tài liệu bồi dưỡng giáo viên module THPT 31 unprotected

LỜI GIỚI THIỆU

Giáo viên là m t trong nh ng nhân t quan tr ng quy t nh ch t l ng
giáo d c và ào t o ngu n nhân l c cho t n c. Do v y, ng, Nhà n c
ta c bi t quan tâm n công tác xây d ng và phát tri n i ng giáo
viên. M t trong nh ng n i dung c chú tr ng trong công tác này là b i
d ng th ng xuyên (BDTX) chuyên môn, nghi p v cho giáo viên.
BDTX chuyên môn, nghi p v cho giáo viên là m t trong nh ng mô hình
nh m phát tri n ngh nghi p liên t c cho giáo viên và c xem là mô
hình có u th giúp s ông giáo viên c ti p c n v i các ch ng trình
phát tri n ngh nghi p.
Ti p n i chu kì II, chu kì III BDTX giáo viên m m non, ph thông, B
Giáo d c và ào t o ã xây d ng ch ng trình BDTX giáo viên và quy
ch BDTX giáo viên theo tinh th n i m i nh m nâng cao ch t l ng và
hi u qu c a công tác BDTX giáo viên trong th i gian t i. Theo ó, các
n i dung BDTX chuyên môn, nghi p v cho giáo viên ã c xác nh,
c th là:
— B i d ng áp ng yêu c u th c hi n nhi m v n m h c theo c p h c
(n i dung b i d ng 1);
— B i d ng áp ng yêu c u th c hi n nhi m v phát tri n giáo d c a
ph ng theo n m h c (n i dung b i d ng 2);
— B i d ng áp ng nhu c u phát tri n ngh nghi p liên t c c a giáo viên
(n i dung b i d ng 3).
Theo ó, h ng n m m i giáo viên ph i xây d ng k ho ch và th c hi n
ba n i dung BDTX trên v i th i l ng 120 ti t, trong ó: n i dung b i
d ng 1 và 2 do các c quan qu n lí giáo d c các c p ch o th c hi n
và n i dung b i d ng 3 do giáo viên l a ch n t b i d ng nh m
phát tri n ngh nghi p liên t c c a mình.
B Giáo d c và ào t o ã ban hành Ch ng trình BDTX giáo viên m m
non, ph thông và giáo d c th ng xuyên v i c u trúc g m ba n i dung
b i d ng trên. Trong ó, n i dung b i d ng 3 ã c xác nh và th

hi n d i hình th c các module b i d ng làm c s cho giáo viên t l a
ch n n i dung b i d ng phù h p xây d ng k ho ch b i d ng h ng
n m c a mình.
|

5


—
—
—
—
—

giúp giáo viên t h c, t b i d ng là chính, B Giáo d c và ào t o
ã giao cho C c Nhà giáo và Cán b qu n lí c s giáo d c ch trì xây
d ng b tài li u g m các module t ng ng v i n i dung b i d ng 3
nh m ph c v công tác BDTX giáo viên t i các a ph ng trong c
n c. m i c p h c, các module c x p theo các nhóm t ng ng v i
các ch trong n i dung b i d ng 3.
M i module b i d ng c biên so n nh m t tài li u h ng d n t
h c, v i c u trúc chung g m:
Xác nh m c tiêu c n b i d ng theo quy nh c a Ch ng trình BDTX
giáo viên;
Ho ch nh n i dung giúp giáo viên th c hi n nhi m v b i d ng;
Thi t k các ho t ng th c hi n n i dung;
Thông tin c b n giúp giáo viên th c hi n các ho t ng;
Các công c giáo viên t ki m tra, ánh giá k t qu b i d ng.
Tuy nhiên, do c thù n i dung c a t ng l nh v c c n b i d ng theo
Chu n ngh nghi p giáo viên nên m t s module có th có c u trúc khác.

Tài li u c thi t k theo hình th c t h c, giúp giáo viên có th h c
m i lúc, m i n i. B ng các ho t ng h c t p ch y u trong m i module
nh : c, ghi chép, làm bài th c hành, bài t p t ánh giá, bài ki m tra
nhanh, bài t p tình hu ng, tóm l c và suy ng m,… giáo viên có th t
l nh h i ki n th c c n b i d ng, ng th i có th th o lu n nh ng v n
ã t h c v i ng nghi p và t n d ng c h i áp d ng k t qu
BDTX trong ho t ng gi ng d y và giáo d c c a mình.
Các tài li u BDTX này s
c b sung th ng xuyên h ng n m ngày
càng phong phú h n nh m áp ng nhu c u phát tri n ngh nghi p a
d ng c a giáo viên m m non, giáo viên ph thông và giáo viên t i các
trung tâm giáo d c th ng xuyên trong c n c.
B tài li u này l n u tiên c biên so n nên r t mong nh n c ý ki n
óng góp c a các nhà khoa h c, các giáo viên, các cán b qu n lí giáo d c
các c p tác gi c p nh t, b sung tài li u ngày m t hoàn thi n h n.
M i ý ki n óng góp xin g i v C c Nhà giáo và Cán b qu n lí c s
giáo d c — B Giáo d c và ào t o (Toà nhà 8C — Ngõ 30 — T Quang B u —
P. Bách Khoa — Q. Hai Bà Tr ng — TP. Hà N i) ho c Nhà xu t b n i h c
S ph m (136 — Xuân Thu — P. D ch V ng — Q. C u Gi y — TP. Hà N i).
C c Nhà giáo và Cán b qu n lí c s giáo d c — B Giáo d c và ào t o

6

|


NGUYỄN VIỆT HÙNG – HÀ THẾ TRUYỀN

MODULE THpt

31
lËp kÕ ho¹ch
c«ng t¸c chñ nhiÖm

LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

7


A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN

ây là module 31 trong ch ng trình b i d ng th ng xuyên cho giáo
viên trung h c ph thông (GV THPT), kh i ki n th c GV THPT t ch n.
L p k ho ch công tác ch nhi m là m t trong nh ng n ng l c c n thi t,
r t quan tr ng trong các n ng l c làm công tác ch nhi m. H c t p
module giúp cho ng i h c bi t l p k ho ch công tác ch nhi m.

B. MỤC TIÊU
VỀ KIẾN THỨC:

— Hi u c th nào là k ho ch công tác ch nhi m;
— Hiêu s c n thi t khi làm công tác ch nhi m là ph i l p k ho ch;
— Hi u n i dung và các yêu c u c a m t b n k ho ch công tác ch nhi m.

VỀ KĨ NĂNG:

— Vi t và xác nh c m c tiêu c a k ho ch công tác ch nhi m;
— Xác nh c các yêu c u, i u ki n c n có c a k ho ch công tác ch
nhi m;
— Th c hi n c quy trình l p k ho ch công tác ch nhi m;

— D báo c các tình hu ng, khó kh n và k t qu c a vi c th c hi n
k ho ch.

VỀ THÁI ĐỘ:

Nh n th c c làm công tác ch nhi m c n ph i có k ho ch và luôn
th c hi n theo k ho ch.

