Giải pháp quản lý tổng hợp lũ trong điều kiện biến đổi khí hậu nhằm giải thiểu thiệt hại trên lưu vực sông hương

L IC M

N

Sau m t th i gian nghiên c u nghiêm túc, tác gi đã hoàn thành lu n
v n th c s kinh t chuyên ngành Qu n lý tài nguyên thiên nhiên và môi
tr

ng v i đ tài “Gi i pháp qu n lý t ng h p l trong đi u ki n bi n đ i khí

h u nh m gi m thi u thi t h i trên l u v c sông H
Có đ

ng”.

c k t qu này, l i c m n đ u tiên, xin đ

sâu s c nh t đ n th y giáo TS Nguy n

c bày t lòng bi t n

ng Giáp và cô giáo PGS. TS Ngô Th

Thanh Vân đã dành nhi u th i gian, tâm huy t h

ng d n tác gi hoàn thành

lu n v n này.
Tác gi xin chân thành c m n các th y cô giáo đã gi ng d y trong th i
gian h c cao h c t i Tr

ng

i h c Thu l i, các th y cô giáo trong Khoa Kinh

t và Qu n lý thu c Tr

ng

i h c Thu l i n i tôi làm lu n v n, đã t n tình

giúp đ và truy n đ t ki n th c đ tôi có th hoàn thành đ

c lu n v n này.

Hà N i, ngày 11 tháng 5 n m 2015

Bùi Anh Tú


L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên c u đ c l p c a b n thân
v i s giúp đ c a giáo viên h
ra trong lu n v n đ

ng d n. Nh ng thông tin, d li u, s li u đ a

c trích d n rõ ràng, đ y đ v ngu n g c. Nh ng s li u

thu th p và t ng h p c a cá nhân đ m b o tính khách quan và trung th c
Hà N i, ngày 11 tháng 5 n m 2015

Bùi Anh Tú


DANH M C HÌNH
Hình 1.1. Ph m vi qu n lý t ng h p l ............................................................. 4
Hình 2.1. T nh Th a Thiên Hu và v trí l u v c sông H
Hình 2.2. M t tr n l l t t i l u v c sông H

ng ...................... 31

ng (tháng 6 n m 2009) .......... 39

Hình 3.1.

ng bi u di n thi t h i công trình t i m c báo đ ng 2 .............. 58

Hình 3.2.

ng bi u di n thi t h i công trình t i m c báo đ ng 3+1,0m .... 59

Hình 3.3.

ng bi u di n thi t h i công trình t i m c báo đ ng 3+1,5m .... 59

B ng 3.4. Thi t h i

c tính v nhà c a, công trình khi có B KH................ 60

Hình 3.5 H th ng t

ng ch n l t i

Hình 3.6. H th ng t

ng ch n l đo n sông H

c ....................................................... 65
ng qua thành ph Hu ...... 66


DANH M C B NG
B ng 1.1. Phân lo i l d a vào m c đ thi t h i ............................................ 12
B ng 1.2. Phân lo i thi t h i theo ph

ng pháp ECLAC ............................... 22

B ng 1.3. Tính toán thi t h i theo ph

ng pháp tác đ ng r i ro .................... 25

B ng 2.1 Giá tr s n xu t nông – lâm – ng nghi p ....................................... 37
B ng 2.2 Giá tr s n xu t công nghi p – th

ng m i – d ch v ..................... 37

B ng 2.3. Th ng kê thi t h i do l l t gây ra t i l u v c sông H

ng........... 43

B ng 2.4 S dân c b ng p do l theo c p báo đ ng t i thành ph Hu n m
2014 ................................................................................................................. 48
B ng 3.1. S l

ng nhà c a, công trình b ng p do l t i l u v c sông H

ng

t i m c báo đ ng 2 (đ n v : công trình) ......................................................... 57
B ng 3.2. S l

ng nhà c a, công trình b ng p do l t i l u v c sông H

ng

t i m c báo đ ng 3 + 1m (đ n v : công trình). ............................................... 57
B ng 3.3. S l

ng nhà c a, công trình b ng p do l t i l u v c sông H

ng

t i m c báo đ ng 3 + 1,5m (đ n v : công trình). ............................................ 58
B ng 3.4. Thi t h i

c tính v nhà c a, công trình khi có B KH................ 60

B ng 3.5. Di n tích đ t b ng p t i l u v c sông H
B ng 3.6. T l đ u t xây d ng h th ng t

ng................................ 61

ng ng n l ............................... 67


DANH M C CÁC T
APFM

Associated Programme on flood management –
Ch

ADPC

VI T T T

ng trình liên k t v qu n lý l l t

Asian Disaster Preparedness Center – Trung tâm
phòng ch ng thiên tai châu Á

B KH

Bi n đ i khí h u

IPCC

Intergovement Panel on Climate Change – Liên
minh chính ph v bi n đ i khí h u

KTTV

Khí t

PCLB

Phòng ch ng l t bão

Q

Quy t đ nh

TKCN

Tìm ki m c u n n

UBND

y ban nhân dân

UNDP

United Nations Development Programme –
Ch

WMO

ng th y v n

ng trình phát tri n Liên hi p qu c

World Meterological Organization – T ch c th y
v n th gi i


M CL C
PH N M
CH

U

NG 1. T NG QUAN QU N LÝ T NG H P L VÀ GI M THI U

THI T H I DO L TRONG I U KI N BI N

I KHÍ H U ................ 1

1.1. L và gi i pháp qu n lý t ng h p l .......................................................... 1
1.1.1. Khái ni m v l ....................................................................................... 1
1.1.2. Nguyên nhân hình thành l ..................................................................... 1
1.1.3. Gi i pháp qu n lý t ng h p l ................................................................. 3
1.2 .T ng quan v thi t h i do l trong tình hình bi n đ i khí h u................... 8
1.2.1. Khái ni m v bi n đ i khí h u ................................................................ 8
1.2.2. Tình hình bi n đ i khí h u và nh h

ng c a bi n đ i khí h u.............. 9

1.2.3. Thi t h i do l gây ra trong tình hình bi n đ i khí h u ........................ 11
1.3. Xác đ nh thi t h i do l gây ra ................................................................. 13
1.3.1. Các lo i thi t h i do l .......................................................................... 13
1.3.2. C s và ph m vi phân tích tính kinh t d án phòng ch ng l ........... 14

1.3.3. Ph

ng pháp đánh giá thi t h i do l l t .............................................. 20

