tài liệu bồi dưỡng giáo viên module THPT 38 unprotected

LỜI GIỚI THIỆU

Giáo viên là m t trong nh ng nhân t quan tr ng quy t nh ch t l ng
giáo d c và ào t o ngu n nhân l c cho t n c. Do v y, ng, Nhà n c
ta c bi t quan tâm n công tác xây d ng và phát tri n i ng giáo viên.
M t trong nh ng n i dung c chú tr ng trong công tác này là b i d ng
th ng xuyên (BDTX) chuyên môn, nghi p v cho giáo viên.
BDTX chuyên môn, nghi p v cho giáo viên là m t trong nh ng mô hình
nh m phát tri n ngh nghi p liên t c cho giáo viên và c xem là mô
hình có u th giúp s ông giáo viên c ti p c n v i các ch ng trình
phát tri n ngh nghi p.
Ti p n i chu kì II, chu kì III BDTX giáo viên m m non, ph thông, B
Giáo d c và ào t o ã xây d ng ch ng trình BDTX giáo viên và quy
ch BDTX giáo viên theo tinh th n i m i nh m nâng cao ch t l ng và
hi u qu c a công tác BDTX giáo viên trong th i gian t i. Theo ó, các
n i dung BDTX chuyên môn, nghi p v cho giáo viên ã c xác nh,
c th là:
— B i d ng áp ng yêu c u th c hi n nhi m v n m h c theo c p h c
(n i dung b i d ng 1);
— B i d ng áp ng yêu c u th c hi n nhi m v phát tri n giáo d c a
ph ng theo n m h c (n i dung b i d ng 2);
— B i d ng áp ng nhu c u phát tri n ngh nghi p liên t c c a giáo viên
(n i dung b i d ng 3).
Theo ó, h ng n m m i giáo viên ph i xây d ng k ho ch và th c hi n
ba n i dung BDTX trên v i th i l ng 120 ti t, trong ó: n i dung b i
d ng 1 và 2 do các c quan qu n lí giáo d c các c p ch o th c hi n
và n i dung b i d ng 3 do giáo viên l a ch n t b i d ng nh m
phát tri n ngh nghi p liên t c c a mình.
B Giáo d c và ào t o ã ban hành Ch ng trình BDTX giáo viên m m
non, ph thông và giáo d c th ng xuyên v i c u trúc g m ba n i dung
b i d ng trên. Trong ó, n i dung b i d ng 3 ã c xác nh và th

hi n d i hình th c các module b i d ng làm c s cho giáo viên t l a
ch n n i dung b i d ng phù h p xây d ng k ho ch b i d ng h ng
n m c a mình.
giúp giáo viên t h c, t b i d ng là chính, B Giáo d c và ào t o
ã giao cho C c Nhà giáo và Cán b qu n lí c s giáo d c ch trì xây
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG THPT

|

9


d ng b tài li u g m các module t ng ng v i n i dung b i d ng 3
nh m ph c v công tác BDTX giáo viên t i các a ph ng trong c
n c. m i c p h c, các module c x p theo các nhóm t ng ng v i
các ch trong n i dung b i d ng 3.
M i module b i d ng c biên so n nh m t tài li u h ng d n t h c,
v i c u trúc chung g m:
Xác nh m c tiêu c n b i d ng theo quy nh c a Ch ng trình BDTX
giáo viên;
Ho ch nh n i dung giúp giáo viên th c hi n nhi m v b i d ng;
Thi t k các ho t ng th c hi n n i dung;
Thông tin c b n giúp giáo viên th c hi n các ho t ng;
Các công c giáo viên t ki m tra, ánh giá k t qu b i d ng.
Tuy nhiên, do c thù n i dung c a t ng l nh v c c n b i d ng theo
Chu n ngh nghi p giáo viên nên m t s module có th có c u trúc khác.
Tài li u c thi t k theo hình th c t h c, giúp giáo viên có th h c
m i lúc, m i n i. B ng các ho t ng h c t p ch y u trong m i module
nh : c, ghi chép, làm bài th c hành, bài t p t ánh giá, bài ki m tra
nhanh, bài t p tình hu ng, tóm l c và suy ng m,… giáo viên có th t

l nh h i ki n th c c n b i d ng, ng th i có th th o lu n nh ng v n
ã t h c v i ng nghi p và t n d ng c h i áp d ng k t qu
BDTX trong ho t ng gi ng d y và giáo d c c a mình.
Các tài li u BDTX này s
c b sung th ng xuyên h ng n m ngày
càng phong phú h n nh m áp ng nhu c u phát tri n ngh nghi p a
d ng c a giáo viên m m non, giáo viên ph thông và giáo viên t i các
trung tâm giáo d c th ng xuyên trong c n c.
B tài li u này l n u tiên c biên so n nên r t mong nh n c ý ki n
óng góp c a các nhà khoa h c, các giáo viên, các cán b qu n lí giáo d c
các c p tác gi c p nh t, b sung tài li u ngày m t hoàn thi n h n.
M i ý ki n óng góp xin g i v C c Nhà giáo và Cán b qu n lí c s
giáo d c — B Giáo d c và ào t o (Toà nhà 8C — Ngõ 30 — T Quang B u —
P. Bách Khoa — Q. Hai Bà Tr ng — TP. Hà N i) ho c Nhà xu t b n i h c
S ph m (136 — Xuân Thu — P. D ch V ng — Q. C u Gi y — TP. Hà N i).

—
—
—
—
—

C c Nhà giáo và Cán b qu n lí c s giáo d c — B Giáo d c và ào t o
10

|


NGUYỄN ĐỨC MINH

MODULE thpt

38
Gi¸o dôc hoµ nhËp
trong gi¸o dôc
trung häc phæ th«ng

|

11


A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN

Giáo d c THPT không ph i là c p giáo d c ph c p Vi t Nam. Tuy
nhiên, do nhu c u và s phát tri n t t y u c a xã h i, t l h c sinh sau
khi h c xong THCS s h c ti p THPT ch c ch n s ngày càng cao. S h c
sinh THPT, theo th ng kê c a B Giáo d c và ào t o n m 2010 là
2.900.000. Theo nghiên c u c a Vi n Khoa h c Giáo d c Vi t Nam thì
trong t ng s h c sinh THPT s có kho ng h n 100.600 em là h c sinh có
các d ng khuy t t t khác nhau. Khi s l ng h c sinh i h c THPT ngày
càng t ng thì s h c sinh có khuy t t t i h c c ng s t ng.
Giáo d c trong tr ng THPT có vai trò r t quan tr ng trong vi c chu n b
h c sinh b c vào m t giai o n m i là tham gia ào t o ngh nghi p
phù h p v i b n thân và áp ng c nhu c u c a xã h i. m b o
h c sinh có khuy t t t c bình ng tham gia giáo d c THPT và chu n
b cho các em ch ng ch n l a các ngành ngh có th phát huy c
m t m nh c a mình và tìm c ch ng x ng áng trong xã h i là
trách nhi m c a nhà tr ng, gia ình và c c ng ng.
Cho n nay, hàng n m có hàng tr m h c sinh khuy t t t thi và theo

