Tư tưởng giáo dục của jiddu krishnamurti

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
--------------------------------------

ĐINH THỊ TUYẾT

TƢ TƢỞNG GIÁO DỤC CỦA
JIDDU KRISHNAMURTI

LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Triết học

Hà Nội - 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
--------------------------------------

ĐINH THỊ TUYẾT

TƢ TƢỞNG GIÁO DỤC CỦA
JIDDU KRISHNAMURTI

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Triết học
Mã số: 60.22.03.01

Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Công Sự

Hà Nội - 2014

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn thạc sỹ với đề tài “Tư tưởng giáo dục của
Jiddu Krishnamurti” là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi và những
kết quả nghiên cứu trong luận văn này hoàn toàn trung thực.
Hà Nội, tháng 10 năm 2014
Tác giả luận văn

Đinh Thị Tuyết


LỜI CẢM ƠN!
Trước hết, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới các thầy giáo, cô
giáo trong khoa Triết học - Trường Đại Học Khoa học Xã Hội và Nhân Văn,
ĐHQGHN, đã đào tạo, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học vừa qua và đã
tạo điều kiện cho tôi được thực hiện luận văn tốt nghiệp này.
Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của TS. Lê
Công Sự - Giáo viên hướng dẫn trực tiếp đã giúp tôi hoàn thành luận văn tốt
nghiệp một cách thuận lợi. Thầy đã luôn bên cạnh để đóng góp, sửa chữa
những thiếu sót, khuyết điểm tôi mắc phải và đề ra hướng giải quyết tốt nhất
từ khi tôi bắt đầu viết luận văn cho tới khi hoàn thành.
Tôi cũng xin cảm ơn gia đình và các bạn trong tập thể lớp đã giúp đỡ,
động viên tôi trong suốt thời gian học tập và làm luận văn.
Luận văn chắc chắn sẽ không tránh khỏi hạn chế và thiếu sót, tôi rất
mong nhận được sự đóng góp ý kiến của thầy cô cùng toàn thể các bạn để đề
tài của tôi được bổ sung và phát triển hoàn thiện hơn.
Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 10, năm 2014

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ........................................................ 1
2. Tình hình nghiên cứu đề tài ..................................................................... 3
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu........................................................... 5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......... Error! Bookmark not defined.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứuError!
Bookmark
not
defined.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận vănError!
Bookmark
not
defined.
7. Kết cấu của luận văn .............................. Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1: NHỮNG ĐIỀU KIỆN HÌNH THÀNH TƢ TƢỞNG
GIÁO DỤC CỦA JIDDU KRISHNAMURTIError!
Bookmark
not
defined.
1.1. Cuộc đời và sự nghiệp của Jiddu KrishnamurtiError! Bookmark
not defined.
1.1.1. Gia đình, tuổi thơ và trường học .. Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Hành trình diễn thuyết và các tác phẩm cơ bảnError! Bookmark
not defined.
1.2. Những điều kiện, tiền đề hình thành tƣ tƣởng giáo dục của
Jiddu Krishnamurti .............................. Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Điều kiện kinh tế- xã hội ............... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Tiền đề văn hoá và tư tưởng .......... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2: NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN TRONG TƢ TƢỞNG

GIÁO DỤC CỦA JIDDU KRISHNAMURTIError!
Bookmark
not
defined.
2.1. Mục đích, ý nghĩa và nội dung của giáo dụcError!
Bookmark
not defined.
2.1.1. Mục đích và ý nghĩa của giáo dụcError!
Bookmark
not
defined.
2.1.2. Nội dung của giáo dục ................ Error! Bookmark not defined.
2.2. Những nguyên tắc tiến hành giáo dụcError! Bookmark not
defined.
2.2.1. Giáo dục dựa trên tinh thần tự do, tình thương yêu và thiện tâm
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Giáo dục phải giúp con người hướng tới sự hiểu biết, từ đó


xác định mục đích và lý tưởng sốngError!

Bookmark

not

defined.
2.3. Vai trò của các bậc phụ huynh và ngƣời thầy trong giáo dục
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Vai trò của các bậc phụ huynh trong giáo dụcError! Bookmark
not defined.

