHI P XÂY
L Pầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ.1

1.1
và s nhăh

căđi m ho tăđ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p xây l p
ngăđ n k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m. .......1

1.1.1
c đi m ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p xây
l p và s nh h ng đ n k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m 1
1.1.2 Nhi m v c a k toán chi phí s n xu t và tình giá thành s n ph m
trong doanh nghi p xây l p ...................................................................................2
1.2 Khái quát chung v chi phí s n xu t và giá thành s n ph m trong
doanh nghi p xây l p.................................................................................................3
1.2.1 Chi phí s n xu t xây l p.....................................................................3
1.2.2 Giá thành s n ph m xây l p .............................................................. 6
1.2.3 M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m trong
doanh nghi p xây l p ........................................................................................... 10
1.3 K toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m xây
l p trong doanh nghi p h ch toán hàng t nă khoă theoă ph ngă phápă kêă khaiă
th ng xuyênầầầầầầ.. .................................................................................10
1.3.1 K toán t p h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p ........................... 11
1.3.2 K toán t p h p chi phí nhân công tr c ti p...................................13
1.3.3 K toán t p h p chi phí s d ng máy thi công ............................... 15
1.3.4 K toán t p h p chi phí s n xu t chung..........................................20
1.3.5 K toán chi phí s a ch a và b o hành công trình: ........................22
1.4 K toán t ng h p chi phí s n xu t,ăăđánhăgiáăs n ph m d dang và
tính giá thành s n ph m trong doanh nghi p xây l p..........................................22
1.4.1 K toán t ng h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m
trong doanh nghi p xây l p .................................................................................22
1.5

că đi m t ch c h chă toánă theoă ph ngă th c khoán g n trong
doanh nghi p xây l p............................................................................................... 23
1.5.1 K toán t i đ n v giao khoán .......................................................... 24
1.5.2 K toán t i đ n v nh n khoán......................................................... 27
1.6 Hình th c s k toán áp d ng trong k toán t p h p chi phí s n
xu t và tính giá thành s n ph m trong doanh nghi p xây l p ............................ 29
1.6.1 Hình th c k toán Nh t ký chung: ..................................................29


1.6.2 Hình th c k toán trên máy vi tính .................................................30
CH
NGă2: TH C TR NG K TOÁN T P H P CHI PHÍ S N XU T
VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M XÂY L P T I CÔNG TY C PH N
TH NHăH NGầầầầầầ ....................................................................................32
2.1

Khái quát v Công ty C ph n Th nhăH ng .....................................32

2.1.1 Quá trình hình thành và phát tri n c a công ty c ph n Th nh
H ng………. ........................................................................................................32
2.1.2 Khái quát v ngành ngh kinh doanh c a công ty c ph n Th nh
H ng………. ........................................................................................................33
2.1.3 C c u t ch c b máy qu n lý c a công ty c ph n Th nh H ng35
2.1.4 C c u t ch c c a b máy k toán và ch đ , chính sách k toán
áp d ng t i công ty c ph n Th nh H ng ........................................................... 37
2.2 Th c tr ng k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n
ph m xây l p t i Công ty C ph n Th nhăH ng ..................................................40
2.2.2 K toán t ng h p chi phí s n xu t, đánh giá s n ph m d dang và
tính giá thành s n ph m xây l p t i đ i Công ty C ph n Th nh H ng ...........80
CH

NGă3: GI I PHÁP HOÀN THI N K TOÁN T P H P CHI PHÍ
S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M XÂY L P T I CÔNG TY C
PH N TH NHăH NG ................................................................................................ 86
3.1 Nh n xét v th c tr ng k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá
thành s n ph m xây l p t i công ty c ph n Th nhăH ng ...................................86
3.1.1 Nh ng u đi m.................................................................................86
3.1.2 Nh ng h n ch .................................................................................88
3.2 Gi i pháp nh m hoàn thi n k toán t p h p chi phí s n xu t và tính
giá thành s n ph m xây l p t i công ty c ph n Th nhăH ng............................. 89
3.2.1

i v i công tác k toán:..................................................................89

3.2.2

i v i vi c luân chuy n ch ng t : ................................................91

3.2.3 Hoàn thi n công tác qu n lý đ i v i chi phí nguyên v t li u tr c
ti p
91
3.2.4 Hoàn thi n công tác qu n lý đ i v i chi phí nhân công tr c ti p..93
3.2.5 Hoàn thi n công tác qu n lý chi phí s n xu t chung .....................95

Thang Long University Libraty


DANH M C VI T T T
Tên

Ký hi u

CT

Công trình

CBCNV

Cán b công nhân viên

CCDC

Công c d ng c

CPNVLTT

Chi phí nguyên v t li u tr c ti p

CPNCTT

Chi phí nhân công tr c ti p

HMCT

H ng m c công trình

MTC

Máy thi công

NVL

Nguyên v t li u

TS

Tài s n

TSC

Tài s n c đ nh

XL

Xây l p

XD

Xây d ng

SXKD

S n xu t kinh doanh

SPXL

S n ph m xây l p

BHXH

B o hi m xã h i

BHTN

B o hi m th t nghi p

BHYT

B o hi m y t

KPC

Kinhăphíăcôngăđoàn

DNXL

Doanh nghi p xây l p

DNSX

Doanh nghi p s n xu t


DANH M C CÁC B NG BI U,ăH NHăV ,ă

TH , CÔNG TH C

B ng 2.1: B ng t ng h p nh p xu t t n kho nguyên v t li uăthángă6ăn mă2015 .........45
B ng 2. 2: B ng t ng h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p ..........................................46
B ng 2. 3: B ng ch m công ........................................................................................... 51
B ng 2. 4: B ng xác nh n kh iăl ng công vi c hoàn thành ........................................52

B ng 2. 5: B ngăthanhătoánăl ngăchoăđ i XD 050 (Trích) ..........................................54
B ng 2. 6: B ng phân b l ngăvàăcácăkho nătríchătheoăl ng ....................................55
B ng 2. 7 : B ng t ng h p chi phí nhân công tr c ti p .................................................58
B ng 2. 8: B ng phân b chi phí s d ng máy thi công trong tháng 6/2015 ................62
B ng 2. 9: B ng thanh toán ti năl ngăb ph n qu n lý công trình- tháng 6/2015 ......70
B ng 2. 10 : B ng trích kh u hao tài s n c đ nh .......................................................... 74
B ng 2. 11 : B ng t ng h p chi phí s n xu t chung ......................................................78
Bi u s 2.ă1:ăHóaăđ năGTGTămuaănguyênăv t li uầầầầầầầầầầầầầ...42
Bi u s 2. 2: Phi u nh p kho ......................................................................................... 43
Bi u s 2. 3: Phi u xu t kho .......................................................................................... 44
Bi u s 2. 4: B ng t ng h p nh p xu t t n kho nguyên v t li uăthángă6ăn mă2015 .....45
Bi u s 2. 5: B ng t ng h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p ......................................46
Bi u s 2. 6: S chi ti t tài kho n 621 ...........................................................................47
Bi u s 2. 7: S cái tài kho n 621 .................................................................................48
Bi u s 2. 8: Biên b n giao khoán kh iăl ng xây l p .............................................50
Bi u s 2. 9: B ng ch m công .......................................................................................51
Bi u s 2. 10: B ng xác nh n kh iăl ng công vi c hoàn thành ..................................52
Bi u s 2. 11: B ngăthanhătoánăl ng ...........................................................................54
Bi u s 2. 12: B ng phân b l ngăvàăcácăkho n trích theo l ng............................... 55
Bi u s 2. 13: S chi ti t TK 622 ..................................................................................56
Bi u s 2. 14: S cái tài kho n 622 ...............................................................................57
Bi u s 2. 15: B ng t ng h p chi phí nhân công tr c ti p ............................................58
Bi u s 2. 16: Biên b n bàn giao .................................................................................59
Bi u s 2. 17: Nh t ký s d ng Máy thi công ............................................................... 60
Bi u s 2. 18: B ng phân b chi phí s d ng máy thi công trong tháng 6/2015 ..........62
Bi u s 2. 19: S chi ti t TK 623 .................................................................................64
Bi u s 2. 20: S cái tài kho n 623 ...............................................................................65
Bi u s 2. 21: B ng trích n p các kho nătríchătheoăl ngăthángă6ăn mă2015 ..............68
Bi u s 2. 22: B ng thanh toán ti nă l ngă b ph n qu n lý công trình- tháng
6/2015 ............................................................................................................................ 70

