Quản lý nhà nước đối với các làng nghề trên địa bàn tỉnh bắc ninh

Quản lý nhà nƣớc đối với các làng nghề trên
địa bàn tỉnh Bắc Ninh
Ngô Thành Trung
Trƣờng Đại học Kinh tế
Luận văn ThS. Quản lý kinh tế; Mã số: 60 34 01
Ngƣời hƣớng dẫn: PGS.TS. Phạm Quốc Trung
Năm bảo vệ: 2014
Abstract. Về lý luận: Làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn về Làng nghề, và
quản lý nhà nƣớc đối với làng nghề. Trên cơ sở tổng quan có chọn lọc một số quan điểm
cơ bản của một số công trình nghiên cứu kết hợp đúc rút từ thực tiễn tác giả đã đƣa ra bài
học kinh nghiệm về quản lý nhà nƣớc đối với làng nghề trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.
- Về đánh giá thực tiễn: Trên cơ sở nguồn số liệu cập nhật có chọn lọc, luận văn đã trình
bày tổng quan thực trạng hoạt động các làng nghề và quản lý nhà nƣớc đối với các làng
nghề trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2007 – 2014, đồng thời tìm ra những nguyên
nhân chủ yếu của tình hình yếu kém.
- Về đề xuất giải pháp: Luận văn đã đề xuất những định hƣớng, quan điểm cơ bản, các giải
pháp chủ yếu nâng cao chất lƣợng quản lý nhà nƣớc đối với các làng nghề đến năm 2020
và tầm nhìn đến 2030 nhằm khai thác tối đa các tiềm năng, lợi thế so sánh của địa phƣơng.
Keywords. Quản lý nhà nƣớc; Phát triển làng nghề; Quản lý kinh tế
Content.
1. Tính cấp thiết của đề tài
Các làng nghề Việt Nam đã và đang đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế khu vực
nông thôn, giúp giải quyết công ăn việc làm, tăng thu nhập cho ngƣời nông dân, góp phần vào
sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông thôn Việt Nam.
Trong xu thế toàn cầu hoá cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, các làng
nghề có những cơ hội để phát triển, nhƣng cũng có không ít khó khăn, thách thức phải đối mặt.
Thách thức lớn nhất mà các làng nghề phải đối mặt là tìm ra một hƣớng đi đúng đắn để tồn tại
và phát triển. Bên cạnh đó, nhà nƣớc cũng cần phải có những chính sách ƣu đãi để tháo gỡ bớt
những khó khăn nhằm tiếp sức thêm cho các làng nghề vƣợt qua những khó khăn trƣớc mắt từ
đó tạo đà phát triển đi lên góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa nông nghiệp
nông thôn.

Bắc Ninh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ - khu vực kinh tế năng động, đạt mức
tăng trƣởng kinh tế cao trong thời gian qua. Bối cảnh phát triển kinh tế mới đang đƣa đến nhiều
điều kiện thuận lợi nhƣng cũng không ít khó khăn, thách thức đối với quá trình phát triển kinh tế
xã hội của tỉnh. Để đạt đƣợc các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội nói chung và công nghiệp hoá
nông nghiệp nông thôn nói riêng nhƣ đã đề ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ
XVIII và Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2011- 2015. Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Bắc
Ninh xác định các làng nghề là tiềm năng, là thế mạnh của tỉnh trong phát triển kinh tế xã hội
nói chung và tiến trình công nghiệp hoá nông nghiệp nông thôn của tỉnh nói riêng.
Từ năm tái lập tỉnh (1997) đến nay, giá trị sản xuất do làng nghề tạo ra chiếm từ 75- 80% giá
trị sản xuất của khu vực công nghiệp ngoài quốc doanh và chiếm trên 30% giá trị sản xuất công
nghiệp trên địa bàn.
Phát triển các làng nghề là một trong những mục tiêu quan trọng thúc đẩy nhanh quá trình
công nghiệp hoá nông nghiệp nông thôn của tỉnh Bắc Ninh, nó không chỉ góp phần tạo việc làm
lúc nông nhàn mà còn tạo nên những dấu ấn, bản sắc văn hoá của mỗi địa phƣơng qua các sản
phẩm văn hoá lƣu giữ từ đời này sang đời khác. Từ cuối năm 2007 đến nay, sản xuất của các
làng nghề của Bắc Ninh gặp nhiều khó khăn bởi tác động của cuộc khủng hoảng tài chính toàn
cầu. Vấn đề đặt ra cho Đảng bộ, Chính quyền địa phƣơng đó là cần nâng cao chất lƣợng quản lý
nhà nƣớc đối với các làng nghề. Vì vậy, nghiên cứu đề ra những giải pháp đổi mới quản lý nhà
nƣớc để thúc đẩy sự phát triển của các làng nghề trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đang là đòi hỏi
khách quan và cấp thiết. Xuất phát từ nhận thức đó, tác giả chọn đề tài: “Quản lý nhà nước đối
với các làng nghề trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh” để nghiên cứu.
Luận văn tập trung vào trả lời câu hỏi: “ Thực trạng phát triển và quản lý nhà nƣớc đối với
các làng nghề trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh thời gian qua nhƣ thế nào? Giải pháp nào để nâng cao
hiệu quả quản lý nhà nƣớc đối với các làng nghề trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh giai đoạn từ 2015
đến năm 2020?”
2. Tình hình nghiên cứu:
Liên quan đến đề tài, ở Việt Nam có một số đề tài sau:
- Đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ “ Xây dựng và phát triển mô hình làng nghề du lịch tại

