Phát triển du lịch hoa ở hà nội

Phát triển du lịch hoa ở Hà Nội

Nguyễn Mai Li

Trường Đại học KHXH&NV
Luận văn ThS ngành: Du lịch; Mã số: chuyên ngành đào đạo thí điểm
Người hướng dẫn: PGS.TS Phạm Trung Lương
Năm bảo vệ: 2013

Abstract: Hệ thống hoá những vấn đề lý luận liên quan đến du lịch hoa. Kinh nghiệm phát
triển du lịch hoa và bài học cho phát triển du lịch hoa ở Hà Nội. Tiềm năng và hiện trạng phát
triển du lịch hoa ở Hà Nội. Định hướng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội. Đưa ra những giải
pháp chủ yếu để phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.
Keywords: Du lịch; Phát triển Du lịch; Du lịch hoa
Content:


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 3
1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 3
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................................... 4
3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài ........................................................................ 4
4. Phƣơng pháp nghiên cứu..................................................................................... 5
5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu....................................................................... 5
6. Cấu trúc của luận văn .......................................................................................... 5
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN CỦA DU
LỊCH HOA................................................................................................................ 6
1.1.Du lịch và các loại hình du lịch ......................................................................... 6
1.1.1. Du lịch .............................................................................................................. 6
1.1.2. Sản phẩm du lịch .............................................................................................. 6
1.1.3. Các loại hình du lịch và xu hướng phát triển .................................................. 6

1.2. Du lịch hoa ......................................................................................................... 6
1.2.1. Khái niệm du lịch hoa ...................................................................................... 6
1.2.2. Một số điểm đặc trưng của tài nguyên du lịch hoa.......................................... 7
1.3. Những yếu tố ảnh hƣởng đến sự phát triển của du lịch hoa ......................... 7
1.3.1. Điều kiện tài nguyên ........................................................................................ 7
1.3.2. Cơ sở vật chất kỹ thuật và cơ sở hạ tầng ......................................................... 7
1.3.3. Các chủ trương, chính sách ............................................................................. 8
1.4. Vai trò của du lịch hoa ...................................................................................... 8
1.4.1. Xét ở góc độ kinh tế .......................................................................................... 8
1.4.2 Xét ở góc độ xã hội ............................................................................................ 8
1.4.3. Xét ở góc độ phát triển bền vững ..................................................................... 8
1.5. Sự phát triển của du lịch hoa trên thế giới và ở Việt Nam............................ 8
1.5.1. Trên thế giới ..................................................................................................... 8
1.5.2. Tại Việt Nam .................................................................................................... 9
CHƢƠNG 2: TIỀM NĂNG VÀ HIỆN TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH HOA
Ở HÀ NỘI ................................................................................................................ 9
2.1 Tiềm năng phát triển Du lịch hoa ở Hà Nội .................................................... 9
2.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................................ 9
2.1.1.1. Địa hình............................................................................................. 9
2.1.1.2. Khí hậu .............................................................................................. 9
2.1.1.3. Thổ nhưỡng ..................................................................................... 10
2.1.1.4. Nguồn nước ngọt ............................................................................. 10
2.1.2. Làng hoa và các giá trị nhân văn truyền thống ............................................. 10
2.1.3. Vườn quốc gia Ba Vì ...................................................................................... 10
2.1.4. Quy hoạch Thủ đô với các không gian xanh .................................................. 10
2.2. Hiện trạng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội .................................................. 11
2.2.1 Hiện trạng về sản phẩm và loại hình du lịch hoa Hà Nội .............................. 11
2.2.2 Hiện trạng hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch hoa Hà Nội ......................... 12
1

2.2.3 Hiện trạng chính sách cho phát triển du lịch hoa Hà Nội .............................. 12
2.2.4. Hiện trạng về cung - cầu đối với du lịch hoa ................................................ 13
CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN
DU LICH HOA Ở HÀ NỘI ................................................................................... 13
3.1. Định hƣớng phát triển du lịch hoa trên địa bàn Hà Nội. ............................ 13
3.1.1 Định hướng phát triển một số điểm du lịch hoa ............................................. 13
3.1.2. Định hướng phát triển một số loại hình du lịch gắn với hoa ........................ 15
3.2. Một số giải pháp để phát triển du lịch hoa ở Hà Nội................................... 18
3.2.1. Nâng cao nhận thức về du lịch hoa ở Hà Nội ................................................ 18
3.2.2 Tăng cường thể chế và chính sách cho phát triển du lịch hoa ....................... 18
3.2.3. Tăng cường đầu tư hạ tầng phát triển du lịch hoa, đặc biệt tại các làng du
lịch hoa trọng điểm .................................................................................................. 18
3.2.5. Tăng cường liên kết giữa các thành phần tham gia phát triển du lịch hoa.. 19
3.2.6. Tăng cường phát triển và quảng bá cho sản phẩm du lịch hoa Hà Nội....... 19
KẾT LUẬN ............................................................................................................. 20

2


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Du lịch từ lâu nay đã trở thành mối quan tâm của nhiều quốc gia trên thế giới
trong đó có Việt Nam. Chiến lƣợc phát trển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm
nhìn đến năm 2030 đã xác định: “Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi
nhọn, du lịch chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong cơ cấu GDP, tạo động lực thúc
đẩy phát triển kinh tế - xã hội”. Để đạt đƣợc mục tiêu này, một trong những nhiệm
vụ trƣớc mắt mà ngành du lịch phải thực hiện đó là việc đa dạng hóa các loại hình,
sản phẩm du lịch để hấp dẫn du khách. Trong số rất nhiều loại hình, sản phẩm du
lịch mới, đƣợc xây dựng trong thời gian gần đây, không thể không kể đến du lịch

hoa.
Trên thế giới, tại một số quốc gia phát triển nhƣ Hà Lan, Mỹ, Nhật Bản, v.v...
hoa không chỉ là sản phẩm để xuất khẩu mà chúng còn đặc biệt hấp dẫn đối với
khách du lịch. Du lịch hoa ở những nƣớc này khá phát triển và đem lai nguồn
doanh thu khổng lồ cho ngành du lịch.
Việt Nam, do đặc điểm về vị trí địa lí và các điều kiện tự nhiên với bờ biển dài
nên có sự đa dạng về các hệ sinh thái với tính đa dạng sinh học cao. Sự đa dạng này
cũng thể hiện ngay ở các loài hoa. Chính vì vậy, du lịch hoa ở Việt Nam cũng đã
đƣợc quan tâm phát triển, song chƣa thực sự phổ biến. Đã xuất hiện các tour du lịch
tìm hiểu về các loài phong lan tại vƣờn quốc gia Cúc Phƣơng, tour ngắm hoa đỗ
quyên trên hành trình chinh phục nóc nhà Đông Dƣơng Phanxipan, hay tour ngắm
hoa hồng, hoa sim rừng ở đảo Phú Quốc để; các tour tham quan làng nghề hoa ở Đà
Lạt, Sa Đéc; tour tham dự Festival hoa Đà Lạt, Festival hoa Hà Nội… Tất cả những
chƣơng trình du lịch này đã thu hút đƣợc một lƣợng lớn du khách tham gia. Hiện
nay, nhiều công ty du lịch nắm bắt đƣợc tốt nhu cầu thị trƣờng đã thành công trong
việc thiết kế tour theo từng mùa hoa để đáp ứng nhu cầu trải nghiệm của du khách.
Song thực trạng phát triển chung của du lịch hoa ở Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế
và chƣa tƣơng xứng với tiềm năng.
Hà Nội đƣợc xác định là trung tâm du lịch trọng điểm của Việt Nam, nơi đây,
ngoài những lợi thế về tài nguyên du lịch, “hoa” đƣợc xem là một dạng tài nguyên
du lịch quan trọng gắn với các làng hoa nổi tiếng nhƣ Ngọc Hà, Nhật Tân; với đa
dạng sinh học tại vƣờn quốc gia Ba Vì; với không gian “xanh” trong quy hoạch của
Thủ đô mở rộng… Tuy nhiên thời gian qua, tiềm năng du lịch này chƣa đƣợc khai
thác hiệu quả, mặc dù Hà Nội đã nhận ra và có những hành động cụ thể để phát
3


