Luận văn giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty cổ phần đầu tư nam á

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

tài:

GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU HO Tă NG
KINH DOANH T I CÔNG TY C PH Nă UăT ă
NAM Á

SINH VIÊN TH C HI N : TR Nă
C TI N
MÃ SINH VIÊN
: A21519
NGÀNH
: TÀI CHÍNH

HÀ N I - 2016


B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

tài:

GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU HO Tă NG
KINH DOANH T I CÔNG TY C PH Nă UăT ă
NAM Á

Giáo viênăh ng d n: Ths. Ngô Th Quyên
Sinh viên th c hi n : Tr n
c Ti n
Mã sinh viên
: A21519
Ngành
: Tài chính

HÀ N I - 2016

Thang Long University Libraty


M CL C
L IM
U ....................... ........................................... ......................... Trang
CH
NGă1 LÝ LU N CHUNG V HI U QU HO T
NG KINH

DOANH TRONG DOANH NGHI P ............................................................... 1
1.1. T ng quan v hi u qu ho tăđ ng kinh doanh trong doanh nghi p ..................1
1.1.1. Khái ni m v hi u qu ho t đ ng kinh doanh ....................................................1
1.1.2. Phân lo i hi u qu ho t đ ng kinh doanh ..........................................................1
1.1.3. S c n thi t nâng cao hi u qu ho t đ ng kinh doanh trong doanh nghi p ....2
1.2. Ph ngăphápăphơnătíchăhi u qu ho tăđ ng kinh doanh ...................................3
1.2.1. Ph
1.2.2. Ph

ng pháp so sánh ...........................................................................................3
ng pháp t s ................................................................................................4

1.2.3. Ph
1.2.4. Ph

ng pháp phân tích Dupont...........................................................................4
ng pháp thay th liên hoàn ..........................................................................5

1.3. Thông tin s d ng trong phân tích hi u qu ho tăđ ng kinh doanh .................6
1.3.1. Thông tin t các báo cáo tài chính ......................................................................6
1.3.2. Các thông tin khác ................................................................................................9
1.4. N i dung phân tích hi u qu ho tăđ ng kinh doanh ...........................................9
1.4.1. Phân tích hi u qu s d ng tài s n .....................................................................9
1.4.2. Phân tích hi u qu s d ng ngu n tài tr .........................................................15
1.4.3. Phân tích hi u qu s d ng chi phí ...................................................................16
1.4.4. Hi u qu s d ng lao đ ng: ...............................................................................17
1.5. Các y u t nhă h ngă đ n hi u qu ho tă đ ng kinh doanh trong doanh
nghi p ............................................................................................................................17
1.5.1. Các y u t thu c môi tr ng bên ngoài .............................................................17
1.5.2. Các y u t thu c môi tr ng bên trong .............................................................19

CH
NGă2 PHÂN TÍCH HI U QU KINH DOANH T I CÔNG TY
C PH Năă UăT ăNAMăÁ .......................................................................... 21
2.1. Gi i thi u v công ty C ph nă

uăt ăNamăÁ ...................................................21

2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n....................................................................21
2.1.2. B máy t ch c và ch c n ng nhi m v ............................................................22
2.1.3. c đi m ngành ngh kinh doanh .....................................................................24
2.1.4. K t qu kinh doanh c a công ty C ph n u t Nam Á ................................24
2.2. Phân tích th c tr ng hi u qu ho tă đ ng kinh doanh t i Công ty C ph n
uăt ăNamăÁ ..............................................................................................................28
2.2.1. Phân tích hi u qu s d ng tài s n ...................................................................28


2.2.2. Phân tích hi u qu s d ng ngu n tài tr .........................................................41
2.2.3. Phân tích hi u qu s d ng chi phí ...................................................................44
2.3. ánhă giáă v hi u qu ho tă đ ng kinh doanh t i Công ty C ph nă uă t ă
Nam Á ...........................................................................................................................47
2.3.1. Nh ng k t qu đ t đ c .....................................................................................47
2.3.2. Nh ng h n ch và nguyên nhân ........................................................................48

CH
NGă3 GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU HO Tă
NG KINH
DOANH T I CÔNG TY C PH Nă ỂUăT ăNAMăÁ ................................ 50
3.1. Thành l p phòng marketing ................................................................................50
3.2. Nơngăcaoătrìnhăđ cho nhân viên và t oăđ ng l c cho nhân viên.....................51

3.3. Hoàn ch nh công tác th măđ nh các d án b tăđ ng s n ..................................53

Thang Long University Libraty


DANH M C CÁC B NG BI U, HÌNH V ,ă

TH , CÔNG TH C

B ng 2.1: Báo cáo k t qu kinh doanh .......................................................................... 25
B ng 2.2: Tình hình tài s n............................................................................................ 29
B ng 2.3: Hi u qu s d ng t ng tài s n ....................................................................... 32
B ng 2.4: Hi u qu s d ng tài s n ng n h n ............................................................... 34
B ng 2.5: Ch tiêu v hƠng l u kho ............................................................................... 36
B ng 2.6: Ch tiêu v thu n .......................................................................................... 37
B ng 2.7: Hi u qu s d ng tài s n dài h n .................................................................. 39
B ng 2.8: Hi u qu s d ng tài s n c đ nh .................................................................. 40
B ng 2.9: Tình hình ngu n v n ..................................................................................... 42
B ng 2.10: Hi u qu s d ng n ................................................................................... 43
B ng 2.11: Hi u qu s d ng ngu n tài tr ................................................................... 44
B ng 2.12: Hi u qu s d ng chi phí ............................................................................ 45
B ng 2.13: Hi u qu s d ng lao đ ng ......................................................................... 46
S đ 2.1: C c u t ch c Công ty C ph n Nam Á .................................................... 22
S đ 3.1: M u mô hình phòng marketing .................................................................... 50


DANH M C VI T T T
Ký hi u vi t t t

Tênăđ yăđ

CP QLDN
LNST

Chi phí qu n lý doanh nghi p
L i nhu n sau thu

TS
TSC

Tài s n
Tài s n c đ nh

TSDH
TSNH

Tài s n dài h n
Tài s n ng n h n

VCSH
VN

V n ch s h u
Vi t Nam đ ng

Thang Long University Libraty


L IăCAMă OAN
Em xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h

tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c vƠ đ c
trích d n rõ ràng.
Em xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan nƠy!
Sinh viên
(Ký và ghi rõ h tên)

Tr n

c Ti n


L I C Mă N
V i lòng bi t n sơu s c, em xin g i l i c m n chơn thƠnh đ n quý Th y Cô
Khoa Kinh T Qu n Lý – i h c Th ng Long đƣ truy n đ t v n ki n th c quý báu
cho chúng em trong su t quãng th i gian h c t p t i tr ng.
Em xin chân thành c m n cô Ngô Th Quyên đƣ t n tơm h ng d n em hoàn
thành khóa lu n t t nghi p. N u không có nh ng l i h ng d n, d y b o c a cô thì em
ngh khóa lu n c a em r t khó có th hoàn thi n đ c. Cô ch b o cho em không ch
nh ng ki n th c chuyên ngành mà còn nh ng kinh nghi m th c t . Nh s nhi t huy t
c a cô em đƣ c g ng h n r t nhi u đ không làm ph công cô. M t l n n a em xin
chân thành c m n cô.
Trong quá trình th c t p, c ng nh lƠ trong quá trình lƠm khóa lu n t t nghi p
khó tránh kh i sai sót, r t mong các Th y Cô b qua.
ng th i do trình đ lý lu n
c ng nh kinh nghi m th c ti n còn h n ch nên khóa lu n t t nghi p c a em không
th tránh kh i nh ng thi u sót. Em r t mong nh n đ c ý ki n đóng góp Th y Cô đ
em h c thêm đ c nhi u kinh nghi m và hoàn thi n h n khóa lu n t t nghi p.
Sau cùng, em kính chúc quý Th y Cô trong Khoa Kinh T Qu n Lý –
ih c

Th ng Long th t d i dào s c kh e, luôn nhi t huy t truy n đ t nh ng ki n th c và
kinh nghi m th c t cho nhi u l a sinh viên.
Em xin chân thành c m n!

