Thực trạng và nhữn g yếu tố tác động đến lối sống của sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Thái Bình hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC
----------------------

HÀ KIM HOÀNH

THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG
ĐẾN LỐI SỐNG CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG CAO
ĐẲNG SƢ PHẠM THÁI BÌNH HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ

HÀ NỘI - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC
----------------------

HÀ KIM HOÀNH

THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG
ĐẾN LỐI SỐNG CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG CAO
ĐẲNG SƢ PHẠM THÁI BÌNH HIỆN NAY

Chuyên ngành: Đo lƣờng và đánh giá trong giáo dục
Mã số: 60140120

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN CÔNG KHANH

HÀ NỘI - 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn với tiêu đề: “Thực trạng và những yếu tố tác
động đến lối sống của sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Thái Bình hiện
nay” hoàn toàn là kết quả nghiên cứu của chính bản thân tôi và chƣa đƣợc công bố
trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của ngƣời khác. Trong quá trình thực
hiện luận văn, tôi đã thực hiện nghiêm túc các quy tắc đạo đức nghiên cứu; các kết
quả trình bày trong luận văn là sản phẩm nghiên cứu, khảo sát của riêng cá nhân tôi;
tất cả các tài liệu tham khảo sử dụng trong luận văn đều đƣợc trích dẫn tƣờng minh,
theo đúng quy định.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính trung thực của số liệu và các nội
dung khác trong luận văn của mình.

Hà Nội, ngày 17 tháng 07 năm 2015
Tác giả luận văn
(Ký và ghi rõ họ tên)

Hà Kim Hoành


LỜI CÁM ƠN
Trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu tại Viện Đảm bảo chất lƣợng
giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm, chỉ bảo, giúp đỡ
tận tình của các thầy, cô giáo và các cán bộ phụ trách tại Viện. Nhân dịp này cho
phép tôi xin chân thành cảm ơn tới tất cả các thầy, cô giáo và các cán bộ của Viện.
Xin kính chúc tất cả quý thầy, cô sức khỏe, hạnh phúc và thành công.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc tới thầy PGS.TS. Nguyễn Công
Khanh hiện đang công tác tại Trung tâm Khảo khí và Đảm bảo chất lƣợng giáo dục

- Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ, hƣớng dẫn tôi hoàn
thành luận văn này.
Xin chân thành cám ơn BGH trƣờng Cao đẳng Sƣ phạm Thái Bình, đồng
nghiệp, bạn bè, gia đình và các bạn sinh viên của nhà trƣờng đã giúp đỡ để tôi có
thể hoàn thành luận văn và khóa học.
Do thời gian và kinh nghiệm nghiên cứu còn hạn chế nên luận văn không thể
tránh khỏi những thiếu sót, nhƣợc điểm. Tôi kính mong nhận đƣợc sự góp ý, chỉ
bảo và bổ xung những ý kiến của các thầy, cô giáo, các bạn đồng nghiệp để luận
văn đƣợc hoàn chỉnh hơn.
Tôi xin chân thành cám ơn!
Học viên

Hà Kim Hoành


MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

3

DANH MỤC BẢNG

4

DANH MỤC BIỂU

6

MỞ ĐẦU

7

1. Lý do chọn đề tài

7

2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

10

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

10

4. Câu hỏi nghiên cứu/giả thuyết nghiên cứu

11

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

11

6. Phạm vi nghiên cứu

11

7. Kết cấu luận văn

12

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1.1.

1.2.

Tổng quan các nghiên cứu liên quan

13
13

1.1.1. Các nghiên cứu nƣớc ngoài

13

1.1.2. Các nghiên cứu trong nƣớc

14

Một số vấn đề lý luận cơ bản

17

1.2.1. Các khái niệm

17

1.2.2. Những biểu hiện lối sống sinh viên

29

1.2.3. Những yếu tố ảnh hƣởng đến lối sống sinh viên

33

CHƢƠNG 2: THIẾT KẾ VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU

38

2.1. Tổ chức nghiên cứu

38

2.1.1. Địa bàn và khách thể nghiên cứu

38

2.1.2. Quy trình nghiên cứu

42

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu

42

2.2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu

42

2.2.2. Phƣơng pháp điều tra bằng khảo sát

43

2.2.3. Đánh giá độ tin cậy và độ hiệu lực của câu hỏi

45

1


CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

56

3.1. Thực trạng lối sống của sinh viên trƣờng CĐSP Thái Bình

56

3.1.1. Tính tích cực, chủ động, linh hoạt

57

3.1.2. Giản dị, tiết kiệm, lành mạnh

60

3.1.3. Đồng cảm, biết chia sẻ

62

3.1.4. Tinh thần kỷ luật

65

3.1.5. Tinh thần hợp tác

67

3.1.6. Tình yêu, hôn nhân

70

3.2. Những yếu tố tác động đến lối sống của sinh viên trƣờng CĐSP

73

Thái Bình
3.2.1. Tác động của những yếu tố kinh tế thị trƣờng và gia đình

73

đến lối sống sinh viên trƣờng CĐSP Thái Bình
3.2.2. Tác động của những yếu tố lối sống cá nhân; lựa chọn