1.4 Các nghiên c u trong n

c liên quan đ n đ tài....................................... 25

1.5 Kinh nghi m qu n lý t ng h p l trong đi u ki n bi n đ i khí h u trên th
gi i

............................................................................................................... 27

K t lu n ch
CH

NG 2. THI T H I DO L

TRONG
H

ng 1 ........................................................................................... 29
I U KI N BI N

VÀ TH C TR NG QU N LÝ L

I KHÍ H U TRÊN L U V C SÔNG

NG.......................................................................................................... 31

2.1. i u ki n t nhiên, kinh t - xã h i l u v c sông H

ng ....................... 31

2.1.1. V trí đ a lý ............................................................................................ 31
2.1.2.

c đi m đ a hình, đ a ch t ................................................................... 31

2.1.3

c đi m khí h u ................................................................................... 34

2.1.4.

c đi m sông ngòi ............................................................................... 34

2.1.5.

c đi m l l t trên l u v c ................................................................. 35


2.1.6.

c đi m kinh t - xã h i ...................................................................... 36

2.2 Tình hình l t i l u v c sông H

ng trong đi u ki n bi n đ i khí h u ... 38

2.3 Xác đ nh thi t h i do l gây ra .................................................................. 41
2.4 Th c tr ng các gi i pháp qu n lý l và gi m thi u thi t h i do l trong
đi u ki n bi n đ i khí h u trên l u v c sông H

ng ...................................... 44

2.4.1 Th c tr ng gi i pháp phi công trình t i l u v c sông H
2.4.2 Th c tr ng gi i pháp công trình t i l u v c sông H
2.5 Nh ng k t qu đ t đ

ng................ 44

ng ...................... 47

c ............................................................................ 48

2.6 Nh ng t n t i và nguyên nhân .................................................................. 50
K t lu n ch
CH
L

NG 3.

ng 2 ........................................................................................... 53
XU T M T S

TRÊN L U V C SÔNG H

GI I PHÁP QU N LÝ T NG H P
NG TRONG

I U KI N BI N

I

KHÍ H U ....................................................................................................... 54
3.1. K ch b n bi n đ i khí h u trên l u v c sông H

ng ............................... 54

3.1.1. Gi i thi u k ch b n bi n đ i khí h u ..................................................... 54
3.1.2. Mô t k ch b n bi n đ i khí h u t i l u v c sông H

ng .................... 55

3.2. Thi t h i do l gây ra v i k ch b n bi n đ i khí h u ............................... 56
3.2.1. Thi t h i v công trình .......................................................................... 57
3.2.2. Thi t h i v di n tích đ t ....................................................................... 61
3.3.

xu t các gi i pháp qu n lý t ng h p l trên l u v c sông H

ng trong

đi u ki n bi n đ i khí h u ............................................................................... 64
3.3.1. Gi i pháp công trình .............................................................................. 64
3.3.2 Gi i pháp phi công trình......................................................................... 73
3.3.3. Ki n ngh v i chính quy n đ a ph
K t lu n ch

ng................................................. 77

ng 3 ........................................................................................... 78

K T LU N .................................................................................................... 80
KI N NGH ................................................................................................... 82
TÀI LI U THAM KH O
PH L C


PH N M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
L u v c sông H

ng thu c t nh Th a Thiên Hu đ

c hình thành t 3

con sông l n là sông B , sông H u Tr ch và sông T Tr ch. Các sông này b t
ngu n t núi B ch Mã n m

phía đông dãy Tr

ng S n đ ra bi n thông

qua c a Thu n An và c a T Hi n. T ng di n tích l u v c sông H
3066 km2 và chi u dài dòng chính là 106km. H th ng sông H

ng là

ng có đ c

đi m là ng n và d c, t c đ t p trung dòng ch y nhanh, trong lúc đó c a
Thu n An và c a T Hi n không đ thoát l , gây c nh ng p cho thành ph
Hu .
L u v c sông H
đ u theo mùa, nên th

ng có ngu n n

c d i dào, nh ng phân b không

ng xuyên x y ra tình tr ng th a n

c trong mùa m a,

gây ra l l t và úng ng p trên di n r ng, hàng n m đ ng b ng sông H

ng

ch u t 1 đ n 3 tr n l t l n trên di n r ng. Trong l ch s , l l t x y ra t i l u
v c sông H

ng là khá l n v i c

ng đ m nh và tr n l t l ch s là vào tháng

11 n m 1999. N m đó, nh ng tr n m a liên t c t 18/10 đ n 6/11 đã nâng
m cn
n

c sông H

ng lên cao 6m, làm hàng ngàn ngôi nhà chìm trong bi n

c, thi t h i lên đ n h n 1700 t đ ng.
Thêm vào đó, tình hình bi n đ i khí h u đang di n ra rõ r t và tác đ ng

m nh m đ n các vùng đ ng b ng ven bi n n
sông H
r i ro.

ng, m c n

c ta, trong đó có c l u v c

c bi n dâng cao càng khi n cho vi c thoát l g p nhi u

góp ph n n đ nh đ i s ng, phát tri n kinh t - xã h i c n ph i có

bi n pháp đ gi m thi t h i l l t

l u v c sông H

ng. Do đó c n thi t ph i

đ a ra gi i pháp qu n lý t ng h p l trên l u v c sông H

ng bao g m nhóm

gi i pháp công trình và nhóm gi i pháp phi công trình nh m gi m thi u thi t
h i do l l t gây ra trong đi u ki n bi n đ i khí h u.


Vì lý do trên nên tác gi đã l a ch n đ tài: “Gi i pháp qu n lý t ng
h p l trong đi u ki n bi n đ i khí h u nh m gi m thi u thi t h i trên
l u v c sông H

ng” làm đ tài lu n v n t t nghi p cho mình.