Thang Long University Libraty


L IM

U

1. Lý do l a ch n đ tài:
Nh m m c đích tìm hi u th c t v hi u qu kinh doanh t i Công ty C ph n
u T Nam Á em đƣ ch n đ tƠi “Gi i pháp nâng cao hi u qu ho t đ ng kinh doanh
t i Công ty C ph n u t Nam Á” làm khóa lu n t t nghi p c a mình. Hy v ng r ng
có th v n d ng ki n th c đƣ h c vào th c t và tích lu thêm kinh nghi m, trao d i
h c h i thêm v chuyên môn. VƠ đ đ a ra nh ng gi i pháp nâng cao hi u qu kinh
doanh cho doanh nghi p. Ho t đ ng kinh doanh trong c ch kinh t th tr ng, môi
tr ng c nh tranh gay g t, nâng cao hi u qu kinh doanh c a ho t đ ng s n xu t là
đi u ki n t n t i và phát tri n c a các doanh nghi p. Trong c ch kinh t th tr ng,
vi c gi i quy t ba v n đ kinh t c b n: s n xu t cái gì, s n xu t nh th nào, s n xu t
cho ai d a trên quan h cung c u, giá c th tr ng, c nh tranh và h p tác. Các doanh
nghi p ph i t ra các quy t đ nh kinh doanh c a mình, t h ch toán l lãi, lãi nhi u
h ng nhi u, lƣi ít h ng ít, không có l i s đi đ n phá s n. Lúc này, m c tiêu l i
nhu n tr thành m t trong nh ng m c tiêu quan tr ng nh t, mang tính ch t s ng còn
c a s n xu t kinh doanh.
2. M c tiêu nghiên c u:
– H th ng l i c s lý lu n v tình hình doanh thu, chi phí vƠ xác đ nh k t qu kinh
doanh;
– Phân tích tình hình th c t t i Công ty C ph n u t Nam Á;

– Rút ra nh n xét vƠ đ a ra m t s gi i pháp nâng cao hi u qu kinh doanh.
3. Ph m vi nghiên c u đ tài:
– i t ng nghiên c u: Hi u qu kinh doanh
– Ph m vi nghiên c u: Công ty C ph n u t Nam Á trong giai đo n 2012-2014
4. Ph ng pháp nghiên c u:
– D a vào các thông tin v quá trình s n xu t, kinh doanh, chính sách k toán, thông
tin v doanh thu, chi phí vƠ xác đ nh k t qu kinh doanh.
– Ph ng pháp nghiên c u th c ti n: Ph ng pháp quan sát, ph ng pháp phơn tích
t ng k t kinh nghi m
– Ph ng pháp nghiên c u lý thuy t: Ph ng pháp phơn tích vƠ t ng h p lý thuy t,
ph ng pháp phơn lo i và h th ng hóa lý thuy t
5. C u trúc đ tài:
Trong khóa lu n t t nghi p này ph n n i dung em xin chia làm 3 ch
Ch
Ch
Ch

ng:

ng I: Lý lu n chung v hi u qu ho t đ ng kinh doanh trong doanh nghi p
ng II: Phơn tích hi u qu kinh doanh t i Công ty C ph n u t Nam Á
ng III: Gi i pháp nâng cao hi u qu ho t đ ng kinh doanh t i Công ty C ph n

u t Nam Á


CH NG 1
LÝ LU N CHUNG V HI U QU HO Tă NG KINH DOANH
TRONG DOANH NGHI P
1.1. T ng quan v hi u qu ho tăđ ng kinh doanh trong doanh nghi p

1.1.1. Khái ni m v hi u qu ho t đ ng kinh doanh
B t c doanh nghi p nào khi tham gia vào th tr ng đ u có m t m c tiêu chung
đó lƠ t o ra càng nhi u l i nhu n càng t t, đ đ t đ c m c tiêu này các doanh nghi p
c n có nh ng chi n l c kinh doanh và l i th c nh tranh c a riêng mình. Hi u qu
kinh doanh th hi n kh n ng s d ng các ngu n l c c a doanh nghi p nh máy móc
thi t b , nguyên v t li u, nhơn công đ nâng cao l i nhu n. “V y hi u qu kinh doanh
là m t ch tiêu kinh t t ng h p ph n ánh trình đ s d ng các ngu n v t l c, tài chính
c a doanh nghi p đ đ t hi u qu cao nh t”. Trình đ s d ng các ngu n l c ch có
th đ c đánh giá trong m i quan h v i k t qu t o ra đ xem xét xem v i m i s hao
phí ngu n l c xác đ nh có th t o ra m c đ nào. Hi u qu kinh doanh là m t đ i
l ng so sánh gi a đ u vƠo vƠ đ u ra, so sánh gi a chi phí kinh doanh b ra và k t qu
kinh doanh thu đ c. Xét trên góc đ xã h i, chi phí xem xét ph i là chi phí xã h i, do
có s k t h p c a các y u t lao đ ng, t li u lao đ ng vƠ đ i t ng lao đ ng theo m t
m t quan h c v l ng và ch t trong quá trình kinh doanh đ t o ra s n ph m đ tiêu
chu n cho tiêu dùng. Vi c phân tích hi u qu kinh doanh là m t n i dung c b n c a
phân tích tài chính nh m góp ph n cho doanh nghi p t n t i và phát tri n h n n a.
Ngoài ra hi u qu kinh doanh còn đánh giá đ c k t qu kinh doanh c a doanh
nghi p, góp ph n t ng thêm s c c nh tranh cho các doanh nghi p trên th tr ng. M t
khác, hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p còn c n đ c đ t trong m i quan h n v i
hi u qu xã h i và trách nhi m b o v môi tr ng, b o v ngu n tài nguyên c a đ t
n c.
1.1.2. Phân lo i hi u qu ho t đ ng kinh doanh
Hi u qu kinh doanh cá bi t và hi u qu kinh t - xã h i c a n n kinh t qu c
dân: Hi u qu kinh doanh cá bi t là k t qu kinh doanh thu đ

c t các ho t đ ng s n

xu t kinh doanh c a t ng doanh nghi p th hi n qua l i nhu n doanh nghi p mang l i.
Hi u qu kinh t - xã h i c a ho t đ ng kinh doanh là s đóng góp vƠo vi c phát tri n
s n xu t c a n n kinh t qu c dơn nh lƠ đ i m i c c u kinh t , t ng n ng su t lao

đ ng cho xã h i, t ng ngu n thu cho ngơn sách nhƠ n c, gi i quy t v n đ vi c làm,
c i thi n đ i s ng ng i lao đ ng. Hi u qu kinh doanh cá bi t và hi u qu kinh t - xã
h i có quan h tác đ ng qua l i l n nhau. Doanh nghi p ho t đ ng có hi u qu s đóng
góp vào hi u qu chung c a n n kinh t . Và m t n n kinh t tích c c s t o đi u ki n
t t nh t cho ho t đ ng kinh doanh c a các doanh nghi p.
1

Thang Long University Libraty


Hi u qu chi phí b ph n và hi u qu chi phí t ng h p: B n thân m i doanh
nghi p có nh ng đi u ki n đ u vào v tài nguyên, công ngh , ngu n nhân l c khác
nhau nên t o ra s n ph m v i chi phí khác nhau g i là hao phí lao đ ng cá bi t. Nh ng
th tr ng l i ho t đ ng theo quy lu t riêng mà các doanh nghi p ph i tuân theo mà
m t trong nh ng quy lu t đó lƠ quy lu t giá tr th hi n qua hao phí lao đ ng xã h i
c n thi t. Quy lu t nƠy đòi h i các doanh nghi p s n xu t ph i làm cho m c hao phí
lao đ ng cá bi t phù h p v i m c hao phí lao đ ng c n thi t đ có th t n t i và phát
tri n. Chi phí đ s n xu t ra s n ph m bao g m nhi u chi phí nh nguyên v t li u,
nhân công, nhƠ x ng. Vì th ngoƠi đánh giá hi u qu kinh doanh qua chi phí t ng h p
còn c n ph i đánh giá chi phí b ph n đ có đ c cái nhìn rõ nh t v chi phí b ra.
Hi u qu tuy t đ i và hi u qu t ng đ i: Hi u qu tuy t đ i là hi u qu đ c
tính toán c th b ng cách xác đ nh l i nhu n thu đ c t chi phí b ra c a t ng
ph ng án. Hi u qu t ng đ i đ c xác đ nh b ng cách so sánh hi u qu tuy t đ i
c a các ph ng án đ ch n ra ph ng án t i u. Vi c xác đ nh hi u qu tuy t đ i là
ti n đ đ xác đ nh đ c hi u qu t ng đ i, trong nhi u tr ng h p không c n thi t
ph i xác đ nh hi u qu tuy t đ i mà v n có th xác đ nh đ c hi u qu t ng đ i. Ví
d nh xác đ nh ph ng án có chi phí th p nh t thì ch c n so sánh chi phí th p nh t
c a các d án, không c n thi t ph i xác đ nh hi u qu tuy t đ i c a các ph ng án.
Hi u qu ng n h n và hi u qu dài h n: Hi u qu ng n h n là hi u qu đ c xem
xét trong ng n h n, còn hi u qu dài h n là hi u qu đ c xem xét trong kho ng th i

