Tác động của rào cản phi thuế quan trong asean +3 đến thương mại hàng dệt may việt nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------------------

TRẦN THỊ THU HƯỜNG

TÁC ĐỘNG CỦA RÀO CẢN PHI THUẾ QUAN
TRONG ASEAN + 3 ĐẾN THƯƠNG MẠI HÀNG
DỆT MAY VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ QUỐC TẾ

Hà Nội - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

TRẦN THỊ THU HƯỜNG

TÁC ĐỘNG CỦA RÀO CẢN PHI THUẾ QUAN
TRONG ASEAN + 3 ĐẾN THƯƠNG MẠI HÀNG
DỆT MAY VIỆT NAM
Chuyên ngành: Kinh tế quốc tế
Mã số: 60 31 01 06
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ QUỐC TẾ
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN ANH THU
XÁC NHẬN CỦA

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN

TS. NGUYỄN ANH THU

PGS.TS. HÀ VĂN HỘI
Hà Nội - 2015


CAM KẾT
Tác giả xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của
cá nhân, đƣợc thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của TS. Nguyễn Anh
Thu.
Các số liệu, những kết luận nghiên cứu đƣợc trình bày trong luận văn này
trung thực và chƣa từng đƣợc công bố dƣới bất cứ hình thức nào. Tác giả xin
chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Học viên

Trần Thị Thu Hường


LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới giảng viên hƣớng dẫn TS.
Nguyễn Anh Thu cùng toàn thể các thầy cô giáo Khoa Kinh tế và Kinh doanh
quốc tế, trƣờng Đại học Kinh tế, Đại học Quốc Gia Hà Nội.
Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn Bộ phận sau đại học, Phòng đào tạo,
các anh chị chuyên viên văn phòng Khoa Kinh tế và Kinh doanh quốc tế đã
tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên

cứu để hoàn thành luận văn này.

Học viên

Trần Thị Thu Hường


MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................... i
DANH MỤC HÌNH ......................................................................................... iv
DANH MỤC BẢNG BIỂU ............................................................................. iv
MỞ ĐẦU ......................................................... Error! Bookmark not defined.
1. Tính cấp thiết của đề tài : ..................... Error! Bookmark not defined.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu: ....... Error! Bookmark not defined.
3. Câu hỏi nghiên cứu: ............................ Error! Bookmark not defined.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu: ........ Error! Bookmark not defined.
5. Cấu trúc của luận văn: ......................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 1. TổNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CứU VÀ CƠ Sở LÝ
LUậN ............................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu .......... Error! Bookmark not defined.
1.2.Cơ sở lý luận .................................... Error! Bookmark not defined.

1.2.1. Một số lý luận cơ bản về hàng rào phi thuế quanError! Bookmark not define
1.2.1.1.

Khái niệm chung về hàng rào phi thuế quanError! Bookmark not defin

1.2.1.2.

Phân loại các hàng rào phi thuế quanError! Bookmark not defined.

1.2.2. Rào cản phi thuế quan đối với hàng dệt mayError! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CứUError!

Bookmark

not

defined.
2.1. Khung khổ phân tích ........................ Error! Bookmark not defined.
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu ...... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Phƣơng pháp phân tích, đánh giá.. Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu trƣờng hợpError! Bookmark not defined.


CHƢƠNG 3: PHÂN TÍCH TÁC ĐộNG CủA CÁC RÀO CảN PHI THUế
QUAN TRONG ASEAN +3 ĐếN THƢƠNG MạI HÀNG DệT MAY VIệT
NAM................................................................ Error! Bookmark not defined.

3.1.Khái quát về các rào cản phi thuế quan trong ASEAN + 3Error! Bookmark not de
3.1.1. Tổng quan vềASEAN +3 ............ Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Các rào cản phi thuế quan trong ASEAN + 3 đối với hàng dệt may
Việt Nam ........................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2.1. Rào cản phi thuế quan của Nhật BảnError! Bookmark not defined.
3.1.2.2. Rào cản phi thuế quan tại Hàn QuốcError! Bookmark not defined.

3.2.Tình hình xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang ASEAN + 3Error! Bookmar
3.3.Tác động của các rào cản phi thuế quan Error! Bookmark not defined.

3.3.1. Tác động tích cực....................... Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Tác động tiêu cực....................... Error! Bookmark not defined.
3.4. Một số trƣờng hợp doanh nghiệp tại Việt NamError! Bookmark not defined.
3.4.1. Tổng Công ty May 10-CTCP ....... Error! Bookmark not defined.
3.4.1.1. Khái quát về Tổng Công ty May 10- CTCPError! Bookmark not defined.
3.4.1.2. Ảnh hƣởng của rào cản phi thuế quan đến Tổng Công ty May 10CTCP

......................................... Error! Bookmark not defined.

