Nghiên cứu tiếng ồn của xe tải nặng ảnh hưởng tới môi trường và biện pháp khắc phục

i

L IC M

N

Lu n v n th c s : “NGHIÊN C U
NH H

N NG

PH C” đã đ

NG T I MÔI TR

TI NG

N C A XE T I

NG VÀ BI N PHÁP KH C

c tác gi hoàn thành đúng th i h n quy đ nh và đ m b o đ y

đ các yêu c u trong đ c

ng đ

c phê duy t.

Trong quá trình th c hi n, nh s giúp đ t n tình c a các Giáo s ,
Ti n s Tr

ng

i H c Thu L i tác gi đã hoàn thành lu n v n này.

Tác gi chân thành c m n TS. Nguy n
Thu L i Hà N i đã t n tình h

c Ng c, Tr

ng

ih c

ng d n giúp đ đ tác gi hoàn thành lu n

v n. Tác gi xin chân thành c m n các th y cô tr

ng

i h c Thu L i Hà

N i, các th y cô trong khoa K thu t C Khí đã t n t y gi ng d y tác gi
trong su t quá trình h c đ i h c và cao h c t i tr

ng.

Tuy đã có nh ng c g ng song do th i gian có h n, trình đ b n thân
còn h n ch , lu n v n này không th tránh kh i nh ng t n t i, tác gi mong
nh n đ

c nh ng ý ki n đóng góp và trao đ i chân thành c a các th y cô

giáo, các anh ch em và b n bè đ ng nghi p.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 10 tháng 07 n m 2015.
H C VIÊN

Nguy n H u L i


ii

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan: lu n v n này là công trình nghiên c u th c s c a cá
nhân tôi, đ

c th c hi n d

is h

ng d n c a Ti n s Nguy n

Các s li u, nh ng k t lu n nghiên c u đ
này trung th c và ch a t ng đ

c công b d

c Ng c .

c trình bày trong lu n v n

i b t k hình th c nào.

Tôi xin ch u trách nhi m v nghiên c u c a mình.
H c viên

Nguy n H u L i


iii

M CL C
L I C M N .............................................................................................................. i
M C L C .................................................................................................................. iii
DANH M C B NG BI U ........................................................................................ v
DANH M C HÌNH V ............................................................................................. vi
M

U .................................................................................................................. viii

1.TÍNH C P THI T C A
TÀI ....................................................................... viii
2. M C ÍCH
TÀI .......................................................................................... ix
3.1. i t ng nghiên c u ......................................................................................... ix
3.2. Ph ng pháp nghiên c u .................................................................................... ix
CH NG I. PHÂN LO I CÁC DÒNG XE T I VI T NAM HI N NAY VÀ
TH C TR NG TI NG N. ...................................................................................... 1
1.1. Phân lo i các dòng xe t i

1.1.1. Phân lo i theo dòng xe

vi t nam hi n nay .....................................................1
[1]

.................................................................................. 1

1.1.2. Phân lo i theo t i tr ng xe [3]............................................................................ 5
1.2. Th c tr ng ti ng n hi n nay c a ô tô t i. ............................................................5
1.3. K t lu n ch ng 1 ................................................................................................9
CH

NG II. KH O SÁT TI NG N C A XE T I ............................................ 11

2.1. Tiêu chu n c a ti ng n: TCVN 7880:2008 - Ph ng ti n giao thông đ ng b
- Ti ng n phát ra t ô tô ...........................................................................................11
2.1.1. Cách đo ti ng n khi xe đang chuy n đ ng ................................................... 11
2.1.2. Cách đo ti ng n khi xe đang đ .................................................................... 13
2.2. Kh o sát ti ng n ................................................................................................15
2.2.1.

a đi m và th i gian kh o sát ti ng n .......................................................... 15

2.2.2. Kh o sát ti ng n c a xe t i Ben .................................................................... 15
2.2.3. Kh o sát ti ng n c a xe t i Thùng ................................................................ 21
2.2.4. Kh o sát ti ng
2.3. K t lu n ch

n c a xe đ u kéo .................................................................. 26

ng 2 ..............................................................................................32