gian dài. Vi c cân b ng l i ích ng n h n và dài h n là r t c n thi t, không th vì l i ích
ng n h n mà b qua l i ích dài h n vƠ ng

c l i.

1.1.3. S c n thi t nâng cao hi u qu ho t đ ng kinh doanh trong doanh nghi p
Hi n nay, xã h i ngày càng phát tri n thì đi kèm theo đó đ i s ng c a con ng

i

c ng ngƠy cƠng đ c nâng cao. Chính vì th mà nhu c u c a h không nh ng t ng
theo đó mƠ còn đòi h i đ c đáp ng nh ng mong mu n, s thích cá nhơn. Tr c đơy
có cơu nói “V n ng

i mua m t ng

i bán” t c là v i m t s n ph m d ch v thì trên

th tr ng s ng i bán r t ít mà s ng i có nhu c u thì r t l n. Còn bây gi thì câu
nói đó l i tr thƠnh “V n ng i bán m t ng i mua”, đi u này ph n ánh r t đúng th c
tr ng hi n nay khi chúng ta th y ng i mua vƠ ng i bán đang d n đ i v trí cho nhau.
Vì v y ngƠy nay ng i mua có l i th khi h có quy n l a ch n nh ng s n ph m d ch
v t t nh t cho b n thân. S c n thi t c a hi u qu kinh doanh v i doanh nghi p th
hi n s c nh tranh gi a các doanh nghi p. Chính vi c thúc đ y c nh tranh đòi h i
các doanh nghi p ph i nâng cao l i th c nh tranh c a mình, không ng ng hoàn thi n
và c i ti n s n ph m d ch v . S c nh tranh lúc này không còn là c nh tranh v m t
hàng mà c nh tranh c v ch t l ng, giá c . S c nh tranh m c đích đ các doanh
2

nghi p có th t n t i trên th tr

ng vƠ h n n a là nâng cao hi u qu kinh doanh đ m

r ng doanh nghi p.
i v i xã h i thì doanh nghi p không đ

c vì l i ích tr

c m t mƠ quên đi l i

ích lâu dài c a xã h i. Trong th c t , đi u này d x y ra khi các doanh nghi p khai
thác s d ng ngu n tài nguyên thiên nhiên, môi tr ng và c ngu n lao đ ng m t cách
quá m c. Không th coi t ng thu gi m chi là có hi u qu khi gi m m t cách tu ti n,
thi u cân nh c các chi phí c i t o môi tr ng, đ m b o môi tr ng sinh thái, đ u t
cho giáo d c, đƠo t o ngu n nhân l c. Hi u qu kinh doanh ch đ c coi lƠ đ t đ c
m t cách toàn di n khi ho t đ ng c a các b ph n mang l i hi u qu không nh h
đ n hi u qu chung.

ng

Còn đ i v i ng i lao đ ng, hi u qu kinh doanh t t đ ng ngh a v i thu nh p
i lao đ ng t ng theo. Khi ng i lao đ ng có thu nh p cao thì h s có đi u ki n

ng

ch m sóc đ n đ i s ng v t ch t, và h n n a là đ i s ng tinh th n. T đó ng i lao
đ ng s ch m ch , h ng say h n làm cho n ng su t lao đ ng ngày càng t ng và k t qu
cu i cùng là hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p t ng theo.
1.2. Ph ngăphápăphơnătíchăhi u qu ho tăđ ng kinh doanh

1.2.1. Ph ng pháp so sánh
Ph ng pháp so sánh lƠ ph ng pháp đ c s d ng ph bi n nh t
dƠng tính toán đ xác đ nh xu h ng, m c đ bi n đ ng c a ch tiêu c
Ph ng pháp nƠy so sánh ch tiêu c n phân tích v i m t ch tiêu g c đ
t ng hay gi m t đó tìm ra gi i pháp thích h p. Ch tiêu g c này là ch

vì có th d
n phân tích.
xem t c đ
tiêu c a k

tr c, trong cùng kho ng th i gian n m thì so sánh v i cùng k n m tr c vƠ đáp ng
đ đi u ki n nh cùng n i dung kinh t , đ n v đo l ng, ph ng pháp tính các ch
tiêu. Khi so sánh trên các ch tiêu các đ n v khác nhau thì ngoƠi đi u ki n trên còn
c n đ m b o đi u ki n khác nh cùng ph ng h ng kinh doanh, đi u ki n kinh doanh
t ng đ ng nhau. Có 3 ph ng pháp so sánh đó lƠ:
-

So sánh theo chi u ngang: So sánh theo chi u ngang chính là vi c so sánh tình
hình bi n đ ng c v s tuy t đ i và s t ng đ i trên t ng ch tiêu và báo cáo
tài chính. Vi c phân tích này là phân tích s bi n đ ng v quy mô c a t ng

-

kho n m c qua đó xác đ nh đ c m c đ bi n đ ng v quy mô c a ch tiêu phân
tích và m c đ nh h ng c a t ng ch tiêu nhân t đ n ch tiêu phân tích.
So sánh theo chi u d c: So sánh theo chi u d c là vi c s d ng các t l , các h
s th hi n m i t ng quan gi a các ch tiêu trong t ng báo cáo tài chính. Th c
ch t c a vi c phân tích theo chi u d c là phân tích s bi n đ ng v c c u hay

-

nh ng quan h t l gi a các ch tiêu trong h th ng báo cáo tài chính.
So sánh xác đ nh xu h ng và tính ch t liên h gi a các ch tiêu: i u nƠy đ
th hi n

c

các ch tiêu riêng bi t hay các ch tiêu t ng c ng trên báo cáo tài chính
3

Thang Long University Libraty


đ

c đ t và xem xét trong m i quan h v i các ch tiêu ph n ánh quy mô chúng.

Xem xét trong nhi u k s th y rõ h n xu h
chính trong doanh nghi p.

ng phát tri n c a các ho t đ ng tài

1.2.2. Ph ng pháp t s
T s là m i quan h t l gi a hai ch tiêu c n so sánh đ th y đ c m i quan h
c a hai ch tiêu, ph ng pháp nƠy khai thác có hi u qu các s li u và phân tích m t
cách có h th ng theo chu i th i gian liên t c ho c theo t ng giai đo n. Ph ng pháp
phân tích t s d a trên ý ngh a chu n m c các t s c a các đ i l ng tài chính, s
bi n đ i c a các t s chính là s bi n đ i c a các đ i l ng tƠi chính. Ph ng pháp
này yêu c u xác đ nh các đ nh m c t đó có th nh n xét, đánh giá tình hình tƠi chính

doanh nghi p.
Các t s tài chính ch y u đ

c chia làm các nhóm có t l đ c tr ng vƠ ph n

ánh c b n n i dung theo các m c tiêu ho t đ ng c a doanh nghi p. ó lƠ nhóm t s
ph n ánh kh n ng thanh toán, nhóm t s ph n ánh c c u v n, nhóm t s ph n ánh
n ng l c ho t đ ng kinh doanh và nhóm t s ph n ánh kh n ng sinh l i, m i nhóm
t s l i bao g m nhi u t s ph n ánh riêng l t ng b ph n c a ho t đ ng tài chính.
1.2.3. Ph ng pháp phân tích Dupont
Công ty Dupont lƠ công ty đ u tiên t i M s d ng các m i quan h t ng h
gi a các t l tƠi chính đ phân tích các ch s tƠi chính nên ph ng pháp nƠy đ c g i
là phân tích Dupont. Ng i ta s d ng ph ng pháp Dupont đ phân tích m i liên h
gi a các nhân t nh h ng t i ch tiêu tài chính c n phân tích. Vì th ta có th tìm ra
nh ng nhân t nh h ng đ n ch tiêu phân tích theo trình t logic vƠ xu h ng khác
nhau. Ph ng pháp nƠy b n ch t là tách các t s t ng h p ph n ánh s c sinh l i c a
doanh nghi p nh thu nh p trên tài s n (ROA), thu nh p trên v n ch s h u (ROE)
thành tích s các chu i t s có m i quan h v i nhau. T đó ta có th phơn tích đ
t s t ng h p t các t s chúng ta tách ra.
Tr

c

c h t ta xét m i quan h gi a ROE và ROA:

ROA =

L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n

×

Doanh thu thu n
T ng tƠi s n

=

L i nhu n sau thu
T ng tƠi s n

(1)

T l ROA cho th y l i nhu n ph thu c vào hai y u t là thu nh p ròng c a
doanh nghi p và m t đ ng tài s n t o ra bao nhiêu đ ng doanh thu. Vì th đ nâng cao
t l ROA ta c n nghiên c u các bi n pháp đ nâng cao kh n ng sinh l i c a doanh
thu và s v n đ ng c a tài s n. S v n đ ng c a tài s n mu n l n thì ph i s d ng ti t
ki m và h p lý v c c u tài s n. C n khai thác các tài s n đƣ đ u t , gi m b t hàng
l u kho và chi phí s n xu t d dang.
nâng cao kh n ng sinh l i c n nâng cao l i
nhu n sau thu và doanh thu vì chúng có quan h v i nhau.
t ng doanh thu c n
gi m các kho n gi m tr doanh thu, ki m soát chi phí trong các khâu s n xu t và tiêu
4


th . Nh ng c ng ph i th

ng xuyên nâng cao ch t l

ng s n ph m đ t ng giá bán vƠ

nâng cao t ng l i nhu n. Ti p theo ta xét thu nh p trên v n ch s h u:
ROE =

L i nhu n sau thu
V n ch s h u

ROE ph n ánh kh n ng sinh l i c a v n ch s h u, n u tài s n c a doanh
nghi p ch đ
ngu n v n:
ROA =

c tài tr b ng VCSH thì ROA b ng ROE vì khi đó tƠi s n b ng v i
L i nhu n sau thu

=

T ng tƠi s n

L i nhu n sau thu
V n ch s h u

(2)

N u doanh nghi p s d ng n đ tài tr thì ra có m i liên h gi a ROA và ROE:
ROE =

T ng tƠi s n
V n ch s h u

(3)

K t h p (1) và (3) ta có:
ROE =
=
=

L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n

L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n
L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n

×
×
×

Doanh thu thu n
T ng tƠi s n

Doanh thu thu n
T ng tƠi s n
Doanh thu thu n
T ng tƠi s n

×

×

×

T ng tƠi s n
V n ch s h u
T ng tƠi s n

T ng tƠi s n – N
1
1 - Rd

Ta có Rd = N / T ng tài s n, đó lƠ h s n vƠ ph ng trình nƠy g i lƠ ph ng
trình Dupont m r ng th hi n s ph thu c c a ROE vào thu nh p, vòng quay c a
v n và h s n . T đó ta có th th y s d ng n có tác d ng khuy ch đ i ROE n u
doanh nghi p có l i nhu n trong k , h s n càng l n thì l i nhu n cƠng cao vƠ ng c
l i khi doanh nghi p đang b l vay n cƠng t ng s l . Ph ng pháp Dupont có th
tìm ra đ c nguyên nhân khi ROE c a doanh nghi p th p h n các doanh nghi p cùng
ngành. Ngoài ra còn có th xác đ nh đ c xu h ng ho t đ ng trong m t th i k .
1.2.4. Ph ng pháp thay th liên hoàn
Ph ng pháp thay th liên hoƠn dùng đ xác đ nh nh h ng c a các nhân t
b ng cách thay th l n l t và liên t c các y u t giá tr k g c sang k phơn tích đ
xác đ nh tr s c a ch tiêu thay đ i. Ph ng pháp nƠy ti n hƠnh đánh giá so sánh vƠ
phân tích t ng nhân t nh h ng v i gi thi t là các nhân t khác c đ nh. u tiên ta
c n xác đ nh các nhân t nh h ng, m i quan h v i ch tiêu phân tích r i sau đó s p
x p theo trình t nh t đ nh. Trình t đó lƠ nhơn t s l ng x p tr c, nhân t ch t
l ng x p sau, trong tr ng h p có nhi u nhân t s l ng và ch t l ng thì nhân t
ch y u x p tr c còn nhân t th y u x p sau vƠ không đ c đ o l n trình t . Ti p
theo ta l n l t thay th t ng nhân t theo trình t đƣ có, nhân t nƠo đ c thay th s
l y giá tr th c t t đó còn các nhơn t ch a đ
5

c thay th ph i gi nguyên giá tr

k

Thang Long University Libraty


g c. Sau khi thay th xong m t nhân t ph i tính toán ra đ

c k t qu c th c a l n

thay th đó, l n l t thay th các nhân t theo trình t . T m i l n thay th tính ra ch
tiêu phân tích m i r i so sánh v i ch tiêu đƣ tính tr c, ta s xác đ nh đ c m c nh
h

ng c a nhân t v a thay th .
Ví d khái quát: Gi đ nh c n phân tích ch tiêu X, X ph thu c vào 3 nhân t
theo th t a, b, c, Các nhân t này có quan h tích s ch tiêu, t đó ch tiêu A đ c
tính b ng: X = a × b × c.
Ta quy c k k ho ch ký hi u là 0, còn k th c t ký hi u là 1, ta có:
X0 = a0 × b0 × c0; X1 = a1 × b1 × c1
Ta có đ i t ng c n phân tích là:
∆X = X1 – X0
Sau đó ta xác đ nh m c đ
-

nh h

ng c a các nhân t :

Thay th l n 1: Thay th nhân t a ta có:
a1 × b0 × c0 – a0 × b0 × c0 = ∆A, ∆A lƠ nh h

ng c a nhân t a

Thay th l n 2: Thay th nhân t b ta có:
a1 × b1 × c0 – a1 × b0 × c0 = ∆B, ∆B lƠ nh h

ng c a nhân t b

Thay th l n 3: Thay th nhân t c ta có:
a1 × b1 × c1 – a1 × b1 × c0 = ∆C, ∆C lƠ nh h ng c a nhân t c
Ti p theo ta t ng h p nh h ng c a 3 nhân t :
∆A + ∆B + ∆C = ∆X = X1 – X0

Thông tin s d ng trong phân tích hi u qu ho tăđ ng kinh doanh
có th phân tích hi u qu ho t đ ng kinh doanh m t cách đ y đ và khách
quan nh t thì ta c n s d ng nh ng thông tin n i b c a doanh nghi p đ n nh ng
thông tin bên ngoài doanh nghi p. Nh ng thông tin bên ngoài bao g m các thông tin
1.3.

liên quan đ n c h i kinh doanh ngh a lƠ tình hình chung v kinh t t i th i đi m phân
tích. Tuy nhiên đ phân tích ràng hi u qu ho t đ ng kinh doanh c n s d ng thông tin
n i b doanh nghi p nh các báo cáo tƠi chính s cho ta cái nhìn chính xác v hi u qu
ho t đ ng c a doanh nghi p.
1.3.1. Thông tin t các báo cáo tài chính
1.3.1.1. B ng cân đ i k toán:
B ng cơn đ i k toán là báo cáo tài chính cung c p cho ng i đ c tình tr ng tài
chính c a doanh nghi p t i m t th i đi m nh t đ nh. Báo cáo tƠi chính có ý ngh a đ c
bi t quan tr ng v i nh ng đ i t ng có quan h s h u, quan h kinh doanh và quan

h qu n lý v i doanh nghi p. Thông th ng b ng cơn đ i k toán đ c trình bƠy d i
d ng b ng cơn đ i các s d tƠi kho n k toán trong đó m t bên là tài s n còn m t bên
là ngu n v n c a doanh nghi p.
6


