tiểu luận cao học quan điểm của lênin VE CONG TAC CAN BO tư tưởng của v i lênin về cán bộ, công tác cán bộ,

TIỂU LUẬN
HỌC PHẦN: QUAN ĐIỂM CỦA LÊNIN VỀ XÂY
DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC

Đề tài : Tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ, công tác cán bộ,
công tác bảo vệ Đảng và sự vận dụng của Đảng ta trong công tác
xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay

Lớp: CH Xây dựng Đảng và CQNN
K18.2 ( Hệ tập trung )
Đơn vị công tác: Ban tổ chức Thành ủy Kon Tum

Hà Nội, tháng 04 / 2013


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU.........................................................................................................1
NỘI DUNG.....................................................................................................3
I. Tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ, công tác cán bộ và công tác bảo vệ
Đảng……..................................................................................................................3
1. Tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ...........................................................3
2. Tư tưởng của V.I.Lênin về công tác cán bộ.............................................9
3. Tư tưởng của V.I.Lênin về công tác bảo vệ Đảng.................................20
II. Vận dụng tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ, công tác cán bộ và công tác
bảo vệ Đảng trong xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay.....................25
1. Vận dụng tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ, công tác cán bộ trong xây dựng
Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay..........................................................................25
2. Vận dụng tư tưởng của V.I.Lênin về công tác bảo vệ trong xây dựng Đảng
Cộng sản Việt Nam hiện nay...................................................................................31
III. Ý nghĩa của việc nghiên cứu những tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ,
công tác cán bộ và công tác bảo vệ Đảng …........................................................33

KẾT LUẬN...................................................................................................37
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

2


MỞ ĐẦU
Cán bộ, công tác cán bộ và công tác bảo vệ Đảng là một trong những vấn đề có
tầm quan trọng quyết định đến toàn bộ sự nghiệp cách mạng của Đảng. Bởi vì, cán bộ
là người góp phần tích cực vào quá trình xây dựng tổ chức đảng, giữ gìn và cụ thể hoá,
phát triển, tổ chức thực hiện đường lối, chính sách của Đảng. Bảo vệ Đảng góp phần
làm cho Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức.
C.Mác và Ph.Ăngghen đã nêu những tư tưởng làm cơ sở nền tảng cho việc xây
dựng đội ngũ cán bộ của Đảng. Trong tác phẩm “Gia đình thần thánh” C.Mác đã khẳng
định: "Muốn thực hiện tư tưởng thì cần có những con người sử dụng lực lượng thực
tiễn"[1, tr181]. C.Mác và Ph.Ăngghen đã thấy rõ vai trò quan trọng của công tác bảo vệ
Đảng, liên quan đến sự tồn tại, phát triển của Đảng và sự nghiệp cách mạng của Đảng.
Trong thời kỳ lịch sử mới, thời kỳ mà chủ nghĩa tư bản chuyển sang chủ nghĩa
đế quốc. V.I.Lênin đã kế thừa và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác, rất coi trọng xây
dựng đội ngũ cán bộ cho đảng công nhân dân chủ - xã hội Nga: "Những nhà chính trị
của giai cấp", những nhà chính trị vô sản. Để lật đổ chế độ Nga Hoàng, ngay từ ngày
thành lập Đảng, V.I.Lênin đã coi trọng cán bộ và công tác cán bộ, công tác bảo vệ
Đảng. Người đã đấu tranh bền bỉ không khoan nhượng với bọn cơ hội phản động, nhất
là bọn Menêvích trong Đảng, xây dựng Đảng công nhân dân chủ - xã hội Nga trở thành
một Đảng kiểu mới. Đây là một nhân tố quyết định đi đến thành công của cách mạng
Tháng Mười Nga vĩ đại. Những tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ, công tác cán bộ và
công tác bảo vệ Đảng được đề cập một cách toàn diện và sâu sắc qua các tác phẩm
trước cách mạng Tháng Mười như: Những người bạn dân là thế nào và họ đấu tranh
chống những người dân chủ - xã hội ra sao?; Làm gì?; Một bước tiến, hai bước lùi;
Nhà nước và cách mạng; Hai sách lược của Đảng dân chủ - xã hội trong cách mạng dân

chủ.
Ngoài ra, những tư tưởng này của V.I.Lênin, còn đề cập rất nhiều trong các tác
phẩm khác. Những tư tưởng đó của V.I.Lênin, là kim chỉ nam cho hành động của các
Đảng Cộng sản trong quá trình lãnh đạo cách mạng.
Những tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ, công tác cán bộ và công tác bảo vệ
Đảng có ý nghĩa lý luận và thực tiễn vô cùng to lớn. Những tư tưởng đó, đã chỉ ra cho
các Đảng công nhân dân chủ - xã hội Nga lúc bấy giờ và các Đảng Cộng sản trên thế
3


giới sau này những cơ sở vững chắc để xây dựng một chính đảng cách mạng của giai
cấp công nhân. Những tư tưởng thể hiện ở vị trí, vai trò của cán bộ; công tác lựa chọn,
sử dụng, đào tạo cán bộ,... Đó là những nhân tố cốt lõi để Đảng Cộng sản có đủ lực
lượng và sức mạnh để thực hiện nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội tiến lên chủ nghĩa
cộng sản.
Vận dụng quan điểm của V.I.Lênin, Hồ Chí Minh đã khẳng định: "Cán bộ là
những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu
và thi hành. Đồng thời đem tình hình báo cáo cho Đảng và Chính phủ hiểu rõ để đặt
chính sách cho đúng"[9, tr269]. Hồ Chí Minh cho rằng để hoàn thành sứ mệnh lịch sử
vẻ vang, Đảng phải vững mạnh, để bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng thì phải tiến
hành công tác bảo vệ Đảng, xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, nhiệm vụ này cùng
với công tác cán bộ có tính quyết định đối với quá trình tổ chức thực hiện đường lối,
chính sách của Đảng.
Đảng ta từ khi ra đời đến nay, luôn coi trọng cán bộ, công tác cán bộ và công tác
bảo vệ Đảng, Đảng ta đã có những Nghị quyết về cán bộ, công tác cán bộ và công tác
bảo vệ Đảng như: Nghị quyết Trung ương 3 khóa VIII, Nghị quyết Trương ương 9 khóa
X, Quy định 57-QĐ/TW... Hiện nay, trước sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất
nước, hội nhập kinh tế quốc tế thì vấn đề về cán bộ, và công tác cán bộ và công tác bảo
vệ Đảng là rất quan trọng, là khâu đột phá, khâu then chốt để xây dựng thành công chủ
nghĩa xã hội ở Việt Nam. Góp phần vào nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu

của Đảng, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, sớm
đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển.

4


NỘI DUNG
I. Tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ, công tác cán bộ và công tác bảo vệ
Đảng
1. Tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ
Cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, nước Nga Sa Hoàng mới bước vào con đường
phát triển chủ nghĩa tư bản và đã phát triển nhanh chóng, mâu thuẩn giữa giai cấp công
nhân Nga và giai cấp tư sản ngày càng sâu sắc. Cùng với sự phát triển chủ nghĩa tư bản
ở Nga, giai cấp công nhân Nga cũng phát triển và tăng lên nhanh chóng. Dần dần
những người công nhân tiên tiến hiểu rằng, muốn đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản
thắng lợi phải có tổ chức và thông qua tổ chức.
Phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân đã phát triển mạnh mẽ và trong giai
cấp công nhân đã hình thành những tổ chức Mácxít để tiếp thu chủ nghĩa Mác, đưa chủ
nghĩa Mác vào giai cấp công nhân Nga và lãnh đạo cuộc đấu tranh của giai cấp công
nhân Nga. Trong khi truyền bá chủ nghĩa Mác vào nước Nga, đã vấp phải trở ngại lớn,
đó là quan điểm tư tưởng của phái dân túy đang chiếm ưu thế trong công nhân tiên tiến
và tầng lớp trí thức có tinh thần cách mạng. Vì vậy, muốn truyền bá chủ nghĩa Mác vào
nước Nga thì phải đấu tranh chống chủ nghĩa dân túy.
Năm 1898, Đại hội lần thứ nhất của Đảng công nhân dân chủ - xã hội Nga
tuyên bố thành lập Đảng. Đại hội không thông qua được Cương lĩnh và Điều lệ, Ban
Chấp hành Trung ương do Đại hội bầu ra đều bị bắt. Sau Đại hội, đã diễn ra sự dao
động về tư tưởng, tổ chức trong Đảng. Trước tình thế cấp bách của cách mạng yêu
cầu phải thành lập một Đảng cách mạng tập trung thống nhất của giai cấp công nhân,
có đủ khả năng lãnh đạo được phong trào cách mạng. Theo V.I.Lênin, muốn thành lập
một chính Đảng cách mạng tập trung thống nhất, trước hết, phải đánh bại các quan

