I.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Đặt vấn đề
“Dân ta phải biết sử ta. Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”. Sinh thời,
Bác Hồ đã từng nhắc nhở mọi người dân Việt Nam, muốn yêu nước trước hết
phải hiểu truyền thống lịch sử nước nhà, từ đó mới kế thừa và phát huy truyền
thống cách mạng của cha anh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Truyền thống là những tập tục, thói quen và nói chung là những kinh
nghiệm xã hội được hình thành từ lâu đời trong lối sống và nếp nghĩ của con
người, được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác. Truyền thống có nhiều cấp
độ khác nhau. Có truyền thống gia đình, truyền thống của từng địa phương, đơn
vị, truyền thống cách mạng, truyền thống dân tộc. Trong đó, giáo dục lịch sử,
truyền thống văn hóa địa phương cho thế hệ trẻ luôn có ý nghĩa hết sức quan
trọng, các giá trị văn hóa của mỗi dân tộc đều có sức sống riêng, tạo nên bản sắc,
tính đa dạng và sự khác biệt của chính dân tộc ấy. Công tác giáo dục học sinh
hiện nay ngoài việc trang bị các tri thức khoa học còn cần phải giáo dục các giá
trị văn hóa truyền thống giúp các em nhận ra giá trị đích thực và sức sống lâu
bền của các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc.
Đạo đức, nhân cách cũng như bản lĩnh của một con người luôn gắn bó mật
thiết với truyền thống của quê hương, đất nước. Muốn cho con em chúng ta phát
huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc trong thời kỳ mới, chúng ta cần coi
trọng giáo dục truyền thống lịch sử và văn hóa của dân tộc. Học sinh chỉ có thể
phát triển toàn diên khi được tiếp thu một nền giáo dục toàn diện, nhưng trên
thực tế các môn học có liên quan trực tiếp đến việc giáo dục truyền thống như
lịch sử, văn học...còn bị xem nhẹ; mặt khác chưa biết tận dụng các hình thức
hoạt động ngoại khóa sinh động để bồi đắp thêm ý thức tự hào dân tộc.
Nếu lãnh đạo nhà trường cũng như các thầy cô giáo đều quan tâm đến việc
giáo dục ý thức truyền thống cho học sinh thì chắc chắn sẽ có nhiều sáng kiến và
biện pháp sinh động nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục truyền thống cho học
sinh.
1
2. Mục đích đề tài
Trong giai đoạn xã hội hóa và hội nhập quốc tế hiện nay, nguồn lực con
người Việt Nam trở nên có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự thành công của
công cuộc phát triển đất nước. Giáo dục ngày càng có vai trò và nhiệm vụ quan
trọng trong việc xây dựng thế hệ người Việt Nam mới, đáp ứng yêu cầu phát
triển kinh tế - xã hội. Giáo dục truyền thống lịch sử, giáo dục giá trị văn hóa địa
phương cho học sinh, suy cho cùng chính là thực hiện chiến lược con người, xây
dựng con người mới với những phẩm chất mới nhằm đáp ứng yêu cầu của sự
nghiệp đổi mới đất nước. Làm tốt công tác giáo dục truyền thống cho học sinh
trong các nhà trường sẽ có tác dụng chuyển hóa sức mạnh tinh thần, năng lực trí
tuệ của tuổi trẻ thành sức mạnh vật chất, để phát huy tối đa sức mạnh nội sinh
của dân tộc. Như vậy, chúng ta mới có thể vừa có thể tiến lên văn minh hiện đại,
vừa giữ gìn các giá trị văn hóa dân tộc, tạo lập con đường phát triển ổn định và
bền vững cho đất nước trong thế kỷ mới.
Xuất phát từ mục đích trên, tôi đã chọn đề tài : Một số biện pháp tổ chức
tốt hoạt động giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh Tiểu
học. Đề tài nhằm giúp cho các nhà quản lý ở trường Tiểu học thực hiện tốt, có
hiệu quả hoạt động giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh tại
đơn vị mình quản lý.
3. Lịch sử đề tài
Đề tài này được bản thân tôi chọn để thực hiện từ khi có sự chỉ đạo của Sở
GDĐT Long An trong công tác giáo dục truyền thống lịch sử, văn hoá địa
phương cho học sinh tiểu học.
4. Phạm vi đề tài
Đề tài “ Một số biện pháp tổ chức tốt hoạt động giáo dục truyền thống
lịch sử địa phương cho học sinh Tiểu học” được tôi nghiên cứu thực hiện tại
Trường Tiểu học Nguyễn Tấn Kiều, thị xã Kiến Tường, tỉnh Long An.
II. NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM
2
1.Thực trạng đề tài
- Trường Tiểu học Nguyễn Tấn Kiều, năm học 2015-2016 có 25 lớp
với tổng số học sinh là 979/475 em học sinh nữ.
Trong đó:
Khối lớp 1: 05 lớp với 195/102 nữ
Khối lớp 2: 05 lớp với 195/98 nữ
Khối lớp 3: 05 lớp với 196/94 nữ
Khối lớp 4: 05 lớp với 184/87 nữ
Khối lớp 5: 05 lớp với 209/94 nữ
- Tổng số cán bộ, giáo viên, công nhân viên của trường là 44 người.