Bi u s 2. 23: Phi u xu t kho ph c v qu n lý công trình ......................................72
Bi u s 2. 24: B ng trích kh u hao tài s n c đ nh .......................................................74
Bi u s 2.ă25:ăHóaăđ năti năđi n ...................................................................................76
Bi u s 2. 26: Phi u chi .................................................................................................77
Bi u s 2. 27: B ng t ng h p chi phí s n xu t chung ...................................................78

Thang Long University Libraty


Bi u s 2. 28: S chi ti t TK 627 ..................................................................................79
Bi u s 2. 29: B ng t ng h p chi phí s n xu t .......................................................... 81
Bi u s 2. 30: Th tính giá thành H ng m c công trình thi công gi ngă đ ng
tr ngă i h căS ăPh m Hà N i II ...........................................................................83
Bi u s 2. 31: Nh tăkỦăchungăthángă6ăn mă2015ă(Trích) ..............................................84
S ăđ 1. 1: K toán t p h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p .......................................13
S ăđ 1. 2: K toán t p h p chi phí nhân công tr c ti p ...............................................15
S ăđ 1. 3: K toán t iăđ i máy thi công t p h păchiăphíămáyăthiăcôngă(đ i máy t ch c
k toán riêng, tính KQ riêng) ......................................................................................... 17
S ăđ 1. 4: K toán t p h p chi phí s d ngămáyăthiăcôngă(đ i máy t ch c k toán
riêng, không tính KQ riêng) .......................................................................................... 18
S ăđ 1. 6: K toán t ng h p chi phí s d ng MTC .....................................................19
S ăđ 1. 10: K toán t p h p chi phí s d ng máy thi công- MTC thuê ngoài ............19
S ăđ 1. 11: K toán t p h p chi phí s n xu t chung ....................................................21
S ăđ 1. 12: K toán t p h p chi phí s a ch a và b o hành công trình ........................22
S ăđ 1. 13: K toán t p h p chi phí s n xu t trong DNXL .........................................23
S ăđ 1. 14: K toán t iăđ năv giaoăkhoánăkhiăđ năv nh n khoán không t ch c b
máy k toán riêng ..........................................................................................................25
S ăđ 1. 15: K toán t iăđ năv giaoăkhoánăkhiăđ năv nh n khoán có t ch c b máy
k toánăriêngănh ngăkhôngăxácăđ nh KQKD riêng........................................................26
S ă đ 1. 16: K toán t iă đ nă v nh nă khoánă đ c phân c p h chă toánă riêngă nh ngă

khôngăxácăđ nh KQKD riêng ......................................................................................... 27
S ăđ 1. 17: K toán t iăđ năv nh năkhoánăcóăxácăđ nh KQDK riêng ......................... 28
S ăđ 1. 14: Trình t ghi s k toán theo hình th c Nh t ký chung ............................. 30
S ăđ 1. 15: Trình t ghi s k toán theo hình th c k toán máy .................................31
S ăđ 2.ă1:ă căđi m quy trình công ngh s n xu t ......................................................33
S ăđ 2.ă2:C ăc u t ch c b máy qu n lý c a công ty C ph n Th nhăH ng .............35
S ăđ 2.ă3:ăS ăđ t ch c b máy k toán .....................................................................37


L IM

U

1. Lý do ch năđ tài
Công nghi p hóa, hi nă đ i hóa là s nghi p c a toàn dân, c a m i thành ph n
kinh t , và các doanh nghi păc ngăcóăm t vai trò h t s c quan tr ng. Trong quá trình
đ tăn căđangăphátătri nănh ăhi n nay, các doanh nghi păc ngăc năđ că uătiênăvàăchúă
Ủăh năđ t o nên nh ngăm iănh n trong t ng b c phát tri n. B i th , xây d ng là m t
trong nh ng ngành công nghi p quan tr ng, góp ph n t o ra s đ i m i, phát tri n và
hoàn thi nă h n.ă Trongă nh ngă n mă g nă đây,ă ngànhă côngă nghi p xây d ngă đangă cóă
nh ngă b că t ngă tr ng và phát tri nă cao,ă đóă làă nh ng công trình, h ng m c công
trình có quy mô l n và công ngh hi năđ i. Tuy v y, s c nh tranh gay g t c a môi
tr ngăkinhădoanhăđòiăh i các doanh nghi p luôn luôn ph i ch đ ng trong ho tăđ ng
s n xu t kinh doanh c a mình nh m m c tiêu có l i nhu n và t o cho doanh nghi p
ch đ ng trên th tr ng.
đ tăđ c m cătiêuăđó,ăbênăc nh các bi n pháp c i ti n qu n lý s n xu t, th c
hi n t t công tác ti p th s n ph m và các s n ph m làm ra ph i có ch tăl ng t t, m u
mưăđ p, phù h p v i th hi u c aăng i tiêu dùng thì s n ph măđóăcònăph i có giá c
h p lý. Giá thành s n ph m là y u t quan tr ngă đemă l i th ng l i cho các doanh
nghi p. Do v y, các doanh nghi p c n ph iăquanătâmăđ n vi c t p h p và gi m thi u

chi phí s n xu t kinh doanh, h giá thành s n ph m.
Th c t hi n nay, công tác tính giá thành m t s doanh nghi p nói chung và
ngành xây d ng nói riêng còn nhi u t n t i, ch m c i ti năvàăch aăhoànăthi n. Vì th
ch aăđápă ngăđ c yêu c u ngày càng cao trong qu n lý kinh t c ăch th tr ng.
th c hi n t t m c tiêu qu n lý kinh t , không ng ng h giá thành s n ph m thì
đi uăđ u tiên c n ph i c ng c là hoàn thi năph ngăphápăt p h p chi phí s n xu t và
tính giá thành sao cho phù h p v iăđ căđi m t ch c s n xu t kinh doanh, quy trình
s n xu t,ăđ căđi m tính ch t s n ph m, yêu c uătrìnhăđ qu n lý c a doanh nghi p và
quyăđ nh th ng nh t chung c a c n c.
Nh n th căđ c t m quan tr ng c a công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và
tính giá thành s n ph m xây l p t i doanh nghi p,ă emă đưă ch nă đ tài Khóa lu n t t
nghi p là: "Hoàn thi n công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n
ph m xây l p t i Công ty C ph n Th nhăH ng".
2. M căđíchănghiênăc u
V n d ng nh ng ki n th căđưăđ c h c tr ng vào th c ti năđ ng th iătíchăl yă
thêm ki n th c t quá trình th c t p t iăcôngătyăđ h th ngăvàăđánhăgiáătìnhăhìnhăt
ch c công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m xây l p. Qua
vi c phân tích s li u th c ti n và tình hình h ch toán chi phí và tính giá thành s n
ph m xây l p t i Công ty CP Th nhăH ng, t đóăđ ra các gi i pháp h p lý trong công
tác k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m xây l p.
3.ă iăt ng nghiên c u
K toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m xây l p t i Công ty
C ph n Th nhăH ng.