2.3.2. Vai trò của người thầy trong giáo dụcError! Bookmark not
defined.
2.4 Tƣ tƣởng giáo dục của Jiddu Krishnamurti đối với thế giới
và Việt Nam hiện nay ..................... Error! Bookmark not defined.
2.4.1. Tư tưởng giáo dục của Jiddu Krishnamurti đối với thế giới. Error!
Bookmark not defined.
2.4.2. Tư tưởng giáo dục của Jiddu Krishnamurti trong sự nghiệp
giáo dục ở Việt Nam hiện nay..... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................... 6


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Giáo dục và đào tạo là nhân tố quyết định phát huy tiềm năng trí tuệ cũng
như khả năng sáng tạo của con người, là một trong những động lực quan trọng
thúc đẩy công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, đưa nước ta nhanh chóng hội
nhập với khu vực và thế giới. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm
việc mở mang dân trí, chăm lo sự nghiệp giáo dục. Người đánh giá cao vai trò
của giáo dục đối với sự hưng thịnh đất nước, với nhiệm vụ trọng đại là nâng cao
dân đức, mở mang dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài, đưa nước nhà
tiến tới giàu mạnh, sánh vai với các cường quốc năm châu. Người luôn nhấn
mạnh yêu cầu của nền giáo dục và đào tạo nước ta là phải gắng sức phấn đấu
theo kịp trình độ và chất lượng của các nước văn minh, tiên tiến.
Kế thừa và phát triển tư tưởng của Hồ Chí Minh về giáo dục, Đảng và
Nhà nước ta luôn kiên trì mục tiêu giáo dục là hướng tới việc phát triển con
người và nguồn nhân lực. Trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XI, Đảng ta khẳng định: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu”, đồng
thời đưa ra chủ trương: “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam
theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa; đổi mới chương trình, nội

dung, phương pháp dạy và học; đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển
đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, đào tạo” [6, tr. 41].
Tuy nhiên, hiện nay, thực trạng nền giáo dục Việt Nam vẫn còn nhiều
bất cập, hạn chế trong việc xác định mục tiêu, quan điểm giáo dục, nội dung,
phương pháp, chương trình đào tạo cũng như đội ngũ thầy giáo, hệ thống tổ
chức và công tác quản lý. Tình hình đó đòi hỏi chúng ta phải có những biện
pháp đổi mới "căn bản và toàn diện" nền giáo dục nước nhà, nâng cao chất
lượng của giáo dục và đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất
nước. Đây là yêu cầu bức thiết đặt ra không chỉ với những người trực tiếp làm
công tác giáo dục mà còn đối với toàn xã hội. Do vậy, trong thời gian vừa
qua, có rất nhiều kiến nghị cũng như những biện pháp đưa ra nhằm cải cách
nền giáo dục nước ta cho phù hợp với trình độ phát triển của thế giới.
1


Ở Việt Nam, việc nghiên cứu tư tưởng của các nhà giáo dục lớn trên thế giới
có vai trò và ý nghĩa quan trọng. Thông qua việc nghiên cứu những quan niệm giáo
dục tiến bộ và có ảnh hưởng lớn trên thế giới, chúng ta có thể học hỏi để tìm ra một
triết lý giáo dục phù hợp với hoàn cảnh của Việt Nam nhưng không tách rời xu thế
chung của thời đại. Trong tiến trình đó, hàng loạt những tác phẩm của các nhà giáo
dục tiêu biểu trên thế giới cũng như những nghiên cứu về tư tưởng của họ được phổ
biến rộng rãi và ảnh hưởng đến quan niệm giáo dục của nước ta.
Là một trong số những nhân vật có ảnh hưởng lớn của thế kỷ XX, tư
tưởng của Jiddu Krishnamurti đã soi sáng cuộc sống cho hàng triệu người
khắp thế giới: cả những người trí thức và những người bình thường, trong đó
có những nhân vật nổi tiếng về triết học, tôn giáo, nghệ thuật, văn hoá, tâm lý
học, phân tâm học, chính trị học, khoa học như Adous Huxley, Henry Miller,
Andre Niel, Indira Gandhi, David Bohn, Dalai Lama… Nhân dịp kỷ niệm 40
năm ngày thành lập Liên Hiệp Quốc, Krishnamurti được mời đến trụ sở tại
New York để nói chuyện với tư cách một triết gia thế tục vĩ đại. Bên cạnh vai