h c t i các tr ng cao ng, i h c trên toàn qu c. Tuy nhiên, t l h c
sinh khuy t t t thi cao ng và i h c v n còn r t ít n u so sánh v i
các b n không b khuy t t t. Theo nghiên c u c a các chuyên gia giáo
d c c bi t, n u t ch c giáo d c, d y h c t t trong môi tr ng giáo d c
thân thi n thì h c sinh khuy t t t có th phát huy t i a n ng l c, kh c
ph c c nh ng h n ch và có th tham gia hoàn toàn bình ng v i
các h c sinh cùng tu i trong m i ho t ng, k c h c t p. B o m cho
h c sinh khuy t t t THPT bình ng v c h i trong giáo d c và phát
tri n s ng t l p, hòa nh p c ng ng còn là trách nhi m c a các l c
l ng xã h i mà tr c h t là c a nhà tr ng và gia ình. Làm th nào
giúp h c sinh khuy t t t t c nh ng k t qu mong mu n trong giáo
d c THPT là m c tiêu c a tài li u này.
Tài li u giáo d c hòa nh p trong giáo d c THPT c thi t k theo
module. Module này s cung c p cho giáo viên và cán b qu n lí giáo
d c c p THPT m t s ki n th c, k n ng c b n v nh n d ng, xác nh
h c sinh có các d ng khuy t t t khác nhau và cách t ch c giáo d c, d y
12

|

MODULE THPT 38


h c c ng nh t p h p các l c l ng c ng ng cùng tham gia giáo d c
hòa nh p h c sinh khuy t t t. Thông qua nh ng thông tin trong tài li u
này, giáo viên c ng s có nh n th c t t h n v các n ng l c c ng nh
nhu c u c n áp ng c a tr khuy t t t và trách nhi m c a nhà tr ng,
xã h i trong vi c b o m các i u ki n c n thi t h c sinh khuy t t t
có th tham gia giáo d c hòa nh p t i a ph ng và có thái úng n
trong giáo d c hòa nh p h c sinh khuy t t t. Tài li u này c thi t k

giáo viên, cán b qu n lí giáo d c c p THPT có th t nghiên c u và
th c hành.
Module g m các n i dung sau:
TT

N i dung

S ti t

1

H c sinh khuy t t t.
M t s v n c b n v giáo d c hòa nh p h c sinh
khuy t t t.
Quy trình giáo d c hòa nh p h c sinh khuy t t t.
D y h c hòa nh p h c sinh khuy t t t.
T ch c giáo d c hòa nh p h c sinh khuy t t t.

2

2
3
4
5

3
5
3
2

B. MỤC TIÊU

Sau khi h c xong module này, giáo viên THPT có th :
Ki n th c:

— Trình bày c khái ni m v h c sinh khuy t t t, các tiêu chí c b n xác
nh h c sinh khuy t t t và các nguyên nhân gây khuy t t t c a h c sinh.
— Mô t các n ng l c và nhu c u c a h c sinh khuy t t t c p THPT.
— Nêu lên c các hình th c t ch c và quy trình giáo d c hòa nh p h c
sinh khuy t t t.
— Nói v các n i dung, ph ng pháp giáo d c, d y h c hòa nh p trong
tr ng, l p thu c c p THPT có h c sinh khuy t t t, h c hòa nh p.
GIÁO DỤC HOÀ NHẬP TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

13


K n ng:

— Nh n bi t c h c sinh có các d ng khuy t t t khác nhau.
— Xây d ng khung quy trình giáo d c hòa nh p h c sinh khuy t t t.
— T ch c và qu n lí l p có h c sinh khuy t t t, c p THPT h c hòa nh p.
Thái

:

— Tin t ng vào kh n ng tham gia giáo d c hòa nh p c a h c sinh khuy t t t.
— ng h và v n ng c ng ng tham gia h tr giáo d c hòa nh p h c

sinh khuy t t t.
C. NỘI DUNG

Nội dung 1

HỌC SINH KHUYẾT TẬT

Hoạt động 1: Tìm hiểu về các dạng khuyết tật ở học sinh THPT.
1. Nhiệm vụ

B n hãy th ng kê các d ng khuy t t t c a h c sinh THPT.

2. Thông tin phản hồi

— H c sinh THPT có th m c ph i m t s khi m khuy t v :
+ C u trúc c a c th : Th a ho c thi u b ph n nào ó c a c th . Ví d :
Thi u m t tay, th a 1 chân (3 chân), không có m t, có c c u l n l ng...
+ S phát tri n sai l ch v ch c n ng c a các c quan trong c th . Ví d :
Có tay nh ng không c m, n m c ho c có tai nh ng không nghe c
âm thanh t n s bình th ng ho c có não b nh ng n ng l c t duy r t
h n ch , d i m c bình th ng...
+ S phát tri n sai l ch v hành vi. Ví d : Thích ánh, c u chí ng i khác,
không mu n giao ti p v i b t c ai, luôn có nh ng c ch , i u b b t
th ng, l ch chu n...
+ Ph i h p c a 2 hay c 3 y u t v a nêu trên. Ví d : M t nhìn kém và
không có chân ho c chân c ng khó kh n, tai nghe kém và nh n th c
r t ch m...

14

|

MODULE THPT 38


— D a vào các khi m khuy t ho c sai l ch v ch c n ng c a nh n th c, c a
m t ho c nhi u giác quan, c a m t ho c nhi u c quan v n ng hay
c a hành vi có th chia thành các nhóm khuy t t t chính mà h c sinh
THPT th ng m c ph i nh sau:
+ Khuy t t t trí tu .
+ Khuy t t t th giác (khi m th ).
+ Khuy t t t thính giác (khi m thính).
+ Khuy t t t v n ng.
+ Khuy t t t ngôn ng .
+ Khuy t t t khác (tim b m sinh, m t c m giác, t k ...).
+ a t t (có t 2 khuy t t t tr lên).
M t s d ng khuy t t t có th nh n bi t ngay c ch thông qua quan sát.
M t s d ng khuy t t t khác c n ph i có quá trình quan sát lâu dài, t m ,
k t h p v i ánh giá b ng các công c chuyên dùng thì m i có th xác
nh c. Vi c xác nh úng d ng khuy t t t mà h c sinh m c ph i r t
quan tr ng trong t ch c giáo d c, d y h c và h tr h c sinh trong các
ho t ng, sinh ho t. Không nên ch d a vào m t hai bi u hi n bên ngoài
ánh giá và x p lo i khuy t t t c a h c sinh. Tr ng h p r t hay g p
là h c sinh có khuy t t t này nh ng l i b x p vào d ng khuy t t t khác.
Ví d : H c sinh khi m thính m c nh lúc nghe c, lúc không, do ó
không hi u c ng i khác nói ho c h c sinh khi m th do nhìn lúc
th y lúc không nên không hi u và b x p vào d ng có khuy t t t trí tu .
Do ó, khi nh n th y các bi u hi n b t th ng c a h c sinh thì c n ph i
c n th n cho h c sinh i khám y t và quan sát trong th i gian dài xác
nh úng d ng c ng nh m c khuy t t t c a h c sinh.