77

ngành học; tính cách bạn bè và mục đích, động cơ học tập đến LSSV
trƣờng CĐSP Thái Bình
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

89

1. Kết luận

89

2. Kiến nghị

91

3. Hạn chế của nghiên cứu

92

4. Hƣớng nghiên cứu tiếp theo

93

TÀI LIỆU THAM KHẢO

94

PHỤ LỤC

97

Phụ lục 1

97

Phụ lục 2

107

2


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Nội dung

Từ viết tắt

Ban giám hiệu

BGH

Cao đẳng Sƣ phạm

CĐSP

Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa

CNH, HĐH

Chủ nghĩa xã hội

CNXH

Hình thái kinh tế xã hội

HTKTXH

Học sinh, Sinh viên

HS, SV

Kinh tế thị trƣờng

KTTT

Lối sống sinh viên

LSSV

Nghị quyết trung ƣơng

NQTW

Sinh viên

SV

Tƣ bản chủ nghĩa

TBCN

Tổ chức – Hành chính

TC-HC

Xã hội chủ nghĩa

XHCN

3


DANH MỤC BẢNG

Bảng 1:

Độ tin cậy của phiếu hỏi đo thực trạng và những yếu tố tác

46

động trên mẫu SV
Bảng 2:

Độ phù hợp của các item trên phiếu khảo sát

48

Bảng 3:

Kết quả kiểm định KMO và Bartlett

50

Bảng 4:

Bảng phƣơng sai trích khi phân tích các yếu tố

50

Bảng 5:

Mô hình xử lý số liệu tƣơng ứng với các biến quan sát sau khi

52

phân tích
Bảng 3.1:

Mô tả chỉ số nhận thức của SV về tính tích cực, chủ động,

57

linh hoạt
Bảng 3.2:

Các mức độ nhận thức của SV về tính tích cực, chủ động,

58

linh hoạt
Bảng 3.3:

Mô tả chỉ số nhận thức của SV về giản dị, tiết kiệm, lành mạnh

60

Bảng 3.4:

Các mức độ nhận thức của SV về giản dị, tiết kiệm, lành mạnh

60

Bảng 3.5:

Mô tả chỉ số nhận thức của SV về đồng cảm, biết chia sẻ

63

Bảng 3.6:

Các mức độ nhận thức của SV về đồng cảm, biết chia sẻ

63

Bảng 3.7:

Mô tả chỉ số nhận thức của SV về tinh thần kỷ luật

65

Bảng 3.8:

Các mức độ nhận thức của SV về tinh thần kỷ luật

65

Bảng 3.9:

Mô tả chỉ số nhận thức của SV về tinh thần hợp tác

68

Bảng 3.10:

Các mức độ nhận thức của SV về tinh thần hợp tác

68

Bảng 3.11:

Mô tả chỉ số nhận thức của SV về tình yêu, hôn nhân

70

Bảng 3.12:

Các mức độ nhận thức của SV về tình yêu, hôn nhân

71

Bảng 3.13:

Mức độ tác động của các items trên yếu tố KTTT; gia đình

73

Bảng 3.14:

Mức độ tác động của các yếu tố đến LSSV

74

Bảng 3.15:

So sánh mức độ tác động của các yếu tố đối với SV nam và

75

SV nữ
Bảng 3.16:

So sánh mức độ tác động của các yếu tố đối với SV các khoa

76

Bảng 3.17:

So sánh mức độ tác động của các yếu tố đối với SV năm thứ

76

4

2 và SV năm thứ 3
Bảng 3.18:

So sánh mức độ tác động của các yếu tố đối với điều kiện

77

kinh tế gia đình của SV
Bảng 3.19:

Mức độ tác động của các items trên yếu tố lối sống cá nhân;

78

lựa chọn ngành học; mục đích, động cơ học tập
Bảng 3.20:

Mức độ tác động của các yếu tố đến LSSV

78

Bảng 3.21:

So sánh mức độ tác động của các yếu tố đối với SV nam và

80

SV nữ
Bảng 3.22:

So sánh mức độ tác động của các yếu tố đối với SV các khoa

81

Bảng 3.23:

So sánh mức độ tác động của các yếu tố đối với SV năm thứ

83

2 và SV năm thứ 3
Bảng 3.24:

So sánh mức độ tác động của các yếu tố đối với điều kiện
kinh tế gia đình của SV

5

84


DANH MỤC BIỂU
Biểu đồ 1:

Biểu đồ mô tả mẫu phân theo khoa

40

Biểu đồ 2:

Biểu đồ mô tả mẫu phân theo giới tính

41

Biểu đồ 3:

Biểu đồ mô tả mẫu phân theo năm học (năm thứ 2 và năm thứ 3)

41

Hình 3.1:

Biểu đồ tỉ lệ % nhận thức của SV về tính tích cực, chủ động,

58

linh hoạt
Hình 3.2:

Biểu đồ tỉ lệ % nhận thức của SV về giản dị, tiết kiệm , lành mạnh

61

Hình 3.3:

Biểu đồ tỉ lệ % nhận thức của SV về đồng cảm, biết chia sẻ

63

Hình 3.4:

Biểu đồ tỉ lệ % nhận thức của SV về tinh thần kỷ luật

66

Hình 3.5:

Biểu đồ tỉ lệ % nhận thức của SV về tinh thần hợp tác

68

Hình 3.6:

Biểu đồ tỉ lệ % nhận thức của SV về tình yêu, hôn nhân

71

6


TÀI LIỆU THAM KHẢO
A. Các tài liệu trong nƣớc
1. Nguyễn Ngọc Bích (1998): Tâm lý học nhân cách, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
2. Trần văn Bính (1997): Văn hóa xã hội chủ nghĩa, Nxb Chính trị Quốc gia
Hà Nội, Hà Nội.
3. Võ Thị Cúc (1997): Văn hóa gia đình với việc hình thành và phát triển
nhân cách trẻ, Nxb Đại học Quốc gia, Hà Nội.
4. Covaliop A.G (1971): Tâm lý học cá nhân, Tập 1, 2, Nxb Giáo dục, Hà Nội
5. Trần Độ (chủ biên), Quang Đạm, Lê Nhƣ Hoa, Nguyễn Văn Hùng, Lê
Anh Trà, Nguyễn Khắc Viện, Hoàng Vinh (1983): Bàn về lối sống và nếp sống xã

hội chủ nghĩa, Nxb Văn hóa, Hà Nội.
6. Trần Kiều, Hà Nhật Thăng, Vũ trọng Rỵ và Lƣu Thu Thủy (2001): Thực
trạng và giải pháp giáo dục đạo đức, tư tưởng chính trị, lối sống cho thanh niên,
học sinh, sinh viên trong chiến lược phát triển toàn diện con người Việt Nam trong
thời kỳ CNH, HĐH đất nước, Nxb Văn hóa, Hà Nội.
7. Thanh Lê (2000): Văn hóa và lối sống, Nxb Thanh niên, Hà Nội.
8. Nguyễn Hồng Hà (2005): Môi trường văn hóa với việc xây dựng lối sống
và con người việt nam. Nxb Văn hóa thông tin.
9. Võ Văn Thắng (2006): Xây dựng lối sống ở Việt Nam hiện nay. Nxb Hà
Nội, Hà Nội.
10. Huỳnh Khánh Vinh (2001): Một số vấn đề về lối sống, đạo đức, chuẩn
mực giá trị xã hội. Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
11. Nxb Tri thức (1997): Lối sống XHCN và sự phát triển về mặt tinh thần
của con người, Matxcơva.
12. Lê Đức Phúc(2006): Đề cương bài giảng môn tâm lý học văn hóa, Đại
học Khoa học xã hội và Nhân văn, Hà Nội.
13.Trung tâm Canh tân và Công nghệ giáo dục thuộc tổ chức Bộ trƣởng giáo dục
Đông Nam Á (1992): Giá trị trong hành động.
14. Tony Bilton, Kenvin Bonnett, Philip Tones, Michelle, Staiworth, Ken Sheard
Andrew Welster (1993): Nhập môn xã hội học, Viện Xã hội học, Hà Nội.

7


15. Viện thông tin khoa học xã hội, Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam
(1978): Sưu tầm chuyên đề lối sống xã hội chủ nghĩa, Hà Nội.
16. Viện ngôn ngữ học – Trung tâm từ điểm học(1998): Từ điển tiếng việt,
Nxb Đà Nẵng, Hà Nội-Đà Nẵng.
17. Đề tài khoa học cấp nhà nƣớc, mã số KHXH 04-03 (2001): Một số vấn
đề về lối sống, đạo đức, chuẩn giá trị xã hội.