Thang Long University Libraty


4. Ph m vi nghiên c u
K toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m xây l păd iăgócăđ
k toán tài chính t i Công ty CP Th nhăH ngătrong tháng 06ăn mă2015.

5.ăPh ngăphápănghiênăc u
nghiên c u các v năđ nêu trên, khóa lu n s d ng các ph ngăphápăch ng
t ,ăph ngăphápătàiăkho n,ăph ngăphápăl păbáoăcáoătàiăchính,ăph ngăphápăquanăsátă
và thu th p s li u, ph ng v n các cán b , nhân viên phòng k toánầăđ tìm hi u th c
t k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m xây l p t i công ty.
6. K t c u khóa lu n
Ngoài ph n m đ u, các ph n m c l c, tài li u tham kh o, khóa lu năđ c chia
làmă3ăch ng:
Ch ngă 1:ă C ă s lý lu n v k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá
thành s n ph m trong doanh nghi p xây l p
Ch ng 2: Th c tr ng k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành
s n ph m xây l p t i Công ty C ph n Th nhăH ng
Ch ngă3:ăGi i pháp hoàn thi n k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá
thành s n ph m xây l p t i Công ty C ph n Th nhăH ng


CH

NGă1:
C ă S LÝ LU N V K TOÁN T P H P CHI PHÍ S N
XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M TRONG DOANH NGHI P
XÂY L P.

1.1

c đi m ho tă đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p xây l p và s
nhăh ngăđ n k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m.

c đi m ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p xây l p và s
nh h ng đ n k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m

S n ph m xây l p là s n ph măđ c t o thành b i s c laoăđ ng c aăconăng i,
v t li u xây d ng, thi t b l p đ t vào công trình, đ c liên k t đ nh v v i đ t, có th
bao g m ph n trên m t n c, ph n d i m t n c, ph n trên m t đ t và ph n d i m t
đ t. S n ph m xây l p bao g m công trình xây d ng công c ng, nhà , công trình công
nghi p, giao thông, th y l i, n ngăl ng và các công trình khác.
căđi m c a ho tăđ ng xây l p nhăh ngăđ n k toán chi phí s n xu t và tính
giá thành s n ph m:
 S n ph m XL mang tính ch tăđ năchi c:

1.1.1

Do SPXL mang tính ch tăđ năchi c và m i s n ph măđ u có s khác nhau v m t
thi t k , k t c u, hình th c,ăđ aăđi m xây d ngăvàămôiătr ng thi công nên chi phí s n
xu t thi công c a các công trình hoàn toàn khác nhau. Chính vì v y vi c t p h p chi
phí s n xu t,ătínhăgiáăthànhăvàăxácăđ nh k t qu thi công xây l p ph iăđ c tính toán
riêng cho t ng s n ph m.
S n ph m s n xu t XL cóătínhăđ năchi c. Vì v y, m iăSPXLăđ u có yêu c u v
t ch c qu n lý, t ch c thi công và bi n pháp thi công phù h p v iăđ căđi m c a t ng
công trình c th ,ăcóănh ăv y vi c s n xu t thi công m iăđ t hi u qu cao và b oăđ m
cho s n xu tăđ c liên t c.
 S n ph m xây l p có giá tr l n, kh iăl ng công trình l n:
s n xu t ra s n ph m xây l p c n s d ng kh iăl ng l n v tăt ,ănhânăl c,
v n.ă Doă đó,ă tr c khi ti n hành s n xu t s n ph m xây l p c n ph i l p d toán v
thi t k thiăcôngăđ b ph n qu n lý có th theo dõi, ki m tra quá trình s n xu t,ăđ m
b o s d ng v n ti t ki m và b oăđ m ch tăl ng thi công công trình.
 Th i gian thi công và s d ng s n ph m xây l păt ngăđ i dài:
Do th iăgianăthiăcôngăt ngăđ i dài nên k tínhăgiáăthànhăth ngăkhôngăxácăđ nh
hàngăthángănh ătrongăs n xu t mà k tínhăgiáăthànhăđ căxácăđ nh theo th iăđi m khi
công trình, h ng m c công trình hoàn thành, th c hi n bàn giao, thanh toán theo giai
đo năquyă c tùy thu c vào k t c u,ăđ căđi m k thu t và kh n ngăv v n c a doanh

nghi p xây l p.
 Th i gian s d ng c a s n ph m xây l p là lâu dài và m i sai l m trong quá trình
thi công th ng khó s a ch a. Và sai l m trong XDCB v a gây lãng phí, v aăđ
l i h u qu nghiêm tr ng. căđi mănàyăđòiăh i các doanh nghi p xây l p trong
quá trình s n xu t ph iăth ng xuyên ki m tra, giám sát ch t ch ch tăl ng công
1

Thang Long University Libraty


trìnhăvàăkhiăcôngătrìnhăđ

c bànăgiaoăchoăđ năv ch đ uăt ,ădoanhănghi p xây

l p ph i trích l p d phòng b o hành cho công trình.
 S n ph m xây l p đ c c đ nh t i đ aăđi m ch đ uăt ăl a ch n, doăđó cácăđi u
ki n s n xu t ph i di chuy nătheoăđ aăđi măđ t s n ph m. Vì v y trong quá trình
thi công s phát sinh nh ngă chiă phíă đ că thùă nh :ă chiă phíă đi uă đ ng công nhân,
đi uăđ ng máy thi công, chi phí xây d ng t m th i ph c v côngănhân,ăầădoăđóă
k toán c n ph nă ánhă chínhă xácă cácă chiă phíă nàyă đ tránh tính sai giá thành s n
ph m xây l p.ăH năn a, giá v tăt ,ănhânăcôngăvàăcácăchiăphíăt i m iăđ aăđi măđ u
khácănhauădoăđóăk toán xây d ng ph i tìm hi u và áp d ngăđúngăm c giá v tăt ă
cho m i công trình t i m iăđ aăđi m khác nhau.
Doăđ căđi mănàyămàăcácăđ năv xây l păth ng s d ng l căl ngălaoăđ ng thuê
ngoài t i ch ,ăn iăthiăcôngăcôngătrình,ăđ gi m b t các chi phí khi di d i.
 Quá trình s n xu t s n ph m xây l păth ng di n ra ngoài tr i, ch uătácăđ ng tr c
ti p b iăđi u ki nămôiătr ng, thiên nhiên, th i ti t.ăDoăđ căđi m này, trong quá
trình thi công th ng phát sinh nh ng kho n thi t h i do ng ng s n xu t,ăpháăđiă
làm l i. Vì th k toán c n theo dõi ch t ch vàă cóă ph ngă phápă x lý h p lý
kho n thi t h i này đ ti t ki m chi phí, h giá thành s n ph m.

