Sử dụng thơ ca cách mạng để gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử việt nam (1954 – 1975) lớp 12 trung học phổ thông – chương trình chuẩn

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

BÙI THỊ DINH

SỬ DỤNG THƠ - CA CÁCH MẠNG ĐỂ GÂY HỨNG THÚ CHO
HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ VIỆT NAM (1954 -1975) LỚP
12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG - CHƯƠNG TRÌNH CHUẨN

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM LỊCH SỬ

HÀ NỘI - 2015

i


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

BÙI THỊ DINH

SỬ DỤNG THƠ - CA CÁCH MẠNG ĐỂ GÂY HỨNG THÚ CHO
HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ VIỆT NAM (1954 -1975) LỚP
12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG - CHƯƠNG TRÌNH CHUẨN

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƯ PHẠM LỊCH SỬ

Chuyên ngành: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
(BỘ MÔN LỊCH SỬ)
Mã số: 60 14 01 11

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Thế Bình

HÀ NỘI - 2015

ii


MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn ................................................................................................ i
Danh mục viết tắt .........................................................................................ii
Mục lục ........................................................................................................
iii
Danh mục các bảng ......................................................................................v
Danh mục các biểu đồ ..................................................................................
vi
MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC SỬ
DỤNG SỬ DỤNG THƠ - CA CÁCH MẠNG TRONG DẠY
HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ...................7
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................ 7
1.1.1. Tài liệu nước ngoài .............................................................................7
1.1.2. Tài liệu trong nước .............................................................................8
1.2. Cơ sở lí luận ..........................................................................................
12
1.2.1. Một số khái niệm cơ bản................................................................ 12
1.2.2. Phân loại thơ - ca cách mạng ..............................................................
17
1.2.3. Cơ sở xuất phát của vấn đề ................................................................
27

1.2.4. Vai trò, ý nghĩa của việc sử dụng thơ - ca cách mạng để gây
hứng thú cho học sinh trong giờ học lịch sử .................................................
30
1.3. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................
35
1.3.1. Về phía giáo viên ................................................................................
35
1.3.2.Về phía học sinh ..................................................................................
38
1.3.3. Nguyên nhân, thực trạng và định hướng khắc phục ............................
41
Tiểu kết Chương 1........................................................................................
42
Chương 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬ DỤNG THƠ - CA CÁCH
MẠNG TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ VIỆT NAM (1954 – 1975)
LỚP 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG - CHƯƠNG TRÌNH CHUẨN
43
ĐỂ GÂY HỨNG THÚ HỌC TẬP LỊCH SỬ CHO HỌC SINH ..............
2.1. Vị trí, mục tiêu và nội dung cơ bản của lịch sử Việt Nam giai đoạn
1954 -1975 ...............................................................................................................
43
2.1.1. Vị trí ................................................................................................ 43
2.1.2. Mục tiêu .............................................................................................
44

iii


2.1.3. Nội dung cơ bản của lịch sử Việt Nam giai đoạn 1954 – 1975............
46

2.2. Xác định nội dung kiến thức có thể và cần sử dụng thơ - ca cách
mạng để gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử Việt Nam
1954 – 1975.................................................................................................48
2.3. Một số yêu cầu khi sử dụng thơ - ca cách mạng trong dạy học
Lịch sử ở trường phổ thông ..........................................................................
52
2.3.1. Việc sử dụng thơ - ca cách mạng phải đảm bảo tính Đảng, tính
khoa học ...................................................................................................................
52
2.3.2. Sử dụng thơ - ca cách mạng phải phù hợp với nội dung môn
học, bài học ................................................................................................53
2.3.3. Sử dụng thơ - ca cách mạng phải đảm tuân thủ các nguyên tắc
dạy học nhằm phát huy tính tích cực của học sinh. ................................ 54
2.3.4. Đảm bảo tính cụ thể, tính xúc cảm của thơ - ca cách mạng .................
54
2.3.5. Sử dụng thơ - ca cách mạng trong DHLS phải mang tính điển
hình, kết hợp chặt chẽ với các loại tài liệu tham khảo và các biện
pháp khác để nâng cao hiệu quả bài học. ......................................................
55
2.4. Một số biện pháp sử dụng thơ - ca cách mạng để để gây hứng thú
cho học sinh trong dạy học lịch sử Việt Nam (1954 - 1975) lớp 12
trung học phổ thông - chương trình chuẩn ....................................................
55
2.4.1. Sử dụng thơ - ca để tạo tình huống có vấn đề và định hướng
kiến thức cơ bản của bài. ..............................................................................
55
2.4.2. Sử dụng thơ - ca để tổ chức học sinh lĩnh hội kiến thức mới ...............
59
2.4.3. Sử dụng thơ - ca cách mạng kết hợp các phương tiện kĩ thuật,
phim tư liệu… để nâng cao hiệu quả bài học ................................................

71
2.5. Thực nghiệm sư phạm ...........................................................................
76
2.5.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ..........................................................
76
2.5.2. Đối tượng, thời gian, địa bàn thực nghiệm sư phạm............................
76
2.5.3. Phương pháp và nội dung thực nghiệm sư phạm................................77
2.5.4. Kết quả thực nghiệm sư phạm ............................................................
78
2.5.5. Kết luận rút ra từ thực nghiệm sư phạm ..............................................
83
Tiểu kết Chương 2........................................................................................
83
85
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................................
1. Kết luận ................................................................................................ 85
2. Khuyến nghị .............................................................................................
86
88
TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................

iv