Tổ chức dạy học dự án tích hợp biến đổi khí hậu trong phận sinh thái học – sinh học 12 – trung học phổ thông

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

TRẦN THỊ MINH NGỌC

TỔ CHỨC DẠY HỌC DỰ ÁN TÍCH HỢP BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
TRONG PHẦN SINH THÁI HỌC - SINH HỌC 12
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM SINH HỌC

Hà Nội - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

TRẦN THỊ MINH NGỌC

TỔ CHỨC DẠY HỌC DỰ ÁN TÍCH HỢP BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
TRONG PHẦN SINH THÁI HỌC - SINH HỌC 12
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM SINH HỌC
Chuyên ngành: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC
(BỘ MÔN SINH HỌC)
Mã số: 60 14 01 11

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS. Đinh Quang Báo

Hà Nội - 2015

MỤC LỤC
Lời cảm ơn...................................................................... Error! Bookmark not defined.
Danh mục chữ viết tắt......................................................................................................ii
Mục lục...........................................................................................................................iii
Danh mục bảng ............................................................... Error! Bookmark not defined.
Danh mục biểu đồ, hình vẽ ............................................. Error! Bookmark not defined.
PHẦN I: MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ......................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................... 3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................................. 3
4. Đối tƣợng và khách thể................................................................................................ 4
5. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................................... 4
6. Giả thuyết khoa học ..................................................................................................... 4
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................................. 4
8. Đóng góp mới của đề tài .............................................................................................. 6
9. Cấu trúc luận văn ......................................................................................................... 6
PHẦN II: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................. Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀIError! Bookmark not d
1.1. LƢỢC SỬ NGHIÊN CỨU ...................................... Error! Bookmark not defined.
1.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN ................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Cách tiếp cận ......................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Cơ sở lý luận của dạy học tích hợp giáo dục Biến đổi khí hậu trong giảng dạy
Sinh thái học 12. ................................................ Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Cơ sở lý luận của dạy học dự án tích hợp giáo dục Biến đổi khí hậu trong giảng
dạy Sinh thái học 12. ......................................... Error! Bookmark not defined.
1.3. CƠ SỞ THỰC TIỄN ............................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Mục đích: .............................................................. Error! Bookmark not defined.

1.3.2. Đối tƣợng khảo sát: ............................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.3. Nội dung: .............................................................. Error! Bookmark not defined.
1.3.4. Phƣơng pháp: ........................................................ Error! Bookmark not defined.
1.3.5. Kết quả khảo sát :.................................................. Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG II: TỔ CHỨC DẠY HỌC DỰ ÁN TÍCH HỢP BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
TRONG PHẦN SINH THÁI HỌC SINH HỌC 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.Error! Bookm

i


2.1. Phân tích nội dung chƣơng trình.............................. Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Cấu trúc và nội dung Sinh học THPT ................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Mục tiêu, nội dung chƣơng trình sinh thái học, Sinh học 12Error! Bookmark not defined.
2.2. CÁC NỘI DUNG TÍCH HỢP BIẾN ĐỔI KHÍ HẬUError! Bookmark not defined.
2.3. Quy trình thiết kế và tổ chức các dự án tích hợp biến đổi khí hậu trong giảng dạy
sinh thái học sinh học 12. ............................................... Error! Bookmark not defined.

2.3.1. Quan điểm, nguyên tắc thiết kế và tổ chức các dự án học tậpError! Bookmark not defined.
2.3.2. Quy trình thiết kế .................................................. Error! Bookmark not defined.
2.3.3. Tổ chức dạy học theo dự án trong phần STH ....... Error! Bookmark not defined.
2.3.4. Xây dựng công cụ đánh giá sản phẩm của học sinhError! Bookmark not defined.
CHƢƠNG III: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ................ Error! Bookmark not defined.
3.1. Mục đích .................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.2. Tổ chức .................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Phƣơng pháp thực nghiệm .................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Các bƣớc thực nghiệm .......................................... Error! Bookmark not defined.
3.3. Kết quả ..................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Sản phẩm của dự án .............................................. Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Phân tích định tính ................................................ Error! Bookmark not defined.

