QUAN LY HOAT DONG KIEM TRA DANH GIA KET QUA HOC TAP HOC SINH THCS

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN

THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH
GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở MỘT SỐ
TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUẬN 5,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Thuộc nhóm ngành khoa học: Khoa học giáo dục

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 4 năm 2016

1


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN

THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC
TẬP CỦA HỌC SINH Ở MỘT SỐ TRƢỜNG THCS QUẬN 5,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Thuộc nhóm ngành khoa học: Khoa học Giáo dục
Nhóm sinh viên thực hiện:

Nguyễn Trí Hậu ( Trƣởng nhóm )

Lê Hoài Mi
Trần Nguyễn Bích Ngọc

Dân tộc: Kinh
Lớp: QLGD K39

Khoa: Khoa học Giáo dục

Năm thứ: 3

Số năm đào tạo: 4

Ngành học: Quản lý Giáo dục
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Đức Danh

2


LỜI CAM ĐOAN
Chúng tôi xin cam đoan bài nghiên cứu khoa học này là công trình nghiên cứu do
nhóm sinh viên của chúng tôi thực hiện.
Các tài liệu sử dụng trong đề tài nghiên cứu này đều đƣợc trích dẫn đầy đủ, chính xác
và đƣợc ghi trong phần danh mục tài liệu tham khảo. Các số liệu, những kết luận
nghiên cứu đƣợc trình bày trong đề tài nghiên cứu này là trung thực và chƣa từng
đƣợc công bố trên tạp chí khoa học dƣới bất cứ hình thức nào.
Chúng tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
TPHCM, ngày 22 tháng 4 năm 2016
Nhóm thực hiện
Ký tên

Nguyễn Trí Hậu

Trần Nguyễn Bích Ngọc

Lê Hoài Mi

3


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành công trình nghiên cứu khoa học “Thực trạng quản lý hoạt động kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở một số trường THCS Q.5, TPHCM”.
Chúng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Tiến sĩ Nguyễn Đức Danh, Giảng viên
Khoa Khoa học Giáo dục, Trƣờng Đại học Sƣ phạm thành phố Hồ Chí Minh, ngƣời
thầy đã tận tình giúp đỡ, góp ý cho chúng tôi trong quá trình nghiên cứu.
Chúng tôi chân thành cảm ơn Quý Thầy Cô Khoa Khoa học Giáo dục, Khoa Tâm lý
học Trƣờng Đại học Sƣ phạm TPHCM đã hƣớng dẫn, giảng dạy cho chúng tôi suốt 4
năm, tích lũy cho chúng tôi những kiến thức về chuyên ngành để chúng tôi thực hiện
bài nghiên cứu.
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn quý Thầy, Cô Ban giám hiệu các Trƣờng THCS Ba
Đình và Trƣờng THCS Mạch Kiếm Hùng, tập thể Thầy/Cô cũng nhƣ học sinh của hai
trƣờng đã nhiệt tình giúp đỡ chúng tôi trong việc cung cấp những thông tin quý báu về
thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh tại đơn
vị, những thông tin này là nguồn tƣ liệu thiết thực giúp chúng tôi có thể hoàn thành
bài nghiên cứu một cách chu đáo nhất.
Cuối cùng, chúng tôi xin cảm ơn những anh, chị sinh viên Khoa Khoa học Giáo dục
đã giúp đỡ nhóm rất nhiều trong việc tƣ vấn thực hiện đề tài nghiên cứu.
Mặc dù nhóm đã đầu tƣ nhiều công sức, nhƣng chắc chắn bài nghiên cứu không thể
tránh khỏi những sai sót, chúng tôi rất mong đƣợc sự góp ý của quý Thầy, Cô, quý
anh, chị và các bạn cùng khóa để bài nghiên cứu đƣợc hoàn thiện hơn.

TPHCM, ngày 22 tháng 04 năm 2016
Nhóm nghiên cứu

4


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ......................................................................................................11
1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................11
2. Mục đích nghiên cứu .............................................................................................12
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ......................................................................12
4. Giả thiết nghiên cứu ..............................................................................................12
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................12
6. Phạm vi nghiên cứu ...............................................................................................13
7. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................13
CHƢƠNG 1..............................................................................................................16
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ VÀ QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC
SINH PHỔ THÔNG ...............................................................................................16
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .................................................................................16
1.2. Các khái niệm liên quan đến vấn đề nghiên cứu................................................29
1.3. Về quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh THCS..35
1.3.1. Kiểm tra, đánh giá KQHT của HS ...........................................................35
1.3.2. Phân loại kiểm tra, đánh giá KQHT .........................................................43
1.3.3. Vị trí, vai trò của kiểm tra, đánh giá KQHT trong quá trình dạy học ......43
1.3.4. Mục đích của việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập ..............................45
1.3.5. Cơ sở và yêu cầu, nguyên tắc kiểm tra đánh giá kết quả học tập.............46
1.3.6. Các phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập: .............................49
1.4. Quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh trung học cơ
cơ sở ..........................................................................................................................52

TIỂU KẾT CHƢƠNG I ............................................................................................65
CHƢƠNG 2: ............................................................................................................66
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KTĐG VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở
MỘT SỐ TRƢỜNG THCS QUẬN 5, TP.HCM ..................................................66
2.1. Vài nét khái quát về Quận 5, TPHCM ...............................................................66
2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ..........................................................................67
2.3. Thực trạng về công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh các trƣờng THCS Quận 5, TPHCM............................................................70

5


2.3.1. Thực trạng hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh các
trƣờng THCS Quận 5, TPHCM..........................................................................70
2.3.2. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học
sinh các trƣờng THCS Quận 5, TPHCM............................................................84
2.4. Đánh giá chung về công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của HS
ở một số trƣờng THCS Quận 5, TPHCM .................................................................95
2.4.1. Ƣu điểm ....................................................................................................95
2.4.2. Hạn chế .....................................................................................................96
2.4.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả công tác quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập học sinh ở một số trƣờng THCS Quận 5, TPHCM 97
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2..........................................................................................100
CHƢƠNG 3............................................................................................................101
ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN
LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC
SINH Ở MỘT SỐ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUẬN 5, TPHCM ....101
3.1. Cơ sở pháp lý ...................................................................................................101
3.2. Cơ sở lý luận ....................................................................................................102

3.3. Cơ sở thực tiễn .................................................................................................102
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3..........................................................................................109
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..............................................................................110
Kết luận ...................................................................................................................110
Kiến nghị .................................................................................................................113
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................115
PHỤ LỤC ...............................................................................................................117

