Một số trò chơi nhằm củng cố kiến thức số học cho học sinh lớp 3

Lời cảm ơn
Em xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc tới cô giáo - Thạc sĩ Nguyêñ Thi Hạa i ,
người đã luôn tận tình hướng dẫn, giúp đỡ và tạo điều kiện cho em hoàn thành
khóa luận này.
Em cũng xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các thầy, cô giáo khoa
Tiểu Học - Mầm Non, trung tâm thông tin thư viện Trường Đại Học Tây Bắc đã
tạo điều kiện thuận lợi nhất cho em trong quá trình thực hiện khóa luận.

Sơn La, tháng 5 năm
2014
Sinh viên
Lục Thị Vân Anh


DH

KÍ HIỆU VIẾT TẮT
: Dạy học.

DTTH

: Dân tôc c thiểu số.

GDTH

: Giáo dục Tiểu học.

GV

: Giáo viên.

GVNX

: Giáo viên nhận xét.

HS

: Học sinh.

HSNX

: Học sinh nhận xét.

HSDTTS

: Học sinh dân tộc thiểu số.

KTSH

: Kiến thưc sốhoc c.
́

NXBGD
NXBĐHSP

: Nhà xuất bản Giáo Dục.
: Nhà xuất bản Đại Học Sư Phạm.

NXBĐHQG

: Nhà xuất bản Đại Học Quốc Gia.

NXBGDVN
TCHT
TH

: Nhà xuất ban Giao Dục Việt Nam.
a
́
: Trò chơi học tập.
: Tiểu Học.

TP

: Thành Phố.

SV

: Sinh viên.


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU..............................................................................................................1
1. Lí do chọn khoá luận.........................................................................................1
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu....................................................................2
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu..................................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................2
5. Đóng góp của khoáluân.....................................................................................2
6. Cấu trúc khoáluân............................................................................................. 3

̃

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÍLUÂṆ VÀTHƢCC TIÊN...........................................4
1.1. Cơ sởtâm lih́ oc..............................................................................................................................
4
c

1.2. Khái niệm trò chơi học tập.............................................................................4
1.3. Vai tròcủa tròchơi hoc c tâp c đối với môn Toán ởTiểu hoc...............................
5
c
1.4. Đặc điểm cấu trúc trò chơi học tập................................................................ 6
1.5. Căn cứ thiết kếvàtổchức tròchơi hoc c tâp c môn Toán ởTiểu hoc.....................
7
c
1.6. Thưc c trạng về việc tổ chức TCHT nhằm củng cốKTSH ởToán 3.................9

́

̀

́

CHƢƠNG 2. MÔṬ SÔ TCHT NHĂM CỦNG CÔ KTSH Ở TOÁN 3.......13
2.1. Trò chơi củng cố về phép cộng, phép trư.....................................................13
2.2. Trò chơi củng cố mối quan hệ phép cộng, phép trư.....................................19
2.3. Trò chơi củng cốvềphép nhân, phép chia.....................................................24
2.4. Trò chơi củng cố mối quan hệ giữa phép nhân và phép chia.......................28
CHƢƠNG 3. THƢƢ NGHIÊṂ SƢ PHAṂ....................................................34
3.1. Mục đích thử nghiệm...................................................................................34
3.2. Phương pháp thử nghiêm.............................................................................34

3.3. Nôịdung thử nghiêm.................................................................................... 34
3.4. Tiến hành thử nghiêm.................................................................................. 35
3.5. Kết quảthử nghiêm.......................................................................................35

́

KÊT LUÂṆ........................................................................................................38
Tài liệu tham khảo


Mởđầu
1. Lí do chọn khoá luận
Trong chương trình Giáo dục Tiểu Học hiện nay, môn Toán cùng với các
môn học khác trong nhà trường Tiểu Học có những vai trò góp phần quan trọng
đào tạo nên những con người phát triển toàn diện.
Nó góp phần quan trọng trong việc giúp HS có được những kiến thức cơ
bản ban đầu về số học (sốtựnhiên, các phép tính , mối quan hê c giữa các phép
tính…), vềhinh̀ hoc c vềcác yếu tốthống kê , vềgiải các bài toán cólời văn…
Đồng thời nó góp phần rèn luyện một số kĩ năng Toán học và kĩ năng vận dụng
kiến thưc To án học để giả i các bài toán liên quan trong sách giáo khoa , sách
́
nâng cao cung như trong thưc c tếhằng ngay cua cac em.
̃

̀

a

́

Kiến thưc sốhoc c trong chương trinh Toan3 là một trong các kiến thức về số
́

̀

́

tư cnhiên quen thuôc c và các phep tinh ma cac em đa đươc c lam quen ơ lơ p dươi.
́ ́
̀ ́
̃
̀
a ́
Đồng thời kiến thức sốhoc c trong Toán 3 là yếu tố quan trọng trong việc góp phần
là nền tảng là mạch kiến thức xuyên suốt trong quá trình học Toán củaHS.
Sau mỗi tiết hoc c đểcho HS nhớđươc c các kiến thức đa ̃hoc c vềsốhoc c giáo
viên cóthểsử dung c nhiều cách khác nhau đểcủng cốkiến thức cho

HS như:

Giáo viên dùng lời nhắc laịkiến thức đa ̃hoc;c GV tổchức cho HS làm bài tâp c để
củng cố kiến thức và kĩ năng số học. Bên canḥ đo GV co thểtổchưc cho cac em
́

́

́

́

tham gia tro chơi hoc c tâp c đểcac em ghi nhơ lâu hơn va co hiêụ qua hơn
. Trò
̀
́
́
̀ ́
a
chơi hoc c tâp c vềkiến thưc sốhoc c ơ Toan
3 có vai trò quan trọn g trong viêc c giup
́
a
́
́
HS giam bơt sư ccăng thẳng , mêṭmoi sau mỗi tiết hoc c qua đo con giup HS cung
a
́
a
́ ̀
́
a
cố, nắm vưng kiến thưc cơ ban trong bai hoc c , kích thích sự hứng thú của HS
̃

́

a

̀

trong cac tiết hoc c tiếp theo.

