Hành vi bạo lực học đường của học sinh trường phổ thông trung học và giải pháp công tác xã hội trong việc phòng ngừa hành vi bạo lực của học sinh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------

PHẠM THỊ QUỲNH NGA

HÀNH VI BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG CỦA HỌC SINH TRƢỜNG
PHỔ THÔNG TRUNG HỌC VÀ GIẢI PHÁP CÔNG TÁC XÃ HỘI
TRONG VIỆC PHÒNG NGỪA BẠO LỰC CỦA HỌC SINH
(Nghiên cứu tại hai trường PTTH Nguyễn Tất Thành và
Phan Huy Chú, trên địa bàn Hà Nội)

LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH: CÔNG TÁC XÃ HỘI

Hà Nội - 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------

PHẠM THỊ QUỲNH NGA

HÀNH VI BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG CỦA HỌC SINH TRƢỜNG
PHỔ THÔNG TRUNG HỌC VÀ GIẢI PHÁP CÔNG TÁC XÃ HỘI
TRONG VIỆC PHÒNG NGỪA BẠO LỰC CỦA HỌC SINH
(Nghiên cứu tại hai trường PTTH Nguyễn Tất Thành và
Phan Huy Chú, trên địa bàn Hà Nội)
LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH: CÔNG TÁC XÃ HỘI

Mã số: 60.90.01.01

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Như Trang

Hà Nội - 2014


LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thiện công trình luận văn, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn
sâu sắc tới tiến sĩ Nguyễn Thị Như Trang, giảng viên hướng dẫn cùng tất cả
thầy cô giáo trong bộ môn CTXH nói riêng và các thầy cô trong khoa Xã hội
học trường ĐH KHXH & NV Hà Nội nói chung đã tận tình hướng dẫn tôi
hoàn thành một cách tốt nhất công trình này.
Bên cạnh đó tôi cũng xin kính gửi lời cảm ơn sâu sắc tới các thầy cô,
các bạn học sinh và các quý phụ huynh học sinh trường trung học phổ thông
Nguyễn Tất Thành, trường trung học phổ thông Phan Huy Chú, Hà Nội, đã
giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu.
Một lần nữa, tôi xin chân thành cảm ơn và gửi lời chúc tốt đẹp tới các
quý thầy cô, các bạn học sinh và các quý phụ huynh!
Hà Nội, ngày 20 tháng 10 năm 2014


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................ 1
2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu .................................................................... 2
2.1. Trên thế giới ........................................................................................ 2
2.2. Tại Việt Nam ..................................... Error! Bookmark not defined.
3. Ý nghĩa của vấn đề nghiên cứu ................ Error! Bookmark not defined.
3.1. Ý nghĩa khoa học............................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Ý nghĩa thực tiễn ............................... Error! Bookmark not defined.
4. Đối tượng, khách thể nghiên cứu ............. Error! Bookmark not defined.
5. Mục đích nghiên cứu ................................ Error! Bookmark not defined.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................... Error! Bookmark not defined.
7. Phạm vi nghiên cứu .................................. Error! Bookmark not defined.
8. Giả thuyết nghiên cứu .............................. Error! Bookmark not defined.
9. Phương pháp nghiên cứu.......................... Error! Bookmark not defined.
9.1. Phương pháp phân tích tài liệu .......... Error! Bookmark not defined.
9.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi . Error! Bookmark not defined.
9.3. Phương pháp phỏng vấn sâu ............. Error! Bookmark not defined.
10. Cấu trúc luận văn ................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN BẠO LỰC
HỌC ĐƢỜNG................................................. Error! Bookmark not defined.
1.1. Khái niệm về bạo lực và bạo lực học đườngError! Bookmark not defined.
1.2. Phân biệt bạo lực với bắt nạt ................. Error! Bookmark not defined.
1.3 Giải pháp công tác xã hội ....................... Error! Bookmark not defined.
1.4. Lý thuyết ứng dụng trong nghiên cứu ... Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Lý thuyết trao đổi ........................... Error! Bookmark not defined.
1.4.2. Lý thuyết nhận thức - hành vi ........ Error! Bookmark not defined.