6


BẢNG DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Viết đầy đủ

Viết tắt

Ban giám hiệu

BGH

Cán bộ quản lý

CBQL

Cao đẳng Sƣ phạm Trung ƣơng

CĐSPTƢ

Đánh giá

ĐG

Điểm trung bình

ĐTB

Giáo dục

GD

Giáo dục và Đào tạo

GD&ĐT

Giáo viên

GV

Giáo viên chủ nhiệm

GVCN

Học sinh

HS

Kết quả học tập

KQHT

Kiểm tra

KT

Kiểm tra đánh giá

KTĐG

Nghiên cứu khoa học

NCKH

Nhà xuất bản

NXB

Phụ huynh

PH

Phƣơng pháp

PP

Phƣơng pháp dạy học

PPDH

Quản lý giáo dục

QLGD

Thành phố Hồ Chí Minh

TPHCM

Tổ trƣởng chuyên môn

TTCM

Trắc nghiệm khách quan

TNKQ

Trung học cơ sở

THCS

Trung học phổ thông

THPT

7


DANH MỤC CÁC BẢNG

STT

KÝ HIỆU

1

Bảng 1.1

2

Bảng 2.1

3

Bảng 2.2

TÊN BẢNG
Ƣu, nhƣợc điểm của phƣơng pháp trắc nghiệm khách
quan
Vài nét về đối tƣợng nghiên cứu
Nhận thức của CBQL, GV và HS về tầm quan trọng của
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập học sinh THCS

TRANG
52
70
71

Vai trò của công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
4

Bảng 2.3

giá kết quả học tập của HS trong hoạt động dạy học tại

72

trƣờng
5

Bảng 2.4

6

Bảng 2.5

7

Bảng 2.6

8

Bảng 2.7

9

Bảng 2.8

10

Bảng 2.9

11

Bảng 2.10

12

Bảng 2.11

13

Bảng 2.12

14

Bảng 2.13

Nhận thức của CBQL và GV về mục đích kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập học sinh THCS
Nhận thức của CBQL và GV về hiệu quả của các
phƣơng pháp ĐG KQHT
Mức độ và kết quả vận dụng các phƣơng pháp kiểm tra,
đánh giá KQHT của học sinh
Mức độ GV kết hợp các phƣơng pháp kiểm tra, đánh
giá KQHT theo đánh giá của HS
Vận dụng các phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá vào các
môn học
Mức độ và kết quả thực hiện yêu cầu kiểm tra, đánh giá
KQHT của học sinh
Mức độ và kết quả thực hiện quản lý việc ra đề kiểm tra
Mức độ và kết quả thực hiện quản lý tổ chức hoạt động

kiểm tra, thi
Đánh giá của HS về một số nội dung trong công tác
quản lý tổ chức kiểm tra, thi trên lớp
Mức độ và kết quả thực hiện quản lý việc chấm bài, ghi
điểm KQHT của HS
8

73

75

77

78

80

81
84
86

88

91


15

Bảng 2.14

Mức độ và kết quả thực hiện quản lý việc đánh giá, xếp
loại KQHT của HS

92

Mức độ và kết quả thực hiện quản lý việc bồi dƣỡng,
16

Bảng 2.15

nâng cao năng lực kiểm tra, đánh giá KQHT HS của

93

GV
Đánh giá của GV về mức độ tác động của những yếu tố
17

Bảng 2.16

đến hiệu quả quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập
của HS

9

97


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ ĐỒ THỊ

STT

KÝ HIỆU

TÊN BẢNG

1

Hình 1.1

2

Hình 1.2

Sơ đồ tiến trình kiểm tra

37

3

Hình 1.5

Các phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá KQHT

50

Sơ đồ biểu diễn các mối quan hệ tác động tƣơng
hỗ giữa chủ thể và khách thể quản lý

TRANG

33

Nhận thức của CBQL, GV và HS về tầm quan
4

Biểu đồ 2.1 trọng của kiểm tra, đánh giá KQHT học sinh

71

THCS
5

Biểu đồ 2.2

Nhận thức của CBQL, GV về hiệu quả của các
phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá KQHT

10

76


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Việt Nam ngày càng phát triển và hội nhập thế giới trên nhiều mặt, đặc biệt sự
hội nhập về kinh tế - xã hội ngày càng phát triển đòi hỏi nền giáo dục quốc gia phải
không ngừng nâng cao chất lƣợng để đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho sự
phát triển đó. Giáo dục đƣợc thể hiện qua việc ngƣời học tiếp thu tri thức và vận dụng
vào thực tiễn. Để đánh giá đƣợc chất lƣợng giáo dục, khâu kiểm tra, đánh giá phải tổ
chức nghiêm túc và khoa học. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập là một trong những

khâu quan trọng của quá trình dạy học và liên hệ mật thiết đến việc phản ánh chất
lƣợng dạy học. Thông qua việc kiểm tra, đánh giá, ngƣời dạy có thể rút kinh nghiệm
cho bản thân trong quá trình truyền thụ kiến thức cho học sinh. Đối với ngƣời học, kết
quả đánh giá nhằm ghi nhận mức độ lĩnh hội các mục tiêu học tập đã đặt ra. Bên cạnh
đó, kết quả kiểm tra, đánh giá cũng có ý nghĩa nhất định đối với nhà quản lý giáo dục
để giúp họ hoàn thiện hơn nữa công tác quản lý. Vì vậy, để nâng cao chất lƣợng giáo
dục nói chung, chất lƣợng dạy học nói riêng, các nhà giáo dục và ngƣời học cần chú
trọng vào công tác kiểm tra đánh giá kết quả học tập. Tuy nhiên, thực tế cho thấy công
tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh vẫn còn nhiều bất cập. Việc kiểm
tra kết quả học tập của học sinh phổ thông vẫn nặng nề kiến thức sách vở, chƣa tập
trung vào sự phát triển của ngƣời học và chủ yếu ở các mức thấp của sự lĩnh hội là
nhớ và tái hiên kiến thức. Mục tiêu đánh giá kết quả học tập chỉ chú trọng điểm số
cuối của quá trình dạy – học và mục đích của kiểm tra đánh giá vẫn chủ yếu phục vụ
công tác quản lý nhƣ xếp loại học sinh, xét lên lớp, cấp chứng chỉ, v.v…Trong khi đó,
chức năng cung cấp thông tin phản hồi cho học sinh và giáo viên thông qua kiểm tra
đánh giá các môn học hầu nhƣ chƣa đƣợc chú trọng. Điều này có thể do công tác quản
lý chƣa thật sự hiệu quả nên chƣa phản ánh đúng năng lực ngƣời học.
Theo quyết định của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo kể từ năm học 2006-2007, các
trƣờng THCS bắt đầu triển khai thực hiện chƣơng trình, sách giáo khoa mới, việc đổi
mới nội dung chƣơng trình, sách giáo khoa, đòi hỏi phải đổi mới công tác tổ chức
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập. Đặc biệt, điều này cũng đặt ra sự đổi mới trong
công tác quản lý giáo dục, nhất là quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
11


của học sinh. Tuy có nhiều nghiên cứu về hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của học sinh trung học phổ thông nhƣng chƣa có nghiên cứu về thực trạng quản lý
hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trung học cơ sở. Vì vậy,
chúng tôi chọn đề tài “Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập của học sinh ở một số trƣờng Trung học cơ sở quận 5, Thành phố Hồ