2. M c đích c a đ tài
Xác đ nh thi t h i do l gây ra theo k ch b n bi n đ i khí h u và đ
xu t các gi i pháp qu n lý l t ng h p nh m gi m thi u thi t h i và phát tri n
kinh t - xã h i trên l u v c sông H
3.

it

ng và ph m vi nghiên c u

a,

it

ng nghiên c u
it

ng.

ng nghiên c u c a đ tài là tính toán thi t h i do l và đ xu t

gi i pháp gi m thi u thi t h i do l gây ra đ i v i dân sinh, kinh t , môi
tr

ng t nh Th a Thiên Hu trong đi u ki n bi n đ i khí h u

b, Ph m vi nghiên c u
Ph m vi nghiên c u v không gian c a đ tài là l u v c sông H

ng

thu c t nh Th a Thiên Hu
Ph m vi nghiên c u v th i gian c a đ tài là s li u thu th p đ

c

trong th i gian v a qua và đ xu t gi i pháp qu n lý cho giai đo n 2014 2030
Ph m vi nghiên c u v n i dung c a đ tài là các gi i pháp qu n lý t ng
h p l nh m gi m thi u thi t h i do l gây ra trên l u v c sông H

ng trong

đi u ki n bi n đ i khí h u
4. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u

a. Cách ti p c n
Ti p c n đa ngành: đ i t
công trình trên l u v c sông H

ng nghiên c u ch u tác đ ng c a h th ng
ng và tình hình th y v n.

it

ng nghiên

c u n m trong m t th th ng nh t có tác đ ng tr c ti p đ n toàn dòng ch y,
đ i s ng kinh t xã h i c a toàn vùng. Bên c nh đó các đ i t

ng nghiên c u


l i tác đ ng qua l i v i nhau. Nên đ có các k t qu chính xác ph n ánh thi t
h i c a l gây ra và hi u qu c a các d án phòng ch ng l đem l i c n xem
xét các đ i t

ng trên m t th th ng nh t là h th ng sông H

ng v i h

th ng các công trình trên sông và hi n tr ng, quy ho ch phát tri n dân sinh
kinh t xã h i.
Ti p c n k th a k t qu đã có: vùng nghiên c u; l nh v c nghiên c u
các h th ng sông khác trong n
H

ng đ nh n th y đ

c (c ngoài n

c) và trên l u v c sông

c các k t qu đã có v vùng nghiên c u, các ph

ng

pháp có hi u qu c a l nh v c nghiên c u. Khai thác, k th a t i đa các s
li u hi n có c a các đ tài, d án, đã th c hi n v vùng nghiên c u nh m rút
ng n th i gian nghiên c u, tính kh thi th c t c a các gi i pháp đ a ra và
c ng đ tránh lãng phí.
Ti p c n t c ng đ ng: c ng đ ng dân c s ng trên l u v c là đ i
t

ng c n đ

c b o v và tr c ti p tham gia vào quá trình phòng ch ng và

gi m thi t h i do l . H có nhi u thông tin c th v vi c hình thành l , kinh
nghi m cu c s ng v phòng ch ng và chung s ng v i l . Vi c ti p c n ph ng
v n c ng đ ng đ tìm hi u các thông tin v đi u ki n t nhiên hình thành l ,
h

ng dòng ch y l , m c đ và ph m vi ng p l t, thi t h i c th đã di n ra

trong l ch s , và ti p thu các kinh nghi m c a h trong công tác kh c ph c tác

h i và gi m thi u r i ro.
Ti p c n t các ch tr
xã h i: n m b t các ch tr

ng chính sách và quy ho ch phát tri n kinh t ng và quy ho ch phát tri n kinh t - xã h i trên

l u v c, các quy trình v n hành các công trình phòng ch ng l trên l u v c đ
l a ch n các gi i pháp v phi công trình và công trình trong vi c đ xu t các
gi i pháp có hi u qu .
b. Ph

ng pháp nghiên c u


Ph

ng pháp thu th p s li u: k th a các s li u th c p, k t qu t

các nghiên c u, đo đ c tr
Ph

c đó

ng pháp mô ph ng s

5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n đ tài
Ý ngh a khoa h c: đ tài nghiên c u s mô ph ng các k ch b n dòng
ch y l trong đi u ki n bi n đ i khí h u và tính toán thi t h i l làm c s
khoa h c tính toán cho các l u v c khác
Ý ngh a th c ti n: các gi i pháp qu n lý t ng h p l s giúp chúng ta

ch đ ng h n nhi u trong các công tác phòng ch ng, gi m nh thiên tai và
phát tri n kinh t trong đi u ki n bi n đ i khí h u
6. K t qu d ki n đ t đ

c

H th ng hóa c s lý lu n v qu n lý t ng h p l trong đi u ki n bi n
đ i khí h u và gi m thi u thi t h i do l
Tính toán thi t h i do l gây ra theo các k ch b n bi n đ i khí h u khác
nhau
a ra m t s gi i pháp qu n lý t ng h p l nh m gi m thi u thi t h i
do l gây ra và phát tri n kinh t - xã h i trên l u v c sông H

ng, t nh Th a

Thiên Hu
7. B c c c a lu n v n
Ngoài ph n m đ u, k t lu n thì n i dung chính c a lu n v n đ
làm 3 ch
Ch

c chia

ng:

ng 1: T ng quan qu n lý t ng h p l trong đi u ki n bi n đ i khi h u và

gi m thi u thi t h i do l
Ch

ng 2: Thi t h i do l và th c tr ng qu n lý l trong đi u ki n bi n đ i

khí h u trên l u v c sông H
Ch
H

ng 3:
ng

ng

xu t các gi i pháp qu n lý t ng h p l trên l u v c sông


1

CH

NG 1. T NG QUAN QU N LÝ T NG H P L VÀ GI M

THI U THI T H I DO L TRONG I U KI N BI N

I KHÍ H U

1.1. L và gi i pháp qu n lý t ng h p l
1.1.1. Khái ni m v l
L là hi n t

ng n

c sông dâng lên cao trong kho ng th i gian nh t

đ nh sau đó gi m d n. Khi l l n, n

c l tràn qua b sông, b đê, ch y vào

vùng th p trúng và gây ng p trên di n r ng thì đ
C n c vào th i đi m xu t hi n l , ng

c g i là l t.

i ta chia thành các lo i l nh sau:

L ti u mãn: là lo i l do m a l n sinh ra trong kho ng th i ti t ti u
mãn hàng n m. L ti u mãn th
ngu n cung c p l

ng n

ng x y ra t tháng 5 đ n tháng 6, và là

c quan tr ng cho các ho t đ ng đ c bi t là s n xu t

nông nghi p trong th i kì n ng nóng. Nh ng c ng có nh ng n m l ti u mãn
l n h n l chính v nên gây thi t h i đáng k cho đ a ph
mãn n m 1989

Th a Thiên Hu )

L s m: là l xu t hi n s m vào đ u mùa m a l ,

th

ng (nh l ti u
Th a Thiên Hu

ng vào tháng 8, 9.
L chính v : là l xu t hi n vòa gi a mùa m a l , th

ng là nh ng tr n

l l n nh t trong n m nên d gây ng p l t, làm thi t h i đáng k v tính m ng
và tài s n. L chính v

Th a Thiên Hu th

L mu n: là l th
là th

ng xu t hi n vào tháng 10, 11.

ng x y ra vào cu i mùa m a l ,

Th a Thiên Hu

ng xu t hi n l mu n vào tháng 12, tháng 1 n m sau. L mu n th

gây thi t h i cho ng

i s n xu t nông nghi p

v

ng

ông Xuân.