CH NG III: KH O SÁT TI NG N C A
NG C XE T I BEN YUCHAI
MODEL LZ3253 QDJ .............................................................................................. 33
3.1. Kh o sát ti ng n
3.2. Kh o sát ti ng n

vòng quay 680 vòng/phút .................................................33
vòng quay 850 vòng/phút .................................................34


iv

3.3. Kh o sát ti ng n vòng quay 1000 vòng/phút ................................................35
3.4. Kh o sát ti ng n vòng quay 1200 vòng/phút ................................................37
3.5. Kh o sát ti ng n vòng quay 1500 vòng/phút ...............................................38
3.6. Kh o sát ti ng n vòng quay 1600 vòng/phút ................................................40
3.7. Nh n xét ti ng n tr c và sau ng x c a xe t i ben Yuchai Model LZ3253
QDJ............................................................................................................................42
3.8. K t lu n ch ng 3 .............................................................................................45
CH

NG IV. NGHIÊN C U PH

NG ÁN X

LÝ TI NG N ....................... 46

4.1. Các b ph n và nguyên nhân gây ra ti ng n ....................................................46

4.1..1 Các b ph n gây ra ti ng n ............................................................................ 46
4.1.2. Nguyên nhân gây ra ti ng n ......................................................................... 46
4.2. Các ph

ng án x lý ti ng n. ..........................................................................47

4.2.1. X lý ti ng n - L p ....................................................................................... 47
4.2.2. X lý ti ng n - ng x .................................................................................. 47
4.3. K t lu n ch

ng 4 ..............................................................................................57

K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................................... 58
5.1. K t lu n ..............................................................................................................58
5.2. Ki n Ngh ...........................................................................................................59


v

DANH M C B NG BI U
B ng 2.1 Giá tr gi i h n ti ng n .................................................................. 11
B ng2.2

om cđ

n xe t i Ben Dongfeng LZ3330M1 ............................ 15

B ng2.3

om cđ

n xe t i Ben Hyundai HD270 ..................................... 16

B ng2.4

om cđ

n xe t i Ben Howo ZZ3257N4147W.......................... 17

B ng2.5

om cđ

n xe t i Thùng Dongfeng L340 .................................. 21

B ng2.6

om cđ

n xe t i Thùng Hyundai HD320 ................................. 22

B ng2.7

om cđ

n xe t i Thùng Hino FM2PKSM ................................ 23

B ng2.8

om cđ

n xe đ u kéo Deawoo K9EF ....................................... 27

B ng2.9

om cđ

n xe đ u kéo Freightliner CL120064ST ..................... 28

B ng2.10

om cđ

n xe đ u kéo Howo ZZ4257V3247N1B................... 29

B ng 3.1 B ng đo m c đ

n

vòng quay 680 vòng/phút ........................... 33

B ng 3.2 B ng đo m c đ

n

vòng quay 850 vòng/phút ........................... 34

B ng 3.3 B ng đo m c đ ti ng n

vòng quay 1000 vòng/phút ................ 36

B ng 3.4 B ng đo m c đ

n

vòng quay 1200 vòng/phút ......................... 37

B ng 3.5 B ng đo m c đ

n

vòng quay 1500 vòng/phút ......................... 39

B ng 3.6 B ng đo m c đ

n

vòng quay 1600 vòng/phút ......................... 40

B ng 3.7 B ng đo m c đ

n c a xe

các vòng quay khác nhau................. 42

B ng4.1 B ng đo m c đ

n c a xe

các vòng quay khác nhau.................. 53

B ng4.2 B ng so sánh m c đ

n gi

ng x c và ng x thi t k . ........... 54


vi

DANH M C HÌNH V
Hìhình 1.1 Xe t i ben ...................................................................................................... 2
Hình 1.2 Xe t i thùng ...................................................................................................... 3
Hình 1.3 Mâm c p h u trên xe r moóc ......................................................................... 4
Hình 1.4 Khung moóc kéo .............................................................................................. 4
Hình 1.5- Xe đ u kéo ....................................................................................................... 5
Hình1.6 Bi u đ th hi n m c đ

