Quản lý hoạt động kiểm tra – đánh giá kết quả học tập trong đào tạo theo tín chỉ tại trường đại học y tế công cộng

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THANH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP TRONG ĐÀO TẠO THEO TÍN CHỈ
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 05

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Đức Chính

HÀ NỘI – 2014

i


ỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn ................................................................................................ i
Danh mục viết tắt .........................................................................................ii
Mục lục ........................................................................................................iii
Danh mục các bảng ......................................................................................vi
Danh mục các biểu đồ ..................................................................................viii
MỞ ĐẦU................................................................................................ 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ
TRONG ĐÀO TẠO THEO TÍN CHỈ Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG,
ĐẠI HỌC ................................................................................................ 6

1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu về quản lý kiểm tra – đánh
giá KQHT trong đào tạo theo tín chỉ ............................................................6
1.2. Các khái niệm cơ bản của luận văn........................................................9
1.2.1. Quản lý...............................................................................................9
1.2.2. Kiểm tra .............................................................................................11
1.2.3. Đánh giá .............................................................................................11
1.2.4. Kiểm tra - đánh giá .............................................................................13
1.2.5. Đánh giá kết quả học tập ................................................................ 13
1.3. Đào tạo theo tín chỉ và KTĐG trong đào tạo theo tín chỉ .......................14
1.3.1. Đào tạo theo tín chỉ ............................................................................14
1.3.2. Kiểm tra - đánh giá trong đào tạo theo tín chỉ ................................ 15
1.4. Quản lý kiểm tra - đánh giá KQHT trong đào tạo theo tín chỉ ...............15
1.4.1. Xây dựng kế hoạch KTĐG thể chế hóa và công khai cho sinh
viên, giảng viên ............................................................................................15
1.4.2. Tổ chức, chỉ đạo thực hiện kế hoạch...................................................17
1.4.3. Quy chế, quy trình kiểm tra – đánh giá trong đào tạo theo tín chỉ
17
1.4.4. Xây dựng và tập huấn quy trình tổ chức một kỳ thi kiểm tra –
đánh giá .......................................................................................................22
1.4.5. Thanh tra, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch .......................................25
1.4.6. Đảm bảo các điều kiện thực hiện kế hoạch .........................................26
1.4.7. Rút kinh nghiệm cải tiến kế hoạch kiểm tra – đánh giá KQHT ...........26
1.5. Những yếu tố tác động tới quản lý công tác kiểm tra - đánh giá KQHT .............
27

iii


Tiểu kết Chương 1 .......................................................................................30
Chương 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA – ĐÁNH

GIÁ VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT
QUẢ HỌC TẬP TRONG ĐÀO TẠO THEO TÍN CHỈ TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG ..............................................31
2.1. Khái quát về Trường Đại học Y tế Công cộng .......................................31
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển .........................................................31
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ..........................................................................33
2.1.3. Quy mô, ngành nghề đào tạo ..............................................................34
2.1.4. Cơ cấu tổ chức của trường và đội ngũ giảng viên, giảng viên, CBCNV..........
35
2.1.5. Hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật của nhà trường ................................37
2.2. Thực trạng hoạt động quản lý kiểm tra - đánh giá kết quả học tập
trong đào tạo theo tín chỉ tại Trường Đại học Y tế Công cộng......................40
2.2.1. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ...........................................................41
2.2.2. Thực trạng việc xây dựng kế hoạch kiểm tra - đánh giá thể chế
hóa và công khai cho sinh viên giảng viên trường Đại học Y tế Công cộng ...........
42
2.2.3. Thực trạng việc tổ chức thực hiện kế hoạch kiểm tra – đánh giá KQHT ...........47
2.2.4. Quy trình tổ chức một kỳ kiểm tra - đánh giá KQHT..........................49
2.2.5. Thực trạng việc thanh tra, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch ...............64
2.2.6. Đảm bảo các điều kiện thực hiện kế hoạch kiểm tra – đánh giá KQHT ..........
64
2.3. Đánh giá chung, nguyên nhân ...............................................................65
2.3.1. Đánh giá chung ..................................................................................65
2.3.2. Nguyên nhân ......................................................................................65
Tiểu kết Chương 2 .......................................................................................67
Chương 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP TRONG ĐÀO TẠO
THEO TÍN CHỈ TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG ..........68
3.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp ......................................................68
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích.....................................................68