3.4.2. Tổng Công ty cổ phần Dệt may Hà NộiError! Bookmark not defined.
3.4.2.1. Khái quát về Công ty Dệt may Hà Nội (HANOSIMEX)Error! Bookmark not

3.4.2.2. Ảnh hƣởng của rào cản thi phuế quan đến Công ty Dệt may Hà NộiError! Book
3.4.3. Một số doanh nghiệp dệt may khácError! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4: ĐịNH HƢớNG VÀ GIảI PHÁP GIÚP HÀNG DệT MAY VIệT
NAM VƢợT QUA CÁC RÀO CảN PHI THUế QUAN TRONG ASEAN+3
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
4.1. Định hƣớng chung của ngành dệt may Việt NamError! Bookmark not defined.


4.2. Giải pháp giúp hàng dệt may Việt Nam vƣợt qua các rào cản phi thuế
quan trong ASEAN+3 ............................. Error! Bookmark not defined.
4.2.1. Đối với nhà nước ...................... Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Đối với doanh nghiệp dệt may ... Error! Bookmark not defined.
KếT LUậN ....................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIệU THAM KHảO .................................................................................. 1


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Số

Chữ viết

thứ

tắt

Tên đầy đủ

Nghĩa tiếng Việt

ASEAN Economic

Cộng đồng kinh tế

Community

ASEAN

ASEAN-China Free Trade

Khu vực Mậu dịch tự do

Area

ASEAN – Trung Quốc

ASEAN-Korea Free Trade

Khu vực Mậu dịch tự do

Area

ASEAN-Hàn Quốc

tự
1

AEC

2

ACFTA

3

AKFTA

4

5

AJCEP

ASEAN

ASEAN-Japan Closers
Economic Partnership

Quan hệ đối tác Kinh tế

toàn diện ASEAN-Nhật
Bản

Association of Southeast

Hiệp hội các quốc gia

Asian Nations

Đông Nam Á
Hiệp hội các quốc gia

6

ASEAN+3

Association of Southeast

Đông Nam Á và Nhật

Asian Nations plus three

Bản, Hàn Quốc, Trung
Quốc
Các nền kinh tế mới nổi

7

BRICS

Brasil, Russia, India, China,

(bao gồm Brasil, Nga, Ấn

and South Africa

Độ, Trung Quốc, Nam
Phi)

i


8

FDI

9

JIS

10

KATS

11

NTB

Foreign Direct Investment

OECD

ngoài

Japanese Industrial

Tiêu chuẩn công nghiệp

Standards

Nhật Bản

Korean Agency for

Cơ quan về tiêu chuẩn và

Technology and Standards

công nghệ Hàn Quốc

Non – Trade Barrier

Rào cản phi thuế quan

Organisation for Economic
12

Đầu tƣ trực tiếp nƣớc

Co-operation and

Development

Tổ chức Hợp tác và Phát
triển Kinh tế

Pacific Economic

Hội đồng hợp tác kinh tế

Cooperation Conference

Thái Bình Dƣơng

Sanitary and Phytosanitary

Biện pháp kiểm dịch động

Measure

thực vật

13

PECC

14

SPS

15

TBT

Technical Barriers to Trade

16

USD

United States Dollars

Đồng đô la Mỹ

17

VCCI

Vietnam Chamber of

Văn phòng Thƣơng mại và

Commerce and Industry

Công nghiệp Việt Nam

18

WTO

World Trade Organization

ii

Rào cản kỹ thuật đối với
thƣơng mại

Tổ chức Thƣơng mại Thế
giới


DANH MỤC HÌNH
Số
thứ
tự

Hình

1

Hình 1.1

Các rào cản phi thuế quan đối với hàng
dệt may

19

2

Hình 2.1

Sơ đồ khung phân tích

22

3

Hình 3.1

Giá trị xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam

34

Nội dung

Trang

Tỷ lệ hàng dệt may Việt Nam xuất khẩu
4

Hình 3.2

trong thị trƣờng ASEAN + 3 năm 2014

35

5

Hình 3.3

Giá trị xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam

sang Nhật Bản

36

6

Hình 3.4

Giá trị xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam
sang Hàn Quốc

37

iii


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Số
thứ
tự

Bảng

1

Bảng 3.1

Định mức hóa chất cho phép đối với
hàng dệt may tại Nhật Bản

31

2

Bảng 4.1

Các mục tiêu cụ thể của ngành dệt may
Việt Nam

59

Nội dung

iv

Trang


TÀI LIệU THAM KHảO
Tài liệu Tiếng Việt
1. Đào Thị Thu Giang, 2008. Biện pháp vượt rào cản phi thuế quan đối
với hàng xuất khẩu của Việt Nam, luận án tiến sĩ, Trƣờng Đại học
Ngoại Thƣơng, Hà Nội.
2. Hà Văn Hội, 2013. Chuỗi giá trị xuất khẩu dệt may của Việt Nam:
Những bất lợi, khó khăn và biện pháp đối phó, Tạp chí Khoa học
ĐHQGHN, Kinh tế và kinh doanh, tập 28, số 1/2012, trang 8-10.
3. Hà Văn Hội, 2013. Tham gia cộng đồng Kinh tế ASEAN và những tác
động đến thƣơng mại quốc tế của Việt Nam, Tạp chí khoa học
ĐHQGHN, Kinh tế và kinh doanh, tập 29, số 4/2013, trang 44-53.
4. Nguyễn Thị Thƣơng Huyền, 2014. Doanh nghiệp Việt Nam đối phó với