C. NỘI DUNG
Nội dung 1.
TÌM HIỂU VỊ TRÍ, VAI TRÒ CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP
THÔNG TIN CƠ BẢN

1. Phân biệt giáo viên chủ nhiệm và công tác giáo viên chủ nhiệm

Trong h th ng t ch c các tr ng ph thông, n v c b n c t ch c
gi ng d y và giáo d c h c sinh (HS) là l p h c. Hình th c t ch c

8

|

MODULE THPT 31


d y h c, giáo d c theo l p c hình thành t th k XVI do nhà giáo d c
Ti p Kh c Commenxke x ng. qu n lí l p h c, nhà tr ng c ra
m t trong nh ng GV ang gi ng d y làm ch nhi m l p. Giáo viên ch
nhi m (GVCN) c Hi u tr ng l a ch n t nh ng GV có kinh nghi m
giáo d c, có uy tín v i HS, c H i ng giáo d c nhà tr ng nh t trí

phân công ch nhi m các l p h c th c hi n m c tiêu giáo d c. Nh
v y, khi nói n GVCN là c p n v trí, vai trò, ch c n ng c a ng i
làm công tác ch nhi m l p; còn nói công tác ch nhi m l p là c p
n nh ng nhi m v , n i dung công vi c mà GVCN ph i làm, c n làm và
nên làm.
2. Vị trí, vai trò của giáo viên chủ nhiệm

2.1. GVCN là thành viên c

a t p th s ph m và h i ng s ph m, là ng i
thay m t Hi u tr ng, h i ng nhà tr ng và cha m HS qu n lí và ch u
trách nhi m v ch t l ng giáo d c toàn di n HS l p mình ph trách, t
ch c th c hi n ch tr ng, k ho ch c a nhà tr ng l p.

2.2.

V i t cách là ng i i di n cho t p th các nhà s ph m, GVCN có
trách nhi m truy n t t i HS c a l p ch nhi m t t c yêu c u, k
ho ch giáo d c c a nhà tr ng t i t p th và t ng HS c a l p ch nhi m.
ng th i, GVCN có kh n ng bi n nh ng ch tr ng, k ho ch ào t o
c a nhà tr ng thành ch ng trình hành ng c a t p th l p và c a
m i HS.
M i GVCN còn là m t thành viên tham m u c a H i ng s ph m có
trách nhi m, ph n ánh y thông tin v l p ch nhi m c ng nh t ng
thành viên trong t p th l p, xu t các gi i pháp giáo d c HS, giúp cán
b qu n lí, lãnh o nhà tr ng a ra các nh h ng, gi i pháp qu n lí,
giáo d c HS hi u qu .

i v i HS và t p th l p, GVCN là nhà giáo d c và là ng i lãnh o
g n g i nh t, ng i lãnh o, t ch c, i u khi n, ki m tra toàn b m i

ho t ng và các m i quan h ng x thu c ph m vi l p mình ph trách
d a trên i ng t qu n là cán b l p, cán b oàn và tính t giác c a m i
HS trong l p.

GVCN còn là ng i t p h p ý ki n, nguy n v ng c a t ng HS c a l p
ph n ánh v i Hi u tr ng, v i các t ch c trong nhà tr ng và v i các GV
b môn. GVCN v i t cách là i di n cho l p còn có trách nhi m b o v ,
bênh v c quy n l i m i m t HS c a l p.
LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

9


Nh v y, GVCN là c u n i gi a Hi u tr ng (Ban giám hi u), gi a các t
ch c trong nhà tr ng, gi a các GV b môn v i t p th HS. Nói m t cách
khác, GVCN là ng i i di n hai phía, m t m t i di n cho H i ng
s ph m, m t khác l i i di n cho t p th HS trong quá trình th c hi n
công tác ch nhi m l p.
2.3. Giáo viên chủ nhiệm giữ vai trò là người cố vấn cho Ban chấp
hành chi đoàn ở trường trung học phổ thông.

GVCN có th t v n cho i ng này v vi c l p k ho ch và t ch c các
ho t ng theo tôn ch , m c ích c a t ng t ch c, ng th i k t h p v i
các ho t ng giáo d c trong k ho ch c a l p s em l i hi u qu cao.

2.4. Trong quan h

v i các l c l ng giáo d c khác trong và ngoài nhà tr ng,
GVCN là nhân v t trung tâm hình thành, phát tri n nhân cách HS và là
c u n i gi a gia ình, nhà tr ng và xã h i.

GVCN v a a ra nh ng nh h ng, m c tiêu phát tri n, giáo d c HS
v a ph i t ch c ph i h p v i các l c l ng xã h i có liên quan nh m
th c hi n m c tiêu giáo d c c a l p ch nhi m, giáo d c HS hi u qu .
GVCN c ng là ng i tri n khai nh ng yêu c u giáo d c c a nhà tr ng
n v i gia ình, cha m HS, ng th i c ng là ng i ti p nh n các thông
tin ph n h i t HS, gia ình HS, các d lu n xã h i v HS tr l i v i nhà
tr ng giúp lãnh o nhà tr ng có gi i pháp qu n lí, ph i h p hi u
qu ; ng th i t o l p m i liên h thông tin a chi u gi a nhà tr ng —
gia ình HS — xã h i.

3. Chức năng, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm

3.1. Chức năng của người giáo viên chủ nhiệm

Trong lí lu n Giáo d c h c truy n th ng, công tác ch nhi m l p ch y u
c xem xét t bình di n c a giáo d c h c, mà ít c quan tâm phân
tích t bình di n qu n lí, trong khi th c t , hai ch c n ng này b tr và
quy nh l n nhau. GVCN th c hi n ch c n ng qu n lí toàn di n t p th
l p th c hi n ch c n ng giáo d c t ng cá nhân có hi u qu .
Vì v y, c n quan tâm tìm hi u ch c n ng lãnh o, t ch c, qu n lí c a
ng i GVCN. Ch c n ng lãnh o và qu n lí là không gi ng nhau. Ng i
qu n lí có ch c n ng t ch c th c hi n
t m c tiêu; còn lãnh o có
ch c n ng nh ra ng l i, chi n l c và ph ng pháp ho t ng,
ng th i tác ng, nh h ng, ng viên ng i b lãnh o th c hi n

10

|

MODULE THPT 31


—
—
—
—
*

m c ích chung. C hai ch c n ng này c tích h p hài hoà ch th
qu n lí là ng i GVCN. Ng i GVCN th c hi n ch c n ng qu n lí khi là
i di n cho Hi u tr ng, H i ng nhà tr ng th c hi n các ch tr ng,
k ho ch chung c a tr ng, nh ng l i là ng i lãnh o khi ph i xác nh
t m nhìn cho s phát tri n c a HS trong l p ch nhi m v i t cách là
ng i ng u m t t p th l p, a t p th l p phát tri n thành m t t p
th phát tri n và thân thi n.
Nhìn t ng th , ch c n ng c a ng i GVCN là lãnh o, t ch c qu n lí,
giáo d c t p th l p trên c s t ch c các ho t ng giáo d c, các m i
quan h giáo d c c a HS theo m c tiêu giáo d c nhân cách HS toàn di n
trong t p th phát tri n và môi tr ng h c t p thân thi n.
Quan ni m trên ã ph n ánh s th ng nh t gi a:
Ch c n ng qu n lí và ch c n ng giáo d c.
T ch c các ho t ng giáo d c và các quan h c a HS theo nh h ng
phát tri n toàn di n nhân cách.
Giáo d c t p th và giáo d c cá nhân.
T p th phát tri n v i môi tr ng h c t p thân thi n.
Ch c n ng c a GVCN bao g m:
Thu th p và x lí thông tin a d ng v l p ch nhi m xây d ng h s
HS và l p k ho ch phát tri n t p th . GVCN c n tìm hi u c i m cá