trò là một hiền nhân, một triết gia, Krishnamurti còn là một nhà giáo dục có
tầm ảnh hưởng ở nhiều nước. Những người ủng hộ ông, từng làm việc trong
các tổ chức phi lợi nhuận hoặc trông nom một số trường học độc lập đã thực
hiện nhiều quan điểm của ông về giáo dục tại Ấn Độ, Anh và Mỹ. Người ta đã
sao chép và phổ biến hàng nghìn bài nói chuyện, các cuộc thảo luận nhóm,
các tác phẩm khác, xuất bản chúng dưới nhiều hình thức như sách, sách điện
tử, audio, video, internet bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau.
Ở Việt Nam, một số tác phẩm của Krishnamurti mới chỉ được dịch và
xuất bản trong thời gian gần đây. Những nghiên cứu về tư tưởng của
Krishnamurti, đặc biệt là tư tưởng giáo dục của ông còn ít. Do vậy, việc tìm
hiểu tư tưởng của Krishnamurti, đặc biệt là những tư tưởng về giáo dục là một
việc làm cần thiết. Điều đó không chỉ giúp chúng ta có hiểu biết về một nhà tư
tưởng lớn của thế kỷ XX mà còn giúp ích cho việc học hỏi, tìm tòi một quan
niệm giáo dục phù hợp với đất nước ta trong thời đại ngày nay.
Vì tất cả những lý do trên, tôi chọn đề tài luận văn là: “Tư tưởng giáo
dục của Jiddu Krishnamurti”.
2


2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Những đóng góp của Jiddu Krishnamurti có ảnh hưởng rất lớn và để lại
dấu ấn rõ nét trong suốt thế kỷ XX. Khi đánh giá về Krishnamurti, người ta
xuất phát từ nhiều quan điểm khác nhau. Có người xem ông là nhà giáo dục,
nhà tư tưởng; có người lại thích những điều huyền bí nên xem ông như một
giáo chủ, bậc thầy tâm linh, là hiện thân của Bồ Tát hay một đấng tiên tri nào
đó; nhiều người không thích tư tưởng của ông thì gọi ông là kẻ phản kháng,
thậm chí phá hoại… và còn nhiều quan điểm khác nữa. Dù vậy, không ai có
thể phủ nhận một điều rằng Krishnamurti là một triết gia yêu chuộng hoà
bình; một người thuyết giảng đầy tài năng, cả cuộc đời có lẽ chỉ làm duy nhất
một việc: nói và nói. Ở Việt Nam, do nhiều lý do khác nhau, việc nghiên cứu

tư tưởng, đặc biệt là tư tưởng giáo dục của ông chưa được chú trọng.
Nghiên cứu về Krishnamurti có thể kể đến công trình của các tác giả
trong nước. Trước hết là tác phẩm Krishnamurti - Người nhập cuộc (Nxb.
Thanh niên, 2004) của tác giả Mộc Nhiên. Tác phẩm đã giới thiệu tiểu sử và
cuộc đời của Krishnamurti, trình bày những điểm mấu chốt trong tư tưởng
của ông về triết học và đạo Phật. Ở đây tư tưởng giáo dục không được tác giả
bàn đến một cách đầy đủ và độc lập.
Gần đây nhất có bài báo: “Krishnamurti và quan niệm của ông về giáo
dục” của tác giả Lê Công Sự được đăng trên tạp chí Khoa học Ngoại ngữ, số
16, 9-2008. Tác giả đã tập trung nêu những điểm cơ bản trong quan niệm của
Krishnamurti như mục đích, ý nghĩa của giáo dục cũng như vai trò của người
thầy trong nền giáo dục. Bên cạnh đó, tác giả cũng bước đầu chỉ ra một số giá
trị của tư tưởng giáo dục của Krishnamurti đối với nền giáo dục trên thế giới
và ở Việt Nam hiện nay. Trong bài: “Jiddu Krishnamurti và triết lý nhân
sinh” đăng trên tạp chí Khoa học xã hội, số 314, 2-2009, tác giả Lê Công Sự
đã nêu những nội dung nổi bật trong triết lý nhân sinh của Krishnamurti,
trong đó không thể không kể đến quan niệm của ông về giáo dục. Có thể nói,
hai bài báo trên chính là những gợi mở để chúng tôi tiếp cận và nghiên cứu tư
tưởng giáo dục của Krishnamurti.
3