3.3.3. Phân tích định lƣợng ............................................. Error! Bookmark not defined.
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............... Error! Bookmark not defined.
1. Kết luận .................................................................... Error! Bookmark not defined.
2. Khuyến nghị............................................................. Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 7
PHỤ LỤC .......................................................................... Error! Bookmark not defined.

ii


PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Lý do thứ nhất: Ứng phó Biến đổi khí hậu là vấn đề cấp bách của toàn thế giới
và đặc biệt là của Việt Nam
Biến đổi khí hậu (BĐKH) là một trong những thách thức lớn nhất đối với nhân
loại trong thế kỷ 21, đã và đang gây ra những biến đổi mạnh mẽ thông qua các hiện
tƣợng thời tiết cực đoan, dị thƣờng. Trong đó, Việt Nam đã và đang phải đƣơng đầu với
những biểu hiện ngày càng gia tăng của những hiện tƣợng thời tiết này.
Theo Thông báo quốc gia lần thứ 2 của Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng: Kể từ
năm 1958 đến năm 2007, nhiệt độ trung bình năm ở Việt Nam tăng lên khoảng 0,5 - 0,7
độ C. Nhiệt độ mùa đông tăng nhanh hơn nhiệt độ mùa hè và nhiệt độ ở các vùng phía
Bắc tăng nhanh hơn các vùng phía Nam. Trên từng địa điểm, xu thế biến đổi của lƣợng
mƣa trung bình năm trên lãnh thổ nƣớc ta không rõ rệt theo các thời kỳ và các vùng
khác nhau. Lƣợng mƣa năm giảm ở các vùng khí hậu phía Bắc và tăng ở các vùng khí
hậu phía Nam. Tính trung bình trong cả nƣớc, lƣợng mƣa trong 50 năm qua đã giảm
khoảng 2%. Tuy vậy, biến đổi lƣợng mƣa có xu hƣớng cực đoan, đó là tăng trong mùa
mƣa và giảm mạnh trong mùa khô.
Bên cạnh đó, số đợt không khí lạnh ảnh hƣởng tới Việt Nam cũng giảm rõ rệt
trong 2 thập kỷ qua. Các biểu hiện thời tiết dị thƣờng xuất hiện ngày càng nhiều, tiêu biểu
nhƣ đợt lạnh gây rét đậm, rét hại kéo dài 30 ngày trong tháng 1 và tháng 2 năm 2008 ở

Bắc Bộ, đã gây thiệt hại lớn về cây trồng, vật nuôi cho các địa phƣơng ở đây.
Đặc biệt, do tác động của biến đổi khí hậu, trong khoảng 5-6 thập kỷ gần đây, tần
số xoáy thuận nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông tăng lên với tốc độ 0,4 cơn mỗi thập
kỷ; tần số xoáy thuận nhiệt đới ảnh hƣởng đến Việt Nam tăng với tốc độ 0,2 cơn mỗi
thập kỷ và có cƣờng độ mạnh xuất hiện nhiều hơn. Quỹ đạo của bão có dấu hiệu dịch
chuyển dần về phía Nam và mùa mƣa bão kết thúc muộn hơn. Nhiều cơn bão có đƣờng đi
bất thƣờng và không theo quy luật.
Một biểu hiện đáng lo ngại của BĐKH nữa là mực nƣớc biển dâng đã và đang gây
ngập lụt trên diện rộng, nhiễm mặn nguồn nƣớc, ảnh hƣởng lớn đến sản xuất nông
nghiệp, gây rủi ro đối với công nghiệp và các hệ thống kinh tế - xã hội trong tƣơng lai.

1


Theo báo cáo mới nhất của IPCC, Việt Nam là một trong số rất ít các nƣớc chịu tác động
mạnh mẽ của nƣớc biển dâng.
Lý do thứ hai: Giáo dục đóng vai trò hết sức quan trọng trong truyền thông
BĐKH và Ứng phó BĐKH.
Học sinh phổ thông là nhân tố cơ bản để lan tỏa trong xã hội, những hành động
của các em đều có tính động viên, khích lệ lớn đối với gia đình, xã hội và do đó, có tác
động góp phần làm thay đổi hành vi, cách ứng xử của mọi ngƣời trong xã hội trƣớc hiện
tƣợng BĐKH.
Học sinh phổ thông là lực lƣợng chủ lực trong việc thực hiện và duy trì các hoạt
động tuyên truyền về ứng phó với BĐKH trong và ngoài nhà trƣờng. Đồng thời, những
kiến thức và kĩ năng về ứng phó với BĐKH mà các em tiếp thu đƣợc từ nhà trƣờng sẽ
dần hình thành trong tƣ duy, hành động của các em để ứng phó với BĐKH trong tƣơng
lai. Bởi vậy việc đầu tƣ cho giáo dục ứng phó với BĐKH trong hệ thống GDPT nói riêng,
hệ thống giáo dục quốc dân nói chung, là một giải pháp lâu dài, nhƣng hiệu quả kinh tế
nhất và bền vững nhất.
Giáo dục THCS và THPT bên cạnh việc hoàn thiện nội dung GDPT qui định cho