rào cản phi thuế quan, Tạp chí tài chính, 30/2014.
5. Nguyễn Thị Thu Hƣơng, 2010. Rào cản kỹ thuật đối với hàng may mặc
Việt Nam, các biện pháp đẩy mạnh xuất khẩu hàng may mặc ở công ty
Cổ phần May 10, Luận văn thạc sĩ, Trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân,
Hà Nội.
6. Cao Quý Long, 2012. Hệ thống rào cản kỹ thuật trong thương mại
quốc tế và những giải pháp khắc phục rào cản để xuất khẩu hàng dệt
may Việt Nam sang Mỹ trong bối cảnh mới, luận văn thạc sỹ, trƣờng
Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội.
7. Lƣơng Thị Thu Nga, 2008. Pháp luật của tổ chức thƣơng mại thế giới
(WTO) về hàng rào thƣơng mại phi thuế quan, Luận văn thạc sĩ,
Trƣờng Đại học Luật Hà Nội.

1


8. Nguyễn Hữu Khải, 2003. Hàng rào phi thuế quan trong chính sách
thương mại quốc tế. Hà Nội: Nhà xuất bản Lao động – xã hội.
9. Phạm Thị Lụa, 2014. Rào cản kỹ thuật đối với hàng dệt may xuất khẩu
và giải pháp cùa Việt Nam, Luận án tiến sĩ, Viện nghiên cứu thƣơng
mại, Bộ Công thƣơng.
10.Nguyễn Thị Thu Phƣơng, 2002. Hàng rào phi thuế quan – Các rào cản
đối với thương mại quốc tế, Trƣờng đại học Ngoại Thƣơng Hà Nội
11.Nguyễn Xuân Thiên, 2011. Giáo trình thương mại quốc tế. Hà nội: Nhà
xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, trang 181-199.
12.Tạp chí công nghiệp, kỳ 1 tháng 12/2012. Để ngành Dệt may phát triển
bền

vững

[online],


/article/viewFile/10088/9246>, [truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2015]
13.Bản tin TBT & Tiêu chuẩn đo lƣờng chất lƣợng, số 13 (3/2015), Trung
tâm Tin học và Thông tin KHCN tỉnh Bà Rịa, Vũng Tàu [pdf]. <
/>%20so%2014_T4_15.pdf>, [truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2015]
Tài liệu Tiếng Anh:
14.Nguyen Anh Thu and Dang Thanh Phuong, 2014. Study on Sanitary
Phytosanitary measures (SPS) and Technical Barriers to Trade (TBT)
faced by Vietnamese exporters in major export markets, ICB-8 Report,
Mutrap.
15.European Apparel and Textile Organisation, 2003. Updated Non-tariff
barriers in the textile and clothing market for selected countries.
Brussels.

2


16.OECD, 2005. Looking beyond Tariffs – The Role of Non-tariff Barriers
in World Trade”, page 232.
17.Sanchita Basu Das et al., 2013. The ASEAN Economic Community: a
work in progress, Institute of Southeast Asian Studies.
18.United States Agency for International Development (USAID), 2013.
Non Tarrif Barriers to Trade, page 2-5.
Các trang web tham khảo:
19.Tổ

chức

ASEAN.

< />
economic-community/item/non-tariff-barriers#> [truy cập ngày 22
tháng 6 năm 2015]
20.Tổ

chức

ASEAN.

< />
economic-community/item/elimination-of-other-non-tariff-barriers>
[truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2015]
21.Tổng

Công

ty

28.

< />
ASEAN-xuat-khau-vao-myluong-nhieu-chat-it/258/806>

[truy

cập

ngày 10 tháng 7 năm 2015]
22.Báo Công thƣơng. < [truy cập ngày 2 tháng
10 năm 2015]
23.Cục Xúc tiến Thƣơng mại. < [truy
cập ngày 2 tháng 10 năm 2015]
24.Công ty Luật Minh Khuê. < [truy cập ngày 12 tháng 7 năm 2015]

3


25.Tạp chí tài chính. < />[truy cập ngày 9 tháng 7 năm 2015]
26.Trang tin dệt may < [truy cập ngày 15 tháng 10 năm 2015]
27. />28. Hải quan Việt Nam <>
29.Cục phát triển doanh nghiệp <>
30.Global Trade Alert <>
31.Bộ Tài chính <>
32.Trung tâm WTO < [truy cập ngày
11 tháng 7 năm 2015]
33.Trung tâm WTO [truy cập ngày
11 tháng 7 năm 2015]
34.Vietnam export < />35.Phòng Thƣơng mại và Công nghiệp Việt Nam < />
4