Trong đó:
Cán bộ quản lý: 02
Giáo viên dạy Tiểu học: 28 ( 25 trực tiếp đứng lớp, 03 dự khuyết)
Giáo viên dạy chuyên: 09
Giáo viên TPT Đội: 01
Nhân viên: 04 (thư viện : 01, Kế toán: 01, Y tế: 01, Bảo vệ: 01)
-Trình độ đội ngũ: 100 % cán bộ, giáo viên đạt trình độ trên chuẩn. Trong
đó:
+Đại học sư phạm: 16
+Cao đẳng sư phạm: 28
Được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của các cấp uỷ, chính quyền địa phương
và của phòng Giáo dục và Đào tạo Kiến Tường, công tác giáo dục truyền thống
cho học sinh của trường tiểu học Nguyễn Tấn Kiều đã được đưa thành mục tiêu
cần đạt trong việc thực hiện nhiệm vụ kế hoạch năm học. Công tác này được đội
ngũ cán bộ, giáo viên, phụ huynh và học sinh nhiệt tình hưởng ứng và có sức lan
toả lớn. Giáo dục truyền thống được thực hiện trong các buổi sinh hoạt giáo dục
ngoài giờ lên lớp (GDNGLL), trong tiết học lịch sử và được lồng ghép vào các
môn học khác khi có thể áp dụng. Nội dung giáo dục truyền thống được thể hiện
trong lịch hoạt động GDNGLL theo chủ điểm hàng tháng với nhiều hình thức tổ
chức và phương pháp tuyên truyền giáo dục khác nhau phù hợp với điều kiện
3
thực tế địa phương, của đơn vị và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của học sinh
tiểu học.
Trong quá trình thực hiện, trường có những thuận lợi và khó khăn sau:
Thuận lợi
Được sự chỉ đạo sâu sát của các cấp uỷ Đảng, Chính quyền địa phương, của
phòng Giáo dục và Đào tạo về việc thực hiện công tác giáo dục đạo đức cho học
sinh.
Đội ngũ cán bộ, giáo viên nhiệt tình ham thích học hỏi và đã được tập huấn
chuyên đề giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh tiểu học vào đầu năm học.
Phòng truyền thống thị xã Kiến Tường thường xuyên mở cửa phục vụ và tổ
chức nhiều đợt triển lãm trong năm với nhiều chủ đề. Đồng thời địa phương có
nhiều di tích vẫn còn hiện hữu tại một số xã, phường.
Nhà trường có phòng truyền thống riêng biệt, có sự phối hợp hoạt động giữa
nhà trường với phòng văn hoá thông tin.
Khó khăn
Số lượng học sinh trường đông, kinh phí hoạt động còn hạn chế nên khó có
thể tổ chức cho tất cả học sinh được tham quan hết các điểm di tích địa phương.
Tài liệu tuyên truyền một số di tích còn thiếu phim ảnh tư liệu, hiện vật.
Một số di tích chỉ còn ghi lại ở sử sách, thực tế không còn di tích hoặc đã bị
xuống cấp đang tiến hành sửa chữa nâng cấp như Đồn Ông Tờn, khu di tích lịch
sử văn hoá Núi Đất, bia Căm thù… gây khó khăn trong công tác tuyên truyền
giáo dục.
Đối tượng học sinh Tiểu học còn nhỏ, gia đình thường không an tâm khi
cho con em tham gia hoạt động ngoại khoá như các chuyến tham quan, về
nguồn…
2. Nội dung thực hiện
Trong giáo dục giáo dục truyền thống dân tộc thì giáo dục truyền thống lịch
sử của địa phương là rất quan trọng. Những giá trị và chuẩn mực đạo đức truyền
thống của dân tộc Việt Nam đã được lưu giữ, truyền lại cho các thế hệ và không
ngừng được phát huy qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước rất hào hùng,
4
oanh liệt. Giá trị và chuẩn mực đạo đức truyền thống của dân tộc ta tập trung lại
có những nội dung cơ bản:
- Sống hoà thuận, đoàn kết, thương yêu đồng bào, đồng loại “thương người
như thể thương thân”, nhất là với những người gặp hoạn nạn, khốn khổ. Tình
cảm mặn nồng đó thể hiện ở vô vàn hành vi ứng xử trong quan hệ cộng đồng của
người Việt Nam.
- Căm thù giặc ngoại xâm, sẵn sàng hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc.
- Sống thuỷ chung, biết ơn, tôn kính, noi gương những anh hùng, nghĩa sĩ
có công đức với dân, với nước. Người Việt Nam luôn hướng về tương lai nhưng
không bao giờ lãng quên quá khứ, quên tổ tông, vong ơn, bội nghĩa. Từ ngàn đời
nay nhân dân ta luôn ghi nhớ những câu răn dạy như: “uống nước nhớ nguồn”,
“ăn quả nhớ người trồng cây”.
Nguyên tắc chung của việc giữ gìn và phát huy truyền thống là phải bảo
đảm sự kế thừa biện chứng với 4 nội dung:
+ Một là, loại bỏ những yếu tố tiêu cực, phản tiến bộ của quá khứ (tập tục
lạc hậu, tàn dư tư tưởng phong kiến, tâm lý sản xuất nhỏ...);
+ Hai là, giữ lại những yếu tố tích cực, tiến bộ (tinh thần yêu nước, lao
động cần cù sáng tạo, tinh thần nhân đạo cao cả...);
+ Ba là, ngay các yếu tố tích cực, tiến bộ đó cũng không giữ lại nguyên xi,
mà phải được cải biến cho phù hợp với điều kiện mới, hoàn cảnh mới;
+ Bốn là, các thế hệ mới phải sáng tạo ra những yếu tố hoàn toàn mới mà
các thế hệ cha anh hoặc không có khả năng, hoặc không có điều kiện để thực
hiện.
Từ những nguyên tắc đó, Trường Tiểu học Nguyễn Tấn Kiều giáo dục
truyền thống lịch sử văn hóa địa phương tập trung vào các nội dung sau:
a. Truyền thống lịch sử, văn hoá
- Tìm hiểu về cuộc đời và hoạt động của Đốc Binh Nguyễn Tấn Kiều, vị
anh hùng dân tộc trường được mang tên.