từng cấp học, thì trƣớc những thách thức của BĐKH còn có nhiệm vụ cung cấp cho HS
những hiểu biết cơ bản về BĐKH, tác động của BĐKH đến môi trƣờng tự nhiên, đến đời
sống và sản xuất của con ngƣời; những giải pháp nhằm hạn chế tác động của BĐKH và
ứng phó với BĐKH để HS trở thành một tuyên truyền viên tích cực trong gia đình, nhà
trƣờng và địa phƣơng về BĐKH.
Sự cần thiết phải đưa nội dung BĐKH vào trường học
Giáo dục BĐKH (Climate Change Education) là một nội dung quan trọng trong
vấn đề giáo dục vì sự PTBV (Education for Sustainable Development).
Năm 1987, những ý tƣởng ban đầu về giáo dục vì sự PTBV đƣợc thể hiện trong
báo cáo của Uỷ ban Môi trƣờng và Phát triển của Liên Hợp Quốc với tƣ cách một mặt
quan trọng thúc đẩy PTBV. Đến năm 1992, Hội nghị Rio de Janeiro (Brazin), giáo dục
BĐKH đƣợc thể hiện ở Chƣơng 36 của Chƣơng trình Nghị sự 21 (Agenda 21) với tên gọi
"Tăng cƣờng giáo dục, đào tạo và nhận thức của cộng đồng"

2


Năm 2002, Hội nghị thƣợng đỉnh thế giới về PTBV ở Johannesburg (Nam Phi) đề
cập "Một thế giới mà trong đó ai ai cũng đều có cơ hội đƣợc hƣởng lợi từ một nền giáo
dục có chất lƣợng và đƣợc tiếp thu những giá trị, hành vi và cách sống cần có một tƣơng
lai bền vững và cho những chuyển biến tích cực". Sau đó, ngày 20/12/2002, Đại hội đồng
Liên Hợp Quốc đã thông qua Nghị quyết 57/254 quan trọng triển khai Thập kỉ Giáo dục
vì Sự phát triển Bền vững (Decade of Education for Sustainable Development) bắt đầu từ
năm 2005 đến năm 2014, chỉ định UNESCO (United Nations Educational, Scientific and
Cultural Organization) là cơ quan chịu trách nhiệm triển khai các hoạt động của Thập kỉ.
Tháng 7 năm 2009, UNESCO đã tổ chức hội thảo về chủ đề giáo dục biến đổi khí hậu tại
Paris (Pháp).
Ở Việt Nam, Chính phủ đã ban hành "Định hƣớng chiến lƣợc phát triển bền vững
ở Việt Nam" (Chƣơng trình Nghị sự 21 của Việt Nam) trong đó nhấn mạnh đến vai trò
của giáo dục. Ngày 11/11/2005, Uỷ ban Thập kỉ Giáo dục vì sự phát triển bền vững ở

Việt Nam đƣợc thành lập theo quyết định số 295/QĐ-TTg của Thủ tƣớng Chính phủ.
Giáo dục BĐKH là một trong 15 nội dung của giáo dục vì sự PTBV và chứa đựng
những nội dung nổi bật của giáo dục vì sự PTBV. Giáo dục BĐKH giúp cho ngƣời học
hiểu và biết đƣợc những tác động của hiện tƣợng nóng lên toàn cầu hiện nay, đồng thời
khuyến khích thay đổi thái độ và hành vi cần thiết để đƣa thế giới phát triển bền vững
trong tƣơng lai.
2. Mục tiêu nghiên cứu
- Dạy học dự án tích hợp Biến đổi khí hậu vào phần Sinh thái học 12 Trung học
phổ thông nhằm giúp học sinh nâng cao nhận thức và giá trị vận dụng kiến thức sinh thái
học.
- Định hƣớng thay đổi hành vi với môi trƣờng trong bối cảnh biến đổi khí hậu,
đồng thời phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo, phát triển năng lực giải quyết vấn đề
thực tiễn của học sinh.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
(1) Nghiên cứu cơ sở lý luận của dạy học tích hợp
(2) Nghiên cứu cơ sở lí luận của dạy học dự án.