triển du lịch hoa. Vẫn biết, ngƣời Hà Nội xƣa nay nổi tiếng thanh lịch bởi thú chơi
hoa đầy tao nhã, nhƣng cũng chính họ đang đánh mất dần những „„nét hoa‟‟ duyên
dáng đó. Đáng lẽ, du lịch hoa là một nét rất riêng của ngƣời Hà thành, nhƣng thực

tế đến nay vẫn chƣa có một sản phẩm du lịch hoa nào đƣợc khai thác hiệu quả,
phục vụ khách du lịch. Thực trạng này phần nào cũng đã ảnh hƣởng đến nỗ lực “đa
dạng hóa sản phẩm và loại hình du lịch” nhằm phát triển Hà Nội thành điểm đến du
lịch hấp dẫn không chỉ của quốc gia và còn của khu vực và quốc tế.
Trong bối cảnh đó việc thực hiện nghiên cứu “Phát triển du lịch hoa ở Hà
Nội” có ý nghĩa không chỉ về mặt lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn, góp phần
phục hồi hình ảnh của điểm đến từng một thời nổi tiếng về hoa, và quan trọng hơn
là giúp đa dạng hoá sản phẩm du lịch nhằm tăng cƣờng thu hút khách du lịch đến
với Hà Nội.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Du lịch hoa, hay du lịch gắn với hoa không phải là một khái niệm mới đối với
những ngƣời làm làm du lịch cũng nhƣ đối với khách du lịch. Thực tế đã chứng
minh sự tồn tại của nó. Tuy nhiên theo tiêu chí phân loại các loại hình du lịch, du
lịch hoa không phải là một loại hình du lịch độc lập, du lịch hoa có thể là một dạng
của du lịch sinh thái, cũng có thể là một dạng của du lịch cộng đồng hay du lịch
nông thôn… gắn với đối tƣợng tài nguyên là hoa. Do vậy, từ trƣớc đến nay, chƣa
có một học giả nào ở trong nƣớc cũng nhƣ trên thế giới đƣa ra những nghiên cứu
một các có hệ thống về du lịch hoa. Các nghiên cứu về du lịch gắn với hoa thực tế
chỉ rải rác trong các công trình nghiên cứu liên quan đến các loại hình du lịch sinh
thái, nông thôn, du lịch lễ hội… Nói nhƣ vậy để thấy rằng, tác giả không phải là
ngƣời đi tiên phong trong vấn đề này, mà chỉ là ngƣời làm nhiệm vụ hệ thống hóa
các khái niệm liên quan đến du lịch hoa để từ đó làm tiền đề lý luận vững chắc
nhằm góp phần phát triển hơn nữa các loại hình du lịch gắn với hoa tại Hà Nội.
3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài
- Mục đích của đề tài: Xác lập cơ sở khoa học (lý luận và thực tiễn) phát triển du
lịch hoa tại Hà Nội, góp phần làm đa dạng hơn nữa các sản phẩm du lịch của thủ
đô, và định vị lại thƣơng hiệu các làng hoa xƣa của Hà Nội
- Nhiệm vụ của đề tài:
 Hệ thống hoá những vấn đề lý luận liên quan đến du lịch hoa.
 Kinh nghiệm phát triển du lịch hoa và bài học cho phát triển du lịch hoa ở Hà

Nội.
4


 Tiềm năng và hiện trạng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.
 Định hƣớng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.
 Những giải pháp chủ yếu để phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
 Phương pháp tổng hợp, phân tích tài liệu, số liệu
 Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế
 Phương pháp điều tra xã hội học
 Phương pháp dự báo
5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tƣợng nghiên cứu: Du lịch hoa.
- Phạm vi nghiên cứu:
 Về nội dung: phát triển du lịch gắn với nguồn tài nguyên hoa phong phú, đa
dạng của Hà Nội
 Về không gian: Hà Nội sau khi mở rộng địa giới
 Về thời gian: tƣ liệu cho nghiên cứu về hiện trạng từ năm 2005 - 2010
6. Cấu trúc của luận văn
Cấu trúc của luận văn, ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham
khảo, bao gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn phát triển của du lịch hoa
Chƣơng 2: Tiềm năng và hiện trạng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội
Chƣơng 3: Định hƣớng và một số giải pháp để phát triển du lịch hoa ở Hà Nội

5


NỘI DUNG

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN CỦA DU LỊCH
HOA.
1.1. Du lịch và các loại hình du lịch
1.1.1. Du lịch
Du lịch là hoạt động có nhiều đặc thù, gồm nhiều thành phần tham gia, tạo
thành một tổng thể hết sức phức tạp. Hoạt động du lịch chẳng những đem lại lợi ích
kinh tế mà còn cả lợi ích chính trị, văn hóa, xã hội... Và bản thân hoạt động du lịch
không nằm ngoài mục đích thỏa mãn các nhu cầu ngày một phong phú của con
ngƣời nhƣ giải trí, tham quan, nghiên cứu, khám phá, tìm hiểu…Dƣới góc độ đó, để
khẳng định rằng du lịch hoa sẽ là triển vọng có thực nhằm đa dạng hóa các sản
phẩm du lịch, đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách.
1.1.2. Sản phẩm du lịch
Sản phẩm du lịch là sự kết hợp giữa dịch vụ, tài nguyên và các phƣơng tiện
vật chất để mang lại cho du khách sự hài lòng. Có những dịch vụ đơn lẻ thỏa mãn
nhu cầu thiết yếu của khách nhƣ ăn, ở, đi lại, mua sắm… Có những sản phẩm du
lịch đơn lẻ thỏa mãn các nhu cầu đặc trƣng của khách nhƣ nhu cầu tham quan, giải
trí, nâng cao thể lực… Các công ty, đại lý lữ hành là yếu tố trung tâm trong chuỗi
giá trị dịch vụ du lịch, đóng vai trò kết nối, sắp xếp các dịch vụ du lịch đơn lẻ thành
một sản phẩm du lịch hoàn chỉnh.
1.1.3. Các loại hình du lịch và xu hướng phát triển
Hoạt động du lịch đƣợc thực hiện thông qua các loại hình du lịch cụ thể. Mỗi
điểm đến, khi muốn phát triển du lịch, từ nghiên cứu nhu cầu và khả năng nguồn
cung của mình, từ các điều kiện phát triển du lịch có thể xác định các nhóm sản
phẩm cần ƣu tiên phát triển, hình thành các loại hình du lịch. Tuy nhiên, rất khó để
thống kê đầy đủ các loại hình du lịch hiện có, bởi các tiêu chí đƣa ra để phân loại
lại phụ thuộc vào quan điểm chủ quan và mục đích phân loại của từng tác giả.
1.2. Du lịch hoa
1.2.1. Khái niệm du lịch hoa
Có rất nhiều cách hiểu khác nhau về tên gọi “du lịch hoa”, nhƣng căn cứ trên
thực tế phát triển du lịch có thể hiểu du lịch hoa (hay du lịch gắn với hoa) là một

hình thức du lịch thiên nhiên, trong đó hoa là tài nguyên du lịch chính, được khai
thác để phát triển những loại hình với các sản phẩm du lịch tương ứng như: du lịch
tham quan trải nghiệm/ du lịch sinh thái nghiên cứu tìm hiểu các loài hoa, du lịch
6