- Tìm hiểu về các di tích lịch sử, văn hoá địa phương như Núi Đất, đền Đốc
binh Nguyễn Tấn Kiều, bia Chiến Thắng, bia Căm thù, Đồn ông Tờn, khu vực
5
gò Bắc Chiêng, vùng Bắc Chan…
b. Truyền thống uống nước, nhớ nguồn
- Thăm doanh trại bộ đội, đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Bình Hiệp, cột
mốc Biên giới, viếng nghĩa trang liệt sĩ…, dự lễ giỗ ông Đốc binh Nguyễn Tấn
Kiều, lao động công ích, thăm mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình có công với cách
mạng…
- Sinh hoạt truyền thống các ngày kỉ niệm, ngày lễ lớn : 22/12 ; 3/2 ; 30/4 ;
19/5, 15/5, 26/3, 2/9 ; …
c. Truyền thống tương thân, tương ái
Phát động và tổ chức các phong trào: tấm áo mùa xuân tặng bạn; bữa cơm
tình bạn, thùng tiền nhân đạo, hỗ trợ dụng cụ học tập, quyên góp tặng sách vở…
3. Các giải pháp thực hiện nhằm để nâng cao hiệu quả công tác giáo
dục truyền thống lịch sử, văn hoá địa phương tại đơn vị trường tiểu học
Nguyễn Tấn Kiều
Để thực hiện các nội dung giáo dục truyền thống, ngay từ đầu năm học tôi
đã cùng các bộ phận trong nhà trường như: Công đoàn, chi đoàn, Đội, ban đại
diện cha mẹ học sinh cùng giáo viên chủ nhiệm các lớp tiến hành xây dựng kế
hoạch, tham mưu Hiệu trưởng ra Quyết định thành lập ban chỉ đạo giáo dục
truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh trong đó đồng chí Hiệu trưởng làm
trưởng ban, có phân công trách nhiệm cụ thể từng thành viên và tổ chức thực
hiện. Cụ thể
3.1.Phát huy vai trò của nhóm tuyên truyền trong đội ngũ giáo viên, đồng
thời thành lập câu lạc bộ tuyên truyền viên nhí và phóng viên nhí
Nhà trường đã chọn những giáo viên có khả năng làm tốt công tác tuyên
truyền để thành lập nhóm tuyên truyền trong đơn vị. Công việc của nhóm là tìm
hiểu, sưu tầm hình ảnh tư liệu về truyền thống lịch sử, văn hoá địa phương. Sau
đó, nhóm sẽ trưng bày các hình ảnh sưu tầm, ghi lại những bài viết để giới thiệu
lại cho toàn thể đội ngũ giáo viên và học sinh trường nắm. Cùng với nhóm tuyên
truyền tổ chức các chuyến tham quan thực tế địa phương để đội ngũ giáo viên và
học sinh trường có điều kiện tìm hiểu sâu hơn về truyền thống lịch sử, văn hoá
6
địa phương. Song song với nhóm tuyên truyền, nhà trường còn mở câu lạc bộ
tuyên truyền viên nhí, phóng viên nhí trong học sinh nhằm giới thiệu lại truyền
thống địa phương, của đơn vị cho toàn thể học sinh biết. Đầu tiên, học sinh sẽ
chọn và giới thiệu những bạn có tính nhanh nhẹn, thông minh có khả năng chụp
ảnh, viết tin tốt vào đội tuyên truyền viên nhí, phóng viên nhí của từng lớp học,
từ đó chọn ra nhóm câu lạc bộ của trường. Nhóm này đều có mặt trong tất cả các
chuyến tham quan cũng như trong mọi hoạt động của trường nhằm chụp lại các
hình ảnh hoạt động, ghi thông tin có nội dung liên quan với hình ảnh để làm tư
liệu giới thiệu lại cho bạn bè, phụ huynh học sinh biết. Nhóm còn hỗ trợ đắc lực
cho trường trong các chuyến tham quan của học sinh khi tìm hiểu thực tế truyền
thống địa phương.
3.2. Tăng cường công tác phối hợp hoạt động tuyên truyền giáo dục truyền
thống
Trong những năm qua, trường tiểu học Nguyễn Tấn Kiều luôn quan tâm
đến công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội, giữa các ban, ngành,
đoàn thể trong công tác giáo dục đạo đức, lối sống văn hoá cho học sinh. Nhà
trường đề cao vai trò, trách nhiệm của gia đình trong việc nuôi dưỡng, giáo dục
và bảo vệ trẻ em; cùng với nhà trường giáo dục hình thành nhân cách và trang bị
kiến thức, kĩ năng cần thiết cho học sinh phát triển toàn diện. Xây dựng nhà
trường trở thành trung tâm văn hoá, giáo dục và rèn luyện học sinh; kết hợp hài
hoà giữa học chính khoá và ngoại khoá, qua đó góp phần hình thành đạo đức, lối
sống văn hoá cho học sinh. Nhà trường tạo điều kiện cho tổ chức Đoàn thanh
niên, Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, Cha mẹ học sinh phát huy vai trò,
trách nhiệm trong công tác giáo dục toàn diện học sinh. Đặc biệt, trong công tác
giáo dục truyền thống lịch sử, văn hoá địa phương, dưới sự chỉ đạo của chi bộ
Đảng, sự phối giữa Ban giám hiệu, công đoàn, chi đoàn và Đội Thiếu niên tiên
phong Hồ Chí Minh luôn luôn song hành tổ chức các hoạt động tuyên truyền
giáo dục. Cụ thể tổ chức các chuyến tham quan; về nguồn; đi tìm nguồn tư liệu
tuyên truyền giáo dục; vạch ra kế hoạch phối hợp hoạt động giữa nhà trường với
phòng văn hoá thông tin, tham mưu mời cán bộ thị đội, cựu chiến binh nói
7
chuyện truyền thống trong các ngày lễ, ngày kỉ niệm…
3.3. Xây dựng kế hoạch và tổ chức tốt lịch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp
Việc xây dựng kế hoạch hoạt động GDNGLL được thực hiện theo hướng
dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ ngày và căn cứ
vào điều kiện thực tế của địa phương, đơn vị. Ban giám hiệu là người xây dựng
kế hoạch và đưa ra lịch hoạt động theo từng tuần dựa vào chủ điểm của tháng.