điểm tư tưởng cơ hội của phái “kinh tế” biểu hiện chủ nghĩa cơ hội Béstanh ở Nga.
Do đó, đòi hỏi phải có một Đảng cách mạng chân chính lãnh đạo, dẫn dắt phong
trào đấu tranh của giai cấp công nhân. Không có đảng mácxít cách mạng thì không thể
thực hiện được việc đưa hệ tư tưởng cách mạng vào phong trào công nhân. Chỉ có đảng
mácxít cách mạng mới có thể đề ra được đường lối chính trị đúng đắn cho giai cấp
công nhân và đông đảo quần chúng lao động. V.I.Lênin đã chỉ rõ: “Cuộc đấu tranh tự
5


phát của giai cấp vô sản sẽ không trở thành cuộc “đấu tranh giai cấp” thực sự của giai
cấp vô sản, chừng nào nó chưa được một tổ chức mạnh mẽ gồm những người cách
mạng lãnh đạo”.
Trong tình thế của nước Nga lúc bấy giờ nhiệm vụ của V.I.Lênin là chống lại và
đánh bại khuynh hướng cơ hội chủ nghĩa của phái kinh tế Nga, tạo cơ sở cho việc thành
lập một chính Đảng tập trung thống nhất của giai cấp công nhân. Từ đó, để Đảng lãnh
đạo giai cấp công nhân, V.I.Lênin rất chú tâm đến cán bộ và công tác cán bộ, vừa để
thành lập Đảng vừa để phục vụ sự nghiệp cách mạng.
Để có thể hoàn thành được mục đích, lý tưởng giải phóng loài người khỏi áp
bức, bóc lột, C.Mác và Ph.Ăngghen đã chỉ rõ rằng giai cấp công nhân phải thành lập
được chính đảng của mình và điều đặc biệt là phải tập hợp trong đảng những phần tử
ưu tú nhất của giai cấp công nhân và trong các tầng lớp nhân dân lao động. Kế thừa và
phát triển tư tưởng của C.Mác và Ph.Ănghen về đội ngũ cán bộ của Đảng, V.I.Lênin đã
nêu lên những quan điểm xây dựng đội ngũ cán bộ cho Đảng, những người dẫn dắt
phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân.
Trong các tác phẩm V.I.Lênin đã đề cập rất nhiều đến việc thành lập một Đảng
tập trung thống nhất và chú trọng trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ cho Đảng, cán bộ
đó phải là nồng cốt của Đảng, phải liên hệ mật thiết với quần chúng nhân dân,
V.I.Lênin cho rằng: "Lịch sử phong trào công nhân ở tất cả các nước đã chỉ ra rằng
tầng lớp giai cấp công nhân có nhiều hiểu biết nhất đều tiếp thu những tư tưởng của
chủ nghĩa xã hội khoa học nhanh hơn và dễ dàng hơn cả. Những công nhân tiên tiến,

được phong trào công nhân đưa lên hàng đầu, thì đều từ trong tầng lớp ấy mà ra, họ
biết tranh thủ lòng tin hoàn toàn của quần chúng giai cấp, họ toàn tâm toàn ý chăm lo
giáo dục và tổ chức giai cấp vô sản, họ tự giác đi theo chủ nghĩa xã hội; thậm chí họ
còn tự mình tạo lý luận xã hội chủ nghĩa nữa. Mọi phong trào công nhân có sức sống
đều tạo ra lãnh tụ công nhân"[4, tr339]. Đây là những tư tưởng của V.I.Lênin về bước
đầu xây dựng đội ngũ cán bộ cho Đảng công nhân dân chủ - xã hội Nga.
Cán bộ có vai trò quan trọng quyết định đối với toàn bộ sự nghiệp cách mạng của
Đảng. Bởi vì, cán bộ của Đảng là người góp phần tích cực trong quá trình xây dựng tổ
chức đảng, giữ gìn tổ chức đảng, cụ thể hoá, phát triển và tổ chức thực hiện thắng lợi
đường lối chính sách của Đảng. Trong tác phẩm “Làm gì?”, V.I.Lênin viết: “Cuộc đấu
tranh chính trị của đảng dân chủ - xã hội thì rộng lớn và phức tạp hơn rất nhiều so với
6


cuộc đấu tranh kinh tế của công nhân chống bọn chủ và chính phủ. Tổ chức của đảng
dân chủ - xã hội cách mạng cũng thế... tổ chức của những người cách mạng phải bao
gồm trước hết và chủ yếu những người lấy hoạt động cách mạng làm nghề nghiệp
(chính vì vậy khi nói đến một tổ chức của những người cách mạng, là tôi nghĩ đến
những người cách mạng dân chủ - xã hội)”[5, tr143]. Một tổ chức với những người
cách mạng, thì hoàn toàn có thể giúp đỡ rộng rãi quần chúng, dẫn dắt phong trào đấu
tranh chính trị của quần chúng nhằm lật đổ giai cấp tư sản.
V.I.Lênin lãnh tụ vĩ đại của giai cấp vô sản thế giới, người sáng tạo ra học thuyết
mác-xít về xây dựng đảng vô sản kiểu mới. Trong các nguyên tắc xây dựng đảng,
V.I.Lênin rất chú trọng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ, xem đây là khâu then chốt
trong công tác xây dựng đảng, quyết định sự thành bại của cách mạng vô sản. Giai cấp
vô sản cần có đội ngũ cán bộ của riêng mình, để thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp.
Trong lịch sử đã chứng minh, mỗi thời đại xã hội đều cần có con người vĩ đại và không
có con người như thế thì thời đại sẽ sáng tạo ra họ. Ngay từ ngày đầu thành lập Đảng
V.I.Lênin rất coi trọng đến vai trò của cán bộ, Người khẳng định: "Trong lịch sử chưa hề
có một giai cấp nào giành được chính quyền thống trị nếu không đào tạo ra được trong

hàng ngũ của mình những lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiền phong có đủ khả năng tổ
chức và lãnh đạo phong trào"[4, tr473]. Theo V.I.Lênin, muốn lật đổ chế độ Nga hoàng
giành chính quyền, phải có đội ngũ “cán bộ chuyên nghiệp”, “không một phong trào
cách mạng nào mà lại vững chắc được nếu không có một tổ chức ổn định và duy trì được
tính liên tục gồm những người lãnh đạo;... một tổ chức như thế thì chủ yếu phải gồm
những người lấy hoạt động cách mạng làm nghề nghiệp của mình”[5, tr158-159]. Nếu
không có những người cách mạng như vậy thì không thể có phong trào cách mạng vững
chắc được. Những người cách mạng có tính chất quyết định đến thắng lợi của sự nghiệp
cách mạng.
Cán bộ có vai trò rất quan trọng với tổ chức, tổ chức mạnh sẽ duy trì được phong
trào cách mạng, tổ chức sẽ thu hút được đông đảo quần chúng tham gia phong trào, cán
bộ là người lãnh đạo tổ chức, đưa phong trào đấu tranh của quần chúng từ tự phát thành
đấu tranh tự giác có tổ chức. Cán bộ phải làm tốt công việc của mình cũng như làm tốt
công tác tổ chức của đảng. Do đó, cán bộ phải lấy hoạt động cách mạng làm nghề
nghiệp của mình...
7


Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng. Sức mạnh của Đảng chính là sức mạnh
của quần chúng. Đảng chỉ mạnh khi được quần chúng ủng hộ. Chính vì vậy, cán bộ phải
là người luôn quan hệ mật thiết với quần chúng, trực tiếp hoạt động trong phong trào
quần chúng, đi vào tất cả các giai cấp và tầng lớp hướng dẫn tuyên truyền, giáo dục, giác
ngộ cách mạng cho quần chúng, tổ chức quần chúng làm cách mạng lật đổ giai cấp tư
sản. Cán bộ là "những người phát sách báo truyền đơn, những người tổ chức các tiểu tổ
và nhóm công nhân". Chính từ phong trào quần chúng mà nảy sinh ra đội ngũ cán bộ và
rèn luyện đội ngũ cán bộ "quần chúng sẽ sản sinh ra ngày càng nhiều những người cách
mạng chuyên nghiệp"[5, tr.160]. Được tôi luyện trong phong trào cách mạng của quần
chúng, cán bộ được coi là một nghề; và phải luôn rèn luyện mình, để phục vụ phong trào
quần chúng: "Muốn "phục vụ" một phong trào quần chúng thì cần phải có những người
đặc biệt chuyên và hoàn toàn chuyên về hoạt động dân chủ xã hội và phải kiên trì, bền

bỉ, kiên quyết tự rèn luyện mình thành những người cách mạng chuyên nghiệp" [5,
tr.161].
Theo V.I.Lênin, cùng với phong trào cách mạng dưới sự lãnh đạo của giai cấp vô
sản với đội tiên phong của nó thì cũng tất yếu sản sinh ra đội ngũ cán bộ của giai cấp.
Trong bài "Một khuynh hướng thụt lùi trong phong trào dân chủ xã hội Nga", V.I.Lênin
đã viết như sau: "Trong khi giới trí thức không hứng thú đối với các sách báo trung thực,
bất hợp pháp thì trong hàng ngũ công nhân, người ta thấy lòng khao khát thiết tha muốn
hiểu biết và mối nhiệt tình đối với chủ nghĩa xã hội, ngày càng tăng trong hàng ngũ công
nhân xuất hiện những anh hùng chân chính, những người này, mặc dù phải sống một đời
sống thảm hại và phải làm việc như khổ sai trong công xưởng, nhưng vẫn thấy mình có
đủ nghị lực và đủ ý chí để học tập, học tập và học tập nữa, và để tự rèn luyện mình thành
người dân chủ - xã hội giác ngộ, thành "người trí thức công nhân""[4, tr339]. Lênin đã
giáo dục những công nhân tiên tiến ấy thành những cán bộ lãnh đạo tương lai của một
đảng có nhiệm vụ lãnh đạo quần chúng nhân dân lật đổ chế độ chuyên chế và chế độ tư
bản. V.I.Lênin đã: "... tin tưởng sâu sắc rằng cách mạng vô sản ở Nga và trên toàn thế
giới sẽ xuất hiện những nhóm người, những tầng lớp đông đảo xuất thân từ giai cấp vô
sản và nông dân lao động, những người này sẽ đem đến sự hiểu biết thực tiễn về cuộc
sống, tài năng tổ chức nếu không phải là của cá nhân thì cũng là của tập thể, nếu không
như thế thì đạo quân hàng triệu người vô sản không thể đạt tới thắng lợi". Chính vì nhận
thấy rõ vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ trong cách mạng vô sản, V.I.Lênin đã quan tâm
8


