thể chế chính trị

Bµi 1
Bµi 1
: NhËp m«n
: NhËp m«n
ThÓ chÕ chÝnh trÞ thÕ giíi
ThÓ chÕ chÝnh trÞ thÕ giíi
Ngµy 25/2/2008
Ngµy 25/2/2008
Ph¹m Quang Minh
Ph¹m Quang Minh
Khoa Quèc tÕ häc, Tr­êng
Khoa Quèc tÕ häc, Tr­êng
Đ
Đ
HKHXHNV
HKHXHNV


0904.696062
0904.696062
Nội dung
Nội dung

Chính trị là gì?
Chính trị là gì?

Thể chế chính trị là gì?
Thể chế chính trị là gì?

Vai trò của thể chế chính trị
Vai trò của thể chế chính trị

1. Ch
1. Ch
ính trị là gì?
ính trị là gì?

Chính trị là sự thực thi quyền lực (
Chính trị là sự thực thi quyền lực (
Politics is
Politics is
the exercise of power
the exercise of power
)
)

Chính trị là sự phân phối công những thứ có
Chính trị là sự phân phối công những thứ có
giá trị (
giá trị (
politics is the public allocation of
politics is the public allocation of
things that are valued
things that are valued
)
)

Chính trị là sự giải quyết các xung đột
Chính trị là sự giải quyết các xung đột
(
(
Politics is the resolution of conflict

Politics is the resolution of conflict
)
)

Chính trị là sự cạnh tranh giữa các cá nhân và
Chính trị là sự cạnh tranh giữa các cá nhân và
nhóm theo đuổi lợi ích riêng của họ (
nhóm theo đuổi lợi ích riêng của họ (
Politics is
Politics is
the competition among individuals and groups
the competition among individuals and groups
pursuing their own interests
pursuing their own interests
)
)
1. Ch
1. Ch
ính trị là gì?
ính trị là gì?

Chính trị là sự xác định ai được gì, bao
Chính trị là sự xác định ai được gì, bao
giờ và như th
giờ và như th
ế
ế
nào (
nào (
politics is the

politics is the
determination of who gets what, when,
determination of who gets what, when,
and how
and how
)
)

Chính trị là quá trình mà thông qua đó
Chính trị là quá trình mà thông qua đó
quy
quy
ề
ề
n lực và ảnh hưởng được sử dụng
n lực và ảnh hưởng được sử dụng
nh
nh
ằ
ằ
m đạt được những giá trị và lợi ích
m đạt được những giá trị và lợi ích
nh
nh
ấ
ấ
t định (
t định (
politics is the process through
politics is the process through

which power and influence are used in
which power and influence are used in
the promotion of certain values and
the promotion of certain values and
interests
interests
)
)
1.1. Quan ni
1.1. Quan ni
m ca C. Mỏc
m ca C. Mỏc

Chính trị thuộc lĩnh vực quyền lực
Chính trị thuộc lĩnh vực quyền lực

Quyền lực
Quyền lực
phân phối không đồng đều
phân phối không đồng đều
gĩưa các tầng
gĩưa các tầng
lớp xã hội
lớp xã hội

Phân phối thiếu binh đẳng gây nên
Phân phối thiếu binh đẳng gây nên
xung đột và đấu
xung đột và đấu
tranh giai cấp

tranh giai cấp
.
.



Nhà nước là thực thể ưu việt có kh
Nhà nước là thực thể ưu việt có kh


n
n


ng gỉai quyết/chi
ng gỉai quyết/chi
phối xung đột
phối xung đột

Chính trị là một quá tr
Chính trị là một quá tr
ỡ
ỡ
nh qua đó các giai cấp có xung
nh qua đó các giai cấp có xung
đột về quyền lợi đấu tranh để giành lấy quyền lực nhà
đột về quyền lợi đấu tranh để giành lấy quyền lực nhà
nước
nước

Chính trị là xấu xa, ph
Chính trị là xấu xa, ph
i
i
loại bỏ chính trị khỏi đời sống
loại bỏ chính trị khỏi đời sống
.
.

Không còn giai cấp, không còn nhà nước, không còn
Không còn giai cấp, không còn nhà nước, không còn
chính trị
chính trị
.
.



1.2. Quan niệm của
1.2. Quan niệm của


M. Weber
M. Weber

Chính trị thuộc lĩnh vực quyền lực và nhà nước
Chính trị thuộc lĩnh vực quyền lực và nhà nước

Không đồng ý: có thể loại trừ chính trị.
Không đồng ý: có thể loại trừ chính trị.

Chính trị và nhà nước cần thiết cho loài người.
Chính trị và nhà nước cần thiết cho loài người.

Chính trị là quá tr
Chính trị là quá tr
ỡ
ỡ
nh để
nh để

(1) giành lấy quyền lực
(1) giành lấy quyền lực

(2)
(2)
nh
nh
hưởng sự phân phối quyền lực gi
hưởng sự phân phối quyền lực gi


a các
a các
quốc gia hoặc gi
quốc gia hoặc gi


a các thành phần trong một quốc
a các thành phần trong một quốc

gia.
gia.