1.1.2. Nguyên nhân hình thành l
L là m t hi n t

ng t nhiên v n ch u nh h

ng tr c ti p h th ng

th i ti t ph c t p c a Trái đ t và x y ra h ng n m v i kho ng th i gian nh t
đ nh. Khi m t khu v c nào đó trong l u v c sông có m a, n

c m a ch y


2

xu ng các khe, rãnh trên m t đ t và th m
t cv ic

ng đ t ng d n và l n h n c

t l p đ t m t. Khi m a v n ti p
ng đ th m thì trên m t đ t b t đ u

hình thành dòng ch y m t do đ t khi này đã bão hòa n

đó đ

c t o ra trên các con su i nh , ch y theo các s

đ n n i th p ho c tích t l i
dòng sông, m c n

ch tr ng. Khi n

n d c, ch y t n i cao

c t các con su i đ vào

c sông khi đó b t đ u t ng lên, t c là l b t đ u xu t hi n

và s t ng lên theo m c n

c sông. Trong mùa m a l , nh ng tr n m a liên

ti p trên l u v c sông làm cho n
chính. T h p n

c. Dòng ch y m t khi

c trên các con su i dâng cao r i đ ra sông

c c a các con su i trong l u v c làm cho n

c trên sông

chính t ng d n lên t o thành l .
Ngoài ra, còn m t s y u t khác nh h
l n và b t th

ng là:

− L u v c càng r ng thì n
ng

ng đ n kh n ng xu t hi n l

c l lên ch m nh ng c ng s rút ch m,

c l i l u v c h p và dài s làm n

h p s hình thành l quét, l

c l lên nhanh – m t s tr

ng

ng.

− R ng b tàn phá c ng là m t trong các nguyên nhân gây nên l l t và
xói mòn đ t.
− Hi n t

ng El Nino (do s nóng lên c a vùng bi n xích đ o vùng Nam

M Thái Bình D

đ o

ng) và La Nina (do s l nh lên c a vùng bi n xích

ông Thái Bình D

ng) đã tác đ ng t i hi n t

ng l l t trên

nhi u vùng khác nhau.
− N u m t h th ng sông có nhi u con sông h p thành thì kh n ng t
h p th i đi m xu t hi n l đ ng th i s làm gia t ng m c đ nghiêm
tr ng c a l .
Khi n

c sông dâng cao lên, v

t qua kh i b , ch y tràn vào các vùng

tr ng và gây ra ng p trên m t di n r ng trong m t kho ng th i gian nào đó


3

gây ra l t. Nhìn chung, trên cùng m t đ a bàn thì hi n t

ng l duy trì trong

m t kho ng th i gian ng n h n th i gian duy trì ng p l t.

L là m t d ng thiên tai, ti m n nh ng r i ro và không d dàng phòng
tránh đ

c. L l t có tác đ ng r t l n đ n ho t đ ng c a con ng

đe d a đ n s s ng, tài s n và môi tr
c a l l t th m chí còn đ

ng. T n su t và m c đ nghiêm tr ng

c d ki n t ng lên b i bi n đ i khí h u. Phát tri n

kinh t , xã h i c ng có th đ y nhanh và gia t ng ngu n n

c m t ch y tràn

do thay đ i b m t ti p xúc, suy thoái th m ph th c v t v s l
l

ng. Ngoài ra l c ng đ

con ng

i, nó có th

ng và ch t

c hình thành m t cách nhân t o do ho t đ ng c a

i nh x l h ch a đ đón l theo d báo.

có kh n ng phòng ch ng l , con ng

i ph i n m đ

c quy lu t c a

l . Tuy nhiên, do l có tính r i ro nên ch có th d báo s xu t hi n c a l
v i các c

ng đ khác nhau (l u l

ng, m c n

c) thông qua th ng kê các

tr n l xu t hi n trong nhi u n m t i m t m t c t nào đó c a dòng sông. ó là
t n s xu t hi n l trong m t th i gian dài mà con ng
vào đó tính đ
đ

cm cn

c t n su t l . Ví d , đê sông H ng
cl

c p báo đ ng 3 (13,5m), t

2%. Ví d , nh các công trình ki m soát l

i ghi chép đ

c, d a

Hà N i có th ch ng

ng ng v i l có t n suát

T giác Long Xuyên đã dóng

vai trò h l t t n su t 1-2% c a n m 2000 xu ng ch còn l

t n su t 10-

15% c a n m 1994.
1.1.3. Gi i pháp qu n lý t ng h p l
Tr

c s bi n đ i c a khí h u, n

v n thay đ i b t th

c bi n dâng làm cho tình hình th y

ng, đòi h i có m t cách ti p c n đa chi u, đa t ng và đa

l nh v c trong qu n lý l mà

đó có s tham gia, chia s ki n th c c a t t c

các nhóm xã h i, l ng ghép k ho ch phát tri n kinh t v i k ho ch phòng

ch ng gi m nh thiên tai.

th c hi n thành công cách ti p c n t ng h p nói


4

trên thì các nhà khoa h c trên Th gi i đã đ a ra nhi u khung hành đ ng, ch
d n, h

ng d n v qu n lý t ng h p l .
Qu n lý t ng h p l đã đ

c gi i thi u t i báo cáo Integrated flood

management – concept paper do APFM, WMO và Global Water Partnership
so n th o vào n m 2009. Trong báo cáo đó qu n lý t ng h p l là s tích h p
gi a qu n lý tài nguyên đ t và tài nguyên n

c trên l u v c sông nh m t i đa

hóa hi u ích s d ng đ t ng p l t và đ ng th i gi m đ n m c t i thi u thi t
h i do l l t gây ra.

Hình 1.1. Ph m vi qu n lý t ng h p l
(Ngu n: Integrated flood management – concept paper, 2009)
Tr

c đây, t n t i khái ni m v Qu n lý l là m t khái ni m bao hàm

vi c d báo, c nh báo và phòng ng a l . Còn khái ni m qu n lý t ng h p l là
vi c xây d ng m t k ho ch c th b t đ u t vi c lên k ho ch ng phó,
công tác d báo, c nh b o, phòng ng a và ph c h i sau l l t. Ngoài ra qu n
lý t ng h p l còn xem xét t i vi c t n d ng l i ích mà l đem l i nh ngu n
l i phù sa, l

ng n

ph thu c vào n

c đ n cung c p n

c cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh

c nh nông nghi p, th y s n.