làng nghề trồng hoa, du lịch lễ hội hoa... Trong tƣơng lai, cùng với sự gia tăng của
nhu cầu du lịch, chắc chắn nguồn tài nguyên hoa sẽ đƣợc khai thác để phát triển
nhiều loại hình và sản phẩm du lịch hơn nữa. Nhƣng dù là loại hình hay sản phẩm
nào, thì du lịch hoa luôn giúp con ngƣời thêm yêu quý, gần gũi và biết trân trọng tự
nhiên hơn.
1.2.2. Một số điểm đặc trưng của tài nguyên du lịch hoa
Tài nguyên du lịch hoa là ngôn ngữ chung của nhiều quốc gia trên thế giới,
xóa bỏ đi những dị biệt về màu da, xóa bỏ cả những khoảng cách về văn hóa…
Khách du lịch dƣờng nhƣ tìm đƣợc tiếng nói chung cho dù họ đang đƣợc ngắm
nhìn những bông hoa đó ở bất cứ nơi nào trên hành tinh này.
Tài nguyên du lịch hoa chịu ảnh hƣởng sâu sắc bởi tính mùa. Đây là dạng tài
nguyên chỉ tồn tại ở một thời điểm nhất định trong năm, phụ thuộc hoàn toàn vào
chu kỳ phát triển của các loài hoa
Sự phát triển của nguồn tài nguyên này phụ thuộc nhiều vào yếu tố tự nhiên
thuận lợi. Tuy nhiên hiện nay, đa số những quốc gia có du lịch hoa phát triển lại là
những quốc gia có ngành trồng hoa tiên tiến, ứng dụng tốt các yếu tố công nghệ kỹ
thuật vào sản xuất, gieo trồng theo quy mô và số lƣợng lớn.
1.3. Những yếu tố ảnh hƣởng đến sự phát triển của du lịch hoa
1.3.1. Điều kiện tài nguyên
Hiện nay, có thể thấy tài nguyên hoa đã và đang đƣợc khai thác để phát triển
thành các sản phẩm du lịch hoa bao gồm:
- Các loài hoa tiêu biểu của một vùng miền, một đất nước.
- Các loài hoa dại/ hoa bản địa: (wildflower/ native species)
- Hoa tại các làng hoa truyền thống

- Hoa tại các trang trại/vườn/ khu trồng hoa công nghệ cao
- Hoa tại các công viên hoa chuyên đề
- Các loài hoa đặc hữu tại vườn quốc gia/ khu bảo tồn
- Các lễ hội hoa thường niên
1.3.2. Cơ sở vật chất kỹ thuật và cơ sở hạ tầng
Đối với các loại hình du lịch gắn với hoa, trên thực tế những yêu cầu về cớ
sở vật chất kỹ thuật và cơ sở hạ tầng cũng không có nhiều khác biệt so với các loại
hình du lịch khác. Tuy nhiên, có thể thấy tại một số quốc gia có du lịch hoa phát
triển, hệ thống cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật đƣợc đầu
tƣ khá chuyên nghiệp.
7


1.3.3. Các chủ trương, chính sách
Đây là yếu tố chủ quan có tác động trực tiếp tạo môi trƣờng thuận lợi cho sự
phát triển du lịch nói chung và các loại hình du lịch nói riêng. Điều này đòi hỏi cần
có những chính sách cụ thể, phù hợp với đặc điểm của từng loại hình du lịch và
điều kiện từng nơi để tạo điều kiện thuận lợi cho các loại hình du lịch phát triển.
Trong nhiều trƣờng hợp yếu tố chính sách còn quyết định sự ra đời hoặc mức độ
phát triển của một loại hình du lịch nào đó.
1.4. Vai trò của du lịch hoa
1.4.1. Xét ở góc độ kinh tế
Góp phần làm gia tăng các giá trị cho ngành trồng hoa.
1.4.2 Xét ở góc độ xã hội
Giúp con ngƣời gắn bó với nhau hơn. Du lịch giúp con ngƣời xích lại gần nhau
hơn, và nhất là đi du lịch để đƣợc ngắm nhƣng bông hoa, con ngƣời càng trở nên
gắn bó hơn, hiểu nhau hơn.
1.4.3. Xét ở góc độ phát triển bền vững
Có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn, phát triển các nguồn gen quý hiếm.
1.4.4. Xét ở góc độ phát triển của ngành du lịch

Góp phần làm đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, từ đó nâng cao sức hấp dẫn,
sức cạnh tranh của du lịch Việt Nam,.
1.5. Sự phát triển của du lịch hoa trên thế giới và ở Việt Nam
1.5.1. Trên thế giới
Hà Lan
Hà Lan đƣợc biết đến với những thành phố rực rỡ sắc màu của hoa. Tại đất
nƣớc này, những bông hoa không chỉ là sản phẩm xuất khẩu chính mà chúng còn
đặc biệt hấp dẫn đối với khách du lịch. Các hoạt động du lịch gắn với hoa đƣợc
khai thác một cách hiệu quả tại đây. Sản phẩm du lịch, chiếm phần lớn là các tour
tham quan các vƣờn hoa, bảo tàng hoa, chợ hoa; hoặc các tour du lịch lễ hội hoa.
Rất nhiều điểm du lịch gắn với hoa đã đƣợc đầu tƣ công phu, có bài bản; bên cạnh
đó cũng có rất nhiều các sự kiện văn hóa du lịch gắn với những bông hoa đƣợc
ngành du lịch của quốc gia này quan tâm.
Nhật Bản
Tại đất nƣớc Nhật Bản, vẻ đẹp của những bông hoa lại có sức hút diệu kỳ với
những ai từng một lần đặt chân đến xứ sở Phù Tang này.

8


Du lịch Nhật Bản nổi tiếng bởi nhiều yếu tố và một trong những yếu tố quan
trọng không thể không nhắc đến là vai trò của những bông hoa. Làm đƣợc điều
tƣởng nhƣ đơn giản này, phải nói đến đóng góp không nhỏ của ngành du lịch Nhật
Bản trong công tác tuyên truyền quảng bá.
1.5.2. Tại Việt Nam
Việt Nam đƣợc đánh giá là đất nƣớc có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch
hoa, tuy nhiên du lịch hoa ở Việt Nam vẫn là một khái niệm còn mới cả về lý luận
và thực tiễn. Các sản phẩm du lịch gắn với hoa đƣợc xây dựng dựa vào nguồn tài
nguyên hoa của đất nƣớc còn nhiều hạn chế. Đa phần các sản phẩm này chỉ đƣợc tổ
chức xây dựng vào các dịp festival hoa hàng năm đƣợc tổ chức tại một số thành

phố lớn: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Lạt.
Tiểu kết chƣơng 1:
Trong chƣơng 1, tác giả đã nghiên cứu và hệ thống hóa các khái niệm liên
quan đến du lịch hoa, một số điểm đặc trƣng, điều kiện để phát triển cũng nhƣ vai
trò quan trọng của du lịch hoa xét trên nhiều khía cạnh. Nội dung chƣơng 1, còn
nghiên cứu sự phát triển của du lịch hoa tại hai quốc gia phát triển trên thế giới là
Hà Lan và Nhật Bản; đồng thời tại Việt Nam, sự phát triển của du lịch hoa tại
“thành phố hoa Đà Lạt” đang là mô hình để nhiều tỉnh thành phố khác trong cả
nƣớc học tập, trong đó có Hà Nội.
Hệ thống cơ sở lý luận đã nghiên cứu ở chƣơng này sẽ là cơ sở quan trọng
trong việc nhìn nhận đánh giá thực trạng phát triển của du lịch hoa tại Hà Nôi trên
cơ sở nguồn tài nguyên cũng nhƣ những điều kiện phát triển mà Hà Nội đang có.
CHƢƠNG 2: TIỀM NĂNG VÀ HIỆN TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH HOA
Ở HÀ NỘI
2.1 Tiềm năng phát triển Du lịch hoa ở Hà Nội
2.1.1. Điều kiện tự nhiên
2.1.1.1. Địa hình
Hà Nội có hai dạng địa hình chính là đồng bằng và đồi núi. Địa hình đồng
bằng chủ yếu thuộc địa phận Hà Nội cũ và một số huyện phía đông của Hà Tây cũ,
chiếm khoảng ¾ diện tích tự nhiên, nằm bên hữu ngạn sông Đà và hai bên dòng
sông Hồng. Địa hình này tƣơng đối thuận lợi cho việc canh tác nông nghiệp, trong
đó có nghề trồng hoa.
2.1.1.2. Khí hậu
9


Khí hậu Hà Nội tiêu biểu cho kiểu khí hậu Bắc Bộ với đặc điểm là khí hậu
nhiệt đới gió mùa ẩm. Hà Nội có đủ bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Mùa thu và đặc
biệt là mùa xuân đƣợc đánh giá là thuận lợi cho cây cối phát triển, cũng là mùa của
muôn hoa khoe sắc.