Bên cạnh đó, nhiều tác phẩm nghiên cứu về tư tưởng của Krishnamurti
cũng đã được dịch và xuất bản bằng tiếng Việt. Đầu tiên có thể kể đến là cuốn
“Krishnamurti cuộc đời và tư tưởng” (Nxb. Văn hoá Sài Gòn, 2007) của
Rene Fouere do dịch giả Võ Văn Quế dịch. Trong tác phẩm này, tác giả đã
nêu tóm tắt về cuộc đời của Krishnamurti và trình bày những tư tưởng cơ bản
của ông. Tuy nhiên, tác phẩm này mang đậm dấu ấn cá nhân của người viết
như chính tác giả đã thừa nhận: “Để nói về Krishnamurti là một việc làm khó
khăn và mạo hiểm, vì ông là một người mà tôi tin, là một trong những người

đáng kể nhất của tất cả mọi thời đại” [37, tr.15]. Bên cạnh đó, tác giả cũng
không đề cập cụ thể đến tư tưởng giáo dục của Krishnamurti.
Dịch giả Nguyễn Ước dày công biên dịch bộ sách: “Krishnamurti:
cuộc đời và tư tưởng” (Nxb. Văn học, 2002). Đây là tập sách đồ sộ với ba tập
bao quát tư tưởng của Krishnamurti qua các thời kỳ. Tập I: “Krishnamurti
tinh yếu” là tuyển tập nguyên văn những bài diễn thuyết và thảo luận quan
trọng nhất trong hơn 60 năm thuyết giảng của ông. Cuốn sách đề cập đến mọi
vấn đề thuộc về cuộc sống hàng ngày, các đề tài đạo đức học và tôn giáo, tu
trì và thế tục, hạnh phúc và đau khổ, nô lệ và giải thoát, cá nhân và thế giới…
Tập II: “Đời không tâm điểm” nói về phần đầu cuộc đời Krishnamurti, từ lúc
ông ra đời cho tới năm 1977. Đây là cuốn sách ghi lại những lời kể và đánh
giá của bà Tayakar- một người gần như cũng thời và là cộng sự của
Krishnamurti. Bà đặt tường trình của mình trong bối cảnh lịch sử, xã hội hiện
đại của Ấn Độ, với những vấn đề quen thuộc của một đất nước mới được giải
phóng: sự phân ly, chiến tranh, nghèo đói và các hội chứng trong cơn lốc đổi
mới. Tập III: “Dòng sông thanh tẩy” tiếp tục bản tường trình của Jayakar và
các bản tóm tắt lời giảng từ năm 1978 cho đến ngày ông từ trần. Bên cạnh đó,
tập sách cũng ghi lại những tán đồng hoặc tranh luận về lối sống và tư tưởng
của Krishnamurti từ những người thân cận. Ba tập sách trên chứa đựng nội
dung phong phú và tương đối đầy đủ về cuộc đời và tư tưởng của
Krishnamurti nhưng nó khá dàn trải, đặc biệt không có mục nào viết về tư
tưởng giáo dục của Krishnamurti.

4


Ngoài ra còn có cuốn “Từ điển tôn giáo và các thể nghiệm siêu việt”
(Nxb. Tôn giáo, 2005) của tác giả Rosemary Ellen Guiley, Nguyễn Kiên
Cường và nhóm cộng sự dịch. Trong cuốn sách này, Krishnamurti được đề
cập đến như là người sáng lập ra Hội Ngôi sao Phương Đông (The