nhân, c i m phát tri n trí tu , xã h i, c m xúc — tình c m và th ch t
c a HS, hoàn c nh HS l p mình ph trách hi u rõ c i m chung v
t p th l p ch nhi m c ng nh nh ng c i m riêng, nhu c u c a t ng
cá nhân HS. Trên c s ó tìm ra nh ng cách ti p c n, thi t k n i
dung và chi n l c giáo d c, ph ng pháp tác ng phù h p, c ng nh
khuy n khích k lu t tích c c và ý th c t giáo d c m i HS. ây là m t
trong nh ng bi u hi n c a quan i m trong giáo d c “H ng vào HS”
hay “HS là trung tâm”.
làm c vi c này có hi u qu , GVCN c n có k n ng s d ng các
ph ng pháp thu th p và x lí thông tin a d ng, m b o tính khách
quan. Chính vì v y, chu n ngh nghi p GV trung h c ã yêu c u GV ph i
có n ng l c tìm hi u i t ng, có ph ng pháp thu th p và x lí thông
tin th ng xuyên v nhu c u và c i m c a HS, s d ng các thông tin
thu c vào d y h c, giáo d c.
Cách th c i u tra ph bi n là: kh i u c p (kh i 10), GVCN th ng
xem l i h c b c a các HS l p d i, xem l i i m tuy n sinh có trong
LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

11


h s HS. các l p trên (l p 11, 12), GVCN tìm hi u k t qu h c t p và
rèn luy n c a HS l p d i qua trao i v i GVCN l p c . Ngoài ra, GVCN
còn tìm hi u HS thông qua ph n t khai c a các em. Vi c GVCN n
t n nhà, ti p xúc v i cha m HS tìm hi u v các em nhìn chung hi n
nay ít c s d ng. Vì v y, GVCN c n c h ng d n ph ng pháp thu
th p thông tin v HS và hoàn c nh gia ình m t cách y , khách
quan, chính xác.
V i ch c n ng qu n lí, GVCN ph i bi t l p k ho ch n m h c và các k

ho ch giáo d c ng n h n khác th c hi n có hi u qu các m c tiêu
giáo d c, các ch tr ng, nhi m v nhà tr ng giao cho. ây là nhi m v
tr ng tâm c a GVCN l p nh m t ch c có hi u qu ho t ng giáo d c
HS l p ch nhi m. Tr c ây, vi c l p k ho ch còn mang tính hình
th c, hi n nay GVCN c n có k n ng l p k ho ch khoa h c h n, trong ó
các thành t m c tiêu, n i dung, ngu n l c, bi n pháp, th i gian th c
hi n, k t qu d ki n... c xác nh t ng minh, c th , m b o tính
kh thi. Sau ó là s ch o, t ch c th c hi n k ho ch và giám sát,
ánh giá vi c th c hi n nh ng k ho ch này. Chu n ngh nghi p GV
trung h c yêu c u: “K ho ch các ho t ng giáo d c c xây d ng th
hi n rõ m c tiêu, n i dung, ph ng pháp giáo d c m b o tính kh thi,
phù h p v i c i m HS, phù h p v i hoàn c nh và i u ki n th c t , th
hi n kh n ng h p tác, c ng tác v i các l c l ng giáo d c trong và ngoài
nhà tr ng”. Chính vì v y, GVCN ph i có n ng l c tìm hi u môi tr ng

giáo d c, xác nh n i dung t ch c giáo d c ngay t khi l p k ho ch
ch nhi m và “Có ph ng pháp thu th p và x lí thông tin v i u ki n
giáo d c trong nhà tr ng và tình hình chính tr , kinh t , v n hoá, xã h i
c a a ph ng, s d ng các thông tin thu c vào d y h c, giáo d c”.
* Xây d ng t p th HS l p ch nhi m. ây là ch c n ng c tr ng và c ng
là yêu c u i v i GVCN mà các GV b môn không th thay th . giáo
d c và phát tri n toàn di n t ng HS, GVCN t t y u ph i xây d ng và phát
tri n t p th l p. Nhi m v c a ng i GVCN a t p th l p t tr ng thái
này n tr ng thái phát tri n cao h n. T p th phát tri n là t p th giai
o n có tính t qu n cao, có d lu n t p th lành m nh, các m i quan h
trong t p th g n bó và mang tính nhân v n. T p th phát tri n c ng
ng th i là môi tr ng h c t p thân thi n, ch a ng v n hoá c a t p
th mình. Trong chi u sâu v n hoá c a t p th là nh ng giá tr , h th ng
các chu n m c và ni m tin c a HS. Bi u hi n bên ngoài c a v n hoá t p
th là các chu n m c hành vi, truy n th ng, thói quen c t p th ch p

12

|

MODULE THPT 31


nh n làm nên b m t riêng c a l p h c, có tác ng giáo d c và phát
tri n nhân cách t ng HS. ó chính là v n hoá h c ng. Môi tr ng
h c t p thân thi n là môi tr ng mà HS c quan tâm m i m t, c
m b o an toàn, môi tr ng h c t p ch t l ng t t, giúp HS phát huy
h t ti m n ng,... Trong chu n ngh nghi p GV ã yêu c u GV “t o d ng
môi tr ng h c t p: dân ch , thân thi n, h p tác, c ng tác, thu n l i, an
toàn và lành m nh” (Tiêu chí 13). Trong t p th nh v y, GVCN giáo d c

ng c h c t p, giá tr , hành vi tích c c, lành m nh cho HS thu n l i
h n. S m ng c a ng i GV trong th k XXI là ph i bi t kh i d y nhu
c u h c h i và t hoàn thi n c a HS.
GV th ng quan tâm xây d ng i ng cán b th c hi n nhi m v t
qu n nh ng l i ch a quan tâm n vi c xây d ng d lu n t p th lành
m nh. Vì v y, a s cán b l p b áp l c gi a m t bên là GV và m t bên là
s không ng thu n c a a s HS trong l p. C n ph i giúp GVCN nh n
th c c s th ng nh t gi a xây d ng t p th phát tri n v i v n hoá t
ch c c a nó và xây d ng môi tr ng h c t p thân thi n c ng nh bi t
cách tri n khai nhi m v này trong th c ti n.
T ch c các ho t

ng giáo d c và các hình th c giao l u a d ng

Bên c nh vi c s d ng h th ng các m i quan h và các giá tr truy n

th ng trong t p th giáo d c HS, GVCN còn ph i t ch c gi sinh ho t
l p, ho t ng giáo d c ngoài gi lên l p theo ch và các lo i hình
ho t ng giáo d c a d ng khác phù h p v i m c tiêu giáo d c c a ho t
ng (m c tiêu tr i mà ho t ng ó có u th và m c tiêu giáo d c toàn
di n mà ho t ng ó có ti m n ng). ây là m t nhi m v c b n c a
GVCN, thông qua t ch c các lo i hình ho t ng phong phú, a d ng
giáo d c hành vi, thói quen ng x v n hoá cho HS v các m t o c,
trí tu , th ch t, th m m , lao ng... ng th i, qua ó phát tri n t p th
l p và t ng HS. Tiêu chí 18 trong chu n ngh nghi p GV trung h c yêu
c u GV “Th c hi n nhi m v giáo d c qua các ho t ng giáo d c theo k
ho ch ã xây d ng” và “th c hi n nhi m v giáo d c qua các ho t ng
trong c ng ng nh : lao ng công ích, ho t
ã xây d ng”. Trong xã h i hi n i, GVCN

ng xã h i... theo k ho ch

r t c n chú tr ng giáo d
nh ng giá tr s ng và k n ng s ng cho HS các em có th tránh
nh ng r i ro, v t qua nh ng thách th c trong cu c s ng. C n ph i h
t ch c các ch
giáo d c nh ng k n ng s ng phù h p v i t ng l
LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

c
c
p
a

13

tu i, vùng mi n và giáo d c k n ng s ng theo ti p c n B n tr c t trong
giáo d c th k XXI: “H c bi t, H c làm, H c t kh ng nh mình,
H c

chung s ng v i m i ng

i”.

