Một số giải pháp hoàn thiện công tác tạo động lực làm việc cho công nhân tại tổng công ty may 10 CTCP
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.39 MB, 121 trang )
B ăGIÁOăD Că ÀOăT O
TR
NGă
IăH CăTH NGăLONG
---o0o---
KHịAăLU NăT TăNGHI P
TÀI:
M TăS
T Oă
GI IăPHỄP HỒNăTHI NăCỌNGăTỄCă
NGăL C LÀMăVI CăCHO CƠNG NHÂN
T IăT NGăCỌNGăTYăMAYă10ă- CTCP
SINHăVIểNăTH CăHI N :ăNGUY NăM ăH NH
MÃ SINH VIÊN
: A22173
CHUYÊN NGÀNH
:ăQU NăTR ăKINHăDOANH
HÀăN Iă- 2016
B ăGIÁOăD Că ÀOăT O
TR
NGă
IăH CăTH NGăLONG
---o0o---
KHịAăLU NăT TăNGHI P
TÀI:
M TăS ăGI IăPHỄP HOÀNăTHI NăCỌNGăTỄCă
T Oă
NGăL C LÀMăVI C CHO CÔNG NHÂN
T IăT NGăCỌNGăTYăMAYă10ă- CTCP
Giáoăviênăh
ngăd n
: Th.S Lê Huy năTrang
Sinhăviênăth căhi n
: Nguy năM ăH nh
Mã sinh viên
: A22173
Chuyên ngành
: Qu nătr ăkinhădoanh
HÀăN Iă- 2016
Thang Long University Libraty
L IăC Mă N
có th hồn thành t t bài Khóa lu nănày,ăđ uătiênăemăxinăđ
năchânăthànhănh t t i cơ giáo Lê Huy năTrangălàăng
chuăđáoătrongăsu t th i gian em làm Khóa lu n.ă
iăđãăh
cg il ic m
ng d n em r t t n tình,
ng th i,ăemăc ngăxinăchânăthànhă
c mă nă cácă th y cô giáo trong khoa Kinh t - Qu n lý cùng các cán b , công nhân
trong T ng Công ty May 10 - CTCPăđãăt oăc ăh i cho em làm vi c và h c t păđ hoàn
thành t t bài Khóa lu n này.
Em xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 05 tháng 07 n m 2016
Sinh viên
Nguy năM ăH nh
L IăCAMă OAN
Em xin cam đoan Khóaălu năt tănghi pănàyălàădo t ăb năthânăth căhi năcóăs ă
h ătr ăt ăgiáoăviênăh
ngăd năvàăkhơngăsaoăchépăcácăcơngătrìnhănghiênăc uăc aăng
iă
khác.ăCácăd ăli uăthơngătinăth ăc păs ăd ngătrong Khóaălu nălàăcóăngu năg căvàăđ
că
tríchăd nărõăràng.ă
Em xinăch uăhồnătồnătráchănhi măv ăl iăcamăđoanănày!
Hà N i, ngày 05 tháng 07 n m 2016
Sinh viên
Nguy năM ăH nh
Thang Long University Libraty
M CăL C
L IăGI IăTHI U
CH
NGă1. C ă S ă Lụă LU Nă CHUNGă V ă T Oă
CHOăNG
1.1.
IăLAOă
NG. .........................................................................................1
Kháiăni măvƠăphơnălo iăng
1.1.1. Khái ni m v ng
1.1.2. Phợn lo i ng
NGă L Că LÀMă VI Că
iălaoăđ ngătrongădoanhănghi p ........................1
i lao đ ng. ............................................................................1
i lao đ ng trong ếoanh nghi p. ................................................1
1.1.2.1. C n c vào vi c qu n lí lao đ ng và tr l
ng. .................................................1
1.1.2.2. C n c vào m c đích tuy n d ng và th i gian s d ng. ....................................1
1.1.2.3. C n c vào ph m vi ho t đ ng. ..........................................................................2
1.1.2.4. C n c vào ch c n ng c a ng
1.2.
i lao đ ng trong quá trình s n xu t. ...............2
Kháiăni măv ăđ ngăl căvƠăt oăđ ngăl călƠmăvi căchoăng
iălaoăđ ng. ..........2
1.2.1. Khái ni m v đ ng l c. .......................................................................................2
1.2.2. Khái ni m t o đ ng l c làm vi c cho ng
1.3.
Vaiătròăc aăt oăđ ngăl călƠmăvi c cho ng
i lao đ ng. .....................................3
iălaoăđ ng ...................................4
1.3.1.
i v i b n thợn ng
1.3.2.
i v i ếoanh nghi p .........................................................................................5
1.3.3.
i v i xụ h i ......................................................................................................5
1.4.
i lao đ ng .......................................................................4
Cácăh căthuy tăv ăt oăđ ngăl călƠmăvi căcho ng
iălaoăđ ng ........................5
1.4.1. H c thuy t nhu c u (Abraham Maslow)...........................................................5
1.4.2. H c thuy t h th ng hai y u t (Frederick Herzberg). ....................................7
1.4.3. H c thuy t v s k v ng (Victor Vroom). .........................................................7
1.4.4. H c thuy t công b ng (John Stacy Adams). .....................................................8
1.5.
Cácăy uăt ătácăđ ngăđ năđ ngăl călƠmăvi căc aăng
1.5.1. Y u t thu c v cá nhợn ng
1.5.1.1. Nhu c u c a ng
iălaoăđ ng ....................9
i lao đ ng ...........................................................9
i lao đ ng. .............................................................................9
1.5.1.2. Kh n ng và kinh nghi m làm vi c c a ng
1.5.1.3. Thái đ , quan đi m c a ng
i lao đ ng ....................................9
i lao đ ng...........................................................10
1.5.1.4.
c đi m tính cách c a ng
i lao đ ng...........................................................10
1.5.2. Y u t thu c v công vi c .................................................................................11
1.5.2.1. Tính h p d n c a cơng vi c đ i v i ng
i lao đ ng. .......................................11
1.5.2.2. M c đ chun mơn hóa c a cơng vi c............................................................11
1.5.2.3. Kh n ng th ng ti n trong công vi c đ i v i ng
i lao đ ng ..........................11
1.5.3. Y u t thu c v ếoanh nghi p ..........................................................................12
1.5.3.1. Chính sách nhân s c a doanh nghi p.............................................................12
1.5.3.2. Môi tr
ng làm vi c c a ng
i lao đ ng. ........................................................12
1.5.3.3. Phong cách lãnh đ o trong doanh nghi p .......................................................13
1.5.4. Y u t bên ngoài ếoanh nghi p. .....................................................................13
1.5.4.1. Chính sách pháp lu t c a Nhà n
c ................................................................13
1.5.4.2. Chính sách nhân s c a các doanh nghi p khác. ............................................14
1.6.