Bên tài s n c a b ng cơn đ i k toán ph n ánh giá tr c a toàn b tài s n trong
doanh nghi p hi n có đ n th i đi m l p báo cáo và tài s n này thu c quy n qu n lý và
s d ng c a doanh nghi p. Tài s n bao g m tài s n c đ nh và tài s n l u đ ng; tài s n
c đ nh bao g m tài s n c đ nh h u hình và tài s n c đ nh vô hình, tài s n l u đ ng
bao g m ti n và các kho n t ng đ ng ti n, các kho n ph i thu, hàng l u kho.
Bên ngu n v n ph n nh s v n đ hình thành các tài s n c a doanh nghi p đ n
th i đi m l p báo cáo, bao g m v n ch s h u và các kho n n . V n ch s h u bao
g m v n góp ban đ u, l i nhu n không chia, phát hành c phi u m i. Các kho n n
bao g m n ng n h n và dài h n; n ng n h n bao g m ph i tr khách hàng, nhà cung
c p, các kho n ph i tr khác cùng v i n ng n h n ngân hàng và các t ch c tín d ng.
N dài h n bao g m n dài h n vay ngơn hƠng th
và vay b ng phát hành trái phi u.

ng m i, các t ch c tín d ng khác

Các kho n m c trên b ng cơn đ i k toán đ c s p x p theo kh n ng chuy n
hóa thành ti n gi m d n t trên xu ng. Bên tài s n và ngu n v n c a b ng cơn đ i k
toán đ u có các c t s d đ u k và s d cu i k . Ngoài các kho n m c trong tài
kho n n i b ng còn có m t s kho n m c ngo i b ng cơn đ i k toán nh hƠng hóa
nh n gi h , nh n gia công, hàng hóa nh n bán h , ngo i t các lo i,… T
đ i k toán ta có th th y đ c lo i hình doanh nghi p, quy mô, m c đ
chính c a doanh nghi p. Và quan tr ng nh t lƠ giúp ta đánh giá đ c kh
b ng tài chính, kh n ng thanh toán vƠ kh n ng cơn đ i v n c a doanh nghi
1.3.1.2. Báo cáo k t qu kinh doanh:

b ng cân
t ch tài
n ng cơn
p.

Báo cáo k t qu kinh doanh khác v i b ng cơn đ i k toán ch nó cho ta bi t s
d ch chuy n c a ti n trong quá trình s n xu t kinh doanh. Báo cáo k t qu kinh doanh
giúp ta so sánh đ c doanh thu và chi phí t đó ta th y đ c k t qu kinh doanh trong
n m lƠ lƣi hay l . Nh v y, báo cáo k t qu kinh doanh ph n ánh k t qu ho t đ ng
kinh doanh cùng v i tình hình tài chính c a doanh nghi p trong m t kho ng th i gian
nh t đ nh. Nó cung c p nh ng thông tin t ng h p v tình tr ng và k t qu s d ng các
ngu n l c c a doanh nghi p nh v n, lao đ ng, k th t vƠ trình đ qu n lý c a doanh
nghi p. Nh ng m c ch y u trong báo cáo k t qu kinh doanh là doanh thu t ho t
đ ng s n xu t kinh doanh, doanh thu t ho t đ ng tài chính, doanh thu t ho t đ ng
b t th ng vƠ chi phí t ng ng t các ho t đ ng đó. Báo cáo k t qu kinh doanh cho
phép d tính kh n ng ho t đ ng c a doanh nghi p trong t ng lai.
1.3.1.3. Báo cáo l u chuy n ti n t :
Báo cáo l u chuy n ti n t là m t báo cáo tài chính b t bu c các doanh nghi p
ph i l p đ cung c p cho ng i đ c thông tin c a doanh nghi p. Báo cáo l u chuy n
ti n t đ c l p ra đ cho ta bi t nh ng v n đ liên quan đ n lu ng ti n vào, ra trong
doanh nghi p, tình hình tài tr , đ u t b ng ti n c a doanh nghi p trong t ng th i k
7

Thang Long University Libraty


đ có c s d báo dòng ti n trong k t i và có th đ a ra quy t đ nh s d ng v n có
hi u qu h n. Nh ng lu ng ti n vào và ra c a doanh nghi p có th chia làm ba nhóm
lƠ: l u chuy n ti n t t ho t đ ng s n xu t kinh doanh, l u chuy n ti n t t ho t

đ ng tƠi chính vƠ l u chuy n ti n t t ho t đ ng đ u t . Dòng ti n phát sinh t ho t
đ ng kinh doanh là kho n ti n thu v t các ho t đ ng kinh doanh t o ra nh bán hƠng
trong k , thu c a ng i mua t k tr c. Dòng ti n chi t ng ng cho các ho t đ ng
kinh doanh lƠ chi l ng, mua nguyên v t li u,… Dòng ti n phát sinh t ho t đ ng tài
chính là kho n ti n có liên quan đ n vi c thay đ i v quy mô và k t c u c a v n ch
h u hay v n vay, thu lãi t đ u t vƠ mua trái phi u. Dòng ti n chi tài chính là các
kho n chi mua ch ng khoán. Dòng ti n phát sinh t ho t đ ng đ u t lƠ kho n thu t
các ho t đ ng có liên quan đ n vi c mua s m, xây d ng, nh ng bán, thanh lý tài s n
dài h n và các kho n đ u t khác. Dòng ti n chi đ u t lƠ kho n ti n chi mua s m tài
s n c đ nh,… Trên c s dòng ti n vào và ra trong doanh nghi p có th th c hi n cân
đ i ngân qu v i s d ngơn qu đ u k đ xác đ nh s d cu i k , t đó có th l p
m c ngân qu d phòng t i thi u cho doanh nghi p đ đ m b o kh n ng chi tr .
1.3.1.4. Thuy t minh báo cáo tài chính:
Thuy t minh báo cáo tƠi chính đ c l p ra nh m cung c p các thông tin v tình
hình s n xu t kinh doanh ch a có trong h th ng báo cáo tài chính, và gi i thích thêm
m t s ch tiêu mƠ các báo cáo tƠi chính ch a trình bƠy nh m giúp cho ng i đ c có
cái nhìn c th và chi ti t h n v s thay đ i c a nh ng kho n m c trong b ng cơn đ i
k toán và báo cáo k t qu kinh doanh. Thuy t minh báo cáo tài chính cung c p nh ng
thông tin b sung c n thi t cho vi c đánh giá tình hình tƠi chính, k t qu kinh doanh
c a doanh nghi p. Thuy t minh báo cáo tài chính bao g m nh ng n i dung sau:
c đi m ho t đ ng c a doanh nghi p: Hình th c s h u, hình th c ho t đ ng,
l nh v c kinh doanh, t ng s nhân viên, nh ng nh h
hình tƠi chính trong n m.
-

ng quan tr ng đ n tình

Ch đ k toán áp d ng t i doanh nghi p: Niên đ k toán, đ n v ti n t trong
ghi chép k toán, nguyên t c, ph ng pháp chuy n đ i các đ ng ti n khác, hình
th c s k toán, ph ng pháp k toán tài s n c đ nh, ph ng pháp k toán

-

hàng l u kho, ph ng pháp tính toán các kho n d phòng, tình hình trích l p và
hoàn nh p d phòng.
Chi ti t m t s ch tiêu trong báo cáo tài chính: Y u t chi phí s n xu t, kinh
doanh, tình hình t ng gi m tài s n c đ nh, t ng gi m các kho n đ u t vƠo
doanh nghi p cùng v i lý do t ng gi m, các kho n ph i thu và n ph i tr .