Nội dung giáo dục bao hàm giáo dục đạo đức, kĩ năng sống, quyền và bổn phận
trẻ em, giáo dục truyền thống dân tộc Việt Nam, truyền thống lịch sử, văn hoá
địa phương, giáo dục ATGT, phòng ngừa thảm họa, Nha học đường…Mỗi tuần,
có 1 tiết hoạt động GDNGLL thường được thực hiện vào tiết cuối buổi chiều thứ
sáu hoặc vào ngày thứ bảy khi tổ chức các chuyến tham quan, về nguồn. Ngoài
ra, các hoạt động còn được tổ chức vào các ngày lễ hội như Hội xuân, Hội khai
trường, Hội diễn Văn nghệ, Hội Trăng rằm, lễ Tri ân Thầy Cô, lễ giỗ ông Đốc
Binh Kiều,… Giáo viên chủ nhiệm là người trực tiếp tổ chức thực hiện hoặc phối
hợp tuỳ thuộc vào nội dung và tính quy mô của hoạt động. Đối với lễ, hội để tổ
chức thành công nhà trường cần có sự phối hợp với các tổ chức đoàn thể và phải
có sự tham mưu các cấp uỷ, chính quyền địa phương, phòng Giáo dục và Đào
tạo. Cụ thể lịch hoạt động GDNGLL như sau: ( lịch hoạt động đính kèm ).
3.4.Đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền của phòng truyền thống, xây dựng
nhiều mô hình thư viện
Phòng truyền thống và thư viện trường là nơi thực hiện nhiều nhất chức
năng tuyên truyền giáo dục.
Phòng truyền thống của trường tiểu học Nguyễn Tấn Kiều là nơi lưu giữ và
trưng bày các hình ảnh và tư liệu về quá trình hình thành và phát triển, các hoạt
động và thành tích đạt được của nhà trường. Đây là nơi dành để tuyên truyền
giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh. Học sinh có thể tìm thấy tất cả
hình ảnh của thầy, cô đã và đang công tác tại trường, biết được các hoạt động
của đơn vị theo từng năm học. Đặc biệt là bảng vàng thành tích của tập thể
CB.GV và học sinh trường trong nhiều năm qua. Hướng tới nhà trường sẽ hình
8
thành quyển Kỷ yếu của đơn vị nhằm để đẩy mạnh hơn nữa công tác lưu giữ và
tuyên truyền giáo dục truyền thống nhà trường.
Với điều kiện thực tế của trường là số học sinh đông, thư viện không đủ đáp
ứng chỗ ngồi cho bạn đọc. Chính vì thế nhà trường đã sáng tạo ra nhiều mô hình
như thư viện xanh, thư viện di động, thư viện lớp học, góc đọc sách ngoài trời
nhằm để phục vụ đủ nhu cầu đọc sách của học sinh. Các thư viện này được tổ
chức hoạt động thường xuyên với đầy đủ các loại sách và sách được thay đổi nội
dung theo từng ngày, trưng bày dễ thấy, dễ tìm nhằm thu hút học sinh tham gia
đọc sách.
3.5. Các hình thức tổ chức bao gồm
Tổ chức sinh hoạt, nói chuyện truyền thống vào ngày thứ hai đầu tuần,
lồng ghép các buổi sinh hoạt Đội, các ngày lễ hội.
Tổ chức các chuyến tham quan, chuyến về nguồn trong thị xã, trong tỉnh và
ngoài tỉnh Long An.
Tuyên truyền giáo dục qua thơ ca, hò vè, tục ngữ, ca dao, dân ca; kể
chuyện; sân khấu hoá, xây dựng hình tượng nhân vật lịch sử; trò chơi… bằng
nhiều hình thức khác nhau.
Tổ chức Hội thi Kiến thức lịch sử hàng năm, xem phim tư liệu bằng hệ
thống truyền hình trang bị tại các lớp học, trưng bày hình ảnh tại sân trường, thư
viện, phòng truyền thống nhà trường.
Tuỳ vào nội dung giáo dục mà chọn địa điểm và hình thức tổ chức cho
thích hợp. Cụ thể:
a. Tổ chức hoạt động ngoài trời
- Tổ chức các chuyến tham quan tìm hiểu khu di tích Núi Đất, đền Đốc
binh Nguyễn Tấn Kiều, bia Chiến Thắng, bia Căm thù, thăm doanh trại bộ đội,
đồn Biên phòng, cột mốc Biên giới, viếng nghĩa trang liệt sĩ.
- Tổ chức sinh hoạt trên sân trường để hướng dẫn thực hiện các trò chơi
như “ Tìm địa chỉ đỏ”, “Giải mã hộp thư mật”… ca hát, sinh hoạt tập thể.
- Sử dụng sân khấu ngoài trời để tổ chức nói chuyện truyền thống theo chủ
điểm được thực hiện vào tiết chào cờ tuần đầu tiên của tháng; Hội thi kiến thức
9
lịch sử; sân khấu hoá, xây dựng hình tượng nhân vật lịch sử nhỏ tuổi như Kim
Đồng, Lê Văn Tám, Võ Thị Sáu, dũng sĩ nhỏ tuổi Hồ Văn Nhánh; thi kể chuyện
về Bác Hồ vào giờ chào cờ sáng thứ hai hàng tuần.
b. Tổ chức hoạt động trong khán phòng
- Hội trường:
Xem phim tư liệu, hình ảnh các di tích. Ví dụ : Giới thiệu cuộc đời và hoạt
động của Đốc Binh Nguyễn Tấn Kiều qua hình ảnh, phim tư liệu (có thể thực
hiện tại đền thờ qua hoạt động thắp hương, lao động tổng vệ sinh đền thờ).