1.4.3. Thuyết học tập xã hội ..................... Error! Bookmark not defined.
1.5.Học sinh PTTH và đặc điểm lứa tuổi ..... Error! Bookmark not defined.
1.5.1. Học sinh PTTH............................... Error! Bookmark not defined.

1.5.2. Đặc điểm lứa tuổi học sinh THPT.. Error! Bookmark not defined.
1.6. Khái quát địa bàn nghiên cứu ............... Error! Bookmark not defined.
1.6.1. Trường THPT A ............................. Error! Bookmark not defined.
1.6.2. Trường THPT B ............................. Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG VÀ NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HÀNH
VI BLHĐ TRONG CÁC TRƢỜNG PTTH . Error! Bookmark not defined.
2.1. Thực trạng bạo lực học đường trong trường PTTH trên địa bàn
Hà Nội .......................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1.Mức độ phổ biến của bạo lực học đường ....... Error! Bookmark not
defined.
2.1.2 Các hành vi bạo lực và hậu quả của bạo lực học đường .......... Error!
Bookmark not defined.
2.1.3 Đặc điểm của học sinh sử dụng bạo lực học đường................. Error!

Bookmark not defined.
2.2. Yếu tố tác động đến hành vi bạo lực học đường của học sinh PTTHError! Bookm
2.2.1. Gia đình .......................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Bạn bè ............................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Thầy cô và môi trường học đường . Error! Bookmark not defined.

Chƣơng 3: ĐỀ XUẤT VAI TRÒ CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG VIỆC
CAN THIỆP HÀNH VI BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG CỦA HỌC SINH
PTTH ............................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Những giải pháp ngăn chặn bạo lực học đường đã và đang thực hiện
trên địa bàn nghiên cứu ................................ Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Hòa giải và kỷ luật ......................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Mô hình phòng tham vấn tâm lý .... Error! Bookmark not defined.
3.2. Đề xuất giải pháp công tác xã hội trong trường họcError! Bookmark not defined
3.2.1 Giải pháp hòa giải, kỷ luật và mô hình công tác xã hội trường học
đang diễn ra tại địa bàn nghiên cứu.......... Error! Bookmark not defined.

3.2.2. Giải pháp can thiệp với học sinh .... Error! Bookmark not defined.


KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................ Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 4
PHỤ LỤC ........................................................ Error! Bookmark not defined.


DANH MỤC VIẾT TẮT
BL

: Bạo lực

BLHĐ

: Bạo lực học đường

CDC

: Center for disease control
: Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ

CTXH

: Công tác xã hội

GD-ĐT

: Giáo dục và đào tạo

TP

: Thành phố

TPHCM

: Thành phố Hồ Chí Minh

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thông

UBDSGĐTE

: Ủy ban dân số gia đình trẻ em (Cục trẻ em)

UNICEF

: Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc

UNESCO

: Tổ chức giáo dục khoa học và văn hóa Liên Hợp Quốc


DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Mức độ chứng kiến BLHĐ ............. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.2 : Mức độ sử dụng BLHĐ của học sinh ........... Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.3: Đối tượng sử dụng bạo lực học đường của học sinh ............... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.4: Khả năng lặp lại hành vi BL của học sinh ..... Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.5: Hậu quả sau khi học sinh có hành vi xô xát .. Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.6: Tỷ lệ giới tính học sinh sử dụng BLHĐ ........ Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.7: Mối quan hệ giữa hành vi BLHĐ của học sinh với giới tính .. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.8: Giới tính của học sinh khi tham gia xô xát .... Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.9: Mối quan hệ giữa độ tuổi và hành vi xô xát của học sinh. ...... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.10: Mối quan hệ trường học và hành vi BLHĐ . Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.11 Sự quan tâm của cha mẹ với có hành vi xô xát của học sinh . Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.12: Phản ứng của bố mẹ khi biết con cái có hành vi xô xát ........ Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.13: Học sinh tâm sự với cha mẹ và việc học sinh xô xát ............ Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.14: Mối quan hệ bạn bè của học sinh . Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.15: Mối liên giữa quan hệ chất lượng bạn bè và hành vi BLHĐ
của học sinh .................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.16: Mối quan hệ giữa việc hài lòng về quan hệ bạn bè trong
trường và hành vi xô xát của học

sinh…………………………...Error! Bookmark not defined.


