Nghiên cứu hoạt dộng quản lý điểm đến du lịch tỉnh ninh bình

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGÔ THỊ HUỆ

NGHIÊN CỨU HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ ĐIỂM ĐẾN
DU LỊCH TỈNH NINH BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH

Hà Nội, 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGÔ THỊ HUỆ

NGHIÊN CỨU HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ ĐIỂM ĐẾN
DU LỊCH TỈNH NINH BÌNH

Chuyên ngành: Du lịch
(Chương trình đào tạo thí điểm)
LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS TRẦN THỊ MINH HÒA

Hà Nội, 2015
1

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 6
1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................... 6
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ...................................................................................... 7
3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................. 8
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu .............................................................................. 9
5. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................ 9
6. Đóng góp của đề tài .............................................. Error! Bookmark not defined.
7. Bố cục của luận văn .............................................. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐIỂM ĐẾN DU LỊCH ... Error!
Bookmark not defined.
1.1. Điểm đến du lịch................................................ Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Khái niệm về điểm đến du lịch ....................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Vị trí và vai trò của điểm đến du lịch trong phát triển du lịchError!

Bookmark

not defined.
1.1.3. Các yếu tố cấu thành điểm đến du lịch........... Error! Bookmark not defined.
1.1.4. Phân loại các điểm đến du lịch ...................... Error! Bookmark not defined.
1.2. Quản lý điểm đến du lịch................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Khái niệm quản lý điểm đến du lịch ............... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Các nội dung của quản lý điểm đến du lịch ... Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Phương pháp quản lý điểm đến du lịch .......... Error! Bookmark not defined.
1.2.4. Đo lường, đánh giá điểm đến du lịch ............. Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chương 1 ..................................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ ĐIỂM ĐẾN DU LỊCH
TỈNH NINH BÌNH ................................................. Error! Bookmark not defined.
2.1. Khái quát chung về điểm đến Ninh Bình .......... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Vị trí địa lý ...................................................... Error! Bookmark not defined.

2.1.2. Tiềm năng phát triển du lịch .......................... Error! Bookmark not defined.
2


2.2. Thực trạng hoạt động quản lý điểm đến du lịch tỉnh Ninh BìnhError!

Bookmark

not defined.
2.2.1. Bộ máy tổ chức quản lý du lịch ...................... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Công tác quy hoạch tại điểm đến du lịch Ninh BìnhError!

Bookmark

not

Bookmark

not

defined.
2.2.3. Công tác quản lý các hoạt động kinh doanh du lịchError!
defined.
2.2.4. Công tác quản lý an ninh, trật tự xã hội......... Error! Bookmark not defined.
2.2.5. Công tác quản lý tài nguyên và môi trường du lịchError! Bookmark not defined.
2.2.6. Công tác quản lý lao động trong ngành du lịchError! Bookmark not defined.
2.2.7. Công tác quảng bá và xúc tiến điểm đến........ Error! Bookmark not defined.
2.3. Đánh giá hoạt động quản lý điểm đến du lịch Ninh BìnhError!

Bookmark

not

defined.
2.3.1. Những thành tựu và nguyên nhân................... Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân ..................... Error! Bookmark not defined.
Tiểu két chương 2 ..................................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN
LÝ ĐIỂM ĐẾN DU LỊCH TỈNH NINH BÌNH ... Error! Bookmark not defined.
3.1. Mục tiêu, định hướng, quan điểm phát triển du lịch Ninh Bình đến năm 2030Error!
Bookmark not defined.
3.1.1. Những quan điểm chủ yếu .............................. Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Mục tiêu và định hướng phát triển ................. Error! Bookmark not defined.
3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý điểm đến du lịch tỉnh Ninh Bình
.................................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Hoàn thiện bộ máy tổ chức quản lý nhà nước về du lịch tại điểm đến .. Error!
Bookmark not defined.
3.2.2. Đầu tư xây dựng cơ chế, chính sách, hành lang pháp lý cho việc quản lý điểm đến
du lịch ....................................................................... Error! Bookmark not defined.
3


3.2.3. Đầu tư cho quy hoạch điểm đến du lịch ......... Error! Bookmark not defined.
3.2.4. Đào tạo và nâng cao trình độ lao động trong ngành du lịchError! Bookmark not
defined.
3.2.5. Tăng cường sự tham gia của cộng đồng địa phương tại các điểm đến du lịch
.................................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.6. Đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá hình ảnh điểm đếnError!