Thi sáng tác thơ ca, hò vè, vẽ tranh, viết thư thăm chú bộ đội…
- Phòng truyền thống thị xã :
Xem triển lãm về hình ảnh tư liệu về Long An - Kiến Tường xưa và nay,
xem kĩ vật còn lưu giữ về “Tháp Mười anh dũng, Mộc Hóa anh hùng”
- Phòng truyền thống của trường : Giới thiệu về truyền thống nhà trường
thông qua album ảnh đội ngũ giáo viên đã và đang công tác tại trường, thành tích
và hoạt động của trường…
4. Kết quả chuyển biến đối tượng
Sau một thời gian nghiên cứu và áp dụng các biện pháp nêu trên, công tác
tổ chức hoạt động giáo dục truyền thống lịch sử địa phương của đơn vị có sự
chuyển biến rõ rệt và đạt nhiều kết quả tốt. Cụ thể:
- Đội ngũ giáo viên và phụ huynh của trường nhận thức tốt về ý nghĩa và
mục đích của công tác truyên truyền giáo dục truyền thống lịch sử, văn hoá địa
phương. Tham gia tích cực vào các hoạt động tuyên truyền khi đơn vị tổ chức.
- Xây dựng được kế hoạch hoạt động GDNGLL trong năm học và kế hoạch
sinh hoạt hè phù hợp với điều kiện thực tế đơn vị. Đồng thời lên lịch hoạt động
cụ thể ở 35 tuần thực học theo chủ điểm tháng, nội dung bao hàm giáo dục đạo
đức, kĩ năng sống, quyền và bổn phận trẻ em, giáo dục truyền thống dân tộc Việt
Nam, truyền thống lịch sử, văn hoá địa phương, giáo dục ATGT, phòng ngừa
thảm họa, Nha học đường…
- Thành lập được nhóm sưu tầm tư liệu và nhóm tuyên truyền giáo dục
truyền thống lịch sử, văn hoá địa phương trong đội ngũ giáo viên.
10
- Thành lập được câu lạc bộ tuyên truyền viên và phóng viên nhí hỗ trợ đắc
lực trong việc cung cấp hình ảnh, thông tin và thực hiện tuyên truyền về truyền
thống lịch sử, văn hoá địa phương cho học sinh.
- Xây dựng được nhiều mô hình thư thu hút giáo viên, học sinh say mê đọc
sách góp phần thực hiện tốt công tác tuyên truyền giáo dục trong đội ngũ giáo
viên và học sinh.
- Phòng truyền thống nhà trường lưu giữ được nhiều hình ảnh, thành tích
của đơn vị qua nhiều năm học góp phần thực hiện tốt nội dung giáo dục cho học
sinh về truyền thống nhà trường.
- Tổ chức được các chuyến về nguồn đầy ý nghĩa trong 2 năm gần đây như:
Tổ chức học sinh thăm viếng lăng cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc ở Đồng Tháp,
Thăm khu di tích Gò Tháp ở Tháp Mười, khu mộ và đền thờ ông Võ Duy Dương
và Đốc binh Nguyễn Tấn Kiều tại Đồng Tháp. Tổ chức tham gia ngày giỗ ông
Đốc binh Nguyễn Tấn Kiều tại phường 1, thị xã Kiến Tường. Trường cũng đã tổ
chức học sinh thăm quan khu trưng bày tưởng niệm Long An trung dũng kiên
cường, bảo tàng Long An tại thành phồ Tân An, đền thờ cụ Nguyễn Trung Trực
tại Tân Trụ. Ngoài ra trường cũng đã tổ chức cho học sinh xem triển lãm về chủ
quyền biển đảo Việt Nam tại Nhà thiếu nhi Long An.
Chi đoàn cùng Đội thiếu niên TPHCM phối hợp tổ chức học sinh các khối
lớp tham quan, tìm hiểu và giới thiệu các khu di tích tại địa phương vào mỗi
tháng bao gồm: Đền thờ Đốc binh Nguyễn Tấn kiều, khu di tích Núi đất, khu
tưởng niệm trận đánh Mậu Thân, bia căm thù tại phường 1, di tích đồn ông Tờn,
cửa khẩu quốc tế, cột mốc biên giới Việt Nam- Campuchia tại xã Bình Hiệp;
Vùng Bắc Chang thuộc xã Tuyên Thạnh.
Nhà trường cũng đã phối hợp với Đoàn phường 1 tổ chức học sinh tìm hiểu
các làng nghề thủ công tại địa phương: làm gạch, đan lục bình, đan tre, đan bàng.
Phối hợp với trung tâm văn hoá thể thao của thị xã tổ chức học sinh giao lưu văn
hoá văn nghệ với các câu lạc bộ: Đờn ca tài tử, nhiếp ảnh.
Tổ chức học sinh hàng năm tham quan tại các khu vui chơi giải trí, văn hoá
lịch sử tại TP. Hồ Chí Minh như: Bến Nhà Rồng, Dinh Độc Lập, bảo tàng chứng
11
tích chiến tranh, thảo cầm viên, Suối Tiên, Đầm Sen để học sinh hiểu biết thêm
về đất nước, con người Việt Nam trên mọi miền Tổ Quốc.
Đặc biệt trong tháng 4/2015 nhà trường vinh dự được Sở GDĐT Long An
chọn làm điểm báo cáo điển hình và tổ chức hội thảo chuyên đề giáo dục lịch sử
truyền thống văn hóa địa phương cho tất cả các huyện, thị, thành phố về tham
dự, với gần 100 đại biểu bao gồm : lãnh đạo Sở GDĐT Long An, Trường CĐSP
Long An, Lãnh đạo các Phòng GDĐT, chuyên viên phụ trách Tiểu học các
phòng GDĐT, Hiệu trưởng các trường và giáo viên cốt cán ở các huyện trong
toàn tỉnh. Nhà trường đã tổ chức 2 hoạt động giáo dục truyển thống lịch sử địa
phương cho tất cả đại biểu dự và trao đổi kinh nghiệm học tập.
III. KẾT LUẬN
1.Tóm lược giải pháp
Để đạt được kết quả trên, người cán bộ quản lí phải có biện pháp tổ chức
và kế hoạch quản lí phù hợp. Đây là công việc đòi hỏi sự kiên trì, bền bỉ của Ban
giám hiệu và sự quyết tâm của tập thể giáo viên nhà trường.