xây dựng, củng cố và mở rộng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị.
V.I.Lênin đã viết: "Ở nước Nga, chúng ta đã có: "Những người trí thức" công nhân ấy rồi
và chúng ta phải hết sức làm cho hàng ngũ của họ được mở rộng không ngừng để cho
nhu cầu cao về tri thức của họ được hoàn toàn thoả mãn, để cho từ hàng ngũ của họ xuất
hiện ra những lãnh tụ của đảng công nhân - dân chủ - xã hội Nga"[4, tr340]. Từ tháng 7
năm 1904 đến tháng 3 năm 1905, thời kỳ chín muồi và mở đầu cách mạng dân chủ - tư
sản Nga" lần thứ I. Trong bài "nhiệm vụ mới và lực lượng mới", lần đầu tiên V.I.Lênin

trình bày khẩu hiệu chiến lược cơ bản của đảng bôn-sê-vích trong cuộc cách mạng dân
chủ - tư sản những năm 1905 - 1907, đó là khẩu hiệu "chuyên chính dân chủ cách mạng
của giai cấp vô sản và nông dân". Trong bài này, V.I.Lênin kịch liệt phê phán tư tưởng
cứng nhắc của những tổ chức nào của đảng còn cố bám vào những hình thức hoạt động
cũ rích, và Người kêu gọi các tổ chức đảng hãy đề bạt những cán bộ trẻ, mới, mà ở họ sự
năng nổ và nhiệt tình có thể bù cho sự thiếu kinh nghiệm: "Thời đại cách mạng đối với
Đảng dân chủ - xã hội cũng giống thời chiến đối với quân đội. Phải mở rộng hàng ngũ
cán bộ của đội quân chúng ta. Phải chuyển đội quân ấy từ chỗ là những đội quân hoà
bình thành những đội quân chiến đấu, phải huy động lực lượng dự trữ và hậu bị, cần kêu
gọi những người vừa nhận được giấy phép nghỉ ngơi hãy đứng dưới lá quân kỳ, hãy tổ
chức những binh đoàn phụ trợ mới, các đơn vị và các bộ phận phục vụ không được quên
rằng trong chiến tranh không tránh khỏi và cần phải bổ sung đội ngũ của mình bằng
những tân minh ít được huấn luyện rất nhiều khi phải thay thế sĩ quan bằng những binh
lính bình thường, xúc tiến và đơn giản hoá việc đề bạt binh sĩ thành sĩ quan".
Theo V.I.Lênin, cán bộ thực sự “sống trong lòng quần chúng”, phải là những cán
bộ của quần chúng, do quần chúng và phục vụ lợi ích, hạnh phúc của quần chúng nhân
dân. Điều đó có nghĩa là, cán bộ phải là người có đầy đủ phẩm chất, năng lực, có đầy
đủ đức và tài, một lòng một dạ phục vụ nhân dân, có năng lực phục vụ nhân dân, có
trình độ đem lại cuộc sống tốt đẹp cho nhân dân. Lênin cho rằng, trong xây dựng đội
ngũ cán bộ cần phải kiên quyết đấu tranh “không khoan nhượng” với tệ quan liêu, tham
nhũng, kiên quyết “chống hiện tượng không dứt khoát, không rành mạch về nhiệm vụ
được giao cho mỗi người, và chống tình trạng hoàn toàn vô trách nhiệm do hiện tượng
đó gây ra”.
Cán bộ phải vừa là nhà chiến lược, vừa là nhà chiến thuật, biết đề ra chính sách
đúng phản ánh mục tiêu của giai cấp mình phù hợp với xu thế của dân tộc và nhân loại;
9


xác định rõ mục tiêu và con đường đi tới, những lực lượng thực hiện, những giải pháp cơ
bản. V.I.Lênin cho rằng: “Nếu không có "mươi" người lãnh tụ có tài, lão luyện, được đào

tạo về mặt chuyên môn và được giáo dục qua trường học thực tiễn lâu dài, và đã hoàn
toàn nhất trí với nhau, thì không một giai cấp nào trong xã hội hiện đại có thể tiến hành
đấu tranh một cách kiên trì được”[5, tr155]. Cán bộ phải là người có đạo đức, có tri thức
văn hoá sâu rộng, có trí tuệ và trực giác chính trị nhạy bén, ý thức được sứ mệnh chính
trị, đồng thời có tài tổ chức và nghệ thuật lãnh đạo chính trị. Họ là người có uy tín nhất,
có ảnh hưởng nhất, có kinh nghiệm nhất, giữ trách nhiệm trọng yếu nhất. Những phẩm
chất của người cán bộ lãnh đạo giúp họ có thể tập hợp được xung quanh mình những giai
cấp trong xã hội, những người cách mạng tiêu biểu cho lợi ích của quảng đại quần chúng
nhân dân. Theo V.I.Lênin “Người Cộng sản phải có một cái đầu lạnh và một trái tim
hồng!”.
2. Tư tưởng của V.I.Lênin về công tác cán bộ
2.1. Lựa chọn, tuyển dụng cán bộ
Đội ngũ cán bộ có vai trò đặc biệt quan trọng thì công tác cán bộ có vai trò tương
ứng bởi đội ngũ cán bộ ấy cần được lựa chọn, giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng và bố trí.
V.I.Lênin đã dạy: "Chính trị là một khoa học và một nghệ thuật không phải từ trên trời
rơi xuống, mà đòi hỏi một sự cố gắng, rằng giai cấp vô sản muốn thắng giai cấp tư sản
thì phải đào tạo lấy "những nhà chính trị giai cấp" thực sự của mình, những nhà chính
trị vô sản và không thua kém các nhà chính trị của giai cấp tư sản".
Công tác cán bộ, theo V.I.Lênin là: "Nghiên cứu con người, tìm ra những cán bộ
có bản lĩnh. Hiện nay, đó là then chốt nếu không thì tất cả mọi mệnh lệnh và quyết định
sẽ chỉ là mớ giấy lộn".
Muốn có đội ngũ cán bộ có đủ đức, đủ tài, vấn đề lựa chọn cán bộ là một khâu
rất quan trọng. Lựa chọn cán bộ có những phẩm chất gì, trong từng giai đoạn thì tiêu
chuẩn nào được quan tâm hơn? lựa chọn cán bộ từ nguồn nào? cách lựa chọn như thế
nào? Trong quá trình chỉ đạo cách mạng, V.I.Lênin có nhiều bài đề cập các nội dung
trên.
Trong các tác phẩm của C.Mác và Ph.Ăngghen, hai ông đã đề cập nhiều đến vấn
đề người lãnh đạo phong trào cách mạng của quần chúng. Hai ông đặt nền móng cho
vấn đề cán bộ lãnh đạo của giai cấp vô sản. C.Mác nói: "Muốn thực hiện tư tưởng thì
10

cần có những con người sử dụng lực lượng thực tiễn". V.I.Lênin đã kế thừa và phát
triển tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăngghen về vấn đề này và đã chỉ rõ: Cán bộ là người
đứng đầu, người lãnh đạo. Đó là người ưu tú được trưởng thành và phát triển trong quá
trình học tập và rèn luyện. Những người đó trưởng thành từ trong phong trào của quần
chúng.
Cán bộ là người tiêu biểu trong phong trào quần chúng. Cán bộ trước hết phải tiêu
biểu cho lợi ích của giai cấp, dân tộc, chính đảng, người cán bộ thấy được lợi ích trước
mắt và lợi ích lâu dài, cả lợi ích kinh tế lẫn lợi ích chính trị và quyết tâm thực hiện lợi ích
ấy. Do vậy, họ sẽ động viên, lôi cuốn được đông đảo quần chúng đi theo, trở thành
phong trào chính trị sâu rộng. Để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình cán bộ cần hội tụ
được một số tố chất cơ bản như phẩm chất chính trị, năng lực chỉ huy, hiểu biết, tận tụy
với công việc, có khả năng làm việc với những người xung quanh.
V.I.Lênin đánh giá cao ý nghĩa quan trọng của quần chúng trong công tác cán
bộ. Bởi vì phong trào cách mạng của quần chúng là những nơi sản sinh ra nhiều cán bộ
có đức, có tài được khẳng định thông qua việc thực hiện những nhiệm vụ cụ thể, một
điều quan trọng nữa là họ được đại dương quần chúng đánh giá, tín nhiệm, nên tuyển
chọn họ sẽ yên tâm. V.I.Lênin chỉ rõ: “Những công nhân tiên tiến, được mọi phong trào
công nhân đưa lên hàng đầu, thì chủ yếu đều từ trong các tầng lớp ấy mà ra; họ biết
tranh thủ được lòng tin cậy hoàn toàn của quần chúng công nhân, họ toàn tâm, toàn ý
chăm lo giáo dục và tổ chức giai cấp vô sản, họ tự giác đi theo chủ nghĩa xã hội;… Mọi
phong trào công nhân có sức sống đều đào tạo ra được những lãnh tụ công nhân”[4,
tr339].
V.I.Lênin nhận thấy những phẩm chất cách mạng tuyệt vời của nhiều cán bộ xuất
thân từ giai cấp công nhân, nên Người cho rằng cần tuyển chọn và đào tạo thật nhiều
công nhân trở thành những nhà cách mạng chuyên nghiệp, đưa họ vào các cơ quan của
Đảng, thậm chí những cơ quan cực kỳ quan trọng như Ban Chấp hành… “Để lãnh đạo
được mọi việc xẩy ra trong quần chúng công nhân, phải có khả năng đi vào mọi chỗ,
biết thật nhiều sự việc, nắm được mọi ngõ ngách, v.v., và v.v. Vì thế mà trong Ban