Bảng 2.17: Phản ứng của học sinh khi thấy bạn bè có hành vi BLHĐ.... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.18: Phản ứng của học sinh khi chứng kiến BLHĐ .. Error! Bookmark
not defined.
Bảng 2.19: Phản ứng của học sinh với hành vi BLHĐ .. Error! Bookmark not
defined.
Bảng 2.20: Thái độ của GVCN với hành vi xô xát của học sinh ............. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.21: Biện pháp của nhà trường với hành vi xô xát của học sinh .. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.22: Mối quan hệ hành vi xô xát và cảm xúc không hài lòng với
môi trường học đường của học sinh............. Error! Bookmark not
defined.

DANH MỤC SƠ ĐỒ
Biểu 2.1: Các dạng hành vi BLHĐ ................. Error! Bookmark not defined.

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Bạo lực học đường (BLHĐ) không phải là vấn đề mới nhưng cũng
chưa bao giờ cũ trong xã hội hiện nay. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế
thị trường, sự mở cửa hội nhập, giao thoa văn hóa đã có những tác động làm
biến đổi lối sống của đại bộ phận dân cư theo cả hai hướng tích cực lẫn tiêu
cực. Đặc biệt trong giới trẻ hiện nay, với những điều kiện mới và môi trường
mới làm biến đổi nhận thức của họ một cách sâu sắc, rõ nét. Một mặt, họ có
bản lĩnh cũng như lối sống hiện đại, bắt kịp với xu thế trên toàn thế giới, đáp
ứng được đòi hỏi của một xã hội công nghiệp. Mặt khác, lối sống thực dụng

và sự mai một các giá trị chuẩn mực xã hội cũng theo đó mà gia tăng.


Hiện nay, trẻ ở độ tuổi vị thành niên với những đặc điểm tâm sinh lý
nhạy cảm rất dễ bị lôi kéo, dụ dỗ theo những mặt trái của xã hội. Số lượng trẻ
em chưa thành niên tham gia vào tệ nạn xã hội cũng như làm trái pháp luật
ngày càng gia tăng đáng báo động. Nghiêm trọng hơn là những chuẩn mực
của xã hội, đạo đức con người ngày càng bị vi phạm. Gần đây, liên tục xuất
hiện các trường hợp BLHĐ gây chấn động dư luận xã hội. Ban đầu chỉ là
những xích mích nhỏ trong lớp học nhưng do thiếu kinh nghiệm và kỹ năng
giải quyết vấn đề, mâu thuẫn nhỏ trở thành nguyên nhân của các vụ ẩu đả,
thậm chí là chém giết lẫn nhau trong học sinh.
BLHĐ ngày càng diễn biến phức tạp dưới nhiều hình thức khác
nhau. Bên cạnh tình trạng các nam sinh đánh chém nhau được coi là rất
phổ biến thì việc nữ sinh xúc phạm, xỉ nhục, đánh nhau không ngừng tăng
lên trong thời gian gần đây. Cũng như vây, hàng loạt vụ học sinh bị thầy
cô bạo lực xuất hiện trên các diễn đàn, mạng xã hội, báo chí, youtube...
gây xôn xao dư luận về nhân phẩm và đạo đức nghề giáo viên. Nhưng
không chỉ thầy cô đối xử thô bạo với học sinh mà ngược lại có những học
sinh bạo lực với chính thầy cô của mình chỉ do những hiểu nhầm, mâu
thuẫn nhỏ trong quá trình tiếp xúc, học tập.
Xây dựng đạo đức con em, chính là xây dựng nền đạo đức cho xã hội,
đem lại sự công bằng văn minh, tốt đẹp cho quốc gia. Do đó rất cần sự quan
tâm của các ban ngành, đoàn thể đến sự phát triển của thế hệ trẻ.
Thực trạng trên cho thấy vấn đề bạo lực phát sinh trong nhà trường thời gian
gần đây là đáng báo động, cần tới sự quan tâm giải quyết của toàn xã hội. Làm gì để
ngăn chặn, hạn chế BLHĐ để xây dựng một môi trường học đường lành mạnh, áp
dụng mô hình nào trong việc trợ giúp ngăn ngừa hành vi BLHĐ cho các em, để
trường học là cái nôi giáo dục tri thức và giáo dục làm người cho thế hệ trẻ? Chính
vì những lý do trên, tôi chọn đề tài:“Hành vi bạo lực học đường của học sinh