Cácăcôngăc ăt oăđ ngăl călƠmăvi căcho ng
iălaoăđ ng................................14
1.6.1. T o đ ng l c làm vi c thông qua cơng c tài chính. ......................................14
1.6.1.1. T o đ ng l c làm vi c thông qua công c ti n l
ng. .....................................14
1.6.1.2. T o đ ng l c làm vi c thông qua công c ph c p l
1.6.1.3. T o đ ng l c làm vi c thông qua công c ti n th
ng. ..............................16
ng. ...................................16
1.6.1.4. T o đ ng l c làm vi c thông qua công c phúc l i lao đ ng. .........................17
1.6.2. T o đ ng l c làm vi c thông qua công c phi tài chính. ...............................18
1.6.2.1. T o đ ng l c làm vi c thơng qua b trí, s d ng h p lý lao đ ng. .................18
1.6.2.2. T o đ ng l c làm vi c thông qua đào t o ng
i lao đ ng. .............................19
1.6.2.3. T o đ ng l c làm vi c thông qua t o c h i th ng ti n cho ng
1.6.2.4. T o đ ng l c làm vi c thông qua môi tr
i lao đ ng. .20
ng làm vi c. ...................................20
1.6.2.5. T o đ ng l c làm vi c thông qua đánh giá th c hi n công vi c chính xác. ....21
TịMăT TăCH
CH
NGă1 ..............................................................................................22
NGă2. TH CăTR NGăCỌNGăTỄCăT Oă
NGăL CăLÀMăVI CăCHOă
CỌNGăNHỂNăT IăT NGăCỌNGăTYăMAYă10 - CTCP. .......................................23
2.1.
Gi iăthi uăv ăT ngăCôngătyăMayă10ă- CTCP. ................................................23
Thang Long University Libraty
2.1.1. Khái quát chung v T ng Công ty May 10 - CTCP ........................................23
2.1.2. Quá trình hình thành - phát tri n c a T ng Công ty May 10 - CTCP. .........23
2.1.3. Nhi m v ch y u c a T ng Công ty May 10 - CTCP....................................23
2.1.4. Các s n ph m ch y u c a T ng Công ty May 10 - CTCP ............................24
2.1.5. C c u t ch c c a T ng Công ty May 10 - CTCP.........................................24
2.1.6. Ch c n ng, nhi m v c a các b ph n phòng ban t i T ng Công ty May 10 CTCP. ...........................................................................................................................26
2.1.7. K t qu s n xu t kinh ếoanh c a T ng Công ty May 10 - CTCP trong nh ng
n m g n đợy. .................................................................................................................27
2.1.8. S l
ng và đ c đi m công nhợn t i T ng Công ty May 10 - CTCP. ............28
2.1.8.1. S l
ng công nhân t i T ng Công ty May 10 - CTCP ...................................28
2.1.8.2.
c đi m cơng nhân theo gi i tính, trình đ t i T ng Công ty May 10 - CTCP.
.......................................................................................................................................29
2.2.
Th cătr ngăcôngătácăt oăđ ngăl călƠmăvi căchoăcôngănhơnăt iăT ngăCôngătyă
May 10 - CTCP. ...........................................................................................................31
2.2.1. Th c tr ng công tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhợn thơng qua cơng c
tài chính. .......................................................................................................................31
2.2.1.1. Th c tr ng công tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhân thông qua công c
ti n l
ng. ......................................................................................................................31
2.2.1.2. Th c tr ng công tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhân thông qua công c
ph c p l
ng. ...............................................................................................................37
2.2.1.3. Th c tr ng công tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhân thông qua công c
ti n th
ng. ....................................................................................................................38
2.2.1.4. Th c tr ng công tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhân thông qua phúc l i
lao đ ng .........................................................................................................................42
2.2.2. Th c tr ng công tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhợn thông qua công c
phi tài chính ..................................................................................................................46
2.2.2.1. Th c tr ng cơng tác t o đ ng l c làm vi c cho cơng nhân thơng qua b trí, s
d ng h p lí lao đ ng. .....................................................................................................46
2.2.2.2. Th c tr ng công tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhân thông qua đào t o,
nâng cao tay ngh cho công nhân. ................................................................................48
2.2.2.3. Th c tr ng công tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhân thông qua t o c
h i th ng ti n cho công nhân. .......................................................................................52
2.2.2.4. Th c tr ng công tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhân thông qua môi
tr
ng làm vi c ..............................................................................................................53
2.2.2.5. Th c tr ng công tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhân thông qua đánh giá
th c hi n cơng vi c chính xác .......................................................................................57
2.2.3.
ánh giá công tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhợn t i T ng Công ty
May 10 - CTCP. ............................................................................................................62
2.2.3.1.
u đi m. ...........................................................................................................62
2.2.3.2. H n ch .............................................................................................................63
2.2.3.3. Nguyên nhân c a các h n ch ..........................................................................64
TịMăT TăCH
CH
NGăă2 .............................................................................................65
NGă3. M Tă S ă GI Iă PHỄPă HOÀNă THI Nă CỌNGă TỄCă T Oă
NGă
L CăLÀMăVI CăCHOăCỌNGăNHỂNăăT IăT NGăCỌNGăTYăMAYă10 - CTCP.
................................. ......................................................................................................66
3.1.
nhăh
ngăphátătri năc aăT ngăCôngătyăMayă10ă- CTCPăđ năn mă2020. 66
3.1.1.
nh h
ng phát tri n kinh ếoanh .................................................................66
3.1.2.
nh h
ng phát tri n ngu n nhợn l c ..........................................................66
3.2.
nhă h
ngă côngă tácă t oă đ ngă l că lƠmă vi că đ iă v iă côngă nhơnă c aă T ngă
Công ty May 10 - CTCP. .............................................................................................67
3.3.