Chí Minh” làm đề tài nghiên cứu khoa học của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập của học sinh ở một số trƣờng THCS Quận 5, TPHCM. Từ đó, đề xuất một số
biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập của học sinh ở một số trƣờng THCS này.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1 Khách thể nghiên cứu
Công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở
trƣờng THCS.
3.2 Đối tượng nghiên cứu
Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả kết quả học tập của học
sinh ở một số trƣờng THCS quận 5, TPHCM.
4. Giả thiết nghiên cứu
Công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở
một số trƣờng THCS Quận 5, TPHCM có thể đã đƣợc thực hiện khá tốt trong việc xây
dựng kế hoạch; tổ chức – chỉ đạo tổ chuyên môn và giáo viên lập kế hoạch kiểm tra
đánh giá các môn học; quản lý việc thực hiện quy chế đánh giá xếp loại học lực của
học sinh. Tuy nhiên, công tác này có thể vẫn còn một số mặt hạn chế về quản lý việc
ra đề kiểm tra, quản lý việc chấm bài, trả bài, ghi điểm; quản lý bồi dƣỡng nâng cao
năng lực ra đề của giáo viên.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1 Phân tích, hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý và quản lý hoạt động kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trƣờng phổ thông
12


5.2 Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở một số trƣờng THCS Quận 5, TPHCM.
5.3 Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt

động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở một số trƣờng THCS Quận 5,
TPHCM.
6. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng công tác quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập của học sinh bao gồm: Quản lý lập kế hoạch kiểm tra, thi trên
lớp; Quản lý việc chấm trả bài kiểm tra, lƣu điểm vào sổ điểm cá nhân; Quản lý việc
ghi điểm, đánh giá, xếp loại KQHT của HS trong sổ điểm lớn; Quản lý việc bồi
dƣỡng, nâng cao năng lực ra đề của GV.
7. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
7.1 Phương pháp luận
- Quan điểm hệ thống – cấu trúc:
Vận dụng quan điểm hệ thống cấu trúc vào đề tài này, ngƣời nghiên cứu có thể
nghiên cứu thực trạng công tác quản lý hoạt động KTĐG kết quả học tập của học sinh
trong mối quan hệ với công tác quản lý hoạt động giáo dục của học sinh ở trƣờng
THCS.
Nghiên cứu công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh cần nghiên cứu hệ thống các hoạt động quản lý cụ thể sau: Quản lý lập kế
hoạch kiểm tra, đánh giá các môn học; Quản lý việc ra đề; Quản lý tổ chức kiểm tra,
thi trên lớp; Quản lý việc chấm, trả bài kiểm tra, lƣu điểm vào sổ điểm cá nhân; Quản
lý việc ghi điểm, đánh giá, xếp loại KQHT của HS; Quản lý việc bồi dƣỡng, nâng cao
năng lực ra đề của GV.
Khi đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động KTĐG
kết quả học tập của học sinh ở một số trƣờng THCS tại Quận 5, các biện pháp đƣợc
sắp xếp trong mối liên hệ chặt chẽ với nhau và theo một chỉnh thể thống nhất.
- Quan điểm lịch sử:
Ngƣời nghiên cứu thực hiện quá trình nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh bằng cách tìm hiểu, phát hiện sự nảy
13

sinh, phát triển vào những khoảng thời gian và không gian, với những điều kiện hoàn
cảnh cụ thể để phát hiện đƣợc quy luật tất yếu trong quá trình quản lý kiểm tra đánh
giá kết quả học tập của học sinh.
- Quan điểm thực tiễn:
Vận dụng quan điểm thực tiễn vào đề tài này, ngƣời nghiên cứu phân tích đánh
giá công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh phải
đặt trong điều kiện cụ thể của từng trƣờng THCS. Các biện pháp nâng cao hiệu quả
công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh phải dựa
vào điều kiện thực tiễn về nhân lực, khả năng và điều kiện thực hiện để đƣa ra các
biện pháp quản lý mang tính khả thi.
7.2 Phương pháp nghiên cứu cụ thể:
7.2.1 Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích, tổng hợp các cơ sở lý luận từ các giáo trình, bài báo, tạp chí chuyên
ngành, văn bản chỉ đạo của ngành giáo dục,…có liên quan đến công tác kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập và công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của học sinh ở trƣờng phổ thông.
7.2.2 Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
a) Phƣơng pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Mục đích điều tra: Bảng hỏi đƣợc thiết kế nhằm mục đích tìm hiểu thực trạng
hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT và công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá
KQHT của HS THCS.
Nội dung: Chia làm 2 phần: Phần 1 tìm hiểu về thực trạng hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập của học sinh, Phần 2 tìm hiểu thực trạng quản lý hoạt động
kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh THCS.
Đối tƣợng điều tra: Bảng hỏi dành cho các đối tƣợng là CBQL (phó hiệu trƣởng
chuyên môn, tổ trƣởng chuyên môn), giáo viên và học sinh THCS.
b) Phƣơng pháp phỏng vấn
14

Mục đích: nhằm thu thập thêm thông tin về thực trạng công tác quản lý hoạt
động kiểm tra, đánh giá KQHT của HS ở một số trƣờng THCS Quận 5, TPHCM sau
khi đã kiểm tra sơ bộ kết quả thu số liệu từ khảo sát bằng bảng hỏi.
Nội dung: Bƣớc đầu là tìm hiểu và nắm bắt sơ bộ tình hình chung liên quan
đến nội dung công tác quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học
sinh trong dạy học ở trƣờng THCS nhằm mục đích xây dựng bảng hỏi. Sau đó tìm
hiểu sâu hơn và lấy ý kiến ở một số nội dung có liên quan đến công tác quản lý hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trong trƣờng
Đối tƣợng: phỏng vấn một số CBQL là Ban giám hiệu của trƣờng.
c) Phƣơng pháp thống kê toán học
Phƣơng pháp này nhằm xử lý kết quả nghiên cứu để đánh giá thực trạng và
làm cơ sở đề xuất biện pháp. Để xử lý số liệu điều tra thực trạng, ngƣời nghiên cứu
dùng phần mềm SPSS 20 để tính số liệu phần trăm, điểm trung bình, hệ số tƣơng
quan PEARSON. Từ đó, ngƣời nghiên cứu phân tích đánh giá thực trạng nhằm đề
xuất các biện pháp quản lý phù hợp.