Hoạt động 2: Thống kê một số quan niệm và khái niệm thường
gặp khi nói về học sinh khuyết tật.
1. Nhiệm vụ

B n hãy nêu m t s quan ni m và khái ni m th ng g p khi nói v h c
sinh khuy t t t.
GIÁO DỤC HOÀ NHẬP TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

15


2. Thông tin phản hồi

* Quan ni m:
— H c sinh b khuy t t t là do qu d nh p vào ho c vì b n thân hay có ai
ó trong gia ình thu c các th h tr c ho c hi n t i m c t i nên b
(thánh, th n, tr i...) tr ng ph t... vì v y h c sinh ph i t ch u trách nhi m
gánh hình ph t ó ho c b lo i ra kh i c ng ng.
— Quan ni m h c sinh khuy t t t là ng i không còn n ng l c nên tr
thành gánh n ng cho gia ình, xã h i, là k n bám, là “Máy n vô
d ng”... Theo quan ni m này thì h c sinh khuy t t t không c n và không
nên i h c mà ch c n cho n s ng ho c b m c cho s ph n.
— H c sinh khuy t t t r t áng th ng, là ng i gánh t t c v n h n cho
m i ng i trong gia ình nên t t c m i ng i c n có trách nhi m ch m
lo, bù p c bi t và làm h m i vi c... Theo ó, h c sinh khuy t t t
không c n ph i h c ho c làm b t c vi c gì. M i ho t ng, sinh ho t
nh ng ng i xung quanh ph i có trách nhi m lo cho h c sinh khuy t t t

m t cách y .
— H c sinh khuy t t t là ng i b nh nên tr c h t c n ch a tr y t n
m c t i a, khi không th ch a tr
c thì ph i ch u. Khi quá t p trung
vào ch a tr y t mà b bê công tác giáo d c thì s d n n h u qu
nghiêm tr ng trong s phát tri n c a h c sinh. R t d hình dung n u
th c hi n ch a tr 5 — 10 n m nh ng không có chuy n bi n m i ngh t i
giáo d c thì ã quá mu n, th i gian c a h c sinh ã trôi i m t cách vô
ích và h c sinh s khó h c cùng các em có chênh l ch l n v tu i c ng
nh m c phát tri n tâm sinh lí.
— H c sinh khuy t t t c ng là thành viên nh m i ng i trong xã h i, m i
ng i ai c ng có nh ng khó kh n nh t nh nên c n ph i t mình v t
qua. N u không v t qua c thì t ch u. Quan i m này không nh n
th y s khác bi t c b n gi a khó kh n do khuy t t t (khó kh n n m
trong cá th ng i) và các khó kh n do hoàn c nh bên ngoài gây ra. V i
quan i m này thì h c sinh khuy t t t s không có tr giúp tham gia
vào các ho t ng sinh ho t, h c t p và các ho t ng chung c a xã h i
mà ph i t tìm cách kh c ph c. T t nhiên, a s h c sinh có khuy t t t s

16

|

MODULE THPT 38


—

*
—

—
+

không th th c hi n c i u này và t ng lai g n là b lo i ra kh i các
ho t ng c a c ng ng.
H c sinh khuy t t t là m t thành viên trong xã h i nên c n c h ng
nh ng thành qu phát tri n c a xã h i, c h ng quy n bình ng v
ch a tr y t , tham gia giáo d c và các ho t ng khác trong xã h i và
c h tr khi c n thi t phát tri n t t nh t n ng l c, s ng t l p, hòa
nh p c ng ng. ây là quan i m nhân v n, hi n i. Trong xã h i m i
ng i u khác nhau và u có nh ng khó kh n nh t nh. Tuy nhiên,
khó kh n c a m i ng i có khác nhau. Quan tr ng là ph i t o i u ki n
t t c các thành viên u có c h i c tham gia m i ho t ng,
c h ng m i thành qu c a xã h i và c phát tri n t i a n ng l c
b n thân nh m c ng hi n l i cho xã h i. Vì v y h c sinh khuy t t t là
nhóm có khó kh n nhi u nh t trong ti p c n các ho t ng, d ch v xã
h i c n c quan tâm, h tr nhi u h n có th t c công b ng
v c h i phát tri n n ng l c b n thân và c ng hi n.
Khái ni m v h c sinh khuy t t t:
Các cách g i tên dân dã, g n mác: ngu, n, n, ui, mù, què, thông manh,
i c, ng ng, ng ...
Nh ng khái ni m g n mác này ch d a vào các khi m khuy t mà h c
sinh m c ph i ch a chú tr ng t i n ng l c c a m i cá nhân h c sinh và
là m t trong nh ng nguyên nhân làm tách h c sinh khuy t t t ra kh i
t p th , gây hi u ng tiêu c c cho c h c sinh khuy t t t và h c sinh
không có khuy t t t.
Khái ni m nhân v n:
Theo pháp lu t Vi t Nam, h c sinh THPT khi vào h c l p 10 có tu i t
15 — 17 tu i. Nh v y khi h c xong 3 n m THPT thì tu i c a h c sinh s là

kho ng 18 — 20 tu i. Theo ó, h c sinh THPT có tu i t 15 n 20.
Trong nh ng tr ng h p c bi t, theo quy nh c a Lu t Ph c p giáo
d c trung h c thì h c sinh là ng i khuy t t t, có hoàn c nh c bi t khó
kh n có th h c mu n h n t i a t i 3 n m (bình th ng h c sinh h c
xong ti u h c là 11 tu i nh ng trong ph c p thì hoàn thành tr c 15
tu i). Nh v y, h c sinh khuy t t t c p THPT là h c sinh có th
tu i
kho ng 15 n 22 tu i.
GIÁO DỤC HOÀ NHẬP TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

17


+ H c sinh khuy t t t b h n ch v c u t o ho c sai l ch trong phát tri n
các ch c n ng ho c hành vi nên c n c tr giúp, can thi p, ph c h i
ch c n ng, phát tri n k n ng c thù có th tham gia các ho t ng
h c t p và sinh ho t cùng v i các b n và v i c ng ng.
+ H c sinh khuy t t t có nh ng n ng l c cá nhân c n c h tr , t o i u
ki n v ph ng pháp giáo d c, d y h c, các ph ng ti n ph c v h c
t p, sinh ho t và tham gia các ho t ng ngoài xã h i, c giáo d c
trong môi tr ng thân thi n, phù h p phát tri n h ng t i s ng t
l p, hòa nh p c ng ng.
Nh v y, h c sinh khuy t t t c p THPT là h c sinh ang h c THPT v i
tu i t 15 — 22 có khi m khuy t v c u t o th ch t, phát tri n sai l ch các
ch c n ng c a c th ho c hành vi mà h u qu c a nó/chúng làm nh
h ng t i các ho t ng sinh ho t, h c t p bình th ng c a h c sinh
có th hoàn thành ch ng trình THPT. Vì v y h c sinh khuy t t t c p
THPT c n c h tr và giáo d c trong môi tr ng thân thi n, phù h p

