bài soạn NV9

Ngày soạn: Tiết 122
Ngày giảng : nói với con
Tại lớp: 9 Y Phơng

A- Mục tiêu cần đạt
1
- Kiến thức
Giúp học sinh cảm nhận đợc tình cảm thắm thiết của cha
mẹ đối với con cái, tình yêu quê hơng sâu nặng cùng niềm
tự hào sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của dân tộc mình qua thơ
Y Phơng.
2
- Kỹ năng :
Bớc đầu hiểu đợc cách diễn đạt đọc đáo, giàu hình ảnh cụ
thể, gợi cảm của thơ ca miền núi của các nhà thơ dân tộc.
3
- Thái độ :
Bồi dỡng tình cảm lòng yêu mến tự hào về truyền thống
của quê hơng.
B- Chuẩn bị :
- Bồi dỡng ngữ văn 9.
- Đọc hiểu văn bản ngữ văn 9.
C- Lên lớp :
1. ổn định tổ chức:(1)
2- Kiểm tra : (4)
Đọc thuộc lòng bài thơ sang thu. Nêu nội dung chính của bài ?
3- Bài mới :
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng
* Hoạt động 1 :(10 )
- HS đọc bài thơ. Tìm hiểu về nhà thơ qua chú thích SGK 73 ?
+ Nhà thơ dân tộc Tày.

+ Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ và trong sáng,
cách t duy giàu hình ảnh của ngời miền núi.
- GV thuyết trình :
+ Y Phơng cho biết : Những năm đầu tám mơi của thế kỷ XX,
đời sống tinh thần và vật chất của nhân dân cả nớc vô cùng khó
khăn, thiếu thốn. Đại bộ phận ngời dân vẫn kiên trì khắc phục vợt
khó đi lên, họ vẫn tồn tại và sinh trởng là dựa vào sức mạnh tinh
thần của truyền thống văn hóa ngàn đời. Nhng cũng không ít ng-
ời bị tha hóa, biến chất. Từ hiện thực khó khăn đó tôi làm bài thơ
này để tâm sự với chính mình, động viên mình, đồng thời là để
nhắc nhở con cái sau này.
- GV đọc bài thơ.Nói với con rất tiêu biểu cho hồn thơ Y Phơng
:Yêu quê hơng, làng bản, tự hào và gắn bó với dân tộc mình. Mợn
lời nói với con, nhà thơ gợi về cội nguồn sinh dỡng của mỗi con
ngời, gợi về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ về quê hơng mình, ý đồ đó
đợc thể hiện rất rõ qua bố cục. Em hãy xác định ?
+ Từ đầu -> đẹp nhất trên đời : Con lớn lên trong tình yêu th-
I- Đọc Tìm hiểu chung :
1- Tác giả :
- Hứa Vĩnh Sớc
2- Hoàn cảnh ra đời bài
thơ :
- Cuối 1975
2- Bố cục :
- 2 phần
ơng, sự nâng đỡ của cha mẹ, trong cuộc sống lao động nên thơ
của quê hơng.
+ Đoạn còn lại : Lòng tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, với
truyền thống cao đẹp của quê hơng và niềm mong ớc con hãy kế
tục xứng đáng truyền thống ấy.

- Nhận xét bố cục ?
+ Bố cục bài thơ thể hiện rõ ý đồ của nhà thơ. Bố cục đi từ tình
cảm gia đình mà mở rộng ra tình cảm quê hơng, từ những kỷ
niệm gần gũi mà nâng lên thành lẽ sống.
* hoạt động 2 : (10 )
- Đọc đoạn đầu bài thơ. Bốn câu thơ đầu đã gợi lên cho em một
không gian nào ?
+ Hình ảnh về một gia đình cụ thể, sự quấn quýt của gia đình
với hình ảnh đứa con, cha mẹ, tiếng nói, tiếng cời. Không khí gia
đình tràn đầy hạnh phúc mà ở đó cha mẹ luôn chăm chút con thể
hiện niềm vui của mình trên từng bớc đi của con.
+ Và cứ thế ngời con lớn lên từng ngày trong tình yêu thơng, sự
nâng đỡ và mong chờ của cha mẹ.

- Hơn thế nữa con sinh ra, lớn lên trong tình yêu và vẻ đẹp cuả
ngời đồng mình, câu thơ diễn đạt ý đó ?
+ Ngời đồng mình yêu lắm con ơi câu thơ bộc lộ xúc cảm
trực tiếp, Suy nghĩ, tình cảm cảm xúc đợc diễn tả trực tiếp bằng
hình ảnh.
+ Cuộc sống lao động cần cù và tơi vui của ngời đồng mình
đợc gợi lên qua các hình ảnh đẹp, đậm màu sắc dân tộc. Những
từ cài, ken vừa miêu tả cụ thể động tác lao động, vừa nói lên
tình gắn bó quấn quýt.
- Em hiểu cách nói

Ngời đồng mình

của Y Phơng nh thế nào ?
(ngời ruột thịt, ngời quê hơng, ngời cùng dân tộc)
- Cách nói cụ thể rừng cho hoa, con đờng cho tấm lòng" diễn đạt

điều gì ?
+ Rừng núi quê hơng rất thơ mộng, nghĩa tình, đây là nơi che
chở, đùm bọc và nuôi dỡng con ngời từ tình cảm đến lối sống.
Điệp từ cho mang nặng nghĩa tình.
- GV nâng cao :
Cả đoạn thơ là những hình ảnh thân thơng về sự đùm bọc và
che chở của cha mẹ, quê hơng đối với ngời con, là cái nôi nuôi d-
ỡng cả tâm hồn và thể chất của mỗi con ngời.
* hoạt động 3 : (10 )
- Đọc đoạn còn lại. Qua lời tâm tình của ngời cha với con ngời
đồng mình