trường phổ thông trung học và giải pháp công tác xã hội trong việc phòng ngừa

2


hành vi bạo lực của học sinh” (qua nghiên cứu trường hợp trường PTTH Nguyễn
Tất Thành và PTTH Phan Huy Chú trên địa bàn TP Hà Nội).
2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
2.1. Trên thế giới
BLHĐ là vấn nạn toàn cầu và hiện nay đang gia tăng đáng báo động.
Trên thế giới có rất nhiều những công trình nghiên cứu về bạo lực học đường
nhằm tìm ra giải pháp ngăn chặn tình trạng trên, đảm bảo cho trẻ em có được
môi trường sống không bạo lực.
 Nguyên nhân BLHĐ
Một công trình nghiên cứu của Glew GM và các cộng sự tiến hành năm
2005 trên 3530 học sinh lớp ba, lớp bốn, lớp năm tại Mỹ với đề tài: “Bắt nạt,
tâm lý xã hội điều chỉnh và kết quả học tập ở trường tiểu học” [8] với mục
tiêu xác định tỷ lệ bắt nạt trong trường tiểu học và mối liên quan của nó với
nhà trường, thành tích học tập, hành động kỷ luật và cảm giác của bản thân:
buồn, an toàn, phụ thuộc. Kết quả của nghiên cứu cho thấy 23% trẻ em được
khảo sát đã từng tham gia bắt nạt, hoặc đã từng là kẻ bắt nạt, nạn nhân hoặc
cả hai. Nạn nhân và kẻ bắt nạt nạn nhân có thành tích học tập thấp hơn so với
những người ngoài cuộc. Tất cả 3 nhóm nêu trên đều có cảm giác không an
toàn khi ở trường học so với những đứa trẻ ngoài cuộc. Nạn nhân và kẻ bắt
nạt nạn nhân cho biết, họ cảm thấy rằng họ không thuộc về trường học. Họ
thường cảm thấy buồn bã nhiều hơn so với những đứa trẻ bình thường. Những
kẻ bắt nạt và nạn nhân của hành vi bắt nạt chủ yếu là nam giới. Tác giả đưa ra
kết luận: tỷ lệ bắt nạt thường xuyên của các học sinh tiểu học là đáng nể.
Đồng thời, mối liên hệ giữa hành vi bắt nạt đã chỉ ra rằng đây là một vấn đề
nghiêm trọng trong trường tiểu học. Các nghiên cứu được trình bày trong tài

liệu nà cho thấy sự cần thiết phải có các chương trình giảng dạy chống bạo
lực dựa trên bằng chứng ở bậc tiểu học.