International Order of the Star in the East) và là người Thầy thế giới - hoá
thân của Thượng đế theo quan niệm của Hội Thông Thiên học.
Ngoài những công trình của các tác giả nghiên cứu về Krishnamurti và tư
tưởng của ông, chúng tôi cũng tập trung vào các tác phẩm của chính
Krishnamurti viết chuyên về đề tài giáo dục đã được dịch ra tiếng Việt. Đáng kể
nhất trong số đó là tác phẩm “Giáo dục và ý nghĩa cuộc sống” (Nxb. Văn hoá
Sài Gòn, 2007) do dịch giả Hoài Khanh dịch. Cuốn sách tập trung hầu như toàn
bộ các quan niệm của Krishnamurti về giáo dục như ý nghĩa, mục đích của giáo
dục cũng như vai trò của các nhà giáo dục đối với việc hình thành nhân cách của
những đứa trẻ. Ngoài ra còn có một số tác phẩm khác của Krishnamurti như
“Đường vào hiện sinh” (Nxb. Lao động, 2010) do dịch giả Thanh Lương Thích
Thiện Sáng dịch; tác phẩm “Thoát khỏi tri kiến thức” (Nxb. Thời đại, 2010) do
dịch giả Đào Hữu Nghĩa dịch (2010); dịch giả trên cũng dịch nhiều tác phẩm
khác của Krishnamurti như “Chân lý và thực tại” (Nxb. Thời đại, 2010), “Chất
vấn Krishnamurti” (Nxb. Sách Thời đại, 2010). Chúng tôi coi đây là nguồn tư
liệu quan trọng trong quá trình nghiên cứu tư tưởng giáo dục của Krishnamurti,
đồng thời cũng là căn cứ trích dẫn trong toàn luận văn.
Việc nghiên cứu về cuộc đời và tư tưởng của Krishnamurti đã được bàn
đến trong nhiều công trình, nhưng nghiên cứu chuyên sâu về tư tưởng giáo
dục của ông thì cho đến nay chưa có tác phẩm nào đề cập đến. Kế thừa những
giá trị trong các công trình đã kể trên, tác giả luận văn cố gắng bám sát nội
dung đã trình bày trong tác phẩm “Giáo dục và ý nghĩa cuộc sống” để làm rõ
tư tưởng của Krishnamurti về giáo dục.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
- Luận văn làm rõ tư tưởng giáo dục của Krishnamurti, từ đó chỉ ra giá
trị của tư tưởng trên đối với sự nghiệp giáo dục ở Việt Nam hiện nay.
5


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.

Albert Einstein, Thế giới như tôi thấy, Đinh Bá Anh, Nguyễn Vũ Hảo,
Trần Tiễn Cao Đăng dịch (2006), Nxb. Tri thức, Hà Nội.

2.

Albert Scheweitzer, Tư tưởng Ấn Độ theo dòng lịch sử, Kiến Văn,
Tuyết Minh dịch (2008), Nxb. Văn hoá thông tin, Hà Nội.

3.

Bùi Đăng Duy, Nguyễn Tiến Dũng (2006), Triết học Mỹ, Nxb. Tổng
hợp thành phố Hồ Chí Minh.

4.

C. Mác và Ph. Ăngghen, Toàn tập, Tập 3, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 1995.

5.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
X, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2006.

6.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
XI, Nxb. Chính trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011.

7.

Đảng Cộng sản Việt Nam, Ban chấp hành Trung ương (1974), Nghị
quyết của Bộ Chính trị về cải cách giáo dục, Nxb. Sự thật, Hà Nội.

8.

Đại học Quốc gia Hà Nội - Trường Đại học KHXH& NV (2006) , Tư
tưởng triết học Việt Nam trong bối cảnh du nhập các tư tưởng Đông Tây nửa đầu thế kỷ XX (Kỷ yếu hội thảo quốc tế), Nxb. Đại học Quốc
gia Hà Nội.

9.

Hồ Ngọc Đại (2000), Hồ Ngọc Đại bài báo, Nxb. Lao động xã hội, Hà Nội.

10.

Fritjof Capra, Đạo của vật lý, Nguyễn Tường Bách biên dịch (1999),
Nxb. Trẻ, Hà Nội.

11.

Phạm Minh Hạc (2003), Triết lý giáo dục thế giới và Việt Nam, Nxb.
Chính trị Quốc gia- Sự thật, Hà Nội.

12.