3


(3) Đánh giá thực trạng tích hợp, lồng ghép giáo dục Biến đổi khí hậu ở một số
trƣờng THPT trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội.
(4) Phân tích nội dung kiến thức phần sinh thái học làm cơ sở tích hợp kiến thức
Biến đổi khí hậu.
(5) Thiết kế, tổ chức một số dự án học tập tích hợp BĐKH trong phần Sinh thái
học Sinh học 12 THPT.
(6) Thực nghiệm sƣ phạm
4. Đối tƣợng và khách thể
- Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là tổ chức Dự án giáo dục tích hợp BĐKH
trong phần Sinh thái học.

- Khách thể: Tích hợp BĐKH vào dạy học Sinh học
- Nghiệm thể: học sinh lớp 12 THPT.
5. Phạm vi nghiên cứu
-

Nội dung: Nghiên cứu nội dung, địa chỉ tích hợp BĐKH vào một số bài cụ thể

trong phần Sinh Thái học sinh học 12 THPT.
-

Nghiệm thể: một số trƣờng THPT của quận Bắc Từ Liêm – Hà Nội.

6. Giả thuyết khoa học
Dạy học dự án tích hợp Biến đổi khí hậu vào giảng dạy Sinh thái học có tác dụng
nâng cao nhận thức và giá trị ứng dụng kiến thức sinh thái học, định hƣớng thay đổi hành
vi sinh đối với các vấn đề bức thiết về môi trƣờng – sinh thái và biến đổi khí hậu, đồng
thời phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo, phát triển năng lực giải quyết vấn đề thực
tiễn của học sinh.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thu thập phân tích tổng hợp tài liệu để lựa
chọn những vấn đề làm cơ sở lý luận cho đề tài.
Phƣơng pháp nghiên cứu tƣ liệu đƣợc thực hiện thông qua việc tổng hợp, phân
tích, hệ thống các dữ liệu thứ cấp: Thông tƣ, quyết định, chuơng trình, kế hoạch, nghị
quyết của Đảng, Nhà nƣớc và Bộ GD&ĐT về vấn đề đổi mới giáo dục và giáo dục
BĐKH; phân tích, tổng hợp, khái quát hoá những tu liệu, tài liệu lý luận về dạy học dự
án, sƣ phạm tích hợp và giáo dục BĐKH, những kết quả nghiên cứu lý thuyết và những

4

kết quả khảo sát, đánh giá về giáo dục BĐKH để xây dựng các khái niệm công cụ và
khung lý thuyết cho vấn đề nghiên cứu.
- Trình tự thực hiện:
+ Tổng hợp các văn bản liên quan đến đổi mới giáo dục và giáo dục BĐKH;
+ Sắp xếp theo trình tự thời gian;
+ Phân tích kết quả, rút ra kết luận.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: khảo sát điều tra thực tiễn, thu thập số
liệu làm cơ sở thực tiễn của đề tài.
Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
- Phƣơng pháp đƣợc thực hiện nhằm thu thập thông tin về thực trạng dạy học dự
án và giáo dục BĐKH trong một số trƣờng THPT. Các đối tuợng đƣợc điều tra gồm 40
giáo viên (đại diện) của hai trƣờng THPT Xuân Đỉnh và THPT Trung Văn cùng với 200
học sinh lớp 12 của hai trƣờng trên
- Trình tự thực hiện nhƣ sau:
+ Thiết kế bảng hỏi;
+ Tổ chức lấy ý kiến;
+ Phân tích, tổng hợp và xử lý số liệu.
Phương pháp trắc nghiệm
- Sử dụng một số bài trắc nghiệm để đo mức độ nhận thức về BĐKH của sinh
viên

trƣớc và sau thực nghiệm.
- Trình tự thực hiện nhu sau:
+ Thiết kế đề trắc nghiệm;
+ Tổ chức thực hiện;

+ Chấm bài, tổng hợp, lập bảng so sánh.
7.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Sử dụng hai dự án học tập để thực nghiệm các hình thức tổ chức dạy học dự án
tích hợp giáo dục BĐKH thông qua dạy học bài mới và hoạt động ngoại khóa.