-

Gi i thích và thuy t mình m t s tình hình và k t qu ho t đ ng s n xu t, kinh
doanh.
8


1.3.2. Các thông tin khác
Thông tin chung: là các thông tin v tình hình kinh t có nh h ng đ n ho t
đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Nhân t tác đ ng m nh m đ n c h i
kinh doanh c a doanh nghi p có th k đ n là s suy thoái ho c t ng tr ng, nó nh
h ng đ n s bi n đ ng giá c c a các y u t đ u vào và th tr ng s n ph m đ u ra.
N u các tác nhơn tác đ ng theo chi u h ng tích c c thì ho t đ ng s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p thu n l i, l i nhu n t ng vƠ có th m r ng kinh doanh t đó
hi u qu kinh doanh đ c nh doanh nghi p mong mu n. Còn n u các tác nhân tác
đ ng theo chi u h ng tiêu c c thì tình hình kinh doanh s có th x u đi d n đ n hi u
qu kinh doanh không t t. Ngoài ra các thông tin v chính sách thu , lãi su t, các
thông tin v ngƠnh kinh doanh nh thông tin liên quan đ n v th c a ngành trong n n
kinh t , c c u ngành và các s n ph m c ng nh công ngh k thu t trong ngành. Các
thông tin pháp lý, các thông tin mà doanh nghi p ph i báo cáo cho các c quan qu n lý
nh tình hình qu n lý, ki m toán. Vì th các thông tin chung c a n n kinh t đóng vai

trò quan tr ng đ n hi u qu ho t đ ng kinh doanh và c n đ
chính xác.

c đánh giá m t cách

1.4. N i dung phân tích hi u qu ho tăđ ng kinh doanh
1.4.1. Phân tích hi u qu s d ng tài s n
1.4.1.1. Các ch tiêu ph n ánh hi u qu t ng tài s n:
- T su t sinh l i c a tài s n (ROA):
T su t sinh l i c a tài s n (ROA) =

L i nhu n sau thu
T ng tƠi s n trong k

Ch tiêu này th hi n kh n ng t o ra l i nhu n sau thu c a tài s n mà doanh
nghi p s d ng cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Ch tiêu này cho bi t trong k
doanh nghi p đ u t 1 đ ng tài s n thì thu l i đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu .
N u t s này l n h n 0 thì doanh nghi p làm n có lãi. Ch tiêu này càng cao ch ng t
hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p càng t t. Còn ch tiêu này nh h n 0 thì
doanh nghi p làm n thua l . T đó cho bi t hi u qu qu n lý và s d ng tài s n c a
doanh nghi p.
- S vòng quay c a tài s n:
S vòng quay c a t ng tài s n =

Doanh thu thu n
T ng tƠi s n trong k

Ch tiêu này cho bi t trong m t k tài s n quay đ

c bao nhiêu vòng, ch tiêu này

càng cao ch ng t tài s n v n đ ng nhanh góp ph n t ng doanh thu. N u ch tiêu này
th p ch ng t tài s n v n đ ng ch m có th do hàng l u kho nhi u làm cho doanh thu
c a doanh nghi p gi m, doanh nghi p c n có k ho ch đ tránh hàng l u kho nhi u
làm vòng quay tài s n v n đ ng ch m. Doanh nghi p luôn mong mu n tài s n v n
9

Thang Long University Libraty


đ ng nhanh đ t ng doanh thu, t đó t o đi u ki n đ nâng cao l i nhu n c a doanh
nghi p.
- Su t hao phí c a tài s n so v i doanh thu thu n:
Su t hao phí c a tài s n so v i doanh thu thu n =

T ng tƠi s n trong k
Doanh thu thu n

Ch tiêu này cho bi t trong k doanh nghi p thu đc 1 đ ng doanh thu thu n thì
c n bao nhiêu đ ng tài s n đ u t . Ch tiêu này càng th p ch ng t hi u qu s d ng
tài s n t t, doanh nghi p đ u t không nhi u tài s n mà doanh thu cao. Góp ph n ti t
ki m tài s n và t o đi u ki n nâng cao l i nhu n c a doanh nghi p. Ch tiêu là ch tiêu
c b n đ d ki n v n đ u t khi doanh nghi p mong mu n m t m c doanh thu thu n
nh d ki n.
-

Su t hao phí c a tài s n so v i l i nhu n sau thu :
Su t hao phí c a tài s n v i LNST =

T ng tƠi s n trong k

L i nhu n sau thu

Ch tiêu này ph n ánh trong k doanh nghi p thu đ

c 1 đ ng l i nhu n sau thu

thì c n bao nhiêu đ ng tài s n. Ch tiêu này càng th p thì hi u qu s d ng tài s n
trong doanh nghi p càng cao. Ch tiêu này ph n ánh kh n ng t o ra l i sau thu c a
các tài s n mà doanh nghi p đang s d ng.
1.4.1.2. Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng tài s n ng n h n:
-

T su t sinh l i c a tài s n ng n h n:
T su t sinh l i c a TSNH =

L i nhu n sau thu
TSNH trong k

Ch tiêu này cho bi t trong k đ u t 1 đ ng tài s n ng n h n s t o ra đ c bao
nhiêu đ ng l i nhu n sau thu , ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n
ng n h n c a doanh nghi p càng t t. Ch tiêu này cao góp ph n nâng cao hi u qu kinh
doanh c a doanh nghi p.
-

S vòng quay c a tài s n ng n h n:
S vòng quay c a TSNH =

Doanh thu thu n
TƠi s n ng n h n trong k

Ch tiêu này ph n ánh 1 đ ng giá tr tài s n ng n h n đ u t trong k thì thu đ c
bao nhiêu đ ng doanh thu thu n, hay nói cách khác là tài s n ng n h n quay đ c bao
nhiêu vòng. Ch tiêu này cao th hi n hi u qu s d ng tài s n ng n h n t t, tài s n
ng n h n v n đ ng nhanh, góp ph n t ng doanh thu và l i nhu n c a doanh nghi p
đ c nâng cao h n.
-

Su t hao phí c a tài s n ng n h n so v i doanh thu:
Su t hao phí c a TSNH so v i doanh thu =
10

TƠi s n ng n h n trong k
Doanh thu thu n


Ch tiêu này cho bi t doanh nghi p mu n có 1 đ ng doanh thu thu n trong k thì
c n đ u t bao nhiêu đ ng gía tr tài s n ng n h n. Ch tiêu này càng th p càng t t,
ch ng t hi u qu s d ng tài s n ng n h n cao và ng c l i ch tiêu này cao ch ng t
tài s n ng n h n s b s d ng lãng phí làm gi m doanh thu c a doanh nghi p. Ch tiêu
này là c n c đ đ u t các tài s n ng n h n phù h p, tránh đ u t không h p lý làm
t n nhi u chi phí c a doanh nghi p.
-

Su t hao phí c a tài s n ng n h n v i l i nhu n:

Su t hao phí c a tài s n ng n h n v i l i nhu n =

TSNH trong k
L i nhu n sau thu

Ch tiêu này ph n ánh đ có 1 đ ng l i nhu n sau thu thì c n bao nhiêu tài s n
ng n h n trong k , ch tiêu càng th p ch ng t hi u qu s d ng tài s n ng n h n cao.
Ch tiêu này là c n c đ doanh nghi p có th d đoán v nhu c u tài s n khi mu n có
m c l i nhu n nh mong mu n.
-

Th i gian 1 vòng luân chuy n c a tài s n ng n h n:

Th i gian 1 vòng luân chuy n c a TSNH =

360
S vòng quay c a TSNH

Ch tiêu này cho bi t m i vòng quay c a tài s n ng n h n h t bao nhiêu ngày, ch
tiêu này càng th p ch ng t tài s n ng n h n v n đ ng nhanh. Còn ch tiêu này cao thì
cho th y tài s n ng n h n v n đ ng ch m, m t nhi u th i gian đ v n đ ng gây gi m
doanh thu và l i nhu n cho doanh nghi p. Ch tiêu này có th so sánh m c ti t ki m
hay lãng phí th i gian do s vòng quay c a tài s n ng n h n v i k tr
doanh nghi p cùng ngành.
- M c ti t ki m tài s n ng n h n:
M c ti t ki m tuy t đ i =

Doanh thu thu n n m tr

c

360

c ho c v i các

* (K1 – K0)