M tăs ăgi iăphápăhoƠnăthi năcôngătácăt oăđ ngăl călƠmăvi căcho công nhân
t iăT ngăCôngătyăMayă10ă- CTCP ..............................................................................67
3.3.1. Xác đ nh h th ng nhu c u c a công nhợn và m c đ
u tiên c a t ng nhu
c u................ .................................................................................................................67
3.3.2. Hồn thi n cơng tác t o đ ng l c làm vi c cho công nhợn thơng qua các
cơng c tài chính. .........................................................................................................69
3.3.2.1. Hồn thi n công tác tr l
ng và ph c p cho công nhân t i T ng Công ty ..69
Thang Long University Libraty
3.3.2.2. Hồn thi n cơng tác tr th
ti n th
ng cho cơng nhân thơng qua xây d ng chính sách
ng h p lý ..........................................................................................................71
3.3.2.3. Duy trì và đa d ng các ho t đ ng phúc l i lao đ ng cho cơng nhân. .............72
3.3.3. Hồn thi n cơng tác t o đ ng l c cho công nhợn thông qua các cơng c phi
tài chính ........................................................................................................................74
3.3.3.1. Duy trì s hi u qu trong cơng tác b trí, s d ng h p lí lao đ ng ................74
3.3.3.2. Hồn thi n chính sách đào t o, nâng cao tay ngh cho công nhân. ................75
3.3.3.3. T o c h i th ng ti n và phát tri n ngh nghi p cho công nhân .....................77
3.3.3.4. C i thi n đi u ki n làm vi c cho cơng nhân .....................................................79
3.3.3.5. Hồn thi n m i quan h gi a c p trên v i công nhân trong T ng Công ty. ...82
3.3.3.6. Xây d ng các phong trào thi đua, đoàn th trong T ng Công ty ngày càng đa
d ng, phong phú ............................................................................................................84
3.3.3.7. Hồn thi n cơng tác ki m tra, đánh giá th c hi n công vi c ...........................85
3.3.4. Th
ng xuyên thỀo ếõi, đánh giá k t qu c a công tác t o đ ng l c ...........88
TịMăT TăCH
NGă3 ..............................................................................................89
K TăLU N ..................................................................................................................90
TÀIăLI UăTHAMăKH O
PH ăL C
DANHăM CăVI TăT T
Kýăhi uăvi tăt t
Tênăđ yăđ
CTCP
Côngătyăc ăph n
Thang Long University Libraty
DANHăM CăB NG, BI Uă
,ăHỊNHăV
B ngă2.1. K tăqu ăs năxu tăkinhădoanhăc aăT ngăCôngătyăMay 10 - CTCP giaiăđo nă
2013-2015. .....................................................................................................................27
B ngă2.2.ă
căđi măcơngănhânătheoăgi iătínhăvàătheoătrìnhăđ ăt iă T ngăCơngătyăMayă
10 - CTCP ......................................................................................................................29
B ngă2.3.ăDanhăsáchăchiăti tăl
ngăc aăm tăcơngănhân. ...............................................33
B ngă2.4.ăThuănh păbìnhăqnăc aăcơngănhânăgiaiăđo nă2013-2015 ............................36
B ngă2.5.ăM căl
ngăhi năt iăphùăh păv iăn ngăl căvàăđóngăgópăc aăb năthân...........36
B ngă2.6.ăQu ăti năth
ngăchoăcôngănhânăc a T ngăCôngătyăMayă10ă- CTCP giaiăđo năă
2013-2015 ......................................................................................................................39
B ngă2.7.ăM căth
ngăchoăcácăsángăki năc iăti năquýă4ăc aăcôngănhânăn mă2015......41
B ngă2.8.ăM căth
ngăhi năt iăc aăT ngăCôngătyălàăh p lý. ........................................42
B ngă2.9.ăCácăch ăđ ăphúcăl iăvàăd chăv ăt iăT ngăCôngăty r tăt t. .............................46
B ngă2.10.ăT ăl ăs ăcơngănhânătuy năm i,ălàmătráiăngànhăt iăT ngăCơngăty n mă20142015 ...............................................................................................................................48
B ngă2.11.ăTìnhăhìnhăđàoăt oăcơngănhânăt i T ngăCôngăty giaiăđo nă2013-2015.........50
B ngă2.12. T ngăCôngăty luônăt oăđi uăki năđ ăđàoăt o,ănângăcaoătrìnhăđ ătayăngh ,ă
đápă ngăuăc uăcơngăvi c. ...........................................................................................51
B ngă2.13.ăAnh/ch ătinăr ngăcóăc ăh iăphátătri năv iăcơngăvi căhi năt i .......................52
B ngă2.14.ăT ngăCơngăty cungăc păđ ămáyămóc,ăthi tăb ăđ ăcơngănhânălàmăvi c ........54
B ngă2.15.ăAnh/ch ăđ
călàmăvi căt iăm tăt păth ăvuiăv ,ătho i mái,ăhịaăđ ng. ..........55
B ngă 2.16. T ngă Cơngă ty th
ngă xuyênă t ă ch că g pă g ,ă giaoă l u,ă traoă đ iă gi aă cácă
công nhân .......................................................................................................................56
B ngă2.17.ăTiêu chu năđánhăgiáăk tăqu ăth căhi năcôngăvi căhàngăthángăv iăcôngănhână
t iăT ngăCơngătyăMayă10ă- CTCP .................................................................................58
B ngă2.18.ăTiêuăchíăphânălo iălaoăđ ngăhàngătháng ......................................................60
B ngă2.19.ăPhi uăđánhăgiáăcơngăvi căc aăcôngănhân ....................................................60
B ngă2.20.ăT ngăCơngătyăth căhi năcơngătácăđánhăgiáăth căhi năcơngăvi căcơngăb ng,ă
chính xác. .......................................................................................................................61
B ngă3.1. Y uăt ăquanătr ngănh tă nhăh
ngăt iăđ ngăl călàmăvi căc aăcơngănhânăt iă
T ngăCơngătyăMayă10ă- CTCP. .....................................................................................68
B ngă3.2.ăQuyătrìnhăth ngăti năc aăcôngănhân. .............................................................78
B ngă3.3.ăPhi uăđánhăgiáăcôngănhân .............................................................................87
Bi uăđ ă2.1.ăS ăl
ngăcôngănhânăc a T ngăCơngătyăgiaiăđo nă2013-2015 ..................28
Hìnhă1.1.ăThápănhuăc uăc aăMaslow ............................................................................... 6
Hìnhă2.1.ăS ăđ ăc ăc uăt ăch căc a T ngăCơngătyăMayă10ă- CTCP ............................. 25
Hìnhă2.2.ăNgàyăh iăTr ngăr măt iăT ngăCơngăty .......................................................... 44
Hình 2.3. Con emăcơngănhânăt ngăcơngătyăt iăTr
ngăM mănonăMay 10 .................... 45
Hình 2.4.ă năph mă“PhongăcáchăMayă10”ăs ăm iănh t ................................................ 45
Hình 2.5. Cơngănhânăt iăt ăMayă2ăt iăT ngăCơngăty ..................................................... 53
Hình 2.6. Cơng nhân thao tácăv iămáyămay .................................................................. 54
Hìnhă2.7.ăH iăthiăcánăb ăcơngăđồnăt iăT ngăCơngăty .................................................. 56
Thang Long University Libraty
L IăGI IăTHI U
1. T nhăc păthi tăc aăđ ătƠi.
Trong xu th h i nh p và toàn c u hóa hi n nay, s c nh tranh gi a các t ch c
không ch đ năthu n là s c nh tranh v nguyên v t li u, công ngh , th tr
s n ph m, ch tă l
tr
ng tiêu th
ng và giá c s n ph m mà s c nh tranh còn di n ra trên c th
ng s călaoăđ ng. V iăđi u ki n này thì v trí c a các ngu n l c càng tr nên quan
tr ng,ătrongăđóăconăng
ngu n l c.ă
ng
iăđ
c coi là ngu n l c quan tr ng nh t, là ngu n l c c a m i
s d ng hi u qu ngu n l căconăng
i laoă đ ng chính là m t trong nh ngă ph
i này, t oăđ ng l c làm vi c cho
ngă phápă h u hi u nh t c nă đ
c các
doanh nghi p quan tâm. N u doanh nghi p t oă đ ng l c làm vi c t t thì ng
i lao
đ ng s đ
c khuy năkhíchăvàăcóăđ ng l căđ hồn thành cơng vi c d n t i hi u qu
s n xu t c aălaoăđ ngăt ngălên,ăthúcăđ y doanh nghi p phát tri n. Bên c nhăđó,ăng
i
laoăđ ngăc ngăs c g ng h c t p, trau d i trong th i gian làm vi c và s g n bó lâu dài
v i doanh nghi p.
T ng Công ty May 10 - CTCP là m t trong nh ng công ty v may m c l n nh t
c n
c, là m t cơng ty có l căl
ngălaoăđ ng r t l n, h u h tălàălaoăđ ng s n xu t.
Trong nh ngăn măqua,ăT ng Công ty May 10 - CTCPăđãăquanătâmăđ n vi c t oăđ ng
l c làm vi c cho công nhân, tuy nhiên vi c th c hi n v n còn m t s b t c p,ăđi u này
làm gi măđ ng l c và nhi t huy t làm vi c c aăđ i ng ăcông nhân trong T ng Công ty.
kh c ph c nh ng t n t iăđó,ăemăch năđ tài: “M t s gi i pháp hồn thi n công tác
t o đ ng l c làm vi c cho công nhân t i T ng Công ty May 10 - CTCP” làmăđ tài cho
khóa lu n t t nghi p c a mình.