7.4. Phương pháp xử lý số liệu
- Các bảng tổng hợp kết quả khảo sát và bài trắc nghiệm đƣợc thống kê bằng
thuật toán thống kê (sử dụng excel 2010);

5


- Các biểu đồ đƣợc thực hiện bằng chức năng vẽ và hiệu chỉnh biểu đồ trong
word 2010.
8. Đóng góp mới của đề tài
1) Hệ thống hóa cơ sở lý luận của việc dạy học dự án tích hợp Biến đổi khí hậu
vào phần Sinh thái học – Sinh học 12 – THPT.
2) Đánh giá thực trạng tích hợp, lồng ghép giáo dục Biến đổi khí hậu ở một số
trƣờng THPT trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội.
3) Xây dựng đƣợc các dự án học tập tích hợp BĐKH và sử dụng các dự án đó để
tổ chức dạy học với một số bài trong phần Sinh thái học Sinh học 12 THPT.
9. Cấu trúc luận văn
PHẦN I: MỞ ĐẦU
PHẦN II: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
CHƢƠNG II: TỔ CHỨC DẠY HỌC DỰ ÁN TÍCH HỢP BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
TRONG PHẦN SINH THÁI HỌC SINH HỌC 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
CHƢƠNG III: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

6


TÀI LIỆU THAM KHẢO
A. Tài liệu tiếng Việt

1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (1995), 50 năm phát triển sự nghiệp Giáo dục và
Đào tạo, Nxb Giáo dục.
2. Bộ GD&ĐT (2006), Chương trình giáo dục phổ thông môn Sinh học, Nxb.
Giáo dục, Hà Nội.
3. Bộ GD & ĐT (2007), Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục Trung học phổ
thông môn Sinh học, Nxb giáo dục.
4. Bộ GD & ĐT (2009), Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Sinh
học lớp 12. Nxb Giáo dục.
5. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2010), Đưa các nội dung ứng phó với biến đổi khí
hậu vào các chương trình giáo dục và đào tạo giai đoạn 2011 – 2015, ( Ban hành kèm
theo Quyết định Số: 4619/QĐ- BGDĐT ngày 12 tháng 10 năm 2010 của Bộ trởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo), Hà Nộ
6. Bộ GD-ĐT (2012), Tài liệu hướng dẫn dạy và học về Ứng phó với BĐKH –
Nxb Giáo dục.
7. Đinh Quang Báo, Hình thành các biện pháp học tập trong dạy học Sinh học,
NCGD số 2/86.
8. Đinh Quang Báo (1997), Hướng dẫn giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy
học sinh học, kĩ thuật nông nghiệp ở trường THPT, Sản phẩm đề tài NCKH cấp bộ.
9. Đinh Quang Báo, Nguyễn Đức Thành (1998), Lý luận dạy học Sinh học
(Phần đại cương), Nxb Giáo dục, Hà Nội.
10. Đinh Quang Báo, Đặng Thị Dạ Thuỷ (2006), Bài giảng về một số vấn đề về
phương pháp dạy học sinh học, Hà Nội.
11. Hoàng Chúng (1983), Phương pháp thống kê toán học trong khoa học giáo
dục, Nxb. Giáo dục, Hà Nội.
12. Nguyễn Văn Cƣờng (2009), Lí luận dạy học hiện đại, Tài liệu học tập cao
học K18, Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội.

