Tác động của sở hữu nhà nước lên thông tin bất cân xứng nghiên cứu thực nghiệm tại sàn chứng khoán hồ chí minh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------***---------

BÙI THANH HƢƠNG

TÁC ĐỘNG CỦA SỞ HỮU NHÀ NƢỚC LÊN
THÔNG TIN BẤT CÂN XỨNG – NGHIÊN CỨU
THỰC NGHIỆM TẠI SÀN CHỨNG KHOÁN HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

Hà Nội - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------***---------

BÙI THANH HƢƠNG

TÁC ĐỘNG CỦA SỞ HỮU NHÀ NƢỚC LÊN
THÔNG TIN BẤT CÂN XỨNG – NGHIÊN CỨU
THỰC NGHIỆM TẠI SÀN CHỨNG KHOÁN HỒ CHÍ MINH
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã số: 60 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:

Chủ tịch Hội đồng

Cán bộ hƣớng dẫn

PGS.TS Trịnh Thị Hoa Mai

TS. Nguyễn Thanh Phƣơng

Hà Nội - 2015


LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng, luận văn thạc sĩ kinh tế “Tác động của sở hữu nhà
nước lên thông tin bất cân xứng –Nghiên cứu thực nghiệm tại Sàn Chứng
khoán Hồ Chí Minh”, là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Những số liệu
đã sử dụng đƣợc chỉ rõ nguồn trích dẫn trong danh mục tài liệu tham khảo.
Kết quả nghiên cứu này chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nghiên
cứu nào từ trƣớc đến nay.
Học viên

Bùi Thanh Hƣơng


LỜI CẢM ƠN

Trong suố t quá trình học tập và thực hiện luận văn này,em đã nhận được
sự hướng dẫn , giúp đỡ quý báu của cá cthầy cô giáo , sự động viên giúp đỡ
của tất cả bạn bè, người thân. Đặc biệt là sự quan tâm, hướng dẫn tận tình
của TS.Nguyễn Thanh Phương trong thời gian thực hiện luận văn tốt nghiệp.

Trước hết ,em xin chân thành cám ơn TS. Nguyễn Thanh Phương, người
đã định hướng cho em các hướng nghiên cứu, những kiến thức khoa học bổ
ích, đưa ra những nhận xét quý giá và trực tiếp hướng dẫn em trong quá trình
thực hiện luận văn này.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo tại Trường Đại học Kinh
tế, ĐạihọcQuốcgiaHàNội và đặc biệt các thầy cô giáo tham gia giảng dạy lớp
Tài chính ngân hàng 2 - khóa 21, những người đã tận tình hướng dẫn, truyền
đạt kiến thức tạo tiền đề cho em hoàn thành luận văn này.
Cuối cùng, em xin gửi những lời cám ơn chân thành nhất tới cha mẹ,
anh em, bè bạn và ngườithân, những người đã có nhiều động viên, khuyến
khích với tôi trong cuộc sống cũng như trong học tập.
Hà Nội, tháng 06 năm 2015

Bùi Thanh Hƣơng


MỤC LỤC
Danh mục các ký hiệu viết tắt …………………………………………….……....i
Danh mục các bảng biêu ………………………………………………….…..…..ii
Danh mục các hình vẽ …………………………………………………...………..iii
MỞ ĐẦU ..........................................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
1. Tính cấp thiết của đề tài ......................................... Error! Bookmark not defined.
2. Câu hỏi nghiên cứu ................................................. Error! Bookmark not defined.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. ........................ Error! Bookmark not defined.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .......................... Error! Bookmark not defined.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................ Error! Bookmark not defined.
6. Kết cấu của luận văn ............................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 1 :TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN VỀ TÁC ĐỘNG CỦA SỞ HỮU NHÀ NƢỚC LÊN THÔNG TIN BẤT

CÂN XỨNG TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁNERROR! BOOKMARK NOT DEF
1.1.

Tổng quan tình hình nghiên cứu .................... Error! Bookmark not defined.

1.1.1. Nghiên cứu lý thuyết về tác động của sở hữu nhà nƣớc lên thông tin bất
cân xứng trên thị trƣờng chứng khoán .................. Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Nghiên cứu thực nghiệm về tác động của sở hữu nhà nƣớc lên thông tin bất
đối xứng trên thị trƣờng chứng khoán ................... Error! Bookmark not defined.
1.2.

Khái quát về thông tin bất cân xứng .............. Error! Bookmark not defined.

1.2.1. Khái niệm về thông tin bất cân xứng ......... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Hệ quả của thông tin bất cân xứng ............. Error! Bookmark not defined.