có th tham gia m i ho t ng, s ng t l p, hòa nh p c ng ng.
Nh v y, h c sinh THPT có các d ng khuy t t t khác nhau s
c hi u
theo nh ng khái ni m nh sau:
— H c sinh khi m th c p THPT là h c sinh ang h c THPT v i tu i t
15 — 22, có khuy t t t v th giác, sau khi ã có các ph ng ti n tr giúp v n
g p khó kh n trong các ho t ng h c t p và sinh ho t c n s d ng m t.
Ph thu c vào s nh h ng c a khuy t t t th giác, tr khi m th
c
phân ra làm 2 lo i là mù và nhìn kém:
+ Tr mù ( c chia làm 2 m c ):
• Mù hoàn toàn: Th l c = 0 vis, th tr
ng = 0o v i c hai m t. Tr không
còn c m giác sáng t i.
• Mù th c t : Th l c còn 0,005
n 0,04 vis, th tr ng còn nh h n 10o v i
m t nhìn t t h n khi ã c các ph ng ti n tr giúp.
+ Tr nhìn kém c chia làm 2 m c :
• Nhìn quá kém: Th l c còn t 0,05
n 0,08 vis; v i m t nhìn t t h n, khi
ã có các ph ng ti n tr giúp. Tr g p r t nhi u khó kh n trong h c t p
khi s d ng m t và c n c giúp th ng xuyên trong sinh ho t và
h c t p.
18

|

MODULE THPT 38

Nhìn kém: Th l c còn t 0,09 — 0,3 vis v i m t nhìn t t h n, khi ã có các
ph ng ti n tr giúp ho c th l c và th tr ng gi m không nhi u nh ng
do các nguyên nhân khác nhau nh : gi t nhãn c u, lác, mù màu… làm
tr g p khó kh n trong vi c dùng m t ho t ng. Tr nhìn kém có kh
n ng t ph c v , ít c n s giúp th ng xuyên c a m i ng i, còn ch
ng trong m i ho t ng h ng ngày.
— H c sinh khi m thính c p THPT là h c sinh ang h c THPT v i tu i
t 15 — 22, b m t ho c suy gi m v s c nghe kéo theo nh ng h n ch v
phát tri n ngôn ng nói c ng nh kh n ng giao ti p gây khó kh n cho
h c sinh trong các ho t ng h c t p và sinh ho t bình th ng.
C n c vào kh n ng nghe còn l i c o b ng âm thanh n trong gi i
t n t 500 hz n 4000 hz, t t khi m thính c chia thành 4 m c sau:
•

M c

Kh n ng nghe

Còn nghe c h u h t nh ng âm thanh
nh ng không nghe c ti ng nói th m.
M c 2: i c v a (t 41 — 70 dB) Có th nghe c nh ng âm thanh to, nghe
c ti ng nói chuy n bình th ng.
M c 3: i c n ng (t 71 — 90 dB) Ch nghe c ti ng nói to, sát tai.
H u nh không nghe c tr m t s âm
M c 4: i c sâu (trên 90 dB)
thanh th t to nh ti ng s m, ti ng tr ng to.
M c 1: i c nh (t 20 — 40 dB)

H c sinh b khi m thính m c 1 và 2 th ng c g i là h c sinh
ngh nh ngãng, m c 3 và 4 là h c sinh i c.

— H c sinh khuy t t t trí tu c p THPT là h c sinh ang h c THPT v i
tu i t 15 — 22, có ch c n ng trí tu d i m c trung bình và h n ch
v hai ho c nhi u h n nh ng l nh v c hành vi thích ng nh : Giao ti p,
t ph c v , s ng t i gia ình, xã h i, s d ng các ti n ích công c ng,
t nh h ng, k n ng h c ng ch c n ng, gi i trí, lao ng, s c kho
và an toàn.
Ch c n ng trí tu th ng c o b ng ch s IQ (Intelligence Quotient).
Tuy nhiên, các tiêu chí xác nh trí tu theo IQ v n có nhi u b t c p và
GIÁO DỤC HOÀ NHẬP TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

19


không b o m tin c y. Do ó xác nh h c sinh có khuy t t t trí
tu thì c n ph i xem xét ng th i c các k n ng v a nêu trên.
— H c sinh khó kh n v h c c p THPT là h c sinh ang h c THPT v i
tu i t 15 — 22, có khó kh n trong l nh h i ki n th c, k n ng c a m t
ho c m t vài môn h c c th .
M t s h c sinh có ch s trí tu IQ phát tri n bình th ng nh ng r t khó
kh n trong vi c h c môn h c c th . Ví d m t h c sinh h c r t t t môn
Ng v n và m t s môn khác nh ng r t khó kh n khi h c môn Toán
ho c ng c l i h c r t t t môn Toán nh ng r t khó kh n trong h c môn
Ng v n hay h c sinh h c môn Toán và môn Ng v n bình th ng
nh ng không sao l nh h i c ki n th c âm nh c. K t qu h c kém
không ph i do h c sinh l i hay b h c mà có c g ng m y c ng không
th h c c. R t nhi u h c sinh trong nhóm này b x p nh m vào nhóm
h c sinh khuy t t t trí tu .
* Cho t i nay, Vi t Nam v n ch a có tiêu chí chung xác nh và phân

lo i h c sinh khuy t t t.
Hoạt động 3: Thảo luận về tính quy luật trong phát triển sinh lí
của con người và ảnh hưởng của các dạng khuyết tật khác
nhau đến sự phát triển sinh lí của học sinh khuyết tật THPT.
1. Nhiệm vụ

B n hãy trao i cùng ng nghi p v tính quy lu t trong phát tri n sinh
lí c a con ng i và nh h ng c a các d ng khuy t t t khác nhau n s
phát tri n sinh lí c a h c sinh khuy t t t.

2. Thông tin phản hồi

— Con ng i u phát tri n sinh lí theo quy lu t chung. Dù có khuy t t t,
các giai o n phát tri n sinh h c c a ng i v n không thay i. Sau 15
tu i thì h c sinh khuy t t t THPT ã d y thì gi ng nh các b n không có
khuy t t t và nh ng bi u hi n phát tri n c th c a h c sinh khuy t t t
nh nam s có ria mép, v gi ng, n thì ng c nhô cao... c ng t ng t
nh các b n không có khuy t t t.
— Các d ng khuy t t t các m c khác nhau, có nh h ng tiêu c c t i
s phát tri n sinh lí c a con ng i, trong ó có h c sinh khuy t t t THPT.
Tuy nhiên nh h ng tiêu c c ó không ph i là quy lu t mà ch y u là

20

|

MODULE THPT 38


do môi tr ng và s h n ch c a giáo d c mang l i. Ví d : H c sinh

khuy t t t v n ng m t chân và không c tr giúp, giáo d c úng s
có th l c kém h n b n không khuy t t t vì không th v n ng nhi u
nh b n ho c s phát tri n không cân i do v n ng không cân b ng
gi a hai ph n c a c th . V n ng không s làm gi m c ch c n ng
c a các c quan khác c a c th nh tu n hoàn, hô h p, tiêu hoá...
— H c sinh khuy t t t c h c t p, sinh ho t trong môi tr ng thân thi n
v i ph ng pháp giáo d c, d y h c phù h p s kh c ph c c nh ng
h n ch do h u qu c a khuy t t t phát tri n n ng l c cá nhân, s ng
t l p, hòa nh p c ng ng. Ví d : H c sinh khuy t t t v n ng v a nêu
trên n u c tr giúp v chân gi và c h ng d n t p luy n úng
cùng v i ó là nh ng ng i xung quanh, nh t là các b n cùng h c c
h ng d n cách ho t ng cùng nhau v i b n khuy t t t v n ng và c
s v t ch t tr ng/l p, n i sinh s ng c c i t o phù h p v i vi c di
chuy n c a h c sinh này thì nh ng nh h ng làm sai l ch s phát tri n
nêu trên s
c kh c ph c ho c h n ch r t nhi u.
Hoạt động 4: Tìm hiểu năng lực và nhu cầu của học sinh khuyết tật.
1. Nhiệm vụ

T ng nhóm h c viên li t kê nh ng n ng l c và nhu c u c a h c sinh có
các d ng khuy t t t khác nhau và trao i v i ng nghi p b sung
l n nhau.