Giáo dục giá trị văn hóa truyền thống cho học sinh không phải là vấn đề
đơn giản chỉ riêng nhà trường làm được. Trình độ văn hóa của con người, không
phải tự nhiên sẵn có mà phải được rèn luyện có hệ thống chủ yếu nhất là phải
thông qua hoạt động thực tiễn, nếu không dựa trên thực tiễn thì không thể phân
biệt rạch ròi các tiêu chuẩn cái đẹp cái xấu, nhờ nó mà tư tưởng tình cảm của con
người ngày thêm phong phú và có cơ sở để xác định những gì là giá trị hay phản
giá trị nhất là trong văn hóa.
Chính vì vậy mà trường Tiểu học Nguyễn Tấn Kiều của chúng tôi đã thực
hiện tốt hoạt động giáo dục truyển thống lịch sử địa phương trong nhà trường.
Trong quá trình chỉ đạo việc thực hiện tôi rút ra được một số kinh nghiệm sau:
Thứ nhất, muốn nâng cao chất lượng giáo dục truyền thống lịch sử văn
hóa địa phương cho học sinh cần có sự kết hợp từ phía gia đình, nhà trường và
xã hội. Trong đó nhà trường giữ vai trò định hướng, hướng dẫn học sinh theo
12
chuẩn mực giá trị chung của xã hội. Gia đình và xã hội là môi trường vun đắp,
nuôi dưỡng có ảnh hưởng trực tiếp đến sự hình thành giá trị đạo đức cho học
sinh. Cần sớm đưa các giá trị về văn hóa truyền thống lịch sử của địa phương
cho học sinh khi còn học Tiểu học để các em thấy, hiểu, biết và tôn trọng, giữ
gìn, phát huy các giá trị tốt đẹp đó.
Thứ hai, cần xây dựng một kế hoạch hoạt động ngoài giờ lên lớp cho phù
hợp, bởi vì học sinh không chỉ học tại lớp, tại trường trong các bức tường khép
kín mà các em còn được học ở tất cả các địa điểm khác có tính giáo dục cao (khu
di tích lịch sử, văn hóa)
Thứ ba, muốn giáo dục truyền thống cho học sinh đạt hiệu quả ngoài việc
thông qua các bài giảng thì người giáo viên không đơn giản là người có tri thức,
có nghiệp vụ sư phạm vững vàng, là một tấm gương sáng, mẫu mực để học sinh
noi theo mà phải luôn tự trao dồi, tìm hiểu, khám phá những nét văn hóa hay, có
giá trị và mang đầy ý nghĩa giáo dục tại địa phương để hướng dẫn, giới thiệu cho
học sinh của mình và các bạn đồng nghiệp khác khi đến địa phương.
Thứ tư, trong giáo dục nói chung và giáo dục lịch sử địa phương nói riêng,
muốn đạt hiệu quả cao thì ngoài vai trò của giáo viên, nhà trường, gia đình và xã
hội ra còn rất cần thiết phải nhắc đến vai trò của người học (học sinh). Đây là đối
tượng được giáo dưỡng, giáo dục và phát triển, do đó trong môi trường gia đình
cần trang bị ngay từ ban đầu cho các em những giá trị truyền thống tốt đẹp từ gia
đình, từ làng xóm nới các em sinh sống để các em đến trường học tập có thể phát
huy tốt nhất những đức tính tốt đẹp đó.
Thứ năm, trang thiết bị phục vụ cho công tác này như: bản đồ, tranh ảnh,
phim tư liệu, các tài liệu, mẫu vật lưu giữ… cũng không kém phần quan trọng vì
khi tổ chức giáo dục ta có thể sử dụng bằng nhiều kênh cung cấp thông tin, đặc
biệt là kết hợp giữa việc cung cấp kiến thức với việc học sinh quan sát những
hình ảnh, thước phim, những hiện vật thực tế, qua đó học sinh sẽ cảm thấy thích
thú, chủ động tìm tòi, say mê nghiên cứu.
13
Thứ sáu, kinh phí cho hoạt động này phải đáp ứng đủ để người quản lý
mới có thể tổ chức tốt các chuyến về nguồn, tham quan, giao lưu học tập tìm
hiểu ở trong và ngoài địa bàn các em sinh sống.
2. Phạm vi, đối tượng áp dụng
Đề tài này có thể áp dụng cho tất cả các trường Tiểu học trong và ngoài
tỉnh Long An.
3. Đề xuất kiến nghị
* Với lãnh đạo ngành:
Tổ chức cho cán bộ quản lý và giáo viên cốt cán đi tham quan học tập và
chia sẻ kinh nghiệm ở những đơn vị điển hình trong việc thực hiện tổ chức tốt
các hoạt động giáo dục truyền thống lịch sử địa phương.
*Với các nhà quản lý:
Cần tìm tòi, sáng tạo tìm ra nhiều phương pháp hay, dễ áp dụng, dễ nhân
rộng để giúp đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên trong đơn vị tự tin khi thực
hiện.
*Với đội ngũ giáo viên:
Để thực hiện được nhiệm vụ này người giáo viên phải tâm huyết với nghề,
thực sự yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần rèn luyện, tinh thần trách nhiệm cao, có ý
thức tu dưỡng, rèn luyện nâng cao chuyên môn nghiệp vụ. Có tinh thần cầu tiến.
Trên đây là một số biện pháp để giúp các nhà quản lý ở các trường tổ chức
tốt hoạt động giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh.
Trong giới hạn đề tài này chắc chắn sẽ còn rất nhiều ý tưởng hay và phù
hợp hơn. Rất mong nhận được sự góp ý chân thành của các bạn đồng nghiệp. Tôi
xin chân thành cảm ơn.
Người thực hiện
14
Nguyễn Văn Nghĩa
PHỤ LỤC 1.