chấp hành, nếu có thể, thì tất cả các lãnh tụ chủ yếu của phong trào công nhân phải
chính là những người từ công nhân ra…”. Tại Đại hội III của Đảng công nhân xã hội dân chủ Nga, năm 1905, V.I.Lênin nhấn mạnh “Đưa công nhân vào các ban chấp hành
không chỉ là một nhiệm vụ giáo dục, mà còn là một nhiệm vụ chính trị: công nhân có
11


bản năng giai cấp, và do ít thủ cựu về chính trị nên họ có thể khá nhanh chóng trở thành
những người xã hội - dân chủ kiên định. Tôi rất tán thành nếu trong các ban chấp hành
của ta cứ hai trí thức thì có tám công nhân”.
Trong tác phẩm “làm gì?” Lênin đã phát triển những luận điểm của mình về kế
hoạch xây dựng một chính đảng của giai cấp công nhân mà trước đây Người đã trình
bày trong các bài báo đăng trên tờ Tia Lửa. Lênin đã phê phán những quan điểm cơ hội
chủ nghĩa của phái “kinh tế” về mặt tổ chức và chỉ rõ cho những người dân chủ - xã hội
của giai cấp công nhân là phải có một tổ chức đảng thống nhất, tập trung của giai cấp
công nhân thì mới hoàn thành được nhiệm vụ chính trị lịch sử của giai cấp công nhân.
V.I.Lênin khẳng định rằng: Nếu không có một tổ chức của những người cách
mạng như vậy thì không thể có phong trào cách mạng vững chắc được “hãy cho chúng
tôi một tổ chức những người cách mạng, và chúng tôi sẽ đảo ngược nước Nga lên!”[5,
tr162]. Tổ chức của những người cách mạng có tính chất quyết định đến thắng lợi của
sự nghiệp cách mạng. “đòi hỏi phải có cho toàn nước Nga một tổ chức thống nhất gồm
những người cách mạng, một tổ chức có khả năng đảm nhiệm việc lãnh đạo các tổ chức
nghiệp đoàn của công nhân trong phạm vi toàn Nga.”[5, tr193]. Nhiệm vụ của những
người dân chủ - xã hội là phải chú ý đến việc nâng cao trình độ công nhân lên trình độ
những người cách mạng, chứ không phải tự hạ thấp xuống trình độ quần chúng công
nhân như ý muốn của những người kinh tế chủ nghĩa.
V.I.Lênin cho rằng: “Cuộc đấu tranh tự phát của giai cấp vô sản sẽ không trở
thành cuộc “đấu tranh giai cấp” thực sự của giai cấp vô sản, chừng nào nó chưa được
một tổ chức mạnh mẽ gồm những người cách mạng lãnh đạo”. Tổ chức mạnh mẽ đó là
tổ chức đảng - một tổ chức thống nhất và tập trung của giai cấp vô sản, bao gồm trước
hết và chủ yếu là những người lấy hoạt động cách mạng làm chuyên nghiệp. Chỉ với tổ

chức như vậy mới khắc phục được tình trạng phân tán, tản mạn trong Đảng. Trước tình
trạng phân tán, tản mạn trong Đảng lúc đó thì việc xây dựng một Đảng cách mạng tập
trung, thống nhất của giai cấp công nhân sẽ phải bắt đầu từ đâu là rất quan trọng.
Cán bộ, có năng lực và trình độ khác nhau, bố trí cán bộ đúng năng lực và sở
trường mới phát huy được đội ngũ cán bộ. Bố trí cán bộ phải đúng người đúng việc,
V.I.Lênin coi bố trí cán bộ như trong một đại hợp tấu, mỗi người đều được giao một
nhạc cụ khác nhau. Nếu không bố trí đúng cán bộ thì đại hợp tấu sẽ dẫn đến các nhạc
cụ sẽ không ăn khớp, dẫn đến trống đánh xuôi kèn thổi ngược. Người khẳng định:
12


"Phải quang minh, quang minh chính đại hơn! Chúng ta cần có một đại hợp tấu; chúng
ta phải xây dựng kinh nghiệm cho mình để phân phối vai trò trong dàn hợp tấu, để đối
phó với người này thì giao cây vĩ cầm đầy tình cảm, đối với người kia thì giao cây đàn
trầm cuồng bạo, đối với người khác thì giao cây gậy chỉ huy dàn nhạc"[6, tr.108]. Như
vậy, tùy trường hợp cụ thể mà bố trí những cán bộ đúng với yêu cầu nhiệm vụ chính trị.
Đánh giá cán bộ là việc hết sức hệ trọng, là khâu mở đầu có ý nghĩa quyết định
trong công tác cán bộ. Đánh giá đúng cán bộ sẽ phát huy được tiềm năng của từng cán
bộ và đội ngũ cán bộ. Đánh giá không đúng cán bộ sẽ dẫn đến lựa chọn nhầm những
cán bộ không đủ phẩm chất và năng lực để giao những cương vị có trọng trách, dẫn đến
hỏng việc tổn thất cho tổ chức. V.I.Lênin rất quan tâm đến đánh giá cán bộ và rất coi
trọng cán bộ, những người đặt lợi ích của cách mạng lên trên hết, để lựa chọn, bố trí
vào những chức vụ mà cách mạng cần. V.I.Lênin khẳng định: "Chúng ta cần phải lựa
chọn cán bộ phụ trách, và ở đây, không thể có vấn đề không tín nhiệm đối với một
người nào đó đã không được bầu, mà chỉ có vấn đề xem xét việc đó có lợi cho sự
nghiệp không, và người được lựa chọn có xứng đáng với chức vụ người đó đảm nhiệm
không"[6, tr359].
Là người cán bộ của Đảng, theo Lênin, đó phải là những người gắn liền với
phong trào thực tiễn của quần chúng, tập hợp được đông đảo quần chúng, biết hướng
dẫn quần chúng vào công việc thực tiễn, đưa quần chúng trở thành những người cùng

chung sức thực hiện. Từ đó, Người đã nêu lên tiêu chuẩn của người cán bộ phải là
người có đạo đức cách mạng cao cả và tài năng cách mạng.
Về đạo đức cách mạng của người cán bộ, theo V.I.Lênin, trước hết phải là người
trung thành vô hạn đối với sự nghiệp cách mạng của giai cấp vô sản; có bản lĩnh chính
trị vững vàng và niềm tin cách mạng trước mọi khó khăn; có tính tổ chức và kỷ luật
cao, luôn chấp hành đúng các chủ trương, nghị quyết của Đảng. Sự trung thành đó
không phải là lời hứa hẹn, lời tuyên bố..., mà trước hết được thể hiện ở mức độ nghiêm
chỉnh và trung thực chấp hành các chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng.
V.I.Lênin nhấn mạnh, cán bộ phải “tiến hành toàn bộ công tác thực tiễn theo đúng
những nghị quyết, sách lược của Đảng”.
Về tài năng cách mạng của người cán bộ, theo V.I.Lênin, đó phải là những người
có tài trong tổ chức thực tiễn, có bộ óc sáng suốt, hiểu biết rộng; những người vừa
trung thành với mục tiêu lý tưởng xã hội chủ nghĩa nhưng phải biết lặng lẽ – khiêm tốn,
13


hy sinh để thực thi nhiệm vụ. Người viết, cán bộ “chỉ có sự tổ chức, lòng kiên nghị và
tính tự giác mới có thể giúp ích được”.
Để có được đội ngũ cán bộ như đã nêu góp phần nâng cao chất lượng công tác
cán bộ của Đảng, V.I.Lênin cho rằng, việc trước hết là phát hiện những người ưu tú từ
phong trào thực tiễn của quần chúng. Vì, trong quần chúng có nhiều người có trình độ
tổ chức, nhưng vì nhiều lý do đã kìm hãm họ, không cho họ được phát huy, nên Đảng
cần thu hút, đào tạo và giao việc cho họ.
2.2. Tiêu chuẩn cán bộ, yêu cầu cán bộ
Bằng sự thiên tài và cách mạng trên lập trường vô sản, V.I.Lênin đã luận giải
khoa học về vai trò công tác cán bộ của Đảng - nhân tố quan trọng, là điều kiện tiên
quyết để bảo đảm vai trò lãnh đạo và đưa sự nghiệp cách mạng của giai cấp vô sản đến
thắng lợi. Người chỉ rõ: “thường thường trong phần nhiều các trường hợp, hay ít ra
trong những nước văn minh hiện nay thì các giai cấp đều do các chính đảng lãnh đạo;
rằng thường thường thì trong các chính đảng điều mà dưới quyền lãnh đạo của những