Bookmark

not

Bookmark

not

defined.
3.2.7. Bảo vệ tài nguyên và môi trường du lịch tại điểm đếnError!
defined.
Tiểu kết chương 3 ..................................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ............................................................. Error! Bookmark not defined.
Tài liệu tham khảo .................................................................................................. 10
PHỤ LỤC ................................................................ Error! Bookmark not defined.

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
EFQM

European Foundation for Quality Management
Mô hình quản lý theo tiêu chuẩn Châu Âu

UBND

Ủy ban nhân dân

UNESCO

United Nations Educational Siencetific and Cutural Organization
Tổ chức giáo dục khoa học và văn hóa Liên hiệp quốc

4


5


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
1. Danh mục các bảng
Bảng 2.1: Số lượng khách và doanh thu từ hoạt động du lịch của một số điểm du lịch tiêu
biểu trong tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2007 - 2013..... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.2: Số lượng cơ sở lưu trú trên địa bàn tỉnh Ninh Bình từ năm 2009 đến năm
2011. ......................................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.3: Nguồn nhân lực du lịch Ninh Bình giai đoạn từ năm 2005 – 2011 .. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.4: Trình độ đội ngũ lao động du lịch Ninh BìnhError! Bookmark not defined.
giai đoạn từ năm 2005 – 2011 .................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 19: Một số biện pháp xúc tiến du lịch cụ thểError! Bookmark not defined.
2. Danh mục các hình
Hình 2.1: Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lý du lịch tỉnh Ninh BìnhError! Bookmark not
defined.
Hình 2.2: Đánh giá của khách nội địa về trình độ lao động du lịch Ninh Bình Error!
Bookmark not defined.
Hình 2.3: Đánh giá về chất lượng nhân lực du lịch Ninh Bình của du khách quốc tế ....... Error!
Bookmark not defined.
Hình 2.4: Logo của Du lịch Ninh Bình .................... Error! Bookmark not defined.

6


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây, du lịch đang nổi lên như một công cụ phát triển bền
vững: xóa đói giảm nghèo, tạo ra công ăn việc làm cho người lao động và góp phần bảo
vệ môi trường. Phát triển du lịch bền vững và đạt hiệu quả tối ưu là mục tiêu cuối cùng
của hầu hết các điểm đến du lịch. Để đạt được những mục tiêu đó, công tác quản lý điểm
đến đóng một vai trò rất quan trọng. Quản lý điểm đến du lịch được thực hiện không chỉ
bởi cơ quan quản lý nhà nước về du lịch ở các cấp mà còn được tiến hành bởi chính
doanh nghiệp và cộng đồng tham gia du lịch ở các địa phương. Thông qua công tác quản
lý điểm đến thiết lập được an ninh trật tự xã hội, huy động được cộng đồng địa phương
tham gia du lịch, bảo vệ môi trường, tạo ra sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà cung ứng
và kinh doanh du lịch. Bên cạnh đó, quản lý điểm đến còn chủ động trong việc xây dựng
sản phẩm du lịch đặc trưng, tạo hình ảnh và thương hiệu điểm đến. Sự thành công của
mỗi điểm đến du lịch phụ thuộc rất lớn vào sự đúng đắn, tính chiến lược của công tác
quản lý điểm đến. Cùng với nhu cầu du lịch ngày một phong phú và đa dạng, các điểm
đến du lịch cũng phát triển theo những hướng khác nhau nhằm hấp dẫn du khách. Nhiều
quốc gia đã thực hiện thành công vấn đề quản lý điểm đến du lịch, khẳng định được hình
ảnh trong lòng du khách và mang lại những lợi ích không nhỏ trong hoạt động kinh tế xã hội. Tại Việt Nam, công tác quản lý điểm đến cũng được coi trọng và đạt được thành
tựu ở một số địa phương như: Đà Nẵng, Hội An, Huế, Nha Trang...Mặc dù vậy, ở một số
địa phương vẫn còn tồn tại nhiều bất cập trong việc phát triển du lịch. đặc biệt là công
tác quản lý điểm đến.
Là một tỉnh nằm ở phía nam đồng bằng sông Hồng, trong những năm gần đây
Ninh Bình trở thành như một điểm đến du lịch hấp dẫn, mới lạ, thu hút hàng triệu lượt
khách tham quan mỗi năm. Cùng với tài nguyên du lịch đa dạng bao gồm cả tài nguyên
du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch văn hóa, tỉnh Ninh Bình đang đầu tư mạnh mẽ về
nhiều mặt nhằm phát triển du lịch và xây dựng Ninh Bình trở thành thành phố du lịch.
Công tác quản lý điểm đến đã được du lịch Ninh Bình quan tâm và thực hiện trên tất cả
7