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ......................................................68
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .....................................................70
3.2. Các biện pháp quản lý ...........................................................................70
3.2.1. Tập huấn nâng cao nhận thức, năng lực và trách nhiệm kiểm tra

iv


– đánh giá cho nhà quản lý, giảng viên và sinh viên ................................ 70
3.2.2. Tổ chức xây dựng kế hoạch và quy trình kiểm tra - đánh giá cho
các bộ môn và quản lý quy trình kiểm tra - đánh giá đó ...............................72
3.2.3. Bồi dưỡng giáo viên về kĩ thuật xây dựng đề thi TNKQ và cách
xử lí kết quả để nâng cao chất lượng ............................................................75
3.2.4. Tăng cường chỉ đạo việc ứng dụng công nghệ thông tin vào
quản lý và tổ chức hoạt động kiểm tra – đánh giá kết quả học tập của
sinh viên.......................................................................................................87
3.2.5. Tăng cường hoạt động thanh tra - kiểm tra công tác kiểm tra đánh giá .......................................................................................................88
3.2.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp .........................................................89
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp................90
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.............................................................92
1. Kết luận................................................................................................ 92
2. Khuyến nghị .............................................................................................93
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................94
PHỤ LỤC ................................................................................................ 96

v


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

Bước vào thế kỷ XXI với sự phát triển như vũ bão của cách mạng khoa
học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin và xu hướng toàn cầu hoá thì
vai trò của giáo dục ngày càng trở nên quan trọng hơn.
Giáo dục Việt Nam sau nhiều năm đổi mới đã đạt được rất nhiều thành
tựu quan trọng về mở rộng quy mô, đa dạng hóa các hình thức giáo dục nhất
là giáo dục đại học. Giáo dục đại học đứng trước những cơ hội và thách thức
mới nhưng vẫn còn nhiều bất cập, chất lượng và hiệu quả giáo dục còn thấp
chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước và phù hợp
xu thế hội nhập với thế giới. Chính vì vậy việc nâng cao chất lượng giáo dục
đại học đang được Đảng, Nhà nước và toàn xã hội quan tâm. Chính phủ có
chủ trương là đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học, cao đẳng, còn chủ
trương của Bộ giáo dục và Đào tạo là chuyển đổi quản lý đào tạo theo niên
chế sang quản lí đào tạo theo học chế tín chỉ. Trong “Quy hoạch mạng lưới
các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2001-2010” được Thủ tướng Chính
phủ phê duyệt theo quyết định 47/2001/QĐ-TTg có nêu: các trường cần “thực
hiện quy trình đào tạo linh hoạt, từng bước chuyển việc tổ chức quy trình đào
tạo theo niên chế sang học chế tín chỉ”. Chính vì thế mà đòi hỏi tất yếu các
nhà quản lí giáo dục Việt Nam phải có những biện pháp quản lí đồng thời
phải hiểu rõ và vận dụng tốt lý thuyết quản lí sự thay đổi trong giáo dục. Việc
chuyển đổi hình thức đào tạo từ niên chế sang tín chỉ được thể hiện rõ nhất
trong khâu kiểm tra - đánh giá kết quả học tập (KQHT) của sinh viên.
Chương trình đào tạo quyết định chất lượng của quá trình đào tạo. Kiểm
tra - đánh giá (KTĐG) quyết định chất lượng của việc thực thi chương trình đào
tạo vì vậy KTĐG là hoạt động quan trọng giúp nhà trường đánh giá được chất
lượng đào tạo. Hoạt động kiểm tra - đánh giá nếu được tổ chức đều đặn và thích

1


hợp thì chất lượng đào tạo sẽ không ngừng được nâng cao. Tuy nhiên, thực tiễn

giáo dục đại học cho thấy hoạt động KTĐG chưa nhận được sự quan tâm đúng
mức của cán bộ quản lý và giảng viên. Cán bộ quản lý, giảng viên chưa được
trang bị kỹ thuật, kiến thức về khoa học kiểm tra - đánh giá và các hình thức,
phương pháp KTĐG. Bên cạnh đó công tác tổ chức KTĐG chưa được kiểm soát
tốt, hình thức, phương pháp kiểm tra còn nhiều bất cập, chưa đánh giá được mục
tiêu đào tạo toàn diện. Do đó kiểm tra - đánh giá ở các trường Đại học vẫn chưa
khách quan và chưa phản ánh đúng thực chất chất lượng đào tạo.
Trường Đại học Y tế Công cộng là cơ sở duy nhất hiện nay trong cả
nước chuyên về đào tạo cử nhân Y tế Công cộng. Tuy nhiên số lượng, chất
lượng và hiệu quả đào tạo vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của
nhà trường và nhu cầu của xã hội. Trước yêu cầu của xã hội về việc đổi mới
và nâng cao chất lượng đào tạo và chủ trương của Chính phủ, của Bộ Giáo
dục và Đào tạo Nhà trường phải tiến hành chuyển đổi từ hình thức đào tạo
niên chế sang hình thức đào tạo theo tín chỉ nên Nhà trường phải đổi mới
chương trình, nội dung, phương pháp,...cho phù hợp với hình thức đào tạo
theo tín chỉ. Trong các yếu tố này thì kiểm tra – đánh giá kết quả học tập của
sinh viên là một trong những yếu tố quan trọng mang tính chất đột phá thể
hiện rõ sự khác biệt của hình thức đào tạo theo tín chỉ so với hình thức đào tạo
theo niên chế. Mặc dù nhà trường có rất nhiều cố gắng nhưng hoạt động kiểm
tra – đánh giá kết quả học tập của sinh viên vẫn còn nhiều hạn chế chưa thể
hiện rõ đặc trưng của hình thức đào tạo theo tín chỉ và chưa thực sự phát huy
hết vai trò quan trọng của công tác này trong việc nâng cao chất lượng đào
tạo, việc quản lý hoạt động này tại trường cũng còn nhiều vấn đề cần phải cải
tiến chính vì vậy nên tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài : “Quản lý hoạt động
kiểm tra – đánh giá kết quả học tập trong đào tạo theo tín chỉ tại trường
Đại học Y tế Công cộng” làm đề tài luận văn tốt nghiệp cao học, chuyên