1.1.2 Nhi m v c a k toán chi phí s n xu t và tình giá thành s n ph m trong
doanh nghi p xây l p
Qu n lý chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m là m t trong nh ng yêu c u
quan tr ngăđ ph c v công tác qu n lý c a m i doanh nghi p.ă i uănàyătácăđ ng tr c
ti pă đ n doanh thu, l i nhu n trong ho tă đ ng s n xu t kinh doanh. T đó,ă doanhă
nghi p ph i có nh ng bi n pháp đ gi m chi phí, gi m giá thành c a s n ph m,ăđ ng
th i ch tăl ng c a s n ph măc ngăph iăđ căđ m b o, phù h p v i th tr ng. Di u
nàyăđòiăh i doanh nhi p ph i có bi n pháp qu n lý ch t ch , ti t ki m chi phí s n xu t,
tránh hao h t, m t mát, lãng phí. M t trong nh ng công c qu n lý hi u qu đóălàăqu n
lý b ng công c k toán.
Bên c nhăđó,ătàiăli u v CPSXăvàătínhăgiáăthànhăcònălàăc năc quan tr ngăđ đánhă
giá, phân tích tình hình trong ki m soát n i b c a doanh nghi p.ăă
đápă ngăđ c
yêu c u v qu n lý và s d ng có hi u qu các ngu n l c kinh t , k toán chi phí s n
xu t và tính giá thành s n ph m ph i th c hi n các nhi m v sau :
 K toán c n nh n th căđúngăđ n v trí vai trò c a k toán CPSX và tính giá thành
s n ph m trong toàn b h th ng k toán doanh nghi p, m i quan h v i các b
ph n k toánăcóăliênăquan,ătrongăđóăk toán các y u t chi phí là ti năđ cho k
toán chi phí và tính giá thành.
 C năc vàoăđ căđi m t ch c s n xu tăkinhădoanh,ăđ căđi m quy trình công ngh ,
kh n ngăh ch toán, yêu c u qu n lý c th c a doanh nghi păđ l a ch n, xác
2


đ nhăđ iăt

ng t p h p CPSX và tính giá thành s n ph m phù h p v iăđi u ki n

c a doanh nghi p.
 Ki m tra tình hình th c hi nă cácă đ nh m c chi phí v tă t ,ă nhână công,ă s d ng

MTC và các chi phí h ch toán khác có liên quan, k toán c n phát hi n k p th i
các kho n chênh l ch so v iăđ nh m c, các kho n thi t h i, m tămát,ăh ăh ng,ầă
trong quá trình s n xu tăđ đ aăraăcácăbi năphápăng năch n, x lý k p th i.
 Tính toán và ph năánhăchínhăxác,ăđ yăđ , k p th i tình hình phát sinh CPSX và
phân b theoăđúngăđ iăt ngăvàătheoăph ngăphápăđưăxácăđ nh.
 Xácăđ nh chính xác chi phí c a s n ph m d dang cu i k .
 Th c hi n tính giá thành s n ph m k p th i,ăchínhăxácătheoăđúngăđ iăt
giáăthànhăvàăph


ng tính

ngăphápătínhăgiáăthànhăh p lý.

nh k cung c p các báo cáo v CPSXă vàă tínhă giáă thànhă choă lưnhă đ o doanh
nghi p và ti n hành phân tích tình hình th c hi năđ nh m c, d toán CPSX, tình
hình th c hi n k ho ch,ă giáă thành,ă đ xu t các ki n ngh choă lưnhă đ o doanh
nghi pă đ đ aă raă cácă quy tă đ nh thích h p,ă tr c m tă c ngă nh ă lâuă dàiă v i s
phát tri n kinh doanh c a doanh nghi p.

1.2 Khái quát chung v chi phí s n xu t và giá thành s n ph m trong doanh
nghi p xây l p
1.2.1 Chi phí s n xu t xây l p
1.2.1.1 Khái ni m chi phí s n xu t xây l p
Chi phí s n xu t trong doanh nghi p xây l p là bi u hi n b ng ti n c a toàn b
hao phí v laoăđ ng s ng. lao đ ng v tăhóaăvàăcácăchiăphíăkhácămàăDNXLăđưăchiăraăđ
ti n hành các ho tăđ ng s n xu t trong m t th i k nh tăđ nh.
Chi phí s n xu t trong các doanh nghi p nói chung và DNXL nói riêng luôn phát
sinhăth ng xuyên trong ho tăđ ng c a doanh nghi p, v yăđ ph c v cho qu n lý chi
phí s n xu t và cung c p tài li u cho vi c tính giá thành s n ph m thì chi phí s n xu t

c năđ c t p h p theo t ng th i k nh tăđ nh.
1.2.1.2 Phân lo i chi phí s n xu t xây l p
Chi phí s n xu t có r t nhi u lo i, nhi u kho n khác nhau v n i dung, tính ch t,
vai trò, công d ng và v trí.ă thu n ti n trong công tác qu n lý và h ch toán, c n ph i
ti n hành phân lo i chi phí s n xu t. Các cách phân lo iăđ u b sung cho nhau và gi
vai trò nh tăđ nh trong qu n lý chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m.
D iăđâyălàăm t s cách phân lo i chi phí:
 Theo m căđích,ăcôngăd ng c a chi phí
că đi mă trongă l nhă v c s n xu t xây l p là vi c l p d toán chi phí cho t ng
công trình, h ng m c công trình xây l p theo t ng kho n m c chi phí, nên chi phí s n
xu t xây l p c nă đ c phân lo iă c nă c vào m că đích,ă côngă d ng c a chi phí. Theo
cách phân lo i này, chi phí s n xu t xây l păđ c chia thành các kho n m cănh ăsau:
3

Thang Long University Libraty


 Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: Là chi phí NVL chính, v t li u ph , v t k t c u,
giá tr thi t b kèm theo v t ki nătrúcầăc n thi tăđ tham gia c u thành th c th
s n ph m xây l p.
 Chi phí nhân công tr c ti p: Là chi phí ti nă l ngă chính,ă l ngă ph , ph c p
l ngăc a công nhân tr c ti p tham gia xây l p công trình, không bao g m các
kho n trích theo l

ngă nh ă BHXH,ă BHYT,ă BHTN,ă KPC ă c a công nhân tr c

ti p s n xu t.
 Chi phí s d ng máy thi công: Là chi phí cho các máy thi công nh m th c hi n
kh iăl ng công tác xây l p b ng máy, chi phí s d ng máy thi công bao g m chi
phíăth

ng xuyên và chi phí t m th i:

 Chiăphíă th ng xuyên: g mă l ngă chính,ă l ngă ph c aă côngă nhână đi u
khi n máy, ph c v máyầă CPă NVL,ă CCDC,ă kh uă haoă TSC ,ă chiă phíă
d ch v mua ngoài và chi phí khác b ng ti n. Riêng ph n trích b o hi m
choăcôngănhânăđi u khi n máy nh ăBHXH,ăBHYT,ăBHTN,ăKPC ătrongă
doanh nghi p xây l p s không tính vào chi phí s d ngăMTCămàăđ c k
toán h ch toán vào chi phí s n xu tăchung,ăđâyăc ngălàăm tăđ căđi m n i
b t c a doanh nghi p xây l p.
 Chi phí t m th i: g m chi phí s a ch a l n MTC, chi phí công trình t m
th iăchoăMTCănh ăl u,ălán,ăđ ng ray ch yămáyầăChiăphíăt m th i có th
phátăsinhătr
toánătr

căsauăđóăphânăb d n ho căphátăsinhăsauănh ngăđ

c h ch

c vào chi phí s d ng MTC trong k .