các phương diện: Đầu tư cho cơ sở hạ tầng – vật chất kỹ thuật, nguồn lao động, cộng

đồng địa phương, bảo vệ tài nguyên và môi trường du lịch, xúc tiến và quảng bá điểm
đến...Tăng cường đầu tư cho quản lý điểm đến là một trong những biện pháp hữu hiệu tạo
sức cạnh tranh cho du lịch Ninh Bình, đồng thời gia tăng lượng khách và doanh thu cho
tỉnh. Tuy nhiên, là một tỉnh du lịch còn non trẻ, thiếu kinh nghiệm nên công tác quản lý
điểm đến du lịch Ninh Bình vẫn đang gặp phải những hạn chế cần giải quyêt như: chất
lượng nguồn lao động, an ninh trật tự xã hội, an ninh du lịch, vấn đề môi trường, sự hợp
tác của các doanh nghiệp du lịch trong tỉnh cũng như việc chia sẻ quyền lợi với người dân
làm du lịch. Sự quản lý du lịch dù tích cực nhưng chưa thực sự đạt hiệu quả tối ưu và
chưa tương xứng với tiềm năng du lịch của điểm đến Ninh Bình.
Trước thực trạng đó, tác giả tiến hành nghiên cứu đề tài luận văn: “Nghiên cứu
hoạt động quản lý điểm đến du lịch tỉnh Ninh Bình” nhằm đánh giá thực trạng hoạt
động quản lý điểm đến tỉnh Ninh Bình và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện và
làm cho công tác này đạt hiệu quả cao hơn. Qua đề tài, tác giả mong muốn góp phần xây
dựng hình ảnh điểm đến du lịch Ninh Bình thân thiện và hấp dẫn, ngày càng thu hút được
nhiều khách du lịch và mang lại nhiều lợi ích cho tỉnh Ninh Bình.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
2.1. Trên thế giới
Hiện nay, với nhận thức về tầm quan trọng của điểm đến du lịch đã thúc đẩy nhiều
tác giả nghiên cứu về vấn đề này. Bàn về điểm đến du lịch, có thể đến các công trình
nghiên cứu như: Ernie H. & Geofrey W. (1992), “Marketing Tourism Destination”;
Lawton và Weaver(2005) “Tourism management”; Steven Pike (2008), Destination
Marketing; UNWTO (2007), “A Practical Guide to Tourism Destination management”
Các tác giả đã đưa ra định nghĩa về điểm đến du lịch, phân loại điểm đến và phân tích các
yếu tố cấu thành một điểm đến du lịch. Bên cạnh đó các công trình cũng đề cập đến quản
lý điểm đến du lịch, phát triển sản phẩm cho điểm đến, marketing điểm đến và các chiến
lược phát triển cho điểm đến du lịch. Tuy nhiên, đây chỉ là các công trình mang tính lý

