sáng kiến kinh nghiệm

ứng dụng công nghệ thông tin trong việc làm đồ dùng dạy học
môn hình học quỹ tích lớp 9
A. Đặt Vấn Đề
mt giỏo viờn dy b mụn Toỏn THCS. Tụi luụn cú mt trn tr: Trong
mụn Toỏn cú rt nhiu khỏi nim tru tng. Nht l trong phõn mụn Hỡnh
hc. Thc t cho thy trong b mụn Hỡnh hc qu tớch hc sinh luụn luụn phi
d oỏn, tng tng ra hỡnh dng qu tớch ca mt im, mt hỡnh nú s l hỡnh
gỡ, hỡnh dỏng nú ra sao m cha h cú mt mụ hỡnh trc quan hc sinh cú th
quan sỏt c thc t hỡnh dng ca qu tớch. la tui cỏc em, nht l i vi
hc sinh ngi dõn tc thiu s nh ch tụi dy hc thỡ vic d oỏn, tng
tng ca cỏc em cú th núi l rt khú thc hin.
L
Qua iu ú tụi luụn cú suy ngh, lm th no lm c cỏc loi
dựng trc quan trong vic dy Hỡnh hc qu tớch. Vỡ th tụi nghiờn cu mt s
ti liu v qua thc t son giỏo ỏn vi tớnh tụi phỏt hin ra cú mt s phn mm
cú th ỏp ng iu ny. Nhng li cú mt chỳt rc ri l hu ht cỏc trng trờn
a phng cha cú th iu kin a mỏy vi tớnh vo ỏp dng ging dy.
Ngi ta thng núi: Cỏi khú lú cỏi khụn. Khụng a vi tớnh vo dy thỡ ta
dựng tivi, u a. Mc ớch cui cựng ca chỳng ta l cho hc sinh thy c
hỡnh nh thc t ca nú thụi m. iu ny thỡ cú th ỏp ng c. Hin nay
hu nh trng no cng cú mỏy vi tớnh, Tivi, u chiu VCD, mt khỏc nhiu
giỏo viờn chỳng ta cú mỏy vi tớnh son bi thỡ ti sao khụng thờm mt chỳt
thi gian lm dựng dy hc. Vỡ vy tụi mnh dn a ra mt phng phỏp
lm dựng dy hc trc quan trong dy hc hỡnh hc qu tớch theo ch quan
ca tụi õy l mt phng phỏp lm rt r tin m cú hiu qu.
Trong khuụn kh bi vit ny tụi mnh dn a ra ý tng, v mt s
hng dn cỏch lm qua mt s vớ d minh ho c th. Cỏc vớ d ny tụi ly trc
tip cỏc bi tp cú liờn quan n qu tớch trong chng trỡnh hỡnh hc 9.
GVTH: Nguyn Trng Sn Trang 1
ứng dụng công nghệ thông tin trong việc làm đồ dùng dạy học
môn hình học quỹ tích lớp 9

B. Giải Quyết Vấn Đề
I/ C S L LUN
é dựng trc quan l th khụng th thiu trong dy hc. Nú giỳp hc sinh
d dng tip nhn thụng tin, phỏt hin cỏc tớnh cht v.v. Trong b mụn hỡnh hc
cú rt nhiu cỏc khỏi nim tru tng m hc sinh rt khú nm bt, vic lm
dựng trc quan rt khú thc hin. Nht l mụn hỡnh hc qu tớch, qua thc t
ging dy tụi thy hc sinh rt khú hỡnh dung, d oỏn c hỡnh dng qu tớch
ca mt im, mt hỡnh khi nú chuyn ng s ra sao. Vỡ vy nu hc sinh c
quan sỏt tn mt trc hỡnh dng nú ra sao thỡ rt d cho vic nm bt kin thc.
II/ PHNG PHP THC HIN
1. Cỏc phn mm v phn cng mỏy tớnh cn thit.
é lm c mt on phim v qu tớch chỳng ta cn chun b mt s
phn mm sau:
- Phn mm v hỡnh Sketpad
- Phn mm ghi li hot ng ca mn hỡnh ( õy tụi dựng phn mm
SnagIt 8)
- Phn mm dng phim (cú rt nhiu, c th õy tụi dựng phn mm
Ulead VideoStudio 11)
- Phn mm ghi a (Nero)
- Yờu cu phn cng: Mỏy tớnh cn cú u ghi a CD.
2. S lc cỏch s dng cỏc phn mm:
a. Phn mm v hỡnh Sketpad .
éõy l phn mm min phớ khụng cn ci t. Ch cn chộp file chng
trỡnh ca nú vo mỏy s dng.
Khi ng Sketpad cng nh cỏc phn mm khỏc Sau khi khi ng giao
din ca nú nh sau:
GVTH: Nguyn Trng Sn Trang 2
øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong viÖc lµm ®å dïng d¹y häc
m«n h×nh häc quü tÝch líp 9
Chức năng của các nút công cụ:

Selection Arrow Tool, được sử dụng để chọn một hoặc nhiều đối
tượng.
Point Tool, được sử dụng để vẽ điểm.
Compass Tool, được sử dụng để vẽ các đường tròn.
Straightedge Tool, được sử dụng để vẽ các đoạn thẳng.
Text Tool, Dùng để đặt tên cho hình, điểm, ghi các chú thích.
b. Phần mềm SnagIt 8 .
Có thể tìm mua ở các cửa hàng bán phần mềm. Về bạn cài vào máy. Khởi
động SnagIt sẽ có giao diện như sau:
GVTH: Nguyễn Trường Sơn Trang 3
ứng dụng công nghệ thông tin trong việc làm đồ dùng dạy học
môn hình học quỹ tích lớp 9
Khi cn theo dừi hot ng ca mn hỡnh v xut ra file video cú phn m
rng l .avi ta vo menu Capture\Mode chn mc Video capture. Xong chn
khung hỡnh thớch hp SnagIt ghi li hot ng trong khung hỡnh ú.
c. Phn mm dng phim Ulead VideoStudio :
Dựng to cỏc k xo, cỏc hiu ng c bit, vit cỏc li gii thiu,
bn cú th lng õm thanh cho on phim ca mỡnh. Phn mm ghi a Nero dựng
ghi li thnh phm ca bn. Vỡ thi gian vit bi cú hn nờn tụi khụng gii
thiu c th v cỏc phn mm ny. Bn c cú th t tỡm hiu hoc cú th liờn
lc vi tỏc gi.
3. Cỏc vớ d minh ha.
Vớ d 1: Bi tp s 44 trang 86 (SGK Toỏn 9 Tp 2)
Cho tam giỏc ABC vuụng ti A cú cnh BC c nh. Gi I l giao im
ca ba ng phõn giỏc trong. Tỡm qu tớch im I khi A thay i.
õy tụi khụng núi ti bi gii vỡ mc ớch ca tụi l lm mụ hỡnh qu
o chuyn ng ca im I khi A thay i.
Ta bit, khi A thay i nhng
ã
BAC

vn luụn l gúc vuụng. Vy im A
luụn nm trờn ng trũn ngoi tip tam giỏc ABC. Vỡ vy khi thc hin ta cho
A chy trờn ng trũn v im I v nờn qu o ca nú.
Cỏch thc hin nh sau:
Bc 1: M Sketpad v mt ng trũn (s dng cụng c compass ).
Dựng cụng c Selection chn ng trũn va v. T menu Construct chn
Point On Circle (ngha l im di chuyn trờn ng trũn). S dng cụng c
t tờn im va xut hin l A. S dng v im B trờn ng trũn. Sau ú
dựng chn tõm ng trũn v im va v. Trong menu Construct chn
Line v ng thng cha chớnh xỏc ng kớnh ca ng trũn. Chn
ng trũn v ng thng va v. Trong Construct chn Intersection cú
c giao im ca ng thng vi ng trũn. ét tờn im ú l C. Chn
ng thng. Trong menu display chn Hide line (hoc bm Ctrl+H) giu
ng thng ú i. Chn ba im A, B, C trong menu Construct chn Segments
ta c tam giỏc ABC cú BC c nh, im A di chuyn trờn ng trũn ngoi
tip tam giỏc. Bõy gi ta v ba ng phõn giỏc ca ba gúc. Dựng cụng c
GVTH: Nguyn Trng Sn Trang 4
ứng dụng công nghệ thông tin trong việc làm đồ dùng dạy học
môn hình học quỹ tích lớp 9
chn theo th t ba im B, A, C trong menu Construct chn Angle Bisector ta
c tia phõn giỏc ca gúc
ã
BAC
. Lm tng t v cỏc ng phõn giỏc ca
cỏc gúc cũn li. Chỳ ý cn phi chn ỳng th t cỏc im. Sau ú chn hai
trong s ba tia phõn giỏc vo menu Construct chn Intersection cú giao im
ca ba ng phõn giỏc. ét tờn im ny l I. Sau khi v xong ta cú hỡnh nh
sau:
Bc 2: To chuyn ng v hỡnh nh ca im I khi A chuyn ng.
Chn im I, trong menu display chn Trace Intersection (hoc bm

Ctrl+T) mc ớch l khi im I chuyn ng nú s li du vt qu o
chuyn ng ca nú. Chn im A trong menu display chn Animate Point hoc
Show motion Controller, bm vo nỳt Play ( ging nh trờn u a) ra lnh
cho im A chuyn ng. Bõy gi bn hóy quan sỏt thnh qu ca mỡnh.
Lu li vi tờn BT44SGK.GSP
Vớ d 2: BT 36 (Trang 79 SBT)
Cho na ng trũn ng kớnh AB c nh. C l mt im trờn na
ng trũn, trờn dõy AC kộo di ly im D sao cho CD=CB.
a) Tỡm qu tớch im D khi C chy trờn na ng trũn ó cho.
b) Trờn tia CA ly im E sao cho CE=CB. Tỡm qu tớch im E khi C chy trờn
na ng trũn ó cho.
GVTH: Nguyn Trng Sn Trang 5