2

ngành quản lí giáo dục với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng đào tạo
của Nhà trường trong giai đoạn này.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra
– đánh giá kết quả học tập trong đào tạo theo tín chỉ tại trường Đại học Y tế
Công cộng nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của kiểm tra - đánh giá kết quả học tập trong đào
tạo theo tín chỉ.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động kiểm tra - đánh giá và quản lý
hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập trong đào tạo theo tín chỉ tại
Trường Đại học Y tế công cộng.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động
kiểm tra - đánh giá kết quả học tập trong đào tạo theo tín chỉ tại Trường
Đại học Y tế Công cộng.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập
trong đào tạo theo tín chỉ tại Trường Đại học Y tế Công cộng.
4.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả
học tập trong đào tạo theo tín chỉ tại Trường Đại học Y tế Công cộng.
5. Giả thuyết khoa học của đề tài
Hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập trong đào tạo theo tín chỉ
tại Trường Đại học Y tế Công cộng chính xác, khách quan, giảm áp lực cho
giảng viên và sinh viên, đáp ứng yêu cầu nâng chất lượng quá trình đào tạo
theo tín chỉ nếu áp dụng các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra - đánh giá
kết quả học tập được đề xuất trong luận văn.

3

6. Phạm vi nghiên cứu
- Luận văn nghiên cứu hoạt động kiểm tra - đánh giá kết quả học tập trong
đào tạo theo tín chỉ áp dụng với đối tượng cử nhân.
- Khảo sát và sử dụng các số liệu từ CNCQ K8(2010) đến CNCQ K11
(2013).
7. Phương pháp nghiên cứu
Tôi sử dụng phối hợp các phương pháp sau để triển khai các nội dung
nghiên cứu trong luận văn.
7.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu lý luận
Mục đích: Nhằm thu thập thông tin về các vấn đề có liên quan làm cơ
sở lí luận cho đề tài.
Công cụ: Thông tin, số liệu, tài liệu của các nghiên cứu trong và ngoài
nước đã công bố.
(Các dữ liệu mà luận văn nghiên cứu nằm trong danh mục tài liệu tham khảo)
Cách tiến hành: Tìm hiểu thu thập, đọc, nghiên cứu, phân tích, tổng
hợp, khái quát hóa các tài liệu có liên quan ở trong và ngoài nước làm cơ sở lí
luận cho đề tài.
7.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu
Mục đích: Nhằm thu thập ý kiến của cán bộ quản lý, giảng viên và
sinh viên về thực trạng kiểm tra – đánh giá KQHT trong đào tạo theo tín
chỉ của trường Đại học Y tế Công cộng.
Công cụ: (Xem thông tin chi tiết trong phụ lục)
-

Phiếu điều tra sinh viên

-

Phiếu trưng cầu ý kiến của cán bộ quản lý

-

Phiếu trưng cầu ý kiến của giảng viên
Cách tiến hành: Thiết kế bảng hỏi; phát cho mỗi cán bộ quản lý,

giảng viên, sinh viên 1 phiếu điều tra và đề nghị họ trả lời. Hướng dẫn cách
trả lời từng nội dung trong phiếu (nếu người trả lời thắc mắc). Trong phiếu

4


có một vài câu hỏi mở. Sau đó tổng hợp, phân tích so sánh đưa ra sự đánh
giá lại làm cơ sở cho việc điều tra thực trạng.

7.3. Phương pháp phỏng vấn sâu
Mục đích: Nhằm kiểm chứng theo xác xuất từ 5- 9% kết quả thu
qua phiếu điều tra, hỗ trợ cho phương pháp điều tra bằng phiếu về thực
trạng kiểm tra – đánh giá KQHT trong đào tạo theo tín chỉ cho sinh viên ở
trường Đại học Y tế Công cộng.
Công cụ:
- Các câu hỏi ý kiến GV, sinh viên
- Ghi chép và thu băng trong quá trình đàm thoại
Cách tiến hành: Đưa ra các câu hỏi rồi phỏng vấn cán bộ quản lý,
giảng viên ...để biết ý kiến của họ về thực trạng kiểm tra – đánh giá KQHT
trong đào tạo theo tín chỉ của sinh viên. Ngoài ra cũng phỏng vấn SV để có
thông tin phản hồi về việc quản lý hoạt động kiểm tra – đánh giá KQHT

5