Trên th c t , a s GVCN không th c hi n y
cách hình th c các ho t ng ngoài gi lên l p.
Phát hi n k p th i và ng n ng a nh ng xung

ho c th c hi n m t

t trong l p

S b t hoà và nh ng xung t n y sinh là i u khó tránh trong m i quan
h gi a các thành viên c a t p th . Th c ti n b o l c HS trong nhà
tr ng hi n nay ang là v n b c xúc, l i h u qu n ng n v tâm lí,
tinh th n cho HS. Do ó, GVCN c n l u tâm ng n ng a và gi i quy t k p
th i nh ng mâu thu n có th x y ra trong t p th l p ch nhi m. M t
t p th phát tri n có v n hoá, t ch c, là môi tr ng h c t p thân thi n
thì mâu thu n s
c gi i quy t trên n n c a s thi n chí, tôn tr ng,
th a nh n l n nhau.
ánh giá k t qu tu d
giáo d c

ng, h c t p và s ti n b c a HS v các m t

Quy ch ánh giá x p lo i HS THCS và THPT ban hành theo Thông t
58/2011/TT-BGD T c a B tr ng B GD& T quy nh m t s vi c
ph i làm c th c a GVCN v ánh giá k t qu h c t p và o c c a HS
x p lo i mang tính qu n lí hành chính. Theo quan i m ánh giá
phát tri n HS, ng i GVCN hi n nay c n th ng xuyên thu th p và x lí
thông tin khích l HS v n lên, ho c i u ch nh k p th i nh ng hành
vi không mong i c a các em. Ngoài yêu c u ánh giá khách quan, công
b ng, ánh giá HS còn c n h ng n làm t ng lòng t tin, mu n t
hoàn thi n c a các em. GVCN c n nhìn HS theo quan i m ng và phát
tri n. Quan tr ng nh t là GVCN c n phân bi t gi a ánh giá hành vi và
ánh giá nhân cách HS, tránh vi c t hành vi không mong i n l c a
HS quy k t thành c i m nhân cách. Chu n ngh nghi p GV trung h c
ã yêu c u “ ánh giá k t qu rèn luy n o c c a HS m t cách chính
xác, khách quan, công b ng và có tác d ng thúc
lên c a HS”.

y s ph n

uv

n

Ph i h p v i các l c l ng giáo d c trong và ngoài nhà tr ng xây d ng
môi tr ng giáo d c, t ch c giáo d c và ánh giá HS

GVCN c n th ng xuyên k t h p v i GV b môn giáo d c HS và t
ch c ho t ng t h c nh m không ng ng nâng cao ch t l ng h c t p
cho HS l p ch nhi m. GVCN c ng ph i ph i h p v i t ch c oàn, các
14

|

MODULE THPT 31


t ch c xã h i khác giáo d c o c, n n p, l i s ng cho HS; t ch c
và a HS vào ho t ng xã h i. c bi t, GVCN c n ph i h p v i cha
m HS xây d ng môi tr ng giáo d c lành m nh, d a trên tình c m,
quan h huy t th ng, tác ng giáo d c n con em theo m c tiêu giáo
d c, ánh giá k t qu h c t p, rèn luy n c a HS. Quy ch ánh giá x p
lo i HS THCS và THPT c ng quy nh trách nhi m GVCN ph i “Ph i h p
v i oàn Thanh niên c ng s n H Chí Minh và Ban i di n cha m HS
c al p
t ch c các ho t ng giáo d c HS” ( i u 20). Chu n ngh
nghi p GV trung h c c ng yêu c u GV “Ph i h p v i gia ình và c ng
ng trong h tr , giám sát vi c h c t p, rèn luy n, h ng nghi p c a HS
và góp ph n huy ng các ngu n l c trong c ng ng phát tri n nhà
tr ng”. GVCN ph i h p v i các l c l ng xã h i xây d ng môi tr ng

giáo d c lành m nh và t ch c các ho t ng giáo d c HS.

C p nh t h s công tác GVCN và h s HS b ng công ngh thông tin.

B GD& T c ng quy nh v h s HS, sinh viên và ng d ng công ngh
thông tin trong qu n lí h s HS, sinh viên (Ban hành kèm theo Quy t
nh s 58/2007/Q —BGD T) ngày 12/10/2007 c a B tr ng B GD& T).
Vi c t ch c ng d ng và khai thác công ngh thông tin trong công tác
qu n lí HS, sinh viên các tr ng là m t trong nh ng tiêu chu n xét thi
ua n m h c i v i các c s giáo d c.

M t m t, vi c c p nh t h s công tác GVCN và h s HS không ch là
th c hi n yêu c u t góc qu n lí hành chính; m t khác, c p nh t h s
HS theo dõi s phát tri n c a các em khi c n thi t có th k p th i can
thi p i u ch nh. Trong xã h i hi n i, HS g p nhi u thách th c v tâm
lí, tinh th n, trong khi nhà tr ng ph thông nhìn chung ch a có i ng
cán b th c hi n ch c n ng tâm lí h c ng nên GVCN c n ph i th c
hi n ch c n ng t v n, th m chí là tham v n HS t gi i quy t v n
b ng chính n i l c c a mình.

3.2. Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm

3.2.1. Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp được quy định trong các văn bản
pháp lí

a. Tìm hi u và n m v ng HS trong l p v m i m t có bi n pháp t ch c
giáo d c sát i t ng, nh m thúc y s ti n b c a m i HS.
b. C ng tác ch t ch v i gia ình HS, ch ng ph i h p v i các GV b môn,
oàn thanh niên C ng s n H Chí Minh, các t ch c xã h i có liên quan
trong ho t ng gi ng d y và giáo d c HS c a l p.
LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

15


c. Nh n xét, ánh giá và x p lo i HS cu i kì và cu i n m h c, ngh khen
th ng và k lu t HS, ngh danh sách HS c lên l p th ng, ph i
ki m tra l i, ph i rèn luy n thêm v h nh ki m trong kì ngh hè, ph i l i
l p, hoàn ch nh vi c ghi vào s i m và h c b .
d. Báo cáo th ng kì ho c t xu t v tình hình c a l p v i Hi u tr ng.
Trong các n m h c g n ây, khi th c hi n i m i ch ng trình và sách

giáo khoa THPT, GVCN còn có thêm nhi m v : “Theo dõi tình hình t
ch c và h c t ch n c a l p mình ph trách; theo dõi k t qu h c t p
t ch n c a HS, t ng k t, x p lo i và ghi k t qu h c t p c a HS theo
quy nh”.
Nh v y nhi m v c a GVCN l p c quy nh trong các v n b n pháp
lí c a B GD& T tuy còn s sài, nh ng ã th hi n c các ch c n ng
ch y u c a GVCN: tìm hi u, n m v ng và tác ng phù h p n HS
(ph n ánh ch c n ng giáo d c); ph i h p v i các l c l ng giáo d c
(ph n ánh ch c n ng t ch c, i u ph i); ánh giá, hoàn thành h s HS
và cung c p thông tin ph n h i cho lãnh o nhà tr ng (th c hi n ch c
n ng qu n lí).
3.2.2. Những công việc giáo viên chủ nhiệm phải thực hiện trong thực tế