́
Trên thưc c tếởmôṭs ố Trường Tiểu H ọc GV dạy lớp 3 cũng đã tổ chức các
trò chơi học tập nhằm củng cố các kiến thức số học . Nhưng qua tim hiểu cho
̀
thấy, ngân hàng tròchơi hoc c tâp c nhằm củng cốkiến thức sốhoc c lớp 3 chưa đươc c
nhiều vàcòn găp c r ất nhiều khó khăn vềcách tổchức . Dưạ vào môṭsốlid́ o cơ bản
trên tôi xin manḥ dan lưạ chon khoáluân : “Môṭ sốtròchơi nhằm củng cố kiến


thức sốhoc c cho hoc c sinh lớp 3” làm vấn đề nghiên cứu . Tôi hi vong c rằn g 1


khoá luận sẽ góp phần nào đó cho việc bổ sung vào ngân hàng trò chơi học tập
Toán 3 vềkiến thức sốhoc c , đồng thời khắc phuc c đươc c môṭsốkhókhăn trong
quá trình tổ chức TCHT của GV.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
- Nghiên cưu môṭsốTCHT nhằm cung cốkiến thưc sốhoc c ơ Toan
́

a

́

a

3, thư
́

nghiêm sư pham bằng phương phap đối chưng đối vơi hai lơp 3 ở Tiểu Học.

́

́

́

́

- Nâng cao sư chiểu biết cua ban thân vềkiến thưc s ố học ở Toán 3 trong
a a
́
Trường Tiểu H ọc, đồng thời hiểu sâu hơn , cụ thể hơn phương pháp nghiên
cứu khoa hoc c vàsau này vân dung c trong công tác đaṭkết quảtốt hơn.
2.2. Nhiêm vu cnghiên cứu
- Nghiên cứu môṭsốvấn đềliĺ uân l iên quan đến viêc c tổchức tròchơi hoc c tâp c
nhằm củng cốkiên thức sốhoc c ởtoán 3.
- Tìm hiểu thực trạng tài liệu trò chơi kiến thức số học ở Toán 3.
- Sưu tầm môṭsốtròchơi hoc c tâp c nhằm củng cốkiến thức sốhoc c ởToán 3.
- Thử nghiêm sư pham.
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu.
Môṭsốtròchơi hoc c tâp c nhằm củng cốkiến thức sốhoc c ở Toán 3.
3.2. Khách thể nghiên cứu.
Học sinh và GV Trường Tiểu H ọc Quyết Thắng – TP Sơn La – Sơn La và
Trường Tiểu Hoc c Xã Yên Dương – Tam Đảo – Vĩnh Phúc.
4. Phƣơng pháp nghiên cƣ́u
4.1. Phương pháp nghiên cứu líluân
4.2. Phương pháp điều tra quan sát
4.3. Phương pháp thử nghiêm sư pham
5. Đóng góp của khoáluân

- Khoá luận giúp cho người nghiên cứu có cơ hội tìm hiểu sâu và rộng về vấn đề
nghiên cứu.
- Là tài liệu tham khảo hữu ích cho GV, SV ngành giáo duc c Tiểu Học.
2


6. Cấu trúc khoáluân
- Ngoài các phần mở đầu, kết luân, tài liệu tham khảo, khoá luận gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sởliĺ uân vàthưc c tiêñ.
Chương 2. MôṭsốTCHT nhằm củng cốkiến thức sốhoc c ởToán 3.
Chương 3. Thử nghiêm sư pham.

3


̃
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÍLUÂṆ VÀTHƢCC TIÊN
1.1. Cơ sởtâm líhoc C
Vơi HS Tiểu H ọc nói chung và HS khối lớp 3 nói riêng thì hoạt động “vui
́
chơi” không giư vai tro chu đaọ nưa mà nhường vai cho các hoạt động “học
̃

̀

a

̃

tâp”c. Nhưng hoaṭđông c vui chơi vâñ con g iư môṭvi tri không kem phần quan

̀
̃
́ ́
́
trọng ảnh hưởng tới hoạt động tâm l í nói chung và hoạt động “ học tập” nói
riêng. Bởi vâỵ viêc c tham gia các tròchơi hoc c tâp c làmôṭhoaṭđông c không thể
thiếu đối với các em HS Tiểu Học.
Mặt khác, qua nghiên cứu môṭsốnhà tâm lí học cho thấy khả năng duy tri ̀ chú y
của HS Tiểu Học đăc c biêṭlàđầu cấp Tiểu H ọc còn chưa cao. Sư ctâp c trung chú y học
tập của các em trong một tiết học còn rất thấp khoảng20 - 25 phút trong

môṭhoaṭđông c hoc c. Mà thời gian dành cho một tiết học chính ở Tiểu học là30 - 35
phút. Như vâỵ đểduy trìkhảnăng chúyvàkich́ thich́ ychíhoc c tâp c vàcủng cốkiến thức
cho HS thiG
̀ V cần phải tổchức môṭsốtròchơi hoc c tâp.c Trò chơi toán học nhằm mục
đích là thông qua trò chơi để củng cố kiến thức của bài học, luyện tập lại kiến thức
của bài mới, phát hiện ra kiến thức mới của bài học. Thông qua trò chơi học sinh
nắm được kiến thức của bài học một cách nhẹ nhàng.
Ở lớp 3, kiến thức sốhoc c giúp cho các em củng cốvànâng cao phép công c ,
phép trư trong phạm vi 100 000. Bên canḥ đóởlớp 3 các em đã được biết đến
các phép tính về phép nhân, phép chia trong phạm vi 1000. Nhưng kiến thưc nay
́
̀
sẽ là những kiến thức vững chắc cho các em học ở các lớp cao hơn . Dưạ vao đăc c
điểm tâm li nêu trên đểgiup cac em HS lơp
́