một số tỉnh đồng bằng Bắc Bộ “ của GS,TS Hoàng Văn Châu. Tác giả đã làm rõ những vấn đề
lý luận về làng nghề, làng nghề truyền thống, làng nghề du lịch cũng nhƣ tiềm năng và sự cần
thiết phải phát triển mô hình làng nghề du lịch tại một số tỉnh đồng bằng Bắc Bộ. Đã tìm hiểu
kinh nghiệm xây dựng và phát triển làng nghề gắn với hoạt động du lịch của Nhật bản, thái Lan,
Trung Quốc và Malaysia từ đó rút ra những bài học đối với Việt Nam. Đã phân tích và đánh giá
thực trạng làng nghề, làng nghề du lịch tại một số tỉnh đồng bằng Bắc bộ, từ thực trạng đáp ứng
yêu cầu du lịch tại các làng nghề, đến tình hình khách du lịch cũng nhƣ mô hình tổ chức quản lý
và cơ chế quản lý làng nghề du lịch. Đã đề xuất các mô hình tổ chức quản lý làng nghề du lịch,
một số tour du lịch làng nghề chủ yếu cũng nhƣ các phƣơng án xây dựng và phát triển các làng
nghề du lịch tại các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ.


- Luận án tiến sĩ của Nguyễn Nhƣ Chung về “Quá trình hoàn thiện các chính sách thúc đẩy
phát triển làng nghề ở tỉnh Bắc Ninh giai đoạn từ 1997 đến 2003- thực trạng, kinh nghiệm và
giải pháp”. Đề tài đã đề cập tới thực trạng về chính sách quản lý nhà nƣớc đối với làng nghề và
đƣa ra một số giải pháp hoàn thiện chính sách quản lý nhà nƣớc thúc đẩy sự phát triển của Làng
nghề.
- Luận án tiến sỹ của Mai Thế Hởn về “ Phát triển làng nghề truyền thống trong quá trình
Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá ở vùng ven thủ đô Hà Nội. “ Đề tài đã đề cập tới vấn đề quy
hoạch, kế hoạch phát triển làng nghề, đã đề cập đến vấn đề phát triển thị trƣờng, xây dựng cơ sở
hạ tầng, đổi mới công nghệ cho sự phát triển làng nghề. Đề tài còn đề cập đến chính sách của
Nhà nƣớc đối với việc phát triển làng nghề truyền thống trong quá trình Công nghiệp hoá và
Hiện đại hoá.
- Luận văn Thạc sỹ của Vũ Thu Hà năm 2002 về “Khôi phục và phát triển làng nghề ở nông
thôn vùng đồng bằng sông Hồng - Thực trạng và giải pháp. “ Tác giả đã nghiên cứu thực trạng
làng nghề truyền thống ở nông thôn vùng đồng bằng sông Hồng và đƣa ra giải pháp về qui
hoạch, kế hoạch khôi phục và phát triển làng nghề truyền thống, đƣa ra giải pháp về đào tạo lao
động, cán bộ quản lý, thị trƣờng tiêu thụ, đổi mới công nghệ, chính sách của nhà nƣớc để phát
triển làng nghề truyền thống.
- Luận văn thạc sỹ của Trần Văn Hiến năm 2006 về “tín dụng của ngân hàng nông