5

Trong qu n lý t ng h p l thì khuy n khích s tham gia c a c ng đ ng
dân c , nh ng ng

i l p k ho ch và nhà n

trình và phi công trình nh m đ t đ
Tr

c. Th c hi n các gi i pháp công

c m c đích đ ra.

c tiên, chúng ta c n có nh ng nh n th c đ y đ v lo i thiên tai

“l ” nh nêu

trên.

i v i nhi u vùng nh mi n núi phía b c, đ ng b ng

sông H ng, Tây nguyên và mi n Trung,

ng b ng sông C u Long, thì l là

m t trong nh ng lo i thiên tai mà hàng n m gây nhi u thi t h i v ng
c a cho Vi t Nam. Theo tài li u th ng kê c a d
(ch

i và

án VIE/93/031 UNDP

ng trình phát tri n c a Liên Hi p Qu c), riêng trong n m 1996 (th i

gian b t đ u mùa l đ n 31 tháng 12 n m 1996) thì con s thi t h i do l quét
và l gây ra nh sau:
Do l quét, ng
h h ng 552, tr

i ch t 27, b th

ng 2, nhà b s p 407, nhà b ng p và

ng h c b s p 20, cánh đ ng lúa b ng p 13.904 ha, hoa màu

ng p 973 ha,hoa màu b h h ng 887 ha, hoa màu m t tr ng 86.
T i các trung tâm l ngày 2 tháng 11, ng
m t tích 39, các xã b

nh h

i ch t 181, b th

ng 22, các h gia đình b

nh h

ng 86,

ng 32.037

(trong đó h gia đình ph i tr c p 30.880), nhà b s p 1.643 (nhà kiên c 34),
nhà b ng p và h h i 166.850, tr

ng h c b đ 143, tr

ng h c b ng p và

h h ng 861, bênh vi n b ng p và h h ng 155, cánh đ ng lúa b ng p
35,335 ha (h h ng 4.206, m t tr ng 7.734), hoa màu b ng p 70.206 ha (m t
tr ng 8.727), cây công nghi p m t tr ng 1.514 ha, gia súc ch t 538 con, gà v t

ng ng ch t 18.934 con;
ng b ng sông C u Long, ng
nh h

i ch t 197, xã b nh h

ng 232, h b

ng 828.489, nhà s p 3.253, nhà ng p và h h ng 774.048, tr

s p 167, tr

ng h c

ng h c b ng p và h h ng 9.830, lúa b ng p 154.548 ha, (m t

tr ng 29.067), hoa màu b ng p 45.985 ha (m t tr ng 2.116), gà v t 932.878
con.


6

Tuy nhiên

vùng

ng b ng sông C u Long thì l l i là ngu n l i cho

vi c phát tri n nông nghi p, thu s n và b o v môi tr

ng sinh thái.

Theo Chung s ng v i l , Lê Phú Kh i, Tô V n Tr

ng, nhà xu t b n

Thanh Niên, 2001: “L là tài nguyên l n c a BSCL hàng n m, nó đem n

c

ng t, phù sa bón cho đ t đai, đ ng th i l i v sinh đ ng ru ng (gi t chu t b ,
sâu b nh) cung c p tôm cá cho con ng
tích đ n g n 2 tri u ha th

i. Vùng ng p l hàng n m có di n

ng b t đ u t tháng 7 và k t thúc vào tháng 11,

bao g m các t nh Long An,

ng Tháp, Ti n Giang, An Giang, Kiên Giang,

C n Th , V nh Long, B n Tre.. m c ng p sâu t 0,5m đ n 4m. Kho ng 1
tri u ha có m c ng p sâu trên 1m (c
l , ng

BSCL kho ng 2,8 tri u ha)….Nh có

i nông dân đã quay vòng đ t t i 3 v lúa/n m, th m chí có n i 2 n m,

7 v .”
T

th c ti n trên, nhà n

(9/2/1996) “ nh h

c ta đã ban hành quy t đ nh 99/TTg

ng dài h n và k ho ch 5 n m 1996 – 2000 đ i v i vi c

phát tri n thu l i, giao thông và xây d ng nông thôn
này v a mang ý ngh a chi n l

BSCL”. Quy t đ nh

c, l i có ý ngh a c p bách. Quy t đ nh này

ph n nào đáp ng yêu c u qu n lý t ng h p l . ó là tích h p gi a qu n lý tài
nguyên đ t và tài nguyên n

c nh m t i u hoá hi u ích s d ng đ t ng p l t

và đ ng th i gi m đ n m c t i thi u thi t h i do l gây ra.
Tr
thi u đ

c m t Quy t đ nh này ph i t p trung gi i quy t các yêu c u t i
n đ nh đ i s ng v t ch t, v n hoá cho 4 tri u dân vùng ng p l sâu.

m b o nh ng sinh ho t ch y u nh t c a nhân dân trong mùa l không b
gián đo n nh đ p n n nhà , tr
h i v ng

ng h c, b nh vi n, h n ch th p nh t thi t

i khi có l . C th là vùng ng p l T Giác Long xuyên, các công

trình thu l i d n ng t, thoát l k t h p v i giao thông và xây d ng khu dân
c đ

c thi công kh n tr

thành n n khu dân c

ng. B kênh T5, thu c t nh An Giang đã hình

cho 1000 h dân. B kênh Tân Thành Lò G ch, thu c


7

t nh

ng Tháp c ng t o n n cao cho 1000 h dân. Vùng d án ng t hoá

Qu n L - Ph ng Hi p, Nam M ng Thít c ng thi công c ng ng n m n, d n
ng t, c p n

c, thoát l nh m m c tiêu ng t hoá m t ph n thu c t nh Sóc

Tr ng. Vi c xây d ng các khu dân c đ
l i, giao thông và đ
vay nhà n

c g n ch t v i các công trình thu

c tri n khai r ng kh p b ng v n t có c a dân và v n

c. Tính đ n cu i n m 1997 đã có 165.150 h dân đ

t ng s v n là 693 t đ ng đ tôn n n nhà v
Cùng v i vi c tôn cao n n nhà v

c vay v i

t l , k c làm nhà trên c c.