́ ́

́

̀

3 củng cố và ghi nhơ kiến thưc số
́

học sâu sắ c thi GV co thểtổchưc môṭs ố trò chơi học tâp c vưa co thểvui chơi
̀
́
́
̀ ́
vưa kích thích được sự hứng thú thích học của các em ở các tiết học tiếp theo.
1.2 . Khái niệm trò chơi học tập
1.2.1. Khái niệm “trò chơi”
Trò chơi là một cuộc vận động sinh hoạt t ổ chức cho một số người cùng
tham gia, theo môṭquy ước , luâṭlê ,cnguyên tắc đươc c hướng dâñ trước , diêñ ra
trong môṭkhoảng thời gian nhất đinḥ, tại một nơi trong phòng, hay ngoài trời.
1.2.2. Khái niệm “Trò chơi học tập”
4


Trò chơi hoc c tâp c làtròchơi cónôịdung tri thức gắn liền với hoaṭđông c hoc c tâp c
của hoc c sinh vàgắn liền với nôịd ung bài hoc,c giúp HS củng cố kiến thức và
môṭsốki ̃ năng cần thiết của bài hoc c đồng thời giúp các em x ua tan moịcăng
thẳng trong giờhoc c, gây hứng thútrong những tiết hoc c sau.
1.3 . Vai tròcủa tròchơi hoc C tâp C đối với môn Toán ởTiểu hoc C
TCHT làphương tiên, là con đường cơ bản giúp các em phát triển trí tuệ.
Thông qua tròchơi hoc c tâp c giúp HS cóthểrèn luyện một số kĩ năng Toán học và
thúc đẩy hoạt động trí tuệ, tư duy Toán hoc c. Nhờviêc c sử dung c TCHT màquá
trình dạy học trở thành một hoạt động hấp dẫn, thu hút vàkich́ thich́ HS tham gia

môṭcách tich́ cưc c.
TCHT trong môn Toán ởTiểu hoc c làm thay đổi hinh̀ thức hoc c tâp,c tạo ra bầu
không khítrong lớp trởnên sôi nổi, thoải mái hơn. Đồng thời nó giúp cho các em
ghi nhớ và củng cố kiến thức Toán học một cách tự giác và tích cực hơn,

qua đócũng giúp các em giảm bớt những căng thẳng, mêṭmỏi sau mỗi tiết hoc c.
Bên canḥ đó, qua các tròchơi hoc c tâp c ởmôn Toán nói riêng nếu cóvân
đông c thểchất thìphần nào đócòn giúp các em rèn luyện sức khoẻ, phát triển các
tốchất khéo léo, khả năng phản xạ nhanh, làm cho các em dễ thích ứng với sự
biến đổi của thưc c tếcuôc c sống sau này.
TCHT trong môn Toán ởTiểu Học còn góp phần làm cho tâm hồn trẻ thơ
phát triển lành mạnh. Qua các TCHT này cóthểgiáo duc c các em môṭsốphẩm
chất đaọ đưc như: Tính trung thực, ngay thẳng, tính tự lập, tích cực và tính có tổ
́

chưc cho tre…
́
a
* TCHT đối vơi kiến thưc sốhoc c ơ Toan lơp 3
́

́

̉

́

́

Ngoài một số vai trò nêu trên thì TCHT đối vớ kiến thức số học ở Toán 3 có

y nghĩa như sau: TCHT đối vơi kiến thưc sốhoc c ơ Toan 3 giúp các em củng cố ,
́

́

a

ghi nhơ khắc sâu macḥ kiến thưc sốhoc c ơ Toan
́

́

a

́

́

3, tạo nền tang vưng chắc cho
a

nhưng lơp cao hơn . Chẳng han như giup cac em cung cốki năng t ính toán, so
̃
́
́
́
a
̃
sánh các số (trong pham vi 100 000). Điều này cóynghiã vô cùng quan trong c để
góp phần vào việc giúp các em có thể vận dụng vào trong thực tế cuộc sống sau

này.
5


1.4 . Đặc điểm cấu trúc trò chơi học tập
1.4.1. Đặc điểm của trò chơi học tập
TCHT làloaịtròchơi mànhiêm vu ctrit́ hức đươc c thưc c hiên dưới hinh̀ thức chơi
môṭcách vui vẻ, thoải mái. Nội dung học tập được lồng ghép vào nội dung chơi,
đông c cơ hoc c tâp c đươc c hoàquyên vào đông c cơ chơi . Viêc c tham gia vào trò chơi
hoc c tâp c nhằm thưc hiên cảnhiêm vu choc c tâp c vàvui chơi.
TCHT cócấu trúc rõràng gồm: nôịdung chơi, hành động chơi và luật chơi.
Ba thành phần này cómỗi quan hê c mâṭthiết với nhau , tác động lâñ nhau đểtaọ
nên hiêụ quảcủa TCHT.
TCHT bao giờcũng cómôṭkết quảnhất đinḥ , các em cảm nhận được kết quả
hành động của minh,̀ kết quảnày cóynghĩa quan trọng đối với HS mang laị niềm
vui vô han ởHS, thúc đẩy tính tích cực, củng cố và phát triển vốn hiểu biết của
học sinh.
TCHT luôn tồn taịmối quan hê cgiữa GV - HS, giữa HS - HS. GV làngười
tổchức TCHT, HS làngười tham gia TCHT. Nhưng đểtròchơi đaṭhiêụ quảcần có
sự phối hợp ăn y giữa sư ctổchức điều khiển của GV vàsư tc ham gia nhiêṭtinh̀ giữa
các em HS, sư đc oàn kết với nhau giữa các em HS.
Tính tự lập và sáng kiến của HS được thể hiện trong quá trình các em thực
hiên các thao tác chơi , hành động chơi, tư clưạ chon các phương thức hành đông c
trong các tinh̀ huống chơi , trong viêc c vân dụng linh hoạt sáng tạo n hững hiểu
biết, kỹ năng, kỹ xảo của mình đểgiải quyết nhiêm vu ,c nhân thức nhằm phuc c vu c
cho chiến thuâṭchơi của minh̀
1.4.2. Cấu trúc tròchơi hoc c tâp c
Thông thường môṭTCHT thường cócấu trúc cơ bản sau đây:

́

CÂU TRÚC
TRÒ CHƠI

NÔỊ DUNG CHƠI

HÀNH ĐỘNG CHƠI
6

LUÂṬ CHƠI


Nôịdung chơi chinh la nôịdung chưa đưng c nhiêm vu cnhân thư
́
̀
́
́
đông c tri tuê:cQuan sat, tư duy, tương tương,c chú y, ngôn ngư…
́

́

a

c cua hoaṭ
a

̃

Hành động chơi là hệ thống các thao tác , chủ yếu là thao tác trí óc nhằm

thưc c hiên nhiêm vu cnhân thưc ma tro chơi đăṭra.
́

̀ ̀

Luâṭchơi la nhưng quy đinḥ ma nhất thiết tre phai tuân thu trong khi chơi
̀
̃
̀
a a
a
mà nếu phá vỡ chúng thì trò chơi cũng bị phá vỡ . Luâṭchơi quy đi cnh phương
pháp hành động , cách thưc tổchư c va đi ều khiển hành vi, các mối quan hệ của
́

́

̀

HS trong khi chơi. Luâṭchơi trong TCHT con la tiêu chuẩn
̀

đanh gia hành động

̀

́

chơi cua HS đung hay sai.
a

́
1.5 . Căn cƣ thiết kếva tổchƣc tro chơi hoc C tâp C môn Toan ơ Tiểu hoc C
́

̀

́

1.5.1. Căn cư thiết kếtro chơi
́

̀

́

Ƣ

̀

* Dưạ vao đăc c điểm tâm ly cua HS
̀

́

̉

Muốn tổchưc đươc c TCHT môṭcach co hiêụ qua trong cac môn hoc c noi
́

́

́

a

́

chung va môn toan noi riêng thi GV cần phai hiểu đươc c t
̀

́

́

̀

âm ly HS Tiểu Học.

a

́

Mà các các kiến thức học tập ở đây của HS sẽ gắn liền với TCHT , gắn liền vơi
nhưng tri thưc ma hoaṭđông c hoc c tâp c mang laị
̃

́

. TCHT danh cho cac em cung

̀

̀

không it nhưng GV cần tim hiểu xem tâm ly cua cac em hưng thu vơi dang c
́

̀

́

a

́

́

́

TCHT nao đểco thểtư cminh thiết kếh oăc c sưu tầm TCHT bổich . Dưạ vao đ ặc
̀
́
̀
́
điểm tâm lynày GV sẽ tổ chức những TCHT nhằm giúp HS củng cố và ghi nhớ
kiến thức môṭcách vững chắc vàsâu sắc.
* Dưạ vào muc c đích sửdung c tròchơi
TCHT môn Toán không chỉ nhằm giải trí mà còn góp phần củng cố kiến
thức, kỹ năng học tập . Khi đưa TCHT vào trong daỵ hoc c thìGV cần xác đinḥ
mục đích của việc sự dung TCHT đó nhằm gi úp HS củng cố hay tiếp thu được

gì, kiến thức kỹnăng vàgiáo dục điều gis̀ au khi chơi.
Sử dụng TCHT trong quá trình dạy học cũng nhằm làm cho quá trình học
tâp c của các em giảm b ớt căng thẳng mệt mỏi , kích thích hứng thú học tập cho
các em vào giờhoc c tiếp theo.
* Dưạ vào nôị dung của bài hoc c


7


Khi thiết kếmôṭtròchơi hoc c tâp c thiG
̀ V cần xác đinḥ đươc c tròchơi hoc c tâp c
đóphải gắn liền với tri thức, kĩ năng của một nội dung kiến thức nào đó của bài
học. Tức là, khi xây dưng c hay thiết kếmôṭtròchơi hoc c tâp c nào đóthi G
̀ V cần dưạ
vào phần nội dung kiến thức , kĩ năng Toán hoc c màcác em đa ̃đ ược học và cần
củng cố, khắc sâu đểthiết kếTCHT môṭcách khoa hoc c vàcóhiêụ quảnhất.
* TCHT cần cótiń h chất “mới”
- GV thiết kếvàsử dung c TCHT cần cótinh́ chất mới vềhinh̀ thức , nôịdung
và cách thứ c chơi. Tránh việc sử dụng môṭTCHT cho nhiều lần chơi se ̃gây ra

sư nc hàm chán , không kich́ thich́ đươc c sư chứng thúcủa HS . Đồng thời khi thiết
kếTCHT thiG
̀ V cũng cần phải dưạ vào mức đô ccủa TCHT màthiết kếsao cho
TCHT phải đươc c tăng dần vềmức đô c: Tư dễ đến khó , tư châm dần đến nhanh
dần. Và như vậy thì TCHT sẽ kích thích đượ c sư ctò mò và hấp dẫn được HS và
hiêụ quảđaṭđươc c sẽ cao.
1.5.2 Hoạt động tổ chức trò chơi học tập môn Toán Tiểu
học a. Chuẩn bi c
+ Đồ dùng

+ Đối tượng chơi
+ Đáp án của tròchơi
+ Dư ckiến các tinh̀ huống vàhướng giải quyết những vấn đềnảy sinh trong
lúc chơi.
b. Tổchức
+ GV hoăc c người quản trògiới thiêụ tên tròchơi.
+ Giới thiêụ tên những đồdùng cần thiết đểtham gia chơi.
+ Chia đôịchơi, nhóm chơi hoặc cả lớp.
+ Phổbiến luâṭchơi.
c. Lưu ýkhi nhâṇ xét kết quảtròchơi
- Mưc đô cđung cua tro chơi : Đội hoặc cá nhân nào thưc c hiên đung đap an
́
́
a
̀
́
́ ́
thì đôị(cá nhân) đómới đươc c công nhân kết quảvàtinh́ điểm.