LỊCH HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP
ĐƠN VỊ TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN TẤN KIỀU
Tháng
Chủ điểm
Nội dung và hình thức
- Chuẩn bị một số hoạt
động trong ngày khai
giảng (tập dợt đội hình,
Lịch hoạt động cụ thể
TUẦN 1
- Tổ chức học sinh vệ sinh
lớp học.
- Sắp xếp vị trí chỗ ngồi
học sinh.
- Bầu Ban cán sự lớp
-Tìm hiểu về vai trò từng
15
8
9-10
văn nghệ, đón học sinh
lớp 1... )
Chào mừng - Ổn định tổ chức lớp
năm học mới (bầu ban cán sự )
- Hoạt động Xanh Sạch trường lớp,
- GD ATGT
thành viên của lớp.
- Dạy ATGT
TUẦN 2
- Tập dợt văn nghệ chào
mừng năm học mới.
- Tập dợt đội hình, giới
thiệu vị trí lớp, những yêu
cầu đối với học sinh khi
dự lể khai giảng.
Lớp 1 và lớp 5 tập đội
hình trên sân khấu và tặng
hoa đón mừng HS lớp 1.
- Dạy ATGT
TUẦN 3
-Học tập nội quy trường,
lớp.- Tổ chức lể khai giảng
-Nêu cảm nhận về năm
Truyền
- Tìm hiểu, ôn lại truyền học mới (Hát , đọc thơ, vẽ
thống nhà thống tốt đẹp của nhà
tranh . . . . )
trường
trường.
- Dạy ATGT
- Giáo dục ATGT
- Xây dựng nề nếp học
tập ở lớp
TUẦN 4
- Tổ chức các hoạt động
- Tổ chức học sinh sắp
sinh hoạt ngoại khóa
xếp đồ dùng , trang trí lớp
như giao lưu, tham quan học.
. . . . xây dựng trường,
- Dạy ATGT
lớp học thân thiện - học
sinh tích cực
TUẦN 5
- Tổ chức cho học sinh
trồng và chăm sóc cây
xanh lớp học, bồn hoa
trước lớp, vườn trường.
- Dạy ATGT
16
TUẦN 6
- Cảm nhận về phong trào
Xanh – Sạch – Đẹp ở
trường em. ( Hát, làm thơ,
vẽ . . . ) .
Dạy ATGT
TUẦN 7
- Giảng dạy ATGT
- Thi đố em, hái hoa dân
chủ, vẽ chủ đề ATGT
TUẦN 8
- Giảng dạy ATGT
- Thảo luận đóng góp ý
kiến xây dựng nề nếp học
tập của học sinh tại lớp.
TUẦN 9
- Giảng dạy ATGT
- Ôn lại truyền thống tốt
đẹp của trường
TUẦN 10
- Giảng dạy ATGT
- Nêu cảm nhận về trường
em ( viết – vẽ , làm thơ )
– Tại lớp, sân trường
TUẦN 11
- Thi đố vui về ATGT
- Sáng tác và sưu tầm thơ
ca hò vè chủ đề ATGT
TUẦN 12
- Tìm hiểu về truyền
thống ngày nhà giáo Việt
17
THÁNG
Kính yêu
11
thầy giáo –
cô giáo
- Phát động phong trào
học tập chăm ngoan lập
thành tích chào mừng
ngày nhà giáo Việt
Nam.
- Hoạt động văn nghệ,
làm thơ, vẽ tranh, viết
thư thăm hỏi thầy cô.
- Lễ kỉ niệm ngày nhà
giáo Việt Nam. Giáo
dục truyền thống tôn
sư, trọng đạo.
- Hoạt động Đội – Sao
nhi đồng ( giáo dục về
quyền và bổn phận trẻ
em, giáo dục môi
trường ).
Nam.
- Làm thơ, vẽ tranh, viết
thư thăm hỏi thầy cô giáo
cũ.
TUẦN 13
- Làm bưu thiếp, làm hoa
chúc mừng thầy cô nhân
ngày 20/11.
TUẦN 14
- Nghe thông tin truyền
thống nhà giáo Kiến
Tường.
- Sinh hoạt văn nghệ
chúc mừng Thầy cô giáo
- Dự lễ Tri Ân Thầy Cô (
20/11)
TUẦN 15
- Giao lưu sinh hoạt Đội –
Sao nhi đồng giáo dục về
quyền và bổn phận trẻ
em, giáo dục môi trường.
THÁNG
12
- Tìm hiểu về đất nước
và con người Việt
Nam, Kiến Tường (
những người anh hùng,
cảnh đẹp quê hương,
tham quan, vệ sinh,
chăm sóc sửa chữa
cảnh đẹp, di tích lịch sử
....
Uống nước - Tổ chức cuộc thi văn
nhớ nguồn nghệ, vẽ tranh, làm thơ
ca ngợi chú bộ đội.
- Tổ chức nghe nói
chuyện, giao lưu , thăm
hỏi các đơn vị bộ đội.
- Kỉ niệm ngày Quốc
TUẦN 16
- K4,5: Giảng dạy PNTH
- Tìm hiểu cuộc đời và
hoạt động các vị anh hùng
địa phương, tìm hiểu di
tích, truyền thống lịch sử
ở địa phương.( Riêng từ
khối 1 đến khối 3 yêu cầu
biết tên )
TUẦN 17
- K4,5: Giảng dạy PNTH
- Thi hát múa, veõ tranh,
viết thư, làm thơ taëng
18
phòng tồn dân.
bộ đội
- Giáo dục vệ sinh
răng miệng
TUẦN 18
- Giảng dạy Nha học
đường - Sinh hoạt
truyền thống ngày
22 / 12 và ngày
Quốc phòng toàn
dân.
- Thăm cột mốc Biên
Giới, đồn Biên phòng
Cửa khẩu Bình Hiệp
TUẦN 19
- Giảng dạy Nha học
đường
- Kể chuyện về
chú bộ đội
- Thăm doanh trại bộ đội
(K4 - 5)
- Tìm hiểu truyền
TUẦN 20
- Giáo dục vệ sinh cá
thống văn hóa
THÁNG
nhân
quê hương.