2.1.1.3. Thổ nhưỡng
Phần lớn đất đai Hà Nội là nhóm đất phù sa của hệ thống sông Hồng và sông
Cầu bồi đắp. Đây là loại đất trồng trọt tốt thích hợp với nhiều loại cây trồng. Nhóm
đất phù sa này phân bố đều khắp ở các huyện Gia Lâm, Thanh Trì, Từ Liêm - chính
tại đây đã hình thành nên một vành đai xanh cho Hà Nội.
2.1.1.4. Nguồn nước ngọt
Hà Nội là thành phố gắn liền với những dòng sông,
Nguồn nƣớc ngọt do sông này cung cấp góp phần quan trọng trong sinh hoạt
đời sống cũng nhƣ trong tƣới tiêu, sản xuất.
Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, Hà Nội đƣợc đánh giá là môi trƣờng tốt để
các loài thực vật sinh trƣởng và phát triển. Du lịch hoa vốn gắn liền với yếu tố tài
nguyên là hoa, sự ƣu ái của tự nhiên dành cho Hà nội khiến nơi này có thêm cơ hội
để phát triển hơn nữa các loại hình du lịch gắn với hoa.
2.1.2. Làng hoa và các giá trị nhân văn truyền thống
Các làng hoa truyền thống nổi tiếng của Hà Nội một thời phải kể đến: Ngọc
Hà, Hữu Tiệp, Nghi Tàm, Nhật Tân, Quảng Bá.
Bên cạnh các làng hoa, từ xƣa cứ vào dịp tết Nguyên Đán ở Thăng Long lại có
tục mở chợ Hoa xuân. Hiện nay, các chợ hoa này vẫn đƣợc duy trì đều đặn mỗi dịp
tết đến. Đây cũng đƣợc đánh là một tài nguyên du lịch hấp dẫn của Hà Nội.
2.1.3. Vườn quốc gia Ba Vì
Tại vƣờn quốc gia Ba Vì, đã có một số loài hoa và một số điểm tham quan
gắn với hoa đƣợc du khách quan tâm. Đây chính là điều kiện để phát triển các tour
du lịch sinh thái chuyên đề hoa, giúp du khách có điều kiện quan sát, tìm hiểu đời
sống của các loài hoa trong tự nhiên, hay bán tự nhiên. Vì là một dạng của loại hình
du lịch sinh thái, nên nếu đƣợc khai thác thành công nó sẽ góp phần làm đa dạng
hơn nữa các chƣơng trình du lịch sinh thái vốn đang rất đƣợc du khách quan tâm tại
đây.
2.1.4. Quy hoạch Thủ đô với các không gian xanh
Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn
đến 2050 đã thể hiện rõ ý tƣởng về một không gian xanh đô thị - ý tƣởng về thành

10


phố sinh thái. Với 68% tổng diện tích đất tự nhiên đƣợc quy hoạch dành cho các
hành lang xanh, đất cây xanh tập trung trong đô thị đạt 10-15m2/ngƣời, thì đó cũng
chính là những con số biết nói để khẳng định rằng du lịch gắn với hoa sẽ có thêm
cơ hội để phát triển từ những trang trai trồng hoa trong tƣơng lai tại các vành đai
xanh cũng nhƣ các công viên khu vực nội đô.
2.2. Hiện trạng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội
2.2.1 Hiện trạng về sản phẩm và loại hình du lịch hoa Hà Nội
Với loại hình du lịch tham quan, sản phẩm chủ yếu hiện đang đƣợc khai thác
là các chƣơng trình du lịch tham quan làng hoa. Các chƣơng trình này thƣờng chỉ
gói trọn trong ngày với nội dung chính là tham quan và tìm hiểu về làng hoa, mua
các sản phẩm hoa tƣơi cắt cành lại vƣờn. Nhìn chung nội hàm của loại sản phẩm
này khá đơn giản, ít phải đầu tƣ về tài chính cũng nhƣ kinh nghiệm. Đây có lẽ là lý
do chính khiến các công ty lữ hành lựa chọn để xây dựng.
Đối với du lịch lễ hội, sản phẩm du lịch đƣợc xây dựng chính là chƣơng trình
tham gia Lễ hội hoa đƣợc tổ chức thƣờng niên tại Hà Nội. Nội dung của sản phẩm
đa phần hƣớng du khách đến các hoạt động diễn ra trong lễ hội, tham quan các
không gian trƣng bày hoa... Thực tế, các công ty lữ hành chỉ xây dựng chƣơng trình
tham quan lễ hội trong khoảng thời gian từ nửa ngày đến một ngày, trong đó lễ hội
hoa chỉ là một điểm đến trong cả lịch trình tham quan của du khách. Ít công ty xây
dựng sản phẩm du lịch lễ hội hoa hoàn chỉnh, để du khách có thể tham dự lễ hội “từ
đầu đến cuối”. Nguyên nhân chính là do lễ hội thực sự chƣa đủ hấp dẫn để du
khách dành toàn bộ thời gian trong hành trình cho việc tham gia các hoạt động của
lễ hội. Các nhà tổ chức mới chỉ dừng lại ở việc “bày ra một bữa tiệc hoa thịnh
soạn” để du khách tự thƣởng lãm, chứ chƣa giúp du khách cách tiếp cận với những
món ăn tinh thần độc đáo đó một cách “có bài bản”.
Với loại hình du lịch sinh thái có thể đƣợc triển khai tại Vƣờn quốc gia Ba Vì,
sản phẩm cụ thể đó các chƣơng trình du lịch chuyên đề hoa thì gần nhƣ bị lãng

quên. Một thực tế cho thấy, có rất nhiều tour du lịch đƣợc tổ chức thành công tại
đây, song việc xây dựng riêng một tour khám phá các loài hoa tại vƣờn quốc gia
theo từng mùa trong năm thì dƣờng nhƣ chƣa ai quan tâm. Nguyên nhân cơ bản
chính là vấn đề kinh phí đầu tƣ xây dựng sản phẩm.
Với loại hình du lịch làng nghề, ở thời điểm hiện tại Hà Nội chƣa có một sản
phẩm du lịch làng nghề nào đƣợc triển khai tại các làng nghề trồng hoa. Chƣơng
trình du lịch đến làng hoa đa phần chỉ là những tour tham quan thông thƣờng. Hoạt
11