- Vềchất lương c đaṭđươc c của đôịchơi : Đội nào thực hiên đươc c đúng nhiều
hơn sẽ giành phần thắng.
8


- Tính khoa học của kết quả trò chơi : Dù được nhiều điểm , đúng nhưn g
cũng đảm bảo về mặt hình thức trình bày kết quả cũng phải khoa hoc ,c hơp c li,́
thẩm mi.̃
- Tính phạm luật của trò chơi: Trò chơi có quy định theo đúng luâṭchơi, để
đảm bảo tinh́ công bằng cho các đôịthi . Nếu đội nào không thưc c hiên theo đúng
quy đinḥ lu ật chơi thì sẽ bị phạt hoặ c chấp nhân thua cuôc c vàbi loạịkhỏi cuôc c

chơi.
- Với những trò chơi cómức đô cphức tap c : Nếu cần thiết GV có thể cho HS
chơi thử (chơi nháp) và không tính điểm , sau khi các em nắm rõđươc c luâṭchơi
thì tiến hành chơi.
- Khi nhân xét kết quảtròchơi : GV hoăc c người quản tròcóthểtổchức cho HS
tư cnhân xét vềquátrinh̀ chơi của minh̀ vànhân xét phần chơi của đô ci ban đa ̃
đaṭđược. Sau đóGV đưa ra ykiến nhân xét vềưu điểm vànhươc c điểm tròchơi
môṭcách chinh́ xác, công bằng, khách quan tránh thiên vị và tránh quá khen hay
quá chê một đội chơi (cá nhân) nào đó một cách chủ quan . GV cần nhân xét sao
cho đôịt hắng cam thấy phấn khơi mà đôịthua cung cam thấy hai long , các em
a
a
̃
a
̀ ̀
HS khác cảm thấy vui vẻmuốn chơi tiếp các tròchơi trong những lần tiếp theo.
1.6. Thƣc C trang C vềviêc C tổchƣ́c tròchơi hoc C tâp C nhằm củng cốkiến thƣ́c số
học ở Toán 3
1.6.1. Mục đích
- Tìm hiểu thực trạng về việc tổ chức TCHT nhằm củng cốkiến thức sốhoc c
Toán 3 ở Trường Tiểu Học Xã Yên Dương và Trường Tiểu Học Quyết Thắng.
- Tìm hiểu khó khăn, thuân lơị của GV trong quátrinh ̀ tổchức TCHT, đồng
thời tim̀ hiểu vềmức đô chứng thúcủa HS khi tham gia TCHT.
1.6.2. Điều tra đối với GV

9


Bảng 1
Tên trương

Khối

Tên GV

̀
Tiểu Hoc c xã

3

Yên Dương

Tiểu hoc c
Quyết Thắng

Tuổi

Trình độ

Chất lương c

nghề

giảng dạy

Nguyêñ Thi cHồng

19

đao taọ

̀
Trung Cấp

Trần Thi cLan

26

ĐaịHoc c

Giỏi

Bùi Hồng Ngọc

18

Cao Đẳng

Khá

Hoàng Thị Tâm

15

ĐaịHoc c

Giỏi

Nguyêñ Thi cHuê c

28

Trung Cấp

Khá

Cầm Thị vân

30

Cao Đẳng

giỏi

Giỏi

3

Qua điều tra thưc c trang c vơi 6 GV khối lơp 3 ở hai trương Tiểu Học nêu trên
́

́

̀

cho thấy hầu hết đô ctuổi cua GV tư 38 - 54, thâm niên công tac trong nghềlâu
a
̀
́
năm (cao nhất la 30 năm, thấp nhất la 15 năm). Vơi đôịngu GV co nhiều kinh
̀

̀

́

nghiêm trong nghềnghiêp c nên đa rất vưn
̃

̃

̃

́

́

g vang trong chuyên môn , có nh iều
̀

kinh nghiêm giang daỵ, đa chu trong c viêc c tổchưc TCHT
a

̃

́

cho HS noi chung , tổ
́

chưc TCHT nhằm cung cốkiến thưc sốho cc ơ To án 3 nói riêng và đã đaṭđươc c

́
a
́
a
môṭsốkết quảnhất đinḥ.
Tôi đa tiến hanh phat phiếu điều tra cho GV khối 3 môn Toan ơ hai trương
̃
̀
́
́ a
̀
Tiểu Học nêu trên, kết quảđiều tra cho thấy:
+ Sốlương c TCHT còn it,́ GV thường sử dung c tròchơi sẵn cómàchưa
thiết kếhoăc c sưu tầm đươc c những tròchơi mới.
+ Tổchức tròchơi còn nhiều khókhăn, còn đơn điệu chưa thực sự hấp
đâñ, thu hút các em HS tham gia đặc biệt đối với một số HSDTTS do vốn Tiếng
viêṭcòn nghèo nàn.
Tư thực trạng ở trên và để khắc phụ c môṭsốhan chếnêu trên , theo tôi thì
GV nên cốgắng dành nhiều thời gian hơn cho viêc c tư cthiết kếvàsưu tầm môṭsố
TCHT nhằm củng cốkiến thức Toán hoc,c đồng thời giúp các em HS giảm bớt đi
sư ccăng thẳng trong hoc c tâp c cũng như kich́ thich́ hứng thúhoc c tâp c ởcác tiết hoc c
tiếp theo.