2. M cătiêuănghiênăc u đ ătài: ắM tă s gi iăphápăhoƠnăthi năcôngătácă t oăđ ngă
l călƠmăvi căchoăcôngănhơnăt iăT ngăCông ty May 10 - CTCPẰ.
- H th ngăhóaăc ăs lý lu n v t oăđ ng l c làm vi c cho ng
iălaoăđ ng trong
doanh nghi p.
-
ánhă giáă th c tr ng công tác t oă đ ng l c làm vi c cho công nhân t i T ng
Công ty May 10 - CTCP.
-
xu t m t s gi i pháp hoàn thi n công tác t oăđ ng l c làm vi c cho công
nhân t iăT ngăCông ty May 10 - CTCP.
3.
iăt
-
ngăvƠăph măviănghiênăc u
iăt
ng nghiên c u: Công tác t oăđ ng l c làm vi c cho công nhân t i T ng
Công ty May 10 - CTCP.
- Ph m vi nghiên c u:
+ Không gian: T i T ng Công ty May 10 - CTCP.
+ Th i gian: C nă c vào s li u c aă cácă n mă 2013,ă n mă 2014, n mă 2015 đ
nghiên c uăvàăđ ra m t s gi i pháp hoàn thi n công tác t oăđ ng l c cho công nhân
trongăgiaiăđo n t i.
3. Ph
ngăphápănghiênăc u
tài s d ng m t s ph
- Ph
ngăphápănghiênăc uăsauăđây:
ngăphápăphânătích
nhă h
Phân tích các nhân t
trênăc ăs lý lu n và s l
ng t i công tác t oă đ ng l c cho công nhân d a
ng,ăđ căđi m công nhân t i T ng Công ty May 10 - CTCP.
- Ph
ngăphápăthuăth p d li u,ăđi u tra, ph ng v n
+ Ph
ngăphápăthu th p d li u th c p
Thu th p d li u th c p t các tài li u, sách báo, t p chí khoa h c, các khóa lu n
có liên quan đ n t oă đ ng l c làm vi c cho công nhân và các s li u, d li uă đ
c
phòng T ch c - Hành chính c a T ng Cơng ty cung c p.
+ Ph
ngăphápăthu th p s li uăs ăc p
Nghiên c u v công tác t o đ ng l c làm vi c ch y uăthôngăquaăđi u tra ph ng
v n b ng b ng h i. B ng h i g m 9 câu h i thu th păđánhăgiáăc a công nhân v công
tác t oăđ ng l c làm vi c t i T ng Công ty May 10 - CTCP; 1 câu h i thu th păđánhă
giá c a công nhân v y u t quan tr ng nh tăđ nă đ ng l c làm vi c. Dùng thangăđoă
Likert 5 m căđ t 1ăđ n 5, t
ngă ng v i ý ki năđánh giá t “hoàn tồn khơngăđ ng
ý”ăđ nă“ăhồn tồn đ ngăý”. Cácăb
c th c hi năđi u tra ph ng v n b ng b ng h iănh ă
sau:
B
c 1: L p b ng h i bao g m các câu h i nh măđi u tra v công tác t oăđ ng
l c cho công nhân t i T ng Công ty.
B
c 2: Phát b ng h i cho 90 công nhân t i m t s b ph n s n xu t chính t i
T ng Cơng ty t ngày 06/05/2016ăđ n ngày 08/05/2016.
Thang Long University Libraty
B
c 3: Thu l i b ng h i, th ng kê s li u và x lý b ng h i b ng Microsoft
Excel và t ng h p k t qu kh o sát.
- Ph
ngăphápăch năm u
Ti n hành kh o sát theoăph
T ng s m u là 84.ă
ngăphápăch n m uăđ i di n.
đ m b oăđ s phi u h p l , nghiên c u ti n hành phát 90
b ng h i.
S ăm uănghiênăc uăđ
căphânăb ănh ăsau:
B ăph n
M u (ng
May
30
C t
20
Là
18
Ráp áo
16
T ng
84
i)
4. K tăc uăkhóaălu n.
Ngồi ph năm ăđ uăvàăk tălu n,ăkhóaălu năg măcóă3ăch
ng:
CH
NGăL CăLÀMăVI Că
CHOăNG
CH
NGă1:ăC ăS ăLệăLU N CHUNG V T Oă
IăLAOă
NG TRONGăDOANHăNGHI P
NGă2:ăTH Că TR NGă CÔNG TÁC T O
NGă L CăLÀMăVI Că
CHO CÔNG NHÂN T I T NGăCỌNGăTYăMAYă10 - CTCP
CH
NGă 3: M Tă S
GI Iă PHỄPă HOÀNă THI Nă CỌNGă TỄCă T Oă
NGăL CăLÀMăVI CăCHOăCỌNGăNHỂNăT I T NGăCỌNGăTYăMAYă10ăCTCP
CH
NGă1.
C ăS ăLụăLU NăCHUNGă V ă T Oă
CHOăNG
IăLAOă
1.1. Kháiăni măvƠăphơnălo iăng
NGăL CăLÀMăVI Că
NG.
iălaoăđ ngătrongădoanhănghi p.
Lao đ ng là m t trong ba y u t c a quá trình s n xu t, trong đó y u t lao đ ng
là y u t quan tr ng nh t. Laoă đ ng là ho tă đ ng có m că đíchă c aă conă ng
i nh m
bi năđ i các v t ch t t nhiên thành c a c i v t ch t c n thi tăchoăđ i s ng c a mình.
Trong quá trình s n xu t,ăconăng
i s d ng công c laoăđ ngătácăđ ngălênăđ iăt
laoăđ ng nh m t o ra s n ph m ph c v cho l i ích c aăconăng
1.1.1. Khái ni m v ng
Theo
i.
i lao đ ng.
ngă(1992): “Ng
i uă3,ăKho nă1ăB ăLu tăLaoă
i lao đ ng là ng
15 tu i tr lên, có kh n ng lao đ ng, làm vi c theo h p đ ng lao đ ng, đ
l
ng và ch u s qu n lý, đi u hành c a ng
1.1.2. Phợn lo i ng
S l
ng
iđ
c tr
i s d ng lao đ ng” [10]
i lao đ ng trong ếoanh nghi p.
ngălaoăđ ng c a doanh nghi p có th phân lo i theo nhi u tiêu th c khác
nhau ph c v cho các m căđíchănghiênăc uăkhácănhau.ăSauăđâyălàăm t s ph
ngăphápă
phân lo iălaoăđ ng theo m t s tiêu th c ch y u:
1.1.2.1. C n c vào vi c qu n lý lao đ ng và tr l
- Laoăđ ng trong danh sách: Là l căl
nh ngăng
ng.
ng ch y u trong doanh nghi p, bao g m
i do doanh nghi p tr c ti p s d ng và tr l
ngăvàăđ
c ghi vào s lao
đ ng c a doanh nghi p.
- Laoăđ ng ngoài danh sách: Là nh ngăng
và tr l
i không thu c quy n qu n lý s d ng
ngăc a doanh nghi p.