8

luận khái quát, chưa có tính thực tiễn áp dụng cho một điểm đến cụ thể là một tỉnh, thành
phố.
2.2. Ở Việt Nam
Nghiên cứu về công tác quản lý điểm đến du lịch, Bùi Thị Thanh Huyền (2011),
“Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý điểm đến du lịch Hương Sơn, Mỹ
Đức, Hà Nội” đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn trong công tác quản lý
tại điểm du lịch Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội. Luận văn đã trình bày tiềm năng, thực
trạng khai thác và quản lý du lịch tại đây, từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện
công tác quản lý điểm đến Hương Sơn. Bên cạnh đó cũng có luận văn của Trần Kim Yến
(2013) với đề tài: “Nghiên cứu công tác quản lý điểm đến du lịch Cát Bà, Hải Phòng”. Đề
tài này đã khái quát những vấn đề lý luận về điểm đến và quản lý điểm đến, nghiên cứu
thực trạng và đưa ra các giải pháp cho quản lý điểm đến du lịch Cát Bà.
Để phục vụ cho sự phát triển của du lịch Ninh Bình, đã có nhiểu các công trình
nghiên cứu như: Đinh Thi Thúy Hường (2011), “Phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh
Bình”, Nguyễn Mạnh Quỳnh (2013), “ Nghiên cứu, đề xuất một số giải pháp phát triển
du lịch văn hóa tỉnh Ninh Bình đến năm 2020”, Bùi Văn Mạnh (2010), “Nghiên cứu họat
động xúc tiến du lịch Ninh Bình giai đọan 2003 – 2009”. Tuy nhiên các công trình
nghiên cứu này chủ yếu mới chỉ dừng lại ở việc phân tích tiềm năng, thực trạng hoạt
động du lịch và đề xuất các giải pháp phát triển chung cho du lịch Ninh Bình hoặc một
số loại hình du lịch cụ thể. Hiện nay, chưa có một công trình nghiên cứu nào bàn về hoạt
động quản lý điểm đến du lịch tại Ninh Bình. Đây là một đề tài mới mẻ nhưng nếu hoàn
thành sẽ có ý nghĩa góp phần vào sự phát triển du lịch của tỉnh. Đồng thời việc nghiên
cứu cũng có thể vận dụng nhiều tài liệu tham khảo của các tác giả đi trước trong lĩnh vực
quản lý điểm đến du lịch cũng như hoạt động du lịch tại Ninh Bình.
3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục tiêu nghiên cứu:
Thông qua việc nghiên cứu thực trạng hoạt động quản lý điểm đến du lịch tỉnh
Ninh Bình, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động quản lý điểm đến

9

cho tỉnh Ninh Bình. Từ đó góp phần nâng cao hiệu quả quản lý du lịch và xây dựng hình
ảnh điểm đến Ninh Bình hấp dẫn trong lòng du khách.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:
+ Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý điểm đến du lịch
+ Nghiên cứu tiềm năng phát triển du lịch của tỉnh Ninh Bình
+ Nghiên cứu thực trạng hoạt động quản lý điểm đến du lịch tỉnh Ninh Bình
+ Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động quản lý điểm đến du lịch
tỉnh Ninh Bình
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu:
Đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động tổ chức quản lý tại các điểm đến du lịch tỉnh
Ninh Bình.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Phạm vi không gian: Nghiên cứu hoạt động tổ chức quản lý tại một số điểm đến
du lịch tiêu biểu của tỉnh Ninh Bình: Khu du lịch sinh thái Tràng An, Khu du lịch chùa
Bái Đính và Cố đô Hoa Lư.
+ Phạm vi thời gian: Nghiên cứu các số liệu từ năm 2007 đến năm 2013.
+ Phạm vi nội dung: Luận văn nghiên cứu hoạt động quản lý điểm đến tỉnh Ninh
Bình, trong đó tập trung vào một số điểm du lịch tiêu biểu trên các lĩnh vực như: bộ máy
tổ chức, công tác quy hoạch, an ninh trật tự, lao động, hoạt động kinh doanh, xúc tiến,
môi trường du lịch.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Phương pháp thống kê: Là phương pháp tổng hợp các số liệu của các hiện tượng để
tiến hành phân tích, so sánh nhằm làm rõ những vấn đề thuộc bản chất của hiện tượng nghiên
cứu. Qua các số liệu thống kê, ta có thể thấy được tính quy luật của các hiện tượng và rút ra
được nhận xét và kết luận đúng đắn.
- Phương pháp thu thập và xử lý thông tin:

10


Tài liệu tham khảo
Tài liệu tiếng Việt
[1]

Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Ninh Bình (2009), Nghị quyết số 15 - NQ/TU về
việc phát triển du lịch đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.