n c a t ng lo i ph

ng ti n tham gia giao thông ... 7

Hình1.7 v trí kh o sát ti ng n c a xe t i n ng............................................................... 8
Hình 1.8 Thi t b đo ti ng n ........................................................................................... 9
Hình 2.1 V trí đo đ i v i xe chuy n đ ng ................................................................... 12
Hình 2.2 v trí đo ti ng n đ i v i xe đ ....................................................................... 14
Hình 2.3 Bi u th m c đ

n sau 10 l n kh o sát xe t i Ben Dongfeng LZ3330M1.. 16

Hình 2.4 Bi u th m c đ

n sau 10 l n kh o sát xe t i Ben Hyundai HD270 ........... 17

Hình 2.5 Bi u th m c đ

n sau 10 l n kh o sát xe t i Ben Howo ZZ3257N4147W 18

Hình 2.6 So sánh m c đ

n c u ba hãng xe Dongfen, Hyundai, Howo ..................... 19

Hình 2.7 Hình nh kh o sát ti ng n c a xe t i Ben ...................................................... 20
Hình2.8 Hình nh xe quá t i ......................................................................................... 21
Hình 2.9 Bi u th m c đ

n sau 10 l n kh o sát xe t i Thùng Dongfeng L340......... 22

Hình 2.10 Bi u th m c đ

n sau 10 l n kh o sát xe t i Thùng Hyundai HD320 ..... 23

Hình 2.11 Bi u th m c đ

n sau 10 l n kh o sát xe t i Thùng Hino FM2PKSM .... 24

Hình 2.12 So sánh m c đ

n c u ba hãng xe Dongfeng, Hyundai, Hino ................... 25

Hình 2.13 Hình nh đi kh o sát ti ng n c a xe t i Thùng ........................................... 26
Hình 2.14 Bi u th m c đ

n sau 10 l n kh o sát xe đ u kéo Deawoo K9EF ........... 27

Hình 2.15 Bi u th m c đ
n sau 10 l n kh o sát xe đ u kéo Freightliner
CL120064ST .................................................................................................................. 28
Hình 2.16 Bi u th m c đ
n sau 10 l n kh o sát xe đ u kéo Howo
ZZ4257V3247N1B ........................................................................................................ 29
Hình 2.17 So sánh m c đ

n c a ba hãng xe Deawoo, Freghtliner, Howo ................ 30

Hình 2.18 Hình nh đi đo ti ng n c a xe đ u kéo ....................................................... 31
Hình 3.1 Bi u đ ti ng n c a xe

vòng quay 680 vòng/phút..................................... 33

Hình 3.2 Bi u đ ti ng n c a xe

vòng quay 850 vòng/phút..................................... 35

Hình 3.3 Bi u đ ti ng n c a xe

vòng quay 1000 vòng/phút................................... 36


vii

Hình 3.4 Bi u đ m c đ

n c a xe

vòng quay 1200 vòng/phút............................... 38

Hình 3.5 Bi u đ m c đ

n c a xe

vòng quay 1500 vòng/phút............................... 39

Hình 3.6 Bi u đ m c đ

n c a xe

vòng quay 1600 vòng/phút ............................... 41

Hình 3.7 Bi u đ so sánh m c đ n c a các vòng quay khác nhau khi có và không có
ng x ............................................................................................................................. 42
Hình 3.8 Hình nh đo ti ng n khi không có ng x .................................................... 44
Hình 3.9 Hình nh đo ti ng n khi có ng x ............................................................... 44
Hình 4.1 M t c t ngang h p gi m thanh ....................................................................... 50
Hình 4.2 S đ h p gi m thanh 3 ng n theo thi t k .................................................... 51
Hình 4.3 Bi u đ so sánh ti ng n

các vòng quay khác nhau..................................... 53

Hình 4.4 Bi u đ so sánh ti ng n c a xe gi a ng x c và ng x m i thi t k ........ 54

Hình 4.5 C u t o bên trong c a h p gi m thanh........................................................... 55
Hình 4.6 T ng th h p gi m thanh ............................................................................... 56


viii

M
1.TÍNH C P THI T C A

U

TÀI

Vai trò quan tr ng c a xe t i và nh h
s ng con ng

ng c a nó (ti ng n) đ n đ i

i:

Ngày nay ô tô t i chi m m t ph n quan tr ng trong đ i s ng con ng
Nó ph c v đ c l c chúng ta trong vi c đi l i, v n chuy n hàng hóa.

tn

i.
c

ta đang trong quá trình công nghi p hóa hi n đ i hóa nên vi c s d ng ô tô t i
vào các công trình xây d ng và khai thác m là r t quan tr ng và di n ra

m nh m ...Nh ng ngày nay vi c x d ng xe t i nhi u t i các công tr

ng,

trên các cung đ

ng

ng di chuy n gây ra ti ng n làm nh h

xung quanh, nh h
tr

ng t i con ng

ng r t nguy h i, nó nh h

i. Ti ng n là m t d ng ô nhi m môi

ng t i s c kh e c ng đ ng mà l i ít đ

tâm nh các lo i ô nhi m khác. Các chuyên gia môi tr
báo ti ng
th

n đ

ng...bình th

c ví nh

ng t i môi tr

c quan

ng đã lên ti ng c nh

k

sát nhân d u m t, th y nó c ng bình

ng nên m i ng

i ch p nh n s ng chung v i nó, ch ít ngh

đ n tác h i nguy hi m c a nó.
Ti ng n c a xe t i phát ra nh h

ng tr c ti p t i công nhân v n hành,

ti ng n làm cho công nhân v n hành đau đ u, ù tai, làm gi m thính l c d n
t i làm gi m hi u qu lao đ ng. N u th i gian v n hành xe t i quá nhi u ho c
liên t c có th d n d n b m t m i, n u ng sút kém, không ng đ
tình tr ng b nh kéo dài s d n t i suy nh

c, n u

c c th . Vì v y vi c nghiên c u

ti ng n c a các dòng xe t i và đ a ra các ph

ng án nghiên c u x lý ti ng

n là r t quan tr ng.
T nh ng phân tích trên em m nh d n đ xu t đ tài “Nghiên c u
ti ng n c a xe t i n ng nh h
ph c”

ng đ n môi tr

ng và bi n pháp kh c


ix

2. M C ÍCH

TÀI

Nghiên c u ti ng n phát ra t xe t i n ng, tìm và nghiên c u các b
ph n gây ra ti ng n c a xe t i n ng đ tìm ra ph

ng pháp kh c ph c ti ng

n.
IT

3.

3.1.

it

NG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

ng nghiên c u

Kh o sát ti ng n c a xe t i n ng ( xe có công su t đ ng c ≥ 150 kw)
khi xe đang chuy n đ ng đ i v i xe ben, xe t i thùng và xe đ u kéo và kh o
sát ti ng n c a đ ng c xe t i ben YUCHAI Model LZ3252 v i 2 tr
xe có ng x và không có ng x .

em so sánh 2 k t qu kh o sát đ

ng h p
cđ

thi t k h p gi m thanh giúp làm gi m ti ng n c a xe.

3.2.

Ph

ng pháp nghiên c u

gi i quy t đ c các yêu c u trên đây, đ tài này s l a ch n các
h ng ti p c n m t cách toàn di n, đa chi u, t đánh giá, k th a các k t qu ,
ph ng pháp nghiên c u đã th c hi n, đ n phân tích đ y đ các c s khoa

h c v ng ch c đ nghiên c u m i quan h và các tác đ ng. Trên c s đó ng
d ng vào các đi u ki n th c t c a đ i t ng nghiên c u nh m gi i quy t
đ c các m c tiêu nghiên c u đã đ ra. C th , các h ng ti p c n s bao
g m:
K th a:
tài s thu th p, phân tích và đánh giá các nghiên c u, đ
tài, d án liên quan đ có cách nhìn t ng quan nh t v các v n đ liên quan đã
và đang đ c nghiên c u.
Th c t : tìm hi u các lo i xe t i h ng n ng, đi vào th c t đo ti ng n
phát ra c a t ng lo i xe và đ a ra nh ng k t lu n c th . Sau đó đ ra các
ph ng án x lý h p lý.
T ng h p:
tài s làm rõ h n các nghiên c u tr c đây b ng m t
h

ng ti p c n t ng h p nh t, đ làm rõ nguyên nhân gây ra ti ng n và cách

kh c

ph c.