7

13. Vũ Cao Đàm (1998), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, Nxb Khoa học
và Kỹ thuật, Hà Nội.
14. Nguyễn Thành Đạt (Tổng chủ biên), Phạm Văn Lập, Đặng Hữu Lanh, Mai
Sỹ Tuấn (2008), Sinh học 12, SGK, Nxb Giáo dục.
15. Nguyễn Thị Phƣơng Hoa, Phưong pháp Project là một con đường nâng cao
tính tích cực nhận thức và tính tổ chức xã hội cho học sinh phổ thông Việt Nam (Luận
văn tiến sỹ)
16. Trần Bá Hoành (1995), “Bàn về dạy học lấy học sinh làm trung tâm”, Tạp
chí Thông tin Khoa học giáo dục, (49), tr.22-27
17. Trần Bá Hoành (Chủ biên), Trịnh Nguyên Giao (2007), Giáo trình đại
cương phương pháp dạy học Sinh học, Nxb Đại học Sƣ phạm, Hà Nội.
18. Trần Bá Hoành (2007), Đổi mới phương pháp dạy học, chương trình và sách
giáo khoa, Nxb. Đại học Sƣ phạm Hà Nội, Hà Nội.
19. Nguyễn Đình Hòe, Vũ Văn Hiếu (2007), Tiếp cận hệ thống trong nghiên cứu
môi trường và phát triển, Nxb. Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.
20. Nguyễn Văn Khải (2008), Vận dụng TTSPTH vào dạy học vật lý ở trƣờng
THPT để nâng cao chất lƣợng giáo dục HS, Báo cáo tổng kết đề tài khoa học cấp Bộ
tháng 1/2008
21. Hoàng Phê (1998), Từ điển Tiếng Việt, Nxb Khoa học xã hội.
22. Dƣơng Tiến Sỹ (1998), Giáo dục bảo vệ môi trường qua giảng dạy Sinh thái
học lớp 11 ở trường trung học phổ thông Việt nam, Luận án Tiến sĩ giáo dục học, Đại
học Sƣ phạm Hà Nội, Hà Nội.
23. Dƣơng Tiến Sỹ (2010), Tích hợp giáo dục môi trường trong dạy học sinh
học ở trường THPT, chuyên đề cao học K19 khoa Sinh học, ĐHSP Hà Nội.
24. Thủ tƣớng Chính phủ (2008), Chƣơng trình mục tiêu quốc gia ứng phó
với biến đổi khí hậu (Ban hành kèm theo Quyết định Số 158/2008 QĐ-TTg ngày
02 tháng 12 năm 2008 của Thủ tƣớng Chính phủ), Hà Nội.
25. Thủ tƣớng Chính phủ (2011), Chiến lƣợc quốc gia về biến đổi khí hậu
(Ban hành kèm theo Quyết định Số 2139/QĐ-TTg ngày 05 tháng 12 năm 2011 của
Thủ tƣớng Chính phủ), Hà Nội.

8


26. Thủ tƣớng Chính phủ (2012), Kế hoạch hành động quốc gia về biến đổi
khí hậu 2012-2020 (Ban hành kèm theo Quyết định số 1474/QĐ-TTg ngày 05 tháng
10 năm 2012 của Thủ tƣớng Chính phủ), Hà Nội.
27. Phan Văn Tân (2012), Cơ sở khoa học của Biến đổi khí hậu,
28. Hoàng Tụy (1987), Phân tích hệ thống và ứng dụng, Nxb. Khoa học và Kỹ
thuật, Hà Nội.
29. Dƣơng Thiệu Tống (2000), Thống kê ứng dụng trong nghiên cứu khoa học
giáo dục, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội.
30. Xavier ROEGIERS, Khoa sư phạm tích hợp hay làm thế nào để phát triển
các năng lực ở nhà trường. Nhà xuất bản giáo dục, năm 1996.
B. Internet
31. Nguyễn Hoàng Trí (2011), Ứng dụng tư duy hệ thống trong phát triển các khu
dự trữ sinh quyển thế giới tại Việt Nam.
32. BIE />33. Clark County School District
/>34. GLEF, Instructional modul, Project based-Learning
/>35. Jane Clarke, Project Based-Learning
/>36. Morgan Hill />37. Michael M. Grant, getting a grip on project-based learning:
theory, cases and recommendations

38. Richard Johnson />39. Ủy ban lao động Hoa Kỳ, Các kỹ năng cần thiết
/>C. Tài liệu Tiếng Anh
40.L.V.

Bertalanffy, 1968, Genneral system the Foundaitions, Development,
Applications, general Brazillier, New York.

9