2. Thông tin phản hồi

* V n ng l c:
— M i cá nhân u có nh ng n ng l c nh ng m c khác nhau. Theo
Gardner, nhà tâm lí h c M , thì trong b n thân m i con ng i có r t
nhi u n ng l c mà chúng ta ch a s d ng ho c s s d ng. Gardner xác
nh 8 d ng n ng l c c a con ng i g m: ngôn ng ; t duy lôgic/toán

h c; không gian/h i ho ; âm nh c; h ng n i/n i tâm; h ng ngo i/ giao
ti p xã h i; v n ng th l c và thiên nhiên.
— T t c h c sinh có các d ng và m c khuy t t t khác nhau v n có
nh ng n ng l c và k c tài n ng riêng. Ví d : H c sinh khuy t t t trí tu
r t có th s có th l c t t h n bình th ng; h c sinh khi m th có thính
l c, xúc giác t t h n; h c sinh khi m thính có th giác t t h n...
GIÁO DỤC HOÀ NHẬP TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

21


— Nh ng n ng l c này có m t s ã b c l nh ng còn r t nhi u n ng l c
v n còn ti m n và c n ph i tìm hi u t o i u ki n h tr , thúc y
cho chúng phát tri n.
* V nhu c u:
— Nhu c u c a con ng i, trong ó có h c sinh khuy t t t theo Abraham
Maslow c th hi n theo các thang b c t th p t i cao. Theo m c
t th p n cao, các nhu c u g m: nhu c u t n t i ( n, u ng, th ); nhu
c u an toàn (N i , qu n áo...); nhu c u ph thu c và c ph thu c
(S ng trong t p th ); nhu c u c tôn tr ng (Tôn tr ng và c ng i
khác trong xã h i tôn tr ng); nhu c u phát tri n (T i a theo n ng l c
c a b n thân)... Nhu c u c a con ng i là vô h n nên sau các nhu c u
này s có nhu c u khác. Ví d sau nhu c u phát tri n có th s là các nhu
c u c sáng t o và nhu c u c c ng hi n... Tuy nhiên c n chú ý là
cùng m t lúc con ng i có c nhu c u th p và nhu c u cao. Trong m t s
th i i m nh t nh nhu c u cao có th tr thành c p thi t h n c nhu
c u th p.
Các nhu c u c n b n c a con ng i theo Abraham Maslow:

Nhu c u c phát tri n
Nhu c u c tôn tr ng
Nhu c u c ph thu c
Nhu c u c an toàn
Nhu c u c t n t i
— H c sinh khuy t t t c p THPT ang
tu i thanh niên nên có nh ng
nhu c u gi ng nh các b n không có khuy t t t nh : Ch n l a ngh h c,
tìm hi u b n khác gi i, xây d ng k ho ch t ng lai...
22

|

MODULE THPT 38


Hoạt động 5: Thực tập xác định năng lực và nhu cầu của học sinh
khuyết tật.
1. Nhiệm vụ

B n hãy l y m t ví d v h c sinh khuy t t t t i tr ng/ a ph ng, kèm
theo thông tin b sung v d ng khuy t t t, hoàn c nh gia ình, i u ki n
a ph ng, sau ó xu t m t s nhu c u h c sinh này có th tham
gia h c t p, sinh ho t cùng v i các b n trong tr ng/l p và c ng ng.

2. Thông tin phản hồi

— H c sinh khuy t t t, tùy thu c vào d ng và m c khuy t t t, luôn có
nh ng n ng l c ti m n c n c xác nh. Các n ng l c này th hi n

nhi u khía c nh khác nhau, t th l c cho n tài n ng.
— Vi c tìm hi u n ng l c c a h c sinh không nên d a vào hình d ng bên
ngoài mà c n thông qua quá trình quan sát, c bi t trong các ho t
ng, sinh ho t hàng ngày c a h c sinh.
— M i h c sinh khuy t t t u có nhu c u cá nhân c n c áp ng có
th tham gia vào ho t ng chung c a xã h i, phát tri n và hòa nh p
c ng ng.
— Nhu c u c a h c sinh r t a d ng. a s h c sinh u có nhu c u v c i
t o môi tr ng xung quanh (c môi tr ng xã h i và môi tr ng t
nhiên). M t s h c sinh có nhu c u v ph ng ti n tr giúp cho cá nhân
(Tai nghe, kính tr th , xe l n...). S khác có nhu c u tình c m ho c t
v n ho c kinh phí...
— T i các a ph ng khác nhau, h c sinh có cùng d ng và m c khuy t
t t ch a h n ã có cùng nh ng nhu c u c n áp ng tham gia h c t p
và sinh ho t gi ng nhau. Ví d : Xe l n c n cho h c sinh khuy t t t v n
ng chân vùng ng b ng/thành th nh ng h u nh không th c s
c n cho h c sinh mi n núi, vùng sâu, vùng xa, nhà sàn và không có
ng b ng ph ng.

Hoạt động 6: Chơi trò đóng vai học sinh có khuyết tật.
1. Nhiệm vụ

— Các nhóm h c viên ch i trò ch i óng vai h c sinh có khuy t t t.
— Sau khi ch i, k l i nh ng khó kh n mình g p ph i khi h c sinh là khuy t
t t r i a ra k t lu n v nh ng khó kh n do khuy t t t gây ra cho h c sinh.
GIÁO DỤC HOÀ NHẬP TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

23

2. Thông tin phản hồi

— M i khuy t t t dù d ng nào ch ng n a u có nh ng nh h ng tiêu
c c t i s phát tri n c a h c sinh.
— Nh ng khuy t t t khác nhau nh h ng t i quá trình tâm lí, ho t ng
nh n th c, phát tri n ngôn ng và nhân cách c a h c sinh theo các khía
c nh và m c khác nhau. Vì v y, h c sinh khuy t t t c n c h tr
thêm v y t , giáo d c, xã h i có th tham gia vào ho t ng chung.

Hoạt động 7: Liệt kê những khó khăn do môi trường gây ra cho
học sinh có một dạng khuyết tật nhất định.
1. Nhiệm vụ

Hãy li t kê nh ng khó kh n do môi tr ng gây ra cho h c sinh có m t
d ng khuy t t t nh t nh.