động du lịch tại các làng hoa thì hoàn toàn mang tính “tự phát”, diễn ra một các
manh mún, nhỏ lẻ ở một số hộ gia đình.
Tiềm năng phát triển du lịch hoa của Hà Nội rất phong phú, nhƣng để biến hoa
thành những sản phẩm du lịch đặc sắc thì du lịch Hà Nội vẫn chƣa làm đƣợc, sản
phẩm du lịch hoa của Hà Nội còn quá đơn điệu, nghèo nàn.
2.2.2 Hiện trạng hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch hoa Hà Nội
Lễ hội hoa đƣợc tổ chức khá quy mô, với những hoạt động đặc sắc, hấp dẫn,
góp phần tạo nên những sản phẩm du lịch phục vụ địa phƣơng, thu hút du khách
trong và ngoài nƣớc. Đây cũng chính là một hình thức tuyên truyền và quảng bá,
giới thiệu tiềm năng thế mạnh của thủ đô nhằm thu hút các nhà đầu tƣ trong và
ngoài nƣớc, góp phần xây dựng Hà Nội thành một trung tâm du lịch hấp dẫn với
nhiều sản phẩm đặc thù. Sự kiện đƣợc tổ chức thƣờng niên này đánh dấu mốc quan
trọng trong công tác tuyên truyền, quảng bá cho du lịch hoa tại Hà Nội.
Tuy nhiên cũng nhận thấy một thực tế là, các chƣơng trình xúc tiến cho du
lịch hoa thông qua lễ hội còn còn đơn điệu, chƣa đƣợc quan tâm nhiều. Ngoài lễ hội
hoa đƣợc tổ chức hàng năm nhƣ một lễ hội văn hóa - du lịch nhằm mục đích quảng
bá cho hoa cũng nhƣ du lịch hoa Hà Nội, thì gần nhƣ chƣa có một chƣơng trình xúc
tiến nào khác giành cho du lịch hoa.
2.2.3 Hiện trạng chính sách cho phát triển du lịch hoa Hà Nội
Để du lịch hoa có cơ hội phát triển, không thể không quan tâm đến ngành

trồng hoa, cũng nhƣ việc phục hồi các làng hoa cây cảnh truyền thống. Trên thế
giới ở một số nƣớc có du lịch hoa phát triển: Hà Lan, Nhật Bản…thì ngành trồng
hoa luôn giữ vai trò chủ đạo, đồng thời là cơ sở để xây dựng các sản phẩm du lịch
liên quan đến hoa. Nắm bắt đƣợc đòi hỏi này, nhiều đề án nhằm phát triển hoa, cây
cảnh ra đời. Tuy mục tiêu ban đầu của đa số các đề án chỉ là để “phục vụ nhu cầu
ngƣời tiêu dùng, góp phần đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hóa hiện đại hóa nông
nghiệp nông thôn, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống ngƣời nông dân”, song một
cách gián tiếp, vô hình chung nó lại tạo ra những điều kiện “cần” cho du lịch hoa
phát triển. Và nếu có thêm sự quan tâm thích đáng của ngành du lịch thì chắc chắn
sẽ đảm bảo cả điều kiện “đủ” để du lịch hoa thực sự có thêm cơ hội để phát triển
trong tƣơng lai.
Tiêu biểu nhất phải kể đến đề án: “Phát triển sản xuất hoa, cây cảnh thành phố
Hà Nội, giai đoạn 2012-2016”.

12


Trƣớc đó, vào năm 2004, UBND TP Hà Nội cũng đã phê duyệt: “Dự án xây
dựng khu trồng hoa hàng hóa tập trung Tây Tựu” với tổng kinh phí hơn 100 tỷ
đồng. Đây là một trong số các dự án nhằm cứu vãn các làng hoa của Hà Nội trong
cơn lốc đô thị hóa. Dự án cũng kỳ vọng, thủ đô Hà Nội sẽ có một “công viên hoa”
vừa hiện đại, vừa giữ đƣợc nét đẹp truyền thống của một làng hoa lâu đời.
Bên cạnh những chính sách khuyến khích ngành trồng hoa phát triển, trong
thời gian qua một số đồ án quy hoạch phát triển du lịch ở những nơi có tiềm năng
du lịch đặc thù có đề cập đến các phƣơng án về xây dựng các công viên hoa chuyên
đề; phục hồi phát triển các làng hoa cây cảnh truyền thống; khuyến khích việc tổ
chức các hội chợ hoa, lễ hội hoa nhƣ những sản phẩm du lịch hấp dẫn. Festival hoa
Hà Nội đƣợc tổ chức đều đặn vào các năm từ năm 2009 là một minh chứng cụ thể
cho hƣớng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.
2.2.4. Hiện trạng về cung - cầu đối với du lịch hoa

Tồn tại một lƣợng cầu lớn từ phía du khách đối với các chƣơng trình du lịch
hoa, song nguồn cung từ phía các công ty du lịch chƣa đáp ứng đƣợc.
Tiểu kết chƣơng 2:
Căn cứ vào hệ thống cơ sở lý luận ở chƣơng 1, nội dung chƣơng 2 tác giả đã
nêu ra những điều kiện mà Hà Nội đang có, để có thể phát triển các loại hình du
lịch gắn với hoa. Trên cơ sở những điều kiện này, tác giả cũng phân tích rõ thực
trạng phát triển của du lịch hoa tại Hà Nội hiện nay trên một số phƣơng diện: thực
trạng về sản phẩm, về chính sách, về xúc tiến quảng bá; đồng thời cũng tóm lƣợc
lại những thuận lợi và những khó khăn mà du lịch hoa đang phải đối mặt.
CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN
DU LICH HOA Ở HÀ NỘI
3.1. Định hƣớng phát triển du lịch hoa trên địa bàn Hà Nội.
3.1.1 Định hướng phát triển một số điểm du lịch hoa
Các làng hoa
Trên địa bàn Hà Nội hiện nay, các làng hoa hoàn toàn có thể quy hoạch lại để
phát triển thành những điểm du lịch hoa hấp dẫn. Tài nguyên du lịch tại đây, ngoài
nguồn nguồn tài nguyên hoa phong phú, còn phải kể đến đó là cảnh quan thiên
nhiên, là các di tích văn hóa lịch sử, các giá trị nhân văn truyền thống của những
làng nghề hàng trăm năm tuổi... Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất của các làng nghề
13


trồng hoa tại Hà Nội hiện nay chính là ở kết cấu hạ tầng. Do vậy, dù nguồn tài
nguyên có, song các làng hoa chƣa thể trở thành một điểm du lịch hấp dẫn thu hút
khách.
Với các làng hoa truyền thống thuộc khu vực nội thành: Ngọc Hà, Nhật Tân,
Nghi Tàm... hiện nay đang phải đối mặt với quá trình đô thị hóa một cách chóng
mặt. Nhƣ vậy, thực trạng chung dễ nhận thấy, đó chính là nguy cơ bị “xóa sổ” của
các làng hoa. Các làng hoa Hà Nội là nét duyên dáng rất riêng của Hà Nội, nếu để
mất sẽ rất khó khôi phục. Hơn nữa mất một làng nghề, nhiều giá trị văn hóa phi vật

chất khác cũng sẽ mất theo. Nếu quy hoạch phát triển các làng hoa này thành điểm
du lịch hoa thì đây sẽ là những điểm tham quan vô cùng hấp dẫn.
Đối với các làng hoa ven đô mới hình thành trong khoảng mƣời đến hai mƣơi
năm trở lại đây, lại cần có định hƣớng quy hoạch phát triển theo một hƣớng khác.
Đây là những làng nghề mới, song lại luôn đƣợc ví là “vựa” hoa của thủ đô. Ƣu
điểm nổi trội của các làng nghề là có diện đất đất canh tác hoa lớn, đa số các hộ dân
đều tham gia trồng hoa. Đây là điều kiện quan trọng để có thể biến nơi đây thành
điểm du lịch hoa hấp dẫn.
Vườn quốc gia Ba Vì
Một điểm du lịch quen thuộc đối với mỗi ngƣời dân Hà Nội, đó là vƣờn quốc
gia Ba Vì - nơi đƣợc mệnh danh là lá phổi xanh của thủ đô. Tuy nhiên, tại đây
dƣờng nhƣ nguồn tài nguyên hoa đang bị lãng quên. Nếu biết tận dụng nguồn tài
nguyên này, vƣờn quốc gia Ba Vì có thể trở thành một điểm du lịch hoa hấp dẫn
trong tƣơng lai của thủ đô.
Tại đây, có một loài cây hoa đặc hữu đang đƣợc nhiều nhà nghiên cứu quan
tâm, đó chính là loài Thu hải đƣờng Ba Vì. Thu hải đƣờng không phải là những loài
cây xa lạ đối với ngƣời chơi cây Việt Nam. Những cây Thu hải đƣờng dễ trồng có
lá và hoa đẹp từ lâu đã đƣợc dùng làm cây trang trí
Bên cạnh Thu hải đƣờng, Dã quỳ tại vƣờn quốc gia Ba Vì cũng đƣợc nhiều
ngƣời yêu hoa biết đến. Hoa dã quỳ không chỉ đẹp vì sắc vàng rực rỡ, tại nhiều
quốc gia ngƣời ta biết đến dã quỳ còn bởi chính công dụng của nó. Do vậy, ý tƣởng
là tại sao vƣờn quốc gia Ba Vì không mở rộng diện tích trồng loài hoa này. Những
khóm hoa hiện có, đa phần là do mọc tự nhiên, chƣa có sự tác động của con ngƣời.
Trong tƣơng lai, nếu đƣợc sự quan tâm đầu tƣ đúng hƣớng rất có thể nơi đây sẽ trở
thành điểm ngắm hoa dã quỳ đẹp nhất của miền Bắc.
Chợ hoa Quảng Bá
14