Phạm Minh Hạc (1999), Giáo dục Việt Nam trước ngưỡng cửa thế kỷ
XXI, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

13.

Phạm Minh Hạc (1986), Một số vấn đề giáo dục và khoa học giáo dục,
Nxb Giáo dục, Hà Nội.

6


14.

Phạm Minh Hạc (1996), Phát triển giáo dục phát triển con người phục
vụ phát triển xã hội - kinh tế, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội.

15.

Lương Vị Hùng, Khổng Khang Hoa, Triết học giáo dục hiện đại, Bùi
Đức Thiệp dịch (2008), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.

16.

Trần Kiệt Hùng, Phạm Thế Châu biên soạn (2007), Xã hội và nền văn
hóa Mỹ, Nxb. Văn hóa thông tin, Hà Nội.

17.

Bùi Hiền, Nguyễn Văn Giao, Nguyễn Hữu Quỳnh, Vũ Văn Tảo (2001),
Từ điển giáo dục học, Nxb. Từ điển Bách khoa, Hà Nội.

18.

Bùi Minh Hiền (2008), Lịch sử giáo dục Việt Nam, Nxb. Đại học Sư
phạm, Hà Nội.

19.

Hoàng Ngọc Hiến (2011), Luận bàn minh triết& minh triết Việt, Nxb.
Tri thức, Hà Nội.

20.

Nguyễn Quang Hưng, Lương Gia Tĩnh, Nguyễn Thanh Bình (2012),
Triết học phương Đông và phương Tây - vấn đề và cách tiếp cận, Nxb.
Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội.

21.

Heinrich Zimmer, Triết học Ấn Độ - một cách tiếp cận mới, Lưu Văn
Hy dịch (2006), Nxb. Văn hoá Thông tin, Hà Nội.

22.

Vũ Ngọc Khánh (2003), Từ điển văn hóa giáo dục Việt Nam, Nxb. Văn
hóa Thông tin, Hà Nội.

23.

John Dewey, Dân chủ và giáo dục, Phạm Anh Tuấn dịch (2008), Nxb.
Tri thức, Hà Nội.

24.

Vũ Thế Khôi (2010), Triết lý giáo dục của lòng yêu thương, Tạp chí
Khoa học ngoại ngữ, số 25, trang 45 - 59.

25.

Krishnamurti, Thoát khỏi tri kiến thức, Đào Hữu Nghĩa dịch (2010),
Nxb. Thời đại, Hà Nội.

26.

Krishnamurti, Chân lý và thực tại, Đào Hữu Nghĩa dịch (2010), Nxb.
Thời đại, Hà Nội.

27.

Krishnamurti, Đường vào hiện sinh, Thanh Lương Thích Thiện Sáng
dịch (2010), Nxb. Lao động, Hà Nội.
7


28.

Krishnamurti, Giáo dục và ý nghĩa cuộc sống, Hoài Thanh dịch (2007),
Nxb. Văn hoá Sài Gòn.

29.

Nguyễn Thế Long (2006), Đổi mới tư duy phát triển giáo dục Việt Nam
trong kinh tế thị trường, Nxb. Lao động, Hà Nội.

30.

Phan Thanh Long chủ biên (2008), Những vấn đề chung của của giáo
dục học, Nxb. Đại học Sư phạm, Hà Nội.

31.

Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 12, Nxb. Chính trị Quốc gia,1996.

32.

Hồ Chí Minh (1972), Bàn về công tác giáo dục, Nxb. Sự thật, Hà Nội.

33.

M. Rô- den- tan và P. I- u- đin, Từ điển triết học, Nxb. Sự thật, 1976.

34.

Nhiều tác giả (2008), Những vấn đề giáo dục hiện nay, quan điểm và
giải pháp, Nxb. Tri thức, Hà Nội.

35.

Mộc Nhiên (2004), Krishnamurti - người nhập cuộc, Nxb. Thanh niên,
Hà Nội.

36.

Nguyễn Hoàng Phương (1996), Tích hợp văn hoá Đông - Tây cho một
giáo dục tương lai, Nxb. Giáo dục, Hà Nội.

37.

Rene Fouere, Krishnamurti cuộc đời và tư tưởng, Võ Văn Quế dịch
(2007), Nxb. Văn hoá Sài Gòn.