1

CH

NG I. PHÂN LO I CÁC DÒNG XE T I
NAY VÀ TH C TR NG TI NG

1.1. Phân lo i các dòng xe t i

VI T NAM HI N
N.

vi t nam hi n nay

1.1.1. Phân lo i theo dòng xe [1]
a. Xe t i Ben
Xe t i ben là lo i xe t đ , c c u nâng h th y l c, thùng xe đ
t o b ng các t m thép có đ b n, ph n tr

c c a thùng xe đ

c ch

c kéo dài lên

trên cabin c a lái xe đ b o v bu n lái, ph n xe d c v phái sau. T c đ t i
đa 80 km/h
Xe t i ben đ

c chia làm 2 lo i: xe t i ben thông d ng và xe t i ben

dùng trong khu m .

trong đ tài nghiên c u này ch đi sau vào nghiên c u

xe t i ben thông d ng.
C u t o xe t i ben g m 4 c m chính sau đây:
- Xát-xi c a xe g m có khung, ba-đ -x c, nhíp gi m xóc, c u b đ ng,

bánh xe và l p.
- H truy n đ ng đ

c đ b i xát-xi, g m có đ ng c , li h p, h p s ,

tr c các đ ng (tr c truy n đ ng và các c u ch đ ng).
- Ca-bin là khoang v n hành xe.
- B ph n thùng ben bao g m thùng mang t i, c a h u thùng ben, n p
che, h th ng th y l c và các b ph n đi u khi n, là m t b ph n riêng bi t hoàn
toàn, th

ng đ

c ch t o b i các nhà s n xu t khác nhau và có tính l p l n.


2

Hì
hình 1.1 Xe t i ben

b. Xe t i Thùng
Là lo i xe t i không th t đ , c u t o g m 4 c m chính sau:
- Xát-xi c a xe g m có khung, ba-đ -x c, nhíp gi m xóc, c u b đ ng,
bánh xe và l p.
- H truy n đ ng đ

c đ b i xát-xi, g m có đ ng c , li h p, h p s ,

tr c các đ ng (tr c truy n đ ng và các c u ch đ ng).

- Ca-bin là khoang v n hành xe.
- B ph n thùng bao g m thùng mang t i, c a h u thùng , n p che,
thùng th

ng đ

c ch t o b i các nhà s n xu t khác nhau và có tính l p l n.


3

Hình 1.2 Xe t i thùng

c. Xe đ u kéo
Xe đ u kéo là lo i xe h ng n ng, đ

c s d ng cho v n t i đ

ng dài.

C u t o xe đ u kéo g m m t đ u máy kéo và r moóc . Xe moóc là m t
khung mà có các c u đ và các bánh xe

phía sau đ ng th i t a trên đ u máy

kéo ho c l p phía sau máy kéo. Các đ u kéo cho lo i xe moóc di chuy n trên
đ

ng cao t c đ

c trang b m t thi t b n i g i là mâm móc h u.


4

Hình 1.3 Mâm c p h u trên xe r moóc

Hình 1.4 Khung moóc kéo


5

Hình 1.5- Xe đ u kéo

1.1.2. Phân lo i theo t i tr ng xe [3]
a. Các xe t i h ng nh .
Là nh ng xe có t i tr ng nh h n 6.300kg hay 13.000 lb, th

ng đ

c

s d ng b i các cá nhân hay th c th kinh t .
b. Các xe t i c trung.
Là lo i xe có t i tr ng t
Lo i xe này ch y đ

6.300 kg (13.000 lb) – 15.000 kg (33.000 lb).

ng ng n và ph c v công c ng nh : xe rác.

c. Các xe t i h ng n ng.
Xe t i h ng n ng là nh ng xe l n nh t đ
dùng cho v n t i đ

c ch y trên đ

ng.

as

ng dài. Lo i xe này có t i tr ng t 15 - 40 t n.