nhóm ít nhiều có tính chất ổn định, gồm những người có uy tín nhất, có ảnh hưởng
nhất, có kinh nghiệm nhất được bầu ra giữ những trách nhiệm trọng yếu nhất và người
ta gọi đó là lãnh tụ”.
Luận điểm trên của V.I.Lênin cho ta thấy, vai trò lãnh đạo cách mạng của chính
đảng cách mạng luôn chịu sự chi phối và quyết định bởi đội ngũ cán bộ của Đảng; bởi tổ
chức bộ máy của Đảng. Không có một đội ngũ cán bộ vững mạnh – những người cách
mạng chuyên nghiệp cho phong trào vô sản mà theo cách nói của V.I.Lênin là “những
nhà chính trị của giai cấp thực sự của mình” thì chính đảng cách mạng của giai cấp vô
sản không thể duy trì và giữ được sự lãnh đạo của mình.
Như vậy, trong tư tưởng của V.I.Lênin về vai trò lãnh đạo cách mạng của Đảng
luôn được đề cập gắn liền với công tác cán bộ. Người luôn yêu cầu, chính đảng cách
mạng của giai cấp công nhân phải xây dựng một đội ngũ cán bộ – những người lấy đấu
tranh cách mạng hướng tới mục tiêu giải phóng dân tộc, giai cấp; giải phóng con người,
xã hội và xóa bỏ mọi áp bức bất công trong xã hội làm điều tâm huyết và là nhiệm vụ
vẻ vang.
Cán bộ là người có phẩm chất, năng lực để hoàn thành nhiệm vụ. Phẩm chất đạo
đức là yêu cầu đầu tiên đối với người cán bộ. Cán bộ phải có lý tưởng cách mạng. Lý
14


tưởng cách mạng là xoá bỏ chế độ người bóc lột người, xây dựng chủ nghĩa cộng sản.
Nhiệm vụ của cán bộ là giúp đỡ quần chúng lao động đánh đổ được chế độ cũ và xây
dựng chế độ mới không còn giai cấp bóc lột. Để đánh đổ chế độ Nga hoàng và xây
dựng xã hội mới, giai cấp vô sản phải đào tạo cho mình một đội tiên phong có tinh thần
giác ngộ cao, có kỷ luật, trung thành. V.I.Lênin cho rằng "Chúng ta phải đào tạo những
người sẵn sàng cống hiến cho cách mạng không chỉ buổi tối rỗi việc mà tất cả cuộc đời
của họ" [4, tr474]. Người cán bộ phải suốt đời đi theo lý tưởng và hành động theo lý
tưởng đã chọn, phải giữ vững lập trường giai cấp công nhân. Thực hiện sứ mệnh lịch sử
giải phóng cho giai cấp mình và cho toàn xã hội thoát khỏi áp bức của chế độ cũ.
Từ thực tiễn hoạt động cách mạng, V.I.Lênin đã nêu lên những yêu cầu về tư

cách, đạo đức của người cán bộ, đảng viên cộng sản:
Một là, trước hết người cán bộ, đảng viên cộng sản phải là người có giác ngộ về
lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, có lòng trung thành vô hạn với sự nghiệp của giai cấp vô
sản, suốt đời phấn đấu hy sinh cho sự nghiệp của giai cấp vô sản, vì hạnh phúc của
nhân dân lao động.
V.I.Lênin đặc biệt nhấn mạnh đến trách nhiệm đảng viên là phải đảm đương trọng
trách quản lý đất nước, quản lý xã hội; biết tự mình “làm gương cho quần chúng lao
động thấy một mẫu mực về lòng trung thành đối với lợi ích của những người lao động”.
Hết lòng, hết sức phục vụ gai cấp vô sản, phục vụ nhân dân lao động.
Hai là, người đảng viên của đảng phải là người có năng lực hoàn thành tốt nhiệm
vụ được giao. Năng lực là trình độ hiểu biết, nắm vững quy luật phát triển của sự vật để
cải tạo sự vật; là trình độ nhận thức lý luận và vận dụng lý luận vào thực tiễn công tác;
là khả năng chuyên môn, là bản lĩnh trong hoạt động thực tiễn để hoàn thành tốt mọi
nhiệm vụ được giao.
Ba là, người đảng viên của đảng phải có ý thức tổ chức kỷ luật cao. Đảng mạnh
là nhờ có tổ chức mạnh; tính tổ chức và kỷ luật nghiêm minh, chặt chẽ. V.I.Lênin nói:
“Tính tổ chức là sự thống nhất của hành động thực tiễn”. Người luôn nhấn mạnh việc
thống nhất ý chí và hành động, đoàn kết nhất trí trong Đảng. Cán bộ đảng viên phải
quan hệ mật thiết với quần chúng; phải quan tâm chăm lo đến lợi ích của quần chúng,
phát huy năng lực và trí tuệ của họ; tôn trọng quyền làm chủ của quần chúng.

15


V.I.Lênin khẳng định: Chính cuộc đấu tranh cách mạng đã tôi luyện nên những
người cộng sản kiên cường. Chỉ có qua việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng giao
phó, chỉ có hoạt động trong tổ chức của Đảng, chỉ có “Tắm mình trong phong trào quần
chúng và sử dụng vũ khí tự phê bình và phê bình, người cán bộ, đảng viên mới trưởng
thành, được tôi luyện và có những phẩm chất cao quý, tốt đẹp”.
Cán bộ là người giác ngộ lý tưởng của Đảng Cộng sản, của giai cấp công nhân,

đặt lợi ích của Đảng lên trên hết. Đây là điểm phân biệt người cộng sản với các đảng
viên đảng vô sản khác. Họ đặt lên hàng đầu và bảo vệ lợi ích không phụ thuộc vào dân
tộc và chung cho toàn thể giai cấp vô sản. Họ luôn là đại biểu cho lợi ích của toàn bộ
phong trào. Cán bộ phải luôn ý thức được mình là đầy tớ phục vụ nhân dân. Người cán
bộ phải là tấm gương để mọi người học tập và noi theo, phải được tín nhiệm, tin yêu
quần chúng.
Cán bộ phải là người có trách nhiệm, luôn phấn đấu gì sự nghiệp của Đảng, cống
hiến sức lực của mình cho phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân. Người cán bộ
lãnh đạo phải có tinh thần trách nhiệm cao, biết chịu trách nhiệm về sự lãnh đạo của
mình. Theo V.I.Lênin: "Cần phải nhiệt tình hơn nữa trong việc phổ biến trong quần
chúng cái ý thức ngày càng sáng rõ đã đạt được bằng cách đó và phải củng cố ngày
càng mạnh mẽ tổ chức của Đảng"[5, tr34].
Người cán bộ phải có bản lĩnh chính trị vững vàng. Không được "lấy tự phát của
phong trào quần chúng để biện hộ cho tinh thần uỷ mị của mình"[5, tr161]. Người cán
bộ phải là người có tinh thần cách mạng triệt để, là người đưa ra đường lối chính trị,
chiến lược và sách lược, mọi quyết định của cán bộ có ảnh hưởng lớn đến phong trào
cách mạng. Theo V.I.Lênin: "Các lãnh tụ của công nhân, không phải thiên thần, không
phải là thánh nhân, không phải là anh hùng mà là người như tất cả người khác, họ cũng
có khuyết điểm phải sửa chữa cho họ". Do đó, Đảng phải thường xuyên giáo dục họ,
tạo điều kiện để họ hoàn thành nhiệm vụ. V.I.Lênin viết "Không một nhà hoạt động
chính trị nào trong hoạt động của mình không trải qua thất bại này hay những thất bại
khác và chúng ta nghiêm chỉnh nói đến ảnh hưởng đến quần chúng, nói đến việc chúng
ta tranh thủ đến "thiện chí" của quần chúng thì chúng ta phải có hết sức làm thế nào để
thất bại này không bị dấu trong bầu không khí hôi hám của nhóm tiểu tổ mà được đưa
ra cho mọi người nhận xét. Thoạt mới nhìn điều này hình như bất tiện đối với riêng
từng người lãnh đạo này hay lãnh đạo khác, đôi khi điều đó là điều xúc phạm".
16