18. Đề tài khoa học cấp nhà nƣớc KHXH-04-07-CD (2003): Điều tra thực trạng
đạo đức, tư tưởng chính trị và lối sống của thanh niên học sinh, sinh viên hiên nay.
19. Mạc Văn Trang (chủ biên) (1995): Đặc điểm lối sống sinh viên hiện nay và
những phương hướng, biện pháp giáo dục lối sống sinh viên, Đề tài Nghiên cứu khoa
học, Mã số B94-38-32, Bộ Giáo dục – Đào tạo, Hà Nội.
20. Nguyễn Ánh Hồng (2002): Phân tích về mặt tâm lý học lối sống của sinh viên
Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay, Luận án Tiến sĩ Triết học, Mã số
5.06.02, Đại học sƣ phạm Hà Nội.
21. Đặng Quang Thành (2005): Xây dựng lối sống có văn hóa của thanh niên
Thành phố Hồ Chí Minh trong công cuộc đổi mới theo hƣớng xã hội chủ nghĩa, Luận án
Tiến sĩ Triết học, Mã số 62.22.85.01, Học viện chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
22. Võ Đang Khoa (2008): Tổ chức giáo dục đạo đức cho sinh viên thông
qua hoạt động của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và Hội sinh viên ở
Trường Cao đẳng Sư phạm Nha Trang, Luận văn thạc sĩ.
23. Buđaphét (Hunggari)(1975): Hội thảo quốc tế bàn về lối sống.
24. Báo cáo của hoạt động giáo dục UNESCO (1997): Giáo dục thế kỷ XXI.
25. Mạc Văn Trang (1995): Đạo đức lối sống sinh viên hiên nay và những
phương hướng, biện pháp giáo dục lối sống cho sinh viên, Báo cáo kết quả đề tài
B94-38-32, Hà Nội.
26. Nguyễn Quang Uẩn (1998): Xây dựng lối sống và đạo đức mới cho sinh
viên sư phạm phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, Báo cáo tổng hợp đề tài mã
số QG/96/08, Hà Nội.
27. Vũ Khiêu (1983), Lối sống là gì, Tạp chí Xã hội học, (số 7), tr 7.

8


28. Nguyễn Văn Bạt (2007), Đại học quốc gia Hà Nội, Đại học Khoa học xã
hội và Nhân văn, Tạp chí khoa học, Số 23, tr 275.
29. Bùi Vân Anh (2006), Bƣớc đầu tìm hiểu thái độ của nữ sinh viên về sống

thử, Tạp chí Tâm lý học, Số 2, tr 60 – 63.
30. Trần Thị Minh Đức (1995), ảnh hƣởng của môi trƣờng ký túc xá sinh
viên đến lối sống của sinh viên nội trú, Tạp chí Phát triển giáo dục, Số 6, tr 6.
31. Văn Hùng (1994), Thanh niên với lối sống thời mở cửa, Tạp chí thông tin
khoa Thanh niên, Số 5, tr 20.
32. Phạm Khắc Hùng, Phạm Hồng Quang (2001), Thực trạng lối sống của
sinh viên Đại học sƣ phạm Thái Nguyên, Tạp chí Đại học và Giáo dục chuyên
nghiệp, Số 1, tr 20 – 22.
33. Daxêpin V.I (1997), Lịch sử xã hội chủ nghĩa và sự phát triển về mặt tinh
thần của con ngƣời, Tạp chí Triết học, Số 1 (20/80).
34. Võ Văn Thắng (2006), Ảnh hƣởng của nền kinh tế thị trƣờng đối với việc
xây dựng lối sống ở nƣớc ta hiện nay, Tạp chí cộng sản, Số 10, Tr 47-50.
35. Báo nhân dân, ngày 14/3/1997, Lối sống có văn hóa và thiếu văn hóa.
36. Nguyễn Thị Mỹ Lộc và Đinh Thị Kim Thoa (2010): Giáo dục Giá trị sống và
Kĩ năng sống cho học sinh trung học phổ thông. Dự án phát triển GDTH và GDCN.
37. Lê Thị Phƣơng Hoa (2011), Vài nét về nhu cầu văn hóa tinh thần của
sinh viên ĐHSP, Tạp chí Tâm lý học, số 5.
38. Lê Hồng Sơn (2012), Một số biểu hiện về lối sống của sinh viên sƣ phạm khu
vực miền núi phía Bắc thể hiện thông qua hoạt động học tập, Tạp chí Giáo dục, Số 8.
39. Lê Hồng Sơn (2012), Một số biểu hiện về lối sống của sinh viên sƣ
phạm khu vực miền núi phía Bắc thể hiện thông qua hoạt động giao tiếp, Tạp chí
Khoa học & Công nghệ, ĐH Thái Nguyên, Số 8.
B. Các tài liệu nƣớc ngoài
40. Beginning teaching and beyond - Social Sclence
Press - australia 2002.
41. Teaching the Life Skills. Sue Watson . About.com Guide. 2012

9

42. Teaching Social Skills: Success in Social Skills Leads to Academic and
Functional Success. Jerry Webster. About.com. 2012

10