15


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ VÀ
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC
TẬP CỦA HỌC SINH PHỔ THÔNG
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Ngoài nước
Ngay từ khi xuất hiện mô hình nhà trƣờng các hình thức KTĐG mức độ của
ngƣời học cũng ra đời. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập xuất hiện từ lâu ở các
quốc gia có nền giáo dục phát triển sớm nhƣ Trung Quốc, Ả Rập,…Tuy nhiên ở mỗi
giai đoạn lịch sử, mỗi quốc gia có những hình thức, phƣơng pháp KTĐG khác nhau
nhƣng đều nhằm phân biệt năng lực và phẩm chất ngƣời học, đảm bảo chính xác và

khách quan, đƣa ra những qui định chuẩn, phù hợp với yêu cầu của xã hội hiện tại.
Thời kì phong kiến sử dụng thi, kiểm tra để đánh giá kết quả của ngƣời học; Thời kì
tiền công nghiệp thi, kiểm tra phải phù hợp với trình độ ngƣời học và coi đó là một
cách thức dạy và học, có vai trò khuyến khích học sinh tích cực, tự giác học tập;
Thời kì hậu công nghiệp KTĐG phát triển theo tiêu chí hƣớng vào mục đích, yêu
cầu của chƣơng trình giảng dạy.
Đầu thế kỷ XVI, nhà giáo dục vĩ đại J.A Comenxki (1592-1670) đã đƣa ra
mô hình nhà trƣờng và đƣợc nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng. Đó là nhà trƣờng
đƣợc phân theo cấp học, bậc học ở những lứa tuổi nhất định; các môn học trong nhà
trƣờng đƣợc quy định chặt chẽ có chƣơng trình, có nội dung cụ thể thống nhất; thời
gian đào tạo cũng đƣợc ấn định, đƣơng nhiên cách KTĐG kết quả học tập của học
sinh cũng đƣợc quy định rõ ràng.
Đến thế kỷ XVIII thì hệ đánh giá chất lƣợng đầu tiên đƣợc áp dụng phổ biến
trong nhà trƣờng. Lúc đầu hệ đánh giá có 3 bậc chính: Tốt - Trung bình - Kém. Tuy
nhiên để đánh giá đƣợc theo 5 bậc chất lƣợng học sinh thì phải kiểm tra nhƣ thế nào
để đánh giá đƣợc chính xác, phù hợp với đối tƣợng học sinh nhằm không ngừng
nâng cao chất lƣợng dạy và học mới là vấn đề đƣợc các nhà giáo dục quan tâm.
Từ những năm 1970 trở lại đây có rất nhiều công trình nghiên cứu từng vấn
đề cụ thể, trong đó xác định một cách khoa học nội dung đánh giá kết quả của học
16


sinh nhƣ: Những vấn đề lý luận dạy học của việc đánh giá trí thức (V.M.Palomxki);
Con đƣờng hoàn thiện việc kiểm tra tri thức kỹ năng (X.V.Uxova). Cũng trong giai
đoạn này nhiều tác giả cũng đã nghiên cứu các nguyên tắc của việc KTĐG nhằm
đảm bảo tính khách quan nhƣ: Các hƣớng nâng cao tính khách quan trong việc đánh
giá tri thức học sinh (A.M.Levitop).
1.1.2. Trong nước
Ở nƣớc ta kiểm tra, đánh giá bằng thi cử có từ thời nhà Lý (thế kỷ XI-XII),
thời nhà Lý thế kỷ XI – XIII thông qua các kì thi Hƣơng để chọn tú tài, cử nhân; thi

Hội để chọn Thái học sinh, phó bảng, thi Đình để chọn Trạng nguyên, Bảng nhãn,
Thám hoa với 3 hình thức cơ bản là thi Văn, thi Võ, thi Lại viên. Trong các kì thi
này đƣợc quy định rất chặt chẽ nhiệm vụ của các lực lƣợng, sự thƣởng phạt nghiêm
minh. Tuy nhiên có nhiều phiền toái, gò bó, không phát huy hết khả năng sáng tạo
của thí sinh. Bên cạnh đó kết quả của các kì thi thi này hoàn toàn phụ thuộc vào sự
nhận xét chủ quan của giám khảo.
Thời kỳ Pháp thuộc, nền giáo dục Việt Nam mang tính nô dịch thuộc địa với
chủ trƣơng đào tạo một số ít ngƣời làm tay sai, còn đại đa số nhân dân là mù chữ
(chính sách ngu dân để dễ cai trị). Song ở thời kỳ này các kỳ thi tuyển đƣợc tổ chức
rất nghiêm túc và đƣợc bảo đảm bằng pháp luật, trung tâm khảo thí là đơn vị độc
lập với Bộ Giáo dục. Công tác KTĐG chất lƣợng giáo dục luôn gắn liền với mục
tiêu đào tạo của thực dân phong kiến.
Từ sau Cách mạng tháng 8/1945 đến nay KTĐG đã có nhiều biến đổi căn
bản so với chế độ xã hội cũ. Nền giáo dục Việt Nam đã trải qua 3 lần cải cách, với
mỗi lần mục tiêu giáo dục đào tạo đƣợc điều chỉnh cho phù hợp với tình hình đất
nƣớc. Đặc biệt là trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển giáo dục - đào
tạo, hoạt động nghiên cứu KTĐG; nghiên cứu công tác quản lý hoạt động KTĐG có
những phát triển mới. Nhiều nhà nghiên cứu đã chỉ ra những yêu cầu về quản lý
nhằm nâng cao chất lƣợng KTĐG góp phần nâng cao chất lƣợng dạy và học.
Năm 1969 tác giả Dƣơng Thiệu Tống trong “Trắc nghiệm và đo lƣờng thành
tích học tập”, đƣa ra nhận định soạn thảo đề kiểm tra, đánh giá kết quả học tập phải
dựa trên mục tiêu dạy học, đồng thời chỉ ra những điểm khác nhau giữa phƣơng
pháp luận đề và phƣơng pháp trắc nghiệm khách quan, cách sử dụng từng phƣơng
pháp phù hợp từng mục đích đánh giá.
17