1.2.3. Ảnh hƣởng của thông tin bất cân xứng đối với nhà đầu tƣError! Bookmark not defin

1.2.4. Một số giải pháp lý thuyết hạn chế thông tin bất cân xứngError! Bookmark not defin


1.2.5. Một số mô hình lý thuyết đo lƣờng thông tin bất cân xứngError! Bookmark not defin

1.3. Khái quát về tác động của sở hữu nhà nƣớc tới thông tin bất cân xứngError! Bookmark
1.3.1. Vấn đề ngƣời sở hữu – ngƣời quản lý vốn .. Error! Bookmark not defined.

1.3.2. Vấn đề chủ sở hữu và đại diện chủ sở hữu vốn kinh doanh nhà nƣớcError! Bookmark

CHƢƠNG 2 :PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
2.1.

Phƣơng pháp phân tích số liệu mảng ............. Error! Bookmark not defined.

2.1.1. Khái niệm cơ bản........................................ Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Một số phƣơng pháp ƣớc lƣợng cơ bản ..... Error! Bookmark not defined.
2.2.

Đo lƣờng thông tin bất cân xứng trên thị trƣờng chứng khoánError! Bookmark not d

2.3.

Số liệu và mô hình nghiên cứu ........................ Error! Bookmark not defined.

2.3.1. Số liệu nghiên cứu ....................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Mô hình nghiên cứu..................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3 :ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG SỞ HỮU NHÀ NƢỚC LÊN THÔNG
TIN BẤT CÂN XỨNG TRÊN SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH ........................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
3.1.

Giới thiệu chung về sở hữu nhà nƣớc ở Việt Nam và các công ty có sở

hữu nhà nƣớc trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí MinhError! Bookmark n
3.1.1. Giới thiệu chung về sở hữu nhà nƣớc ở Việt NamError! Bookmark not defined.
3.1.2. Giới thiệu chung về các công ty có sở hữu nhà nƣớc trên Sở Giao dịch
Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh ................. Error! Bookmark not defined.
3.2.

Đánh giá tác động sở hữu nhà nƣớc lên thông tin bất cân xứng tại Sở

Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh ............... Error! Bookmark not defined.
3.3. Nhận xét kết quả kiểm định ................................ Error! Bookmark not defined.


CHƢƠNG 4 :MỘT SỐ GIẢI PHÁP HẠN CHẾ THÔNG TIN BẤT CÂN
XỨNG TRÊN SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
MINH. ..............................................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
4.1. Kết quả nghiên cứu .............................................. Error! Bookmark not defined.
4.2. Một số giải pháp ................................................... Error! Bookmark not defined.

4.2.1. Nâng cao chất lƣợng thông tin tài chính của các công ty niêm yếtError! Bookmark no
4.2.2. Đẩy mạnh cổ phần hóa Doanh nghiệp nhà nƣớcError! Bookmark not defined.
4.2.3. Giảm tỷ lệ sở hữu nhà nƣớc và thay đổi cơ chế ngƣời đại diện vốn nhà
nƣớc ....................................................................... Error! Bookmark not defined.
4.2.4. Nâng cao kiến thức nhà đầu tƣ .................... Error! Bookmark not defined.
4.2.5. Một số giải pháp khác từ cấp quản lý .......... Error! Bookmark not defined.
4.3.

Giới hạn của đề tài ........................................... Error! Bookmark not defined.

4.3.1. Mô hình đo lƣờng và biến đo lƣờng tác động sở hữu nhà nƣớc tới thông tin
bất cân xứng........................................................... Error! Bookmark not defined.
4.3.2. Số lƣợng công ty niêm yết .......................... Error! Bookmark not defined.
4.3.3. Kiểm soát biến nội sinh ............................... Error! Bookmark not defined.
4.3.4. Các lĩnh vực nghiên cứu tiếp tục ................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN.......................................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 1


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

DNNN

Doanh nghiệp nhà nƣớc

2

CTNY

Công ty niêm yết

3

SGD

Sở giao dịch

4

TTCK

Thị trƣờng chứng khoán

i


DANH MỤC CÁC BẢNG

STT

Bảng

Nội dung

1

Bảng 2.1

Thống kê mô tả các biến trong mô hình (1)

29

2

Bảng 3.1

Tỷ lệ sở hữu nhà nƣớc trong các công ty niêm yết tại Sở

42

Trang

Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh năm 2013
3

Bảng 3.2

Kết quả ƣớc lƣợng mô hình (1) tác động ngẫu nhiên

46

4

Bảng 3.3

Kết quả ƣớc lƣợng mô hình (1) tác động cố định

47

5

Bảng 3.4

Kết quả kiểm định Breusch and Pagan Lagrangian

47

multiplier
6

Bảng 3.5

Kết quả kiểm định Hausman

48

7

Bảng 3.6

Kết quả kiểm định Wald phƣơng sai thay đổi

48

8

Bảng 3.7

Kết quả ƣớc lƣợng mô hình (1)