t l , vi c hình thành các c m dân c có đê

bao v ng ch c b o v 5 t nh vùng ng p sâu là hình thành rõ nét ý ni m
“chung s ng v i l ”
Th c ch t khái ni m Qu n lý t ng h p l đã đ

c th gi i, trong đó có

Hà Lan, đã c th hoá thành các chính sách t n m 1995, c th là trong cu n
“Nh ng nguyên t c t ng quát trong vi c b o v an toàn c a đê đ i v i l l t”.
c đi m đ a hình N
có chung biên gi i v i n

c Hà Lan n m th p h n m t n
c

c và B , có hai sông Meuse và sông Rhine

ch y qua. Chính vì v y h th ng đê
n

c bi n. Hà Lan

Hà Lan phát tri n dày đ c, v a ch ng

c bi n tràn vào, v a ch ng l c a hai sông. Chính sách qu n lý t ng h p

l c a Hà Lan nh m t o ra nhi u không gian h n n a cho sông đ b o đ m
ch ng đ

c l , b o v con ng

i và gia súc nh m h n ch th p nh t thi t h i

v t ch t. Chính ph quy đ nh rõ nh ng ho t đ ng nào liên quan tr c ti p đ n
tuy n thoát l s đ
đ ng nào s không đ

c cho phép và t o đi u ki n phát tri n, còn nh ng ho t
c phép ho c đi u ki n cho phép.

Nh ng ho t đ ng đ

c phép phát tri n là: Xây d ng c u, c ng, đê

ch ng l ; Nâng c p các tuy n giao thông thu ; T o đi u ki n cho vi c giao
thông thu an toàn; Duy trì môi tr

ng s ng t nhiên trong các vùng ngâp l

Nh ng ho t đ ng không cho phép, tr khi: Quy n l i ch y u c a c ng
đ ng mang tính quy t đ nh; Nh ng ho t đ ng không th

th c hi n

n i


8

khác ngoài lòng sông chính; Nh ng ho t đ ng
n i dung gây c n tr s t ng lên l u l
Nh ng ho t đ ng m i này đ

hi n tr

ng thoát qua trong t

c và gây c n tr trong

ng lai s có kh n ng ít đi; S thi t h i v lâu dài s đ
Chính sách này đ

ng lai.

c đánh giá, s ph i đáp ng nh ng đi u

ki n sau: V trí và s ho t đ ng này làm t ng m c n
t

ng th c t không có

c th hi n trên b n đ c a n

c b i hoàn.
c Hà Lan, phân chia

các vùng đ t cao không c n đê bao, các tuy n đê vòng ngoài, các tuy n đê bao
n i b b o v t ng ti u khu, v i t n su t l có th ch ng đ đ

c g m

1/2000/ 1/4000, 1/1.250, tu thu c vào t m quan tr ng c n b o v hay cho
phép ng p l t. Lòng d n chính bao g m tuy n thoát l , tuy n ch m l . (Theo
“Nh ng nguyên t c t ng quát trong vi c b o v an toàn c a đê đ i v i l l t”,
21/12/1995)
T bài h c c a n
Long s đ

c Hà Lan, Q 99/TTg đ i v i

ng b ng sông C u

c rút kinh nghi m hoàn ch nh h n, đáp ng yêu c u qu n lý t ng

h p l nh ý ngh a đ

c nêu ph n trên.

1.2.T ng quan v thi t h i do l trong tình hình bi n đ i khí h u
1.2.1. Khái ni m v bi n đ i khí h u
Theo đ nh ngh a c a T ch c Liên chính ph v v n đ bi n đ i khí
h u (IPCC) trong báo cáo l n th t (AR4) n m 2007 có nêu: Bi n đ i khí
h u là s bi n đ i tr ng thái c a h th ng khí h u, có th đ

c nh n bi t qua

s bi n đ i v trung bình và s bi n đ ng c a các thu c tính c a nó, đ

c duy

trì trong m t th i gian đ dài, đi n hình là hàng th p k ho c dài h n.
Bi n đ i khí h u là v n đ mang tính ch t toàn c u đ
quan tâm. Trong n m 2012, Vi t Nam đã huy đ ng đ

c c loài ng

i

c h n 1,2 t USD tài

tr qu c t cho các ho t đ ng ng phó v i bi n đ i khí h u

Vi t Nam. Các

ch

ng trình đáng chú ý bao g m 500 tri u USD t Chính ph Nh t B n cho

Ch

ng trình h tr

ng phó v i bi n đ i khí h u; 250 tri u USD t Qu


9

Công ngh s ch (CTF) cho các d án giao thông đô th và n ng l
tri u USD cho Ch
nhi u ch

ng; 100

ng trình REDD t Chính ph Na-Uy. Bên c nh đó có

ng trình tài tr khác đ

c đàm phán (kho ng 1,3 t USD).

1.2.2. Tình hình bi n đ i khí h u và nh h

ng c a bi n đ i khí h u

S bi n đ i khí h u (B KH) toàn c u đang di n ra ngày càng rõ ràng
và nghiêm tr ng. Minh ch ng rõ nét nh t chính là s nóng lên c a trái đ t,
đây là nguyên nhân d n đ n các hi n t
cao. Cùng v i đó là các hi n t
l

ng b ng tan làm cho n

ng th i ti t b t th

c bi n dâng

ng, thiên tai di n ra v i s

ng nhi u h n và khó d báo h n d n đ n tình tr ng thi u l

ng th c, xu t

hi n nhi u d ch b nh nh d ch cúm gia c m, d ch Ebola ch a có thu c đ c
tr … S t n t i c a v n đ bi n đ i khí h u đ

c bi u hi n qua hàng lo t tác

đ ng c c đoan c a khí h u trong th i gian g n đây nh trong v n đ l l t thì
đã có kho ng 250 tri u ng

ib

nh h

ng b i nh ng tr n l l t

châu Phi và Mexico. Ngoài ra thì vài n m tr l i đây, các n

Nam Á,

c Nam Âu đ i

m t nguy c b h n hán nghiêm tr ng d d n t i nh ng tr n cháy r ng, sa m c
hóa, còn các n

c Tây Âu thì đang b đe d a b i nh ng đ t b ng giá mùa

đông kh c li t hay nh ng mùa hè n ng nóng b t th
x y ra t i khu v c Thái Bình D

ng. Nh ng tr n bão l n

ng hàng n m khi n Trung Qu c, Phillipin,

Vi t Nam thi t h i n ng n ... có nguyên nhân t hi n t

ng trái đ t m lên

trong nhi u th p k qua.
Hi n t

ng El Nino và La Nina nh h

ng m nh đ n n

c ta trong vài

th p k g n đây, gây ra nhi u đ t n ng nóng, rét đ m rét h i kéo dài có tính
k l c. Ngoài ra thì vi c n
vào n i đ a, nh h
nh n
n

c bi n dâng d n đ n s xâm th c c a n

ng tr c ti p đ n ngu n n

c ng m, n

cm n

c sinh ho t c ng

c và đ t s n xu t nông - công nghi p, bên c nh đó còn làm t ng m c

c l , th i gian l t i các vùng b l l t. Trong đó, khu v c ven bi n mi n

Trung và vùng đ ng b ng sông C u Long s ph i h ng ch u nh h

ng n ng

10

n c a hi n t

ng B KH và s dâng cao c a n

tr ng là khu v c

c bi n.