10


1.6.3. Điều tra đối với học sinh
Tôi đa ̃tiến hành phát phiếu điều tra vềmức đô chứng thú khi tham gia chơi
các TCHT (Toán 3) cho HS lớp 3 của 2 trường Tiểu H ọc nêu trên và thu được

kết quảnhư sau:
Bảng 2
Mưc đô chưng thu (%)
́

Tên trương

Lơp Sốlương c Rất hưng

̀

Tiểu Hoc c xã Yên Dương
Tiểu Học Quyết Thắng

HS

thú

3C

35

3A3

37

́

́

́

Hưng
́

Bình

thú

thương

23

37

40

32

38

30

̀

Qua điều tra trưc c tiếp ơ hai trương tôi thấy : SốGV thương xuyên tổchưc
a

̀

̀

́

TCHT cho HS trong qua trinh daỵ hoc c môn Toan noi chung con rất it oi
́

̀

́

́

̀

́ a

. Số

lương c TCHT môn toan thi nhiều nhưng GV con găp c kho khăn khi lưạ chon tro
́
̀
́
̀
chơi sao cho phùhơp c với đối tương c hoc c sinh , đồng thời TCHT đểcủng cốkiến
thức sốhoc c ởToán 3 thì vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu tổ chức , tham gia của
giáo viên và học sinh cả về số lượng vàchất lương.c
Thưc c tếcũng cho thấy đa sốGV cũng đa ̃đư a TCHT vào môn Toán ởlớp 3.
Đa sốcac HS hưng thu khi đươc c thầy cô tổchưc TCHT , nhưng sốlương c TCHT
́

́

́

nhằm cung cốkiến thưc sốhoc c cho HS lơp
3 còn ít chưa đáp ứ ng đu nhu cầu
a
́
́
tham gia “chơi và học” của các em.
Hình thức tổ chức trò chơi học tậ p con đơn điêụ chưa hấp dâñ và thu hut
̀
đông đảo các em HS tham gia. GV thường sử dung c TCHT sẵn có, ít có thời gian
để thiết kế hay sưu tầm TCHT mới.
Xuất phát tư thưc c trang c , theo tôi GV nên lưạ chon các hinh̀ thức tổchức
TCHT sao cho phùhơp c với tưng đối tương c H S, tưng vùng miền khác nhau . Với
HS lớp 3 là người HSDTTS thì GV lựa chọn những TCHT đơn giản dễ tham
gia, tránh những TCHT phứ c tap,c trưu tương c vì vốn Tiếng Việt của các em còn
nghèo nàn nên nắm giữ luật chơi còn khó khăn . Đồng thời , trong quátrinh̀ tổ
11


chức TCHT thiG
̀ V nên taọ cơ hôịcho moịHS cóthểtham gia TCHT môṭcách sôi
nổi, đem laịhiêụ quảhoc c tâp c tốt nhất cho các em.
1.7. Tiểu kết chƣơng 1
Trong chương này, chúng tôi đề cập đến cơ sở lí luận về việc đưa các trò chơi
học tâp c vào tưng tiết hoc c cua HS khối lơp 3. Trong qua trinh học tập đặc biệt là
a

́

́

̀

môn Toan trinh đô ctiếp thu cua tưng HS khac nhau . Do đo , sẽ có học sinh rất
́

̀

a

̀

́

́

hưng thu hoc c Toan, nhưng ngươc c laịse co HS rất e ngaịkhi hoc c toan.
́
́
́
̃ ́
́
Khả năng tập trung chú y của HS TIểu Học còn rất kém. Do đó, GV cần phải
tổchức môṭsốTCHT đểcủng cốkiến thức vàkich́ thich́ ychih́ oc c tâp c của HS.
Kết quảđiều tra đối với GV đều có bằng cấp tư Trung Cấp trở lên và có chất
lương c giảng daỵ tư khátrởlên

. Các GV đều có phương pháp tổ chức đưa các

TCHT vào trong bài hoc c vàđươc c HS rất hứng thútham gia . Tuy nhiên còn găp c
môṭsốkhókhăn cu cthểnhư tôi đa ñ êu trên.
Kết quảđiều tra đối với HS là các em đã rất hứ ng thútham gia các tròchơi ,
tuy nhiên các em vâñ không tránh khỏi pham quy đăc c biêṭ là đối với các em học
sinh dân tôc c thiểu số.

12


́

̀

́

CHƢƠNG 2. MÔṬ SÔ TRÒ CHƠI HOCC TÂP C NHĂM CỦNG CÔ

́

́

KIÊN THƢ́C SÔ HOCC Ở TOÁN 3
2.1. Trò chơi củng cố về phép cộng, phép trư
Trò chơi 1: Kết thân với đôị ban
a. Mục đích.
+ Giúp học sinh củ ng cốki ̃ năng đăṭ (ghi) kết quảphép tinh ́ công c trong
phạm vi 1000.

+ Giáo dục HS tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái.
b. Chuẩn bi. c
+ Đội chơi: Hai đôịchơi mỗi đôịgồm 5 HS.
+ GV co thểke sẵn bang hoăc c chuẩn bi sc ẵn cac tấm bia
́
a
a
́
̀
kết quả).

(ghi phep tinh va
́ ́
̀

c. Luâṭchơi.
+ Hai đôịse ̃tiến hành bốc thăm xem đôịnaò đi trước đểkết thân với đội kia.
+ Nếu đôị1 đi trước, đôị1 sẽ có nhiệm vụ là đặt ra một phép tính (đa ̃hoc c)
vào khung bên tay trái, đôị2 có nhiệm vụ ghi kết quả vào phép tính đó vào các ô
tròn ở bên phải rồi nối kết qua vơi phep tinh đo để kết thân với đôị1. Sau đo đến
a ́
́ ́
lươṭ đôị 2 sẽ đăṭmôṭsốvao ô tron bên phai
, đôịmôṭse co nhiêm vu cđăṭmôṭ
̀

̀

phép tính đúng với kết quả mà đội

a

̃ ́

2 đa dăṭra đểkết thân vơi đ ội 2. Cư như thế
̃

cho đến hết lươṭ. Đội nào mà chưa đặt được

hoăc c đăṭchâm phep tinh (kết qua
́
phép tính) để kết thân thì đội đó sẽ nhường quyền kết thân cho các bạn ở dưới
lớp, lươṭ đi của 2 đôịcoi như chưa kết thân đươc c đôịkia . Thời gian chơi làthời
gian cảlớp hát hết bài “Lớp chúng mình đoàn kết”.