Nhà tâm lý học tội phạm Đonvonga (Liên Xô cũ) cho biết: ảnh hưởng
của nhóm bạn không chính thức tiêu cực đến hành vi phạm pháp của trẻ em
được thể hiện qua bốn điểm sau: một là, các nhóm tiêu cực là cơ sở hình
thành quan điểm và định hướng dẫn đến hành vi phạm pháp, hai là trẻ vị
thành niên tuân theo những quyết định của nhóm dù bản thân có quan điểm
riêng. Sự phục tùng này lúc đầu có thể là hình thức, những dần dần có thể làm
thay đổi định hướng bên trong, ba là việc tham gia và nhóm bạn tiêu cực có
tác dụng làm tăng động cơ thực hiện tội phạm và làm cho cá nhân cảm thấy
tinh thần trách nhiệm đối với hành vi của mình giảm đi, bốn là, nhóm bạn tiêu
cực có vai trò quan trọng trong việc loại trừ nỗi sợ hãi của các thành viên
trước pháp luật.
 Thực trạng BLHĐ dưới cái nhìn của các nhà khoa học các nước
Năm 1994 Mushinski M với nghiên cứu có tên: “Bạo lực trong các
trường công lập của Mỹ” [14] trong loạt bài điều tra hàng năm của giáo viên
trường công lập MetLife Mỹ đã chỉ ra thực trạng hành vi bạo lực, nhận thức
của giáo viên, sinh viên và các quan chức thực thi pháp luật về tình trạng bạo
lực học đường trong các trường học. Những người tham gia khảo sát công
nhận bạo lực là một vấn đề trong các trường học của họ, tuy nhiên sự cảm
nhận về tầm quan trọng của vấn đề này lại có sự khác nhau giữa các nhóm.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu sách, báo, tạp chí:
1.

CDC (2008), Hiểu biết bạo lực học đường.

2.

Dan Olweus. Bắt nạt trường học, chúng ta biết gì và chúng ta có thể
làm gì? 1993

3.

Dan Olweus (1997) Chương chình nòng cốt chống lại bắt nạt và hành
vi chống đối xã hội của Olweus. Sách cầm tay giành cho giáo viên.

4.

David R.Dupper (1993),School Social Work (bản dịch tiếng Việt)


5.

Vũ Dũng, 2000, Từ điển tâm lý, NXBKhoa học-xã hội (trang 322-325)

6.

Nguyễn Hải Đăng (2007) Cẩm nang giáo dục lối sống và phòng chống
Bạo lực trong nhà trường. NXB Lao động.

7.

Võ Hương, Minh Đức (2009), Sân trường đổ máu vì đâu? Báo tuổi trẻ
số ra từ 23/6-25/6/2009

8.

Glew GM (2005), Bắt nạt, tâm lý xã hội điều chỉnh và kết quả học tập ở
trường tiểu học.

9.

Lê Văn Hồng (2000), Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm. NXB
Giáo dục,

10.

Liang H (2007), Bắt nạt, bạo lực và hành vi nguy hiểm ở học sinh
trung học Nam Phi.

11.

Vũ Thị Hương (2010), Cẩm nang giáo dục đạo đức, lối sống và phòng
chống bạo lực trong nhà trường-Hà Nội.NXB Văn hóa thông tin

12.

Phạm Mai Hương (2009), Thực trạng bạo lực học đường hiện nay, bài
viết trong Kỷ yếu hội thảo khoa học quốc tế Nhu cầu, định hướng và
đào tạo tâm lý học đường tại Việt Nam.

13.

Nguyễn Văn Lượt (11/2009) Bạo lực học đường: nguyên nhân và một
số biện pháp hạn chế, Hội thảo toàn quốc (tr 9-20)

14.

Mushinski M (1994), Bạo lực trong các trường công lập ở Mỹ.

15.

NXBLao động- Xã hội (2007), Giáo dục đào tạo Việt Nam thời hội nhập.

16.

NASW (2002), NASW standard for School Social Work Services (bản
dịch tiếng Việt

17.

Bùi Thị Xuân Mai, Thực trạng nhu cầu tham vấn tâm lý của học sinh sinh viên ở Việt Nam hiện nay.

18.