Tại Hà Nội, cũng có một điểm đến khác đƣợc đánh giá là hấp dẫn đối với

những du khách yêu hoa, đó chính là chợ hoa đêm Quảng Bá. Tuy nhiên giống nhƣ
nhiều điểm đến hấp dẫn có gắn với hoa ở Hà Nôi, nơi đây cũng chƣa đƣợc chính
thức công nhận là “một điểm du lịch” theo đúng nghĩa của nó, mặc dù trên thực tế
cũng đã có không ít du khách trong nƣớc và nƣớc ngoài tìm đến.
Hà Nội xƣa còn đƣợc biết đến với những chợ hoa Tết, nhƣng chợ hoa nổi
tiếng nhất nằm ở phố Hàng Lƣợc. Với “tuổi đời” hàng trăm năm, chợ hoa Tết Hàng
Lƣợc thực sự là một điểm đến hấp dẫn đối với những du khách muốn hiểu về nét
văn hóa Tết của ngƣời Hà Nội. Tuy nhiên, điều quan trọng hiện nay là phải tạo
dựng lại không gian văn hóa truyền thống của chợ hoa Hàng Lƣợc xƣa. Đồng thời
xây dựng những sản phẩm du lịch hoàn chỉnh để chào bán cho du khách. Khi đó,
chợ hoa xuân Hàng Lƣợc sẽ trở thành một điểm tham quan trong một chuỗi các
điểm đến gắn với hoa của một tour du lịch chuyên đề hoa.
Công viên chuyên đề hoa
Công viên chuyên đề hoa là một khái niệm còn khá xa lạ đối với ngƣời Việt
Nam, tuy nhiên đối với nhiều nƣớc trên thế giới, loại hình công viên này đã trở nên
quá quen thuộc. Theo Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm
2030, tầm nhìn đến 2050, ý tƣởng về một không gian xanh đô thị luôn dành đƣợc
sự quan tâm của nhiều ngƣời. Trên cơ sở ý tƣởng này có thể có thể hình thành nên
những công viên chuyên đề hoa nhƣ là những vành đai xanh của thủ đô. Vành đai
đặc biệt này sẽ không chỉ giúp Hà Nội xanh hơn, mà chắc chắn còn giúp Hà Nội
đẹp hơn, rực rỡ hơn.
3.1.2. Định hướng phát triển một số loại hình du lịch gắn với hoa
Du lịch tham quan
Gắn với tài nguồn tài nguyên hoa thì đây là loại hình du lịch phổ biến nhất
không chỉ riêng ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia có du lịch hoa phát triển. Tại
Hà Nội, loại hình du lịch tham quan các làng hoa cũng đã đƣợc đƣa vào khai thác
phục vụ du khách. Tuy nhiên, nhƣ đã đề cập ở chƣơng 2, hiện trạng phát triển loại
hình du lịch này còn đơn điệu, nhàm chán. Nội dung chƣơng trình tham quan cũng
chỉ là để du khách tự ngắm hoa rồi chụp hình… các dịch vụ khác gần nhƣ không có
gì. Chính vì lý do đó nên các sản phẩm du lịch hình thành trên cơ sở loại hình này

thiếu sức hấp dẫn đối với du khách. Hơn nữa, công tác xúc tiến cho loại sản phẩm
này không đƣợc đầu tƣ đúng mức. Do vậy, càng khiến cho sản phẩm trở nên quá
xa lạ đối với du khách.
15


Du lịch làng nghề trồng hoa
Khác với hình thức du lịch tham quan đơn thuần, điều hấp dẫn khách du lịch ở
các làng nghề trồng hoa này không chỉ bởi những bông hoa, mà còn chính là ở việc
du khách có thể trực tiếp tham gia vào các công đoạn của quá trình tạo nên những
sản phẩm và trải nghiệm cùng ngƣời dân địa phƣơng. Do vậy, điều quan trọng là
cần tạo nên những sản phẩm du lịch thật cụ thể để hấp dẫn du khách. Một tour du
lịch “trải nghiệm cùng ngƣời dân làng lúa - làng hoa” sẽ giúp du khách có cái nhìn
xuyên xuyết về lịch sử hình thành và phát triển của các làng hoa Hà Nội qua các
giai đoạn lịch sử.
Du lịch nông nghiệp (Agri-tourism), gắn với các trang trại trồng hoa tương
lai tại vùng đệm xung quanh chân núi Ba Vì
Trong Nghị quyết 12/2012/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân thành phố Hà
Nội về việc thông qua quy hoạch phát triển du lịch Thành phố đến năm 2020, định
hƣớng đến năm 2030 cũng đã chỉ rõ du lịch nông nghiệp là một trong số những sản
phẩm du lịch đƣợc ƣu tiên phát triển trong thời gian tới, “du lịch nông nghiệp phát
triển ở các vùng ngoại thành, bổ sung hỗ trợ cho các chƣơng trình du lịch nội đô”.
Ngay cả trong nội dung quy hoạch phát triển du lịch theo không gian lãnh thổ với
các cụm du lịch trọng điểm, thì cụm du lịch Sơn Tây - Ba Vì, các sản phẩm du lịch
sinh thái nghỉ dƣỡng cuối tuần và sản phẩm du lịch nông nghiệp cũng luôn dành
đƣợc sự quan tâm.
Hà Nội sau khi mở rộng địa giới, một vùng đất quan trọng không thể không
đề cập đến trong bản đồ du lịch đó là vùng núi Ba Vì. Hiện tại, thì loại hình du lịch
nông trại đã đƣợc triển khai tại đây. Đó là các tour tham quan một số trang trại:
trang trại chăn nuôi bò sữa, trang trại trồng chè… và trong một tƣơng lai không xa,

đó có thể là những trang trại trồng hoa.
Du lịch sinh thái
Du lịch sinh thái gắn với nguồn tài nguyên hoa tại Hà Nội có thể phát triển
theo hai hƣớng, thứ nhất đó là các tour sinh thái tự nhiên gắn với nguồn tài nguyên
hoa tại khu vực vƣờn quốc gia Ba Vì, thứ hai là các tour sinh thái nhân văn - làng
nghề gắn với các làng nghề trồng hoa tại Hà Nội.
Đối với các tour sinh thái tự nhiên gắn với tài nguyên hoa tại vƣờn quốc gia
Ba Vì thì cần có một định hƣớng xây dựng và phát triển rõ ràng. Du lịch sinh thái
tại đây đa phần hình thành dựa trên nguồn tài nguyên sẵn có, chƣa đi vào chiều sâu.
Khách đến đây theo kiểu sinh thái mới chỉ “hít khí trời trong lành” chứ chƣa có
16