nghiệp và phát triển nông thôn với việc phát triển làng nghề tại tỉnh Quảng Nam.” Tác giả đã
nghiên cứu thực trạng công tác tín dụng ngân hàng nông nghiệp của tỉnh Quảng Nam đối với sự
phát triển làng nghề của tỉnh; đồng thời tác giả đã ra dự báo sự phát triển của làng nghề, của tín
dụng ngân hàng nông nghiệp đến năm 2012, đƣa ra cơ chế, chính sách cho vay để khuyến khích
làng nghề phát triển.
Ngoài ra còn một số luận văn lý luận chính trị cao cấp năm 2006 về “ Phát triển làng
nghề truyền thống trong nền kinh tế thị trƣờng hiện nay trên địa bàn huyện Đức Thọ- Hà Tĩnh “
của Thạc sỹ Nguyễn Quốc Hải và luận văn thạc sỹ năm 2006 về “ Nghề truyền thống trên địa
bàn Hà Nội trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế “ của Nguyễn Trọng Tuấn cũng đều đề cập
đến thực trạng làng nghề truyền thống của các địa phƣơng khác nhau; đồng thời cũng đƣa ra
những giải pháp về qui hoạch kế hoạch phát triển nghề truyển thống và đặt vấn đề thị trƣờng tiêu
thụ, đổi mới công nghệ, chính sách, đào tạo nguồn lao động để làng nghề đƣợc phát triển trong
điều kiện Việt Nam thực hiện CNH, HĐH nông nghiệp nông thôn và gia nhập tổ chức thƣơng
mại thế giới WTO.
Nhìn chung các công trình nghiên cứu kể trên đã đi nghiên cứu những khía cạnh khác nhau
của làng nghề và đƣa ra những giải pháp pháp phát triển làng nghề,…cho đến nay chƣa có công
trình nào đi vào nghiên cứu chuyên sâu về quản lý nhà nƣớc đối với làng nghề trên địa bàn tỉnh
Bắc Ninh.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:


Mục đích của luận văn là làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của quản lý nhà nƣớc đối với các
Làng nghề trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh và đề xuất ý tƣởng, giải pháp nâng cao chất lƣợng quản lý
nhà nƣớc đối với làng nghề.
Nhiệm vụ của luận văn:
- Vạch rõ cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nƣớc đối với làng nghề.
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc đối với làng nghề của tỉnh Bắc Ninh.
- Đề xuất phƣơng hƣớng và giải pháp nâng cao hiệu lực quản lý nhà nƣớc đối với các làng
nghề của tỉnh Bắc Ninh giai đoạn từ 2015 đến năm 2020.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:

Đối tƣợng nghiên cứu của Luận văn là hoạt động quản lý nhà nƣớc đối với các làng nghề của
tỉnh Bắc Ninh.
Luận văn nghiên cứu quản lý nhà nƣớc của chính quyền cấp tỉnh nhƣng đặt trong khuôn khổ
các chính sách, chế độ quản lý làng nghề của Chính phủ. Những vấn đề nghiên cứu chính sách
sẽ gắn với chủ thể quản lý của chính quyền tỉnh Bắc Ninh. Ngoài ra luận văn có xem xét chế độ
chính sách chung của cả nƣớc với tƣ cách môi trƣờng pháp lý chung về quản lý làng nghề.
Về mặt thực tiễn, luận văn phân tích thực trạng quá trình hình thành và phát triển các làng
nghề và vấn đề quản lý nhà nƣớc đối với các làng nghề trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh dựa trên số
liệu của giai đoạn 2007-2014 và chiến lƣợc của tỉnh đến năm 2020.
5. Phương pháp nghiên cứu:
Luận văn áp dụng một số phƣơng pháp nghiên cứu đặc thù của quản lý kinh tế nhƣ phân tích
số liệu thống kê, so sánh và tổng hợp dựa trên các số liệu báo cáo đã có sẵn của địa phƣơng.
Đồng thời, luận văn cũng kế thừa và sử dụng có chọn lọc các kết quả nghiên cứu trong các công
trình đã công bố.
6. Những đóng góp của luận văn
- Về lý luận: Làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn về làng nghề, quản lý nhà nƣớc đối
với làng nghề. Trên cơ sở tổng quan có chọn lọc một số quan điểm cơ bản của một số công trình
nghiên cứu kết hợp đúc rút từ thực tiễn tác giả đã đƣa ra bài học kinh nghiệm về quản lý nhà
nƣớc đối với các làng nghề trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.
- Về đánh giá thực tiễn: Trên cơ sở nguồn số liệu cập nhật có chọn lọc, luận văn đã trình bày
tổng quan thực trạng hoạt động của các làng nghề và hoạt động quản lý nhà nƣớc đối với các
làng nghề trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2007 – 2014, đồng thời tìm ra những nguyên
nhân chủ yếu của tình hình yếu kém.
-Về đề xuất giải pháp: Luận văn đã đề xuất những định hƣớng, quan điểm cơ bản, các giải
pháp chủ yếu nâng cao chất lƣợng quản lý nhà nƣớc đối với các làng nghề đến năm 2020 và tầm
nhìn đến 2030 nhằm khai thác tối đa các tiềm năng, lợi thế so sánh của địa phƣơng.
7. Kết cấu của luận văn ngoài phần mở đầu và kết luận, tài liệu tham khảo, nội dung luận
văn đƣợc kết cấu gồm 3 chƣơng.

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI LÀNG
NGHỀ
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC LÀNG NGHỀ TRÊN
ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH
Chƣơng 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ
NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI LÀNG NGHỀ CỦA TỈNH BẮC NINH GIAI ĐOẠN 2015 ĐẾN NĂM
2020
References.
1.

Cục Thống kê tỉnh Bắc Ninh (2008,2009,2010, 2011, 2012), Niên giám thống kê các năm
2008, 2009, 2010,2011,2012.

2.

Nguyễn Nhƣ Chung (2008), “Quá trình hoàn thiện các chính sách thúc đẩy phát triển làng
nghề ở tỉnh Bắc Ninh giai đoạn từ 1997 đến 2003

3.

Nguyễn Điền (1997), “CNH nông nghiệp, nông thôn các nước Châu Á và Việt Nam”, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội..

4.

Mai Thế Hởn (2003), “Phát triển làng nghề truyền thống ở nông thôn Việt Nam trong quá
trình CNH, HĐH”, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội- 2003.

5.

Chu Tiến Quang (2007), “Nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nƣớc về Kinh tế của cấp huyện
và xã trong nông nghiệp, nông thôn”, Tạp chí Cộng sản, Số 782, tháng 12/2007

6.

Sở Công thƣơng Bắc Ninh-(2010), Thực trạng và giải pháp phát triển làng nghề tỉnh Bắc
Ninh. .

7.

Sở Công thƣơng Bắc Ninh (2011), Quy hoạch phát triển công nghiệp nông thôn tỉnh Bắc
Ninh giá đoạn 2011- 2012.

8.

Sở Công thƣơng Bắc Ninh (2011), Quy hoạch phát triển công nghiệp tỉnh Bắc Ninh giai
đoạn 2011- 2020, tầm nhìn 2030.

9.

Sở Công thƣơng Bắc Ninh (2011), Quy hoạch phát triển công nghiệp tỉnh Bắc Ninh giai
đoạn 2011- 2020, tầm nhìn 2030.

10.

Sở Công thƣơng Bắc Ninh (2011), Quy hoạch phát triển công nghiệp nông thôn tỉnh Bắc
Ninh giá đoạn 2011- 2020.

11.

Sở Công thƣơng tỉnh Bắc Ninh, Báo cáo tổng kết các năm (2006,2007, 2008, 2009,
2010,2011,2012).

12.

Hội thảo Quốc tế bảo tồn và phát triển LNTT (1996), Hà Nội.

13.

Trần Minh Yến (2003), “Làng nghề truyền thống trong quá trình CNH, HĐH”, Nxb Khoa
học xã hội Hà Nội- 2003.

14.

Từ điển tiếng việt

Các website


15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.

/> />=1020&cid=11&dt=2013-10-08
/>=967&cid=11&dt=2013-04-26

/> /> /> /> />