Ngoài phẩm chất đạo đức, người cán bộ phải có tri thức toàn diện, uyên thâm

về văn hoá lý luận. Xuất phát từ thực tiễn cách mạng, V.I.Lênin đặt ra yêu cầu cao
đối với cán bộ. Họ phải là những người hiểu rõ phong trào đấu tranh của quần
chúng. Cách mạng phải đào tạo ra đội ngũ cán bộ đủ sức gánh vác nhiệm vụ.
V.I.Lênin yêu cầu: "Chúng ta phải đào tạo những người dân chủ xã hội làm công tác
thực tiễn thành những lãnh tụ chính trị, biết lãnh đạo mọi mặt biểu hiện của cuộc
đấu tranh toàn diện ấy, biết vạch ra đúng lúc "Một cương lĩnh hành động tích
cực"[5, tr109-110].
Đảng phải là đội tiên phong chính trị và là đội ngũ có tổ chức chặt chẽ, có giác
ngộ nhất của giai cấp, Đảng là người đưa yếu tố tự giác nhất vào phong trào công nhân,
là người định hướng chính trị và là người giáo dục, động viên, tổ chức cho quần chúng
hành động cách mạng. V.I.Lênin chỉ ra rằng: “không được lẫn lộn đảng, tức là đội tiên
phong của giai cấp công nhân, với toàn bộ giai cấp”[6, tr289]. Vai trò tiên phong của
Đảng được thể hiện trước hết trên lĩnh vực lý luận, “Chỉ đảng nào được một lý luận tiền
phong hướng dẫn thì mới có khả năng làm tròn vai trò người chiến sĩ tiền phong”[5,
tr32]. Do đó, người cán bộ phải giác ngộ lý tưởng cộng sản, phải gương mẫu, phải giáo
dục quần chúng, thì mới làm tròn vai trò tiên phong của mình.
Theo V.I.Lênin: Sự nghiệp cách mạng muốn thành công đòi hỏi phải có đội ngũ
cán bộ đóng vai trò tổ chức của quá trình thực tiễn một cách có hiệu quả. Người cán bộ
phải là người thực sự có khả năng tổ chức và lãnh đạo phong trào, có nhiều uy tín,
nhiều ảnh hưởng và nhiều kinh nghiệm, có bộ óc sáng suốt, có bản lĩnh, tháo vát trong
thực tiễn, kiên quyết nhưng cần linh hoạt, tháo vát trong thực tiễn, kiên quyết nhưng
cần linh hoạt, mềm dẻo về phương pháp và sách lược. "Chúng ta là người Bônsêvích
chúng ta phải nhẫn nại, phải kiên trì giải thích cho công nhân và nông dân hiểu rõ quan
điểm của chúng ta... mỗi người phải làm tất cả: vừa là cán bộ cổ động vừa là cán bộ
tuyên truyền, vừa là cán bộ tổ chức của chúng ta, chỉ như vậy chúng ta mới làm cho
dân hiểu được học thuyết của chúng ta, suy nghĩ kinh nghiệm của bản thân và thực sự
giành lấy chính quyền về tay mình" [7, tr63-64].
Cán bộ đóng vai trò to lớn trong quá trình cách mạng từ giác ngộ lý tưởng cho
quần chúng đến tổ chức họ tạo nên sự phối hợp nhịp nhàng giữa lực lượng, tổ chức, sự
thống nhất ý chí và hành động. Những phẩm chất, lòng trung thành, trình độ lý luận,

tính đảng, lập trường giai cấp phải được thể hiện ra ngoài bằng hành động. Cán bộ là
17


người thực sự có tài tổ chức, bộ óc sáng suốt. Họ được rèn luyện thử thách trong thực
tiễn. V.I.Lênin khẳng định: "Không một phong trào cách mạng nào mà lại vững chắc
được nếu không có một tổ chức ổn định duy trì được tính liên tục gồm những người
lãnh đạo... Một tổ chức như thế chủ yếu gồm những người lấy hoạt động cách mạng
làm nghề nghiệp của mình"[5, tr158-159].
V.I.Lênin yêu cầu cán bộ phải ra sức học tập và rèn luyện "cả tri thức lý luận lẫn
kinh nghiệm và tài tổ chức đều là những điều có thể được chỉ cần có ý thích học hỏi và
rèn luyện cho mình những phẩm chất cần thiết"[4, tr474]. Theo V.I.Lênin: Cán bộ phải
làm chính trị là một nghệ thuật. Chính trị là khoa học và nghệ thuật không phải từ trên
trời rơi xuống, mà đòi hỏi có sự rèn luyện, cố gắng. Giai cấp vô sản muốn thắng giai
cấp tư sản thì phải tạo lấy nhà chính trị giai cấp thực sự của mình, những nhà chính trị
vô sản không thua kém những nhà chính trị của giai cấp tư sản. Cán bộ phải là người
sáng tạo linh hoạt trong tư duy và hoạt động nghệ thuật chính trị đòi hỏi cán bộ phải có
kỹ năng kỹ xảo cao, tầm trí tuệ tương ứng ảnh hưởng lớn đến quần chúng. Nghệ thuật
chính trị thể hiện những bước đi những giải pháp, thể hiện thống nhất giữa lý luận và
thực tiễn. Cán bộ phải thống nhất được việc đưa đường lối chính trị và đưa nó vào
phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân để làm tốt nhiệm vụ của mình người cán
bộ "phải học tập ngày càng nhiều hơn tất cả các vấn đề lý luận, phải tự giải thoát ngày
càng nhiều hơn, khỏi ảnh hưởng của những câu cổ truyền của thế giới quan cũ" [5,
tr.34].
Đảng là đội tiên phong của giai cấp công nhân chứ không phải bao gồm hết toàn
bộ giai cấp. Vậy đội tiên phong đó muốn tồn tại, phát triển và có đủ lực lượng, sức
mạnh hoàn thành được sứ mệnh lịch sử của mình thì phải liên hệ chặt với quần chúng,
V.I.Lênin viết: “Muốn trở thành một Đảng dân chủ xã hội, thì cần phải nhận được sự
ủng hộ của chính giai cấp...”.
Mối liên hệ giữa Đảng và quần chúng không phải và chủ yếu không phải do số

lượng đảng viên nhiều hay ít, quyết định mà do chất lượng đội ngũ đảng viên quyết
định. Điều này nói lên chất lượng của đội ngũ cán bộ của Đảng. “Các tổ chức đảng của
chúng ta bao gồm những người dân chủ - xã hội chân chính mà càng mạnh mẽ bao
nhiêu, và trong nội bộ càng ít có tình trạng dao động và không kiên định bao nhiêu, thì
ảnh hưởng của Đảng đối với những người trong quần chúng công nhân chung quanh
18


Đảng và chịu sự lãnh đạo của Đảng sẽ càng rộng rãi, càng nhiều mặt, càng phong phú,
càng hiệu quả bấy nhiêu”.
Chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên là do ý thức giác ngộ, lòng trung thành đối
với cách mạng và ý thức tổ chức kỷ luật của từng đảng viên, do khả năng lãnh đạo tổ
chức quần chúng thực hiện thắng lợi mọi đường lối chủ trương, chính sách của Đảng.
Vì thế, V.I.Lênin đòi hỏi người đảng viên phải tham gia trong tổ chức của Đảng, có
như vậy Đảng mới có thể giáo dục, lãnh đạo, kiểm tra, nâng cao uy tín và ảnh hưởng
của đảng viên trước quần chúng.
2.3. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ là công tác thường xuyên và phải được đầu
tư, quan tâm thích đáng. Trong công tác này, V.I.Lênin rất chú ý đến nội dung và cách
thức, phương pháp dạy và học sao cho có hiệu quả và thiết thực, đáp ứng tốt nhất yêu
cầu của nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn.
V.I.Lênin cũng yêu cầu đảng dân chủ - xã hội phải chăm lo đào tạo đội ngũ cán
bộ, những cán bộ trong phong trào công nhân cung cấp cho đảng “xã hội cung cấp một
số rất lớn những người có khả năng "công tác", nhưng chúng ta không biết sử dụng hết
những người ấy”[5, tr163]. Đảng phải kết nạp cả công nhân, trí thức không phân biệt
nghề nghiệp, nhưng đảng đòi hỏi đây phải là những người ưu tú nhất, những người có đủ
phẩm chất và năng lực thực hiện được những nhiệm vụ chính trị và nhiệm vụ tổ chức của
đảng “quần chúng sẽ không bao giờ học được cách đấu tranh chính trị, nếu chúng ta
không góp phần đào tạo những người lãnh đạo cuộc đấu tranh ấy trong số công nhân có
học thức cũng như trong số trí thức”[5, tr207].

V.I.Lênin cho rằng, việc đào tạo được đội ngũ vững mạnh, là một yếu tố rất quan
trọng để Đảng có khả năng chống lại bọn chuyên chế và các thế lực phản động, đồng
thời tạo được niền tin vững chắc của quần chúng nhân dân đối với Đảng “Khi nào
chúng ta có các đội quân những người cách mạng - công nhân được đặc biệt rèn luyện
(và dĩ nhiên là những nhà cách mạng "thuộc đủ các binh chủng") trong một thời gian
thực tập lâu dài thì không bọn cảnh sát chính trị nào trên thế giới có thể thắng được họ,
vì những đội quân hết lòng hết dạ phục vụ cách mạng ấy sẽ được đông đảo quần chúng
công nhân vô cùng tín nhiệm”[5, tr170-171].

19


Công tác cán bộ có vai trò quan trọng, tạo nên đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ của từng giai đoạn cách mạng, đảm bảo nhiệm vụ cách mạng được thực hiện.
V.I.Lênin khẳng định muốn có đội ngũ cán bộ có chất lượng, cơ cấu hợp lý đủ số lượng
đảm bảo lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa giành thắng lợi thì phải đào tạo bồi
dưỡng cán bộ. Đào tạo, bồi dưỡng, tạo điều kiện thuận lợi để sử dụng, bố trí vào cương
vị công tác. Mỗi cấp, mỗi loại cán bộ có chương trình đào tạo khác nhau. Qua đào tạo,
bồi dưỡng mà nhận xét cán bộ. V.I.Lênin viết: "Toàn đảng phải bồi dưỡng cho mình
một cách có hệ thống, tuần tự và kiên định những cán bộ xứng đáng ở Trung ương;
phải làm thế nào để đảng thấy rõ ràng như trong lòng bàn tay, toàn bộ sự hoạt động của
mỗi cấp uỷ viên được dự định cử giữ chức vụ cao ấy; để đảng thậm chí còn biết được
những đặc điểm cá tính của họ những mặt mạnh yếu của họ thắng lợi và thất bại của
họ" [6, tr.107-108].
Sở dĩ, Đảng có trách nhiệm và khả năng lãnh đạo tất cả các tổ chức của giai cấp
công nhân, hướng mọi hoạt động của tất cả các tổ chức của giai cấp công nhân vào một
mục đích chung là thủ tiêu chế độ bóc lột, xây dựng chế độ xã hội xã hội chủ nghĩa. Vì
Đảng bao gồm những phần tử tiên tiến giác ngộ nhất, được vũ trang lý luận khoa học và
có tổ chức chặt chẽ. Đảng phải giác ngộ quần chúng thấy được bản chất bóc lột của chế
độ đương thời, muốn làm được điều đó, Đảng phải đào tạo ra được một đội ngũ cán bộ