Có thể nói, khoa học về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập phát triển chậm,
mãi đến những năm 70 của thế kỷ XX, xuất hiện các công trình nghiên cứu nhƣ:
“Tổ chức quá trình dạy học đại học” của tác giả Lê Khánh Bằng năm 1993, đã nêu

lên vai trò, ý nghĩa kiểm tra, đánh giá kết quả học tập đối với quá trình dạy học, các
hình thức kiểm tra, cách chuẩn bị, tiến hành kiểm tra, đánh giá chấm bài và đề xuất
các biện pháp đáp ứng yêu cầu điều chỉnh, kích thích học tập của công tác kiểm tra,
đánh giá.
Năm 1995 tác giả Nguyễn Đình Chỉnh trong “Vấn đề đặt câu hỏi của giáo
viên đứng lớp, kiểm tra, đánh giá việc học tập của học sinh”, xem vấn đề kiểm tra,
đánh giá học sinh là “cơm ăn nƣớc uống” hằng ngày. Tác giả đồng thời chỉ ra và
phân tích các chức năng của đánh giá (chức năng định hƣớng, chức năng điều chỉnh,
chức năng xác nhận hay xếp loại). Với những chức năng trên đánh giá là một khâu
không thể thiếu trong quá trình dạy học, bởi vì: “Cấu trúc của quá trình dạy học đòi
hỏi phải có sự vận hành của thành phần liên hệ ngƣợc, vì thiếu nó không thể đảm
bảo việc điều chỉnh và sửa đổi quá trình này”.
Đầu thế kỷ XXI, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học giáo dục và khoa
học quản lý giáo dục ở Việt Nam nhiều bài báo về giáo dục, quản lý giáo dục ra đời
nhƣ: Phan Trọng Ngọ ở tác phẩm “Dạy học và phƣơng pháp dạy học trong nhà
trƣờng” bàn về khái niệm đánh giá, mối quan hệ của đánh giá và mục tiêu học tập,
các phƣơng pháp đánh giá.
Năm 2002, để tăng cƣờng quản lý chất lƣợng đầu vào các kỳ thi đại học, cao
đẳng, Bộ GD&ĐT bắt đầu tổ chức kỳ thi đại học “3 chung” và cuối tháng 9/2003
Bộ đã cho phép thành lập “Cục Khảo Thí và Kiểm Định Chất Lƣợng” thực hiện vai
trò quản lý công tác kiểm tra, đánh giá để cải tiến việc thi cử và đánh giá chất lƣợng
các trƣờng đại học.
Các công trình nghiên cứu về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh
cũng đƣợc tiến hành nhiều, đặc biệt là nhiều công trình đƣợc thực hiện trong thời
gian gần đây.
Đinh Thị Kim Hòa (2008), “Nghiên cứu thực trạng việc đánh giá kết quả học
tập của sinh viên trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Trung ƣơng”. Đề tài khảo sát 53 giáo
viên và 255 sinh viên của 5 khoa: Giáo dục Đặc biệt, Giáo dục Mầm non, Công
nghệ thông tin, Sƣ phạm Âm nhạc và Mác Lê-Nin tƣ tƣởng Hồ Chí Minh. Tác giả
18

tập trung đi sâu vào nghiên cứu đánh giá các đề thi tự luận và đề trắc nghiệm khách
quan. Đề tài đã đƣa ra kết luận rằng việc đánh giá kết quả học tập của học sinh
trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Trung ƣơng là đánh giá theo quá trình chứ không đánh
giá qua điểm thi kết thúc học phần.
Kết quả điều tra từ giáo viên và sinh viên, giáo viên trƣờng Cao đẳng Sƣ
phạm Trung ƣơng cho thấy GV, SV sử dụng 5 phƣơng pháp KTĐG sau để đánh giá
kết quả học tập của sinh viên: Viết (tự luận), vấn đáp, thực hành, bài tập lớn và trắc
nghiệm khách quan. Tuy nhiên đa số giáo viên thƣờng xuyên sử dụng phƣơng pháp
thi viết tự luận để đánh giá KQHT cho sinh viên. Một số giáo viên thỉnh thoảng sử
dụng phƣơng pháp vấn đáp và thực hành còn lại hầu nhƣ họ ít sử dụng phƣơng pháp
TNKQ và bài tập lớn để đánh giá KQHT cho sinh viên. Khảo sát cho thấy có gần
21% giáo viên thƣờng xuyên kết hợp 3 phƣơng pháp KTĐG để đánh giá KQHT
trong một học phần. Điều này lí giải các giáo viên đã sử dụng rất nhiều phƣơng
pháp KTĐG khác nhau trong một học phần để hiệu quả đánh giá đƣợc cao hơn.
Điều này cần đƣợc động viên và khuyến khích các giáo viên vì nếu kết hợp nhiều
phƣơng pháp KT, ĐG thì sẽ đánh giá chính xác năng lực của sinh viên hơn. Đồng
thời cũng có khoảng 7% giáo viên không bao giờ kết hợp 3 phƣơng pháp KTĐG
KQHT cho sinh viên trong 1 học phần. Khảo sát các GV đều nhận thức rằng nếu
muốn đánh giá kĩ năng ngƣời học thì nên chọn phƣơng pháp thực hành. Nếu mục
tiêu của bài thi kết thúc cho kết quả đánh giá khách quan, muốn chấm bài nhanh,
muốn xử lí kết quả thuận lợi và đề thi bao phủ nội dung kiến thức chƣơng trình học
thì sử dụng phƣơng pháp TNKQ. Muốn đánh giá khả năng viết thì GV sẽ ra đề tự
luận. Khảo sát còn cho thấy phƣơng pháp thi viết tự luận vẫn đƣợc các giáo viên sử
dụng nhƣ một phƣơng pháp chính để đánh giá KQHT cho sinh viên (67,7%), nó
cũng cho thấy đây là một xu hƣớng chung là các giáo viên ngại thay đổi. Số liệu
trên cũng cho thấy, phƣơng pháp vấn đáp (11,2%), thực hành (10,3%), TNKQ
(4,9%) và bài tập lớn (5,8%) không phải là phƣơng pháp chủ đạo để đánh giá
KQHT cho sinh viên. Qua khảo sát, đề tài còn cho thấy việc thực hiện đánh giá kết

quả học tập của sinh viên trƣờng còn một số tồn tại. Đề thi khó có khả năng bao phủ
kín chƣơng trình học, tiêu chí đánh giá chƣa rõ ràng, quy trình chấm điểm chƣa đảm
bảo. Thậm chí có đề thi còn chƣa phù hợp với mục tiêu chƣơng trình học. Các đề thi
đƣợc biên soạn theo kinh nghiệm, cảm tính của giáo viên chứ chƣa đúng theo quy
19