1.2. Th c tr ng ti ng n hi n nay c a ô tô t i.
Trong cu c s ng hi n nay, con ng
cái m c, áp l c t công vi c và môi tr

i luôn ch u nhi u áp l c t cái n
ng xung quanh tác đ ng vào. Trong


6

đó có áp l c mà h không nh n ra đó là ti ng n, ti ng n phát ra t nhi u
ngu n khác nhau trong đó có xe ô tô t i.

tn

c ta đang trong quá trình

công nghi p hóa, hi n đ i hóa nên r t nhi u công trình xây d ng đang đ

c

thi công và nhu c u tiêu dùng c a con ng

c

s d ng nhi u t i các công tr

i ngày càng cao, nên ô tô t i đ

ng xây d ng,khai thác m và v n chuy n hàng

hóa ph c v nhu c u c a con ng
Ngày nay, v n đ môi tr

i
ng đã tr thành m i quan tâm c a nhi u

qu c gia trên Th gi i c ng nh Vi t Nam. Trong s nghi p công nghi p hóa,
hi n đ i hóa đ t n

c ngày càng xu t hi n nhi u v n đ v môi tr

suy thoái, c n ki t tài nguyên thiên nhiên, ô nhi m môi tr

ng nh

ng đ t, n

c,

không khí trong đó có ô nhi m ti ng n...
Ti ng n gây cho con ng
h c đã quy đ nh đi u ki n bình th

i c m giác khó ch u. B i v y, các nhà khoa
ng cho ho t đ ng c a con ng

i là c

đ ti ng n ph i luôn d

i 50 dexiben

khó có th kh ng ch c

ng đ ti ng n

l n đông dân c , các ph

ng ti n giao thông đi l i su t ngày đêm hay

[2]

ng

. Nh ng trong cu c s ng hàng ngày
m c đó, nh t là

các thành ph
n i

có các ho t đ ng c a ô tô t i nói chung và xe t i n ng nói riêng. Qua nh ng
s li u đo đ

c cho th y Ti ng n c a xe t i n ng đã đã v

t qua m c đ âm

tiêu chu n r t nhi u.
Khi đi kh o sát ti ng n t i m t đo n đ

ng qu c l 1A thu c thành

ph Thanh Hóa ta th y khi m t chi c xe ô tô t i n ng phóng qua, ti ng n
phát ra trong kho ng 75-90 dB. N u g p lúc m y xe ô tô t i ch y qua đi m đo
ti ng n thì ti ng n s v

t quá 95 dB...ch a k lúc xe t i n ng b m còi. Qua

đó chúng ta có th th y, nh ng khu v c đ u m i giao thông, các công tr

ng


7

xây d ng, khu v c khai thác m .. không nh ng môi tr

ng không khí b ô

nhi m mà ti ng n c ng gây ô nhi m.
cùng 1 t c đ thì ti ng n c a xe t i n ng luôn l n h n r t nhi u so
v i các ph

ng ti n giao thông khác.

Hình1.6 Bi u đ th hi n m c đ

n c a t ng lo i ph

ng ti n tham gia giao thông


8

Hình1.7 v trí kh o sát ti ng n c a xe t i n ng


9

Hình 1.8 Thi t b đo ti ng n

1.3. K t lu n ch

ng 1

Trong cu c s ng hàng ngày m i ng

i luôn ph i đ

ng đ u v i

nh ng ti ng n xung quanh. Ti ng n là m t trong s nh ng lo i hình gây ô
nhi m ph bi n. Ti ng n phát ra trong giao thông, xe đ rác, thi t b xây
d ng, các quá trình s n xu t, máy c t c , máy quét đ

ng... và nhi u th

khác n a đ u là nh ng âm thanh không mong mu n đ

c lan truy n trong

không gian. Xe t i n ng góp m t ph n đáng k đ n m c đ ti ng n trong môi
tr

ng. Theo nghiên c u ta đã n m đ

c cách phân lo i xe t i và bi t đ

c

cách phân bi t hình dáng c a xe t i ben, xe t i thùng và xe đ u kéo d a vào
các đ c đi m c u t o đã nêu

trên.