13


367 + 120
415 + 415

532
183

162 + 370

617

487 + 130

830

108 + 75

487

* Lưu y:
Trò chơi này có thể sử dụng trong các dạng toán đại số , cũng có thể áp dụng
trong tưng khối lớp khác nhau.
Trò chơi 2: Truyền điện
a. Mục đích.
+ Luyện tập và củng cố kỹ năng làm các phép tính cộng trư không nhớ
trong phạm vi 1000.
+ Luyện phản xạ nhanh ở các em.
b. Chuẩn bị.
+ Không cần chuẩn bị bất kỳ đồ dùng nào.
c. Cách chơi.
+ Các em ngồi tại chỗ. Giáo viên gọi bắt đầu tư môṭ em xung phong. Ví dụ
em đoc c to 1 số trong phạm vi 1000 chẳng hạn 356 và chỉ nhanh vào em B bất kỳ
14


để “truyền điện”. Lúc này em B phải nói tiếp, ví dụ “trư 156” rồi chỉ nhanh vào
em C bất kỳ. Thế là em C phải nói tiếp “bằng 200”. Nếu C nói đúng thì được
quyền đoc c to môṭ số như A rồi chỉ vào một bạn D nào đó để “truyền điện” tiếp.
Cứ làm như thế nếu bạn nào nói sai (chẳng hạn A nói 358 truyền cho B, mà B
nói “trư 149” tức là sai dạng tính hoặc là C đọc kết quả tính sai) thì phải nhảy lò
cò một vòng tư chỗ của mình lên bảng. Kết thúc khen và thưởng một tràng vỗ
tay cho những bạn nói đúng và nhanh.
* Lưu y:

Có thể sử dụng trò chơi “t ruyền điên”c trong tất cảcác bài Toán vềbảng nhân
hoăc c bảng chia của Toán lớp 2 và lớp 3.
Trò chơi 3: Ai nhiều điểm nhất
a. Mục đích.
+

Luyên tâp c củng cốcông c 3 sốcónhớmôṭlần trong pham vi 1000.

Tâp c cho HS tinh́ tư cgiác hoc c tâp c vàcách tinh́ nhanh hơn.
b. Chuẩn bi. c
+

+

Hai châụ cảnh cóđánh sốđôị1, đôị2.

+

Môṭsốbông hoa bằng giấy màu cứng , măṭtrước màu trắng ghi các phép

tính như:
324 + 405; 761 + 128; 25 + 721
256 + 125; 417 + 168; 555 + 209
+

Phấn mầu

+

Đồng hồ bấm thời gian.

Chọn ba hoc c sinh khánhất làm ban giám khảo vàthư ki.́
c. Luâṭchơi.
+

+ Chia lớp thành hai đôị.
+ Khi nghe hiêụ lênḥ bắt đầu lần lươ c t tưng đôịcử người lên bốc hoa trên
bàn GV, người chơi cótrách nhiêm làm nhanh phép tinh́ ghi trên

bông hoa, sau

đo cai nhanh bông hoa lên cây cua đôịminh . Người này làm xong cài nhanh rồi
́ ̀

a

̀

đến lượt người khác cứ như vậy cho đến hết 2 phút. Sau khi hết giờGV cử hai
15


bạn lên đọc lần lượt các phép tính và kết quả đồng thời giơ cho cả lớp cùng xem
bông hoa đó, ban giám khảo đánh giávàthư kiǵ hi laịkết quả.
+ Cách tính điểm: mỗi câu đúng se ̃đươc c 10 điểm.
+ Tổng hơp c sốđiểm của các đội, đôịnào nhiều điểm hơn thìthắng cuôc c.

Đội 1

Đội 2

* Lưu y :
Sau giờ chơi giáo viên nêu nhận xét đánh giá các đội chơi khuyến khích tổ
giám khảo, thư ky, nhắc nhở các em những sai sót vấp phải để lần sau các em
chơi tốt hơn. Hướng dâñ học sinh cách đánh giá, cho điểm.
Trò chơi 4: Ai đúng? Ai sai?
a. Mục đích.
+ Nắm vững cách đoc c, cách viết, cấu taọ các sốtư nc hiên đến lớp triêụ.
b. Chuẩn bi. c
+ GV chuẩn bi mộ̃i đôị 10 tờgiấy khổA 4 để trắng, 5 bút dạ. Cô phát cho
mỗi em 2 tờgiấy và1 bút dạ (chuẩn bi vạ̀o môṭtờ, ghi cách đoc c của đôịban vào
môṭtờ). Mỗi đôị 5 em hoc c sinh lên bảng đứng thành môṭhàng . Hai đôị “bốc
thăm” giành quyền đoc c trước.
c. Luâṭchơi.
+ Thời gian chuẩn bi lạ̀ 2 phút, năm em se ̃bàn nhau vàmỗi em viết sẵn môṭ
sốcótư 5 đến 7 chữsốvào một mặt của tờ giấy (viết to đểởdưới lớp nhiǹ rõ);
ghi cách đoc c ở góc trên bằng chữ nhỏ , khi cầm giơ lên đối phương không nhiǹ
thấy. Măṭcòn laịghi cách đoc c môṭ sốnào đó và cũng ghi cách viết ở góc trên
16


bằng chư nho . Hết thơi gian thư nhất cô hô “
̃

a

̀

́

lần thư nhất bắt đầu” thi đôịđi

trươc se nêu cach đoc c sốminh chuẩn bi c (mỗi sốđoc c to
́
̃
́
̀

́

̀

2 lần), đôịkia phai viết
a

lại được. Sau khi đoc c đủ5 sốthiđ̀ ổi vai tròngươc c laị. Lần thứ 2 thì đội đi trước
phải nhìn các số của đội kia viết rồi đọc to cho cả lớp nghe vàngươc c laị. Sau khi
2 đôịkết thuc đoc c va viết , cô giao cung ca lơp se lam trong c tai đểkiểm tra kết
́