2. Thông tin phản hồi

—

—
—
—

—

24

|

i u ki n thiên nhiên ( a hình, khí h u, th i ti t...) gây nh ng khó kh n
cho h c sinh có các d ng khuy t t t khác nhau. Cùng m t i u ki n môi
tr ng t nhiên gi ng nhau nh ng h c sinh có khuy t t t khác nhau s
ch u s nh h ng không gi ng nhau.
S n ph m c a xã h i c làm ra t p trung ch y u vào vi c ph c v cho
ng i không có khuy t t t nên gây khó kh n cho s tham gia c a h c
sinh khuy t t t.
Xã h i, c bi t là giáo viên, các b n cùng l p ch a c cung c p thông
tin v n ng l c và nhu c u c a h c sinh khuy t t t c ng nh cách th c
giao ti p v i h c sinh khuy t t t.
i u ki n kinh t — xã h i l c h u và nh n th c còn th p là nguyên nhân
chính khi n môi tr ng xã h i, k c tr ng h c, ch a tr thành môi
tr ng thân thi n và phù h p v i s tham gia ho t ng h c t p và sinh
ho t c a h c sinh khuy t t t
Các d ch v h tr còn y u và ch a áp ng c nhu c u c a h c sinh
khuy t t t. Các d ch v ch y u có th nh c n là d ch v t v n (cho c
giáo viên, h c sinh, ph huynh và nh ng ng i quan tâm), m ng l i các
c s cung c p ph ng ti n, trang thi t b , dùng c bi t...

MODULE THPT 38


— Khuy t t t gây c m giác t ti khi giao ti p và ch n b n khác gi i, nh
h ng r t nhi u t i cu c s ng tình c m c a h c sinh khuy t t t.
Dù m c nh h ng c a khuy t t t nhi u hay ít nh ng n u c b o
m giáo d c trong môi tr ng thân thi n và c h tr áp ng các
nhu c u phù h p thì h c sinh khuy t t t v n có th l nh h i ki n th c,
rèn luy n k n ng và o c phát tri n, t tin, s ng t l p, hòa nh p

c ng ng.

CÂU HỎI TỰ ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 1
— Nêu m t s tiêu chí c b n xác nh h c sinh khuy t t t.
— H c sinh khuy t t t có th tham gia giáo d c và các ho t ng xã h i c
không? T i sao?
— H c sinh khuy t t t g p nh ng khó kh n nào khi tham gia h c t p và
sinh ho t trong c ng ng?

Nội dung 2

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ GIÁO DỤC HÒA NHẬP HỌC SINH
KHUYẾT TẬT

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm “kĩ năng đặc thù”.
1. Nhiệm vụ

B n tham kh o thông tin d i ây và nêu khái ni m “K n ng c thù”.

2. Thông tin phản hồi

K n ng là n ng l c gi i quy t v n ho c th c hi n hành ng nào ó
t c k t qu ã nh s n v i chi phí v th i gian và ngu n l c ít nh t.
K n ng c hình thành và phát tri n do k t qu c a giáo d c ho c các
ho t ng s ng hàng ngày c a cá nhân. Có th chia k n ng làm hai
nhóm chính: k n ng chung và k n ng c thù.
Các k n ng chung bao g m các k n ng mà m i ng i trong xã h i u c n
có và th c hi n theo ph ng cách t ng i gi ng nhau nh : V n ng
c a c th , i l i, giao ti p b ng l i nói, k n ng c, vi t ch ph thông…
K n ng c thù là nh ng k n ng mà m t ng i hay m t nhóm ng i s

d ng th c hi n hành ng riêng ho c s d ng ph ng cách khác
GIÁO DỤC HOÀ NHẬP TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

25


gi i quy t v n mà m i ng i v n th ng gi i quy t theo cách chung.
Nh ng k n ng c thù có th là:
1) K n ng ngh nghi p.
2) K n ng c phát tri n t nhiên thích nghi v i hoàn c nh s ng trong
nh ng i u ki n a hình, kinh t — xã h i nh t nh.
3) K n ng c thù có th là nh ng k n ng mà ch nh ng ng i có tài n ng
làm b ng cách c bi t mà v n t hi u qu chung.
4) K n ng c thù c ng có th là k n ng do nh ng ng i vì b h n ch c a
th ch t ho c tinh th n mà b t bu c ph i th c hi n.
— Theo cách riêng
t k t qu .
— B sung thêm
t c k t qu nh s n nh m i ng i và tham gia
vào ho t ng chung c a xã h i.
Các k n ng c hình thành theo mô hình sau:
KÜ N¨NG

Ch i

Giao ti p

Ho t ng

khác

Bi t
Nhìn
h

Hi u
Nghe

N
g

S

T p trung, chú ý

Ng i,
nm

ph
á,
ho
t
ng
ph
ùh
p

gia Mô
ình itr

và ng
c th
ng ân
t
ng hin
to ti
iu tr
ki ng,
nk lp
há h
m c,

* Chú ý: nh ng k n ng có th hình thành và phát tri n nhanh thì môi
tr ng thu n l i là y u t tác ng xuyên su t trong c quá trình.
Môi tr ng ây bao g m c a i m, s v t, hi n t ng và nh ng
ng i xung quanh.
26

|

MODULE THPT 38


Hoạt động 2: Tìm hiểu bản chất của giáo dục chuyên biệt, giáo
dục hội nhập và giáo dục hòa nhập.
1. Nhiệm vụ

Hãy nêu b n ch t c a giáo d c chuyên bi t, giáo d c h i nh p và
giáo d c hoà nh p.

2. Thông tin phản hồi

H c sinh khuy t t t hi n ang h c theo các hình th c t ch c giáo d c
khác nhau nh :
* H c sinh khuy t t t h c riêng ho c h c cùng v i các b n có chung d ng
khuy t t t t i c s riêng — giáo d c chuyên bi t.
Trong môi tr ng giáo d c chuyên bi t h c sinh có cùng d ng khuy t t t
h c cùng v i nhau do giáo viên d y chuyên bi t d y theo ch ng trình
c so n riêng, theo sách giáo khoa, thi t b , dùng d y h c riêng.
Ch ng trình d y h c chuyên bi t th ng c biên so n d a theo
ch ng trình giáo d c ph thông nh ng có i u ch nh (gi m thi u m t
s ph n, t ng thêm th i gian, thêm ch ng trình giáo d c c thù...) phù
h p v i i t ng h c sinh khuy t t t c th . H c sinh có th n i trú
ngay trong tr ng chuyên bi t ho c v i gia ình và bán trú t i tr ng h c.
Tr ng chuyên bi t t ch c n i trú cho h c sinh khuy t t t c g i là
tr ng chuyên bi t n i trú.
* H c sinh khuy t t t có th i gian và n i dung h c riêng ho c v i các b n
có cùng d ng khuy t t t, th i gian và các n i dung còn l i c tham gia
trong l p ph thông v i các b n cùng tu i theo ch ng trình chung —
giáo d c h i nh p ho c giáo d c bán hòa nh p. Trong giáo d c bán hòa
nh p, h c sinh khuy t t t c h c v i b n hình th c ch y u sau:
— M t trong nh ng hình th c t ch c d y h c bán hòa nh p là h c sinh
khuy t t t s d ng th i gian trong bu i h c h c cùng các b n không
khuy t t t theo n i dung giáo d c ph thông. Th i gian còn l i trong
ngày h c sinh khuy t t t h c riêng v i các b n cùng có d ng khuy t t t
c ng c ki n th c ho c h c m t s n i dung giáo d c c thù nh :
ch cái ngón tay, c ch i u b cho h c sinh khi m thính; ch n i,
nh h ng di chuy n cho h c sinh khi m th ; hình thành bi u t ng m i,
i u ch nh hành vi cho h c sinh khuy t t t trí tu ...
GIÁO DỤC HOÀ NHẬP TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