Trên th c t , GVCN ph i th c hi n r t nhi u công vi c. H u h t GV cho
r ng, công tác ch nhi m l p là công vi c b n r n, v t v và chi m nhi u
th i gian, s c l c c a m i GV. Tu theo quan ni m v trách nhi m c a
GVCN và tâm huy t ngh nghi p mà m i GVCN th c hi n công tác ch
nhi m m c và theo nh ng cách a d ng khác nhau.
Quan ni m công tác ch nhi m là d và n gi n n u ng i GVCN ch
th c hi n có ch ng m c nh ng công vi c c quy nh trong công tác
ch nhi m l p, l p i l p l i v i nh ng công vi c nh : làm vi c theo k
ho ch chung, theo t phát ng và t ng k t thi ua, tham d nh ng ti t
chào c , t ch c nh ng gi sinh ho t l p h ng tu n, t ch c nh ng bu i
h p ph huynh HS trong t ng h c kì, ôi khi g p g trao i v i cha m
và HS cá bi t, ánh giá HS, ghi s ch nhi m, s liên l c, phê h c b hay
thu ti n h c phí...
Bên c nh ó, l i có nh ng GVCN làm nh ng vi c th y c n ph i làm vì HS
v i tâm huy t, tinh th n trách nhi m cao. Nh ng GVCN nh v y s th y
công tác ch nhi m vô cùng khó kh n và ph c t p, chi m nhi u th i
gian và tâm trí c a h .

16

|

MODULE THPT 31


Khái quát nh ng công vi c mà GVCN l p ã làm trong th c ti n giáo
d c hi n nay, bao g m:

— L p k ho ch n m h c d a trên k ho ch, nhi m v giáo d c, d y h c
chung c a nhà tr ng. Trên th c t , GVCN xây d ng k ho ch còn mang
tính hình th c, ho c duy ý chí, ch a theo quy trình khoa h c, ch a tính
n các y u t m c tiêu, i u ki n... nên tính kh thi và hi u qu còn h n
ch . Do ó, n y sinh nhu c u t th c t c a GVCN và các nhà qu n lí
giáo d c là c n trang b n ng l c (k n ng) xây d ng các lo i k ho ch cho
GVCN.
— Tìm hi u các thông tin, phân lo i HS l p ch nhi m (hoàn c nh gia ình,
c i m HS v các m t h c l c, o c, s c kho , các di n bi n trong
quá trình h c t p, rèn luy n c a HS), trong ó c bi t quan tâm n HS
là con th ng binh, HS nghèo v t khó...
Trên th c t , vi c tìm hi u HS l p ch nhi m c ng h t s c a d ng. Nhìn
chung, GVCN s d ng ph ng pháp trò chuy n ho c phi u khai nh ng
thông tin c b n v gia ình HS. Làm th nào hi u y , chính xác
v HS và các y u t nh h ng n h c t p và phát tri n nhân cách HS
c ng ang là v n c n c nâng cao n ng l c cho GVCN.
— T ch c i ng cán b t qu n và xây d ng t p th HS l p ch nhi m.
i ng cán b l p là nh ng ng i tr giúp c l c giúp GVCN th c hi n
ch c n ng c a mình, nh ng h không ph i là công c , hay cánh tay n i

dài c a GVCN. Trên th c t ã có nh ng GVCN s d ng i ng cán b
l p ch a th c s úng m c ích, nên ã gây mâu thu n gi a i ng t
qu n v i các HS khác trong l p, t HS vào nh ng tình th khó x . i
ng cán b l p là nh ng ng i c GVCN b i d ng n ng l c t ch c
và qu n lí t p th l p
m b o s th ng nh t gi a qu n lí c a GVCN
và t qu n c a HS.
Xây d ng t p th HS phát tri n và thân thi n v a là m c ích, v a là
ph ng ti n giáo d c nhân cách t ng HS, ng th i a t p th n
tr ng thái phát tri n cao h n là nhi m v c a GVCN. Nguyên t c giáo
d c trong t p th , b ng t p th c n c quán tri t trong công tác ch
nhi m l p.
— Ch o, t ch c th c hi n các n i dung, ho t ng giáo d c toàn di n
(ho t ng giáo d c ngoài gi lên l p theo ch ng trình, ho t ng sinh
ho t d i c , gi sinh ho t l p, ho t ng t v n trong công tác h ng
nghi p, d y ngh ...).
LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

17


— Liên k t v i các l c l ng giáo d c trong và ngoài tr ng
mb os
th ng nh t trong giáo d c HS và t ng c ng s c m nh ng b nh m
em l i hi u qu .
— ánh giá k t qu giáo d c và h c t p c a HS l p ch nhi m trong su t
quá trình c ng nh khi s k t, t ng k t n m h c.
— Qu n lí, giám sát vi c ghi chép, b o qu n các lo i h s c a HS theo quy
nh c a tr ng (s lên l p h ng ngày, s i m l p (lí l ch trích ngang
c a HS, ki m di n, i m s , h nh ki m...); k ho ch h c t p c a l p theo

h c kì, n m h c; th i khoá bi u l p (di n bi n h c t p c a h c kì và c
n m, phân công gi ng d y); s liên l c, h c b (giám sát các GV ghi s
h c b , GVCN vi t nh n xét và x p lo i h c l c, h nh ki m...).
NHIỆM VỤ HỌC TẬP

1. B n hãy phân bi t GVCN và công tác GVCN.

2. B n hãy trình bày v trí, vai trò c a GVCN tr ng THPT.

3. B n hãy phân tích ch c n ng c a ng i GVCN tr ng THPT.

18

|

MODULE THPT 31


4. B n hãy làm rõ nhi m v c a GVCN tr ng THPT.

5. B n liên h v i th c ti n làm công tác ch nhi m c a mình, hãy xác nh
các i m nh n th c hi n t t h n vai trò c a GVCN l p tr ng THPT.

THÔNG TIN PHẢN HỒI

1. Phân biệt giáo viên chủ nhiệm và công tác giáo viên chủ nhiệm

— GVCN c Hi u tr ng l a ch n t nh ng GV có kinh nghi m giáo d c,
có uy tín trong HS, c H i ng giáo d c nhà tr ng nh t trí phân
công ch nhi m các l p h c th c hi n m c tiêu giáo d c.

— Công tác ch nhi m l p là nh ng nhi m v , n i dung công vi c mà
GVCN ph i làm, c n làm và nên làm.