c bi t nghiêm

ng b ng sông C u Long khi ph n l n di n tích c a khu

v c này v n b ng ph ng, nhi u n i đ t tr ng s chìm trong n

c bi n, nhi m

m n c c b và gây ra thi t h i mùa màng nghiêm tr ng do các v n đ l l t,
ng p úng. N u không có k ho ch đ i phó, ph n l n di n tích c a đ ng b ng
sông C u Long s ng p tr ng nhi u th i gian trong n m.
Theo chuyên gia khí t

ng th y v n Th a Thiên Hu - Nguy n Vi t,

ông cho hay, trong vòng 3 tháng đ u n m 2015, Th a Thiên Hu nói riêng và
Trung Trung B nói chung có l

ng m a th p nh t, v i m c n

k t nhi u n m nay. M t hi n t

ng d th

c ki t nh t

ng khác x y ra trong tháng 3 v a

qua là m a l t trên di n r ng khi n hàng ngàn ha hoa màu và lúa
khu v c Trung Trung B b ng p.
n

ây là tr n m a l b t th

các t nh

ng khi n m c

c trên các sông t Th a Thiên Hu đ n Qu ng Ngãi lên cao nh t so v i

cùng th i k , tính t n m 1976 đ n nay. V tình hình bão, theo nh m i n m
thì t tháng 5 tr đi m i b t đ u xu t hi n bão trên bi n Thái Bình D
tháng 6 m i xu t hi n

Bi n

ng và

ông, nh ng n m nay, m i đ n h t tháng 3 đã

xu t hi n 4 c n bão. Trong nh ng ngày đ u tháng 2, dù ch v a k t thúc mùa
đông nh ng th i ti t đã n ng nóng nh mùa hè, ve kêu s m h n c ng là hi n
t

ng không bình th

t ng l
h

ng m a

ng. Nghiên c u c a chuyên gia Nguy n Vi t cho th y,

Hu so v i cách đây 30 n m th p h n 5%. S c n bão nh

ng tr c ti p gi m 30% so v i 30 n m tr

c. Tuy nhiên, d

bi n đ i khí h u toàn c u, ngày càng xu t hi n nhi u c n bão c

i tác đ ng c a
ng đ m nh

nh bão Yangsane (2006), Ketsana (2009), Haiyan (2013)... gây thi t h i r t
l n v ng

i và c a. Trong 20 n m g n đây, d

i tác đ ng c a bi n đ i khí

h u, s tr n l t ng 26% và đ nh l t ng 11%.
V

nh h

ng c a bi n đ i khí h u, Th a Thiên Hu và các t nh khu

v c Trung Trung B có đ c đi m đ a hình eo th t, có các d ng đ a hình, các


11

sông đ u d c. Riêng Th a Thiên Hu có đ m phá Tam Giang-C u Hai-L ng
Cô nên có nguy c h ng ch u nh ng thiên tai, đ a h a cao. Hi n t

ng s t l

b sông v i trên 84 đi m có chi u dài kho ng 80km và trên 30km b bi n là
quy lu t t nhiên, nh ng trong 10 n m tr l i đây, do tác đ ng c a bi n đ i
khí h u, hi n t

ng này di n ra càng nhanh và m nh h n. Nhi u ng

r ng n u không có gi i pháp ng n ch n k p th i và th
đ m phá Tam Giang-C u Hai trong t

cao c a n

c ch u nh h

ng xuyên thì e r ng

ng lai s thông luôn v i bi n.

Theo các nhà khoa h c trong và ngoài n
m t trong s các n

i lo s

c nh n đ nh thì Vi t Nam là

ng n ng n nh t c a s B KH và s dâng

c bi n. S dâng cao c a m c n

c bi n s d n t i tình tr ng ng p

l t t i các vùng đ t th p và k t qu là vi c tiêu thoát l s ch m h n và th i
gian b ng p l t do đó s t ng lên. Chính vì th v n đ phòng tránh và thích
ng v i tình tr ng ng p l t trong đi u ki n khí h u hi n này đang là m t v n
đ c p bách c n đ

c nghiên c u và đ a ra gi i pháp gi i quy t.

1.2.3. Thi t h i do l gây ra trong tình hình bi n đ i khí h u
D a vào kh n ng gây thi t h i thì có th phân l ra làm hai lo i: l
không gây thi t h i và l có gây thi t h i. Theo nh t ch c ADPC và UNDP
đã nh c đ n trong cu n sách “The Primer of Integrated flood risk
management in Asia” xu t b n n m 2005 thì lo i l không gây thi t h i là l

mà x y ra v i t n su t cao, con ng
l i d ng ngu n n
lo i l này th
th

ng và v

i th

ng ch đ ng ng phó, thích nghi và

c ng p cho đ t đai, tr ng tr t do v y nh ng tác đ ng c a

ng không đ

c đ c p. Nh ng khi l

t quá gi i h n ch ng ch u c a con ng

v nông nghi p, công nghi p và th

ng n

c l thay đ i b t

i thì s gây ra thi t h i

ng m i, nh ng tr n l đ

c coi là th m

h a nh v y là s c n tr cho s phát tri n c a xã h i. C ng theo quan đi m
c a các nhà khoa h c thì có th phân ra 4 lo i l d a vào m c đ thi t h i mà
nó gây ra:


12

B ng 1.1. Phân lo i l d a vào m c đ thi t h i
T n s trung bình 1 n m 1 l n. Vùng đ t tr ng
L bình th

ng

(Normal flood)

châu Á th

ng xuyên g p lo i l này. R t có ích

trong vi c cung c p n
nông nghi p,

c, ch t dinh d

ng cho

Vi t Nam thì đ ng b ng sông

C u Long hay có lo i l này.