27


— Hình th c th hai là h c sinh khuy t t t h c trong l p riêng trong tr ng
ph thông nh ng s tham gia cùng các b n không có khuy t t t m t s
ho t ng trong gi ra ch i, trong các sinh ho t ngo i khoá...
— Hình th c th ba là h c sinh khuy t t t h c t i c s giáo d c chuyên
bi t nh ng có m t s n i dung trong th i gian nh t nh s tham gia h c
t p và sinh ho t chung v i các b n t i tr ng THPT.
— Hình th c th t là h c sinh khuy t t t h c riêng m t th i gian (hè, ngày ngh )
v i nh ng n i dung c ng c ho c h c các môn h c c thù nh ng trong
th i gian c a n m h c thì h c cùng v i các b n ph thông và có s tr
giúp thêm khi c n thi t.
* H c sinh khuy t t t h c trong l p ph thông t i n i sinh s ng v i các b n
cùng tu i do cùng giáo viên d y theo ch ng trình chu n qu c gia
nh ng có s h tr phù h p tham gia sinh ho t, ho t ng chung —
giáo d c hòa nh p.
ây là hình th c giáo d c c B Giáo d c và ào t o ch n làm h ng
ch o trong giáo d c h c sinh khuy t t t. H c theo hình th c này, h c
sinh có c h i c giao l u, chia s v i các b n ng trang l a, không b
phân bi t i x . Tuy nhiên, do có nh ng khó kh n nh t nh vì khuy t
t t gây ra nên h c sinh khuy t t t c n nh n c s h tr t phía gia
ình, nhà tr ng và xã h i có th tham gia h c t p, sinh ho t cùng các
b n. N u không t ch c t t, úng ph ng pháp thì h c sinh khuy t t t
có th s b tách r i kh i t p th ngay trong l p/tr ng và m c tiêu hòa
nh p s không t nh mong mu n.

Hoạt động 3: So sánh môi trường và điều kiện giáo dục học sinh
khuyết tật giữa ba hình thức giáo dục.
1. Nhiệm vụ

Hãy so sánh môi tr ng và i u ki n giáo d c h c sinh khuy t t t gi a ba
hình th c giáo d c: chuyên bi t, h i nh p, hoà nh p.

2. Thông tin phản hồi

— Giáo d c chuyên bi t có nh ng u i m và h n ch sau:

28

|

MODULE THPT 38


+ u i m: H c sinh c h c riêng ho c v i các b n có cùng d ng t t nên
tránh c m c c m; có giáo viên (ng i d y) c ào t o sâu v chuyên
môn giáo d c m t i t ng c th ; ch ng trình d a trên ch ng trình
ph thông có i u ch nh phù h p h n; c trang b các ph ng ti n
chuyên dùng giúp ph c h i ch c n ng và phát tri n k n ng c thù;
c t p trung h tr kinh phí t các nhà h o tâm, các t ch c xã h i;
c s v t ch t tr ng h c c thi t k phù h p v i c i m c a h c sinh.
+ H n ch : Không th ng xuyên ti p xúc v i xã h i nên g p nhi u khó
kh n khi ra tr ng; Nhi u h c sinh ph i s ng xa gia ình nh h ng t i
s phát tri n tâm lí, nh t là tình c m; Ch ng trình i u ch nh làm m t
c h i bình ng c a h c sinh khi h c các c p h c cao h n; Các ph ng
ti n, d ch v ngoài xã h i r t a d ng nên h c sinh s khó thích ng vì ã

quen v i ph ng ti n chuyên dùng; S l ng h c sinh khuy t t t h c
trong c s chuyên bi t r t ít.
— Giáo d c h i nh p có nh ng u i m và nh ng h n ch sau:
+ u i m: H c sinh có c nh ng m t m nh c b n c a giáo d c chuyên
bi t nh ng l i c ti p xúc nhi u h n v i xã h i bên ngoài nên khi ra
i d thích nghi h n; S l ng h c sinh khuy t t t c i h c nhi u h n.
+ H n ch : Môi tr ng giáo d c không n nh làm cho h c sinh khó
thích nghi; H c sinh ph i h c m t lúc hai ch ng trình nên d gây quá
t i khi ph ng pháp t ch c không t t và ph ng ti n ch a áp ng y ;
Giáo viên d y h c trong th i gian và n i dung h c chung v i h c sinh
không có khuy t t t th ng không bi t cách t ch c ho t ng cùng
nhau gi a hai i t ng h c sinh và không bi t rõ v c i m riêng c a
h c sinh khuy t t t; M i liên k t c a các n i dung và cách th c ho t
ng gi a gi d y trong l p ph thông và l p chuyên bi t th ng không
ch t gây khó kh n cho h c sinh.
— Giáo d c hòa nh p có nh ng u i m và nh ng h n ch sau:
+ u i m: H c sinh khuy t t t c h c v i các b n cùng tu i không có
khuy t t t, t ng giao ti p nên k n ng xã h i phát tri n t t h n; H c sinh
c h c theo ch ng trình chung nên c h i bình ng và h c lên c a
tr thu n l i h n; H c sinh khuy t t t c s ng t i gia ình cùng ng i
thân nên tình c m n nh và tình tr ng c a gia ình c ng t t h n; Khi ra
GIÁO DỤC HOÀ NHẬP TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

29


i h c sinh ít b ng , d s ng t l p và hòa nh p c ng ng; T n d ng
c các c s h t ng và ngu n nhân l c s n có ngay t i a ph ng;

+ H n ch : Cán b qu n lí tr ng h c ch a c ào t o v qu n lí tr ng
có h c sinh khuy t t t theo h c. Giáo viên ch a c ào t o, b i d ng
v ch m sóc, giáo d c h c sinh khuy t t t; C s v t ch t tr ng h c ph
thông ch a chú ý t i s tham gia c a h c sinh khuy t t t; Ph ng ti n
chuyên dùng t i tr ng ph thông nghèo nàn ho c ch a có; Tr ít nh n
c s h tr c a các cá nhân, t ch c xã h i.

Hoạt động 4: Trao đổi về mục tiêu của giáo dục.
1. Nhiệm vụ

B n hãy trao i cùng ng nghi p và tham kh o thông tin d i ây
xác nh m c tiêu c a giáo d c.

2. Thông tin phản hồi

— B n m c tiêu giáo d c c a UNESCO: H c bi t, h c làm, h c
s ng cùng nhau và h c làm ng i.
— Giáo d c hòa nh p h ng t i c 4 m c tiêu trên m t cách nhanh nh t.
— M c tiêu c a giáo d c theo Lu t Giáo d c "M c tiêu giáo d c là ào t o
con ng i Vi t Nam phát tri n toàn di n, có o c, tri th c, s c kho ,
th m m và ngh nghi p, trung thành v i lí t ng c l p dân t c và
ch ngh a xã h i; hình thành và b i d ng nhân cách, ph m ch t và
n ng l c c a công dân, áp ng yêu c u c a s nghi p xây d ng và b o
v T qu c".

Hoạt động 5: Xác định mục tiêu của giáo dục hòa nhập học sinh
khuyết tật.
1. Nhiệm vụ

B n hãy trao i cùng ng nghi p và tham kh o thông tin d i ây

xác nh m c tiêu c a giáo d c hoà nh p h c sinh khuy t t t.