2. Vị trí, vai trò của giáo viên chủ nhiệm

— GVCN là thành viên c a t p th s ph m và h i ng s ph m, là ng i
thay m t Hi u tr ng, h i ng nhà tr ng và cha m HS qu n lí và ch u
trách nhi m v ch t l ng giáo d c toàn di n HS l p mình ph trách, t
ch c th c hi n ch tr ng, k ho ch c a nhà tr ng l p.
— i v i HS và t p th l p, GVCN là nhà giáo d c và là ng i lãnh o g n
g i nh t, ng i lãnh o, t ch c, i u khi n, ki m tra toàn b m i ho t
ng và các m i quan h ng x thu c ph m vi l p mình ph trách d a
trên i ng t qu n là cán b l p, cán b oàn và tính t giác c a m i
HS trong l p.
Nh v y, GVCN là c u n i gi a Hi u tr ng (Ban giám hi u), gi a các t
ch c trong nhà tr ng, gi a các GV b môn v i t p th HS.
— GVCN gi vai trò là ng i c v n cho Ban ch p hành chi oàn tr ng
THPT.
LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

19


— Trong quan h v i các l c l ng giáo d c khác trong và ngoài nhà
tr ng, GVCN là nhân v t trung tâm hình thành, phát tri n nhân cách
HS và là c u n i gi a gia ình, nhà tr ng và xã h i.
3. Chức năng của giáo viên chủ nhiệm

— Công tác ch nhi m l p ph i c xem xét t c hai bình di n: giáo d c
h c và qu n lí. GVCN th c hi n ch c n ng qu n lí toàn di n t p th l p

th c hi n ch c n ng giáo d c t ng cá nhân có hi u qu . Ch c n ng
lãnh o và qu n lí là không gi ng nhau và c tích h p hài hoà ch
th qu n lí là ng i GVCN.
— Ch c n ng c a GVCN bao g m:
+ Thu th p và x lí thông tin a d ng v l p ch nhi m xây d ng h s
HS và l p k ho ch phát tri n t p th .
+ Xây d ng t p th HS l p ch nhi m.
+ T ch c các ho t ng giáo d c và các hình th c giao l u a d ng.
+ Phát hi n k p th i và ng n ng a nh ng xung t trong l p.
+ ánh giá k t qu tu d ng, h c t p và s ti n b c a HS v các m t
giáo d c.
+ Ph i h p v i các l c l ng giáo d c trong và ngoài nhà tr ng xây d ng
môi tr ng giáo d c, t ch c giáo d c và ánh giá HS.
+ C p nh t h s công tác GVCN và h s HS b ng công ngh thông tin.

4. Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm

— Nhi m v c a GVCN l p c quy nh trong các v n b n pháp lí
+ Tìm hi u và n m v ng HS trong l p v m i m t có bi n pháp t ch c
giáo d c sát i t ng, nh m thúc y s ti n b c a m i HS.
+ C ng tác ch t ch v i gia ình HS, ch ng ph i h p v i các l c l ng
trong và ngoài nhà tr ng có liên quan trong ho t ng gi ng d y và giáo
d c HS c a l p.
+ Nh n xét, ánh giá và x p lo i HS cu i kì và cu i n m h c, ngh khen
th ng và k lu t HS, ngh danh sách HS c lên l p th ng, ph i
ki m tra l i, ph i rèn luy n thêm v h nh ki m trong kì ngh hè, ph i l i
l p, hoàn ch nh vi c ghi vào s i m và h c b .
+ Báo cáo th ng kì ho c t xu t v tình hình c a l p v i Hi u tr ng.
20

|

MODULE THPT 31


+ Theo dõi tình hình t ch c và h c t ch n c a l p mình ph trách; theo
dõi k t qu h c t p t ch n c a HS, t ng k t, x p lo i và ghi k t qu h c
t p c a HS theo quy nh.
— Nh ng công vi c GVCN ph i th c hi n trong th c t

+ Trên th c t , GVCN ph i th c hi n r t nhi u công vi c. H u h t GV cho
r ng, công tác ch nhi m l p là công vi c b n r n, v t v và chi m nhi u
th i gian, s c l c c a m i GV.
+ GVCN làm nh ng vi c th y c n ph i làm vì HS v i tâm huy t, tinh th n
trách nhi m cao.
— Khái quát nh ng công vi c mà GVCN l p ã làm trong th c ti n giáo d c
hi n nay, bao g m:

+ L p k ho ch n m h c d a trên k ho ch, nhi m v giáo d c, d y h c
chung c a nhà tr ng.
+ Tìm hi u các thông tin, phân lo i HS l p ch nhi m.
+ T ch c i ng cán b t qu n và xây d ng t p th HS l p ch nhi m.
+ Ch o, t ch c th c hi n các n i dung, ho t ng giáo d c toàn di n.
+ Liên k t v i các l c l ng giáo d c trong và ngoài tr ng
mb os
th ng nh t trong giáo d c HS và t ng c ng s c m nh ng b nh m
em l i hi u qu .
+ ánh giá k t qu giáo d c và h c t p c a HS l p ch nhi m trong su t
quá trình c ng nh khi s k t, t ng k t n m h c.
+ Qu n lí, giám sát vi c ghi chép, b o qu n các lo i h s c a HS theo quy

nh c a nhà tr ng.
CÂU HỎI TỰ ĐÁNH GIÁ

1. Nghiên c u thông tin 3, b n có thêm nh n th c gì v v trí, vai trò c a
GVCN l p?

LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

21


2. Trong tr ng h p HS l p b n ch nhi m có mâu thu n d n n va ch m
v i HS l p khác trong tr ng, ai s là ng i ch u trách nhi m ng ra
gi i quy t?

Nội dung 2.
TÌM HIỂU Ý NGHĨA, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP LẬP KẾ HOẠCH
CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
THÔNG TIN CƠ BẢN

1. Ý nghĩa của việc xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp

K ho ch ch nhi m l p có c tính quan tr ng là tính liên t c, th hi n
m t h th ng liên t c các m c tiêu liên quan ch t ch v i nhau, n m h c
tr c làm c s cho n m sau, ho t ng tr c làm c s cho ho t ng
sau... Vì v y, k ho ch ch nhi m là t p h p các m c tiêu có quan h
ch t ch v i nhau, th ng nh t b i m c tiêu chung và h th ng nh ng
bi n pháp c xây d ng tr c cho m t giai o n nh t nh nh m th c
hi n nhi m v giáo d c ã c xác nh. K ho ch còn là ch ng trình
hành ng c a GVCN c xây d ng trên c s nh ng ch th , ngh quy t

c a ng và Nhà n c v giáo d c, c v n d ng và th c hi n trong
nh ng i u ki n c th , phù h p v i c i m c a nhà tr ng.
Trong nhà tr ng ph thông có nhi u k ho ch. K ho ch c a GVCN
m t m t là s c th và chi ti t hoá k ho ch c a c quan qu n lí c p
trên, m t khác nó c d a trên tình hình th c ti n và nhi m v c th
c a nhà tr ng. K ho ch c a GVCN c xác nh theo nhi m v c a
t ng n v công tác (theo t ch c nhà tr ng), theo các ho t ng (d y
h c, giáo d c, lao ng s n xu t...) và theo th i gian (n m h c, h c kì,
tháng, tu n). K ho ch ch nhi m là s c th hoá k ho ch c a nhà
tr ng, c a kh i l p ch nhi m, c th c hi n trong ph m vi m t l p
h c c th .

22

|

MODULE THPT 31


K ho ch ch nhi m l p th hi n s c th hoá quan i m, ng l i
giáo d c c a ng, các nhi m v n m h c, nh ng quy lu t và lí lu n giáo
d c vào vi c thi t k và th c hi n các m c tiêu giáo d c c a nhà tr ng
m t cách c th .
L p k ho ch là v ch ra nh ng cách ti p c n h p lí
t c các m c
tiêu ã ra, s c g ng c a GVCN và HS có hi u qu . Không có k
ho ch, ho t ng qu n lí c a GVCN s tr ng thái t nhiên, hi u qu
th p. L p k ho ch ch nhi m có các m c ích: gi m b t s b t nh,
chú tr ng vào các m c tiêu, t o kh n ng t m c tiêu m t cách kinh t
và cho phép GVCN có th ki m soát quá trình ti n hành các nhi m v .