những hƣớng dẫn cụ thể về thảm động thực vật đa dạng. Do vậy, phát triển loại
hình sinh thái tự nhiên gắn với hoa sẽ là một hƣớng đi đúng đắn để đa dạng hóa sản
phẩm du lịch cho vƣờn quốc gia Ba Vì, giúp nơi này không chỉ có sắc xanh của cỏ
cây mà còn có thêm những thảm màu rực rỡ của hoa lá.
Du lịch sinh thái nhân văn - làng nghề là một trong những mô hình làng sinh
thái phục vụ du lịch góp phần xây dựng nông thôn mới theo hƣớng phát triển bền
vững hiện nay. Nếu mô hình du lịch sinh thái nhân văn – làng nghề đƣợc áp dụng
tại đây chắc chắn đáng nó sẽ góp phần không nhỏ vào việc nâng cao nhận thức, tƣ
duy của những ngƣời nông dân, giúp họ chủ động thích nghi với những thay đổi
trong sản xuất, hƣớng đến một nền nông nghiệp xanh, thân thiện với môi trƣờng,
bảo vệ cảnh quan sinh thái và sức khỏe con ngƣời.
Du lịch lễ hội hoa (Festival hoa)
Loại hình này đã đƣợc nhiều công ty lữ hành quan tâm và xây dựng thành sản
phẩm cụ thể chào bán cho du khách. Tuy nhiên, một hạn chế lớn của Festival hoa
Hà Nội đó là chƣa làm nổi bật đƣợc tiềm năng du lịch hoa của thủ đô, cũng nhƣ
chƣa chỉ ra đƣợc một loài hoa đặc trƣng của riêng Hà Nội. Vậy nên, hơn lúc nào
hết thông qua lễ hội cần giới thiệu đến du khách những làng hoa của Hà Nội bằng

chính những sản phẩm du lịch độc đáo và đặc sắc. Hành trình khám phá “nét hoa”
của Hà Nội qua việc tìm về với những làng hoa xƣa và cả những làng hoa mới hình
thành ở khu vực ven đô trong khoảng 20-30 năm trở lại đây sẽ là một minh chứng
cụ thể giúp du khách hiểu hơn về nét văn hóa thanh lịch của ngƣời Hà Nội, dù qua
bao thăng trầm, biến cố song ngƣời Hà Nội, hoa vẫn là thứ không thể thiếu trong
đời sống thƣờng ngày
Du lịch chữa bệnh
Du lịch chữa bệnh gắn với hoa, trên cơ sở khai thác giá trị của các loài hoa,
xây dựng các cơ sở vật chất kỹ thuật liên quan đến sức khỏe phục vụ nhu cầu hồi
phục tăng cƣờng sức khỏe của du khách. Du lịch chữa bệnh gắn với hoa thƣờng gắn
với mục đích làm đẹp, xả stress bằng các hoạt động nhƣ spa chăm sóc da, chăm sóc
cơ thể, thƣ giãn đầu óc… Hình thức này rất tốt cho sức khỏe của khách sau một
hành trình tham gia các hoạt động du lịch, thƣờng đƣợc thực hiện nhƣ một nội dung
trong lịch trình của chuyến đi. Để đa dạng hơn nữa các dịch vụ chăm sóc sức khỏe
cho du khách, Hà Nội có thể tận dụng nguồn tài nguyên hoa phong phú để triển
khai các dịch vụ chăm sóc sắc đẹp nhờ vào công dụng của các loài hoa. Đây sẽ trở

17


thành điểm đến quan trọng trong một tour chuyên đề hoa, giúp hành trình này trở
nên hấp dẫn du khách.
3.2. Một số giải pháp để phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.
3.2.1. Nâng cao nhận thức về du lịch hoa ở Hà Nội
Cần nâng cao nhận thức của đội ngũ quản lý trong ngành du lịch, các doanh
nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực du lịch và cộng đồng xã hội về vai trò và vị trí
của các loại hình du lịch gắn với hoa trong sự phát triển chung của toàn ngành.
3.2.2 Tăng cường thể chế và chính sách cho phát triển du lịch hoa
Để có cơ sở pháp lý nhằm khuyến khích du lịch hoa phát triển, tạo ra những
sản phẩm du lịch mới hấp dẫn du khách khi đến thủ đô, cần xem xét xây dựng và

ban hành một số chính sách:
Thu hút, khuyến khích các doanh nghiệp trong và ngoài nƣớc đầu tƣ xây
dựng các điểm du lịch hoa hấp dẫn. Tạo môi trƣờng thông thoáng để chính các
doanh nghiệp chủ động phát huy vai trò động lực thúc đẩy du lịch hoa phát triển.
Riêng đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực lữ hành, cần khuyến
khích, hỗ trợ trong khâu nghiên cứu thị trƣờng, tìm hiểu nhu cầu du khách đối với
các loại hình du lịch gắn với hoa, từ đó có cơ sở đầu tƣ xây dựng những sản phẩm
du lịch hoa đặc sắc cho Hà Nội.
Ban hành cơ chế chính sách thúc đẩy phát triển sản xuất và khuyến khích các
doanh nghiệp tham gia đầu tƣ vào sản xuất hoa công nghệ cao.
Đặc biệt, các làng nghề trồng hoa luôn là điểm đến hấp dẫn đối với những du
khách yêu hoa khi đặt chân đến Hà Nội. Do vậy, cần ban hành những chính sách cụ
thể để khuyến kích nghề trồng hoa tại đây phát triển
Cũng cần đƣa ra một cơ chế chính sách để bảo tồn phát triển loài hoa mang
tính đặc trƣng của Hà Nội, là đào Nhật Tân. Từ đó xây dựng một thƣơng hiệu du
lịch hoa của riêng Hà Nội, đây chắc chắn sẽ trở thành một sản phẩm du lịch hấp
dẫn du khách mỗi dịp tết đến xuân về
3.2.3. Tăng cường đầu tư hạ tầng phát triển du lịch hoa, đặc biệt tại các
làng du lịch hoa trọng điểm
Tại các làng du lịch hoa trọng điểm, chính quyền địa phƣơng cần có chính
sách hỗ trợ về mặt tài chính, đầu tƣ phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật, nhất là việc
mở rộng và nâng cấp hệ thống giao thông, hệ thống xử lý môi trƣờng để đáp ứng
yêu cầu phục vụ khách du lịch.

18


Về cơ sở dịch vụ du lịch tại các làng hoa, cần quy hoạch xây dựng các điểm
mua sắm quà lƣu niệm và các sản phẩm đƣợc làm từ hoa; xây dựng chợ hoa- vừa
là; khuyến khích việc đầu tƣ xây dựng các trung tâm chăm sóc sắc đẹp, phục hồi

sức khỏe có sử dụng các liệu pháp từ hoa, xây dựng nhà đón tiếp khách và trƣng
bày, bán các sản phẩm của làng hoa: hoa cắt cành, hoa khô, tinh dầu chiết xuất từ
hoa...
3.2.5. Tăng cường liên kết giữa các thành phần tham gia phát triển du
lịch hoa
Để du lịch gắn với hoa có điều kiện phát triển hơn nữa tại Hà Nội, cần có sự
phối kết hợp chặt chẽ của các thành phần tham gia nhƣ: Sở Văn hóa, Thể thao và
Du lịch Hà Nội, chính quyền địa phƣơng, doanh nghiệp kinh doanh lữ hành và
ngƣời dân.
3.2.6. Tăng cường phát triển và quảng bá cho sản phẩm du lịch hoa Hà
Nội
Để thực hiện chiến lƣợc trƣớc tiên du lịch Hà Nội cần xây dựng kế hoạch xúc
tiến quảng bá cho du lịch hoa. Xác định các phƣơng tiện hay hình thức để thực hiện
xúc tiến quảng bá du lịch. Đối với du lịch hoa Hà Nội hiện nay, khách nội địa vẫn
là chủ yếu, nên chọn hình thức tổ chức các sự kiện, các lễ hội để quảng bá cho du
lịch hoa là hợp lý. Với sự kiện Festival hoa đƣợc tổ chức một vài năm gần đây
chính là cơ hội tốt để du khách biết đến du lịch hoa Hà Nội nhiều hơn. Ngoài ra,
các phƣơng tiện khác nhƣ báo, tạp chí, phát thanh, truyền hình, internet… cũng góp
phần không nhỏ trong việc quảng bá hình ảnh du lịch hoa Hà Nội. Đối với du
khách quốc tế, việc quảng bá các chƣơng trình du lịch hoa trên các cẩm nang/ sổ
tay hƣớng dẫn khách đi du lịch ở Việt Nam: Exploring Vietnam, Lonely Planet,
Vietnam Tourist Guidebook, Trip Advisor....
Tiểu kết chƣơng 3
Từ thực trạng phát triển của du lịch hoa Hà Nội, trong chƣơng 3, tác giả đã
mạnh dạn đƣa ra định hƣớng để phát triển một số điểm du lịch hoa trên cơ sở
những điểm đến có gắn với hoa tại Hà Nội hiện nay: các làng hoa, chợ hoa, vƣờn
quốc gia Ba Vì, hay định hƣớng xây dựng các công viên hoa chuyên đề hoa trên cơ
sở Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến
2050. Bên cạnh đó, tác giả cũng đề xuất một số giải pháp để phát triển du lịch hoa
Hà Nội, đó là các giải pháp về cơ chế chính sách, giải pháp về cơ sở hạ tầng, về xúc