̀

́

̀

a ́

̃̀

̀

quả. Cư mỗi y đoc c , viết đung đươc c 10 điểm, đoc c châm vấp sưa lỗi thi bi ctrư 2
́

́

́

a

̀

̀

điểm. Nếu lam đap an sai thì trư 5 điểm, đôịnao nhiều điểm hơn se thắn g cuôc c
̀
́ ́
̀
̃
và được khen trước lớp.
* Lưu y:
Với tròchơi “Ai đúng? Ai sai?” cóthểáp dung c đối với tất cảcác khối lớp ở
Tiểu Học. Mỗi khối se ̃phải nêu đươc c tưng đăc c điểm cấu taọ, cách đọc, cách viết
của các số tự nhiên. Càng cuối cấp Tiểu Học yêu cầu càng khó hơn.
Trò chơi 5: Đoàn kết
a. Mục đích.
+ Rèn luyện kĩ năng tính nhẩm nhanh.
+ Thời gian chơi: 5 – 7 phút.
b. Chuẩn bi. c

+ GV không cần chuẩn bi gị̀.
c. Luâṭchơi.
+ Giáo viên hô: “Đoàn kết, Đoàn kết”
+ Học sinh hỏi: “ Kết mấy, kết mấy?”.
+ Giáo viên hô: “Kết 400 + 300” hoặc “500 + 40”, “100 + 20”…
+ Học sinh phải nhẩm nhanh được kết quả và kết thành nhóm theo yêu cầu.
cứ như vâỵ lần lươṭ tấ t cảcác ban đều cóthểtinh́ nhẩm môṭcách nhanh nhất.
Ai nhanh được tuyên dương, ai chậm bị phạt tuỳ theo yêu cầu của lớp.
* Lưu y:
Có thể sử dụng cho các bài học về phép tính nhân, phép chia, phép trư.
Trò chơi 6: Con sốmay mắn
a. Mục đích.
17


+ Luyện tập và củng cố kĩ năng làm các phép tính cộng trư trong phạm vi
1000.
+ Luyện phản xạ nhanh ở các em, rèn luyện tính tập thể.
b. Chuẩn bị.
+ Một hình vuông có đánh số. Chẳng hạn:
1

2

3

4

5

6

7

8

9

+ Quy ước môṭhoặc hai con số may mắn (Là môṭhoặc hai trong 9 số trên).
+ Một số câu hỏi bằng số ô vuông có trong hình.
Ví dụ: Để dạy bài “trư sốcóba chữsố (có nhớ một lần ) / Trang 7”.Ta có thể
chuẩn bị một số câu hỏi như sau:
1. Một bạn nói: 541 - 127 = ?
2. Phép tính: 783 - 356 = ?
3. 627 - 443 = 184 (con sốmay mắn)
4. 422 - 114 = ?
5. 935 - 551 = ?
6. 564 - 215 = ?
7. 746 - 251 = ?
8. 555 - 160 = ?
9. 694 - 237 = ?
c. Luâṭchơi.
+ Chọn hai đội chơi.
+ Mỗi đội bốc thăm để giành quyền chọn số trước, mỗi lần chọn một số,
giáo viên đọc câu hỏi tương ứng với số đó. Nếu trả lời đúng thì được 5 điểm.
Nếu trả lời sai thì đội kia được quyền trả lời. Đội trả lời sau mà đúng thì cũng
được 5 điểm.
+ Nếu chọn được con số may mắn thì không cần trả lời gì cũng được 5
điểm. Kết thúc trò chơi đội nào nhiều điểm hơn đội đó thắng cuộc.
18

* Lưu y:
Trò chơi “Con sốmay mắn” không chỉcủng cốphép công c , phép trư mà ta
có thể sự dụng khi học về phép tính nhân và phép tính chia.
Trò chơi 7: Giải đáp nhanh.
a. Mục đích.
+ Luyện kĩ năng tính nhẩm các phép tính cộng, trư (tròn chục, tròn trăm,
tròn nghìn).
+ Rèn luyện ki ñ ăng tính toán nhanh
nhạy. b. Chuẩn bị.
+ Chọn 2 đội chơi, mỗi đội tự đặt tên cho mình (chẳng hạn Thỏ Trắng Thỏ Nâu..)
c. Luâṭchơi
+ Chơi thi đua giữa hai nhóm. Đại diện hai nhóm oản tù tì xem bên nào ra
đề trước. Nhóm thứ nhất nêu tên một phép tính cộng trư các số tròn chục, tròn
trăm, nhóm thứ hai trả lời kết quả. Nếu nói sai các em ở dưới được quyền trả lời.
+ Sau khi trả lời, nhóm thứ hai nêu nhanh một phép tính khác yêu cầu
nhóm thứ nhất trả lời. Tiến hành tương tự sau khoảng 5 phút thì dưng lại xem
hai nhóm có bao nhiêu kết quả đúng.Mỗi kết quả đúng ghi 10 điểm. Nhóm nào
nhiều điểm sẽ thắng cuộc.
* Lưu y:
Khi cô giáo hô hiêụ lênḥ vàgiơ hai lá cờ trên hai tay về hai phía (sang ngang)
yêu cầu các em nghe , giơ biển lên cao vàxếp mỗi đôịmôṭhàng ngang , bắt đầu tư
cô giáo . Khi cô đưa hai lácờsong song vềphiá trước các em tâp c hơp c hàng dọc.
2.2. Trò chơi củng cố mối quan hê Cphép cộng, phép trư
Trò chơi 8: Đoán sốtôi nghi ̃
a. Mục đích.
+ Rèn cho người chơi kỹnăng tiń h toán nhanh và vân dung c tốt quy tắc tinh́
nhẩm với phép tinh́ công,c trư trong pham vi 1000.
b. Chuẩn bi. c

19