 Chi phí s n xu t chung: là chi phí s n xu t c aăđ i, c aăcôngătr ng xây d ng
g m ti nă l ngă c a nhân viên qu nă lỦă đ i xây l p, các kho nă tríchă theoă l ngă
(BHXH,ăBHYT,ăBHTN,ăKPC )ăc a công nhân xây l p, công nhân s d ng máy
thi công, nhân viên qu nă lỦă đ i, chi phí v t li u, công c d ng c và kh u hao
TSC dùng chung cho ho tăđ ng c aăđ iăvàăcácăchiăphíăkhácăliênăquanăđ n ho t
đ ng c aăđ i xây l p.
 Theo n i dung, tính ch t kinh t c a chi phí
Theo n i dung, tính ch t kinh t c a chi phí thì toàn b chi phí s n xu t trong
DNXLăđ c chia thành các y u t chi phí sau:

 Chi phí nguyên v t li u: là chi phí v các lo i nguyên v t li u chính, v t li u ph ,
nhiên li u, ph tùng thay th , công c , d ng c mà doanh nghi păđưăs d ng và
tính vào CPSX trong k .
 Chi phí nhân công: là toàn b s ti năl ngăvàăcácăkho n tríchătheoăl ngătínhă
trên ti năl ngăc a công nhân s n xu t, công nhân s d ng MTC và nhân viên
qu n lý

các b ph n,ăđ i s n xu t.
4


 Chi phí kh uăhaoăTSC :ălàăs ti n trích kh uăhaoăTSC ădùngăchoăho tăđ ng s n
xu t trong DNXL, bao g m kh u hao máy thi công vàăTSC ăkhácăs d ng cho
ho tăđ ng s n xu t và ph c v s n xu t

các t đ i, b ph n s n xu t.

 Chi phí d ch v mua ngoài: bao g m toàn b s ti n DNXL chi tr cho các lo i
d ch v mua t bênăngoàiănh ăti năđi n, ti năđi n tho i, ti năn

cầ

 Chi phí khác b ng ti n: g m các chi phí khác chi ra b ng ti n cho ho tăđ ng s n
xu t ngoài 4 y u t chi phí k trên.
 Theo kh n ngăquyăn păchiăphíăvàoăđ iăt ng k toán chi phí
 Chi phí tr c ti p: là các chi phí s n xu t quan h tr c ti p v i t ngăđ iăt
chi phí (t ng lo i s n ph măđ

c s n xu t, t ng công vi căđ

ng ch u

c th c hi nầ)ă

 Chi phí gián ti p: là nh ng chi phí s n xu tăliênăquanăđ n nhi uăđ iăt ng ch u
chi phí, chúng c n ti n hành phân b choă cácă đ iă t ng ch u chi phí theo tiêu
th c phân b thích h p.
 Theo m i quan h chi phí v i kh iăl ng s n ph m hoàn thành
 Chi phí s n xu t c đ nhă(đ nh phí): là các chi phí s n xu t khôngăthayăđ i khi có
s thayă đ i v kh iă l ng ho tă đ ng,ă nh ă chiă phíă kh uă haoă TSC ă tínhă theoă
ph ngăphápăbìnhăquân,ăchiăphíă ti năl ngătr theo th i gian c đ nh cho nhân
viên qu n lý s n xu t

các t ,ăđ i, b ph n s n xu tầ

 Chi phí bi nă đ i (bi n phí): là nh ng chi phí có s thayă đ iă khiă cóă thayă đ i v
kh iă l

ng ho tă đ ngă nh ă chiă phíă nguyênă v t li u tr c ti p, chi phí nhân công

tr c ti pầ
Cách phân lo i này có tác d ng l n trong qu n tr doanh nghi p,ă làă c ă s đ
DNXL xây d ngăgiáăđ u th u h p lý, góp ph n t oăc ăh iăđ th ng th u,ălàăc ăs đ
phân tích quan h gi a chi phí - kh iăl ngăậ l i nhu n,ăphânătíchăđi m hòa v n ph c
v cho vi c ra quy tăđ nh kinh doanh h pălỦălàmăt ngăl i nhu n c a doanh nghi p.
1.2.1.3
i t ng t p h p chi phí s n xu t trong doanh nghi p xây l p
h chă toánă đ c chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m chính xác, k p
th i,ăđòi h i công vi căđ uătiênălàăxácăđ nhăđ i t ng t p h păCPSXăvàăđ iăt ng tính
giá thành s n ph m.

iăt ng t p h p chi phí s n xu t là ph m vi, gi i h n mà chi phí s n xu t c n
t p h p.ă iăt ng t p h p chi phí s n xu t xây l p có th làăn iăphátăsinhăchiăphíă(đ i
s n xu t xây, l p) ho căn iăch uăchiăphíănh ăcôngătrình,ăh ng m c công trình xây l p.
i v i doanh nghi p xây l p,ădoăđ căđi m s n ph măcóătínhăđ năchi c,ăđ căđi m
v t ch c s n xu t và qu n lý ngành đòiăh i ph i giám sát ch t ch đ đ m b o ch t
l ngăcôngătrìnhănh ăđúngăthi t k , d toán nênăđ iăt ng t p h păCPSXăth ng là
theo t ngăđ năđ t hàng ho c công trình, h ng m căcôngătrình,ăcácăgiaiăđo n công vi c
ho c nhóm h ng m c công trình.
5

Thang Long University Libraty


1.2.1.4 Ph ng pháp t p h p chi phí s n xu t t i doanh nghi p xây l p
Ph ngăphápăt p h p CPSX là m t ph ngăphápăăhayăh th ngăcácăph ngăphápă
đ c s d ngă đ t p h p và phân lo i CPSX trong ph m vi gi i h n c aă đ iă t ng
h chătoánăchiăphí.ăCóăhaiăph ngăphápăch y u đ t p h p CPSX:
 Ph ngăphápăt p h p tr c ti p:
Làăph ngăphápădùngăđ t p h p nh ng chi phí có liên quan tr c ti păđ n t ng
đ iăt ng ch u chi phí trong quá trình s n xu t. Chính vì v y,ă ph ngăphápă nàyă yêuă
c u công tác t ch c t p h păđ i v iăđ iăt ng t p h p chi phí ph i chính xác, c th ,
t m ngay t khâu l p ch ng t banăđ uăchoăđ n khâu t ch c h th ng tài kho n, h
th ng s k toánầ
 Ph ngăphápăphânăb gián ti p:
Ph ngăphápănàyăđ c s d ngăđ t p h p nh ngăchiăphíăcóăliênăquanăđ n nhi u
đ iăt ng t p h p chi phí khác nhau.
Theoăph ngăphápănàyăthìăcácăchiăphíăcóăliênăquanăđ n nhi uăđ iăt ngăd c t p
h p chung v iănhau,ăsauăđóăphânăb cho t ngăđ iăt ng theo tiêu th c phù h p. Vi c
tính toán phân b g mă2ăb c:

 B c 1: Tính h s phân b : H=C/T
Trong đó: H: h s phân b
C: t ngăchiăphíăđưăt p h p c n phân b
T: t ng tiêu th c phân b c a t t c cácăđ iăt

ng

 B c 2: Phân b chi phí cho t ngăđ iăt ng có liên quan: Cn=Tn*H
Trong đó: Cn: chi phí phân b cho t ngăđ iăt ng
Tn: tiêu th c phân b choăđ iăt ng n
căđi m c a DNXL là t o ra nh ng s n ph măđ năchi căvàăchúngăđ c s n xu t
nh ngăđ aăđi m khác nhau. Vì v y, trên th c t cácăDNXLăth ng s d ngăph ngă
pháp t p h p tr c ti păđ t p h p chi phí s n xu t.
1.2.2 Giá thành s n ph m xây l p
1.2.2.1 Khái ni m giá thành s n ph m xây l p
xây d ng m t công trình hay m t h ng m c công trình thì doanh nghi p kinh
doanh xây l p ph iăđ uăt ăvàoăquáătrìnhăs n xu t thi công m tăl ng chi phí nh tăđ nh.
Nh ng chi phí s n xu t mà doanh nghi p chi ra trong m t quá trình thi công s tham
gia c u thành nên giá thành s n ph m xây l p hoàn thành.ă Nh ă v y, giá thành s n
ph m xây l p là toàn b chi phí s n xu t (bao g m chi phí nguyên v t li u tr c ti p,
chi phí nhân công tr c ti p, chi phí máy thi công và chi phí s n xu t chung) tính cho
t ng công trình, h ng m c công trình hay kh i l ng xây l păhoànăthànhăđ năgiaiăđo n
quiă căđưăhoànăthành,ănghi măthu,ăbànăgiaoăvàăđ c ch p nh n thanh toán.
1.2.2.2 Phân lo i giá thành s n ph m xây l p
 Theo ph m vi các chi phí c u thành
 Giá thành s n xu t theo bi n phí: là lo iăgiáăthànhătrongăđóăch g m các bi n
phí s n xu t xây l p. Toàn b đ nh phí s n xu t xây l păđ căthamăgiaăxácăđ nh
6

k t qu s n xu t kinh doanh xây l p trong k mà không tính vào giá thành s n
xu t.
 Giá thành s n xu t có phân b h p lý chi phí s n xu t c đ nh: là lo i giá
thành trong đóăbaoăg m bi n phí s n xu t và m t ph năđ nh phí s n xu tăđ c
phân b trênăc ăs m c ho tăđ ng th c t so v i m c ho tăđ ng chu n.
 Giá thành s n xu t xây l p toàn b : là toàn b chi phí s n xu t xây l p tính cho
kh iăl ng,ăgiaiăđo n xây l p hoàn thành ho c công trình, h ng m c công trình
hoàn thành.
 Giá thành toàn b c a s n ph m xây l p hoàn thành bàn giao:
Giá thành s n
xu t xây l p

+

Chi phí bán
hàng

+

Chi phí qu n lý
doanh nghi p

=

Giá thành toàn b
s n ph m xây l p
hoàn thành bàn
giao

 Theo th i đi m tính và ngu n s li uăđ tính giá thành

 Giá thành d toán: làăchiăphíăđ hoàn thành kh iăl ng xây l p thu c t ng công
trình, h ng m c công trình hoàn thành ho căđ hoàn thành t ng công trình, h ng
m c công trình. Giá thành d toán s bao g m d toán chi phí NVL tr c ti p, d
toán chi phí nhân công tr c ti p, d toán chi phí s d ng máy thi công và m t
ph n d toán chi phí chung (bao g m d toán chi phí s n xu t chung và d toán
chi phí qu n lý doanh nghi p)
 Giá tr d toán:
Trong xây d ngăc ăb n, s n ph m xây d ng là nhà c a, v t ki nătrúcầămàăgiáătr
c aănóăđ căxácăđ nh b ng giá tr d toán thông qua h păđ ng gi a bên giao th u và
bên nh n th uătrênăc ăs thi t k k thu t thi công,ăđ nh m căvàăđ năgiáădoănhàăn c
quyăđ nh cho t ng khu v c thi công và ph nătíchăl yătheoăđ nh m c.
Giá tr d toán là giá thanh toán cho kh iăl ng công tác xây l p hoàn thành theo
d toán.
Giá tr d toán
=
Giá thành d toán
+
L i mu năđ nh m c
M i quan h gi a giá thành d toán và giá tr d toán: Giá thành d toán là
m t b ph n c a giá tr d toán c a t ng công trình xây l p riêng bi tă vàă đ c xác
đ nh d aătrênăđ nh m c kinh t - k thu t c aănhàăn c và các khung giá gi i h n quy
đ nh áp d ng cho t ng vùng lãnh th .
 Giá thành k ho ch: là giá thànhă đ c l pă trênă c ă s giá thành d toán và
nh ngăđi u ki n c th c a DN v bi năphápăthiăcông,ăđ nh m c,ăđ năgiáầ
Giá thành k ho ch

=

Giá thành d toán

-

Nh n xét: giá thành d toán và giá thành k ho chăđ
thi công công trình, h ng m c công trình.

M c h giá thành d
toán
c l pătr c khi ti n hành

7

Thang Long University Libraty


 Giá thành th c t : làăgiáăthànhăđ cătínhătoánătrênăc ăs chi phí s n xu t th c t
phát sinh do k toán t p h păđ c trên các s chi ti t chi phí s n xu t trong k và
k t qu đánhăgiáăs n ph m d dang cu i k tr c và cu i k này. Giá thành th c
t đ c tính sau khi th c hi n thi công hoàn thành ho c công trình, h ng m c
công trình hoàn thành c n ph i tính giá thành.
V nguyên t c ba lo i giá thành s n xu t nói trên có m i quan h m t thi t v i
nhauăvàăđ c th hi năkháiăquátănh ăsau:
Giá thành d toán ≥ Giá thành k ho ch ≥ Giá thành th c t
âyălàănguyênăt c khi xây d ng giá thành và t ch c th c hi n k ho ch tính giá
thànhăđ đ m b o DN có lãi sau khi th c hi năđ yăđ ngh aăv v iăNhàăn c.
Các nhà qu n lý thông qua vi c so sánh giá thành th c t v i giá thành d toán,
t đóăđánhăgiáăđ c s ti n b hay y u kém c a doanh nghi păXLătrongăđi u ki n c
th v bi năphápăthiăcông,ăc ăs v t ch t k thu tăvàătrìnhăđ t ch c qu n lý c a b n
thân DN. T đóă đ aă raă cácă bi n pháp thích h pă đ ti t ki m chi phí s n xu t h giá
thành s n ph m, nâng cao kh n ngăc nh tranh c a DN trên th tr ng.
1.2.2.3

i t ng tính giá thành s n ph m trong doanh nghi p xây l p
iă t ng tính giá thành là s n ph m, công vi c, lao v do DN s n xu t hoàn
thành c n ph i tính t ngăgiáăthànhăvàăgiáăthànhăđ năv . Vi căxácăđ nhăđ iăt ng tính
giáăthànhăchínhălàăxácăđ nh s n ph m, bán thành ph m, lao v , công vi c nh tăđ nhăđòiă
h i ph i tính giá thành m tăđ năv .
i v i DNXL, do tính ch t s n xu t s n ph mă mangă tínhă đ nă chi c, m i s n
ph m c n l p m t d toán riêng nênăđ iăt ng tính giá thành là các công trình, h ng
m căcôngătrìnhăđưăhoànăthành.ăNgoàiăra,ăđ iăt ng tính giá thành có th là t ng giai
đo n công trình hay t ngă giaiă đo nă hoànă thànhă quyă c, tùy thu că vàoă ph ngăth c
bàn giao thanh toán gi a doanh nghi păvàăđ năv ch đ uăt .
Chính vì v y, k tính giá thành c a DNXL khác hoàn toàn so v i DNSX khác.
i v i các DNSX, do th iăgianăthiăcôngăt ngăđ i dài nên k tínhăgiáăthànhăth ng
khôngă xácă đ nhă hàngă thángă nh ă trongă s n xu t mà k tínhă giáă thànhă đ c xác đ nh
theo th iă đi m khi công trình, h ng m c công trình hoàn thành, th c hi n bàn giao,
thanhă toánă theoă giaiă đo nă quyă c tùy thu c vào k t c u,ă đ că đi m k thu t và kh
n ngăv v n c a doanh nghi p xây l p.
Tóm l i,ăđ iăt ng tính giá thành là các HMCT, CTăđưăhoànăthành,ăcácăgiaiăđo n
công vi că đưă hoànă thành.ă iă t ng t p h p chi phí có th làă HMCT,ă cácă giaiă đo n
công vi c c a HMCT ho cănhómăHMCTầ.
1.2.2.4 Ph ng pháp tính giá thành s n ph m trong doanh nghi p xây l p
 Ph

ngăphápătínhăgiáăthƠnhăgi năđ n:

Theo ph ngăphápănày,ăt t c CPSX phát sinh tr c ti p cho m t công trình hay
m t h ng m căcôngătrìnhăđ c t p h p t lúc kh iăcôngăđ n khi hoàn thành chính là
giá th c t c a công trình, h ng m căcôngătrìnhăđó.ăTuyănhiên,ădoăđ căđi m c a s n
xu t xây l păvàăph ng th c thanh toán kh iăl ng xây l p hoàn thành, trong k có th
8

có m t b ph n công trình ho c kh iăl ng xây l pă hoànăthànhăđ c thanh toán v i
ch đ uăt .ăKhiăđó,ăgiáăthànhăth c t c a kh iăl ng xây l păđ căxácăđ nh theo công
th c sau:
Chi phí s n
Chi phí s n
Giá thành th c t
Chi phí s n xu t
xu t kinh
xu t kinh
=
+
- kinh doanh d
kh iăl ng xây
doanh d
doanh phát
l p hoàn thành
dang cu i k
dangăđ u k
sinh trong k
Trongătr ng h p CPSX t p h p cho c côngătrìnhănh ngăgiáăth c t ph i tính
riêng cho t ng h ng m c công trình, k toán có th c nă c vào CPSX c a c nhóm
ho c h s kinh t k thu tă đưă quyă đ nh cho t ng h ng m că côngă trìnhă đ tính giá
thành th c t cho h ng m căcôngătrìnhăđó.
Ph ngăphápătínhăgiáăthànhăgi năđ năđ c s d ng ph bi n trong doanh nghi p
xây l p hi nă nayă doă đ că đi m s n xu t s n ph m xây l pă mangă tínhă đ nă chi c,ă đ i
t ng t p h p CPSX phù h p v iăđ iăt ng tính giá thành.
 K toánăđánhăgiáăs n ph m d dang trong doanh nghi p xây l p
Chi phí s n xu t xây l p t p h p theo t ng kho n m c chi phí v aăliênăquanăđ n
s n ph m hoàn thành, v aăliênăquanăđ n s n ph măđangălàmăd đ căxácăđ nh th i

đi m cu i k .ăđ xácăđ nh chi phí s n xu t và tính giá thành cho s n xu t s n ph m xây
l p hoàn thành thì c n ph iăxácăđ nh ph n chi phí s n xu t tính cho s n ph m d dang.
Trongă tr ng h p s n ph m xây l p d dang là các kh iă l ng ho că giaiă đo n
xây l p thu c t ng công trình, h ng m că côngă trìnhă ch aă hoàn thành, ta dùng theo
công th c sau:

Giá tr kh i
l ng xây l p
d dang

 Ph

CPSX kinh doanh
d dang
đ uk
=

+

CPSX kinh doanh
phát sinh trong k

Giá tr kh i l ng
xây l p d dang
+
cu i k theo d
toán
ngăphápătínhăgiáăthƠnhătheoăđ năđ t hàng:
Giá tr kh i l ng
xây l p hoàn thành

theo d toán

x

Giá tr kh i
l ng xây l p d
dang cu i k theo
d toán

Ph ngăphápănàyăthíchăh p v iăđ iăt ng tính giá thành là t ng công trình, h ng
m c công trình.
Theoă ph ngă phápă này,ă m iă đ nă đ tă hàngă đ c m m t b ng tính giá thành
riêng. Cu i m i k ,ăchiăphíăphátăsinhăđ c t p h p theo t ngăđ năđ t hàng, theo t ng
kho n m c chi phí và ghi vào b ng tính giá thành cho t ngăđ năđ tăhàngăt ngă ng.
N uăđ n cu i k báoăcáoăcóăđ năđ tăhàngăch aăhoànăthànhăthìătoànăb chiăphíăđưăt p
h pătheoăđ năđóăđ u coi là SPDD cu i k vàăđ c chuy n sang k ti p theo.
Tr ng h p m tăđ năđ t hàng g m m t s h ng m c công trình thì sau khi tính
giáăthànhăchoăđ năđ t hàng hoàn thành, k toán th c hi n tính giá thành cho t ng h ng
m c công trình b ngăcáchăc năc vào giá thành th c t c aăđ năđ t hàng hoàn thành và
giá thành d toán c a h ng m căcôngătrìnhăđóătheoăcôngăth c sau:
9

Thang Long University Libraty


Trongăđó:ă Zi
Zđđh
Zdt
thành
Zidt

 Ph

: Giá thành s n xu t th c t c a HMCT
: Giá thành s n xu t th c t c aăđ năđ t hàng hoàn thành
: Giá thành d toán c a các HMCT thu că đ nă đ t hàng hoàn
: Giá thành d toán c a HMCT

ngăphápătínhăgiáăthƠnhătheoăđ nh m c:

Theoăph ngăphápănày,ăk toán tính giá thành s n ph mătheoăđ nh m căc năc
vàoăđ nh m c chi phí hi n hành k t h p v i chi phí d toán, công th cătínhănh ăsau:
Giá thành th c
Giá thành đ nh
Chênh l ch do
Chênh l ch
+ /- so v i đ nh
t c a s n ph m =
m c s n ph m + /thay đ i đ nh
xây l p
xây l p
m c
m c
Ph ngă phápă nàyă giúpă choă doanh nghi p k p th i phát hi n nh ng chi phí s n
xu tăv t quá m căquyăđ nhăđ tìmăraăđ c bi n pháp kh c ph c.
1.2.3 M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m trong doanh
nghi p xây l p
Quá trình s n xu t là m t quá trình th ng nh t bao g m 2 m t: m t hao phí s n
xu t và m t k t qu s n xu t.
Chi phí s n xu t và giá thành s n ph m là hai khái ni m khác nhau. CPSX th
hi n các hao phí trong m t th i k nh tă đ nhă (tháng,ă quỦ,ă n m),ă cònă giáă thànhă s n