19


tiến quảng bá… Đây có thể xem là cơ sở lý luận quan trọng trong định hƣớng phát
triển du lịch hoa của Hà Nội trong tƣơng lai.
KẾT LUẬN
Hoa là một tạo vật của thiên nhiên, từ ngàn đời nay nó đã trở thành biểu trƣng
cho những giá trị tinh khiết tự nhiên và không thể thiếu trong đời sống của con
ngƣời. Từ lâu con ngƣời đã biết dùng hoa để trang trí, làm đẹp cho cuộc sống và
nay hoa còn trở thành đối tƣợng của nhiều loại loại hình du lịch khác nhau. Với
ngƣời Hà Nội, những cái tên nhƣ: Ngọc Hà, Nhật Tân, Nghi Tàm, Quảng Bá...
không biết tự bao giờ đã trở nên quá quen thuộc và thân thƣơng. Nhắc đến Hà Nội,
không ít ngƣời đã mƣờng tƣợng ngay đến những làng hoa, những con đƣờng trong
phố ngập tràn hoa hoa sữa, hoa ngâu, hay những gánh hàng hoa dọc các con phố...
Hoa Hà Nội đa dạng, phong phú hơn bất kỳ nơi đâu; ngƣời Hà Nội am hiểu và xem
hoa nhƣ một thú chơi tao nhã từ bao đời nay. Vậy tại sao Hà Nội không tận dụng
chính nguồn tài nguyên hoa nay để quảng bá cho du lịch Hà Nội? Vẻ đẹp tinh khiết,
tƣởng nhƣ rất mong manh của những bông hoa lại có một sức mạnh diệu kỳ, luôn
thu hút và hấp dẫn du khách.
Du lịch hoa, hiện đã và đang ngày càng đƣợc nhiều du khách biết đến. Hà Nội
lại là nơi hội tụ đủ những điều kiện quan trọng để du lịch hoa có thể phát triển
mạnh mẽ trong tƣơng lai. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau nên đến thời điểm
này, những sản phẩm du lịch hoa của Hà Nội vẫn còn quá đơn điệu, nghèo nàn và
xa lạ đối với du khách. Những đề xuất của tác giả trong luận văn hi vọng sẽ góp
một phần nhỏ vào sự phát triển của du lịch hoa Hà Nội, để Hà Nội không chỉ đƣợc
biết đến là một thủ đô nghìn năm tuổi với những trầm tích văn hóa lắng đọng mà
Hà Nội còn đƣợc biết đến với những điểm du lịch hoa nổi tiếng.

20

References:
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu trong nước
1. Trần Thúy Anh (2004), Ứng xử văn hóa trong du lịch, Nxb Đại học quốc
gia Hà Nội.
2. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (số 104/2007/QĐ-BNN ngày 27
tháng 12 năm 2007), Quy chế quản lý các hoạt động du lịch sinh thái tại các
Vườn quốc gia, Khu bảo tồn thiên nhiên.
3. Nguyễn Kiều Diễm (2004), Những làng hoa Hà Nội, Người Hà Nội cuối
tuần, số 16, tr. 11.
4. Nguyễn Văn Đính, Trần Thị Minh Hòa (2004), Giáo trình kinh tế du lịch,
Nxb Lao động xã hội.
5. Nguyễn Thị Bích Hà (2011), Hà Nội con người - lịch sử - văn hóa, Nxb
Đại học Sư phạm, Hà Nội.
6. Trương Quang Hải (2010), Atlas Thăng Long – Hà Nội, Nxb Hà Nội.
7. Trần Hợp (1998), Phong lan Việt Nam, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
8. Đinh Gia Khánh (2002), Địa chí văn hóa dân gian Thăng Long, Đông Đô,
Hà Nôi, Nxb Hà Nội.
9. Phạm Trung Lương (2002), Du lịch sinh thái những vấn đề lý luận và thực
tiễn phát triển ở Việt Nam, Nxb Giáo dục, Hà Nội
10. Phạm Trung Lương (2005), Du lịch hoa với phát triển du lịch Việt Nam,
Tuyển tập Hội thảo Du lịch hoa quốc tế ASEAN - Nhật Bản, Đà Lạt,
10/12/2005.
11. Phạm Trung Lương (2006), Cần phát triển loại hình du lịch hoa, Tạp chí
Du lịch Việt Nam (số 2), tr.15-16
12. Trần Ngọc Nam và các cộng sự (2000), Marketing du lịch, Nxb TP.Hồ
Chí Minh

100


13. Nguyễn Thúy Nga, Nguyễn Văn Nguyên (2007), Địa chí Thăng Long Hà
Nội trong thư tịch Hán Nôm, Nxb Thế Giới, Hà Nội.
14. Đào Thị Tiến Ngọc (2009), bài tham luận tại hội thảo: “Hà Nội, thành
phố thân thiện và sống tốt cho cộng đồng”
15. Trần Đức Thanh (1999), Nhập môn khoa học Du lịch, Nxb Đại học quốc
gia Hà Nội.
16. Nguyễn Quyết Thắng (2010), Phát triển du lịch sinh thái theo khuynh
hướng Niche, Tạp chí Du lịch Việt Nam, (số 11), tr.25-26
17. Nguyễn Nghĩa Thìn (2009), Thực vật có hoa, Nxb Đại học quốc gia Hà
Nội.
18. Lê Anh Tuấn (2010), Một số vấn đề đặt ra đối với du lịch Hà Nội, Tạp chí
Du lịch Việt Nam, (số 11), tr.39-40
19. Nguyễn Văn Uẩn (2000), Hà Nội nửa đầu thế kỷ XX, Tập I, Nxb Hà Nội.
20. Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội (2012), Đề án phát triển sản xuất hoa
cây cảnh Hà Nội, giai đoạn 2012 - 2016
21. Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội (2012), Quy hoạch phát triển du lịch
thành phố Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.
22. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật Du
lịch,Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội
23. Quốc Văn (2010), 36 dấu ấn lịch sử văn hóa Hà Nội, Nxb Thanh Niên,
Hà Nội.
24. Trần Quốc Vượng (2005), Hà Nội như tôi hiểu, Nxb Tôn giáo, Hà Nội.
25. Bùi Thị Hải Yến (2000), Tài nguyên du lịch Việt Nam, Nxb Giáo dục, Hà
Nội
Tài liệu nước ngoài
26. Alison Joubert & Jane Turpie (2010), The value of flower tourism on the
Bokkeveld Plateau, publisher of Routledge

101


27. John Rian (2005) Anthoethnography: Emerging Research into the Culture
of Flora, Aesthetic Experience of Plants, and Wildflower Tourism of the
future, publisher of Edith Cowan Univercity.
28. Tài liệu online
/> /> /> /> /> /> />
102