cho Đảng trong những số công nhân có học thức, để họ giác ngộ, vận động và tuyên
truyền những quan điểm của Đảng, hướng quần chúng làm cuộc cách mạng xóa bỏ chế
độ bóc lột, xây dựng chế độ xã hội mới – xã hội xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, V.I.Lênin cho
rằng: “quần chúng sẽ không bao giờ học được cách đấu tranh chính trị, nếu chúng ta
không góp phần đào tạo những người lãnh đạo cuộc đấu tranh ấy trong số công nhân có
học thức cũng như trong số trí thức”[5, tr207].
3. Tư tưởng của V.I.Lênin về công tác bảo vệ Đảng
Ngay từ khi thành lập Liên đoàn những người cộng sản – chính đảng cách mạng
đầu tiên trên thế giới của giai cấp công nhân, C.Mác và Ph.Ăngghen đã rất coi trọng
vấn đề này. Trong Điều 29 của “Điều lệ của liên đoàn những người cộng sản”, C.Mác
và Ph.Ăngghen viết: “Mỗi cơ quan của Liên đoàn phải thi hành những biện pháp cần
thiết để bảo đảm sự an toàn của Liên đoàn và tăng cường hoạt động của Liên đoàn, tự
mình phụ trách hoạt động theo điều lệ và lập tức báo cáo mọi việc cho cơ quan cấp trên
biết”[2, tr736]. Dưới sự lãnh đạo của C.Mác và Ph.Ăngghen, Liên đoàn và cả Quốc tế I
20


và Quốc tế II ngày càng trưởng thành, vững mạnh, lãnh đạo phong trào công nhân
giành đươc những thắng lợi.
Xuất phát từ chỗ cho rằng: Đảng Cộng sản là đội tiên phong của giai cấp công
nhân có tổ chức và tổ chức cao nhất, trong toàn bộ đời sống và hoạt động của Đảng được
xây dựng trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa cộng sản khoa học, do đó Đảng phải được tổ
chức chặt chẽ. V.I.Lênin rất quan tâm đến công tác bảo vệ Đảng.
V.I.Lênin đã kế thừa, phát triển tư tưởng, quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen
về vai trò quan trọng của công tác bảo vệ Đảng trong điều kiện chủ nghĩa tư bản
chuyển sang chủ nghĩa đế quốc, đã đấu tranh quyết liệt, vạch trần bản chất cơ hội, phản
động của các lãnh tụ và các đảng của Quốc tế II thời kỳ đó, xây dựng học thuyết về
chính đảng kiểu mới của giai cấp công nhân. Người đã trực tiếp lãnh đạo xây dựng và
đấu tranh bền bỉ, không khoan nhượng với bọn cơ hội phản động, nhất là bọn
Mensêvích ở trong Đảng, loại chúng ra khỏi Đảng, đưa Đảng công nhân dân chủ - xã

hội Nga trở thành một đảng kiểu mới. Trong tác phẩm “Một bước tiến, hai bước lùi”,
V.I.Lênin viết: “Nhiệm vụ của chúng ta hiện nay là phải nghiên cứu kỹ các phe phái
chủ yếu nhất đã lộ rõ tại đại hội trong các vấn đề khác nhau, và căn cứ theo những tài
liệu chính xác của tập biên bản mà vẽ lại bộ mặt chính trị của từng nhóm chủ yếu trong
đại hội”[6, tr225-226].
Theo V.I.Lênin, công tác bảo vệ Đảng gắn liền với cuộc đấu tranh của những
người cách mạng để bảo vệ Đảng chống các thế lực bên ngoài và bọn phản động bên
trong Đảng, nhằm làm cho Đảng đủ khả năng lãnh đạo, dẫn dắt phong trào đấu tranh
của giai cấp công nhân. Mà tiêu biểu cho cuộc đấu tranh đó là chống lại phái kinh tế và
bọn Mensêvích. Tư tưởng của bọn chủ nghĩa cơ hội của phái “kinh tế’ biểu hiện trong
nhiệm vụ chính trị ở chỗ là đã hạ thấp nhiệm vụ chính trị dân chủ - xã hội xuống thành
nhiệm vụ chính trị công liên chủ nghĩa. Ngoài ra, họ còn hạ thấp nhiệm vụ tổ chức, bào
chữa cho tính chất thủ công, chủ nghĩa thực tiễn nhỏ nhặt và tính chất rời rạc của các tổ
chức địa phương, thu hẹp quy mô tổ chức của giai cấp công nhân “Chính là ở chỗ
“những người kinh tế chủ nghĩa” luôn luôn đi trệch khỏi chủ nghĩa dân chủ - xã hội mà
hướng về chủ nghĩa cộng liên, trong các nhiệm vụ tổ chức cũng như trong các nhiệm
vụ chính trị”[5, tr142-143]. Phái “kinh tế” muốn duy trì mãi tình trạng rời rạc, phân tán
về mặt tổ chức của Đảng, và như vậy, tức là thủ tiêu Đảng. Do đó, cần phải đấu tranh
chống lại tư tưởng của phái kinh tế để bảo vệ đảng, bảo vệ vai trò lãnh đạo của Đảng.
21


Cuộc đấu tranh của Đảng dân chủ - xã hội rộng lớn và phức tạp hơn nhiều so với
cuộc đấu tranh kinh tế của công nhân chống bọn chủ và chính phủ. Do đó, tổ chức của
những người cách mạng phải khác tổ chức của công nhân, chứ không phải là tổ chức
công nhân có thể thay thế cho tổ chức những người cách mạng. Tổ chức của những
người cách mạng phải bao gồm trước hết và chủ yếu những người lấy hoạt động cách
mạng làm chuyên nghiệp, “còn tổ chức của công nhân thì trước hết phải có tính chất
nghề nghiệp phải hết sức rộng và càng có ít tính chất bí mật càng tốt”. V.I.Lênin đã phê
phán những quan điểm cơ hội chủ nghĩa của phái “kinh tế” về mặt tổ chức và chỉ rõ

cho những người dân chủ - xã hội của giai cấp công nhân là phải có một tổ chức đảng
thống nhất, tập trung của giai cấp công nhân thì mới hoàn thành được nhiệm vụ chính
trị lịch sử của giai cấp công nhân.
V.I.Lênin chỉ rõ: Phái “kinh tế” bênh vực cho lối làm việc thủ công nghiệp là cản
trở việc thành lập một tổ chức của những người cách mạng. Nguồn gốc của khuynh
hướng cơ hội chủ nghĩa về mặt tổ chức cũng bắt nguồn từ chỗ sùng bái tính tự phát. Lối
làm việc thủ công nghiệp gắn liền với chủ nghĩa kinh tế. Do đó, muốn thanh toán được
chủ nghĩa kinh tế nói chung (tức là thanh toán được quan niệm hẹp hòi về lý luận của
chủ nghĩa Mác, về vai trò của Đảng dân chủ - xã hội với những nhiệm vụ chính trị của
Đảng) thì phải dẹp cả sự hẹp hòi của chúng ta trong công tác tổ chức. V.I.Lênin chỉ rõ:
“Việc tập trung những chức năng bí mật nhất vào tổ chức của những người cách mạng,
không những không làm yếu, mà lại làm phong phú thêm và mở rộng thêm hoạt động
của một số lớn những tổ chức khác”[5, tr161]. V.I.Lênin khẳng định rằng: Nếu không
có một tổ chức của những người cách mạng như vậy thì không thể có phong trào cách
mạng vững chắc được. Tổ chức của những người cách mạng có tính chất quyết định
đến thắng lợi của sự nghiệp cách mạng. Vì vậy, cần phải bảo vệ Đảng, bảo vệ hoạt
động của tổ chức của những người cách mạng, tránh các thế lực thù địch công ích và
phá hoại Đảng, tranh thủ sự ủng hộ của các lực lượng trung lập nhằm chống lại chế độ
chuyên chế và bọn tư sản “Với một tổ chức như thế, thì lòng tin tưởng vào lực lượng
của đảng sẽ càng được củng cố và càng lan rộng nếu tổ chức ấy càng bí mật; vả lại,
trong chiến tranh, mọi người đều biết rằng điều quan trọng hơn cả không phải chỉ là
làm cho kẻ thù và tất cả những phần tử trung lập cũng phải tin như thế”[5, tr166].
Trong quá trình đấu tranh để bảo vệ đảng trước những tư tưởng cơ hội của phái
Mensêvích, đó là phải đấu tranh để xây dựng một tổ chức vững mạnh, V.I.Lênin đã đấu
22


tranh việc thông qua Điều 1 của Máctốp, vì việc thông qua công thức của Máctốp sẽ
làm cho Đảng trở thành một tổ chức rời rạc. Cuộc đấu tranh về Điều l chính là cuộc đấu
tranh giữa chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa cơ hội về vấn đề tổ chức của Đảng, là cuộc đấu