trình do vậy không đảm bảo các yêu cầu kĩ thuật. Mặt khác, giáo viên chƣa chú
trọng đến chất lƣợng của đề thi. Bởi vậy việc đánh giá KQHT ở trƣờng CĐSPTƢ sẽ
thiếu công bằng, thiếu khách quan và khó đánh giá đúng năng lực của sinh viên.
Vũ Thị Ngọc Anh (2010), nghiên cứu đề tài “Thực trạng đánh giá kết quả
học tập của học sinh ở nhà trƣờng phổ thông hiện nay”. Về lí luận, đề tài đã đƣa ra
một số khái niệm cơ bản về đánh giá kết quả giáo dục. Đánh giá trong giáo dục là
quá trình thu thập và lý giải kịp thời, có hệ thống thông tin về hiện trạng, khả năng
hay nguyên nhân về chất lƣợng và hiệu quả giáo dục căn cứ và mục tiêu dạy học,
mục tiêu đào tạo, làm cơ sở cho những chủ trƣơng, biện pháp và hành động giáo
dục tiếp theo. Đánh giá kết quả học tập là quá trình thu thập thông tin, xử lý thông
tin và diễn giải hiện trạng, nguyên nhân, hiệu quả, chất lƣợng giáo dục theo hai khía
cạnh khác nhau: kết quả học tập đạt đƣợc của học sinh so với kết quả học tập của
học sinh khác, và kết quả học tập đạt đƣợc của học sinh so với mục tiêu giáo dục
đạt ra. Phƣơng pháp đánh giá là cách thức tƣơng tác giữa ngƣời đánh giá và ngƣời
đƣợc đánh giá nhằm thu thập thông tin cho quá trình đánh giá. Mỗi phƣơng pháp
đánh giá lại có các kỹ thuật đi kèm, kỹ thuật đánh giá là cách thức triển khai các
giai đoạn cụ thể trong quy trình đánh giá. Và để thực hiện các chức năng đánh giá,
việc đánh giá cần đảm bảo một số nguyên tắc sau: nguyên tắc khách quan, nguyên
tắc công bằng, nguyên tác đảm bảo tính toàn diện, nguyên tác đảm bảo tính công
khai, nguyên tắc đảm bảo tính giáo dục và nguyên tắc đảm bảo tính phát triển. Đề
tài đã tiến hành thực hiện tổng quan kinh nghiệm quốc tế về đánh giá kết quả học
tập của học sinh theo ba bƣớc:
Thứ nhất, lựa chọn một số quốc gia phát triển và đang phát triển ở các châu

lục, có hệ thống giáo dục tƣơng đồng hoặc tƣơng đối khác biệt với Việt Nam.
Thứ hai, tập trung mô tả và so sánh về phƣơng thức đánh giá trong lớp học
và thi cử cấp quốc gia, phân cấp quản lý việc đánh giá kết quả học tập, cách sử dụng
kết quả đánh giá kết quả học tập.
Thứ ba, khái quát hóa xu thế đánh giá kết quả học tập của học sinh trên thế
giới.
Từ đó, đề tài đã rút ra những bài học kinh nghiệm về quản lý và chỉ đạo việc
đánh giá kết quả học tập của học sinh nhƣ sau: Cần phân cấp quản lý về đánh giá
kết quả học tập; Cần khôi phục lại kỳ thi tốt nghiệp trung học cơ sở; Tăng cƣờng
20


các kỳ đánh giá quốc gia định kỳ ở các giai đoạn lớp 3, 5,7, 9 và 11; Sử dụng đa
dạng hóa các phƣơng pháp đánh giá; Sử dụng đa dạng, hợp lý các công cụ khác
nhau; Tiêu chí hóa chuẩn kiến thức, kỹ năng và xây dựng chuẩn đánh giá thống nhất
trên cả nƣớc; Cần phân tích nhiều loại thông tin về kết quả học tập.
Về thực tiễn đề tài đã đƣa ra thực trạng đánh giá kết quả học tập của học sinh
phổ thông, trong đó đã đề cập đến phƣơng thức đánh giá, đến công tác chỉ đạo hoạt
động đánh giá, và đến quá trình triển khai công tác đánh giá kết quả học tập của học
sinh ở trƣờng phổ thông. Từ đó, đề tài đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu
quả của việc đánh giá kết quả học tập của học sinh phổ thông.
Về phƣơng thức đánh giá kết quả học tập, cần xác định mục tiêu đánh giá, đó
là phạm vi, là lĩnh vực đánh giá đối với từng lớp, từng chƣơng cụ thể,…Cần căn cứ
vào tính chất của giai đoạn giáo dục và thời điểm tiến hành hoạt động động đánh giá
để lựa chọn mục tiêu đánh giá thích hợp. Đối với chƣơng trình giáo dục phổ thông
Việt Nam hiện nay, mục tiêu đánh giá đƣợc phân chia thành ba lĩnh vực là kiến thức,
kỹ năng và thái độ. Mỗi mục tiêu thuộc lĩnh vực lại đƣợc diễn tả cụ thể hơn bởi các
chuẩn kiến thức, kỹ năng. Bên cạnh mục tiêu đƣợc phân chia nhƣ trên, cần hƣớng
tới mục tiêu đánh giá theo cách tiếp cận năng lực. Khi đó cần căn cứ vào mục tiêu
của môn học để xác định các năng lực cần hình thành và phát triển ở ngƣời học

thông qua các môn học. Sau khi đã xác định mục tiêu, cần xây dựng nội dung và
tiêu chí đánh giá. Nội dung đánh giá là những kiến thức, kỹ năng đƣợc quy định
trong chƣơng trình giáo dục phổ thông. Các tiêu chí đánh giá chính là cơ sở đánh
giá sự thành công, tiến bộ trong học tập của học sinh. Tiếp đó, cần xác định các loại
hình đánh giá, lựa chọn phƣơng pháp và kỹ thuật đánh giá. Cuối cùng là phân tích
và sử dụng kết quả đánh giá.
Về công tác chỉ đạo hoạt động đánh giá kết quả học tập, Bộ đã thông qua hệ
thống văn bản pháp quy. Theo đó, Bộ đã quy định một số vấn đề cụ thể triển khai
đánh giá về mục đích đánh giá, các phƣơng pháp đánh giá, các hình thức đánh giá,
thang đánh giá, và chuẩn đánh giá. Định hƣớng trên của Bộ đã công tác đánh giá
đánh giá kết quả học tập của học sinh phổ thông dần đƣa nƣớc ta dần tiếp cận với
những thành tựu hiện đại về khoa học đánh giá thế giới. Điều đó đƣợc thể hiện nhƣ
sau: Kết quả học tập của học sinh đƣợc so sánh với yêu cầu cần đạt đƣợc về kiến
thức, kỹ năng của từng môn học; Đa dạng hóa hình thức đánh giá; Đa dạng hóa các
21