T n s trung bình 5 n m 1 l n. Gây ra thi t h i
L trung bình
(Medium flood)

kinh t nh ng giá tr không l n. Nó nh h
đ n nông dân, ng
sông.

i s ng

Vi t Nam, tr

ng

vùng đ t th p và ven

ng h p này khá nhi u.

T n s trung bình 20 n m 1 l n.

nh h

ng lên

L l n

m t khu v c r ng, k c khu đô th . Gây thi t h i

(Severe flood)

l n cho c s h t ng và kinh t trong vùng b
nh h

ng.

T n s trung bình 100 n m 1 l n. Khu v c b nh
L th m h a

h

ng r t r ng l n. Phá ho i h u h t các y u t

(Catastrophic flood) ph c v cu c s ng, kinh t trong vùng b ng p
l t
(Ngu n: C b n v qu n lý t ng h p r i ro l t i châu Á, ADPC, 2005)
V n đ bi n đ i khí h u đã làm thay đ i đi t n s xu t hi n các c n l
theo chi u h

ng khó l

ng và tiêu c c h n. Th nh t, bi n đ i khí h u làm

thay đ i th i đi m hình thành bão, t đó d n đ n nh ng c n l l t b t ng ,
n m ngoài kinh nghi m phòng ch ng l c a ng

i dân c ng nh c quan có

trách nhi m. Th hai, s c n bão m nh tùy t ng n m c ng t ng nhi u h n so
v i th i gian tr

c, đ

ng đi c ng nh s c tàn phá c ng t ng lên, do đó h u

qu c a nó là tình tr ng m a l n, n
m nh và thi t h i c ng nhi u lên.

c bi n dâng do gió làm cho l l t t ng


13

Theo T ch c B o t n thiên nhiên th gi i nêu ra trong báo cáo n m
2008 v i nhan đ “Cu c chi n ch ng l i bi n đ i khí h u: oàn k t nhân lo i
trong m t th gi i phân cách” thì tính đ n n m 2080, các khu v c Nam Á,
mi n b c Trung Qu c s ph i đ i m t v i cu c kh ng ho ng sinh thái h t s c
nghiêm tr ng do m t d n các sông b ng và thay đ i v l
đó 332 tri u ng

ng m a. Cùng v i

các khu v c ven bi n và đ t tr ng s b m t nhà

i s ng

do l l t. L l t và bão t m nh h n c ng có th làm ch m nh ng ti n b
trong phát tri n con ng

nh ng vùng dân c chính y u, nh t là các đ ng

i

b ng ven bi n.
1.3. Xác đ nh thi t h i do l gây ra
1.3.1. Các lo i thi t h i do l
L l t gây ra thi t h i cho n n kinh t qu c dân, v n đ xã h i và môi
tr

ng c ng b nh h
Thi t h i v ng

ng. Có th li t kê ra theo các d ng thi t h i sau đây:
i: bao g m nh ng ng

i ch t, b th

ng và m t tích

tr c ti p do l l t gây ra trong th i gian l , l t, bão ho t đ ng trên m t đ a bàn
nh t đ nh.
Thi t h i v tài s n: tr giá toàn b ho c m t ph n các công trình s n
xu t, ph c v s n xu t, công trình đê đi u, công trình v n hóa – phúc l i xã
h i, đ t đai, nhà c a, kho tàng, máy móc thi t b , … do l l t, bão tr c ti p
phá h y, làm h h ng ho c cu n trôi trong th i gian l l t.
Thi t h i đ n c s h t ng: liên quan đ n thi t h i c a c ng đ ng nh
h th ng đ

ng sá, h th ng giao thông, h th ng đi n, cung c p n

c và các

d ch v y t , giáo d c , gi i trí khác. Tác đ ng này kéo dài s d n đ n s m t
vi c c a ng

i dân và nh h

Thi t h i v môi tr

ng t i n n kinh t .

ng: l l t làm xói l đ t, xói l b , làm s t l đ t,

d n đ n thi t h i v h đ ng th c v t c ng nh ch t l

ng n

l t c ng làm cho vi khu n, d ch b nh gia t ng và ô nhi m môi tr

c. Ngoài ra l
ng.


14

ánh giá thi t h i do l l t đóng vai trò quan tr ng trong vi c cân b ng
l i ích gi a s c n thi t cho phát tri n đ i v i m t khu v c nào đó và m c đ
r i ro do l l t mà c ng đ ng s n sàng ch p nh n. Trong hoàn c nh này, thi t
h i do l l t tr thành nhân t vô cùng quan tr ng trong vi c đánh giá l i ích
th c mà c ng đ ng có th nh n đ

c do vi c th c hi n các d án phòng

ch ng l phi công trình.
1.3.2. C s và ph m vi phân tích tính kinh t d án phòng ch ng l
1.3.2.1. C s kinh t c a d án phòng ch ng l
M c đích c a các d án phòng ch ng l là làm gi m các thi t h i gây ra
b i l l t cho m t khu v c và đ ng th i gi m thi u thi t h i có th x y ra v i
t ng tr n l nh t đ nh. Bao g m các gi i pháp công trình nh xây d ng đê,
nâng c p đê, xây d ng h phòng l , ho c là các d án phi công trình nh là h
th ng c nh báo l s m, tuyên truy n giáo d c nh n th c c a c ng đ ng.
Theo giáo trình Kinh t th y l i c a tr

ng đ i h c Th y L i do tác gi

Nguy n Bá Uân và Ngô Th Thanh Vân biên so n thì các d án phòng ch ng
l đ

c mô t là hàng hóa công c ng có các đ c tính không th thi u và

không th lo i tr . Các d án phòng ch ng l ho t đ ng ch y u không ph i
v v n đ l i nhu n do đ c thù c a hàng hóa công c ng, ví d nh vi c xây
d ng đê, ng

i dân s ng xung quanh không ph i tr ti n xây d ng nh ng l i

đ

ch

ng l i ích mà nó đem l i. L i ích c a vi c phòng ch ng l ch y u

đ

c đánh giá thông qua ph

ng pháp thi t h i tài s n tránh đ

c, b ng s

chênh l ch gi a s m t mát x y ra khi có và không có d án. Ph

ng pháp

này t p trung vào kho n gi m đi c a thi t h i th c t có th x y ra khi có l
l t n u m i bi n pháp b o v đ

c tri n khai.

1.3.2.2. Ph m vi c a phân tích kinh t
M t d án phòng ch ng l đ

c coi là m t d án s n xu t gián ti p,

trong đó nh ng y u t đ u ra không đ

c đem buôn bán trên th tr

ng có