1.1.2.2. C n c vào m c đích tuy n d ng và th i gian s d ng.
- Laoăđ ngăth
g m nh ngăng
iăđ
ng xuyên: Là l căl
ngălaoăđ ng ch y u trong doanh nghi p bao
c tuy n d ng chính th c và làm nh ng công vi c lâu dài thu c
ch căn ngăvàănhi m v c a doanh nghi p.
- Laoăđ ng t m th i: Là nh ngăng
i làm vi c theo các h păđ ng t m tuy n ng n
h n đ th c hi n các công tác t m th i, theo th i v .
1
Thang Long University Libraty
1.1.2.3. C n c vào ph m vi ho t đ ng.
- Công nhân viên s n xu t kinh doanh chính: Là s l
ngălaoăđ ng tham gia vào
các ho tăđ ng ch y u c a doanh nghi p, mà k t qu c a ho t đ ng này chi m t tr ng
l n trong k t qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Ví d nh ătrongăcơngănghi p
ho tăđ ng s n xu t kinh doanh chính là ho tăđ ng s n xu t ra s n ph m công nghi p.
- Công nhân viên s n xu t kinh doanh khác: Là nh ngăng
i làm vi c trong các
l nhăv c s n xu t khác.Ví d nh ătrongădoanhănghi p công nghi p nh ngăng
các b ph nănh ăs n xu t xây l p, s n xu t v t li u xây d ng,ăth
1.1.2.4. C n c vào ch c n ng c a ng
i làm
ngăm i, d ch v ...
i lao đ ng trong quá trình s n xu t.
Laoă đ ng thu c s n xu t kinh doanh chính c a doanh nghi pă đ
c phân thành
các lo i sau:
- Côngănhân:ăLàăng
ph m hay là nh ngăng
i tr c ti pătácăđ ngăvàoăđ iăt
i ph c v tr c ti p cho quá trình s n xu t.
- Th h c ngh : Là nh ng ng
h
ngălaoăđ ngăđ làm ra s n
i h c t p k thu t s n xu t s n ph mă d
is
ng d n c a công nhân lành ngh .
- Nhân viên k thu t: Là nh ngăng
iăđãăt t nghi p
trung c p tr lên,ăđangălàmăcôngătácăk thu tăvàăh
- Nhân viên qu n lý kinh t : Là nh ngăng
cácătr
ngătheoăthangăl
iăđãăt t nghi p
ng l p k thu t t
ngăk thu t.
cácătr
ng l p kinh
t ,ăđangălàmăcácăcôngăvi căđi u hành ho tăđ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
nh :ăgiámăđ c,ăphóăgiámăđ c, nhân viên các phịng ban kinh t .
- Nhân viên qu n lý hành chính: Là nh ngăng
iăđangălàmăcơngătácăt ch c qu n
lý hành chính c a doanh nghi pănh ănhânăviênăt ch c,ăv năth ,ăláiăxe,ăb o v .
Tóm l i, có nhi u cách phân lo iălaoăđ ng trong doanh nghi p, tác gi nh năđ nh
và l a ch nă đ iă t
ngă côngă nhână đ nghiên c u công tác t oă đ ng l c làm vi c t i
T ng Công ty May 10 - CTCP.ă âyă làă l că l
ngă laoă đ ng s n xu t chính c a T ng
Cơng ty.
1.2. Kháiăni m v ăđ ngăl căvƠăt oăđ ngăl călƠmăvi căchoăng
iălaoăđ ng.
1.2.1. Khái ni m v đ ng l c.
Trong giai đo n hi n nay ngu n nhân l c c a t ch c đóng vai trị h t s c quan
tr ng, đó là nhân t quy t đ nh nên s thành b i trong kinh doanh c a t ch c. V n
2
đ t o đ ng l c trong lao đ ng là m t trong nh ng n i dung quan tr ng c a công tác
qu n tr nhân s trong doanh nghi p, nó thúc đ y ng
i lao đ ng h ng say làm vi c
nâng cao n ng su t lao đ ng. Có nhi u nh ng quan ni m khác nhau v t o đ ng l c
trong lao đ ng nh ng đ u có nh ng đi m chung c b n nh t.
Theo Giáo trình Qu n tr nhân l c c a Th.s Nguy n Vân
Nguy n Ng c Quân: “
đ ng đ t ng c
ng l c lao đ ng là s khao khát, t nguy n c a ng
ng n l c nh m h
Theo Giáo trình Hành vi t
Ph măThúyăH
ng
ng: “
i m và PGS.TS
i lao
ng t i m t m c tiêu, k t qu nào đó”. [6, tr.18]
ch c c a PGS.TS Bùi Anh Tu n và PGS.TS
ng l c lao đ ng là nh ng nhân t bên trong kích thích con
i tích c c làm vi c trong đi u ki n cho phép t o ra n ng su t, hi u qu cao.
Bi u hi n c a đ ng l c là s
s n sàng, n l c, say mê làm vi c nh m đ t đ
m c tiêu c a t ch c c ng nh b n thân ng
Môi tr
ng làm vi c tho i mái, t ng c
h c m th y h đ
con ng
c
i lao đ ng”. [1, tr.85]
ng tính qu n lý cho ng
i laoăđ ng đ
c tôn tr ng trong t ch c là đi u đ t ra cho nhà qu n lý. Mu n
i có đ ng l c nhà qu n lý c n t o cho ng
i lao đ ng l i ích đ thúc đ y h
làm vi c và hồn thành t t cơng vi c, m c tiêu mà t ch c đ t ra.
Nh v y, có th rút ra m t cách hi u chung nh t v đ ng l c lao đ ng : “
l c là s n l c, c g ng c a b n thân nh m phát huy m i n l c đ h
đ tđ
c m c tiêu c a cá nhân và m c tiêu c a t ch c”.
ng
ng b n thân
ng l călaoăđ ng xu t hi n
trongăquáătrìnhălaoăđ ng và do các nhân t bên ngoài tácăđ ng, là ngu n g c d năđ n
n ngă su tă laoă đ ngă cáă nhână vàă t ngă hi u qu s n xu t kinh doanh c a t ch c. Nó
khơng ph iălàăđ c tính cá nhân. Do v y, mu n t oăđ ng l căchoăng
qu n lý ph i nghiên c u, tìm hi uămơiătr
i laoăđ ng thì nhà
ng làm vi c, công vi c, m i quan h c a h
trong t ch c t đóătìmăraăcáchăt oăđ ng l c có hi u qu cao nh t.
1.2.2. Khái ni m t o đ ng l c làm vi c cho ng
i lao đ ng.
Các nhà qu n tr trong t ch c mu n xây d ng doanh nghi p, t ch c mình v ng
m nh thì ph i dùng m i bi năphápăkíchăthíchăng
iălaoăđ ngăh ngăsayălàmăvi c, phát
huy tính sáng t o trong quá trình làm vi c.ă âyălàăv năđ t oăđ ng l căchoăng
i lao
đ ng trong doanh nghi p.