- Tìm hiểu về Tết - Hướng dẫn rửa tay bằng
xà phòng đúng quy trình.
cổ truyền Việt
Giữ gìn Nam.
truyền
- Hoạt động tìm
thống
hiểu, tổ chức các TUẦN 21
1-2
trò chơi dân tộc.
- Tìm hiểu truyền thống
văn
- Tham quan ( nghe
văn hố q hương ( Tết
hóa
Cổ truyền, các hoạt động
dân tộc kể chuyện, xem
phim tư liệu … ) di
dân gian ).
tích lòch sử, văn
- Tổ chức trò chơi dân
hóa, viện bảo
gian
tàng về quê
hương đất nước.
- Văn nghệ ca
TUẦN 22
ngợi về quê
- Thi đọc thơ, ca dao, tục
hương, đất nước, ngữ chủ đề về mùa xn, gia
19
ca ngợi về Đảng đình.
- Tìm hiểu cuốc đời và
và Bác Hồ.
hoạt động Đốc binh
- Giáo dục An
Nguyễn Tấn Kiều – thực
toàn giao thông.
- Giáo dục vệ sinh hiện hoạt động cơng ích
răng miệng.
-
TUẦN 23
- Hội thi Văn nghệ ca
ngợi quê hương
đất nước, Đảng
và Bác, mùa xn
chuẩn bị dự thi trong
ngày Hội trường em.
- Dự lễ giỗ Đốc Binh
Kiều
TUẦN 24
- Tìm hiểu các ngành
nghề địa phương
- Hội thi khéo tay hay
làm : thi cắm hoa, nặn
tượng, vẽ và xé giấy dán
tranh chủ đề mùa xn.
TUẦN SINH HOẠT
NGOẠI KHỐ
- Tổ chức ngày hội
trường em
TUẦN 25
- Thực hành giáo tiếp
- Hội thi Hàm răng đẹp.
- Phát động thi
đua học tập, làm TUẦN 26
- Phát động phong trào thi
nhiều việc tốt
chào mừng ngày đua học tốt, chào mừng
20
THÁNG
3
Yêu
quý mẹ
và cô
giáo
8 / 3 và ngày 26 /
3.
- Hội vui học tập.
- Tổ chức các
hoạt động văn
hóa, văn nghệ
chào mừng ngày
8 / và 26 / 3. Giáo
dục truyền thống gia
đình
- Tổ chức lễ kỉ
niệm ngày 8 / 3
và ngày 26 / 3.
- Giáo dục Quyền
và bổn phận trẻ
em.
- Giáo dục nha
khoa
8/3.
- Kể chuyện, Văn nghệ
chủ đề về mẹ và cơ
giáo.
TUẦN 27
- Tìm hiểu về hoạt
động Đội,.
- Giao lưu Đội – Sao
nhi đồng ( nội dung
về quyền và bổn
phận trẻ em - hướng
dẫn thắt khăn
quàng)
TUẦN 28
- Giảng dạy Nha khoa
- Thực hành chải răng
đúng phương pháp.
TUẦN 29
- Giảng dạy Nha khoa
- Thi đố vui kiến thức về
vệ sinh răng miệng.
THÁNG
4
Hòa
bình và
hữu
nghò
- Tổ chức cho HS
sưu tầm tranh
ảnh, tư liệu về
cuộc sống của
thiếu nhi các
nước trên thế
giới.
- Tổ chức hội vui
học tập, câu lạc
bộ khoa học,
nghệ thuật. . .
- Văn nghệ chào
mừng ngày 30 / 4
và ngày 1 / 5.
Gi dục TT lịch sử
địa phương
- Giao lưu về
quyền và bổn
TUẦN 30
- Sưu tầm và giới
thiệu tranh ảnh , tư
liệu về cuộc sống
thiếu nhi các nước
trên thế giới. Văn
nghệ chủ đề về thiếu nhi
thế giới.
- Viếng thăm đền Đốc
binh Nguyễn Tấn Kiều
TUẦN 31
Tổ chức Câu
lạc bộ nghệ thuật
tại lớp ( triển lãm
tranh vẽ, hình ảnh
21
phận của trẻ em. đẹp của trường, lớp.
) lồng ghép GD kĩ năng
sống.
-Tham quan Núi đất
TUẦN 32
- Giới thiệu truyền thống
lịch sử địa phương
- Tham quan và tìm
hiểu lòch sử tại nhà
TT Thị xã.
TUẦN 33
- Tuyển chọn các
tiết mục VN đặc sắc
của lớp, tập dợt
chuẩn bò cho đêm
Hội diễn của
trường chào mừng 30/4
và 1/5.
THÁNG
5
- Thi tìm hiểu về
thời niên thiếu
của Bác Hồ.
Bác Hồ - Học tập về 5
kính yêu điều Bác Hồ
dạy.
- Văn nghệ ca
ngợi công ơn của
Đảng và Bác,
kỉ niệm ngày
sinh của Bác 19 /
5, kế hoạch hoạt
động hè.
TUẦN 34
- Tìm hiểu tiểu sử
Bác Hồ.
- Học tập 5 điều
Bác Hồ dạy.
TUẦN 35
- Văn nghệ ca ngợi
công ơn Đảng, Bác.
- Triển khai kế hoạch sinh
hoạt hè.
22
PHỤ LỤC 2
HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG LỊCH SỬ
Học sinh tìm hiểu đền thờ Đốc binh Nguyễn Tấn Kiều tại địa phương
23
Học sinh tìm hiểu cột mốc biên giới Việt Nam-Campuchia
Học sinh tìm hiểu tại cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp
24
Nhóm phóng viên nhí tại đồn biên phòng Bình Hiệp
Học sinh tìm hiểu tại đền tưởng niệm
25