38.

Rosemary Ellen Guiley, Từ điển tôn giáo và các thể nghiệm siêu việt,
Nguyễn Kiên Cường và nhóm cộng sự dịch (2005), Nxb. Tôn giáo, Hà Nội.

39.

Bùi Văn Nam Sơn (2012), Trò chuyện triết học, Nxb. Tri thức, Hà Nội.

40.

Lê Công Sự (2008), Krishnamurti và quan niệm của ông về giáo dục,
Tạp chí Khoa học Ngoại ngữ, số 16, trang 54 - 62.

41.

Lê Công Sự (2009), Jiddu Krishnamurti và triết lý nhân sinh, Tạp chí
Thông tin Khoa học xã hội, số 314, trang 39 - 45.

42.

Lê Công Sự (2011), Lev Tolstoi và di sản văn hoá của ông , Tạp chí

Thông tin Khoa học xã hội, số 344, trang 38 - 44.

43.

Lê Công Sự (2011), Triết lý giáo dục - nhìn từ nhiều phía, Tạp chí
Khoa học Ngoại ngữ, số 27, trang 77 - 84.

44.

Lê Công Sự (2012), Ngôn ngữ & văn hoá, Nxb. Văn học, Hà Nội.
8


45.

Trần Ngọc Thêm (2004), Tìm về bản sắc văn hoá Việt Nam, Nxb.
Thành phố Hồ Chí Minh.

46.

Theodore M. Ludwig, Những con đường tâm linh phương Đông. Phần I:
Các tôn giáo khởi nguyên từ Ấn Độ, Dương Ngọc Dũng, Hà Hữu Nga,
Nguyễn Chí Hoan dịch (2000), Nxb. Văn hoá – Thông tin, Hà Nội.

47.

Dương Thiệu Tống (2003), Suy nghĩ về giáo dục truyền thống và hiện
đại, Nxb. Trẻ, Hà Nội.

48.

Nguyễn Quang Thắng (2005), Khoa cử và giáo dục Việt Nam, Nxb.
Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh.

49.

Lưu Đức Trung (1998), Văn học Ấn Độ, Nxb. Giáo dục, Hà Nội.

50.

Tom Butler - Bowdon, Những danh tác vượt thời gian của triết học tâm
linh, Minh Đức, Liên Phương tuyển chọn và biên dịch (2012), Nxb.
Văn hoá- Văn nghệ Tp. Hồ Chí Minh.

51.

Trường Đại học KHXH& NV, Khoa Triết học, Những vấn đề triết học
phương Tây thế kỷ XX, Nxb. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2007.

52.

Hoàng Tụy (2004), Bàn về chất lượng giáo dục, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

53.

Hoàng Tụy (2011), Giáo dục: xin cho tôi nói thẳng, Nxb Tri thức, Hà Nội.

54.

Thái Duy Tuyên (2001), Giáo dục học hiện đại, Nxb. Đại học Quốc gia

Hà Nội.

55.

Nguyễn Ước biên dịch (2002), Krishnamurti: cuộc đời và tư tưởng,
Tập 1: Krishnamurti tinh yếu, Nxb. Văn học, Hà Nội.

56.

Nguyễn Ước biên dịch (2002), Krishnamurti: cuộc đời và tư tưởng,
Tập 2: Đời không tâm điểm, Nxb. Văn học, Hà Nội.

57.

Nguyễn Ước biên dịch (2002), Krishnamurti: cuộc đời và tư tưởng,
Tập 3: Dòng sông thanh tẩy, Nxb. Văn học, Hà Nội.

58.

Văn phòng Giáo dục Quốc tế, UNESCO (2004), Chân dung những nhà
cải cách giáo dục tiêu biểu trên thế giới, Nxb. Thế giới, Hà Nội.

59.

Viện Hồ Chí Minh và các Lãnh tụ của Đảng (2007), Hồ Chí Minh về
Giáo dục và Đào tạo, Nxb. Lao động - Xã hội, Hà Nội.

60.

Viện Khoa học Giáo dục (2001), Xã hội hóa giáo dục, Nxb. Đại học

Quốc gia Hà Nội.
9