Theo Giáo trình Qu n tr Kinh doanh c a PGS.TS Nguy năThànhă
Nguy n Ng c Huy n: “T o đ ng l c cho ng
và PGS.TS.
i lao đ ng là t ng h p các bi n pháp
3
Thang Long University Libraty
qu n tr nh m t o ra các đ ng l c v t ch t (thù lao lao đ ng) và tinh th n cho ng
i
lao đ ng”. [5, tr.90]
Theo Giáo trình Hành vi t ch c c a PGS.TS Bùi Anh Tu n và PGS.TS Ph m
ThúyăH
ng: “T o đ ng l c là s v n d ng m t h th ng các chính sách, bi n pháp,
cách th c qu n lý tác đ ng đ n ng
i lao đ ng, nh m làm cho ng
i lao đ ng có
đ ng l c trong cơng vi c, thúc đ y h hài lịng h n v i công vi c và mong mu n, n
l c h t s c mình đ đóng góp cho doanh nghi p”. [1, tr.91]
Nh ăv y, có th rút ra m t cách hi u chung nh t v t oă đ ng l c: “T o đ ng
l c lao đ ng đ
c hi u là t ng h p các bi n pháp và cách ng x c a t ch c, c a các
nhà qu n lý nh m t o ra s khao khát và t nguy n c a ng
đ uđ đ tđ
i lao đ ng c g ng ph n
c các m c tiêu c a t ch c”.
T oăđ ng l căchoăng
t oăđ ng l c cho m tăng
iălaoăđ ng là trách nhi m và m c tiêu c a nhà qu nălý.ă
iălaoăđ ng b t kì là ph i làmăchoăng
iălaoăđ ngăđóămu n
làm vi căđóămàăkhơngăph i b b t bu c ph i làm. Mu n v y, nhà qu n lý không nh ng
c n bi t nh ng y u t nàoătácăđ ng t iăđ ng l c c aăng
iălaoăđ ng mà còn ph i bi t
cách th c mà các y u t đóătácăđ ngăđ n hành vi c aăng
i laoăđ ng. T đóăxâyăd ng
các chính sách, l a ch năcácăph
đ năđ ng l c c aăng
ngăth c và công c tácăđ ngăđ n y u t
iălaoăđ ngătheoăh
ng kích thích các nhân t t ngăc
l c và h n ch nh ng nhân t có th làm gi măđ ng l c c aăng
1.3. Vaiătròăc aăt oăđ ngăl călƠmăvi căcho ng
ng
ngăđ ng
i lao đ ng.
iălaoăđ ng.
ă tìmă hi uă v ă vaiă tròă c aă vi că t oă đ ngă l că làmă vi că choă ng
hi uătrênă3ăkhíaăc nh:ăđ iăv iăb năthânăng
nhăh
iă laoă đ ng,ă tìm
iălaoăđ ng,ăđ iăv iădoanhănghi păvàăđ iă
v iăxãăh i.
1.3.1.
i v i b n thợn ng
i lao đ ng.
T oă đ ng l c làm vi că giúpă ng
iă laoă đ ng có th t hồn thi n b n thân, có
nhi u sáng ki n sáng t oăh nătrongăcơngăvi c.ăKhiăcóăđ
ng
căđ ng l cătrongălaoăđ ng thì
iălaoăđ ng s có s n l c nhi uăh năđ h c h i,ăđúcăk t kinh nghi m nâng cao
ki n th c. T oăđ ng l c làm vi căgiúpăng
iălaoăđ ng yêu và hi u công vi c c a mình
h năt đóăg n bó v i doanh nghi p nhi uăh n,ăt o ra nhi uăc ăh i phát tri n cho b n
thân.
4
1.3.2.
i v i ếoanh nghi p.
T oăđ ng l călàmăt ngăn ngăsu tălaoăđ ng c a t ch c, t đó nâng cao hi u qu
s n xu t, ti t ki m chi phí và góp ph n vào s phát tri n c a doanh nghi p. Ngoài ra,
t oă đ ng l c làm vi c còn t o s g n k t gi aă ng
iă laoă đ ng và doanh nghi p, gi
chân và thu hút nhân tài góp ph n nâng cao kh n ngăc nh tranh c a doanh nghi p.
1.3.3.
i v i xụ h i.
T oăđ ng l c làm vi călàăđi u ki năđ t ngăn ngăsu tălaoăđ ng c aăcáănhânăc ngă
nh ă t ch c t đóă giúpă c a c i v t ch tă t ngă theo, do v y n n kinh t có s t ngă
tr
ng.ăT ngătr
ng kinh t l iălàăđi u ki n cho s phát tri n xã h i,ăgiúpăconăng
i có
đi u ki n th a mãn nh ng nhu c uăngàyăcàngăphongăphúăvàăđaăd ng. T oăđ ng l c làm
vi c góp ph n xây d ng xã h i ph năvinhăh năd a vào s phát tri n c a doanh nghi p.
Tóm l i, vi c t oăđ ng l c làm vi căchoăng
iălaoăđ ng là v năđ đ
c quan tâm
hàngăđ uăđ i v i m i nhà qu n tr . Nó khơng ch là nhi m v mà cịn là trách nhi m
c a h v i nhân viên c a mình.
1.4. Cácăh căthuy t v t oăđ ngăl c lƠmăvi c cho ng
t oăđ ng l c làm vi c choăng
i laoăđ ng.
iălaoăđ ng các nhà khoa h căđãăđiănghiên c u
các cách ti p c n nh mătácăđ ng t i các y u t t oănênăđ ng l căchoăng
đ
iălaoăđ ng,
c th hi n qua m t s h c thuy t sau.
1.4.1. H c thuy t nhu c u (Abraham Maslow).
Vàoăn mă1943,ănhàătâmălýăh căng
v ănhuăc uăc aăconăng
iăM ăAbrahamăMaslowăđãăđ aăraăquanăđi mă
iăvàănhuăc uănàyăđ
căchiaăthànhăăn m lo i và đ
cs px p
theo th t t th p đ n cao nh s đ sau:
5
Thang Long University Libraty
Hình 1.1. Thápănhuăc uăc aăMaslow
Nhuăc u
T ăhồnăthi n
Nhuăc uăđ
cătơnătr ng
Nhuăc uăxãăh i
Nhuăc uăanătồn
Nhuăc uăsinhălý
(Ngu n: Trang 484, Giáo trình Qu n tr nhân s - Nguy n H u Thân )
Nhu c u sinh lý: bao g m nh ng nhu c u c b n c a con ng
i nh : n, u ng
ngh ng i… ây là nh ng nhu c u c b n nh t và m nh nh t c a con ng
Nhu c u an toàn: khi con ng
iđ
i.
c đáp ng các nhu c u c b n, t c các nhu
c u này khơng cịn đi u khi n suy ngh và hành đ ng c a con ng
i n a. Khi đó, nhu
c u v an toàn, an ninh xu t hi n, nó th hi n trong c th ch t l n tinh th n.
Nhu c u xã h i: nhu c u này còn đ
c g i là nhu c u mong mu n thu c v m t
b ph n, m t t ch c nào đó ho c nhu c u v tình c m, tình th
đ
ng. Nhu c u này
c th hi n qua quá trình giao ti p nh vi c tìm ki m, k t b n, làm vi c nhóm….
Nhu c u đ
c tơn tr ng: là mong mu năcóăđ a v ,ăđ
căng
i khác công nh n,
tôn tr ngăc ngănh ăt tôn tr ng b n thân t iăn iălàmăvi c.
Nhu c u t
hoàn thi n: đây là nhu c u cao nh t trong cách phân c p c a
Maslow.ă ây chính là nhu c uă đ
c s d ng h t kh n ng, ti m n ng c a mình đ
kh ng đ nh và đ t thành tích cao trong xã h i.