Xung đột giai cấp chỉ là một phần của quá tr
Xung đột giai cấp chỉ là một phần của quá tr
ỡ
ỡ
nh
nh
này.
này.

Giành và
Giành và


nh hưởng quyền lực nhà nước không
nh hưởng quyền lực nhà nước không
ch
ch


v
v
ỡ
ỡ
quyền lợi giai cấp.
quyền lợi giai cấp.

1.3. Quan niệm của
1.3. Quan niệm của


David Easton
David Easton

Chính trị là phân phối có thẩm quyền các giá trị
Chính trị là phân phối có thẩm quyền các giá trị
.
.

"một hệ thống chính trị là một tập hợp các quan hệ
"một hệ thống chính trị là một tập hợp các quan hệ
tiếp xúc, được tách ra khỏi tổng thể của hành vi xã
tiếp xúc, được tách ra khỏi tổng thể của hành vi xã
hội, mà qua đó các giá trị được phân phối cho xã
hội, mà qua đó các giá trị được phân phối cho xã
hội một cách có thẩm quyền
hội một cách có thẩm quyền



Có thẩm quyền: nh
Có thẩm quyền: nh
ng ngi b nh hng
ng ngi b nh hng
ph
ph

i
i
hoặc nên tuân theo nh
hoặc nên tuân theo nh


ng quyết định thực hiện
ng quyết định thực hiện
phân phối
phân phối
.
.

Weber v Easton: Khuynh h
Weber v Easton: Khuynh h


ng
ng
nghiờn cu nh
nghiờn cu nh
n
n


c,
c,

i
i
tượng nghiên cứu: chỉ là nh n
tượng nghiên cứu: chỉ là nh n


c, lãnh
c, lãnh
đạo chính phủ, quân đội, bộ máy hành chính,
đạo chính phủ, quân đội, bộ máy hành chính,
chính sách, sự tranh giành quyền lực bên trong
chính sách, sự tranh giành quyền lực bên trong
nhà nước, quan hệ gi
nhà nước, quan hệ gi


a nhà nước của các quốc gia
a nhà nước của các quốc gia
khác nhau.
khác nhau.


1.4. Quan niệm của Bernard Crick
1.4. Quan niệm của Bernard Crick

Nhấn mạnh vào chính phủ
Nhấn mạnh vào chính phủ

Chính trị: chính phủ dưới một dạng nhất định- một
Chính trị: chính phủ dưới một dạng nhất định- một

phương thức đặc biệt để làm nên và thực hiện chính
phương thức đặc biệt để làm nên và thực hiện chính
sách, quy chế và luật lệ tác động đến xã hội
sách, quy chế và luật lệ tác động đến xã hội

Chính trị: một hoạt động thông qua đó các tập thể
Chính trị: một hoạt động thông qua đó các tập thể
cùng chung một số quyền lợi được hoà gi
cùng chung một số quyền lợi được hoà gi
i
i
bằng cách
bằng cách
chia cho họ một phần quyền lực cân xứng với tầm
chia cho họ một phần quyền lực cân xứng với tầm
quan trọng của họ đối với sự tồn vong và lợi ích của
quan trọng của họ đối với sự tồn vong và lợi ích của
cộng đồng
cộng đồng
.
.

Chính trị đòi hỏi khoan dung, đa dạng, bàn bạc, thảo
Chính trị đòi hỏi khoan dung, đa dạng, bàn bạc, thảo
luận, trao đổi; Chính trị là một điều tốt; Loại bỏ chính
luận, trao đổi; Chính trị là một điều tốt; Loại bỏ chính
trị sẽ dẫn tới chuyên chế.
trị sẽ dẫn tới chuyên chế.

phân tích các điều kiện nuôi dưỡng chính trị và các

phân tích các điều kiện nuôi dưỡng chính trị và các
hoàn c
hoàn c


nh phá hoại nó.
nh phá hoại nó.
1.5. Quan niệm của Andrian Leftwich và Harold
1.5. Quan niệm của Andrian Leftwich và Harold
Lasswell
Lasswell

Tập trung vào
Tập trung vào
hoạt động
hoạt động
hơn là vào vị trí
hơn là vào vị trí
của chính trị.
của chính trị.

Chính trị
Chính trị
bao gồm tất c
bao gồm tất c


các hoạt động
các hoạt động
hợp tác và xung đột, bên trong và

hợp tác và xung đột, bên trong và
g
g


a
a
các xã hội, mà nhờ đó loài người lo tổ
các xã hội, mà nhờ đó loài người lo tổ
chức việc sử dụng, SX và phân phối các
chức việc sử dụng, SX và phân phối các
tài nguyên trong tiến tr
tài nguyên trong tiến tr
ỡ
ỡ
nh SX và tái SX
nh SX và tái SX
đời sống xã hộ
đời sống xã hộ
i.
i.

Chính trị là vấn đề ai sẽ được g
Chính trị là vấn đề ai sẽ được g
ỡ
ỡ
, bao giờ
, bao giờ
và bằng cách nào.
và bằng cách nào.