ph m l iăcóăliênăquană đ n chi phí c a c k tr c chuy n sang và s chi phí k này
chuy n sang k sau.
Tuy nhiên, CPSX và giá thành s n ph m l i có m i quan h m t thi t v i nhau:
Chi phí th hi n m t hao phí s n xu t, giá thành th hi n m t k t qu s n xu t. Khi ti n
hành ho tăđ ng xây l p, doanh nghi p ph i b ra các chi phí v v tăt ,ălaoăđ ng, máy
móc, thi t b và các chi phí khác. Sau quá trình xây d ng, t t c các y u t đóăt o thành
m t s n ph m xây l p hoàn ch nh. Giá tr c a toàn b các kho n chi phí mà doanh
nghi p b raăđ t o thành s n ph m xây l p hoàn ch nhăđóăđ c th hi n qua ch tiêu
giá thành s n ph m.
M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph măđ c th hi n qua công th c
sau:
T ng giá thành
Chi phí s n xu t
Chi phí s n xu t d
Chi phí s n xu t d
+ phát sinh trong s n ph m hoàn =
dang đ u k
dang cu i k
thành
k
1.3 K toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m xây l p trong
doanh nghi p h ch toán hàng t nă khoă theoă ph ngă phápă kêă khaiă th ng
xuyên
Theo ch đ k toán hi n hành, ta có 2ă ph ngă phápă k toán hàng t n kho:
Ph ngăphápăkêăkhaiăth ng xuyên và Ph ngăphápăki măkêăđ nh k . Riêngăđ i v i
DNXL, các DNXL ph i s d ngăPh ngăphápăkêăkhaiăth ngăxuyênădoăđ căđi m c a
SPXLămangătínhăđ năchi c và s l ng hàng t n kho r t l n nên các nhà qu n lý c n
10

ph i giám sát th t ch t ch vàăth ngăxuyênăđ tránh thi t h i, m tămát.ăD iăđâyălàă
đ căđi m c aăPh ngăphápăkêăkhaiăth ng xuyên:
Ph ngă phápă kêă khaiă th ngă xuyên:ă Ph ngă phápă kêă khaiă th ng xuyên là
ph ngăphápătheoădõiăvàăph năánhăth ng xuyên, liên t c, có h th ng tình hình nh p,
xu t, t n v tăt ,ăhàngăhóaătrênăs k toán.ăTrongătr ng h p áp d ngăph ngăphápăkêă
khaiăth ng xuyên, các tài kho n k toán hàng t năkhoăđ cădùngăđ ph n ánh s hi n
có, tình hình bi năđ ngăt ng,ăgi m c a v tăt ,ăhàngăhóa.ăVìăv y, giá tr hàng t n kho
trên s k toán có th đ căxácăđ nh b t k th iăđi m nào trong k k toán.
Cu i k k toán,ăc năc vào s li u ki m kê th c t hàng t năkho,ăsoăsánh,ăđ i
chi u v i s li u hàng t n kho trên s k toán. V nguyên t c s t n kho th c t ph i
luôn phù h p v i s t n kho trên s k toán. N u có chênh l ch ph i truy tìm nguyên
nhân và có gi i pháp x lý k p th i.ă Ph ngă phápă kêă khaiă th ngă xuyênă th ng áp
d ng cho các doanh nghi p s n xu t (công nghi p, xây l p...) và các doanh nghi p
th ng nghi p kinh doanh các m t hàng có giá tr l nănh ămáyămóc,ăthi t b , hàng có
k thu t, ch tăl ng cao...
1.3.1 K toán t p h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p
1.3.1.1 Tài kho n s d ng
ph n ánh các chi phí nguyên v t li u s d ng tr c ti p cho ho tăđ ng xây l p
c a DNXL, k toán s d ng ch y u TK 621- Chi phí NVL tr c ti p.
TK 621- Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: TK này ph n ánh các chi phí NVLTT
th c t cho ho tăđ ng xây l p.ăTKănàyăđ c m chi ti tătheoăđ iăt ng h ch toán chi
phí: t ng công trình xây d ng, h ng m căcôngătrình,ăđ i xây d ng,ầ

11

Thang Long University Libraty


K t c u TK621
TK 621 ậ Chi phí NVL tr c ti p

 Tr giá nguyên li u, v t li u xu t  K t chuy n giá tr nguyên li u, v t
dùng tr c ti p cho ho tă đ ng s n
li u th c th s d ng cho s n xu t,
kinh doanh trong k vào TK 154
xu t s n ph m xây l p.
“Chiă phíă s n xu t kinh doanh d
dang”ă ă chiă ti tă choă cácă đ iă t ng
t p h p chi phí.
 K t chuy n ph nă CPNVLă v
trên m căbìnhăth

1.3.1.2 Ch ng t k toán s d ng:
 Phi u xu t kho
 Hóaăđ năGTGT,ăhóa đ năbánăhàng
 Phi u chi, gi y báo Có c a Ngân hàng
 Gi yăđ ngh t m ng, gi y thanh toán t m ng..
 Biên b n giao nh n NVL, biên b n ki m kê NVL
 Các ch ng t khác có liên quan
1.3.1.3 Quy trình k toán:
Trình t vàăph ngăphápăh ch toán chi phí NVL tr c ti păđ
đ sau:

12

ng vào TK 632

c th c hi nătheoăs ă

t

S ăđ 1. 1: K toán t p h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p
TKă111,ă112,ă331,ăầ

TK 621

NVLămuaăngoàiăs ăd ngăngayăchoăSX
không qua kho
TK 133
Thu ă
GTGT
đ că
kh uătr
TK 152

Xu tăkhoăNVLădùngăchoăs năxu t

TK 154

ăăăăăK tăchuy năgiáătr ăNVLă
ăăăăătr căti pădùngăchoăXL

TK 632

ăăăăăK tăchuy năph năCPăNVL
tr căti păv tătrênăm căbìnhăth

ng

1.3.2 K toán t p h p chi phí nhân công tr c ti p

1.3.2.1 Tài kho n s d ng:
ph n ánh chi phí nhân công tr c ti p th c hi n ho tăđ ng xây l p, s n xu t
s n ph m k toán s d ngăTKă622ă“Chi phí nhân công tr c ti p”
TK 622- Chi phí nhân công tr c ti p: TK này ph n ánh ti năl ngăph i tr cho
công nhân s n xu t tr c ti p xây l p bao g m c công nhân do doanh nhi p qu n lý và
c nhânăcôngăthuêăngoài.ăTKănàyăc ngăđ c m chi ti tătheoăđ iăt ng h ch toán chi
phí: t ngăCT,ăHMCT,ăđ i xây d ngầ
Riêngăđ i v i ho tăđ ng xây l p, không h ch toán vào tài kho n này kho n ti n
l ng,ăti n công và các kho n ph c p có tính ch tăl ngătr cho công nhân tr c ti p
đi u khi n xe, máy thi công, ph c v máy thi công, kho n trích b o hi m xã h i, b o
hi m y t ,ăkinhăphíăcôngăđoàn,ăb o hi m th t nghi p tính trên qu l ngăph i tr công
nhân tr c ti p c a ho tăđ ng xây l p,ăđi u khi n máy thi công, ph c v máy thi công,
nhânăviênăphânăx ng.

13

Thang Long University Libraty


K t c u tài kho n TK 622
TK 622 “Chiăphíănhânăcôngătr c ti p”
 Chi phí nhân công tr c ti p tham  K t chuy n chi phí nhân công tr c
gia quá trình s n xu t s n ph m xây
ti p sang bên N c aă tkă 154ă “Chiă
l p: ti nă l

ngă c a nhân công tr c

phí s n xu t kinh doanh d dang”
 K t chuy n ph n CP nhân công tr c

ti p.

ti pă v

t trên m c bìnhă th

sang TK 632

1.3.2.2 Ch





ng t k toán s d ng:
B ng ch m công, b ng thanh toán ti năl
Phi uăchiầ
H păđ ngălaoăđ ng
Các ch ng t khác có liên quan

14

ng

ng