2. Thông tin phản hồi

Giáo d c hòa nh p s t c m c tiêu kép i v i c h c sinh khuy t
t t và c ng ng, trong ó quan tr ng nh t là m c tiêu giáo d c i v i
m i h c sinh.

30

|

MODULE THPT 38


* M c tiêu c a giáo d c hòa nh p i v i h c sinh khuy t t t:
— Giáo d c nh m giúp h c sinh khuy t t t ph c h i ch c n ng, phát tri n
các n ng l c n i t i d a theo quy lu t bù tr .
— áp ng nhu c u c b n, b o m bình ng v c h i cho h c sinh
khuy t t t trong ti p c n các thành qu chung c a xã h i, tham gia các
ho t ng h c t p, vui ch i và gi i trí.
— Giúp h c sinh khuy t t t có ki n th c, k n ng ti p t c h c nâng cao
trình h c v n.
— nh h ng ngh , chu n b tâm th cho h c sinh khuy t t t s ng t l p,
hòa nh p c ng ng. Trong m t s tr ng h p c bi t ch c n h c sinh
h c hòa nh p xong bi t t ph c v cho b n thân ã là m t thành công
l n, vì khi ó s gi m c m t nhân l c ph c v riêng cho h c sinh
khuy t t t và nh t là gi m t i c ng th ng v m t tâm lí cho nh ng ng i
xung quanh.
* M c tiêu c a giáo d c hòa nh p i v i c ng ng:

— Nh n th c c a c ng ng v s khác bi t v n ng l c c a m i cá nhân
trong c ng ng luôn t n t i nh ng n u c ng ng bi t t n d ng m t
m nh c a m i ng i và h tr cùng nhau phát tri n thì c c ng ng
s phát tri n.
— H c sinh khuy t t t c tham gia giáo d c thì tâm lí c a gia ình có h c
sinh khuy t t t s
c gi i t a. Giúp gia ình có ni m tin, ng l c trong
giáo d c h c sinh khuy t t t, t ó ch ng ph i h p cùng nhà tr ng
giáo d c h c sinh khuy t t t.
— H c sinh không có khuy t t t hi u h n và bi t cách ho t ng cùng v i
b n khuy t t t ngh a là bi t chia s , h p tác v i nh ng ng i có i u ki n,
hoàn c nh khác nhau trong ho t ng. M c tiêu giáo d c lòng nhân ái,
tinh th n h p tác, h tr l n nhau trong cu c s ng c th c hi n trong
giáo d c hòa nh p.
— H c sinh khuy t t t c giáo d c, h c t p và phát tri n s ng t l p,
c ng hi n cho xã h i ng ngh a v i vi c gia ình, xã h i b t ph i ch m lo,
t n kém thêm c nhân l c, v t l c và kinh phí nuôi d ng h c sinh
khuy t t t tr ng th i gian dài sau THPT.
GIÁO DỤC HOÀ NHẬP TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

31


Hoạt động 6: Thống kê các điều kiện cần thiết để thực hiện giáo
dục hòa nhập học sinh khuyết tật.
1. Nhiệm vụ

B n hãy th ng kê các i u ki n c n thi t

khuy t t t.

2. Thông tin phản hồi

giáo d c hoà nh p h c sinh

— V phía h c sinh:
Chu n b tâm th , ki n th c, k n ng và hành vi ng x xã h i tham gia
các ho t ng sinh ho t, h c t p cùng các b n không khuy t t t. V i m i
h c sinh có d ng khuy t t t khác nhau thì c n ph i chu n b thêm m t
s k n ng c thù có th tham gia ho t ng cùng nhau v i các b n
không khuy t t t. Ví d : h c sinh khi m th (mù) thì c n có k n ng c
vi t ch n i Braille
theo k p các b n c ch ph thông, t di chuy n,
nh h ng trong khu v c tr ng/l p, t ph c v b n thân... H c sinh
khuy t t t trí tu thì c rèn luy n có th t ki m soát c hành vi,
t ph c v b n thân...
— V phía nhà tr ng:
+ Cán b qu n lí c b i d ng ki n th c v qu n lí tr ng/l p có h c
sinh khuy t t t tham gia h c t p.
+ Giáo viên c b i d ng ki n th c k n ng và thái trong làm vi c
v i h c sinh khuy t t t và t ch c các ho t ng cùng nhau gi a h c
sinh khuy t t t và h c sinh không có khuy t t t trong l p h c hòa nh p.
ng th i, giáo viên c ng ph i c cung c p ki n th c, k n ng giáo
d c, d y h c hòa nh p; s d ng và thi t k
dùng d y h c cho l p
hòa nh p; l p k ho ch d y h c, ánh giá k t qu giáo d c, d y h c h c
sinh khuy t t t...
+ C s v t ch t, trang thi t b , dùng d y h c c a nhà tr ng c n c
c i t o, i u ch nh phù h p v i s tham gia h c t p c a h c sinh khuy t t t.

+ H c sinh không có khuy t t t c b i d ng cách tham gia và t ch c
các ho t ng h c t p và sinh ho t cùng các b n khuy t t t.

32

|

MODULE THPT 38


— V phía c ng ng:
+ Ph huynh h c sinh và toàn th c ng ng, c bi t là ph huynh h c
sinh khuy t t t c tuyên truy n và th c hi n các quy nh v quy n
c tham gia giáo d c c a h c sinh khuy t t t. Nh n th c c a ph huynh
v quy n, n ng l c và nhu c u c a h c sinh khuy t t t c ng nh trách
nhi m c a gia ình, c ng ng trong vi c b o m quy n c tham gia,
hoàn thành ph c p giáo d c c a h c sinh THPT c nâng cao.
+ C s h t ng t i a ph ng c c i t o phù h p, b o m s tham gia
ho t ng c ng ng cho h c sinh khuy t t t nói riêng và ng i khuy t
t t nói chung.
+ Xây d ng c m ng l i d ch v h tr giáo d c hòa nh p h c sinh
khuy t t t t i c ng ng.

Hoạt động 7: Bổ sung thông tin về các điều kiện thực hiện giáo
dục hoà nhập học sinh khuyết tật.
Các nhóm h c viên th o lu n, so sánh v i các i u ki n chung v a nêu trên.
Hoạt động 8: Thống nhất về các điều kiện cần thiết để thực hiện
giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật.
1. Nhiệm vụ

Các nhóm h c viên trao i th ng nh t v các i u ki n c n thi t th c
hi n giáo d c hoà nh p h c sinh khuy t t t.

2. Thông tin phản hồi

—
—
—
—

Các i u ki n c b n th c hi n giáo d c hòa nh p h c sinh khuy t t t
bao g m:
C s pháp lí b o m và khuy n khích th c hi n giáo d c hòa nh p h c
sinh khuy t t t.
Ch o, h ng d n c th c a h th ng qu n lí giáo d c.
Ngu n nhân l c b o m th c hi n giáo d c hòa nh p h c sinh
khuy t t t có ch t l ng.
Nh n th c và s ng h c a c ng ng v giáo d c hòa nh p h c sinh
khuy t t t.
GIÁO DỤC HOÀ NHẬP TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

|

33