GVCN c n quan tâm n vi c l p k ho ch, vi c thi t k nh ng b c i
và vi c làm c th theo m t trình t ã c quy nh
t cm c
tiêu ã ra. Hình dung c nh ng b c i c th này, ch c ch n
GVCN l p s tránh c y u t ng u nhiên, tu ti n trong công tác qu n
lí và giáo d c t p th HS.
2. Nội dung và phương pháp lập kế hoạch chủ nhiệm lớp

— L p k ho ch là v ch ra nh ng cách ti p c n h p lí
t c các
m c tiêu ã ra, s c g ng c a GVCN và HS có hi u qu . Không
có k ho ch, ho t ng qu n lí c a GVCN s tr ng thái t nhiên,
hi u qu th p.
— L p k ho ch ch nhi m có các m c ích: gi m b t s b t nh, chú
tr ng vào các m c tiêu, t o kh n ng t m c tiêu m t cách kinh t và
cho phép GVCN có th ki m soát quá trình ti n hành các nhi m v .
— GVCN c n quan tâm n vi c l p k ho ch, n vi c thi t k nh ng b c
i và vi c làm c th theo m t trình t ã c quy nh
t c
m c tiêu ã ra. Hình dung c nh ng b c i c th này, ch c ch n
GVCN l p s tránh c y u t ng u nhiên, tu ti n trong công tác qu n
lí và giáo d c t p th HS.
L p k ho ch ch nhi m là quy t nh tr c xem:
+ Ph i làm cái gì?
+ Làm nh th nào?
+ Khi nào làm?
+ Ai làm cái ó?
+ Làm vi c ó trong nh ng i u ki n nào?...
LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

23


L p k ho ch ch nhi m c hi u là thi t k tr c b c i cho ho t
ng t ng lai thông qua vi c s d ng và khai thác t i u ngu n nhân
l c, v t l c
t c nh ng m c tiêu xác nh. L p k ho ch òi h i
ph i có tri th c và k n ng ti n hành, xác nh c ng l i và a ra
các quy t nh trên c s các m c tiêu, s hi u bi t cùng các ánh giá
m t cách th n tr ng.
K ho ch ch nhi m là s sáng t o c a GVCN l p, ph n ánh kh n ng x
lí thông tin, xác nh m c tiêu, thi t k và d oán các ho t ng t
c m c tiêu c a h .
GVCN phác ho k ho ch c a ch nhi m b c u, ngay khi c Hi u
tr ng phân công và giao nh n l p. Dù là c yêu c u làm ch nhi m
m t l p có nhi u HS y u kém, th m chí l p h c có vài ph n t “qu y”,
GV c ng ng quá lo l ng và v i vàng t ch i. Nhìn chung, không nên
xin Hi u tr ng cho i l p vì làm nh v y d b lãnh o nhà tr ng
nh n xét là “non y u”. Nên coi ó là c h i t t th hi n b n l nh, trí
tu c a ng i GVCN.
GV có th nghiên c u

l p k ho ch ch nhi m theo các b

c sau:

+ Nh n bàn giao s l ng, ch t l ng HS và s sách t GVCN c a n m h c
tr c ( i v i các l p 11, 12). Riêng i v i HS l p 10 thì GVCN b c u
ch c n nghiên c u k k t qu h c t p c c p THCS và c bi t là l i nh n
xét c a GV n m cu i c p (l p 9).

+ Sau ó nghiên c u k t qu h c t p cùng hoàn c nh gia ình c a t ng HS
chu n b cho chi n l c d y c a chính mình c ng nh k ho ch ph i
h p, chia s v yêu c u d y h c và giáo d c HS v i các GV khác s d y
cùng l p.
+ L p danh sách HS theo th t A, B, C..., g ch chân ho c có kí hi u riêng
cho nh ng HS c bi t nh là HS quá gi i, quá nghèo ho c quá "qu y",...
+ G p GVCN c
xin c nh n bàn giao ch t l ng giáo t n m h c
tr c ( i v i HS l p 11 tr lên).
+ D ki n b sung ho c i u ch nh cách trang trí l p h c.
+ Ghi chú trong s tay nh ng d ki n v cách th c i m i công tác ch
nhi m s th c hi n trong n m h c m i i v i l p mình ch nhi m.
Th c ti n cho th y, k ho ch c a GVCN dù c thi t k m t cách c n
th n, có tính n nh ng ti n và nh ng i u ki n nh t nh, song
không tránh kh i nh ng h n ch do nh ng bi n ng c a th c t em
l i. Do ó, GVCN c n d a vào các thông tin thu c, i chi u v i m c tiêu
24

|

MODULE THPT 31


k p th i i u ch nh và hoàn thi n k ho ch m t cách linh ho t, sáng
t o nh m th c hi n t t nh ng m c tiêu giáo d c ã ra. GVCN gi i là
nh ng ng i bi t xây d ng k ho ch, th c hi n theo k ho ch và c ng
bi t i u ch nh chúng n u th y c n thi t.
NHIỆM VỤ HỌC TẬP

1. Hãy trình bày ý ngh a c a vi c l p k ho ch công tác ch nhi m l p.

2. Phân tích n i dung và ph ng pháp l p k ho ch công tác ch nhi m l p.

THÔNG TIN PHẢN HỒI

1. Ý nghĩa của việc xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp

— K ho ch ch nhi m l p có c tính quan tr ng là tính liên t c, th hi n
m t h th ng liên t c các m c tiêu liên quan ch t ch v i nhau, n m h c
tr c làm c s cho n m sau, ho t ng tr c làm c s cho ho t ng
sau...
— K ho ch ch nhi m là t p h p các m c tiêu có quan h ch t ch v i
nhau, th ng nh t b i m c tiêu chung và h th ng nh ng bi n pháp c
xây d ng tr c cho m t giai o n nh t nh nh m th c hi n nhi m v
giáo d c ã c xác nh.
— K ho ch còn là ch ng trình hành ng c a GVCN c xây d ng trên
c s nh ng Ch th , Ngh quy t c a ng và Nhà n c v giáo d c, c
v n d ng và th c hi n trong nh ng i u ki n c th , phù h p v i c
i m c a nhà tr ng.
LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

25


— Trong nhà tr ng ph thông có nhi u k ho ch. K ho ch c a GVCN
m t m t là s c th và chi ti t hoá k ho ch c a c quan qu n lí c p
trên, m t khác nó c d a trên tình hình th c ti n và nhi m v c th
c a nhà tr ng.
— K ho ch c a GVCN c xác nh theo nhi m v c a t ng n v công
tác (theo t ch c nhà tr ng) theo các ho t ng (d y h c, giáo d c, lao

ng s n xu t...) và theo th i gian (n m h c, h c kì, tháng, tu n).
— K ho ch ch nhi m là s c th hoá k ho ch c a nhà tr ng, c a kh i
l p ch nhi m, c th c hi n trong ph m vi m t l p h c c th .
— K ho ch ch nhi m l p th hi n s c th hoá quan i m ng l i giáo
d c c a ng, các nhi m v n m h c, nh ng quy lu t và lí lu n giáo d c
vào vi c thi t k và th c hi n các m c tiêu giáo d c c a nhà tr ng m t
cách c th .
CÂU HỎI TỰ ĐÁNH GIÁ