loại thông tin về chứng cứ thành công của học sinh; Kết hợp kết quả học tập định
tính và kết quả học tập định lƣợng; năng lực quản lý, chỉ đạo của cán bộ quản lý,
năng lực triển khai của giáo viên đối với việc đổi mới đánh giá kết quả học tập của
học sinh phổ thông.
Bên cạnh những ƣu điểm cơ bản trên, còn một số hạn chế chủ yếu sau: Chƣa
có hƣớng dẫn cụ thể về việc triển khai cụ thể vấn đề đánh giá kết quả học tập phải
căn cứ vào chuẩn kiến thức, kỹ năng và yêu cầu thái độ của chƣơng trình giáo dục
phô thông; Quy chế chỉ sử dụng kết quả nhận xét và điểm số của cuối chƣơng, giữa
học kỳ, đầu học kỳ và cuối năm học nên khó thuyết phục cán bộ quản lý và giáo
viên trƣờng phổ thông sử dụng phƣơng pháp đánh giá nhƣ chuyên gia, nghiên cứu
sản phẩm, trình diễn, tự đánh giá,…; Quy định về thang đánh giá kết quả học tập
nhƣng không quy đinh tiêu chí cho từng mức điểm của thang định khoảng, nên giáo
viên thƣờng xây dựng thang chấm điểm căn cứ vào trình độ nhận thức của học sinh

là chủ yếu; Quy chế cho phép điểm thô làm căn cứ để xếp loại học lực trung bình
môn học, nhƣng điểm thô không thể so sánh và phân tích đƣợc sự tiến bộ của học
sinh, cần phải chuyển điểm thô về cùng một thang quy chuẩn.
Đối với việc đánh giá kết quả học tập ở nhà trƣờng phổ thông, đề tài đã chỉ
ra một số ƣu điểm sau: Về nhận thức, đa số cán bộ quản lý, giáo viên đã nhận thức
đƣợc mục đích quan trọng nhất của hoạt động đánh giá. Do đó, giáo viên đã nhận
thức cần giảm áp lực của điểm số vì điểm số chỉ có tác dụng khi xếp loại học lực,
đồng thời tăng cƣờng nhận xét để giúp học sinh nhìn thấy rõ những yếu kém, sai
lệch của mình trong học tập và tìm cách khắc phục.
Về phƣơng thức đánh giá, các nhà trƣờng đã và đang triển khai hoạt động
đánh giá kết quả học tập theo một tiến trình gồm ba công đoạn với hành động cụ thể
là thu thập thông tin đánh giá, xử lý và phân tích thông tin đã thu thập, ra quyết định
đánh giá. Bên cạnh đó vẫn tồn tại những hạn chế cơ bản về nhận thức và về phƣơng
thức đánh giá. Giáo viên chƣa quan tâm đúng mức đến việc hình thành các mục tiêu
học tập ở mỗi bài, mỗi chƣơng cho học sinh, chƣa khắc phục hoàn toàn áp lực về
điểm số. Giáo viên đã tăng cƣờng đánh giá bằng nhận xét, tuy nhiên các nhận xét
mang tính chủ quan vì không dựa hệ thống tiêu chí rõ ràng và thống nhất.
Đề tài đã tìm hiểu một cách toàn diện về công tác kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập ở nhà trƣờng phổ thông: tìm hiểu cơ sở lý luận về đánh giá kết quả học tập
22


của học sinh ở nhà trƣờng phổ thông: một số khái niệm cơ bản, một số yêu cầu cơ
bản về nguyên tắc và phƣơng thức đánh giá kết quả học tập của học sinh ở nhà
trƣờng phổ thông; đúc kết kinh nghiệm của một số nƣớc về đánh giá kết quả học tập
của học sinh ở nhà trƣờng phổ thông; thực trạng đánh giá kết quả học tập của học
sinh ở nhà trƣờng phổ thông.
Từ đó đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả đánh giá kết quả học tập
của học sinh phổ thông. Tuy nhiên đề tài chỉ đề cập đến phƣơng thức đánh giá, đến
công tác chỉ đạo hoạt động đánh giá, và đến quá trình triển khai công tác đánh giá

kết quả học tập của học sinh ở trƣờng phổ thông mà chƣa đi sâu sát vào từng hoạt
động của công tác này.
Trần Thị Kim Xuyến (2011), thực hiện nghiên cứu “Quản lý hoạt động kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trƣờng Trung học cơ sở Ngô Quyền,
thành phố Hải Phòng”. Tác giả đã khảo sát bằng bảng hỏi với các mức độ “Rất nhất
trí, nhất trí, không nhất trí” cho toàn thể giáo viên và học sinh trong nhà trƣờng. Từ
kết quả của bảng khảo sát, kết hợp với thông qua quan sát, tìm hiểu thực tiễn, đê tài
đã đƣa ra một số kết luận về quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
của học sinh ở trƣờng nhƣ: kế hoạch xây dựng ngân hàng câu hỏi chƣa dài hơi, còn
bất cập, việc lập kế hoạch tổ chức kiểm tra, thi còn lúng túng. Các tiêu chí đánh giá
chƣa cụ thể, chƣa thống nhất giữa các môn, vẫn còn nhiều tình trạng chấm bài và
sửa bài sai quy cách. Nhà trƣờng vẫn chƣa có bộ phận chuyên trách về công tác
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh. Công tác ứng dụng công nghệ
thông tin trong quản lý hồ sơ, điểm số học sinh còn yếu.
Nguyễn Kim Dung (2011), nghiên cứu về “Thực trạng công tác kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập ở một số trƣờng trung học phổ thông tại thành phố Hồ Chí
Minh”. Đề tài tiến hành chọn mẫu tại TPHCM gồm khoảng quận và huyện theo
cách phân tầng theo địa bàn, mỗi địa bàn cũng tiếp tục đƣợc phân tầng theo: nội
thành, ngoại thành và vùng sâu vùng xa, các trƣờng tham gia khảo sát chủ yếu là
trƣờng mang tính đại diện cho các trƣờng THPT. Số lƣợng mẫu khảo sát ở các
trƣờng phân chia cho các đối tƣợng gồm học sinh (HS), giáo viên (GV), phụ huynh
(PH) và cán bộ quản lý (CBQL). Các trƣờng đƣợc khảo sát gồm: THPT Trần Đại
Nghĩa, TH Thực hành, THPT Bùi Thị Xuân, THPT Lê Thị Hồng Gấm, THPT Phan
Đăng Lƣu, THPT Mạc Đỉnh Chi, THPT Thanh Đa, THPT Lƣơng Văn Can, THPT
23