K1: K luân chuy n v n l u đ ng k k ho ch
K0: K luân chuy n v n l u đ ng k báo cáo
M c ti t ki m tuy t đ i lƠ do t ng t c đ luân chuy n v n nên doanh nghi p có
th ti t ki m đ c m t s v n l u đ ng đ đ u t vƠo m c đích khác. Khi m c ti t
ki m tuy t đ i ra d u âm ch ng t nhu c u gi m, doanh nghi p đƣ ti t ki m đ c tài
s n ng n h n. Còn khi m c ti t ki m tuy t đ i ra d u d ng thì doanh nghi p đang
lãng phí tài s n ng n h n và c n có k ho ch qu n lý tài s n ng n h n t t h n đ ti t
ki m đ c chi phí, t đó t ng doanh thu thu n.
Doanh thu thu n n m nay

M c ti t ki m t

ng đ i =

M c ti t ki m t

ng đ i lƠ do t ng t c đ luân chuy n v n nên doanh nghi p có

360

* (K1 – K0)

th t ng thêm t ng m c luân chuy n v n song không c n t ng thêm ho c t ng không
11

Thang Long University Libraty

đáng k quy mô s v n l u đ ng. M c ti t ki m t

ng đ i mang d u d

ng ch ng t

doanh nghi p đang lãng phí v n l u đ ng, khi m c ti t ki m t ng đ i mang d u âm
ch ng t nhu c u v n l u đ ng gi m đi vƠ doanh nghi p ti t ki m đ c v n l u đ ng.
D a vào m c ti t ki m doanh nghi p có th đi u ch nh các chính sách qu n lý và s
d ng v n l u đ ng m t cách ti t ki m.
- S vòng quay c a hàng l u kho:
S vòng quay c a hàng l u kho =

Giá v n hƠng bán
HƠng l u kho trong k

Ch tiêu này ph n nh trong k v n đ u t cho hàng l u kho quay đ c bao
nhiêu vòng, ch tiêu này th p ch ng t hàng l u kho v n đ ng ch m, t ng chi phí b o
qu n và gây gi m doanh thu. Còn ch tiêu này càng cao thì hàng l u kho đ

cv n

đ ng nhanh, ti t ki m đ c v n cho hàng hoá d tr , làm gi m nguy c hàng l u kho
đ ng trong kho. Nh ng ch tiêu này quá cao c ng không h n là t t, vì nó làm cho
doanh nghi p không đ hàng hoá cung c p, có th gây m t khách hàng kéo theo h u
qu v lâu dài.
- Th i gian 1 vòng quay c a hàng l u kho:
Th i gian 1 vòng quay c a hàng l u kho =

360

S vòng quay c a hƠng l u kho

Ch tiêu này cho bi t m t vòng quay c a hàng l u kho m t bao nhiêu ngày, ch
tiêu này th p ch ng t hàng l u kho v n đ ng nhanh. Còn ch tiêu này cao ch ng t
hàng l u kho v n đ ng ch m làm lãng phí nhi u chi phí b o qu n và gây gi m hi u
qu kinh doanh.
- H s thu n :
H s thu n =

Doanh thu thu n
Ph i thu khác hƠng

Ch tiêu này cho bi t trong bao nhiêu đ ng doanh thu thì có m t đ ng là cho
khách hàng n . Ch tiêu này cao ch ng t ph n tr m doanh thu mƠ doanh nghi p cho
khách hàng n th p t đó có th th y doanh nghi p có chính sách tính d ng th t ch t.
Tuy nhiên n u s d ng chính sách tín d ng quá ch t ch s khó t o đ c m i quan h
lâu dài v i khách hàng. Còn khi ch tiêu này th p ch ng t doanh nghi p áp d ng
chính sách tín d ng c i m . M c dù chính sách này khi n công ty phát sinh chi phí
qu n lý n c ng nh có th g p r i ro trong quá trình thu h i n nh ng đ i l i s t o
đ c m i quan h v i khách hàng.
-

Th i gian thu n trung bình:

Th i gian thu n trung bình =

360
H s thu n

12

Th i gian thu n trung bình là th i gian trung bình doanh nghi p cho khách hàng
n hay các kho n tín d ng th ng m i đ c thu v trung bình sau bao nhiêu ngày.
Th i gian thu n càng th p càng t t ch ng t doanh nghi p thu n v nhanh chóng.
Còn th i gian thu n càng l n thì r i ro thu n càng cao, d n đ n các kho n ph i thu
ngƠy cƠng t ng làm cho chi phí qu n lý và thu h i n c ng t ng.
- Th i gian luân chuy n ti n:
Th i gian luân chuy n ti n = Th i gian thu n trung bình + Th i gian luân
chuy n kho – Th i gian tr n trung bình
H s tr n =

Giá v n hƠng bán+chi phí qu n lý bán hƠng
Ph i tr ng

i bán l

ng th

ng thu ph i tr

H s tr n ph n ánh trong bao nhiêu đ ng chi phí thì có 1 đ ng là v n chi m
d ng. H s càng th p ch ng t trong chi phí c a doanh nghi p có nhi u kho n chi phí
chi m d ng c a ng i bán, công nhân viên,… Các kho n chi m d ng cao s giúp
gi m thi u đ c chi phí huy đ ng v n tuy nhiên s làm nh h ng đ n uy tín và kh
n ng tr n ng n h n c a doanh nghi p n u v n chi m d ng quá l n.
Th i gian tr n trung bình =

360
H s tr n

Th i gian tr n ph n ánh trung bình bao nhiêu ngày thì công ty ph i tr n . Ch
s này th p ch ng t doanh nghi p n nhanh nh ng lƣng phí chi phí huy đ ng v n và
doanh nghi p c n có chính sách tr n h p lý h n. Ch s càng cao thì doanh nghi p
tr n lơu h n nh ng ti t ki m đ c nhi u chi phí huy đ ng v n và m c đ n đ nh
c a ngu n v n cao. Tuy nhiên ch s này cao quá s nh h ng đ n uy tín c a doanh
nghi p trong ho t đ ng n và thanh toán v i khách hàng. Ngoài ra n u doanh nghi p
chi m d ng v n quá lâu s m t c h i h ng chi t kh u thanh toán do thanh toán s m.
Th i gian luân chuy n ti n th hi n m t vòng quay v n b ng ti n trung bình c a
doanh nghi p, ch tiêu này càng th p thì ch ng t ho t đ ng kinh doanh c a công ty
càng thu n l i. V n b ng ti n luân chuy n càng nhanh, s l n quay vòng v n trong
m t kì ngày càng l n, có c h i t ng doanh thu. Ch tiêu này l n ch ng to th i gian
luân chuy n ti n ch m, khó có th quay vòng ti n đ tái s n xu t nhanh.
gi m th i
gian luân chuy n ti n doanh nghi p có th làm gi m th i gian l u kho vƠ thu n , ho c
t ng th i gian tr n .
1.4.1.3. Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng tài s n dài h n
- T su t sinh l i c a tài s n dài h n:
T su t sinh l i c a tài s n dài h n =

L i nhu n sau thu
TƠi s n dƠi h n trong k

Ch tiêu này cho bi t 1 đ ng giá tr tài s n dài h n s d ng trong k thì t o ra bao
nhiêu đ ng l i nhu n, ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n dài h n
13

Thang Long University Libraty

c a doanh nghi p t t. Tài s n dài h n th
đ

ng có giá tr l n và s d ng dài nên c n

c phân tích hi u qu s d ng đ tránh vi c thua l và b o toàn v n.
- S c s n xu t c a tài s n dài h n:
S c s n xu t c a TSDH =

Doanh thu thu n
TƠi s n dƠi h n tr ng k

Ch tiêu này ph n ánh trong k tài s n dài h n t o ra đ c bao nhiêu đ ng doanh
thu thu n, ch tiêu này càng cao càng t t. Ch tiêu này th p ph n ánh tài s n dài h n ít
t o ra doanh thu, và s c s n xu t c a tài s n dài h n ít t đó hi u qu kinh doanh c a
doanh nghi p không đ c cao. Doanh nghi p c n có k ho ch đ u t tài s n dài h n đ
có th t o ra nhi u l i nhu n làm t ng hi u qu kinh doanh.
-

Su t hao phí c a tài s n dài h n v i doanh thu:

Su t hao phí c a TSDH so v i doanh thu =

TƠi s n dƠi h n trong k
Doanh thu thu n

Ch tiêu này ph n ánh doanh nghi p mu n có 1 đ ng doanh thu trong k thì c n
đ u t bao nhiêu tài đ ng giá tr tài s n dài h n. ơy là c n c đ đ u t tài s n dài h n
cho phù h p, ngoài ra còn xác đ nh đ c nhu c u v n dài h n c a doanh nghi p khi
mu n m c doanh thu nh mong mu n.