đã hiện lên nh thế nào ?
+ Bằng các điệp từ, điệp ngữ, cách so sánh cụ thể kết hợp với
kiểu dài ngắn khác nhau, lời tâm tình của ngời cha đã góp phần
khẳng định ngời miền núi sống vất vả mà mạnh mẽ khoáng đạt
- Tình yêu thơng của cha mẹ
và sự đùm bọc của quê hơng.
- Lòng tự hào về quê hơng
và niềm mong ớc của ngời
cha.
II- Tìm hiểu nội dung
1- Tình yêu th ơng của cha
mẹ và sự đùm bọc của quê
h ơng.
a ) Tình yêu th ơng của cha
mẹ.
- Chân phải ... cha
- Chân trái .... mẹ
- Một bớc ... nói

- Hai bớc ... cời
-> Hình ảnh cụ thể về một
gia đình hạnh phúc.
b) Sự đùm bọc của quê h -
ơng :
- Đan lờ ... hoa
- Vách nhà ... hát
-> Cuộc sống lao động cần
cù và tình gắn bó thắm thiết
- Rừng cho hoa
- Con đờng cho tấm lòng
-> Quê hơng đã che chở,
đùm bọc và nuôi dỡng con
ngời từ tình cảm đến lối
sống.
2- Lòng tự hào về quê h ơng
và niềm mong ớc của ng ời
cha :
- Sống .... không chê ...
- Sống ... không chê ...
- Nh sông nh suối
- Lên .... xuống ....
nh thiên nhiên, bền bỉ gắn bó với quê hơng dầu quê hơng còn
gian khó.
- GV bình, mở rộng :
Là nhà thơ dân tộc, Y Phơng đã nói theo cách nói của dân tộc
mình, đã hiểu theo cách hiểu của họ và cảm theo cách cảm của
ngời đồng mình. Đó là cách nói ví von qua hình ảnh cụ thể,
diễn tả mộc mạc mà gợi cảm, các ví von thờng ít thông qua biện
pháp so sánh tờng mình (qua từ nh) mà là bằng các hoán dụ, ẩn

dụ đòi hỏi phải hiểu biết ít nhiều về cảnh vật, lối sống của ngời
dân tộc mới có thể hiểu đợc, ta cần hiểu cái hồn của nó tuy mơ
hồ nhng có sức khái quát cao.
- Từ lời tâm tình và khẳng định đó nhà thơ mong muốn con điều gì
?
+ Ngời cha muốn truyền vào con lòng chung thủy với quê h-
ơng, biết bất chấp và vợt qua gian nan thử thách bằng ý chí và
niềm tin của mình.
+ Cuộc sống dẫu có đói nghèo, con ngời dẫu thô sơ da thịt
(mộc mạc bề ngoài) nhng họ không hề nhỏ bé về tâm hồn, họ
biết lo toan và mong ớc cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn.
- Bởi ngời đồng mình giàu chí khí và niềm tin vì vậy họ còn có đức
tính cao đẹp nào ? Đọc câu thơ ?
- Kết thúc bài thơ ngời cha mong muốn con điều gì qua lời tâm
tình về quê hơng và ngời đồng mình ?
+ Con ơi ... da thịt
Lên đờng
Không ... nhỏ bé
Nghe con. Lời nhắn nhủ và mong ớc của ngời cha đợc thể
hiện bằng những câu thơ ngắn gọn mà dứt khoát, vừa toát lên tình
cảm yêu thơng trìu mến và niềm tin tởng đối với con, vừa truyền
cho con niềm tự hào về quê hơng và niềm tự tin khi bớc vào đời.
* hoạt động 4 : (5 )
- Đọc toàn bộ bài thơ. Nhận xét về nghệ thuật ?
+ Thể thơ tự do, thể hiện cách nói của ngời miền núi giàu hình
ảnh, phóng khoáng cụ thể, giàu sức khái quát, vừa mộc mạc nhng
giàu chất thơ.
+ Cả bài thơ là điệp khúc về tình yêu con, yêu quê hơng đất n-
ớc, điệp khúc về lòng tự hào về quê hơng với những truyền thống
tốt đẹp.

+ Các phép tu từ so sánh, điệp ngữ, câu thơ dài ngắn diễn tả
cuộc sống, phong cách của ngời miền núi.
+ Giọng điệu thiết tha trìu mến, bố cục chặt chẽ lời dẫn dắt tự
nhiên.
- Khái quát nội dung toàn bài ?
Tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống cần cù, sức
sống mạnh mẽ của quê hơng và dân tộc mình. Bài thơ giúp ta
hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền
-> Ngời đồng mình sống vất
vả mà mạnh mẽ, khoáng đạt
bền bỉ gắn bó với quê hơng.
-> Ngời đồng mình mộc mạc
nhng giàu chí khí, niềm tin.
- ... Tự đục đá kê cao quê
hơng .....
...... phong tục
-> Tự lực, tự cờng xây dựng
quê hơng, duy trì những tập
quán tốt đẹp.
-> Tự hào về truyền thống
tốt đẹp của quê hơng, lấy đó
làm hành trang để vững bớc
trên đờng đời.
III- Tổng kết :
- Phong cách thơ Y Phơng
- Tình cảm gắn bó với quê h-
ơng, ý chí vơn lên trong
cuộc sống.
núi, gợi nhắc tình cảm gắn bó với truyền thống, với quê hơng và
ý chí vơn lên trong cuộc sống

3- Củng cố :(3) Bảng sơ đồ khái quát tổng kết (
4- Dặn dò (2 ) Suy nghĩ của em qua nhận định của Thân Trọng Hoàn Cha nói với con hay chính
là lời trao gửi thế hệ vậy.
-------------------------------------------------------------------