Phú Nhuận, THPT Thủ Đức và các đối tƣợng khác. Sau khi khảo sát bằng phiếu hỏi,
đề tài tiến hành phỏng vấn một số CBQL, GV, HS và PH. Đề tài, đã đƣa ra kết quả
về thực trạng đảm bảo các yêu cầu của kiểm tra, đánh giá kết quả học tập học sinh

của giáo viên. Về cách thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả học tập học sinh những
ngƣời tham gia khảo sát đánh giá chƣa cao ở các mặt sau đây: (1) chính xác (đánh
giá đúng năng lực học sinh): có hơn 44% hoặc không đồng ý hoặc không rõ; (2)
khách quan (không thành kiến và không phân biệt): có 42% hoặc không đồng ý
hoặc không rõ; (3) khuyến khích học sinh thể hiện năng lực của mình: có 45% hoặc
không đồng ý hoặc không rõ; (4) giúp học sinh có động cơ học tập nhiều hơn: có
hơn 46% hoặc không đồng ý hoặc không rõ. Những nội dung còn lại cũng chƣa
đƣợc đánh giá cao với tỉ lệ không đồng ý hoặc không rõ dao động từ 30% đến dƣới
40%.
Nhìn chung, HS còn đánh giá chƣa cao cách thức và phƣơng pháp đánh giá
kết quả học tập của nhà trƣờng và GV. Để kiểm chứng cho đánh giá trên, đề tài có
phần hỏi dành riêng cho đối tƣợng HS và PH về hệ thống đánh giá kết quả học tập
hiện nay trong nhà trƣờng. Kết quả cho thấy vẫn có một tỉ lệ không nhỏ HS và PH
tham gia khảo sát không có ý kiến hoặc không đồng ý về các ý kiến có liên quan
đến việc đánh giá kết quả học tập của HS nhƣ: (1) Về GV: GV trả bài thƣờng xuyên,
chấm bài công bằng và đánh giá HS chính xác, không thiên vị, phân tích lỗi để giúp
HS cải tiến việc học tập; (2) Về thủ tục: “Các buổi kiểm tra/thi đƣợc tổ chức nghiêm
túc”; “HS đƣợc làm quen với các dạng bài kiểm tra”; “Bài kiểm tra đƣợc trả cho HS
trong vòng 2 tuần”; “PH đƣợc thông báo về kết quả học tập của con em thƣờng
xuyên”; (3) Sự minh bạch, rõ ràng về các mong đợi của nhà trƣờng và GV đối với
kết quả học tập của HS: “Bạn biết đƣợc cách GV đánh giá kết quả học tập” (55,4%),
“Bạn biết đƣợc các mong đợi của nhà trƣờng và GV về kết quả học tập” (48,1%),
“Các bài kiểm tra thƣờng khó hơn so với trình độ HS”.
Đề tài đã đƣa ra các kết luận: kiểm tra, đánh giá hiện nay mang tính áp đặt và
không khuyến khích tính sáng tạo. Cách giáo dục và phƣơng pháp kiểm tra, đánh
giá của các trƣờng đang làm cho học sinh thiếu năng động, yếu kĩ năng mềm, kĩ
năng sống, phát triển không đồng đều do thiếu sức khỏe và thời gian giải trí lành
mạnh. Áp lực thi cử đè nặng lên các em, đặc biệt là ở những lớp cuối cấp. Chỉ chú
trọng đánh giá cuối cùng mà chƣa chú trọng vào đánh giá quá trình, đánh giá chƣa
24

tích hợp vào chƣơng trình học. Một số phƣơng pháp kiểm tra còn nghèo nàn, lạc
hậu.
Đề tài cho thấy, vẫn còn một tỉ lệ khá cao PH và HS chƣa đánh giá cao công
tác đánh giá kết quả học tập hiện nay, chủ yếu là do GV phụ trách. Chỉ có 44,6%
đồng ý hoặc rất đồng ý với câu “HS biết đƣợc cách GV đánh giá kết quả học tập”.
Các trƣờng THPT còn đang áp dụng phƣơng châm “học gì thi nấy”, cùng với đó là
phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá hiện nay tại các trƣờng THPT còn nghèo nàn, lạc
hậu.
Tuy nhiên đề tài nghiên cứu này chỉ dừng lại ở việc khảo sát thực trạng công
tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập ở một số trƣờng trung học phổ thông tại thành
phố Hồ Chí Minh.
Lê Thị Bích Huệ (2013), nghiên cứu về “Biện pháp quản lý hoạt động kiểm
tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trƣờng THCS thành phố Cẩm Phả tỉnh Quảng Ninh”. Đề tài đã thực hiện khảo sát tại 17 trƣờng THCS thành phố Cẩm
Phả, tỉnh Quảng Ninh với 9851 học sinh, 510 giáo viên và 37 ban giám hiệu trong
thời gian từ năm học 2009-2010 với các phƣơng pháp nhƣ điều tra bằng phiếu hỏi,
phỏng vấn, quan sát, lấy ý kiến chuyên gia và xử lý số liệu bằng thống kê toán học.
Đề tài đã đƣa ra các ƣu điểm và hạn chế trong hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập của học sinh.
Về ƣu điểm, đại đa số cán bộ quản lý các tổ chuyên môn, giáo viên và học sinh
nhận thức đƣợc vai trò của công tác kiểm tra - đánh giá đối với quá trình dạy và học.
Công tác kiểm tra - đánh giá có sự chỉ đạo tƣơng đối thống nhất từ ban giám hiệu đến
các tổ, nhóm chuyên môn và giáo viên trong trƣờng. Có ngân hàng đề kiểm tra của
một số bộ môn, hàng năm có bổ sung và chỉnh sửa cho phù hợp với yêu cầu của bộ
môn và của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đã ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác
quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá.
Bên cạnh đó đề tài, đã đƣa ra các hạn chế sau: Việc ra đề kiểm tra định kỳ, cuối
kỳ vẫn còn có sự sai sót, yêu cầu còn cao, đề và hƣớng dẫn chấm chƣa đồng nhất dẫn
đến việc các trƣờng chấm không thống nhất với nhau, làm cho kết quả của học sinh

của mỗi trƣờng là khác nhau. Kế hoạch kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học
sinh trong trƣờng còn thiếu và chƣa khoa học, việc thực hiện kế hoạch chƣa nghiêm
túc. Kiểm tra - đánh giá chƣa xác định rõ mục đích đánh giá, chƣa có mục tiêu và tiêu
25