Ý ngh aă c a h c thuy t: Khi xây d ng và th c hi n các bi n pháp nh m t o
đ ng l c làm vi căchoăng
iălaoăđ ng thì doanh nghi p c n có nh ng chính sách rõ
ràng, h p lý v vi c tìm hi u nhu c u c a h , tìm hi uărõăng
c u gì,
ng
c p b c nào,ă đ h
i laoăđ ngăđangăcóănhuă
ng vào th a mãn c a các nhu c uă đóă nh mă thúcă đ y
iălaoăđ ng làm vi c h t kh n ngăc a mình. Vi c làm này s giúpăchoălãnhă đ o
6
doanh nghi p nhìn nh n m tăcáchăt
ngăđ i chính xác các nhu c u c aăng
iălaoăđ ng
đ đ aăraăcácăbi n pháp t oăđ ng l c,ăquaăđóănângăcaoăhi u qu s n xu t.
1.4.2. H c thuy t h th ng hai y u t (Frederick Herzberg).
nhăh
F. Herzberg cho r ng nh ng nhân t
ngăđ năhànhăviăconăng
i ch y u
có hai lo i: các y u t duy trì và các y u t t oăđ ng l c (hay y u t khích l ).
Th nh t, nh ng y u t duyătrì,ăliênăquanăđ n đi u ki n làm vi c, ti n l
ng,ăs
giám sát trong cơng vi c, các chính sách và ch đ c a công ty, m i quan h gi a các
cá nhân. Các y u t này có tác d ng duy trì tr ng thái tinh th n t t,ăng năng a s b t
mãn trong công vi c,ă nh ngă khôngă làmă choă ng
h n.ăM iăng
iă laoă đ ng th c hi n công vi c t t
iălaoăđ ng mu n doanh nghi p có nh ng chính sách nhân s đúngăđ n
và th c hi n chúng nh t quán, công b ng,ăđi u ki n làm vi căđ
nh n m căl
ngăt
căđ m b oăvàăđ
c
ngăx ng v i công s c b ra. H xem vi c th a mãn các y u t đóă
làăđi u t t nhiên, trái l i s làm h tr lên b t mãn và d n t i gi m k t qu th c hi n
công vi c.
Th hai, nh ng y u t thúcăđ y, là nh ng y u t liênăquanăđ n các nhu c u c p
cao, bao g m: s thành đ t, s th a nh n thành tích, b n ch t công vi c, trách nhi m
laoăđ ng vàăc ăh iăth ngăti n. F. Herzberg tin r ngăkhiăkhơngăcóăđ ng l căthúcăđ y thì
ng
iălaoăđ ng v n làm vi căbìnhăth
ng,ănh ngăkhiăcóăs hi n di n c a các y u t
thúcăđ y thì h làm vi c tích c c và th aămãnăh n.
ụăngh aăc a h c thuy t: Cho dù y u t duy trì s lo i b s khơng hài lịng c a
ng
iălaoăđ ngănh ngănóăc ngăkhơngăkíchăthíchăh đ tăđ
c thành t u cao. M t khác,
s s th a nh n, th tháchăvàăc ăh i cho s th ngăti n cá nhân là nh ngăđ ng l c r t
m nh m vàăđemăl i s hài lịng và th c hi n cơng vi c t tăh n.ăVaiătròăc a nhà qu n
lý là lo i b nh ng y u t làmăchoăng
iălaoăđ ng không th a mãn, b ng cách cung
c păđ yăđ nh ng y u t duyătrìăđ đápă ng nhu c uăc ăb n,ăsauăđóăs d ng nh ng y u
t t oăđ ng l căthúcăđ yăđ đápă ng nh ng nhu c u b căcaoăh năvàăđ aăng
iălaoăđ ng
đ n s th aămãnăh n.
1.4.3. H c thuy t v s k v ng (Victor Vroom).
N mă1964, Giáoă ăs , Ti năă s ăă khoaă h că ăTr
ngă
i h c Michigan (Hoa K )
Victor Vroom đ aăraălýăthuy t v s k v ng, ông cho r ng hành vi và đ ng c làm
vi c c a con ng
i không nh t thi t quy t đ nh b i hi n th c mà nóăđ
c quy t đ nh
7
Thang Long University Libraty
b i nh n th c c a con ng
i v nh ng k v ng c a h trong t
ng lai. M tăng
is
n l c làm vi c khi h có ni m tin m nh m r ng s n l c c a h nh tăđ nh s đemăl i
m t thành tích nh tăđ nh, và v iăthànhătíchăđóăh s nh năđ
th
c nh ng k t qu hay ph n
ng mong mu n..
ụăngh aăc a h c thuy t: H c thuy t này cho r ng,ăng
iălaoăđ ngăkhiăđóngăgópă
s c l c c a mình cho t ch c, luôn mong mu n k t qu làm vi c c a h đ
nh n,ăđánhăgiáăđúngăvàăcóăđ
c n ph iălàmăchoăng
đ
c k t qu nh ăm cătiêuăđ tăra.ăDoăđó, các nhà qu n lý
iălaoăđ ng hi uăđ
c m tăthànhătíchănàoăđóăthìăs đ tăđ
căkhiăng
iălaoăđ ng n l c làm vi căvàăđ t
c m t ph năth
ng nh tăđ nh. M t khác, các
nhà qu n lý c n t o nên s h p d n c a các k t qu , các ph năth
quan h : n l c cá nhân - thành tích - k t qu /ph năth
đamămêătrongăm i b năthânăng
đ đ tăđ
c ghi
ngăđóăthơngăqua m i
ng. S k v ng k t h p v i s
i lao đ ng s t oăraăđ ng l c giúp h v
t qua t t c
c m t thành tích mà h mong mu n.
1.4.4. H c thuy t công b ng (John Stacy Adams).
J.ăStacyăAdamăđ c p t i v năđ nh n th c c aăng
iălaoăđ ng v m căđ đ
c
đ i x công b ngăvàăđúngăđ n trong t ch c. Gi thi tăc ăb n c a h c thuy t là m i
ng
iăđ u mu năđ
căđ i x cơng b ng;ăcácăcáănhânăcóăxuăh
b vào công vi c (đ u vào) v i nh ng gì h nh năđ
ng so sánh nh ng gì h
c t cơng vi căđóă(đ u ra) và sau
đóă đ i chi u t su tă đ u vào - đ u ra c a h v i t su tă đ u vào - đ u ra c aă ng
khác. N u t su t c a h là ngang b ng v i t su t c aăng
iă khác,ăthìăng
i
i ta nói
r ngăđangăt n t i m t tình tr ng công b ng. N u t su t này khơng ngang b ng, thì h
cho r ngăđangăt n t i m t tình tr ng b t cơng. Khi t n t i nh ngăđi u ki n b t công,
các nhân viên s n l căđ đi u ch nh chúng.
ụăngh aăc a h c thuy t:
t oăđ ng l c làm vi căchoăng
iălaoăđ ng, nhà qu n
lý c n ph i t o ra và duy trì s công b ng trong t ch c, ph i bi t r ngăng
s so sánh s công b ng khi nh ng quy n l i mà h đ
b t công thông qua tr l
nhau cho nh ngăng
ngăth
iălaoăđ ng
c phân chia; ph i lo i b s
ng d aătrênăđóngăgóp;ăt oăc ăh iăth ngăti n ngang
iăcóăn ngăl căvàăthànhătíchăt
ngăđ
đ i x v tu i tác, gi i tính, tơn giáo; c n công b choăng
ng;ăc n lo i b s phân bi t
iălaoăđ ng rõ v cáchăđánhă
giá thành tích, cách nhìn nh n v quy n l i h pălýăđ h xác l păđúngăđi m so sánh,
tránh hi u sai.