Khi đi kh o sát ti ng n t i m t đo n đ

ng qu c l 1A thu c thành

ph Thanh Hóa ta th y khi m t chi c xe ô tô t i n ng phóng qua, ti ng n


10

phát ra trong kho ng 75-90 dB. N u g p lúc m y xe ô tô t i ch y qua đi m đo
ti ng n thì ti ng n s v

t quá 95 dB...ch a k lúc xe t i n ng b m còi.


11

CH

NG II. KH O SÁT TI NG

N C A XE T I

2.1. Tiêu chu n c a ti ng n: TCVN 7880:2008 - Ph
đ

ng ti n giao thông

ng b - Ti ng n phát ra t ô tô
B ng 2.1 Giá tr gi i h n ti ng n

TT

Lo i xe

1

Xe con
Xe khách có kh i l ng cho phép l n h n 3500kg và
có
- Công su t đ ng c nh h n 150 kw
- Công su t đ ng c không nh h n 150 kw
Xe khách và xe t i nh có:
- Kh i l ng cho phép l n nh t ≤ 2000 kg
- 2000 kg < kh i l ng cho phép l n nh t ≤
3500 kg
Xe t i có kh i l ng cho phép l n nh t l n h n 3500
kg và có:
- Công su t đ ng c < 75 kw
- 75 kw ≤ công su t đ ng c < 150 kw
- Công su t đ ng c ≥ 150 kw

2

3

4

Gi i h n giá
tr n (dB)
74

78
80
76
77

77
78
80

2.1.1. Cách đo ti ng n khi xe đang chuy n đ ng
- Ph i th c hi n ít nh t hai l n v i m i bên c a xe. Có th th c hi n đo s
b đ đi u ch nh nh ng không đ
nh ng không đ

c tính đ n các phép đo s b đ đi u ch nh

c tính đ n các phép đo này.

- Micro ph i đ

c đ t cách đ

ng chu n CC’ c a v t đ

kho ng 7,5 m ± 0,2 m và cao h n m t đ

ng th m t

ng th 1,2 m ± 0,1 m. Tr c đ

ng

có đ nh y c m l n nh t c a Micro ph i n m ngang và vuông góc v i đ

ng

xe ch y (đ

ng th ng CC’).

- Xe ph i ch y trên đ

ng th ng trong đo n t ng t c sao cho m t ph ng

trung tuy n d c xe càng sát đ

ng CC’ càng t t và ti p c n đ

t c n đ nh đ

i đây. Khi đ u xe t i đ

c quy đ nh d

ng AA’

v n

ng AA’ thì ph i đ p

12

h t chân ga th t nhanh, gi chân ga
đ

ng BB’, sau đó đóng b
-

v trí đo cho đ n khi đuôi xe đi qua

m ga càng nhanh càng t t.

i v i xe n i toa có hai toa không tách r i đ

c và đ

c xem nh

m t xe thì ch n đuôi xe là đuôi toa xe kéo đ xác đ nh khi đi qua BB’
-

n l n nh t ph i đ

c đo khi xe đang ch y gi a hai đ

ng AA’ và

BB’. Giá tr này ph i là k t qu đo.

có kh i l

v i xe đ

c thi t k đ s d ng

ngoài đ

ng b thông th

ng và

ng cho phép l n h n 2000kg, các giá tr ti ng n ph i đ

c t ng

2dB khi xe s d ng đ ng c có công su t ≥ 150kw. Khi đó gi i h n ti ng n
c a xe t i ben n ng đang nghiên c a có gi i h n đ

n 82 dB.

Hình 2.1 V trí đo đ i v i xe chuy n đ ng


13

2.1.2. Cách đo ti ng n khi xe đang đ
- Chu n b xe: Xe ph i đ
h p đã đ

c ng t. Tr

đi u ki n bình th

cđ

c khi m i l

khu v c đo v i tay s

t đo, đ ng c ph i đ

s 0 và ly

c ho t đ ng trong

ng nh quy đ nh c a nhà s n xu t.

- V trí c a Micro:
+

cao c a micro trên m t xe đ xe ph i cao b ng đ cao mi ng

ng x nh ng không đ
+ Micro ph i đ

c quá 0,2 m.
c h ng v dòng khí th i và cách mi ng ng x 0,5 m.