[2]

PGS.TS Vũ Tuấn Cảnh và cộng sự (2000), “Cơ sở khoa học cho việc tổ chức va quản
lý hệ thống các khu du lịch và đề xuất quy chế tổ chức và quản lý khai thác các khu du
lịch ở Việt Nam”, Viện nghiên cứu phát triển Du lịch.

[3]

PGS.TS Trần Thị Minh Hòa (2012), Bài giảng “Marketing điểm đến du lịch”

[4]

Bùi Thanh Huyền (2011), Luận văn thạc sĩ “Một số giải pháp nhằm hoàn thiện
công tác quản lý hoạt động tại điểm đến du lịch Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội”.

[5]

Luật du lịch (2005), NXB Chính trị Quốc gia.

[6]

TS Vũ Nam (2012), tập bài giảng “Xúc tiến điểm đến và thực trạng một số hoạt
động xúc tiến điểm đến ở Việt Nam”.

[7]

TS Nguyễn Mạnh Quỳnh và cộng sự (2012), “Nghiên cứu đề xuất một số giải
pháp phát triển du lịch văn hóa tỉnh Ninh Bình đến năm 2020, định hướng đến
năm 2030”.

[8]

Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Ninh Bình (2007), Báo cáo quy hoạch tổng thể
phát triển du lịch Ninh Bình 2007 – 2015.

[9]

Sở văn hóa – Thể thao và Du lịch Ninh Bình (2011), Báo cáo công tác bảo tồn, phát
triển di sản văn hóa dân tộc gắn liền với phát triển du lịch năm 2011

[10]

Sở văn hóa – Thể thao và Du lịch Ninh Bình (2011), Báo cáo kết quả công tác
kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể Ninh Bình năm 2011”

[11]

Sở văn hóa – Thể thao và Du lịch Ninh Bình (2014), “Báo cáo sơ kết 5 năm thực
hiện nghị quyết số 15-NQ/TU của Tỉnh ủy và kế hoạch số 07/KH-UBND về phát
triển du lịch đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”

[12]

Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Ninh Bình (2013), Các dự án đầu tư về dịch vụ
du lịch.

11


[13]

Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Ninh Bình, Kế hoạch phát triển du lịch Ninh
Bình đến năm 2020.

[14]

Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Ninh Bình (2013), Thống kê về cơ sở lưu trú
của tỉnh Ninh Bình đến năm 2013.

[15]

UBND tỉnh Ninh Bình (2009), Kế hoạch số 07 về việc thực hiện nghị quyết số 15
– NQ/TU.

[16]

Viện nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam, Chiến lược phát triển du lịch Việt
Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

[17]

Trần Kim Yến (2014), luận văn thạc sĩ “Nghiên cứu công tác quản lý điểm đến du
lịch tại Cát Bà, Hải Phòng”

Tài liệu tiếng Anh
[18]

R.W. Butler, Contemporary tourism review “Tourism Area Life Cycle”,
University of Strathclyde, 2011.

[19]

Jenifer Stange & David Brown (2012), “Tourism Destination Management
(Achieving sustainable and competitive result”, USAID.

[20]

Kamen Andrea Meimei (2009), “ Tourism Destination Management”, University
of Oradea, Romania.

[21]

Dr Konstanios Andriotis, “The tourism life cycle: An overview of the Cretan
case”, Hellenic Open University.

[22]

Metin Kozak & Seyhmus Baloglu (2011), “Managing and Marketing Tourist
Destination”, New York.

[23]

Metin Kozak (2004), “Destination Benchmarking”, CABI Publishing.

[24]

Rich Harrill, Ph.D (2003), “Guide to Best Practises in Tourism and Destination
Management”, The American Hotel & Lodging Educational Istitute, Michigan.

[25]

UNWTO (2007), “A Practical Guide to Tourism Destination management”,
Madrid, Spain.

[26]

Prof. Urs Wagenseil (2008), “Summary of visit and discussions with local
Experts”, Predeal.
12