tranh giữa tính có tổ chức và kỷ luật của giai cấp vô sản với tính vô chính phủ của
những phần tử trí thức tư sản. Cuộc tranh luận về Điều 1 của bản Dự thảo Điều lệ đã
làm lộ rõ sắc thái cơ hội chủ nghĩa của phái Mensêvích trong vấn đề tổ chức. Những
quan điểm về cơ hội chủ nghĩa ấy được phái Mensêvích truyền bá trên tờ báo “Tia lửa”
mới. Trên tờ báo đó, phái Mensêvích đã tuyên truyền quan điểm “cho rằng nội dung
quan trọng hơn hình thức; rằng cương lĩnh và sách lược quan trọng hơn tổ chức”; rằng
“một tổ chức có sức sống nhiều hay ít tùy theo quy mô và ý nghĩa của nội dung mà tổ
chức sẽ mang lại cho phong trào”; rằng “chế độ tập trung không phải là một cái gì độc
lập tự tại”; rằng đó không phải là thứ “bùa vạn ứng”. Vì vậy, muốn bảo đảm cho Đảng
vững chắc thì phải đấu tranh phê phán tư tưởng cơ hội của bọn Máctốp. V.I.Lênin cho
rằng, để bảo vệ Đảng, thì mọi đảng viên của Đảng phải thực hiện nghiêm chỉnh Điều lệ
của Đảng, bảo đảm cho Đảng thành một tổ chức chặt chẽ “chỉ có sự chấp hành nhiêm
chỉnh điều lệ đó mới giúp chúng ta tránh được sự độc đoán và tùy hứng biểu hiện trong
các tiểu tổ, tránh được những sự cãi vã ở tiểu tổ”[6, tr462].
Đảng là đội tiên phong của giai cấp công nhân đã được C.Mác và Ph.Ăngghen
nêu ra trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” năm 1848. Lúc này, vì để chống lại
quan điểm của phái Mensêvích chủ trương xóa nhòa ranh giới giữa Đảng và giai cấp,
coi Đảng và giai cấp là một, V.I.Lênin phải khẳng định lại: “Đảng tức là đội tiên phong
của giai cấp công nhân so với toàn bộ giai cấp”. Người chỉ rõ rằng, những người nào
nghĩ rằng dưới chế độ tư bản chủ nghĩa, gần hết toàn bộ giai cấp hay toàn bộ giai cấp
một ngày kia sẽ đủ sức vươn mình lên đến chỗ đạt tới trình độ giác ngộ và tích cực của
đội tiên phong của mình, của Đảng dân chủ - xã hội của mình thì người ấy sẽ mắc cái
bệnh của Manilốp và “chủ nghĩa theo đuôi”. Dưới chế độ tư bản chủ nghĩa, ngay cả tổ
chức công đoàn cũng không đủ sức bao hàm hết hay toàn bộ giai cấp công nhân. Là đội
tiên phong, Đảng trung thành tuyệt đối với sự nghiệp của giai cấp công nhân, có lý luận
tiên phong và có tổ chức chặt chẽ. Đưa ra công thức về Điều 1, V.I.Lênin đã bảo vệ
tính chất tiên phong của Đảng, nâng cao danh hiệu đảng viên, phòng ngừa phần tử cơ
hội vào Đảng, từ đó mà bảo vệ vai trò tiên phong của Đảng về tổ chức, bảo vệ Đảng
khỏi sự tấn công của kẻ thù.
23

Một trong những biện pháp để bảo vệ vững chắc hoạt động của Đảng, V.I.Lênin
cho rằng sự thống nhất về tư tưởng trong Đảng là một nền tảng lý luận khoa học, sẽ tạo
điều kiện cho mọi thành viên của Đảng, mỗi tổ chức của Đảng đoàn kết thống nhất
nhằm thực hiện mục tiêu lý tưởng của Đảng “sự thống nhất tư tưởng của giai cấp vô
sản dựa trên cơ sở những nguyên lý chủ nghĩa Mác được củng cố bằng sự thống nhất
vật chất cuả tổ chức tập hợp hàng triệu người lao động thành một đạo quân của giai cấp
công nhân”[6, tr490].
Công tác bảo vệ Đảng thông qua công tác tổ chức là công tác quan trọng và cần
thiết nhất cho Đảng, cho nhân dân, một khi cách mạng nổ ra. Đạt được sự thống nhất
về tổ chức của giai cấp vô sản nắm chính quyền. Nếu quần chúng không có tổ chức thì
lực lượng sẽ phân tán, quần chúng sẽ đấu tranh tự phát, V.I.Lênin khẳng định "không
một phong trào cách mạng nào mà lại vững chắc được nếu không có một tổ chức ổn
định" [4, tr158]. Tổ chức có tác dụng dẫn dắt phong trào đấu tranh của giai cấp công
nhân từ tự phát lên đấu tranh tự giác. Nếu giai cấp vô sản không quan tâm đến tổ chức,
và tổ chức cho quần chúng đấu tranh cách mạng "thì bọn mị dân sẽ lôi cuốn được
những tầng lớp lạc hậu trong quần chúng"[5, tr157] . Tổ chức mạnh gồm những người
cách mạng lão luyện với một tổ chức như thế thì lòng tin vào lực lượng của Đảng sẽ
được tăng lên. Tổ chức càng mạnh được xây dựng trên quan điểm lý luận của chủ nghĩa
Mác thà có cơ quan ngôn luận vững chắc thì Đảng dân chủ - xã hội Nga sẽ không sợ kẻ
cơ hội làm lệch hướng. V.I.Lênin viết “với một tổ chức như thế , một tổ chức xây dựng
trên cơ sở lý luận thật vững chắc và có cơ quan ngôn luận dân chủ xã hội thì không có
gì phải sợ rằng phong trào sẽ bị nhiều phần tử "bên ngoài đã ra nhập làm cho lạc
hướng"”[5, tr166]. Tổ chức có nhiệm vụ, nâng cao trình độ cho công nhân, giáo dục
chính trị ý thức tổ chức cho đội ngũ công nhân để giai cấp công nhân thấy được vai trò
sứ mệnh lịch sử của mình, tự giác theo cách mạng, đồng thời là người đưa đường lối
của Đảng xuống đội ngũ công nhân. Cùng quần chúng nhân dân đấu tranh để bảo vệ
vững chắc những tổ chức của Đảng.
II. Vận dụng tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ, công tác cán bộ và công tác

bảo vệ Đảng trong xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay
1. Vận dụng tư tưởng của V.I.Lênin về cán bộ, công tác cán bộ trong xây
dựng Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay
24


Vận dụng lý luận cách mạng về cán bộ và công tác cán bộ của V.I.Lênin, sinh
thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hết sức quan tâm tới cán bộ và công tác cán bộ của
Đảng. Người nhấn mạnh “Công việc thành công hoặc thất bại là do cán bộ tốt hay
kém”. Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt chú ý về tiêu chuẩn hóa cán bộ cách mạng của
Đảng, trong đó, đạo đức cách mạng của cán bộ, theo Người đó là phẩm chất gốc của
người cán bộ cách mạng.
Khi đề cập đến vai trò của cán bộ, Hồ Chí Minh khẳng định: "Cán bộ là những
người đem chính sách của Đảng của chính phủ giải thích cho dân hiểu rõ và thi hành.
Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho chính phủ rõ, để đặt
chính sách cho đúng"[9, tr269]. Theo Hồ Chí Minh, cán bộ được trưởng thành từ phong
trào cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, có lý tưởng cộng sản chủ
nghĩa, có tinh thần yêu nước, suốt cuộc đời phục vụ Tổ Quốc, phụng sự nhân dân.Theo
Người, ''cán bộ là gốc của công việc'', do đó Người yêu cầu ''phải biết rõ cán bộ” và
''hiểu biết cán bộ'' để có kế hoạch bồi dưỡng, huấn luyện, sử dụng phù hợp. Đánh giá
đúng cán bộ tức là xác định chính xác ai tốt ai xấu, ai mạnh chỗ nào, yếu chỗ nào, khả
năng hoàn thành công việc đến đâu, quan hệ với quần chúng ra sao để từ đó ''tìm thấy
những nhân tài mới... những người hủ hoá cũng lòi ra''. Trong di sản quý giá mà Chủ
tịch Hồ Chí Minh để lại cho chúng ta, tư tưởng về cán bộ, đào tạo và huấn luyện cán bộ
giữ vị trí đặc biệt quan trọng. Bác luôn quan tâm tới công tác đào tạo và huấn luyện cán
bộ: "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc", cho nên "huấn luyện cán bộ là công việc gốc
của Đảng"[9, tr269].
Ngày nay, cách mạng nước ta đang chuyển sang thời kỳ phát triển mới, Đảng ta
với phương châm phát huy sức mạnh toàn dân tộc, tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh CNH,
HĐH, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, bao tiềm năng của đất nước đã

được khơi dậy và giải phóng hướng tới sự phát triển. Tuy nhiên, sự nghiệp CNH, HĐH
vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh có thành công
hay không phần quyết định vẫn tuỳ thuộc vào việc Đảng ta đào tạo, huấn luyện được
đội ngũ cán bộ đủ đức tài.
Theo Người, phải lấy tiêu chuẩn để đánh giá ''cán bộ nào, phong trào ấy''. Một
người cán bộ tốt phải là người có đủ đức và tài, Hồ Chí Minh chỉ rõ: Đức là đạo đức
cách mạng, là cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; tài là người có khả năng hành động,
làm việc mang lại hiệu quả cao. Đức và tài phải thống nhất với nhau trong đó ''Đức là
25