1. Ngoài nh ng ý ngh a nh ã nêu trên, b n hãy
ngh a c a l p k ho ch công tác ch nhi m l p.

xu t thêm nh ng ý

2. B n hãy xu t các b c l p k ho ch công tác ch nhi m l p phù h p
th c ti n c a a ph ng.

26

|

MODULE THPT 31


Nội dung 3.
LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM
THÔNG TIN CƠ BẢN

1. Cấu trúc Bản kế hoạch công tác chủ nhiệm

Theo nguyên t c, c u trúc n i dung bao gi c ng ph i t ng x ng v i
nhi m v công tác, cho nên khó có m t m u c u trúc chung dùng cho t t
c các l p ch nhi m. Tuy nhiên, trong m c nào ó, các nhi m v
công tác c b n c a l p ch nhi m trong tr ng THPT c ng có r t nhi u
công vi c trùng nhau mà ch khác nhau v chi ti t. Do v y, c u trúc k
ho ch ch nhi m nêu ra ây ch là m u tham kh o.
M t c u trúc k ho ch c n ph i t c các yêu c u sau: n gi n, rõ
ràng, có liên h bên trong m t cách logic, c th không b sót vi c, giúp
cho vi c qu n lí và th c thi d dàng.
C u trúc n i dung b n k ho ch công tác ch nhi m thông th
g m 3 ph n sau:

Ph n 1 — Phân tích ánh giá tình hình c a l p ch nhi m,
ngoài, bên trong c a l p ch nhi m.

ng bao

c i m bên

Ph n này yêu c u nêu ng n g n, rõ ràng, c i m n m h c c a nhà
tr ng, c a l p (nh ng thu n l i khó kh n, tình hình HS...).
— c i m ch quan (khó kh n — thu n l i).
— c i m khách quan (c h i — thách th c).
Ngu n thông tin xây d ng: Ch th th c hi n k ho ch n m h c c a
B , nhi m v n m h c c a S , c a Phòng, k ho ch n m h c c a tr ng
và c i m riêng c a l p.
G n ây, phân tích SWOT tr thành m t quy trình quan tr ng trong vi c
xây d ng k ho ch. SWOT là k thu t phân tích môi tr ng giáo d c, tìm
ki m thu n l i — khó kh n, th i c — thách th c phát tri n l p h c.
SWOT có th giúp GVCN xem xét t t c các c h i mà l p ch nhi m có

th t n d ng c. Khi ã hi u c t t c nh ng i m y u c a t p th
l p và t ng thành viên trong l p, GVCN s có th qu n lí và xoá b các
r i ro mà b n thân ch a nh n th c h t. H n th n a, trên c s so sánh
và phân tích SWOT gi a l p này v i các l p khác trong tr ng, GVCN có
th phác th o m t chi n l c phù h p phát tri n l p h c
t nm c
tiêu mong i.
LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

27


SWOT là ch vi t t t t các ch u tiên c a các t : Strengths (Các i m
m nh); Weaknesses (Các i m y u); Opportunities (Các c h i); Threats
(Các e do , m i nguy h i).
Strengths — Các i m m nh

+
+
+
+
+
+
+

ây là nh ng i m m nh ho c y u t có giá tr c a l p, c a HS l p ch
nhi m. Nh ng y u t này là thu c tính bên trong và h u d ng c a l p.
Vi c xác nh các i m m nh c a l p nh m duy trì, xây d ng và làm òn
b y thúc y l p phát tri n lên m c cao h n.
Khi phân tích các i m m nh th ng ph i tr l i nh ng câu h i sau:

L p c a chúng ta có nh ng i m m nh nào?
Nh ng thành công c a l p trong n m h c v a qua là gì?
Chúng ta ã làm nh ng công vi c nào có k t qu m mãn nh t?
Cá tính, nhân cách c a GVCN, cán b l p, HS nào ó c a l p... có nh ng
n i tr i gì so v i ng i khác?
Nh ng thành tích c a l p, c a cá nhân c xây d ng theo con ng
nào, theo ki n th c c b n nào... mà ng i khác không có?
T ng t nhóm HS trong l p có nh ng i m m nh gì?
...
Weaknesses — Các i m y u

+
+
+
+
+
+
28

|

ây là nh ng y u t bên trong l p h c, nh ng i m còn ch a hoàn
thi n, ch a t t, các y u t y u kém c a cá nhân ho c l p, có tính gây h i
cho l p. Vi c xác nh các i m y u c a l p nh m tìm cách s a ch a
ho c a l p thoát kh i i m y u.
Khi phân tích các i m y u th ng ph i tr l i nh ng câu h i sau:
L p c a chúng ta có nh ng i m y u nào?
Nh ng y u t nào d n n th t b i c a l p trong n m h c v a qua?
Chúng ta ã làm nh ng công vi c nào có k t qu kém nh t?
Cá tính, nhân cách c a GVCN, cán b l p, HS nào ó c a l p... có nh ng

khi m khuy t gì c n ph i c i thi n?
Nh ng th t b i c a l p, c a cá nhân c di n ra theo con ng nào,
theo chi u h ng nào... có th làm khác không?
T ng t , nhóm HS trong l p có nh ng i m y u gì c n kh c ph c?
MODULE THPT 31


Opportunities — Các c h i

+
+
+
+
+

ây là nh ng y u t bên ngoài có l i ho c s em l i l i th cho cá nhân
và l p h c. Vi c xác nh các c h i nh m ánh giá m t cách l c quan
môi tr ng bên ngoài l p h c, n m b t các c h i t n d ng và tránh
nh ng r i ro.
Khi phân tích các c h i th ng ph i tr l i nh ng câu h i sau:
Ch tr ng s p t i c a Nhà n c, ch th n m h c c a B , k ho ch
n m h c (S , Phòng)... s em l i nh ng l i th gì cho tr ng, cho l p
chúng ta?
S quan tâm c a lãnh o a ph ng có giúp gì cho nhà tr ng hay
không?
Nh ng xu h ng giáo d c ho c ph ng pháp gi ng d y m i nào mà
chúng ta nh n th y c?
M nh t n i tr ng óng có n m trong vùng quy ho ch...?
...
Threats — Các e do , m i nguy h i

+
+
+
+

ây là nh ng tác ng tiêu c c bên ngoài mà cá nhân ho c t p th l p
có th i m t. Vi c xác nh các m i e do , nguy h i bên ngoài nh m
i u ch nh ho t ng ng n ch n các tr ng i t bên ngoài, h n ch t i
a các m i e do , các m i nguy h i có th xâm nh p vào t ng HS và phá
v k c ng, ti n phát tri n c a l p h c.
Khi phân tích các m i nguy h i th ng ph i tr l i câu h i sau:
Cu c kh ng ho ng kinh t th gi i này có nh h ng gì n l p h c c a
mình không? ( nh h ng c a kinh t toàn c u → a ph ng n i tr ng
óng → gia ình HS → l p h c)
Các quán Internet, game online, karaoke... có nh h ng gì n HS trong
tr ng ho c l p mình hay không?
Xu h ng b o l c h c ng có xâm nh p vào tr ng, l p mình không?
ng giao thông xu ng c p, n n k t xe, ùn t c có nh h ng n vi c
h c t p c a HS hay không?
Vi c phân chia các y u t thành i m m nh, i m y u, c h i và các m i
nguy h i không nh t thi t ph i là m t s phân chia c ng nh c, vì “c ” có
th chuy n thành “nguy” và ng c l i m i “nguy” có th chuy n thành
“c h i”. Do ó, “nguy” và “c ” luôn có m t quá trình, m t s chuy n bi n
LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆ M |

29