Nhiều tác giả ,Nhu cầu, định hướng và đào tạo tâm lý học đường tại
Việt Nam, Kỷ yếu hội thảo khoa học quốc tế, 2009


19.

Nhiều tác giả, Thúc đẩy nghiên cứu và thực hànhtâm lý học đường tại
Việt Nam, Kỷ yếu hội thảo khoa học quốc tế lần thứ 2 về tâm lý học
đường, 2011

20.

Nguyễn Thị Oanh. An sinh xã hội và các vấn đề xã hội. ĐH Mở BC
TP. Hồ Chí Minh, 1997

21.

Lê Văn Phú (2004), Công tác xã hội Socialwork, NXB Đại học Quốc
gia Hà Nội.

22.

Quốc hội nước CHXHCNVN (2003), Luật Giáo dục

23.

Standard of Effective Social Work, Minnepolis Publics School (bản
dịch tiếng Việt)

24.

Tài liệu phát tay về kỹ năng sống: Xác định vấn đề và giải quyết vấn đề.

25.

Hoàng Bá Thịnh, Bạo lực gia đình với trẻ em và giải pháp phòng ngừa,
Tạp chí Tâm lý học số 6/2007

26.

Hoàng Bá Thịnh, Bạo lực học đường, một vấn đề xã hội hiện nay, Bài

viết trong kỷ yêu hội thảo khoa học quốc tế Nhu cầu, định hướng và
đào tạo tâm lý học đường tại Việt Nam (tr 16-27)

27.

Mã Ngọc Thể (1998), Ảnh hưởng của nhóm bạn không chính thức đến
hành vi vi phạm của trẻ, Tạp chí tâm lý học số 4 (tr 22-26)

28.

Ông Thị Mai Thương, Hành vi bạo lực trong nữ sinh trung học phổ
thông, Khóa luận tốt nghiệp, trường ĐHKHXHNV Hà NộiHoàng
Khương Báo động nạn bạo lực học đường, báo tuổi trẻ 6/12/2007, 2007

29.

Janssew (2004), Liên hệ giữa thừa cân và béo phì với các hành vi bắt
nạt ở trẻ em tuổi đi học, Canada.

30.

Save the children. Áp dụng quyền trẻ em vào nhà trường. NXB Chính
trị quốc gia, 2004

31.

Nguyễn Thị Thu. Bạo lực gia đình - Nguyên nhân và giải pháp can
thiệp. Tạp chí Gia đình và trẻ em, kỳ 1, trang 12, tháng 6/ 2006

32.

Nguyễn Thị Thu. “Bạo hành trẻ em trong gia đình và nhà trường hiện
nay - thực trạng và giải pháp” . Viện Nghiên cứu Phát triển thành phố
Hồ Chí Minh . 27/5/2009

33.

Võ Thị Tường Vy, (2009) “Thực trạng công tác tham vấn học đường
và những kiến nghị đề xuất”

34.

Nguyễn Khắc Viện(2001) ,Từ điển Tâm lý học, NXB Văn hóa thông
tin, Hà Nội

Tài liệu Internet
35.

Bạo lực học đường gia tăng: Vai trò của gia đình, trách nhiệm xã hội ở
đâu? />
36.

Bạo lực học đường từ góc nhìn nhà quản lý giáo
dục />
37.

Bạo lực học đường - nhìn từ góc độ văn hóa và giáo dục
/>93&ID=1078

38.

Thực trạng bạo lực trong học đường
/>2_of_20081230.58655/20090330.59228.html

39.

Trẻ vị thanh niên phạm tội do ảnh hưởng của cha mẹ.


40.

/>
41.

Phòng chống bạo lực học đường: triển khai nhiều giải pháp đồng
bộ />

chong-bao-luc-hoc-duong-trien-khai-nhieu-giai-phap-dong-bo143139.aspx
42.

/>
43.

www.thamvantamly.wordpress.com

44.

/>
45.

/>