-

Su t hao phí c a tài s n dài h n so v i l i nhu n:

Su t hao phí c a TSDH so v i l i nhu n =

TƠi s n dƠi h n trong k
L i nhu n sau thu

Ch tiêu cho bi t doanh nghi p mu n có 1 đ ng l i nhu n sau thu trong k thì
c n bao nhiêu đ ng giá tr tài s n dài h n. Ch tiêu này càng th p càng t t, ch ng t
doanh nghi p đ u t ít tài s n dài h n mà l i nhu n v n cao. Khi doanh nghi p mu n
đ t m c l i nhu n nh mong mu n thì ch tiêu này là c n c đ xác đ nh nhu c u v n
dài h n và đ u t sao cho h p lý.
- T su t sinh l i c a tài s n c đ nh:
T su t sinh l i c a tài s n c đ nh =

L i nhu n sau thu
TƠi s n c đ nh trong k

Ch tiêu này cho bi t c 1 đ ng giá tr tài s n c đ nh s d ng trong k thì t o ra
bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu cho doanh nghi p. Ch tiêu này cao ch ng t tài s n
c đ nh đ c doanh nghi p s d ng h p lý, có hi u qu . N u ch tiêu này th p thì
doanh nghi p c n xem l i tình hình s d ng tài s n c đ nh, gây lãng phí mà không t o
ra đ c nhi u l i nhu n. T đó làm gi m hi u qu kinh doanh c a công ty.
-

S c s n xu t c a tài s n c đ nh:

S c s n xu t c a tài s n c đ nh =

Doanh thu thu n
TƠi s n c đ nh trong k

14


Ch tiêu này cho bi t 1 đ ng giá tr tài s n c đ nh đ u t trong k thì thu v bao
nhiêu đ ng doanh thu thu n, hay nói cách khác là th hi n s c s n xu t c a tài s n c
đ nh. Ch tiêu này càng cao ch ng to tài s n c đ nh đ c s d ng t t, góp ph n nâng
cao hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p.
- Su t hao phí c a tài s n c đ nh:
Su t hao phí c a tài s n c đ nh =

TƠi s n c đ nh trong k
Doanh thu thu n

Ch tiêu này cho bi t doanh nghi p c n bao nhiêu đ ng tài s n c đ nh trong k
n u mu n có 1 đ ng doanh thu, ch tiêu này càng th p ch ng t tài s n c đ nh đ c
s d ng ti t ki m và h p lý. Ch tiêu này là c n c đ đ u t cho tài s n c đ nh phù
h p nh m đ t đ

c doanh thu nh mong mu n c a doanh nghi p.

1.4.2. Phân tích hi u qu s d ng ngu n tài tr
1.4.2.1. Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng n
- Hi u qu s d ng lãi vay:
Hi u qu s d ng lãi vay =

L i nhu n tr

c thu + Chi phí lƣi vay

Chi phí lƣi vay

Ch tiêu này ph n ánh kh n ng thanh toán lãi vay c a doanh nghi p, ch tiêu này
càng cao thì kh n ng thanh toán lãi vay t t. Ch tiêu này th p ch ng t kh n ng thanh
toán lãi kém, doanh nghi p s khó ti p c n v n vay m i t các ngân hàng và t ch c
tín d ng. Doanh nghi p c n đ a ra gi i pháp nh m nâng cao kh n ng thanh toán đ
thu hút đ c nhi u v n h n.
- T su t sinh l i c a ti n vay:
T su t sinh l i c a ti n vay =

L i nhu n sau thu
Ti n vay bình quơn

Ch tiêu này cho bi t trong k doanh nghi p s d ng 1 đ ng ti n vay ph c v cho
ho t đ ng s n xu t kinh doanh s thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu
này càng cao ch ng t hi u qu kinh doanh t t, t đó doanh nghi p có th lên k ho ch
vay ti n đ u t vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Ch tiêu này còn ch ng t t c đ
t ng tr ng c a doanh nghi p, khi ch tiêu này cao thì t c đ t ng tr ng c a doanh
nghi p c ng cao và ng c l i.
1.4.2.2. Ch tiêu ph n ánh hi u q a s d ng v n ch s h u
- T su t sinh l i c a v n ch s h u (ROE):
T su t sinh l i c a VCSH =

L i nhu n sau thu
V n ch s h u trong k

Ch tiêu này cho bi t m i 1 đ ng v n ch s h u đ u t thì t o ra bao nhiêu đ ng

l i nhu n sau thu , ch tiêu này càng cao càng t t ch ng t v n ch s h u đ u t có
tác d ng và l i nhu n cao. Ch tiêu này cao giúp doanh nghi p d dƠng huy đ ng v n
15

Thang Long University Libraty


m i trên th tr

ng. Ch tiêu này th p ch ng t v n ch s h u s d ng ch a đ

ch p

lý, ch a t o ra nhi u l i nhu n, làm cho doanh nghi p khó kh n trong v n đ thu hút
thêm v n m i. Nh ng ch s này cao không ph i lúc nƠo c ng thu n l i vì có th là do
nh h

ng c a đòn b y tƠi chính khi đó m c đ m o hi m càng l n.

1.4.3. Phân tích hi u qu s d ng chi phí
- T su t sinh l i c a giá v n hàng bán:
T su t sinh l i c a giá v n hàng bán =

L i nhu n g p v bán hƠng
Giá v n hƠng bán

Ch tiêu này ph n ánh trong k doanh nghi p đ u t 1 đ ng giá v n hàng bán thì
thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n g p, ch tiêu này càng cao ch ng t m c l i nhu n
sinh ra t giá v n hàng bán l n. Qua đó th hi n các s n ph m, d ch v kinh doanh có
lãi và doanh nghi p cƠng đ y m nh kh i l ng tiêu th . Còn ch tiêu này th p ch ng t

s n ph m, d ch v không đ c th tr ng ch p nh n, doanh nghi p c n có k ho ch
nâng cao ch t l ng đ đáp ng đ c nhu c u c a th tr
hi u qu kinh doanh.
- T su t sinh l i c a chi phí bán hàng(CPBH):
T su t sinh l i c a CPBH =

ng. T đó có th nâng cao

L i nhu n thu n t ho t đ ng kinh doanh
Chi phí bán hƠng

Ch tiêu này cho bi t trong k doanh nghi p đ u t 1 đ ng chi phí bán hàng thì
thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n. ch tiêu này càng cao ch ng t m c l i nhu n càng
l n. Ch tiêu này cao ch ng t doanh nghi p ti t ki m đ c chi phí bán hàng, t đó
t ng đ c l i nhu n. Còn ch tiêu này th p thì doanh nghi p đang lƣng phí chí phí bán
hàng, cùng m t s n ph m mà ph i b ra nhi u chi phí bán hƠng h n gơy t n kém và
làm gi m đi l i nhu n c a doanh nghi p.
- T su t sinh l i c a chi phí qu n lý doanh nghi p(CPQLDN) :
T su t sinh l i c a CP QLDN =

L i nhu n thu n t ho t đ ng kinh doanh
Chi phí qu n lý doanh nghi p

Ch tiêu này cho bi t trong k doanh nghi p đ u t 1 đ ng chi phí qu n lý doanh
nghi p thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n, ch tiêu này càng cao ch ng t doanh
nghi p ti t ki m đ c chi phí qu n lý doanh nghi p. Ch tiêu này th p thì doanh
nghi p c n tái c c u b máy qu n lý vì gây t n kém không hi u qu . Khi gi m đ c
chi phí qu n lý doanh nghi p s góp ph n làm gi m chi phí chung vƠ gia t ng l i
nhu n doanh nghi p thu đ c.
- T su t sinh l i c a t ng chi phí:

T su t sinh l i c a t ng chi phí =

L i nhu n sau thu
T ng chi phí

16