+ Tr c có đ nh y c m l n nh t c a micro ph i song song v i m t đ

c a xe và t o thành 1 góc 450 ± 100 so v i m t ph ng th ng đ ng ch a
ph

ng c a dòng khí th i. Ph i theo các h

ng d n c a nhà s n xu t máy đo

v tr c này. Theo quan h quan h góc nêu trên so v i m t ph ng này, v trí
c a mcro ph i cách xa m t ph ng trung tuy n d c xe nh t; trong tr
ch a ch c ch n, thì ph i ch n v trí có kho ng cách so v i đ
+ Trong tr
d

ng h p

ng bao c a xe.

ng h p có t hai mi ng ng x tr lên cách xa không

i 0,3 m và cùng l p v i m t b gi m âm c a xe nh t ho c n u không có

mi ng ng x này thì theo mi ng ng cao nh t so v i m t đ xe.
+
đ

i v i xe có các mi ng ng x cách nhau h n 0,3 m, m i phép đo

c th c hi n cho t ng mi ng ng x nh tr

ng h p ch có m t ng x và

l y m c âm cao nh t.
+

i v i xe có ng x th ng đ ng, micro ph i đ

mi ng ng x . Tr c c a nó ph i th ng đ ng, h
c nh ng x 0,5 m.

cđ t

đ cao

ng lên trên và cách thành xe


14

Hình 2.2 v trí đo ti ng n đ i v i xe đ


15

2.2. Kh o sát ti ng n
2.2.1.
a.

a đi m và th i gian kh o sát ti ng n

a đi m

Kh o sát ti ng n khi xe đang tham gia giao thông t i đ

ng tránh

thành ph thành ph Thanh Hóa
b. Th i gian kh o sát ti ng n
Kh o sát ti ng n t kho ng th i gian 15/7-20/11/2014. Xe t i ch y
trên đo n đý ng kh o sát là nhi u nh ng đ l a ch n ra nh ng chi c xe t i
n ng đang nghiên c u là r t khó và m t r t nhi u th i gian.
2.2.2. Kh o sát ti ng n c a xe t i Ben
a. Kh o sát ti ng n xe t i Ben LZ3330M1 c a hãng xe Dongfeng
Sau khi đi kh o sát ti ng n c a xe t i Dongfeng LZ3330M1, kh o sát
xe đang
kh o sát đ

tr ng thái đang ho t đ ng trên đ
c t ng h p và x lý th hi n
B ng2.2

om cđ

L n đo
1
2
3
4
5
6
7
8

9
10

ng v i t c đ khác nhau, k t qu
b ng 2.1.

n xe t i Ben Dongfeng LZ3330M1

M cđ

n (dB)

75.1
83.2
86.7
84.7
77.5
85.0
79.2
85.9
88.2
81.3


16

TCVN 7880:2008

Hình 2.3 Bi u th m c đ

n sau 10 l n kh o sát xe t i Ben Dongfeng LZ3330M1

Nhìn vào b ng s li u ta th y ti ng n c a xe t i ben Dongfeng
LZ3330M1 dao đ ng t 75-88 dB. Tuy nhiên theo tiêu chu n ti ng n Vi t
Nam TCVN 7880:2008 thì m c tiêu chu n cho phép không đ c v t qua
82dB, nh v y cho th y ti ng n c a xe t i ben này đã v t qua m c gi i h n
tiêu chu n cho phép c a ti ng n. Quá trình kh o sát còn cho th y h n 50% s
xe đ c kh o sát có ti ng n v t qua m c tiêu chu n.
b. Kh o sát ti ng n xe t i Ben HD270 c a hãng xe Hyundai
T ng t nh kh o sát ti ng n c a xe t i ben Dongfeng LZ3330M1,
kh o sát xe t i ben Hyundai HD270 đang tr ng thái đang ho t đ ng trên
đ ng v i t c đ khác nhau, k t qu kh o sát đ c t ng h p và x lý th hi n
b ng 2.2
B ng2.3

L n đo
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

om cđ

n xe t i Ben Hyundai HD270

M cđ

n (dB)

84.5
78.3
83.8
87.2
76.4
88.9
85.5
79.6
86.8
85.9