8
Tóm l i, có r t nhi u h c thuy t v t oăđ ng l căchoăng
iălaoăđ ng cho th y có
nhi u cách ti p c n khác nhau v t oăđ ng l c. Tuy nhiên, t t c các h c thuy tăđ u ch
ra r ng vi căt ngăc
ngăđ ng l căđ i v iăng
iălaoăđ ng s d năđ n nâng cao thành
tíchălaoăđ ng và các th ng l i l năh năchoădoanhănghi p. Vì v y, các nhà qu n lý c n
linh ho t trong vi c v n d ng nh ng h c thuy t và v n d ng th t h p lý v i hoàn c nh
c a doanh nghi pămìnhăđ có hi u qu t t nh t, mang l i k t qu nh ămongăđ i.
1.5. Cácăy uăt ătácăđ ngăđ năđ ngăl călƠmăvi căc aăng
1.5.1. Y u t thu c v cá nhợn ng
1.5.1.1. Nhu c u c a ng
M iăcáănhânăng
iălaoăđ ng.
i lao đ ng.
i lao đ ng.
iălaoăđ ng s có m t h th ng nhu c u khác nhau t nhu c uăc ă
b nă( n,ăm c,ăđiăl i...)ăđ n nhu c u cao (h c t p, quan h xã h i, tôn tr ng, ngh ng i,ă
gi i trí...). H th ng nhu c u c aă ng
th
iă laoă đ ng vô cùngă đaă d ng, phong phú và
ng xuyên bi năđ i. Tùy thu căvàoăđi u ki n và hoàn c nh c th mà nhu c u c a
m iăng
đóăđ
i là khác nhau. Th a mãn nhu c uăchoăng
căđápă ng. Tuy nhiên, nhu c u c aăng
c uănàyăđ
iălaoăđ ng là vi c nh ng nhu c u
iălaoăđ ng luôn luôn thayăđ i, khi nhu
c th a mãn s n y sinh mong mu năđ
căđápă ng nh ng nhu c u khác cao
h n. Và chính nh ng mong mu n này t oăđ ng l căchoăng
đó,ă s nh n th c c aă ng
tr ng, nó nhăh
b tăđ
iălaoăđ ng làm vi c. Do
iă laoă đ ng v giá tr và nhu c u cá nhân là vô cùng quan
ng tr c ti păđ năđ ng l c làm vi c c aăng
c h th ng nhu c u c aăng
iălaoăđ ng. Hi u và n m
iălaoăđ ng là y u t r t quan tr ngăđ t oăđ ng l c
cho h .
1.5.1.2. Kh n ng và kinh nghi m làm vi c c a ng
Kh n ngăm i ng
iăđ
i lao đ ng.
c t o thành t ba y u t b măsinh,ăđàoăt o và các ngu n
l căđ v n d ng các ki n th căđãăh c vào th c t .ăKhiăng
l nhăv c s tr
đ
ng c a mình thì kh n ngăc a h s đ
iălaoăđ ngăđ
c phát huy t iăđa,ăk t qu thu
c s cao. Tuy nhiên,ăkhiăcóăđ ki n th cănh ngăkhôngăđ
h p v i kh n ngăvàăkhơngăđ
c ho tăđ ng
c b trí cơng vi c phù
c cung c păcácăđi u ki n v t ch tăđ th c hi n thì kh
n ngăđóăc ngăkhơngăth phát huy. Vì v y nhà qu n lý c n b trí s p x p cơng vi c phù
h p v i kh n ngăvàăn ng l c c aălaoăđ ng thì h s cóăđ ng l c hồn thành công vi c
m c t t nh t.ăVàăng
c l i n u b trí cơng vi c khơng h p lý ngoài kh n ngălàmă
9
Thang Long University Libraty
vi c hay công vi c quá d đ i v i h thì s gây nên tâm lý nhàm chán, chán n n, b t
mãn c a nhân viên v i doanh nghi p.
Kinh nghi m làm vi c bi u hi n s l n làm vi c l păđiăl p l i
đ
nh ng công vi c
c giao theo th i gian. Quá trình làm vi c càng lâu thì kinh nghi m làm vi căc ngă
t ngă lên.ă Nh ngă ng
i càng có nhi u kinh nghi m thì s chín ch n trong cơng vi c
càng l năvàăn ngăsu tălaoăđ ngăc ngăcaoăh n.
Kh n ngăvàăkinhănghi m làm vi c càng cao thì càng quan tâm th a mãn nhu c u
đ
c tôn tr ng và t ch trong công vi c.ă
phátăhuyăđ
c n giao công vi c phù h p v i kh n ng,ăs tr
phát huy h t nh ng l i th c aăng
c kh n ngăvàăkinhănghi m
ng, phânăđ nh trách nhi mărõăràngăđ
iălaoăđ ng.
1.5.1.3. Thái đ , quan đi m c a ng
Tháiăđ ,ăquanăđi m c aăng
i lao đ ng.
iălaoăđ ng trong công vi c là cách nhìn nh n,ăđánhă
giá, nh n xét th hi n c aă cáă nhână ng
iă laoă đ ng v m t v nă đ , s vi c trong t
ch c, cơng vi c.ăTháiăđ ,ăquanăđi măđóăcóăth là tiêu c c ho c tích c c, l c quan hay
bi quan, nó quy tăđ nh, ph n ánh m căđ đ ng l c làm vi c c aăng
ng
iălaoăđ ng. N u
iălaoăđ ng th c s mu n g n bó v i cơng vi c v i t ch c hay có s thích thú say
mê v i cơng vi c c aă mìnhăthìăđ ng l c làm vi c c a h s r t l năvàăng
v y,ătháiăđ ,ăquanăđi m c aăng
c l i. Vì
iălaoăđ ng trong cơng vi c, t ch c có nhăh
ng r t
l năđ năđ ng l c làm vi c c a h .
1.5.1.4.
c đi m tính cách c a ng
i lao đ ng.
Tính cách là s k t h p các thu cătínhătâmălýăc ăb n và b n v ng c aăconăng
Nóăđ
c bi u hi năthànhătháiăđ , hành vi c aăconăng
i.
iăđ i v i b năthân,ăgiaăđình,ăb n
bè,ăđ ng nghi păvàăđ i v i c xã h i nói chung. Tính cách bao g m haiăđ căđi măc ă
b nălàăđ oăđ c và ý chí. V khía c nhăđ oăđ c,ăđóăchínhălàătínhăđ ng lo i, lịng v tha
hay ích k , tính trung th c hay d i trá, c n th n hay c u th ,ăch măch hayăl
Khía c nhăýăchí:ăđóălàătínhăc
ngăquy tăhayănhuănh
c,ădámăđ
i bi ng...
ngăđ u v i th thách
hayărútălui,ătínhăđ c l p hay ph thu c... Tính cách là y u t c ăb nătácăđ ngăđ n hành
vi và cách ng x c aăconăng
đ ng có nhăh
i. Chính vì v y,ăđ căđi m tính cách c a m iăng
i lao
ng l năđ năđ ng l c làm vi c c a h , quy tăđ nh cách th c, hi u qu
làm vi c c a m iăcáănhânăng
iălaoăđ ng.
10