48

9

Bảng 4.1

Số lƣợng DNNN và DNNN cổ phần hóa

57

ii

DANH MỤC CÁC HÌNH

STT

Hình

Nội dung

Trang

1

Hình 1.1

Tổng quan về thông tin bất cân xứng

14

2

Hình 3.1

Các cải tiến và sản phẩm mới của HOSE qua các năm

38

3

Hình 3.2

VN-Index cuối năm từ năm 2000 đến ngày 30/06/2014

39

4

Hình 3.3

Số lƣợng các công ty niêm yết trên HOSE từ 200–2014

40

5

Hình 3.4

Tổng giá trị vốn hóa thị trƣờng tại HOSE giai đoạn 200-2014

40

6

Hình 3.5

Số lƣợng cổ phiếu niêm yết trên HOSE từ 2000-2014

41

iii

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt
1) Lê An Khang (2008), “Xây dựng mô hình kinh tế lƣợng đo lƣờng thông
tin bất cân xứng: Nghiên cứu trên sàn giao dịch Hồ Chí”, Tạp chí Kinh tế phát triển,
Số 213.
2) Nguyễn Thị Minh, Trịnh Trọng Anh (2013), “Vai trò của sở hữu nhà nƣớc
trên thị trƣờng chứng khoán Việt Nam”, Hội thảo Khoa học quốc gia, Đại học kinh
tế quốc dân.
3) Nguyễn Trọng Hoài (2006), “Bất cân xứng về thông tin trên các thị trƣờng
tài chính”. Bài giảng cho học viên cao học, Đại học Kinh tế TP.HCM.
4) Nguyễn Thị Bảo Khuyên (2007) “Kiểm chứng tính hiệu quả về mặt thông
tin của thị trƣờng chứng khoán Việt Nam”. Luận văn tốt nghiệp đại học, Đại học
Kinh tế TP.HCM.
Tài liệu tiếng Anh
5) Akerlof G. (1970), “The Market for Lemons: Quality Uncertainty and the
Market Mechanism”, Quarterly Journal of Economics, Vol. 84: 488-500.
6) Attig, N., Fong, W.-M., Gadhoum, Y., Lang, L. H. P. (2006), “Effects of
large shareholding on information asymmetry and stock liquidity”, Journal of
Banking and Finance, Vol. 30: 2875-2892.
7) Hope, O., Thomas, W. B., Vyas, D. (2009), “Transparency, ownership,
and financial constraints: An international study using private firms”, Working
paper, Toronto University.
8) Henrich C et al (2010), “Dividends, Dilution and Taxes, a Signaling
Equilibrium”, Journal of Finance, Vol. 40: 1053-1069.

1

9) Jongmoo Jay Choi, Heibatollah Sami, Haiyan Zhou (2010), “The Impacts
of State Ownership on Information Asymmetry: Evidence from an Emerging
Market”, China Journal of Accounting Research, Vol. 3, Issue. 1.
10) Kyle (1985), “Testing the Educational Screening Hypothesis”, Journal of
Political Economy, Vol. 87: 227-252.
11) Rothschild M., Stiglitz J. (1976), “Equilibrium in Competitive Insurance
Markets: An Essay on the Economics of Imperfect Information”, Quarterly Journal
of Economics, Vol. 90, No. 4: 629-649.
12) Sami Hong and Wang Mike (2003), “Corporate governance and
operating performance of Chinese listed firms”, Working Papers, Lehigh
University.
13) Shleifer, A., Vishny, R. W. (1997), “A Survey of Corporate
Governance”, Journal of Finance, Vol. 52(2): 737-782.
14) Spence M. (1973), “Job Market Signaling”, Quarterly Journal of
Economics, Vol. 87: 355-374.
15) Spence M. (1974), “Market Signaling”, Harvard University Press.
16) Wei, Z., Xie, F., Zhang, S. (2005), “Ownership Structure and Firms
Value in China’s Privatized Firms: 1991-2001”, Journal of Financial and
Quantitative Analysis, Vol. 40(1): 87-108.
17) Yang Jing. (2008), “Causes and Solutions of Information Asymmetry in
Stock Market”, School of Kexin Hebei University of Engineering, P.R.China.
18) Zhang, X. Frank. (2004), “Information Uncertainty and Stock Returns”,
an Article Submitted to The Journal of Finance Manuscript.

2